„Strich durch die Rechnung"
Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 3 Maart 1933
Derde Blad
No. 22379
5te
he
-P-
Steunt met Uw gaven
het Leidsch Crisis-Comité.
LAND- EN TUINBOUW.
PROPAGANDA VOOR
Ble#DERLANDSCH FABRIKAAT.
minister verschuur aan
HET WOORD.
\l. E Minister Mr. T- J. Verschuur
ials bekend, heeft de Regeering de
[dige middelen beschikbaar gesteld tot
voeren van een korte maar krachtige
paganda actie, waarvan het de bedoe-
is. dat onze landgenooten zuilen wor-
opgewekt waar mogelijk de voorkeur
-even aan het Nederlandsche product.
xióMoor het uitvoeren van deze propa-
ia-campagne, welke op 10 Maart a.s.
aanvang zal nemen, zullen verschil-
ie middelen worden aangewend. Als
(ifling daarvan zullen eenige interviews
len gepubliceerd, waarin daarvoor in
bijzonder in aanmerking komende
üriteiten hunne meerling te kennen
en over de noodzakelijkheid het ver-
ik van het Nederlandsche product te
irderen.
eze reeks van artikelen wordt hierbij
ns geopend met een beschouwing van
1. den Minister van Economische Zaken
Arbeid, Mr. T. J- Verschuur.
Bij alle beweging voor het Neder-
isch fabrikaat", aldus deze minister,
rlen wij de voordeelen van de wereld-
lomie niet ontkennen. Die beweging
zichzelf namelijk geweldig schaden-
ien wij ons daardoor lieten leiden in de
ding van autarkie. Want al moge het
i! zijn. dat het buitenland ons met
jle kracht dien weg opdringt, wij zou-
pijnlijk ontwaken bij het lage wel-
itspeil, dat wij zouden bereiken, indien
erland het „ideaal" van een gesloten
shuishouding zou verwezenlijken. Het
oor onze Volkshuishouding absoluut
dig om een zeer belangrijk degl van
"een voor het handhaven van haar
n moet dienen, uit het buitenland
betrekken, in ruil voor voortbreng-
van eigen bodem en nijverheid."
dwang tot koopen van Nederland
voortbrengselen achtU uit den booze?
lerdaad: gelijk de regeering bij her
haling te kennen heeft gegeven, kan een
kunstmatige beschermingspolltiek aan het
bedrijfsleven en met name aan de export
industrie niet in het algemeen ten goede
komen. Hetzelfde geldt voor de scheep
vaart, het transitoverkeer en aanver
wante bedrijfstakken. Daarom dient voor
op te staan, dat de actie spontaan blijft
zonder dwingend ingrijpen van boven af.
Indien wij op die wijze groote belangstel
ling bij het publiek voor het Nederland
sche product kunnen wekken, zal de voor
genomen reclame-campagne ongetwijfeld
zeer veel nut stichten."
Bent U van meening, dat het Neder
landsche publiek nog onvoldoende inge
licht is?
..Indien wij daarvan niet de bewijzen
hadden, zou de regeering geen subsidie
hebben verleend. Niet alleen het publiek,
doch ook de groote afnemers weten nog
veel te weinig van de prestaties- waartoe
onze nijverheid in staat is. Nemen wij
bijvoorbeeld onze glas- en aardewerkin
dustrie. Wat er in deze branches tot stand
gebracht is, zoowel op industrieel als ar
tistiek gebied, daarvan weet de gemid
delde Nederlander nog maar zeer weinig,
niettegenstaande er op verschillende ten
toonstellingen reeds veel naar voren werd
gebracht Vooral moet bij het publiek de
onverschilligheid tegenover het product
van eigen bodem worden bestreden. Wel
is ons internationalisme een van onze
goede eigenschappen, maar dit moet niet
ontaarden in een klakkeloos aanvaarden
van hetgeen uit den vreemde komt, met
verwaarloozing van hetgeen eigen volks
kracht schiep. In dit opzicht mogen wij
het buitenland, om een daar dikwijls aan
wezige hoeveelheid gezond nationalisme,
dat het eigen product weet te waardeeren,
wel eens als voorbeeld nemen."
