,ar; Jfflg Jaargang
DINSDAG 21 FEBRUARI 1933
No. 22370
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
dommer bestaat uit 0RIE Blades
EERSTE BLAD.
ICIEELE KENNISGEVING
STADSNIEUWS.
LEIDSCHE SCHOUWBURG.
Het voornaamste Nieuws
van heden.
KUNST EN LETTEREN.
nut a
:rd.
)rrie
EIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
CH oer regel voor advertentlën uit Lelden en plaatsen
Aar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle
Jndere advertentlën 35 Cts per regel Kleine Advertentlën
(tslultend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts.
een maximum aantal woorden van 30
fccasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van
>leven 10 Cts porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden per 3 maanden f. 2.35: per week X. 0.18
Bulten Lelden, waar agenten gevestigd zijn, per week 0.1J
Franco per post 1.2.35 portokosten.
hinderwet.
rgemecster en Wethouders van Lei-
brenger. ter algemeene kennis, dat
Oen de beslissing op het verzoek van
V. Leidsche Kalkzandsteenfabriek om
nnlng tot het oprichten van een
zwem- andsteenfabriek op het perceel Rijn-
No. 20, Sectie N. Nis 351 en 352, is
kamer van koophandel
voor rijnland.
Concept-adressen.
iddag
Euro ^d-
ies, dat
>nd
5 sec.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRYEN. Secretaris.
40 3/5 jen> 21 Februari 1933.
6043
ÏIDEN
IE MALVERSATIES BIJ HET
JOODSCIIE WEESHUIS.
heer Viskoper tot 2 jaar
gevangenisstraf veroordeeld.
Rechtbank heeft hedenochtend
IVICCsBs gewezen in de zaak van den ge-
i regent-penningmeester van het
itisch Wees- en Doorgangshuis
jk- De E. V., tegen wien door het O. M.
oensch is verduistering van een bedrag van
overgii eer f. 100.000 ten nadeele van ge-
t even ie Instelling 3 jaar gevangenisstraf
de öjeëischt.
Rechtbank verklaarde verdachte
ig rajdig van het „als beheerder van een
,er p!l ling van weldadigheid gelden welke
™ils zoodanig onder zich heeft, ver
ren, meermalen gepleegd" en ver-
r.l nJelde hem deswege tot 2 jaar gevan-
ig wa i'r3^'
voetb
in den
s kon*roscHE radio-vereeniging.
ijk gi
net 5 ng over selectiviteit en fluitfilters.
rust
eravond werd door deze vereeniging
ud Hortuszicht" een causerie en de-
ratie gegeven door A.M.R.O.H. te
n met als onderwerp: Selectiviteit
uitfilters.
eerste gedeelte van den avond werd
met de bespreking van enkele door
i In den handel gebrachte, bandfil-
»middl stellen en super heterodyne's en de
- Hing der onderdeelen. welke laatste
iet meerendeel van het Varley-fabri
waren. Zooveel mogelijk is gestreefd
een uniforme bouw voor alle type's
lien. De demonstratie dezer ontvan-
Jewees de groote selectiviteit.
OOS^de pauze werd allereerst het „Kinva"
iter gedemonstreerd. De allen ama-
welbekende fluittonen een gevolg
en geringen onderlingen frequentie
ld der zenders vooral op de korte
werden boven een vastgestelde fre-
absoluut afgesneden, zonder ver
Jing van de daar beneden liggende
erdag Sequenties
slot werden diverse schakelingen ge
t nnv oa' de automatische sterkterege-
J taarna het einde van dezen goed be-
irl sh in dem°nstratie-avond was gekomen,
ijl hartelijk applaus onderstreepte de
V*n van dank van den voorzitter aan
■"tegenwoordigers van de A.M.R.O.H.
SCHAF
3.
1-5.
-5,
geslap
ijd he
met
jvers,
De Kamer van Koophandel alhier zal
in haar morgenmiddag te houden verga
dering verschillende adressen behandelen.
