De openingsplechtigheid
van den nieuwen Duitschen Rijksdag
LEÏDSCH DAGBLAD - Eerste Blad
Dinsdag 21 Maart 1933
POTSDAM IN FEESTTOOI.
SCHEEPSVERBINDINGEN.
21 MAART.
FAILLISSEMENTEN.
giiiieuiiuiiiiiiiiiiiiiiii
VER. TOT BEVORDERING VAN' DE
OPLEIDING TOT INSTRUMENTMAKER.
Jaarlijksche algemeene vergadering.
Bovengenoemde vereeniging neeft gis
teravond onder voorzitterschap van prof.
dr. W. J. de Haas in de groote college
kamer van het Kamerlingh Onnes-labora-
torium haar jaarlijksche algemeene ver
gadering gehouden.
Na opening en goedkeuring der notulen,
bracht de secretaris-penningmeester, dr.
C. A. Crommelin zijn jaarverslag uit,
waaraan het volgende is ontleend:
Het jaar 1932, kenmerkt zich evenmin
als het jaar 1931 door buitengewone ge
beurtenissen. Het financieel beleid eischte
veel zorg, aangezien er op zeer ingrijpende
Wijze bezuinigd moest worden. Het kan
eenige voldoening geven te bedenken, dat
wij er, ons inziens, in geslaagd zijn, zij het
met veel moeite, de voorgeschreven be
zuinigingen toe te passen. Wij zijn echter
van oordeel, dat hiermede de uiterste
grens bereikt is en dat verder gaan in deze
richting groote schade aan het onderwijs
zou teweeg brengen.
Het aantal leden der Vereeniging on
derging een kleine vermindering, wij ver
loren door bedanken 15 leden, 7 nieuwe
leden traden toe, zoodat het aantal op 31
December 1932 bedroeg 241.
De toestand der geldmiddelen eischte
bijzondere voorzichtigheid en zorg. Het
was niet te vermijden, dat de aan de jon
gere leerlingen uit te keeren ondersteu
ningen belangrijk werden verminderd en
dat de post: aanschaffing van hulpmidde
len bij het onderwijs geheel werd ge
schrapt. Een vermeerdering der inkomsten
werd verkregen door zoowel van de deel
nemers aan de examens als van die aan
de vacantiecursussen een bijdrage van f. 10
te vorderen. Op deze wijze is het gelukt een
sluitende rekening te verkrijgen.
Veranderingen in het onderwijzend per
soneel deden zich dit jaar niet voor.
Gaarne neemt het Bestuur deze gele
genheid te baat om een woord van dank
te spreken tot de leden van het onderwij
zend personeel voor hun ijver en plichtsbe
trachting. Onder de dit jaar bijzonder
moeilijke omstandigheden is veel van hen
gevergd. Dat zij zich niettemin met ijver i
en opgewektheid van hun taak gekweten
hebben strekt hun en de opleiding tot eer.
Het aantal leerlingen bedroeg bij den
aanvang des jaars 59. Gedurende het jaar
1932 verlieten ons 14 leerlingen; één werd
geplaatst als instrumentmaker aan het
Artilleriebedrijf aan de Hembrug. 5 als
instrumentmakers aan de Rijkstelegraaf te
's Gravenhage, 1 als amanuensis aan een
R.K. gymnasium te Nijmegen. 2 als instru
mentmakers aan het Scheepsbouwkundig
proefstation te Wageningen. l als techni
cus aan het Geologisch Instituut te Leiden.
1 als glasblazer aan het laboratorium voor
physische chemie te Wageningen. 1 als
glasblazer aan het Radiolaboratorium te
's-Gravenhage, 1 vertrok tot het vervullen
van zijn militairen dienstplicht en 1 moest
wegens ongeschiktheid van de opleiding
worden verwijderd.
Toegelaten werden 25 nieuwe leerlingen,
komende van de ambachtsscholen te Lei
den, Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en
Bergen op Zoom.
Evenals in de vorige jaren konden ook in
1932 sommige leerlingen ondersteuning
ontvangen uit het door wijlen den heer P.
