DE OPENING
j«te Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Dinsdag 21 Maart 1933
Derde Blad No. 22394
VAN DEN DUITSCHEN RIJKSDAG.
BINNENLAND.
UIT NED. OOST-INDIE.
AAR HET GROOTE GEBEUREN HEDEN PLAATSVINDT
twee kerken, waarin hedenmorgen godsdienstoefeningen zijn gehouden. Links
de Nikolal-Kirche (Protestant), rechts de Peter und Paul Kirche (R.K.)
De oude residentie- en garnizoensstad
tsdam trof gisteren de laatste voorbe
dingen voor de plechtigheid van heden.
Garnizoenskerk werd versierd met
nnengroen, evenals de tribune naast de
rk. waarop ongeveer duizend cere-
asten plaats vinden om de parade na
afloop van de kerkelijke plechtigheid bij
it wonen. Langs den weg van het station
naar de stad zijn bekranste masten opge-
testeld, waarvan afwisselend de zwart-
tit-roode en de hakenkruisvlag waait,
terwijl de masten door guirlandes met el-
laar verbonden zijn. Ook langs de huizen
bij de Garnizoenskerk zijn tribunes opge
dekt
In den Lange Stal naast de kerk is een
zaal gereed gemaakt voor de pers. Er zijn
5! telefooncellen en nog 17 losse telefoon
toestellen voor de binnenlandsche en bui-
Itnlandsche pers beschikbaar. Op zeven
plaatsen in de stad zijn luidspreker opge
steld, waardoor de plechtigheid in de
Garnizoenskerk en gedeeltelijk ook die in
ie Ntkolaïkerk gevolgd zal kunnen wor-
«n. In het Palast Hotel is het hoofdkwar
tier van de Duitsch nationale partij en
rui de Stahlhelm ondergebracht. Te 12
nr gistermiddag betrok een Stahlhelm-
üeeling de wacht voor het hotel,
a totaal zullen zich 80 organisaties,
anen 25.000 menschen in de straten
pellen. O.a. zijn alle scholen van Pots-
ai en Nawawes met 7000 kinderen en 20
stolen van buiten, o.a. uit Berlijn, ver-
sienwoordigd. Verder zal een haag ge-
:raid worden door rijksweerafdeelingen.
tsezien van de eere-comoagnie bij de
lunizoenskerk, nat.-socialistische organi
ses, Stalen Helm, het Duitsche studen
tencorps, bonden van den vrijwilligen ar
beidsdienst, officieren-organisaties, de
Potsdammer oudstrijdersbond, het ver-
tod van Brandenburgsche arbeiders en
irbeidsvereenigingen, sportvereenigingen,
enz. De politie van Potsdam is versterkt
met politie-beambten en hulppolitie uit
Berlijn. In totaal zullen meer dan 1600
tgenten en 200 rechercheurs voor 't goede
terloop der plechtigheid zorg dragen.
Zoodra het vaststond, dat de openings
plechtigheid van den Rijksdag in Pots
dam zou plaats vinden, zijn bovendien tal
tan buitengewone maatregelen getroffen.
De plechtigheid zal worden beschermd
tegen aanvallen uit de lucht en uit de
stad zelf. Niet alleen de rond Potsdam ge
legen volkstuinen zijn nauwkeurig door
zocht. om te zien, of zich daar geen com
munisten ophielden, doch ook de geheele
omgeving der stad, waarbij tal van perso
nen zijn gearresteerd.
In ieder huis, waar de plechtige optocht
zal voorbijtrekken, zullen niet slechts een
politie-agent en twee beambten der hulp
politie worden ondergebracht, doch de
daken der huizen zullen worden bewaakt
door beambten, gewapend met karabijnen.
In de Kroll-opera is thans alles gereed
voor de zitting van den nieuwen Rijksdag.
Aan den muur achter de plaatsen van het
presidium en de regeering prijkt in het
midden een groot hakenkruis en links en
rechts daarvan hangen van de zoldering
tot aan den grond lange zwart-wit-roode
wimpels. Evenals in het Rijksdaggebouw
zijn aan beide kanten borden aange
bracht, waar-op de namen der sprekers
bekend gemaakt zullen worden. De ver-
deeling der zetels Is anders dan In de
Rijksdagzaal. In de eerste rij van den
breeden sector, aan de rechterzijde van
de zaal. zitten o.a. de nationaal-socialis-
tische ministers Rust en Klagges, alsmede
generaal Litzmann en Freiherr von Killin-
ger. Hierachter is de plaats van den Ber-
lijnschen politiepresident von Levetzow.