Hieronder bevindt zich o.nv een schrij
ven aan den Minister van Economische
Zaken en Arbeid betreffende het ontwerp
nieuwe IJkwet, waarin de Kamer aan
dringt op handhaving van de benamingen
ons en pond en bezwaar maakt tegen het
ijken van meet- en meetwerktuigen
Ten aanzien van het wetsontwerp be
treffende de evenredige vrachtverdeeling
in de binnenscheepvaart betoogt de Ka
mer in een adres tot de Tweede Kamer,
dat zij zich niet kan voorstellen, dat deze
wet den schippers in het algemeen
eenigszins belangrijk voordeel zal kunnen
brengen, terwijl het nadeel aan handel en
nijverheid toegebracht, zeer aanmerkelijk
zal zijn.
Naar de meening der Kamer is voorts te
veel uitgegaan van de toestanden zooals
deze bestaan in enkele groote centra der
binnenscheepvaart. Wat evenwel in drukke
bevrachtingscentra wenschelijk geacht
kan worden, is vaak in kleinere centra en
op het platte land onuitvoerbaar.
Inzonderheid voor het district der Ka
mer voor Rijnland, zal de invoering dei-
wet, zelfs nog afgezien van de meerdere
kosten, ongetwiifeld zóóveel ongerief ge
ven, dat gevreesd moet worden, dat het
vervoer te water ongunstig er door zal
worden beïnvloed en zulks ten bate van
andere vervoermogelijkheden.
Daar deze regeling der vrachtverdeeling
derhalve voor dit district een averechtsche
werking zou hebben, veroorlooft de Kamer
zich in overweging te geven dit ontwerp
niet aan te nemen, tenzij mogelijkerwijs
alsnog een zoodanige regeling zal worder.
getroffen, dat districten als dat onzer
Kamer, bulten de regeling worden gelaten.
Wat betreft het aangekondigde wets
ontwerp tot wijziging van de wet op de
openbare vervoermiddelen, dringt de
Kamer bij den Minister van Waterstaat
aan op meer toezicht van vrachtauto's, al
zal het moeilijk vallen om aan de vele
bijzondere omstandigheden die zich in dit
bedrijf voordoen, behoorlijk recht te laten
wedervaren.
Voorts merkt zij op dat dit toezicht ook
kan gaan niet alleen over de auto en den
chauffeur, maar ook over de bedrijfsvoe
ring. Het ware daartoe te overwegen, of
niet in het district van elke Kamer van
Koophandel een vervoerscommissie zou
kunnen worden ingesteld, aan welke de
bestaande en nieuw op te richten vracht
autodiensten verschillende bijzonderheden
zouden moeten opgeven, welke commissie
van advies zou moeten dienen.
Bovendien zou deze commissie be
voegdheid moeten verkrijgen over de
bedrijfsgeste van den vrachtauto-exploi
tant in bepaalde gevallen en naar bep'aal-
de regelen te oordeelen en te bevelen
bepaalde maatregelen te nemen en andere
na te laten en zelfs, zoo noodig. de exploi
tatie voor korten of langen tijd te ver
bieden.
Een concessiestelsel zooals dit voor per
sonenvervoer bij de autobussen bestaat,
acht de Kamer evenwel voor dit terrein
zeer bedenkelijk.
AANBESTEDING.
De adjunct-directeur van Gemeente
werken heefthedenmorgen aanbesteed
het leveren van vuren-, grenen-, gecreoso-
teerd dennen-, inUndsch eiken- en ge-
creosoteerd en ongecreosoteerd inlandsch
beukenhout Ingekomen waren 23 biljet
ten, waarop als volgt was ingeschreven:
N.V. de Fijnhouthandel A'dam, perc. 3
f. 2327.25. perc. 4 f. 1443.52; N.V. Gebrs. v.