W. Janssen gestichte „Janssenfonds voor
Vakopleidingsbeurzen", waarvan de in- j
komsten gelukkig niet verminderd waren.
Hierdoor werd het menigen talentvollen
doch onvermogenden leerling mogelijk ge
maakt de opleiding te volgen of te blijven
volgen in gevallen waarin dit anders niet
mogelijk zou zijn geweest.
In September werden wederom als naar
gewoonte de practische instrumentma
kersexamens afgenomen.
Er werd deelgenomen door 32 candidaten
aan het examen voor leerling-instrument-
maker (geslaagd 21', door 6 candidaten
aan het examen voor gezel-instrument
maker (geslaagd 3), door 6 candidaten
aan het examen voor leerling-glasblazer
(geslaagd 6), door 1 cand. aan het examen
voor meester-glasblazer (geslaagd 1).
De vacantiecursussen in Instrument-
maken en glasblazen vonden wederom als
naar gewoonte in de laatste helft van
Augustus plaats. Aan den cursus voor in
strumentmaken werd door 15, aan dien
voor glasblazen door 47 personen deelge
nomen.
Deze vacantiecursussen handhaven hunne
internationale beteekenis. Ook nu weer be
vond zich een aantal buitenlanders onder
de deelnemers.
Het jaarverslag werd onder dankzegging
goedgekeurd en dr. Crommelin voor zijn
rlchtig beheer gedechargeerd. Bij de hier
na vólgende bestuursverkiezing werd de
heer F. Oosterhuis als bestuurslid gekozen.
Na de pauze hield ir. A. J. Mollinger, lec
tor aan de Technische Hoogeschool te
Delft een zeer interessante voordracht met 1
demonstraties over „811ooroeven met. het
model van een automobiel".
—o
HINDENBURG EN HITLER SPREKEN.
In verband met de uitbreiding en
verbouwing van de rijwielbewaarplaats
aan het Stationsplein, zal ook het aardige
gebouwtje, waarin het Informatiebureau
van Vreemdelingenverkeer gevestigd was,
worden afgebroken.
Heden is met den afbraak een begin
gemaakt maar het oud-Hollandsche
geveltje zal niet serdwtinen. daar het ge
bouwtje door iemand uit Hengelo is aan
gekocht waar het ais Padvindershuis weer
zal verrijzen.
De navolgende schepen zijn morgen
radio-telegrafisch te bereiken via het
kuststation Schevenlngen Radio:
Baloeran. Crijnssen. Dempo, Flandria,
Joh van Oldenbamevelt, Klipfonteln,
Kota Nopan, Kota Tjandi Mamix van St
Aldegonde Orania. Oranje Nassau, Poelau
Laut. Van Rensselaar, Poelau Roebiah,
Sibalak. Statendam. Veendam. Zeelandia.
Bij verzending van een radiotelegram
via Schevenlngen Radio bedragen de
totale kosten 44 centen per woord.
Denhi morgen om de Woensdag
collecte van het Crisis-Comité
De drukte.
De historische residentie van Frederik
den Groote. Potsdam, heeft vandaag iets
van haar oude glorie terug gekregen door
de buitengewone plechtigheid, die binnen
haar muren zal plaats vinden. Een nieuwe
Duitsche Rijksdag zal te Potsdam onder
buitengewone omstandigheden op bui
tengewone wijze worden Ingewijd, Ook de
samenstelling van den Rijksdag zelf is
buitengewoon en de wijze, waarop deze
samenstelling tot stand is gekomen, ligt
nog versch in ieders geheugen.
Het was nog bijna donker- toen van
morgen uit Berlijn reeds de eerste trei
nen naar Potsdam vertrokken. De trams
en autobussen van de B. V. G. waren alle
getooid met zwart-wit-roode en haken-
kruisvlaggen, evenals de treinen van den
ondergrondsche. Aan het Potsdammer
Bahnhof staan tal van venters en koop
lieden met groote manden en stallen, met
allerhande versnaperingen en koopwaar.