Kan de Industrie zelf geen voldoende
propaganda maken?
.-Dat blijft uiteraard de eerste eisch.
Trouwens het Nederlandsche product
heeft altijd zelf tegen den stroom moeten
oproeien en men zal moeten erkennen,
dat de ondernemers tot nu toe op voor
treffelijke wijze daarvoor het hunne heb
ben bijgedragen. Onze industrie is door
eigen kracht groot geworden, is nooit een
broeikasplant geweest, door overheidszorg
opgekweekt. Integendeel En ook thans
staat men vol bewondering voor de energie
waarmede eenige ondernemers aan de
moeilijkheden van deze tijden het hoofd
bieden. Maar nu die tijden dan ook zóó
slecht zijn geworden, dat er in vele be
drijfstakken van een noodtoestand moet
worden gesproken, is het ook de plicht
der regeering, een actief aandeel te ne
men in een breed opgezette propaganda.
Immers, het gaat er thans niet om, den
verkoop van een bepaald artikel te bevor
deren, maar om het Nederlandsch Fabri
kaat als geheel- nader tot het Nederland
sche publiek te brengen. En in deze na
tionale taak ligt zeer zeker een reden tot
steun door de regeering, die daarmede het
algemeene welzijn bevordert."
En acht U den tijd daarvoor thans rijp?
,',Van meer dan één zijde ontvingen wij
daarvoor de overtuigende aanwijzingen. Bij
het Nederlandsche volk begint het besef
levendig te worden, dat men als verbrui
ker krachtigen steun kan verleenen en
dat het zelfs een plicht is voorkeur te
geVen aan Nederlandsch fabrikaat, indien
dit niet duurder en even goed is als het
buitenlandsche. Het inzicht begint door
te dringen, dat men, door aldus het Ne
derlandsch Fabrikaat te steunen, in dezen
tijd van ongekenden crisisnood, mede-
helpt om het werk in het land te ver
meerderen. Daarmede is niet alleen het
belang van onze arbeiders gediend, doch
ook de instandhouding van onze bedrij
ven. die in de toekomst, gelijk voorheen,
de welvaartsbronnen voor ons volk zullen
moeten zijn."
Heeft in dit opzicht ook de contingen-
teering, naar Uw oordeel beteekenis?
„Een positief voordeel van de verschil
lende contingenteerings-maatregelen is,
dat deze vele afnemers waaronder ook
groote verkoophuizen aanleiding gaven,
zich meer op den verkoop van Nederland
sche producten toe te leggen. Door traditie
en sleur was men jarenlang gewend, bui
tenlandsche producten te verkoopen, ter
wijl men nu ervaren heeft, dat het Ne
derlandsch fabrikaat niet alleen dikwijls
even goed, doch in vele gevallen zelfs
beter is dan het concurreerende buiten
landsche artikel. De contingenteering gaf,
zooals ik uit practische ervaring weet.
hierbij het bedrijfsleven den stoot tot het
groeien van de belangstelling voor het
vaderlandsche product en zoo verwacht
ik. dat eveneens de in te zetten propa-
ganda-actie bij den binnenlandschen ver
bruiker den stoot tot hoogere activiteit
voor het Nederlandsche fabrikaat zal
geven.
De bedoeling van de contingenteering
is slechts, in bepaalde gevallen overstroo
ming van de Nederlandsche markt met
buitenlandsch goed te voorkomen, niet
echter om de Nederlandsche nijverheid
aan een extra afzet-gebied te helpen. Dit
moet, zooals gezegd, zonder dwang, uit
overwegingen van welbegrepen eigenbe
lang, ontstaan, waarbij de actie voor het
Nederlandsch fabrikaat leiding moge ge
ven. Steunende op innerlijke kracht, zal
de Nederlandsche nijverheid deze crisis
te boven komen. Waarbij het opmerkelijk
is, hoe weinig het bedrijfsleven zelfs in
dezen tijd geneigd is om alle heil en uit
komst van de overheid te verwachten,
doch allereerst zelf de hand aan den ploeg
wenscht te slaan.
