.UTHER DOOR SCHACHT VERVANGEN. 1T5EM «itW ITTE m Jaargang LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 17 Maart 1933 Vierde Blad No. 22391 LSPRESIDENTDER DUITSCHE RIJKSBANK INGEZONDEN. I Het is er gisteren toch van gekomen. In bestuurszitting der Duitsche Rijksbank dr. Luther mede af te treden als Jtiident. Tot zijn opvolger werd gekozen Schacht. DR. LUTHER. De thans aftredende president van de litsche Rijksbank, dr. Hans Luther, werd 10 Maart 1879 te Berlijn geboren. Hij ideerde in de rechten. October 1923 werd dr. Luther tot ml- r van Financiën benoemd onder 't linet Stresemann. >n op 1 April 1930 dr. Schacht de lei der centrale bank neerlegde bestond omtrent zijn opvolger geen twijfel, Dr. ither werd gekozen omdat men dan een ;antie had dat de mark als fundament het economische leven onder alle om- jiandlgheden zou gehandhaafd blijven. In 1924 was reeds een vlugschrift ver lenen van dr. Luther onder den titel 'este Mark Solide Wirtschaft". In dit lotto lag het geheele programma van Lu- levenswerk. Immers toen in 1923 de iflatie in Duitschland een einde nam en Rentenmark werd ingevoerd, was dr. ïtber Rijksminister van Financiën. In in brochure Die Stabilisierung der deut- |?:hen Wahrung". wordt op duidelijke wijze ingegeven welk een moeizaam werk het geweest om tot muntstabilisatie te ko- in. Het tweede groote probleem, dat toen opgelost moest worden, was het in renwicht brengen der staatshuishouding [dat door Luther een nog zwaarder en moeilijker taak genoemd werd dan de in voering der Rentenmark Spoedig hierna nam dr. Hjalmar Schacht, die daarvoor iReichswahrungskommissar en leider der pirmstadter und National-Bank was de ['•tiding der Duitsche Rijksbank in handen Ook zijn program was om aan de stabiliteit na de Mark niet te tornen. De besprekin- t& inzake het Youngplan in 1929 hebben ook duidelijk aangetoond. Toen op 1 Iffldr. Schacht de leiding der Rijksbank aan dr. Luther overdroeg, was de toestand goed te noemen. De biljettendekking was behoorlijk en het deviezenverkeer behoef de niet aan banden te worden gelegd. Toch was de innerlijke positie niet krachtig daar Duitschland onder een zwaren schul denlast gebukt ging en vooral de buiten- landsche schulden op korten termijn hin gen als het zwaard van Damocles boven het hoofd van Luther. Hij was echter niet in staat aan dezen toestand veel te veran- deren. Reeds enkele maanden na zijn be noeming tot president n.l. in het najaar van 1930 begon het buitenland deze credie- ten op te vragen en in het voorjaar 1931 brak een waar onweder los boven het eco nomisch leven van Duitschland. Door de ineenstorting der Oostenrijk- sche Credit Anstalt vond een run der bui tenlanders plaats. Meer dan 5 milliard mark werd door Duitschland toen betaald totdat tenslotte de bank- en beurssluiting moest volgen en het geheele economische en financieele leven in Duitschland aan banden gebonden was. De ontspanning trad echter ook weer DR. SCHACHT. snel in en het sterk verhoogde disconto tot 15 pCt. kon spoedig weder tot 4 pCt. wor den teruggebracht. Bovendien heeft hij de buitenlandsche crediteuren weten te be wegen tot de Stillhalte-overeenkomst toe te treden. Luther is echter noe verder ge gaan en heeft ook medegewerkt aan de „Steuergutscheine" een onderdeel van het Von Papen-plan dat tot een verdere ver lichting van het Duitsche economisch leven moest leiden. Dr. Luther is dus zijn lijf spreuk trouw gebleven en heeft de mark zelfs in de grootste crisisperiode op een stabiel nieveau weten te handhaven. Aan zijn opvolger dr. Schacht is het nu de taak om op dezen weg voort te gaan en aan het grootste fundament van 't Duit sche economisch leven niet te tornen. Al is Dr. Schacht een andere politieke richting toegedaan, toch mag erop ver trouwd worden, dat hij niet tot