De eerste treinen zijn reeds bijna geheel
gevuld en aan alle stations op den weg
naar Postdam stappen nieuwe passagiers
in. In den loop van den ochtend wordt
het aan de stations en op het traject naar
Potsdam steeds drukker. Het stormachtige
weer van de laatste dagen is voorbij en
een stralende voorjaarszon werpt haar
licht over het feestelijk uitziend gedoe.
Te Berlijn hebben alle openbare en vele
particuliere gebouwen gevlagd.
Het is nog vrij vroeg in den morgen als
de eerste bezoekers uit Berlijn Potsdam
beginnen binnen te stroomen. Ook te
Potsdam is alles gedaan om de stad een
feestelijk aanzien te geven. Overal ziet
men de zwart-wit-roode kleuren en de
hakenkruisvlaggen. terwijl ook op vele
plaatsen de zwart-witte Pruisische vlag
waait. Het station is geheel versierd met
dennengroen en wimpels in de nationale
kleuren. Op het stationsplein beginnen
reeds de door guirlandes met elkaar ver
bonden vlaggenmasten, dien den bezoe
kers den weg wijzen naar het centrum
der stad. waar de plechtigheden zullen
plaats vinden.
Voortdurend komen uit alle richtingen
treinen binnen met steeds nieuwe afdee-
lingen SA. en S.S.-lieden, Stahlheün-
troepen en Hitler-jeugd. De strijdforma-
ties der Dultsch-nationalen marcheeren op
Een trein met jonge meisjes van den Ko
ningin Louise-bond komt binnen en on
der gejuich marcheeren de meisjes de stad
in. Langs de straatwegen komen voortdu
rend met groen en vlaggen versierde
auto's en autobussen binnen en reeds
vroeg in den morgen staan de best ge
legen parkeerplaatsen vol.
Er is een zeer groote macht aan Schupo
en S.A.-hulppolitie op de been, die ver
sterkt is door afdeelirgen uit Branden
burg- Luckenwalde, Wlttenberge, Prenzlau
en Eberswalde. Het verkeer ondervindt
tot nog toe. dank zij de goede organi
satie, weinig last van de drukte. Tegen
10 uur begint men echter de binnenstad
voor de trams te sluiten.
De serie officieele feestelijkheden be
gon reeds vanmorgen te half zeven met
een openlucht-concert van de Rljksweer
in de historische Lustgarten. Ondanks het
vroege uur luisterde een groote menschen-
menlgte naar de muziek.
De oorlogsmonumenten zijn met voor
jaarsbloemen getooid. In de Lange Stal
heeft de politieleiding haar hoofdkwar
tier gevestigd en van hier wordt ook de
regeling van het verkeer geleid.
Naarmate het later ut den ochtend
wordt, wordt de drukte in de binnenstad
van Potsdam grooter. In alle richtingen
ziet men thans S.A.- en S.S.-formaties
en Stahlhelmtroepen marcheeren. Men
ziet delegaties van natlonaal-socialisti-
sche bedrijfsceilenorganisaties en verte
genwoordigers van vele andere nationale
vereenigingen en officiersbonden. Talrijke
officieren en oud-strijders zijn gekleed ln
den ouden vredes-uniform. Reeds te ruim
negen uur beginnen de verschillende orga
nisaties, die langs den weg naar de gar
nizoenskerk zullen worden opgesteld, naar
de hun toegewezen plaatsen te marchee
ren. Overal klinkt marschmuziek en de
kreten „Heil Hitier!" en „Heil Duitsch-
land!" zijn met van de lucht. Men krijgt
den indruk, dat allen, die minder inge
nomen zijn met het nieuwe Rijk, dezen
dag van de straat zijn gebleven en dat
slechts zij, die zich in den tegenwoordlgen
gang van zaken verheugen, vandaag Pots
dam bevolken.
Op verschillende plaatsen in de stad
staan loudspeakers opgesteld, die allerlei
militaire marschen en nationale liederen
laten weerklinken. Rondom deze plaatsen
is de straat zwart van de menschen. Zoo
veel mogelijk zoekt men zich een plaatsje
in de omgeving van de garnizoenskerk.
De ramen aan belde kanten van de
Breitestrasse, die naar de kerk leidt, zijn
dicht met menschen bezet. Ook in boomen
en lantaarnpalen hebben stoutmoedige
jongelui een plaatsje gezocht.
