74sle Jaarpang VRIJDAG 24 MAART 1933 No. 22397 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN nummer bestaal uit ZES bladen EERSTE BLAD. STADSNIEUWS. MUZIEK. BUITENLAND. Het voornaamste Nieuws van heden. LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIEN: 130 Cts ner regel voor advertentlën uit Leuftn en plaatsen Iwaar agentschappen vaD ons Blad gevestigd zijn Voor alle I andere advertentlën 35 Cts per regel Kleine Advertentlën I uitsluitend btj vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. I tij een maximum aantal woorden van 30 I Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van I hrieven 10 Cts porto te betalen - Bewijsnummer 5 Cts Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT:) Voor Lelden per 3 maanden f. 2.35; per week 1.0.18 Bulten Lelden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18 Franco per post t. 2.35 portokosten. IN MEMORIE PROF. EEKHOF. Eijn beteekenis voor het Ned. Archief voor Kerkgeschiedenis. Vij lezen in de N. R. C.: Het groote verlies, dat de wetenschap Ht door het heengaan van prof. dr. A. khof beteekent ln bijzondere mate een pre slag voor het Nederlandsch Archief br Kerkgeschiedenis, waarvan hij een f beide redacteuren en zeker de drij- hde kracht was. In 1911 werd hij met J. Lindeboom, zij waren toen nog bei- i predikant, door hun leermeester prof. er in de redactie opgenomen. Na den i van den laatste, in 1926, hebben zij hen de redactie gevoerd. Het Archief i Eekhof zeer nauw aan het hart. Hij loeide de zware verplichting van een ka honderdjarige wetenschappelijke Iditie, waaraan namen als die van Kits, lil, Acquois verbonden waren, op zijn louders liggen. De beginselen der Ne- llandsche kerkhistorie zijn in Eekhof t door middel van artikelen hoog ge- Oden, want zorgvuldig waakte hij voor peil van den inhoud, verzorgde hij het trlijk en het kostte hem moeite stuk- ii van zijn hand voor een ander tijd- Irift af te staan. Zoo verschenen dan in het Archief dertig grootere en ■ine belangrijke artikelen over Jacobus In, over Henricus Elijn en verscheidene Ir de Pilgrim Fathers, daarnaast on- ljare boekaankondigingen geschreven zijn puntige critische, maar altijd lendelijke en welwillende wijze, be rustige vriendelijke humor die bij I wetenschappelijke strakheid zijn werk [zijn persoon kenmerkte openbaarde hij in de leiding van het Archief. Man ri traditie, van godsdienstige kerkelijke [wetenschappelijke waardigheid, durfde 1 ook met de tradities breken, wat pws verzinnen, plannen maken en uit ten. De opzet van het jubileumnum- 1 bij het honderjarig bestaan van het bief in 1929 was grootendeels zijn werk. rin leverde hij ook het nuttige reper- J.um in snipperuren gemaakt. Bij het fcchijnen van dit nummer schreef het (schrift Vox Theologica: „In het Ar- |tf is juist een werkgemeenschap wer- lijkheid geworden boven de partijen", trbeeldig was inderdaad de samenwer- Ig met zijn mederedacteur aan wien t trouwe vriendschap hem verbond. Ik in de redactie van het. Archief voor (rkgescniedenis laat deze wetenschap- lijke werker, deze milde geest, deze Irtelijke mensch een groote plaats on- pvulbaar achter. Het stoffelijk overschot zal a.s. Maan- fgmiddag om halfdrie op de begraaf- ats Rhijnhof worden ter aarde besteld. NENFONDS NED. ZENDINGSSCHOOL. Een mooie avond. bet was voorzeker van het Bestuur van Linnenfonds der Zendingsschool een .