gevaarlijke valuta-experimenten zijn toevlucht zal nemen. Dr. Schacht werd geboren 22 anuari 1877 Hij studeerde in economie en trad reeds spoedig in het bankvak. In 1915 werd hij bestuurslid der Nationalbank om in 1923 tot Rijksbankpresident benoemd te worden In zijn functie van Rijksbankpresident heeft dr. Schacht toen als deskundige ver schillende herstelconferenties bijgewoond. In October 1925 maakte hij nog een reis naar Amerika om voeling te houden met de New-Yorksche bankierswereld. De Haagsche conferentie in 1930 is ten slotte oorzaak geworden van zijn aftreden, daar dr. Schacht verklaarde dat de Rijks bank geen medewerking aan de ontworpen plannen zou verleenen. Zijn aftreden volg de toen op 7 Maart 1930. Thans, drie jaar later, zal hij zijn vroe gere functie van Rijksbankpresident weder hervatten als opvolger van dr. Luther. Briefwisseling met Hindenburg. De rijkspresident heeft dr. Luther een schrijven gezonden waarin hij met dank baarheid en waardeering de verdiensten van dr. Luther als rijksminister van finan ciën en als rijkskanselier, zoomede als pre sident van de rijksbank gedenkt. „Uw me dewerking bij de overwinning van de in flatie en het leiden van het geheele open bare bedrijfsleven van Duitschland in ge ordende banen, zullen uw bijzondere ver diensten blijven in de harde geschiedenis van na den oorlog." Rijkspresident von Hindenburg uit ten slotte de hoop. dat dr. Luther ook in de toekomst nog zegenrijk werk voor het Duit sche vaderland zal kunnen verrichten. Dr. Luther heeft den Rijkspresident op diens schrijven geantwoord, dat de Rijks bank steeds vrij moet staan van partijpo litieke stroomingen, dit moet zoo blijven ter bescherming van de valuta als basis van het Duitsche volks- en bedrijfsleven. Bij alle kwesties van belang, de valuta, het crediet. de openbare financiën en de eco nomische politiek moet de Rijksbank in nauwe samenwerking staan met de Rijks- regeering. Deze verbinding moet door de persoon van den Rijksbankpresident wor den tot stand gebracht. Uit de besprekin gen met den Rijkskanselier is dr. Luther gebleken, dat tegen een zoodanige uitoefe ning van de functie van Riiksbankpresi- dent door hem bezwaren aanwezig zijn. Teneinde deze op te heffen, treedt dr. Luther af. Dat de rijksregeering geen valuta-expe rimenten wil ondernemen blijkt niet al leen uit haar tot nu toe afgelegde verkla ringen. maar dit is dr. Luther door den Rijkskanselier ook nadrukkelijk verzekerd. Aanval der „Angriff". Het regeeringsblad „Der Angriff" meldt naar aanleiding van het aftreden van dr. Luther het volgende: Daarmede wordt de weg vrij voor een economische politiek, waarvan het doel moet zijn de tien millioen werkloozen we der op te nemen in het productie-proces. Met dr. Luther valt het laatste belang rijke steunpunt van het economisch libe ralisme. Hij was het, die den laatsten tijd steeds weder de toepassing in grooten stijl van een arbeidsprogramma verhinderde. Steeds weer stelde hij de vermeende be scherming van de valuta boven iedere an dere overweging, hoewel millioenen aan den honger en vertwijfeling waren prijs gegeven. Zoo werd Luther in waarheid de be schermer der internationale haute finance. Het was van te voren duidelijk dat deze man niet de goede eigenschappen had om aan den wederopbouw van het Duitsche economische leven onder leiding der Natio naal Socialisten mede te werken Deze hin derpaal voor de ontwikkeling moest weg. Dr. Luther is een typische vertegenwoor diger van het November-systeem. dat af gedaan heeft. Er zal door de bezetting van dezen post door een persoon uit de rijen der nationale opheffing, een nieuwe geest waaien door het Duitsche economische leven. (Buiten verantwoordelijkheid der Red.) Copie van al of niet geplaatste stukken wordt niet teruggegeven