De afgevaardigde plaats van Adolf Hitler
is op de eerste rij van den daarnaast lig-
genden sector Naast hem zitten de mi
nisters dr. Frick, Goering en generaal von
Epp. Op de eerste rij van den m'ddelsten
sector zitten de Duitsch-nationale afge
vaardigden Stoehr, Fabricius en Steinhoff.
Achter Steinhoff in de tweede rij zit mi
nister dr. Hugenberg en achter Hugenberg
in de derde rij vice-kanselier von Papen,
naast wien de rijksminister van Arbeid
Seldte zit. In den daarop volgenden sector
zitten in de eerste rij de Centrum-afge
vaardigden Esser. dr. Perlitius, Ersing en
Leicht van de Beiersche Volkspartij, ach
ter hen in de tweede rij de Centrum
afgevaardigden dr. Bruening. dr. Kaas en
dr. Bell. Geheel ter linkerzijde zitten de
sociaal-democraten. In de eerste rij o.a.
de leden Loebe en Hertz.
NIEUW COLLECTIEF CONTRACT.
In de meubelindustrie en het
behangersbedrijf.
De ledenvergaderingen van de drie sa
menwerkende gezellenorganlsaties (Mo
derne, Roomsch-Katholieke en Christe
lijke) in de meubelindustrie en in de be-
hangerij zijn in groote meerderheid ac-
coord gegaan met het advies van de hoofd
besturen, strekkende om het voorstel van
den Rijksbemiddelaar mi', de Vries Inzake
een nieuwe collectieve arbeidsovereen
komst voor den duur van een jaar te aan
vaarden.
De Bond van Meubelfabrikanten in Ne
derland en de Roomsch-Katholieke Pa
troonsorganisatie „St. Reinoldus" hebben
eveneens besloten om het voorstel van den
Rijksbemiddelaar te aanvaarden. De Bond
van Behangers- en Meubelmakerspatroons
heeft besloten zijn leden vrij te laten en
heeft zich daarmede als organisatie uitge-
sch^kêld
Er is hiermee tusschen de drie samen
werkende gezellenorganlsaties in de meu
bel-industrie en het behangersbedrijf weer
een nieuwe collectieve arbeidsovereen
komst voor den duur van een jaar tot
stand gekomen. De actie voor de invoering
van deze nieuwe collectieve arbeidsover
eenkomst bij de leden van den Behangers-
Patroonsbond en bij de ongeorganiseerde
werkgevers gaat thans beginnen en zal zoo
spoedig mogelijk ten uitvoer worden ge
legd.
o
FOUTEN IN DE KIEZERSLIJST?
24-jarigen mogen niet stemmen.
De heer H. Koops te 's-Gravenhage heeft
bij het gemeentebestuur aldaar een ver
zoek ingediend tot verbetering van de door
dit bestuur vastgestelde kiezerslijst, volgens
welke lijst bij de as. verkiezingen perso
nen aan de stemming zullen deelnemen,
die den 25-jarigen leeftijd dan nog niet
hebben bereikt.
In zijn verzoekschrift zet de heer
Koops uitvoerig uiteen, dat het deelnemen
van 24-jarigen aan de stemming absoluut
in strijd is met de artikelen 1 en 2 van
de Kieswet.
Teneinde deze kwestie uitgemaakt te
zien beeft de verzoeker een willekeurig
persoon uit de kiezerslijst genomen, die
bij de a.s. verkiezingen nog geen 25 jaar
zal zijn. en diens schrapping van de lijst
gevraagd.
Dezer dagen zal het gemeentebestuur
over dit verzoek moeten beslissen, en in
dien dit college mocht besluiten tot hand
having van den gewraakten kiezer op de
lijst zal de heer Koops deze principieele
vraag ter beslissing voorleggen aan den
kantonrechter en zoo noodig aan den Hoo-
gen Raad.
Bovendien ligt het in de bedoeling van
den heer Koops, om, waar in alle gemeen
ten van ons land de methode is toegepast,
personen op de kiezerslijst te plaatsen, die
bij de a.s. verkiezingen den 25-jarigen leef
tijd nog niet zullen hebben bereikt, ongel-
digverklaring van de te houden stemming
te vragen.
VIJF PROVINCIÜNTOCHT ROND HET
IJSSELMEER.
Boven: het gebouw der Kroll-opera te Berlijn, waar de Rijksdag zal zetelen, met
1 standbeeld van Moltke. - Onder: gezicht in de zaal.
Op 25, 26, 27 en 28 Mei per auto
of motorfiets.
De Vereeniging voor Vreemdelingen
verkeer te Medemblik heeft het initiatief
genomen tot het bevorderen van het
toerisme over den afsluitdijk rond het
IJsselmeer.