-'de gedachte om een avond te organi- Iren om nader in contact te komen met I fonds en haar mooie doel. Te weinig is In o.i. op de hoogte met het doel van dit pds, dat toch zoo'n geweldigen steun at aan de zending. Ie heer A. v. d Endt die deze samen- mst opende, heeft dit doel dan ook in i korte omschrijving duidelijk uiteen Jet: het fonds dient, om zooveel als in |ar vermogen is de linnenkast van liet ternaat te onderhouden en indien moge- k ook te zorgen voor de aanschaffing van lishoudelijke artikelen. Men ziet hier dus, |t men. door het Linnenfonds te steunen, fun verleent aan de Zending, iets wat in Jien tijd zoo dringend noodig is. (Mevrouw J. RenaudSchot, begeleid op piano door mevr. H. Geirnaert en den I J. Rameau (viool) opende het pro- lamma met een tweetal liederen. iHet was vooral dit trio, inzonderheid de le3e. warme alt-stem van de zangeres. |e ons eenige oogenblikken van hoog ("ntgenot te doorleven gaf. Doch behalve dat er iets te beluisteren [al. was ook voor 't oog gezorgd en wel par de vertooning van een serie interes- fnte lichtbeelden^ over de doodenfeesten lijkverbranding on Bali, toegelicht door Jan heer I. W. de Groote. "ij zouden niet volledig zijn als wij niet |a declamatie van dr. J. van Ham, leeraar hn de Chr. HBS. vermeldden. On de hem faen wijze zegde hij enkele gedichten be pakking hebbende on de liidensgeschiede- K van Christus. F»n stille wijding ging er Tjvan dit gedicht uit. I Ook mej. Heerties met „haar kinderen" ps in de voordracht Crinoline alleraar- fftt en droeg het hare bij tot vervolma- van dezen avond. T^aumeerend een avond van fijne kunst f r een goed doelsteun aan de zending. ARBEIDSBEURS. |j:?°den 23en Maart 1933 waren 3382 (v. j, I werkzoekenden Ingeschreven. DE PLAATSELIKE ACTIE TEN BATE VAN HET CENTRAAL ISRAËLITISCH WEES- EN DOORGANGSHUIS. In de een dezer dagen onder voorzitter schap van den heer Is. Leman gehouden bijeenkomst van het plaatselijk Comité ten bate van het Centraal Israëlietisch Wees- en Doorgangshuis alhier, is verslag uitge bracht van de resultaten die de verzon den circulaires hebben opgelevert. Vanuit Leiden is voor het doel in kwestie een be drag van ruim f.1300 binnengekomen. Hoe wel het Comité uit den aard der zaak bui tengewoon dankbaar is voor het feit dat zoovelen een blijk van belangstelling in de zoo sympathieke instelling hebben gegeven meent de commissie toch dat er nog velen hier ter stede het hunne ertoe zullen wil len bijdragen om het gat. dat in de Wees- huiskas is geslagen, te helpen dichten. Zooals bekend is, was het eeheele kapitaal der stichting verdwenen zoodat een groot gedeelte van de binnenkomende gelden voor de dagelijksche uitgaven moet worden aangewend. Ten einde een zoo groot mogelijk aan tal wees- en kindervrienden in de gelegen heid te stellen alsnog een biidrave te geven ziin eenvoudige penningen beschikbaar ge steld die op verschillende plaatsen teven betaling van een gulden verkrilgbaar ziin. In het nummer van dit Blad komt een advertentie voor met de adressen van hen. die zich welwillend met den verkoop der guldenspenningen hebben belast. HANDELSREGISTER KAMER VAN KOOPHANDEL. Wijziging: Naamlooze Vennootschap Mo tor Omnibus-Dienst Alphen aan den Rijn (M.O.D.A.)Wilhelminastraat 5. Alphen a. d. Rijn. Nieuwe commissaris: H. van Leeu wen, Johzn.. Alphen a. d. Rijn. VER. TOT BEV. DER. BEL. VAN T.B.C.- PATIËNTEN IN NEDERLAND. Een vlot verloopen propaganda- feestavond. In „Zomerlust" heeft gisteravond de Leidsche afdeeling van de Vereeniging tot Bevordering der Belangen van TJB.C.