CHOCO-PINDA. Geachte Redactie. Mag ik nog een maal van uw welwil lendheid gebruik maken om den heer v. d Horst te antwoorden? Bij voorbaat mijn dank. Dat Jeruël de choco-pinda's goedkooper kan leveren, spreekt vanzelf, daar ik er aan moet verdienen en Jeruël ze desnoods met verlies kan verkoopen, daar er toch gratis geld binnenkomt. Ik heb in mijn bedrijf rekening te hou den met arbeidsinspectie, achturige ar beidsdag, ziektewet, ongevallenwet, etc. Heeft Jeruël dit ook? Noemt u die f. 75 voorschot geen rente loos kapitaal? Dit alles in aanmerking ge nomen durf ik te beweren dat ik ze ver kocht voor een zeer billijken prijs. Dat ik ze aan den eenen pindaman voor f. 3.25 en aan den anderen voor f. 3.00 verkocht is onwaar. Wel heb ik enkelen iets gege ven omdat zij klanten aanbrachten het geen niet meer dan mijn zakelijke plicht was. Dat ik ze later voor f 2.75 heb gele verd om pressie uit te oefenen is ook on waar, daar ik ze nooit voor dien prijs ver kocht heb en het nooit zal doen ook. Dat mijn choco-pinda's kleiner waren als die van Jeruël is ook alweer onwaar. Wat betreft de botsing onder hen in mijn winkel waar u over spreekt, die kwam hierdoor dat zij dachten dat die eene pindaman minder betaalde dan zij, het geen onwaar was. Ook is hij nooit als we- derverkooper opgetreden. Later is gebleken dat het hun te doen was geweest om een goedkooper inkoop prijs. Dat mijn vrouw goedgevonden zou hebben, dat u de choco-pinda's bij een andere firma zou trachten te bekomen, is te belachelijk om waar te zijn. Mijn zaak is geen liefdadigheidsinstel ling. Wat betreft mijn eerste vraag: had het antwoord niet moeten zijn: „in het belang van Jeruël". Kosten nog moeiten zijn toch gespaard om alle pindemannen tot klant te krijgen. Eerst is er gezocht naar een kwaliteit die met mijn choco-pinda's over een kwam daar ze in het begin zeer slecht waren. Tot driemaal toe is het recept ver anderd, hetgeen zeer moeilijk was, daar er vakkennis voor noodig is. Toen het nog niet geheel gelukte werden ze grooter ge maakt, zoodat ze toen met mijn pinda's in grootte overeenkwamen. Ook dit was nog niet voldoende daar de meeste bij mij ble ven koopen. Nu werd de prijs verlaagd doch ook dit hielp niet daar ik met die verlaging meeging. Toen kwamen de pindamannen mij vertellen dat ze geen slaapgeld kregen indien ze geen choco- pinda's in Jeruël kochten. Is dat geen pressie uitoefenen? U be grijpt toch wel dat een pindaman die den geheelen dag staat of loopt omtrek Hooge- woerd, Breestraat, Botermarkt of Nieuwe- Rijn, niet eerst bij mij zijn trommel komt brengen om gemakkelijker te koopen, als hij in Jeruël moet gaan eten. Wat het stempel op het papieromhulsel betreft, dat is juist op verzoek van hen zelf aangebracht, daar het publiek bij aankoop dan direct het verschil zou zien. Ik heb mij langs dezen weg tot u gericht opdat de menschen die Jeruël financieel steunen, zullen weten hoe en waar aan hun geld besteed wordt, daar er arme menschen en kinderen met hun emmertje teruggestuurd moeten worden, omdat er geen eten genoeg is en de Pindamannen (waarvan er enkele het zelf kunnen beta len) gratis eten krijgen. Ook door mij wordt er geen letter meer over deze zaak in de courant gezet. Zij, die nadere inlichtingen wenschen kunnen die bij mij bekomen. H. C. BRUMMELKAMP, Haarlemmerstraat 179, Leiden. (Hiermede sluiten wij het debat. Red. L. DJ. RECLAME. HOE ZIJ HAAR BETREKKING KREEG. Hield zich 9 jaar jonger. Toen deze vrouw een nieuwe betrekking zocht, begreep zij wel, dat haar 52 jaren haar kansen konden verminderen. Daarom gaf zij haar leeftijd op als 43. Men vond, dat zij er nog niet als 43 uitzag en gaf haar de betrekking. Het geheele verhaal vertelt zij in haar brief „Vier jaar geleden verloor ik mijn man en was toen genoodzaakt als huishoudster