Vóór de garnizoenskerk hebben zich
tientallen persfotografen en filmopera
teurs opgesteld. De toegang tot de kerk,
welker ingangen eveneens met dennen
groen zijn versierd, is nog streng afgezet.
Het carillon van den toren speelt gewijde
liederen, welker klanken zich mengen met
de marschmuziek van de luidsprekers. Bij
het altaar hangen de twee groote lauwer
kransen gereed, die de Rijkspresident op
het Koningsgraf zal neerleggen. Zij zijn
voorzien van zwart-witte linten met den
datum 21 Maart 1933. De pilaren in de
kerk zijn eveneens met dennengroen ver
sierd. evenals de microfoons, waardoor
de Rijkspresident en de Rijkskanselier zul
len spreken.
Teneinde het verkeer niet te belemme
ren en de drukte niet te groot te maken,
moest de hulppolitie reeds tegen negen uur
in de nabijheid van de garnizoenskerk een
stevige afzetting vormen. De stralende
voorlaarszon wordt dan door een donkere
wolk verduisterd en tot Ieders groote ver
bazing valt even later een fijne stof-
sneeuw, die echter slechts het resultaat
van een grillige Maartsche bui blijkt te
zijn, want nog geen kwartier later is de
wolk voorbij gedreven en schijnt de zon
weer over straten en pleinen.
Ter gelegenheid van de feestelijke ope
ning van den Rijksdag heeft de Rjjkapost
een speciaal stempel in gebruik genomen,
waarmee alle vandaag uit Potsdam ver
zonden poststukken gestempeld zullen
worden. Naast den datum draagt 't stem
pel de woorden: „Potsdam, Rijksdag
opening".
Hedenmorgen te Berlijn.
Het is vandaag precies 62 jaar geleden
dat op 21 Maart 1871 in de Witte Zaal
van het Berlijnsche Slot de Rijksdag van
het door Bismarck gevestigde Duitsche
Rijk bijeen kwam. Veel is er sedert dien
gebeurd en veel is er veranderd. In de
plaats van een Duitsch keizer woont van
daag nog een Duitsch president de
plechtigheid ln de garnizoenskerk te Pots
dam bij.
Precies te 9.40 uur vanmorgen verscheen
Rijkspresident Von Hindenburg in den
uniform van generaal-veldmaarschalk op
het bordes van het door hem bewoonde
palels van den Rijkskanselier oni zich per
auto naar Potsdam te begeven. Een dui
zendkoppige menschenmenigte had zich
opgesteld en juichte den president, die
vergezeld werd door zijn zoon en adjudant
overste Von Hindenburg, luidde toe. In de
tweede auto namen Staatssecretaris dr.
Heissner en ritmeester Von den Schulden
burg plaats.
Een groot deel van het aanwezige pu
bliek kwam uit de Lustgarten, waar te
half negen aan den kant van het Slot-
terras een plechtige veldgodsdienstoefe-
ning voor de Schupo was gehouden. Lang
van tevoren was het terrein omzoomd
dooi een dichte haag van menschen, die
slechts indien zij voorzien waren van een
bijzonderen toegangskaart de plechtigheid
konden bijwonen. Eenige duizenden Schu-
po's en hulppolitie van S.A.. S.S en Stahl-
helm namen aan de plechtigheid deel. De
kapel van de Schupo speelde: „Groote
God, wij loven U!". waarna de geestelij
ken van verschillende confessies een korte
uiteenzetting van de beteekenis van den
dag van heden konden geven. Nadat de
kapel het Nederlandsch Dankgebed uit de
Valerius „Gedenckklanck" ten gehoore had
gebracht, sprak de regeerlngsdirecteur
Mosle als vertegenwoordiger van den te
Potsdam vertoevenden politiepresident de
manschappen toe, waarna zij onder het
zingen van het Duitschland- en het Horst-
Wessel-lied afmarcheerden.
De aankomst te Potsdam.