Dit kan slechts tot verheugenis stem
men. want niet de regeering, doch de in
dustrie zelf moet den weg aangeven,
waarlangs zij uit de moeilijkheden denkt
te geraken. Op zijn best kan regeerings-
steun toch nooit meer zijn dan drie stap
pen vooruit en twee stappen achteruit.
Het blijkt nu ook als keerzijde van de
crisis-ramp hoe stalend deze werkt. De
ondernemers worden gedwongen uit hun
bedrijf te halen wat er in zit.
Wat wij thans vragen, nu het schip zich
in hoogsten nood bevindt? Dat alle hens
aan dek komen. Laat nu ook het Neder
landsche publiek medewerken. Geen
chauvinisme, dat ons slechts noodlottig
zou kunnen worden, doch een geheel vrij
willige steun. Dan krijgt de fiere leus:
koopt Nederlandsch fabrikaat, indien dit
evengoed en niet duurder is dan het bui
tenlandsche. een zeer reëele beteekenis
STEUN AAN DEN FABRIEKS
AARDAPPELENTEELT.
Ten hoogste drie millioen.
Ingediend is een wetsontwerp tot wijzi
ging en verhooging van het tiende hoofd
stuk (oud hoofdstuk V) der Rijksbegroo-
ting voor 1932.
Sinds de totstandkoming van het wets
ontwerp, krachtens hetwelk ten behoeve
van de aardappelmeelindustrie in de veen
koloniën aan de verbouwers van fabrieks
aardappelen een uitkeering kon worden ge
daan van 30 cent per H.L. vermalen aard
appelen. heeft de regeering zich van de
verdere ontwikkeling van den toestand van
den veenkolonialen landbouw voortdu
rend op de hoogte gehouden.
Waneer thans wordt voorgesteld, op
nieuw steun aan dit bedrijf te verleenen,
meent de minister zich van principieele
beschouwingen te mogen onthouden. Over
het beginsel van den steun is in vorige
jaren beslist.
Op 1 September j.l bedroeg het surplus
aan aardappelmeel bij het aardappelmeel-
verkoopbureau nog rond 600.000 balen, ter
wijl in normale tijden de carry-over bij
den aanvang eener nieuwe campagne
nooit meer heeft bedragen dan 2 a 300.000
balen.
De vermindering van den afzet ging
vanzelfsprekend gepaard met een daling
van den prijs van het product. Reeds in
het begin van Januari 1932 zakte de prijs
tot gemiddeld f. 9.50. Deze daling zette zich
voort en op het oogenblik wordt verkocht
voor prijzen beneden de f. 8.terwijl, als
geen maatregelen worden genomen om
het bestaande surplus weg te werken, de
opbrengst nog lager zal worden.
Door deze prijsdaling is de toestand van
de verbouwersleveranciers aan de A.V.B.-
fabrieken bepaald hachelijk geworden
De groote onverkochte voorraden aard
appelmeel zijn oorzaak, dat de fabrieken
met hen niet kunnen afrekenen. Eerst in
September 1932 heeft afsluiting plaats ge
had van 't boekjaar 1931-'31 en is afgere
kend over den oogst 1930.
Wat den te verleenen steun betreft, is de
regeering van oordeel, dat met den steun
op den oogst 1932 niet verder te moeten
gaan dan het geven van een toeslag van
25 cent op elke vermalen H.L. van 400
gram, doch dan over een hoeveelheid, die
voor eiken verbouwer niet hooger mag zijn
dan 80van hetgeen van den oogst 1929
in de campagne 1929'30 door hem ter ver
maling aan de fabriek is geleverd. Bij een
te verwachten oogst van rond 12 millioen
H.L. aardappelen zijn de kosten dezer
steunverleening dan te begrooten op 3 mil
lioen gulden.