Hoeken's Houthandel, Leiden, perc. 1
f. 3692.84, perc. 2 f. 1094; N.V. van Swaay
en Co.'s Houthandel. Den Bosch, perc. 4
paragraaf 5 f. 1148.72, par. 5a f. 103.50;
Ambachtsheer en v. d. Meulen. A'dam,
perc. 2 f. 1119.15; N.V. Houtbereiding,
A'dam. perc. 2 f. 1149.29; Joh. Raayma-
kers. Helmond, perc. 3 f. 1572.28; N.V. v.h.
Doesburgh, Zaandam, perc. 1 par. 1
f. 1590.48, perc. 1 par. la f. 1042.38, perc. 1
par. 2 f. 1359.69, perc. 1 par. 2a f. 463.51;
v. d. Eerden. Boxtel, perc. 3 f. 1876.61,
pere. 4 f. 1290; N.V. Kemperman, Silvolde,
perc. 3 f.1949; G Weima en Zn., Apel
doorn, perc. 3 f. 1974.49, perc. 4 f. 1209.68;
N.V. v.h. Ant. van Dam, Bunnik. perc. 3
f.2152.27; N.V Hupkes, Dieren, perc. 2 f.1178
perc. 3 f. 1894.40; perc. 4 f. 1115.67; N.V.
Houtbereiding tegen bederf. R'dam, perc. 2
f. 1120.08. Steenwijker Houthandel „De
Eikel", Steenwijk. perc. 3 f. 2497.72, perc. 4
f.1488 31: fa Noordman, Leiden, perc. 1
f. 4283.36, Mol, Breda, perc. 3 f. 2023.95;
Eerste Vordensche Stoomzagerij, Vorden,
perc. 2 f. 1201.40. perc. 3 f. 1030 85. perc. 4,
par 4 f. 991.42. perc. 4 par. 4a f. 49.60; Piet
Rot. Westzaan, perc. 1 f. 4701.02; Stoom
zagerij Wilpschedijk, Wilp, perc. 3 f. 1893.12
Dawes Houthandel. Den Bosch, perc. 4
f. 1142, perc. 3 f. 1744; fa. Nahuys, Groenlo,
perc. 3 f.2245; Houtzagerij Felix Klerk,
Helmond, perc. 3 f.1939 63; Broersma, Den
Haag, perc. 2 f. 1036.60, perc. 3 f. 1565.76,
perc. 4 f. 1335.93.
De gunning werd aangehouden.
LEIDSCHE DAMES KAPCLUB.
Bovengenoemde Club, opgericht 2 April
1928, onderafdeeling der Kappersclub
„Hulp en Vriendscnap" noopt naar eerste
lustrum te herdenken door het houden
van een groot Nationaal concours in
Dames- en Ileerenkappen, benevens vak-
tentoonsteiling op Zondag 7 en Maandag
8 Mei a.s. in de Stadsgehoorzaal alhier. De
toegezegde deelname van vooraanstaande
vakmenschen* op dit gebied, wettigt het
vermoeden, dat iets moois zal zijn te be
wonderen, waarvoor kunstvoorwerpen en
medailles beschikbaar zijn.
Bijzonderheden aangaande dit concours
zullen per advertentie in dit Blad tijdig
worden bekend gemaakt.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijzigingen:
„Wienerhaus". Breestraat 32, Leiden.
Handel in parfumerieën en toiletartikelen,
byouteneën. Opheffing filiaal: Haarlem
merstraat 64, Leiden, dd. 13 Febr. 1933.
Firma Wed. J. Schuur. Zuidbuurt C. 27,
Zoeterwoude. Koopman en molenaar. Over
leden Eigenaar: C C. Schuur. Zoeterwoude
dd. 18 Sept. 1932.
J. B. v. Halderen, v. Mandersloostraat 42
Alphen a. d. Rijn, schoenwinkel. Overleden
Eigenaar: J. B. v Halderen, Alphen a. d.
Rijn. dd. 25 Jan. 1933.
vrouwenactie chr. hist. unie.
Groote belangstelling.
Gisteravond werd in gebouw Prediker
een gezellig samenzijn voor de damesleden
van de Chr. Hist. Kiesvereenigingen te
Leiden. Oegstgeest en Leiderdorp gehou
den die zeer druk bezocht was.