Tegen tien uur was de geheele omgeving
van de garnizoenskerk afgezet en verdrong
zich een dichte menigte achter de afzet
ting, terwijl alle ramen langs den weg
zwart van de menschen zien. Tal van offi
cieren zijn gekleed in den uniform van
het oude keizerlijke leger. Naast de garni
zoenskerk staat een speciale poütie-afdee-
ling. die ter beschikking blijft van den
Pruisischen minister van binnenlandsche
zaken. De manschappen van deze afdee-
ling vallen op door hun groene stalen hel
men Daarnaast staat in afwachting een
afdeeling in zwart-leeren uniform ge-
kleede motorrijders van de Schupo. Nog
steeds trekken S.A.-.en Stahlhelm-afdee-
lingen in gesloten gelederen, vliegende
vaandels en muziek voorop naar de gar
nizoenskerk om zich op de voorgeschre
ven plaats op te stellen. Voor de veilig
heid zijn de daken van alle huizen in de
omgeving door Schupo-agenten bezet.
Het wachten is thans op de komst van
de Rijksdag-afgevaardigden uit Berlijn,
die zich naar de Nikolaï-kerk en naar dc
katholieke kerk zullen begeven. Tegen
kwart over tien rijden hun auto's met
korte tusschenpoozen voor.
Tezelfder tijd nadert onder het gejuich
der aanwezigen een artillerie-batterij van
de Rijksweer de Lustgarten, waar zij zich
zal opstellen om tijdens het neerleggen
der kransen door den Rijkspresident op
het Koningsgraf, eenige saluutschoten te
lossen.
Ook Rjjkdagpresident minister Goering,
die te kwart over tien met zijn auto vóór
de Nikolaï-kerk arriveert, wordt storm
achtig toegejuicht.
Precies op tijd nadert de auto van den
Rijkspresident de Nikolaïkerk. Het gejuich
zwelt aan tot een stormachtige ovatie als
de Rijkspresident gevolgd door zijn zoon,
Staatssecretaris dr, Metssner en zijn adju
dant Von der Schulenburg. de trappen voor
de kerk bestijgt. De politieagenten die
voor de afzetting zorgen hebben elkaar de
hand gereikt en vormen een levende keten
wien het de grootste moeite kost de op
dringende menigte tegen te houden. Onder
de tonen van het orgel, dat uit het koor
der kerk zelfs buiten te hooren is betreedt
de Rijkspresident de kerk waar precies op
het vastgestelde tiidstic te half elf. de
plechtige openingsdienst begint.
Vóór de Katholieke Pfarrklrche waar
voor de katholieke Rijksdagleden 'n plech
tige Hoogmis wordt gecelebreerd, verdringt
zich eveneens een dichte menigte en iuiü
gejuicht gaat op als Rijkskanselier Hitler
verschijnt, even later gevolgd door vlce-
kanselier Von Papen en Rijksminister dr
Goebbels Ook hier begint de dienst pre
cies te half elf.
Het is vrij stil buiten zoolang de diensten
in de beide kerken duren. Terstond na af
loop van den dienst begeven de leden van
de Rijksregeering en van den Rijksdag zich
naar de garnizoenskerk.
Rede van Hindenburg.
Alle Rijksdagleden, ministers, leden van 't
Diplomatique Corps, hooge ambtenaren en
andere eere-gasten zijn reeds in de garni-
zo nskerk aanwezig als Rljkspresident
Von Hindenburg, begeleid door 2 geeste
lijken en verwelkomd door Rijkskanselier
Hitler en Rijksdagpresident Goering de
kerk binnentreedt.
Allen verheffen zich van hun zetel en
terwijl de Rijkspresident naar den voor
hem-gereedstaanden zetel schrijdt, klinkt
het orgel.
T Staatssecretaris Meissner overhan
digt Von Hindenburg het manuscript en
de Rijkspresident wendt zich met duide
lijke stem tot de aanwezigen:
„Door mijn verordening van l Februari
j.l. heb ik den Rijksdag ontbonden, opdat
het Duitsche volk zelf zijn standpunt kon
bepalen jegens de door mij nieuw ge
vormde regeering der nationale aaneen
sluiting. Door de Rijksdagverkiezingen van
5 Maart heeft ons volk zich met een dui
delijke meerderheid achter deze door mijn
vertrouwen tot stand gekomen regeering
geplaatst en haar daardoor de grondwet
telijke basis voor haar arbeid gegeven.