NEDERLANDSCHE VARKENSCENTRALE.
In het najaar 1932 heeft de mogelijk
heid bestaan om varkens, welke toenter
tijd een gewicht hadden van 75 tot 125
K.G.- aan de Nederlandsche Varkenscen
trale op te geven voor levering op een
nader aan te geven tijdstip, tegen een ge-
garandeerden prijs van 15 cent per pond
levend gewicht. Een groot gedeelte der in
gevolge dezer regeling opgegeven varkens
RECLAME.
KON DE DEKENS NIET VERDRAGEN.
Voelde zich als vergiftigd.
Rheumatische pijnen nu overwonnen.
Het lijkt bijna ongelooflijk, dat een
vrouw in een dergelijken toestand kan
geraken bedlegerig door rheumatiek,
zoo gekweld door pijn, dat zij het gewicht
van de dekens zelfs niet verdragen kon
en toch, dank zij Kruschen, leeft en be
weegt zij zich nu zoo goed als ieder ander.
Maar hier volgt haar eigen verslag van
haar herstel zooals zij het zelf schreef:
„Ik had hevige rheumatiek en het werd
zoo ernstig, dat ik niet meer loopen kon;
ik lag zelfs in bed met een rek om mij
heen gebouwd, omdat ik het gewicht van
de dekens niet verdragen kon. Mijn heele
organisme leek wel vergiftigd. In een
Engelsch blad, dat een vriendin me leende,
had ik eens een Kruschen-advertentie gé-
lezen, en die advertentie wilde mij maar
niet uit de gedachten. Ik kocht toen een
flacon Kruschen Salts en vanaf de eerste
paar doses voelde ik me al beter. Dus ben
ik er steeds mee doorgegaan. Dat alles
was ongeveer acht jaar geleden. Maar ik
heb sedert jaren geen rheumatiek meer
gehad en kan nu even goed loopen als
ieder ander. Nog steeds ga ik door met
Kruschen te nemen. Eiken dag mijn kleine
dosis, anders heb ik niets noodig. Mijn
teint is frisch en helder als van een baby.
Ik ben 46 jaar oud, maar ik voel me onge
veer 20, dank zij Kruschen". Mevr. M. G.
De oorzaak van rheumatiek is een teveel
aan urinezuur in het lichaam, hetgeen
ontstaan is door te trage werking der in
wendige organen (o.a. ingewanden en
nieren). En indien deze organen niet beter
gaan werken, hoopt dit kwaadaardig
urinezuur en andere afvalstoffen, die Uw
gezondheid kunnen benadeelen. zich steeds
meer in Uw lichaam op. De zes verschil
lende zouten in Kruschen nu, sporen deze
afvoerorganen tot betere werking aan, zóó
dat alle opgehoopte schadelijke afvalstof
fen uit het lichaam verwijderd worden.
Daarna zal de geregelde „kleine dagelij k-
sche dosis" ervoor zorgen, dat dergelijke
schadelijke stoffen zich nooit meer in Uw
organisme ophoopen.
Kruschen Salts is uitsluitend verkrijg
baar bij alle apothekers en drogisten
a f. 0.90 en f. 1.60 per flacon. Str&lende ge
zondheid voor één cent per dag. 6557
is op dit oogenblik reeds door de Neder
landsche Varkenscentrale afgenomen.
Het ligt in de bedoeling de afneming
van het overgebleven gedeelte alsmede
van een groot gedeelte van de reeds lang
bij de Nederlandsche Varkenscentrale op
gegeven zwaardere varkens uiterlijk medio
Maart te doen geschieden-
De afgenomen varkens zullen niet in
het binnenland worden geplaatst, doch
zijn geheel voor export bestemd.
Verwacht kan worden, dat hiervan een
gunstige werking zal uitgaan op de prij
zen der zware varkens hier te lande.