De heer J. Th. W. J. Vermolen, secre
taris van genoemde Vereeniging. heeft in
een persconferentie het een en ander over
de te organiseeren „Vijf Provinciëntocht
rond het IJsselmeer" verteld. In samen
werking met haar zusterorganisaties te
Amsterdam, Amersfoort en Zwolle zijn
voor de propaganda vier dagen vastge
steld, nl. 25 Mei (Hemelvaartsdag), 26, 27
en 28 Mei, welke laatste dag samenvalt
met den verjaardag van het dichten van
het laatste gat in den dijk. De tocht, be
doeld voor automobilisten en motorrijders
kan in één dag worden volbracht; het
traject is niet meer dan ruim 320 K.M. Wil
men echter niet alleen rijden, doch ook
Iets zien van de steden welke men pas
seert, de Veluwe, het Gaasterland, de
oude steden langs de Zuiderzee, de nieuwe
gemeenten in den Wieringermeerpolder
dan kan men er ook twee. drie of vier
dagen over doen. Na aanmelding bij de
Vereeniging voor Vreemdelingenverkeer te
Medemblik, die gedurende deze vier da
gen te Medemblik een tentoonstelling or
ganiseert, betrekking hebbende op de
Zuiderzeewerken, ontvangt men een wim
pel met de Medembliksche kleuren
en een controle-boekje- dat te Medemblik,
Enkhuizen. Amsterdam, Amersfoort,
Zwolle en ergens aan de Friesche kust,
waar de dijk begint, moet worden afge
stempeld. Volbrengt men dan den tocht
en passeert men binnen vier dagen ge-
poemde controle-posten, dan krijgt men
een plaquette. Men kan den tocht aan
vangen niet alleen te Medemblik, doch
ook te Amsterdam, Amersfoort. Zwolle,
en aan de Friesche kust. Waar men be
gint, moet men echter ook eindigen.
De Vereeniging voor Vreemdelingenver
keer te Medemblik heeft zich voor dezen
tocht te voren verzekerd van de mede
werking van den A.N.W.B. en de K.N.A.C.
Wij vermelden tenslotte nog dat op 11
April de A.T.O.-autobusdienst langs den
afsluitdijk geopend wordt.
DE „NATIONALE EENHEID".
Splijtzwam in het fascisme.
Uit „De Bezem", het orgaan van den
Fascistenbond (Haighton):
Het groote zwak van het fascisme ten
onzent ligt In onderlinge verdeeldheid.
Dit mag wel een waarheid als een koe
heeten De „nationale splijtzwam" spreek
woordelijk gebrek van het Nederlandsche
volkskarakter heeft ook in de fascistische
gelederen oneerugheid en, in den nasleep
daarvan, scheuring mitsgaders splitsing
veroorzaakt. Bij ons weten bestaan er
tegenwoordig, welgeteld, de volgende groe.
pen en groepjes (in alphabetische volg
orde)
1. Algemeene Nederlandsche Fascisten-
Bond AN.F.B. (Baars);
2. Fascisten-Bond „De Bezem". (Haigh
ton);
3. Fascistische Jongeren-Bond F.J.B.;
4. Nationaal Jongeren Verbond N.J.V.:
5. Nationaal-Socialistische Beweging.
N.S.B. (Mussert);
6. Nationaal-Socialistische Partij N.S.P.
(v. Waterland);
7. Nationaal-Socialistische Volksgemeen
schap (Koero);
8. Nationaal-Solidavisten (Sinclair):
9. Nationale Unie;
10. Nederlandsche Fascisten Bond;
11 Nieuw Verbond van Nationalisten
N.V.V.N.:
12. Verbond van Nationalisten V.V.N.,
(Van der Meyle)
en wij staan er allerminst voor in, dat
wij er niet 'n paar over 't hoofd gezien
hebben Minstens dus een dozijn.
Omtrent den lijstaanvoerder van den
concurreerenden Alg. Ned. Fascistenbond
deelt genoemd orgaan voorts mede:
Op het tijdstip, waarop de nieuwe Ka
mer bijeen moet komen, zal de heer Baars
nog niet den leeftijd van dertig jaren
vervuld hebbenGelijk bekend, is deze leef
tijd een grondwettig vereischte voor het
lidmaatschap van de Tweede Kamer.
Merkwaardigerwijze echter geeft de Kies
wet geen uitsluitsel ten aanzien van de
vraag, of zoo een te jong persoon nu toch
wél candidaat gesteld mag worden. Met
groote waarschijnlijkheid mag men ver
wachten. dat de heer Baars, indien hij al
verkozen mocht worden, zijn verkiezing
cngeldig verklaard zal zien, wegens niet-
vervullmg van het leeftijd-vereischte.