Vele en moeilijk zijn de opgaven die gij.
mijnheer de Rijkskanselier qn gij mijne-
heeren Rijksministers voor U ziet. Op het
gebied der binnen- en buitenlandsche
politiek, in de eigen volkshuishouding, zoo
wel als in de wereld zijn moeilijke proble
men op te lossen en belangrijke besluiten
te nemen. Ik weet, dat de Rijkskanselier
en de Rijksregeering bezield zijn door den
vasten wil deze problemen op te lossen en
ik hoop van U leden van den nieuw-
gekozen Rijksdag, dat gij met duidelijk be
grip van den toestand en van wat thans
noodzakelijk is, U achter de regeering zult
plaatsen en ook alles zult doen om hen
bij dat moeilijke werk te steunen. De
plaats, waarop wij thans bijeenkomen
maant ons tot een terugblik op het oude
Pruisen, dat in godsvruchtigheid, door
plichtsgetrouwen arbeid, nooit versagenden
moed en overgevende vaderlandsliefde
groot is geworden en dezen grondslag heeft
gelegd voor den Duitschen stam. Moge de
oude geest van deze roemrijke plaats ook
het huidige geslacht bezielen, moge hij ons
vrijmaken van eigenbaat en partijtwist en
ons in nationale zelfbeheersching en gees
telijke vernieuwing samenvoegen tot den
zegen van een vereenlgd vrij en trotsch
Duitschland.
Met deze woorden begroet ik den Rijks
dag aan het begin in zijn nieuwe zittings
periode en geef ik thans het woord aan
den Rijkskanselier".
Rede Adolf Hitler.
Rijkskanselier Adoli Hitier hield daarop
de volgende rede:
„Mijnheer de Rijkspresident, afgevaar
digden, mannen en vrouwen van den
Duitschen Rijksdag. Zware zorgen druk
ken sedert jaren op ons volk. Na een tijd
van trotschen opgang, rijken bloei en
voorspoed op elk gebied, zijn, zooals zoo
dikwijls in het verleden, nood en armoede
bij ons teruggekeerd. Ondanks vlijt en wil
tot arbeid, kracht tot daden, rijke weten
schap en besten wil, zoeken thans millloe-
nen Duitschers vergeefs hun dagelljksch
brood. De bedrijven liggen verlaten, de
financiën zijn ontredderd, miilioenen zon
der werk. De wereld kent slechts het uiter
lijke schijnbeeld van onze steden, doch
hun jammer en ellende kent zij niet. Se
dert tweeduizend jaar wordt ons volk ge
leid door een wisselend lot. Steeds volgde
op den opgang weer het verval. De oor
zaak was steeds de in zichzelf gekeerde
Dultscher, niet eensgezind van geest, ver-
I deeld in willen en onmachtig tot de daad,
wordt krachteloos bij de bepaling van zijn
eigen leven. Hij droomt van recht op de
sterren en verliest den bodem der werke
lijkheid onder de voeten.
Hoe meer echter volk en rijk ineenstor
ten en de bescherming van het nationale
leven zwakker wordt, hoe meer de deug
den, die in het volk schuilen, te voorschijn
komen. Als volk van zangers, dichters en
denkers droomde het zich een wereld,
waarin anderen leefden.
Pas wanneer nood en ellende het volk
sloegen, groeide uit deze kunst het ver
langen naar een nieuwe opstanding, een
nieuw rijk en nieuw leven. Toen Bismarck
het cultureele streven van de Duitsche na
tie bekroond had met de politieke eenheid,
scheen voor langen tijd de tweedracht en
de oorlog tusschen kinderen van den Duit
schen stam verdwenen te zijn. Getrouw
aan de proclamatie van den Keizer werkte
het volk mee aan de vergrooting van de
welvaart In dezelfde periode van poli
tieke eenheid van den Duitschen stam, be
gon echter de opkomst van de wereldbe
schouwing, die ontbindend op de Duitsche
volksgemeenschap zou werken en waar
onder wij thans nog steeds lijden.