in mijn eigen onderhoud te voorzien. Twee jaar geleden leed ik erg onder een buiten gewoon slechte spijsvertering en ik voelde me zoo vermoeid en terneergeslagen. Het was me onmogelijk om vroolijk te zijn en ik zag overal als een berg tegenop. Ik nam Kruschen Salts en na drie maanden was ik een geheel andere vrouw. Kort ge leden kreeg ik mijn betrekking hier, en toen ik mijn leeftijd opgaf als 43, vonden zij dat ik er jonger uitzag. Mijn gezond heid en opgewektheid en goeden moed, ik schrijf het alles geheel toe aan Kruschen Salts". L. W, De reden waarom Kruschen Salts U ge zond maakt en gezond houdt is, omdat elke kleine smaaklooze dosis voor den geheelen dag een voldoende hoeveelheid bevat van de zes minerale zouten, die Uw lichaam noodig heeft zouten die de natuur U wel zou verschaffen indien U een gezond, beweeglijk leven leidde in de open lucht. Deze levenskrachtige zouten zullen Uw lever en nieren aansporen tot beter functionneeren, zoodat elk spoor van gif tige afvalstoffen uit Uw organisme ver dreven wordt. Het aldus gezuiverde, ver- frischte bloed zal elke vezel van Uw lichaam doorstroomen. Koop vandaag nog een flesch Kruschen Salts en begin morgenochtend met „de kleine, dagelijksche dosis". Maak er een vaste gewoonte van en Uw inwendige organen zullen voortaan altijd goed functionneeren. Met den dag zult U zich opgewekter en flinker voelen, tot U de gezondheid tot in de vingertoppen voelt tintelen. Kruschen Salts is uitsluitend verkrijg baar bij alle apothekers en drogisten a f. 0.90 en f. 1.60 per flacon. 7397 ADÊLE SANDROCK. Het laatste groote succes van Adèle Sandroek was men herinnert het zich Mg goed was de oude, voorname dame I in „Het schoone Avontuur." Het geheim Ivan haar succes lag in een scène, waarin feze oude, voorname vrouw in een ëqui- Wèle Sandroek als Duitsche moeder ii i fc nieuwe U. F. A.-film „Morgenrot." page uit het jaar 1900 door een groote laan reed: bij de oudere bezoekers wei den oude herinneringen wakker geschud de generatie van 1932 kon zich over tuigen van de souvereine zelfbewustheid van een grijze actrice, die met weinig middelen een karakter uitbeeldde. De oude generatie herinnerde zich plotseling weer haar groote triomfen als heldin bij het Weensche Burg-theater. De jeugd van 1932 kent Adèle Sand roek slechts als „vrouwelijke generaal", die met grafstem, een onnavolgbaar ge baar en een komisch talent, dat door zijn levensechtheid aan het tragische grenst, de scène beheerscht. Zij moet gehoord hebben van haar topprestatie als lady in Oscar Wilde's vaak gespeelde „Bunbury". En bij het zien van deze groote vrouwe lijke komiek zal niemand er een oogen- blik aan denken, dat er ook een jonge Adèle Sandroek heeft bestaan- die als tragediemie de grootste successen be haalde. Een recensent van 1899 schreef over haar: „Wat bij Sandroek op de allereerste plaats naar voren treedt, is de oorspron kelijkheid van haar passie. Zij is niet mooi, maar zij wordt omgeven door een eigenaardige sfeer, die men in zich op neemt, die opwindt en meesleept. Ze lijkt op den salamander uit de sagen: wan neer de vlammen verzengend oplaaien, dan is haar invloed onweerstaanbaar, een invloed waaraan men niet kan ont komen." Dit artikel was geïllustreerd met foto's van Adèle in haar glansrollen. De jonge Sandroek speelde Ibsen, Sardou en Dumas films, ze speelde echter ook den jongen Schnitzler, den jongen Sundermann, den jongen Fulda en Richard Vos. Ook haar hebben Schnitzler, Sudermann, Fulda en anderen hun eerste successen te danken, zij heeft de basis gelegd voor hun latere groote successen. Zij verried haar groote begaafdheid in Fulda's ..Kameraden", waarvan het Weensche succes hoofdzake lijk aan haar te danken was. Het was het nieuwe in Sandroek, dal toenmaals de kunstzinnige wereld zoo