Maar of dit ook een beletsel voor zijn
candidaalstelling uitmaakt, bleef tot he
den een open vraag.
HET CONFLICT IN HET
VISSCHERSBEDRIJF.
Het bestuur der IJmuider Federatie heeft
aan den w.n. rijksbemiddelaar in het 2de
district, prof. mr. A. C. Josephus Jitta een
antwoord gezonden op diens voorstel tot
arbitrage. In dit antwoord wordt gezegd,
dat na het ontkennend antwoord der Ree-
dersvereeniging op de waag van de IJmui
der Federatie, de brief van het bestuur
van 25 Februari 1.1. aan den burgemeester
ongewijzigd van kracht is gebleven en dat
dus, naast schadeloosstelling en vierde ma
troos. eveneens geen overeenstemming ver
kregen is inzake het Fonds voor sociale
voorzieningen.
Eerst wanneer voor laatstgenoemd punt
een voor beide partijen bevredigende op
lossing gevonden zou zijn, hetgeen het be
stuur der IJmuider Federatie zeer wel mo
gelijk acht en bovendien overeenstemming
werd bereikt inzake de loon- en arbeids
voorwaarden voor kolenwerkers en haven
arbeiders. zou het voorstel tot arbitrage
over de rest der geschilpunten aan de le
denvergadering in overweging kunnen wor
den gegeven.
Mochten evenwel de reeders alsnog bereid
gevonden worden bovenvermelde vraag In
bevestigenden zin te beantwoorden, dan
zou arbitrage overbodig zijn en de oplos
sing van het conflict, gesteld dat overeen
stemming werd bereikt inzake de loon- en
arbeidsvoorwaarden voor kolenwerkers en
havenarbeiders, direct mogelijk. (N.R.Ct.)
RECLAME.
EEN MISLUKTE PROEFNEMING.
Te IJmuiden zijn gisteren vanwege de
N.-Zuid-Hollandsche reddingmaatschappij
de aangekondigde proeven genomen met
een nieuwe uitvinding om een verbinding
tot stand te brengen tusschen een ge
strand schip en een reddingboot op den
wal. De uitvinding was. gelijk gemeld, ge
daan door den heer M. Saaf te Bussum
en bestaat uit een soort van vliegende pa-
rapluie die wordt afgeschoten en zoo een
lijn moet overbrengen. Voor de proefne
ming had het bestuur der N.Z.H. redding
maatschappij te IJmuiden beschikbaar ge
steld de reddingmotorboot ..Neeltje Jacoba"
die bij slecht weer in zee ging. Aan boord
bevonden zich de C. v. d. Boom en de heer
H. de Booy Jr. lid van het hoofdbestuur
der Noord-Zutdhollandsche reddingmaat
schappij, en de heer D Moerman, wal
kapitein van bureau Wijsmuller te IJmui
den.
De proefneming is niet geslaagd tot
tweemaal toe Is de lijn van den vlieger ge
broken. waarna de reddingboot is terugge
keerd. De uitvinder zal het toestel verbe
teren, waarna nieuwe proefnemingen zul
len worden gedaan.
NEDERL. R.K. BOND VAN HANDELS",
KANTOOR- EN WINKELBEDIENDEN
„St. FRANCISCUS VAN ASSISIË."
Bovengenoemde bond hield een bonds
raadsvergadering te Amsterdam, onder
leiding van den heer A. A. v. Hamersveld.
Uitvoerig werd van gedachten gewisseld
over de voorbereidingen eener algemeene
actie tot het verkrijgen van collectieve
arbeidsovereenkomsten in den geest der
resolutie van het laatste bondscongres te
's Hertogenbosch.
Mededeelingen werden gedaan inzake de
poging van den Spoorwegbond „St. Ra
phael" om het administratief- en het
expeditie-personeel van v. Gend en Loos
A.T.O. in zijn organisatie te brengen. Dit
pogen werd door de vergadering onredelijk
genoemd en mocht tot op heden dan ook
niet gelukken. Daarbij werd melding ge
maakt van een schrijven van het Door
luchtig Episcopaat aan het R.K. Werklie
denverbond in Nederland, waarbij ter ken
nis werd gebracht, dat het D.E. zich niet
met de interne aangelegenheden der orga
nisaties wenschte in te laten.