-pa- tiënten in Nederland een propaganda- feestavond gehouden. Welwillende mede werking werd hierbij verleend door het jazz-gezelschap „To Light" en het accor deon-duo Pijnaker en Horree. Toen de voorzitter, de heer Ober, den avond opende was de zaal geheel bezet. In zijn kort openingswoord wees deze op de bijzonder zware taak der vereeni ging vooral op het .,nazorg"-terrein in dezen tijd, nu reeds zoovele gezonde men- schen geen werk kunnen vinden en door de vereeniging financieel gesteund moe ten worden. Waar de kas der vereeniging steun behoeft, werd deze feestavond be legd. Bijzonder op prijs stelde de vereeni ging de belanglooze medewerking van de musici en tooneelspelers. Vervolgens werd een afwisselend programma afgewerkt. Tooneel, zang en muziek wisselden el kaar af en weldra waren allen door een onmiskenbare feeststemming bevangen. Dames met tombola-loten maakten tijdens de pauze goede zaken, want de keur-col- lectie prijzen verlokte afgezien nog van het goede doel elkeen tot het koopen van een of meer lootjes. Zoowel het ac cordeon-duo als het jazz-gezelschap en de tooneelspelenden voor de pauze wer den twee voordrachten „Een amusant Duel" en -.Heer en Knecht" en er na de klucht „Moppie de Ongeluksvogel" opge voerd oogstten grooten bijval. Wat werd er hartelijk gelachen om de komische voorvallen! De heer L. Lessing hield een propa- ganda-rede. waarin hij niet alleen wees op de ideëele, maar ook op de materieele belangen der vereeniging, m. a. w. werk wijze en doel omschreef, doch tevens de niet-leden opwekte lid te worden en de leden aanspoorde leden te werven. Ook hij memoreerde den moeilijken tijd. welk de vereeniging thans doormaakt. Meer dan ooit is het daarom thans noodig deze zoo nuttige vereeniging te steunen in haar zware taak. Reeds zoo zwaar getroffen door de gevolgen van hun ziekte mogen de T.B.C.-patiënten niet ten offer vallen aan den economisch ontwrichten tijd. In meer dan een oozicht kan van den 'eestavond worden getuigd, dat hij uitste kend geslaagd is! TOONEELVOORSTELLING UITGESTELD. DEDIL Wegens den rouw over het overlijden van prof Eekhof is de tooneelvoorstelling van de Studentenvereeniging DE.D.I.L. die Dinsdag 28 Maart gegeven zou worden ter eere van het 2e lustrum opgevoerd wordt Mann ist Mann uitgesteld tot Vrijdag 31 Maart a.s. Mevrouw De Bondt verzoekt ons mede te deelen dat een Duitsche dame in de stad bij verschillende families, die zij be zoekt om haar handwerken te verkoopen, meedeelt dat zij een aanhevelina heeft van of logeert bij mevrouw De Bondt. Crone- steynkade 4. Dit Is echter totaal onjuist. De Wethouder van Fabricage, de heer J. Splinter Gzn., is verhinderd morgen spreekuur te houden. De politie alhier heeft den 27-jarigen M W. aangehouden, die door de Haagsche Rechtbank tot 35 dagen hechtenisstraf was veroordeeld. In perceel Steenstraat 11, waarin de heer J. N'.euwstraten den fruithandel van den heer Vos voortzet, is sedert gistermid dag een moderne pinda-branderij in ge bruik genomen. De Stscrt. No. 59 bevat de statuten der N.V. Schelpkalk alhier. Een tweetal minderjarige kinderen W. F en K. B. alhier die verdwaald te Kat- wijk-aan-Zee werden aangetroffen, zijn door de politie te Katwijk-aan-Zee naar de ouderlijke woning overgebracht. De Tooneeivereen. „Oefening baart Kunst" geeft Maandagavond a.s. in Con- cordi^ haar zesden ontspanningsavond voor werkloozen. Opgevoerd zullen worden twee duetten en twee toneelstukjes „Een angstvolle nacht" en „De roode ridder." MAATSCHAPPIJ VOOR TOONKUNST. Utrechtsch Stedelijk Orkest. Carel van Leeuwen Boomkamp. Veler gedachten zijn gisteravond uitge gaan naar den vroeg overleden Utrecnt- sche dirigent, dien we, zoo kort geleden nog, ten grave hebben gebracht. Naar Evert Cornells, die als orkestleider het Utrechtsch Stedelijk heeft opgevoerd tot de kleine rij der Nederlandsche toonaan gevende orkesten, die door zijn groote be kwaamheid en eigen lichamelijke kracht niet ontziende werkzaamheid een leiders plaats heeft Ingenomen