En dit innerlijke verval der natie werd
zooals zoo dikwijls, bondgenoot van de
buitenwereld. De revolutie van November
1918, maakte een einde aan een strijd,
waarin het Duitsche volk was betrokken
in de heilige overtuiging slechts haar vrij
heid en haar levenskracht te beschermen.
Want noch Keizer, noch regeering of volk
hebben dezen oorlog gewild. Slechts het
verval der natie, de algemeene ineenstor
ting van een zwak geslacht tegen eigen
beter weten en tegen haar heiligste inner
lijke overtuiging in, konden de bewering
van onze schuld aan den oorlog aanvaar
den. Deze ineenstorting werd gevolgd door
het verval op elk gebied, politiek, moreel,
cultureel en economisch zonk ons volk
steeds dieper. Het ergste was de bewuste
vernietiging van het geloof aan de eigen
kracht, de onteering onzer tradities en de
vernietiging van de grondslagen van een
vast vertrouwen.
Steeds weer nieuwe crises hebben ons
volk sedert dien geteisterd. Doch ook de
overige wereld is door de politieke en eco
nomische ineenstorting van een belangrijk
lid der statengemeenschap niet gelukkiger
en niet rijker geworden. Uit de waantheo-
rie van eeuwige overwinnaars en overwon
nenen ontstond de waanzin van herstel-
talingen en dientengevolge de crisis van
de geheele wereldeconomie.
Terwijl zoo het Duitsche volk en het
Duitsche rijk in inwendige politieke twist
en tweedracht verzonken, net bedrijfsle
ven zijn ondergang tegemoet ging, begon
nen de Duitsche menschen die in geloof
in en vertrouwen op het eigen volk dit
volk tot een nieuwe gemeenschap wilden
vormen, zich te verzamelen.
Hitier richtte zich vervolgens tot den
Rijkspresident en zeide:
„Tot dit jonge Duitschland hebt gij. me
neer de generaal-veldmaarschalk. u op 30
Januari 1933 gewend en gij hebt het de
leiding van het Rijk toevertrouwd. In de
overtuiging dat echter ook het volk zelf
zijn goedkeuring aan den nieuwen stand
van zaken in Duitschland moest hechten
hebben de mannen van deze nationale re
geering een laatste beroep op het Duitsche
volk gedaan Op 5 Maart heeft het volk
een beslissing genomen en zich ln meer
derheid achter de regeering geplaatst."
Het voorjaar is al weer gekomen,
De vrouw kijkt reeds arglistig rond,
Ze heeft benauwde schoonmaakdroomen
In dezen vroegen voorjaarsstond.
Ze kijkt verliefd naar dweil en schrobber
Ze bestudeert den witkalkkwast.
Ze hunkert naar den schoonmaakrobber
Met zeepsop, loog en chloor als gast.
Met arendsoog loopt ze te speuren.
Naar kaalheid van behang of kleed.
De man buigt zich, bij dat gebeuren.
Bij voorbaat voor het schoonmaakleed.
zy staat soms stil in diep gepeinzen.
Haar oog waart loerend hier dan daar,
De man kan 't zich niet meer ontveinzen
Er dreigt een kil en nat gevaar.
Zij meet en past soms meubelstukken,
De man voelt wat geschieden gaat,
Hy slaapt weldra, o, schoonmaaknukken,
Daar waar thans de piano staat.
De voorjaarsdagen zyn gekomen,
't Wordt heerlijk nu in de natuur,
De man kan buiten loopen droomen.
Want thuis wordt 't nu een beetje guur
LEON.
RECLAME.