verblufte. En nu, 35 jaar later, is het we derom het nieuwe, dat wij bewonderen in Adèle Sandroek, haar oorspronkelijke humor, haar tragische uiting. Wanneer men haar oude portretten be schouwt. Adèle als heldin en minnares, als „Isa" in „Der Fall Clemenceau", in Sardou's „Fedora". in „Die Damen vom Maxim" en men vergelijkt die met foto's uit 1932, die haar als de bekende draak of als vorstin weergeven dan moet men zich wel verwonderen over de groote kunst van deze vrouw, die momenteel tot een der beste sterren van de Duitsche filmin dustrie gerekend mag worden. ALS ZIJ EEN FEESTJE GEVEN! Tusschen de grootsch opgezette, in heel Hollywood bekende feesten die Marion Davies arrangeert in haar schitterend huis aan het strand te Santa Monica en de eenvoudige huiselijke dineetjes waarvoor Marie Dressier is bekend, kan men in de filmstad alle variaties meemaken. De blonde slanke Marion Davies heeft een bijzondere voorliefde voor het op louw zetten van zeer origineele feesten. Deze zijn steeds gebaseerd op een grondidee, dat tot in de kleinste bijzonderheden uitge werkt wordt. Zoo gaf zij ter eere van Norma Shearer en Irving Thalberg voor hun vertrek naar Europa een Oud-Heidel- berg-avond- waarbij de uitgenoodigde heeren bij hun aankomst verzocht werden zich als studenten te verkleeden. Bij het souper werden slechts Duitsche lekker nijen opgediend in een Duitsche „Bier- garten", waarin een Duitsch orkest den geheelen avond Duitsche muziek speelde. Marion is trouwens zeer gesteld op ge- costumeerde feesten, maar niet op ge wone bal-masqué's waarbij de verschil lende ideeen der gasten een anachronis tisch mengelmoes veroorzaken, doch zij vraagt steeds haar gasten zich te kleeden volgens een bepaalde periode of land aard. Een van de meest typische feesten in Hollywood was Marion's „kinderfeest", waarbij de gasten gekleed waren als kleine jongens en meisjes, kinderspelle tjes georganiseerd werden en kinderlek kernijen opgediend. Een sterk contrast vormen de avondjes van Marie Dressier. Zij geeft de voorkeur aan gezellige dineetjes, waarbij een bij zondere aandacht aan het menu besteed wordt. Meestal gaat men na het eten ernstig praten in de groote gezellige zit kamer of wordt er een partijtje bridge gespeeld. Norma Shearer is bekend om haar „staande" soupers, waarbij zij steeds de meest interessante menschen uit Holly wood vereenigt, veel gesproken en gemu siceerd wordt en iedereen vrijheid heeft I te doen wat hij wil en naar het buffet kan gaan, zoodra hij daar zin in heeft. Joan Crawford geeft dikwijls een gezel lig dineetje, waarna de gasten zich ver eenigen in het kleine bioscooptheater, dat zij in haar huis heeft ingericht en de nieuwste films te zien krijgen. Joan's di ners zijn bekend en na de filmvertoonln- gen volgt meestal een gezellig doch een voudig souoer, waarbij het vertoonde be sproken wordt Ramon Novarro arrangeert voor zijn I gasten voorstellingen in het privé theater van zijn vrijgezellenwoning, waar plaats is voor ongeveer zestig toeschouwers, en een revue-programma vertoond wordt. waarin Ramon meestal zelf optreedt. Ge woonlijk heeft hij de vertooningen zelf samengesteld en geregisseerd, doch noo- digt ook dikwijls bekende artisten of mu sici uit om op te treden. Wallace Beery geeft nooit feestjes in zijn huis te Beverley Hills. Hij neemt zijn gasten mee op jacht- en vischtochtjes naar zijn berghut aan het Silver Lake on geveer 350 mijl van Hollywood. Wally brengt zijn gasten zelf hierheen in zijn vliegtuig, waarvoor bij de berghut een lan dingsterrein aangelegd is. Men brengt daar gezellige week-ends door hoofdzake lijk in de buitenlucht, waarbij de maal tijden boven een open vuur bereid worden. Robert Montgomery geeft de voorkeur aan bridge-dineetjes terwijl Clark Gable zelden officieel uitnoodigt, maar