Het openingswoord werd gesproken door
mevr. Spaargaren, die erop wees, dat er
ook bij de vrouwen wel wat meer belang
stelling gevonden mocht worden wat be
treft de zaken die ons politieke leven ra
ken. Wij blijven dan op de hoogte en kun
nen dan ook de belangen die onze Re
geering aangaan beter verstaan en beoor-
deeien
Na gewezen te hebben op de a.s. verkie
zingen en het gevaar dat van links dreigt
weicte spr. op tot een in gesloten colonnes
optrekken naar Den Haag op 9 Maart ter
bijwoning van den Chr. Hist. Vrouwen
dag om aan versterkt in den geest en met
bezieling en toewijding mede te werken tot
opbloei en versterking der Chr. Hlst. be
ginselen.
Voorts werd in deze bijeenkomst nog het
woord gevoerd door mevr. GerrevinkVan
Ramondt van Oegstgeest en mevr. Lief-
tinck van Den Haag en de heeren Hen
driks en Hüner resp. voorzitter van de
Chr Hist. Jongerengroep en Unie. alhier,
die allen in een enthousiast betoog wezen
op net deel dat de vrouw ook in de poli
tiek kan en moet innemen.
Ter afwisseling werd door mej. Kuiven-
hoven en den heer Dekker gedeclameerd
terwijl de heeren Brinks en Philipsen het
muzikale gedeelte op voortreffelijke wijze
verzorgden.
1 *8 onlangs bericntten, Herdenkt de afdeeling Leiden van het Nederlandsen Werkliedenverbond „Patrimonium" dezei
50-jarig bestaan. Hierboven zittend het Bestuur (v. 1. n. r.) G. J- van der Meeberg, bibliothecaris, J. Meyer, 1ste
ster, J. Slegtenhorst, voorzitter, H. C. de Jong, 2de voorzitter, F. Eiker bout en C. van der Ham, 2de secretaris.
Daarachter de feestcommissie in dezelfde volgorde de heeren J. Cupido C. Roos en G. y. Zwieten Sr.
De alhier tot arts bevorderde semi-
artsen B. J. W Beunders en J. B. A. M.
Kamp zijn onderscheidenlijk bestemd tot
officier van gezondheid 2de kl. bij het O.-I
leger en tot reserve-officier van gezond
heid 2de kl. bij het leger hier te lande.
Bij de politie is een onbeheerd gevon
den rijwiel te bevragen.
Onder verwijzing naar de in dit blad
voorkomende, advertentie vestigen wij de
aandacht op de vergadering van de Evan
gelische Maatschappij, die Donderdag
avond as. in de Graanbeurs wordt ge
houden.
De Tooneelver. „Leidsche Dilettanten-
Club" organiseert Woensdag 1 Maart as. in
..Concordia" wederom een ontspannings
avond voor werkloozen. Op het programma
prijken niet minder dan drie stukken de
dramatische schets „De Ploegbaas" het
tooneelspel Vader en Zoon" en een klucht
„Hi is onschuldig."
Men ziet. er is voor elk wat wils.
Aan den aannemer W. Hoogstraten
als laagste Leidsche inschrijver is de ver
bouwing opgedragen van het winkelpand
der firma Van Kloeten aan de Breestraat.
Burgemeester en Wethouders van
Hoorn hebben ter vervulling van de vaca-
t- e van hoofd van den dienst van ge-
n entewerken met den titel van ge
meente-architect de volgende voordracht
aan den Raad aangeboden: de heer G. S.
de Haan alhier, de heer G. Huis in 'tVeid
te Haaksbergen: de heer ir. M. Westerink
te Leeuwarden.
Naar wij vernemen zingt op het con
cert van Sursum Corda van hedenavond
inplaats van To van der Sluys, Jo Vincent.
GEZELSCHAP SAALBORN.
„Süss de Jood", in 9 taiereelen
van Paul Kornfeld.