in muzikaal Ne derland, die ook onze stad zoo menigmaal heeft verblijd met sublieme opvoeringen der groote meesterwerken, zoo menigmaal tot gids heeft gestrekt in den doolhof der hedendaagsche muziek. Eere zij zijn nage dachtenis. Het leven, zijn recht hernomen hebbende plaatste Henri van Goudoever aan den ledigen dirigeerlessenaar. Waardig gekeurd te worden Cornelis' opvolger te zijn, is geen geringe eer voor een jong musicus. Maar zwaar zal zijn taak zijn, om waardig opvolger te blijken. De eerste proef heb ben we gisteravond gehad. Laten we maar dadelijk zeggen, dat van Goudoever als dirigent een uitmuntenden indruk heeft gemaakt ,dat zijn succes op zijn eersten Leidschen avond volkomen is geweest. Hoewel een enkel programma, noodzake lijkerwijs van beperkte strekking, een de finitief oordeel niet wettigt, zijn we niet temin sterk overtuigd geworden van Van Goudoevers aangeboren dirigeertalent. In de eerste plaats van dat gedeelte van het samengestelde begrip, dat zich binnen de muren van het repetitielokaal uit. Be kwaamheid, gave, tact en flair om een stuk technisch correct in te studeeren en een zoo veelhoofdig apparaat ais het moderne orkest daarbij zich te doen subordineeren aan eigen intentie, is reeds duidelijk aan den dag getreden De virtuoze Symphonie Pathétique van Tschaikowsky levert daar voor voortreffelijk toetsingsmateriaal. In prachtigen staat van verfijning, zoowel wat de rhythmische beweging als den klinkenden orkesttoon betreft, heeft de dirigent de gecompliceerde partituur ge realiseerd. Zonder ook maar in het minst aan die uiterlijke verfijning den innerlij- ken geest op te offeren. Integendeel: deze is vaardig gebleven door het geheele ver loop, van spanning tot spanning, de mu ziek verheffend tot een levende gebeurte nis. De ten top gevoerde romantiek der symphonie kent dynamische tegenstellin gen zoo geweldig als men ze zich nau welijks kan denken (tusschen ffffff en pnpppp volgens de aanwijzingen in de par tituur). Met ware wellust heeft van Goud oever zijn orkest, met name het koper en het slagwerk laten klinken als stond het voor de muren van Jericho, dan weer den teersten toon laten zingen waartoe de strijkers en houtblazers met mogelijkheid bij machte zijn. De Pathétique van Tschai kowsky beweegt zich nu eenmaal niet in bescheiden verhoudingen, ze spreekt min der door lijn dan door kleur, door felle kleur zelfs. Dat heeft men zonder des noods met eenigen tegenzin te aanvaar den Maar dan kan ook niet ontkend wor den dat het stuk van den vereurooeeschen Rus, een der zeer weinige van het uitge breide oeuvre dat zijn naam doet voort leven, een effectstuk is zooals er in de gansche litteratuur maar weinige te vin den zijn. Dat het geweldig insloeg bij de talrijke hoorders, dat het aanleiding gaf tot een enthousiaste huldiging van dirigent en orkest, behoeft na het voorgaande geen nadrukkelijke verzekering. Johan Wagenaars Cvrano de Bergerac heeft met Tschaikowskvs symphonie ge meen het orkestraal virtuose en het dich terlijk pathetische. In geen van beide tot die laaiende uifprsten. maar daarom in wezen niet minder. Eerder meer: door nobeler eehatte Wa^encrs t°o-onstPl!in°'pn, Rostands comédie vraagt ze immers, zijn fel maar niet luidruchtig: ziin pathos is üoht.gr von gang cn hij hiiift het meester. Dit onus van den Utrpchtsch--Haagschen meester, waarin wp als in znnveel andere uit de "erhiprlwaardige Uist ziiner wprken, den melodischen en rhythmischen rijkdom DE A'.GEMEENE TOESTAND. Hitler Duitschland's Mussolini. Hitler heeft het pleit volledig gewonnen! Centrum en alle kleine middenpaitijen zijn onder het Caudynsche juk doorgegaan en hebben hem een bevoegdheid gegeven, die zelfs de macht van Mussolini nog schijnt te overtreffen! Slechts de soc.