zijn huis staat ieder uur van den dag open voor vrienden die komen aanloopen en hij heeft altijd koude maaltijden in zijn ijs kast gereed staan. John en Lionel Barrymore hebben een kleine kring intieme vrienden en John, die een groote reputatie als kok heeft, bereidt op Zondag meestal de maaltijden zelf. Jean Hersholt is bekend om zijn Deen- sche diners en zijn eetkamer is ingericht als een oude Deensche herberg met kleine tafeltjes, bedekt met rood en wit ge blokte tafelkleedjes, waarop kandelaars waarin kaarsen branden. Na het diner wordt er gekaart of lange besprekingen gehouden in zijn bibliotheek, waar hij een groote collectie zeldzame uitgaven heeft. Jimmy Durante heeft een origineele manier cm zijn vrienden te ontvangen. Hij inviteert zijn gasten in de keuken, waar hij hen groote borden warme havermout voorzet! LUBITSCH' NIEUWE STIJL. Lubitsch' nieuwe film „Trouble in Pa radise" die deze week hier vertoond wordt is technisch datgene wat vele van zijn vrienden allang van hem hadden gehoopt Een vanuit de camera, en niet een van uit een parketplaats geregisseerde film. Lubitsch moet lang met zichzelf over legd hebben, voordat hij deze film maakte die zich niet zoozeer stoffelijk als wel in stijl van zijn totnogtoe geregisseerde films onderscheidt. Het is vrij bekend dat hij aan zijn vo rige stijl, die al in den tijd van de stomme film door vele critici als onfilmisch en tooneelmatig werd beoordeeld, uit inner lijke overtuiging vasthield. Of hij dit met opzet deed. doet er niet toe. Een ding staat echter vast en wel Lubitsch maakte niet van de camera een verteller, en indien zoo, dan slechts spo radisch en dikwijls met de weinig geluk kige hand van iemand, die iets doet zon der groote overtuiging. Met „Trouble in Paradise" treedt Lu bitsch in de gelederen van hen, die men als de vertegenwoordigers van de school der moderne filmkunst kan beschouwen. Wat wil zeggen dat de dialoog hier plaats moet maken voor de, vroeger vastge roeste. doch nu bevrijde camera, die „spreekt". Er wordt minder gezegd dan getoond. Hieraan helpt op vele plaatsen de ge coupeerde handeling, de symbolische, of de symbolisch op elkaar volgende scènes. De organische opbouw, de natuurlijke, vloeiende en zekere doorvoering van de stijl, het consequent volgehouden beeld- rytheme, bevestigen het vermoeden, dat hier geen sprake is van een gril of zelfs van een concessie aan den tijd of aan de productieleiding. Immers een echte stijl is net zoo goed een geloofskwestie als een kwestie van kunnen. Hier is ook vooruitgang, ontwikkeling te bespeuren. Hier bekent zich een vorm van filmkunst, die door haar aanhangers als de eenige ware taal der film wordt be schouwd. Het is verbazingwekkend, de sprekende film moest er eerst zijn om te bewijzen dat de filmkunst niet zoozeer de spraak van de personen, als wel het beeld, de be weging en de handeling, de „sprekende" camera miste. De hoofdrol in deze amusante comedie wordt vertolkt door de bekende actrice „Miriam Hopkins", wier spel hier tot een triomf geworden is. De geschiedenis is sprankelend van geest, ditmaal zonder een Chevalier, een Jeannette Mac Donald dus geen gecoquetteer meer met één personnage zonder één enkel lied, maar met een stel artisten, die in Londen en op Broadway hun sporen hebben verdiend In glijdend, luchtig rhythme a la René Clair speelt de handling zich af. Zij brengt een aaneenschakeling van verrassingen en zeer „wereldwijze" ervaringen, waarvan het beter is het geheim niet te verraden zonder de bezoekers- die zich op een ver fijnd genot kunnen voorbereiden, het ple zier ten deele te ontnemen! De registers van beeld, woord en klank worden hier door Lubitsch in al hun rijkdom van nuanceering opengetrokken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1933 | | pagina 13