7623
In het verdere verloop van zyn rede ver
klaarde Hitier. dat de nationale regeerlnj,
in het bewustzün naar den wil der natie
te handelen, van de partyen ln den Ryts-
dag verwachtte dat zij na 15 jaar nood van
het Duitsche volk zich boven de bekrom
penheid van een doctrinaire partyopvat
ting zouden kunnen verheffen, om zich te
onderwerpen aan de ijzeren discipline die
de nood en zyn dreigende gevolgen allen
oplegt. De regeering wilde de eenheid van
den geest en den wil der Duitsche natie
herstellen, zy wilde de organisatie en de
leiding van den staat weer baseeren op de
grondslagen, die te allen tyde voorwaarde
voor de grootheid van volk en ryk zijn
geweest, zy wilde de groote tradities van
de historie en de cultuur van het volt
weer doen worden tot de onuitputtelijke
bron van kracht en vernieuwing in moel-
ïyke tyden. ïnplaats van het eeuwige wan
kelen. wilde de regeering de vastheid her-
krygen, die het volk een gevoel van on
wrikbare autoriteit zal inboezemen. De na
tionale regeering wilde echter ook alle
werkelijk levende krachten van het volk
samenvatten als de dryvende factoren en
daarbü betrekken allen die van goeden wil
zijn en allen onschadelyk maken die het
volk trachten te benadeelén. De regeering
wil een ware gemeenschap opbouwen uit
de Duitsche stammen, de standen, de be
roepen en de voormalige klassen. Uit boe
ren. burgers en arbeiders moet weer wor
den een Duitsch volk. dat voor eeuwig ver
trouwen en geloof zal hebben ln onze cul
tuur. onze eer en onze vrilheid.
Tegenover de wereld zullen wy echter
de eensgebrachte offers van den oorlog
afmeten en oprechte vrienden zyn van een
vrede, die eindeiyk de wonden zal heelen,
waaronder allen ïyden. De regeering der
nationale verheffing is besloten haar voor
het Duitsche volk opgenomen taak te
vervullen, zy treedt daarom thans voor
den Duitschen Ryksdag met den vurigen
wensch, in hem een steun te vinden voor
het vervullen van haar taak. Moge gij,
myne mannen en vrouwen, als gekozen
vertegenwoordigers van het volk den zin
van den tyd begrijpen om mede te werken
aan het groote werk van den nationals
opbouw.
In ons midden bevindt zich een grijs
hoofd, wy verheffen ons voor u, meneer
de generaal-veldmaarschalk. - Driemaal
hebt gy gevochten op het veld van eer
voor het bestaan en de toekomst van
ons volk. Als luitenant in de legers van
den Koning, voor de Duitsche eenheid In
de legers van den ouden Duitschen keizer
voor de roemryke verheffing van het rijk.
in den grootsten oorlog aller tilden als
generaal-veldmaarschalk voor het be-
staan van dat rijk en voor de vrijheid van
ons volk.
Gy hebt het ontstaan van het rijk
meegemaakt, hebt nog het werk van den
grooten kanselier, de wonderbaarlijke ver
heffing van ons volk meegemaakt, en hebt
ons geleid in den grooten tyd, die het
lot ons zelf heeft laten beleven en mede-
stryden. Thans vergunt de Voorzienigheid
u, beschermheer te zijn van den nieuwen
opgang van ons volk. Dit, uw wonderbaar
lijk leven, is voor ons allen een symbw
van de onverwoestbare levenskracht der
Duitsche natie. Daarom dankt u thans net I
Duitsche volk, de jeugd en wij allen, i
omdat wy uw goedkeuring van het weit
der Duitsche verheffing als een zegen
gevoelen. Moge zich deze kracht od»
meedeelen aan de thans geopende nieuwe
vergadering van vertegenwoordigers van
ons volk. Moge ons dan ook de voorzienig
heid den moed en volharding schenken,
die wij gevoelen in deze voor eiken Dult
scher geheiligde ruimte als voor de vrij
heid en grootheid van ons volk striidenae
menschen aan de baar van Duitschlanas
grootsten Koning."
Hierna legde de president kransen neer
by de graven van Frederik I en Frede'f
den Groote. waarna een parade plaats vonu
van het garnizoen, de S.A.- en S-S.-maiF
nen en oud-stryders, met wie Hindenburg
zich onderhield.
In de week van 1318 Maart zyn ln
Nederland 94 faillissementen uitgespro
ken.
ONZE TELEFOONNUMMERS:
REDACTIE"2?
DIRECTIE en ADMINISTRATIE
2500 (op 2 lijnen)
2—'