- dem. hebben tegen de machtigingswet ge stemd, zoodat deze met over-groote meer derheid is aangenomen. Hitier kan, als hij wil, zonder Rijksdag regeeren. Tevens heeft Hitier zijn regeeringspro- gram ontvouwd, men zie daarvoor het 4e Blad. Het is ontegenzeggelijk een groote rede geworden, waardig van stijl en in houd. Scherp steekt daartegen af de an deren Hitier, de felle Marxisten-hater, zooals hij zich weer voordeed als antwoord op den woordvoerder der soc.-dem Voor het buitenland is Hitler's pro gram bijzonder verzoeningsgezind gehou den en heel Duitschland staat in dezen achter den rijkskanselier. En met het Duitsche binnenland heeft het buitenland zich niet te bemoeien, aldus de Duitsche opper-f ascist DUITSCHLAND. De politieke- en Jodenvervolging. Behalve Severing zijn gisteren ook nog in bewaring gesteld de soc.-dem. Rijksdag afgevaardigde Leber uit Lübeck de vroe gere Ministerialrat van het Pruisische mi nisterie van binnenl. zaken Hirschfeld en zelfs rijkscommissaris dr. Gerecke. Of het echter de bedoeling is. om ze vast te hou den, is nog onzeker. Severing mocht b.v. aan de Rijksdagzitting deelnemen. Minister Göring heeft bevolen dat poli tieke gevangenen, waarvan verteld wordt, dat zij mishandeld zijn aan vertegenwoor digers van de buitenlandsche pers zullen worden vertoond om te bewijzen hoe leu genachtig vooral de sociaal-democratische pers haar gruwelpropaganda voert. Zoo is reeds de z.g. vermoorde commu nistische leider Thaelmann getoond aan den correspondent van het Deensche blad „Berlingske Tidende" Deze leider zou on gedeerd zijn en er alleen slecht uitzien. Toch staat het anders met de Jodenver volging. Deze heeft plaats gevonden, dat bevestigde ons nog een stadgenoot, wiens echtgenoote de begrafenis bijwoonde van den te Kiel a bout portant doodgeschoten Joodschen advocaat, welk feit wij destijds ingegeven door een tintelenden en spran kelenden geest, bewonderen met en bene vens het meesterschap in kunstige bewer king en kleurrijke instrumentatie, is door van Goudoever met kennelijke voorliefde en toewijding uitgevoerd. Carel van Leeuwen Boomkamp. Carel van Leeuwen Boomkamp heeft het cello-concert van Haydn gespeeld. Niet in de bewerking van Gevaert, waardoor het zijn groote bekendheid heeft gekregen, doch in den authentieken vorm. Met het copiëeren van het origineel, aanwezig in de bibliotheek van het Brusselsche conser vatorium, heeft van Leeuwen Boomkamp een prijzenswaardige daad van piëteit ver richt. Nu we de oorspronkelijke versie heb ben gehoord, is het ons niet duidelijk wat een fijne geest als Gevaert bewogen mag hebben tot de verkorting van het meester werk Ook niet waarom Haydns begelei dingsorkest uitbreiding van instrumenta tie met klarinetten noodig maakte. We kennen dezen zeer virtuoos uitgegroeiden en zeer muzikaal begaafden cellist o.a. door hetzelfde concert in het Gevaertsche ar- of derangement, een paar jaar geleden hier gespeeld met het Haarlemsche orkest. Sindsdien heeft zich zijn toen reeds be wonderenswaardige techniek ongemeen verstevigd en zijn muzikale voordracht ver diept. Prachtig van toon, zangrijk en sier lijk, heeft hii het mooie en dankbare werk gespeeld, dat door de bescheiden en volg zame begeleiding volkomen tot zijn recht kwam en hem dave^xwlfl ''svwiichuw be zorgde. BINNENLAND. Regeerings-steun aan pluimveehouderij, aardappelmeel-industrie, riet- en griend- cultuur, roggebouw, vlas- en fruitteelt. (4e Blad). Vliegongeluk te Rotterdam; één doode en één gewonde. (Gemengd. 