OORVEGEN-REPETITIE.
Ie hemel weet. dat het beroep van
leur ook zijn schaduwzijde heeft! Zoo
ttig als verreweg het grootste deel van
publiek zich voorstelt, is het heele-
sal niet!
9e acteur is er tenslotte, om alles te
wat reeds een niet alledaagsche
'tijdigheid vereischt of met zich te
ta doen, wat het draaiboek voorschrijft
pat is volstrekt niet altijd even gemak-
ijlt! En vaak zelfs zeer onaangenaam,
lastl Starck Gstettenbaur kan daar-
meepraten Hij speelt in de nieuwe
-toonfilm „Strich durch die Rechnung"
er de regie van Alfred Zeisier als de
ta van een fietsenhandelaar en krijgt
zijn vader (Jakob Tiedtke) een flinken
"ai om zijn ooreii.
Iet moest er maar één zijn. maar het
Jden er vier en wat voor! Vroeger,
ten tijd van de stomme film, was dat
zoo erg; toen deed men alleen maar
]C beetje alsof, maar tegenwoordig! Het
üd moet nu eenmaal ook tot zijn recht
Jen, want waarom is het er anders?
ta zoo kreeg Gustl dus vier oorvijgen,
zooals men zegt, van zeer goede origine
ten.
Gustl zoo heet hij ook in de film
,ara namelijk later thuis dan voor een
"Sen van zijn leeftijd betaamt en terwijl
'i stiekum voorbij zijn vader wil sluipen,
sedert uren aan zijn radio-toestel zit
met een bewonderenswaardige
«larding. wordt hij door hem geroepen:
lóf JUstl!" Gustl krimpt in elkaar van schrik
3EJ ."aait zich om: „Ja vader!"
papa Spengler staakt zijn lievelings-
'JSheid, staat op en gaat naai' hem toe
'tan vermoedt al iets. Hij staat daar als
trouwvolle zondaar met neergeslagen
Waar was je. jongen?"
oust! slikt en slikt nog eens. Dan komt
&che't"k kót hooge woord uit. „Luchtje
«Zoo!" meent papa Spengler met ver
gistende vriendelijkheid. „Dan zal ik
'feos wat vertellen: luchtjes scheppen
's avonds thuis welen patsdaar
j''.wj een mep te pakken. „Ik heb je
gezegd, dat mijn handen den
avond al jeukten!"
w krwijl Gustl de kamer ultsluipt,
zich weer naar het radio-
Jii00' <te repetitie besprak Alfred Zeislei
|(Y*ne terdege met Jakob Tiedtke en
."jj,. "ij zullen het nu eens probeeren
I'S it' m'intleer Tiedtke, denkt u er om.
litfcL' ,00rveeg niet te zacht mag zijn,
komt er van
I'"'Slit,
het geluid niets
De repetitie ging goed: Gustl's wang
was een beetje rood!
„Tot zoover was 't goed", vond Alfred
Zeisier. „We zullen nu meteen maar
draaien, maar mijnheer Tiedtke, asjeblief
slaat u nog maar rustig wat steanger
dat was nog te zacht. Geen mensch ge
looft. dat het ernst is".
Tiedtke bewoog zijn hand, keek eens
naar Gustl en zei toen droog: „Komt in
orde!"
Het licht werd ingeschakeld en de
scène werd gespeeld Alles verliep volgens
het programma. Gustl kwam. werd ge
roepen prevelde zijn: „Luchtje scheppen".
Toen kwam het zinnetje van Tiedtke en.
een luide knal!
Tiedtke had zijn oorvijg gegeven! Alle
toeschouwers, vanaf den regisseur tot den
electricien, hielden de hand voor den
mond, om de scène niet door lachen te
bederven en het was werkelijk moeilijk,
zijn lachen te verbijten. Gustl stond er als
versteend met wijd open mond en starre
oogen bij en hield zijn wang vast. De
schrik over deze oorvijg had hem zoo te
pakken, dat hij zijn rol vergat en juist
daai-door „echt" was.