De bondsvoorzitter deelde voorts nog
mede, dat aan alle leden van den bond
bij v. Gend en Loos/A.T.O. werkzaam over
deze aangelegenheid een afzonderlijk
schrijven Is verzonden. Dit vooral als ver
weer tegen 't optreden van ..St. Raphael".
De wijze, waarop men thans toch tot- zijn
doel tracht te geraken, werd door de ver
gadering afgekeurd.
Bij suppletoire begrooting werd vast
gesteld een bedrag van f. 500,- als bijdrage
voor het nieuwe sanatorium „Berg en
7624
Bosch" en een bedrag van f. 60,- voor de
nationale commissie voor R.K. Jeugdige
werkloozen.
Besproken werd, en zulks aan de hand
van de ingekomen jaarlijksche vragen
lijsten, den stand van de contributie
opbrengst. Deze is bevredigend te noemen.
Een uitgebreide discussie vond plaats
over de toename van het aantal werkloo
zen in den bond en de hiermede in ver
band staande vermeerdering der uitkee-
ringsbedragen: maandelijks zal nauwlet
tend de stand van zaken worden nage
gaan om de eventueel noodige maatrege
len te juister tijd te kunnen treffen. Ern
stige redenen tot bezorgdheid zijn er
momenteel nog niet.
DE AANSTAANDE EMMABLOEM-
COLLECTE.
Men meldt ons:
Op verzoek van den voorzitter van de
Nederlandsche Centrale Vereeniging tot
Bestrijding der Tuberculose werd H.M. de
Koningin-Moeder bereid gevonden om de
navolgende aanbeveling te verstrekken
ten bate van de aanstaande „Emmabloem-
collecte":
Waar Rijk, Provincie en Gemeente helaas
genoodzaakt zijn, den steun aan de tuber-
culose-bestrijding te verminderen en ook
zeer vele particulieren hun contributies
hebben moeten beperken, daar dreigt deze
zoo noodzakelijke arbeid te worden ver
lamd.
Dit groote gevaar kan alleen voorkomen
worden door eendrachtige samenwerking
van geheel ons volk.
De Emmabloem-collecte stelt een ieder
in de gelegenheid, hiervoor een offer te
brengen en ook de kleine en allerkleinste
gaven prt.ne biidra^en den nood en
het leed der tuberculoselijders te helpen
lenigen.
Moge mijn innige wensch worden ver
vuld. dat deze collecte door een groote op
brengst Uwe vereeniging steune In het
volbrengen van Uwen moeilijken, zegen
rijken arbeid.
DE „TWENBOUTEM".
Omstreeks Pinksteren wordt te Maas
tricht de Tweede Nederl. Bouwmaterialen-
Tentoonstelling gehouden. In verband
daarmede zal de vereeniging „Neder-
landsch Fabrikaat" te Maastricht haar
jaarvergadering houden en om in de
lijn van de door deze vereeniging gevoer
de actie te blijven zal de 2400 M2. groote
tentoonstellingshal door een Nederland-
schen ondernemer geleverd worden.
VERSPREIDE BERICHTEN.
Zondag is op 57-jarigen leeftijd te
Rotterdam overleden de heer J. L. Meyer,
die sinds 1917 aldaar notaris was.
De nieuwbenoemde vice-president van
den Hoogen Raad, mr. L. E. Visser, zal zit
ting nemen in de belastingkamer.
De heer H. J. de Groot, oud-inspecteur
generaal van het nijverheidsonderwijs,
heeft met ingang van 1 April eervol ont
sla? verzocht als voorzitter van het alge
meen college van toezicht bijstand en ad
vies voor het rijkstucht- en opvoedings
wezen.
De gewone audiëntie van den Minister
van Koloniën zal op Vrijdag 24 en 31
Maart niet plaats hebben.
TENTOONSTELLING WERKEN
H.M. DE KONINGIN.
BANDOENG, 20 Maart. (Aneta) De
tentoonstelling van werken van H.M. de
Koningin, welke alhier op 10 Maart j.I.
werd geopend, la op 19 dezer gesloten. De
tentoonstelling werd bezocht door 5120
personen, onder wie zich 2000 school
kinderen bevonden.
De opbrengst van de tentoonstelling be
draagt. met inbegrip van de baten van
den verkoop van catalogi en mapjes
f. 2906,75.
De Kunstkring draagt de onkosten, aan
deze tentoonstelling verbonden.
OVERBOORD GEVALLEN.
BATAVIA. 20 Maart. Aneta) De kor
poraal-bottelier L. Poslhuma van de „De
Zeven Provinciën", die zich na passagie
ren met een collega in een roeiboot naar
het schip terugbegaf. Is over boord ge
vallen. Hij wordt vermist.