3e Blad). Het vergaan van het Fransche stoom schip „Madeleine"; onderhoud met een der opvarenden. (Gemengd. 3e Blad). Ons parlementair overzicht. 3e Blad). BUITENLAND. Hitier houdt in den Rijksdag een grooté rede. (4e Blad). De machtigingswet in den Rijksdag met groote meerderheid aangenomen. (4e Blad) Rede van McDonald over zijn reizen naar Parijs, Genève en Rome en felle aanval van Churchill. (Buitenland le Blad). Een boodschap van Mussolini. (Buiten land, le Blad). Arrestatie van den Duitschen Rijkscom missaris Gereke. (Telegrammen, le Blad). reeds vermeldden. Een spreker aan het graf geen Jood is direct daarna spoor loos verdwenen en niet teruggekeerd! Voorts heeft deze stadgenoote bij bezoek aan familie te Bochum medegemaakt hoe de Joodsche families worden geterroriseerd en zelfs afschuwelijk mishandeld! Het is natuurlijk dat daarvoor slechts felle afkeuring op haar plaats is en de re geering Hitier zal in het buitenland on getwijfeld veel inboeten aan waarde en waardigheid, zoo daaraan niet streng paal en perk wordt gesteld. Actie uit het bui tenland wordt reeds vrij scherp merkbaar! Hitler's jongste rede geeft hoon in deze. In Baden is bij Hamburg een concen tratiekamp voor 1500 politieke gevangenen in gericht. Het presidium van het Rijksverbond voor de Duitsche industrie is gisteren bijeen gekomen onder voorzitterschap van dr. Krupp v. Bohlen und Halbach ter bespre king van den politieken toestand. Algemeen was men het er over eens dat door de ver kiezingen de basis is geschapen voor een stabiel regeeringsfundament en dat hier mede een einde is gekomen aan de ver storingen welke uit het permanente heen- en weerschommelen in het verleden volg den en welke het economische initiatief ernstig hebben verlamd. Voor dep nood zakelijken wederopbouw komt het aan op de aaneensluiting en samenwerking van alle krachten, welke willen opbouwen De Duitsche industrie, welke zich een belang rijke en onontbeerliike factor voor den na- tionalen oobouw acht. is bereid aan deze taak krachtig mede te werken en het Rijks verbond voor de Duitsche industrie als economisch oolitieke vertegenwoordiging zal alles doen om de Riiksregeering bij haar moeilijk werk te helpen. Het aantal werkioozen in Duitschland bedroeg op 15 Maart 5.935.000. d.i. 65.000 minder dan op 1 Maart j.l. FRANKRIJK. Socialistische steun voor Daladier. De Fransche socialisten worden plotse ling tegemoetkomend voor de regeering Daladier. Onder de indruk der gebeurte nissen in Duitschland? Een delegatie heeft met den premier besprekingen ge voerd. De delegatie, die het eens is met Dala dier wat betreft de richting der buiten landsche politiek, keurde ook het stand punt der regeering inzake de inter- geallieerde schulden goed. nJ. dat Dala dier zich eerst van de meeningen te Londen en Washington dient te vergewis sen alvorens een besluit te nemen. Eveneens werd overeenstemming bereikt over de ontwapeningsconventie, en zelfs over de voorwaarden tot goedkeuring der begrootingsartikelen, welke de meerder heid der fractie wil vergemakkelijken. Zelfs is zij. in strijd met de traditie, geneigd de begrooting in haar geheel goed te keuren. De aanneming der financieele wet schijnt geen groote moeilijkheden jneer op te leveren. Indien zooals de meerderheid der partij schijnt te wenschen, de geheele fractie besloten is de begrooting vóór Paschen aan te nemen, zal het socialistisch con gres bij het constateeren der bereikte resultaten een politiek van duurzamen steun aanvaarden, aldus het kabinet- Daladier een stabiliteit verschaffend, raeUve fam vorigen kabinetten onthrefc.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1933 | | pagina 1