De situatie was zoo komisch, dat zelfs
Tiedtke. die eigenlijk aan alles gewend is,
plotseling zijn zin door een luiden lachbui
onderbrak iets wat iedereen zeer wel
kom was omdat men nu eens behoorlijk
uil kon lachen.
„Wees asjeblieft niet boos", smeekte
Tiedtke. „maar die jongen zet ook zóó'n
stom gezicht!"
Allen schaarden zich om Gustl, wiens
wang eenige tinten donkerder was ge
worden
„Jammer, jammer!" zei Alfred Zeisier
steeds weer. „Het was zoo'n schitterende
opname
Toen iedereen een beetje kalmer was
geworden, werd de scène nog eens ge
draaid.
Dezen keer ging alles goed. De oorvijg
was ook „tonstark" genoeg
„Den hemel zij dank!" verzuchtte Gustl
eindelijk. „Dat was een koopje! als ik
zulke rollen iederen dag moest spelen...!"
En toen hij vlug door het atelier naar
zijn kleedkamer wilde loopen. riep Zeisier
hem terug.
„Gustl. we doen het nog even over!"
BIJ DE KOPPENSNELLERS.
(U.F.A. Cultuurfilm)
Van de vele verbazingwekkende dingen,
die de cultuur-film ons uit alle deelen der
wereld brengt, is een van de meest sensa-
tioneele: film-bericht van de koppen
snellers in het oorspronggebied van de
Amazone. De Ufa bracht deze film uit
onder den titel „Zu den Köpfjagern durchs
Inkareich", in een bewerking van prof. dr.
F. Lampe.
Het is bekend, dat bij vele wilde volks
stammen het hoofd of deelen van 't hoofd
een groote rol spelen als oorlogstrophee.
We herinneren ons nog allemaal uit
onze jeugd heel goed de scalpeering in de
boeken van Karl May. De Indianen in
Noord-Amerika brachten de hoofdhuid
van hun overwonnen vijanden mee om
hun roem te vermeerderen. Bij hen is de
scalp een echte overwinnings-trophee,
zonder eenige religieuze bij-beteekenis.
Men moet dit zeer scherp onderscheiden
van het koppensnellen bij de Maleiers en
de Indianen in Zuid-Amerika.
Hier ligt de werkelijke oorzaak in het
mystieke geloof, dat de moed of de goede
eigenschappen van den overwonnene over
gaan op den koppensneller. Doch terwijl
de Maleier zich tevreden stelt, het hoofd
mee te brengen, zooals het is, heeft zich
bij de Indianen een zeldzame en lugubere
kunst ontwikkeld: de huid van het hoofd
wordt geheel ontdaan van de beenderen
en het vleesch geprepareerd tot 'n soort
portret.
Deze bewerking met alle voorbereidin
gen en gebruiken wordt door de boven
genoemde film in beeld gebracht.
Na een lange en buitengewoon interes
sante reis, die allerlei nieuwe stof voor het
filmjournaal opleverde, van de Galapagos-
eilanden over het hoogland van Peru met
zijn sprookjesachtige, oude inca-steden en
de monumentale ruïnes en van zonne. en
manetempels van een beschaving, die
sinds 400 jaar dood is, gaat de reis naar
het oorspronggebied van de Amazone,
waar.het leven van de Ocainas, der Boros
en Napos in al zijn eigenaardigheid en
originaliteit kon worden waargenomen. De
wilde primiviteit van deze bijna naakt
rondloopende stammen, hun dansen, hun
eigenaardige manier van jagen met blaas
pijpen en met „kurare" vergiftigde pijlen,
werden vastgelegd op de gevoelige band,
en de camera-man speelde het zelfs klaar
de zeer heilige verjaging van booze gees
ten door groote toovernaars bij de vrouw
van een opperhoofd, die aan hevige koort
sen leed. van het begin tot het eind te
filmen.
Het hoogtepunt van de film wordt ech
ter zonder twijfel gevormd door de on
dervinding bij de Yivaro's, de beruchte
koppensnellers in de oerwouden van
Ecuador.
Reeds hun huisvesting heeft iets onbe
haaglijks. Iedere groep hutten is omgeven
door graven, die zijn gevuld met vergif
tigde pijlen en pinnen. Alles heeft hier een
ernstig, bijna tragisch aanzien. In tegen
stelling met andere stammen zijn de
menschen hier tamelijk gekleed, vooral
de vrouwen en altijd in donkere kleu
ren. Het leven is vanzelfsprekend zeer
primitief. Een zeer voornaam voedings
middel vormen de palmwormen! Dit
zijn niets anders dan maden, die in rot
tende palmen-stammen leven. Zij worden
zoo groot als een duim en zijn wit van
kleur; zij worden rauw gegeten of ge
braden in eigen vet De Yivaros eten ze het
liefst levend.
's Nachts worden de deuren van de hut
ten zorgvuldig gesloten, daar er altijd de
mogelijkheid van een overval bestaat.
Heinz Rühmann in de U.F.A.-wielrennersfilm
„Strich durch die Rechnung".
De Yivaros zijn ook nooit zonder
wapen. De bedden, die van bamboe-mat
ten zijn gemaakt, reiken niet verder dan
tot kniehoogte. Onder de voeten wordt
een vuurtje gestookt en dat moet vol
doende zijn om de menschen tegen koude
te beschermen. Buitendien verhindert de
rook, dat men door vleermuizen wordt ge
beten, die in deze streeks zeer veel voor
komen.
De eigenlijke koppensnel-jacht heeft
steeds een bepaalde oorzaak, die telkens
natuurlijk verschillend is. In de film ziet
men een onderhandeling met een naburi-
gen stam, die wordt uitgekozen voor den
oorlog. De vrouwen brengen zetels voor de
„afgezanten" en tegenover hen nemen een
gelijk aantal krijgers uit het dorp plaats.
De onderhandelingen beginnen. De woor
den en bewegingen zijn merkwaardig kort
en afgebroken, als gerhythmeerd. de spre
kers houden voortdurend de hand voor
den mond. De vrouwen bieden een gisten
den drank aan. die door toovenaars uit
tabak is bereid. Zij doopen haar handen
er in en brengen die aan den mond, om
te bewijzen, dat de drank niet vergiftigd is.
De onderhandelingen zijn vruchteloos;
de strijd begint. Dit wordt aangegeven
door de tam-tam.
De hoofdman raadpleegt een fWifchtiss»
toovenaar, die de overwinning voorspelt
en de „natem" bereidt, een heiligen drank
die den strijders in staat stelt, hun lot
duidelijk te zien.
Daarna volgt een plechtige krijgseed,
een ceremonie op zich zelf, waarna de ver
giftigde pijlen en houten speren worden
klaargemaakt. Dé oorlog wordt in cano's
gevoerd op een rivier.
En thans volgt de behandeling van de
buitgemaakte koppen, de z.g. „Reduzie-
rung" van de koppen der overwonnen. Bij
de Yivaro's gaat volgens strenge, gods
dienstige gebruiken. De heele stam komt
bij elkaar om de „Reduzierung" te begin
nen, te midden van de stamgenooten, die
als bezetenen, religieuse dansen uitvoeren.
Het is een moeilijke kunst, die slechts
weinigen verstaan. Het is ook interessant,
te weten, dat er in lange perioden van
vrede, als er geen koppen worden buit
gemaakt dierenkoppen worden geprepa
reerd op dezelfde wijze, bijvoorbeeld van
een beer zoodat men de kunst en vaardig
heid niet verleert!
Het slot van de ceremonie en van de
film wordt gevormd door een dans, ter
viering van de overwinning en van de goed
Ae-Jukte Reduzierung",