De droeve historie van Süss, de Jood, die
zich omstreeks 1730'40 in Würtemberg
afspeelde, is ettelijke malen benut voor
roman en tooneel. Bijkans ontelbaar is
hetgeen over dit drama van ongekend
snelle opkomst en onverwacht snelle val
en ondergang, aan het papier is toever
trouwd. Op het tooneel deed deze geschie
denis het totdusver niet of althans zeer
weinig. Dit is anders geworden door de
jongste bewerking van Paul Kornfeld. die
er ongetwijfeld in is geslaagd het gegeven
zoodanig uit te werken, dat het boeit en
de aandacht volop gespannen houdt. Het
is fragmentarisch, goed, maar de 9 tafe-
reelen geven niettemin een goed beeld van
de wijze, waarop Süss tot grootheid en
macht kwam en hoe hij tenslotte zijn
leven liet aan de galg als zoenoffer voor
de haat en verguizing tegen hem aan
gekweekt onder leiding' van de achter-
uitgestelde machthebbers. Alleen het toe
passen van een sinds bijna 2 eeuwen in
onbruik geraakte wet tegen de Joden, ge
baseerd op lang overleefde tijden, kon het
doodvonnis wettigen
Of het zoo dramatische gegeven geheel
aan de historie kan worden getoetst het
is slechts bijzaak (de hoofdtrekken zijn
trouwens verantwoord), hoofdzaak is dat
Kornfeld een drama van groote kracht.
heeft weten samen te stellen. Mede door
de typeering der hoofdfiguren, die hij tot
volle menschelijkheid heeft gebracht. Met
alle goede en slechte eigenschappen, den I
mensch eigen. Het zijn figuren van j
BINNENLAND.
Debat in den Volksraad over de muiterij
aan boord van „De Zeven Provinciën."
(3e en le Blad.)
Interpellatie-Knottenbelt over de Kamer
ontbinding. (Pari. Overzicht, 3e Blad.)
Opheffing van 26 stopplaatsen der
Spoorwegen met ingang van 15 Mei. (Bin
nenland, 3e Blad
De handelsbetrekkingen tusschen Ne
derland en Duitschland; debatvergade
ring te 's-Gravenhage. (Binnenland, 3e
Blad.)
Doodelijk auto-ongeluk te Moergestel;
baron van Heeckeren van Molecate, uit
Wassenaar, gedood. (Gemengd, 3e Blad.)
BUITENLAND
Naar Japan's uittreden uit den Volken
bond. (Buitenland en Tel., le Blad.)
De verkiezingsstrijd in Duitschland.
(Buitenland, le Blad.)
De actie der Fransehe ambtenaren.
(Buitenland, le Blad.)
Zangara, die den moordaanslag op Roo
sevelt pleegde, tot 80 jaar dwangarbeid
veroordeeld (Buitenland, 1ste Blad).
De Vereenigde Staten zijn weer nat.
(Buitenland, 1ste Blad).
Ernstige ontploffing te Sjanghai. Vele
slachtoffers (Tei., 1ste Blad).
vleesch en bloed geworden, met beide voe
ten staande in de realiteit van het leven
van die tijden, overgangstijden van ideeën
en denkbeelden, geestelijk en materialis
tisch
Het gezelschap Saalborn heeft de ge
boden kans tot groot spel dankbaar ge
accepteerd. Wat is er werkelijk schitte
rend spel gegeven, dat geheel beantwoordt
aan de gestelde opgave. Kort afgebeten
vaak, hetgeen de scherpe tegenstellingen
juist te krachtiger deed uitkomen. In
kostelijk tempo!
Louis Saalborn speelde den gewieksten
Jood ten voeten uit. Eerst Joodsch sappig,
later sluw berekenend, overwinnaar in
den intrigestrijd aan het Würtemburgsche
hof, tot de plotselinge dood van den
hertog door vergif, voor hem, den Jood,
bestemd, hem ineens doet vallen van zijn
ongenaakbare positie. Er zat climax in.
Het is een pracht-creatie van deze figuur,
die zoozeer de vergankelijkheid van al het
aardsche demonstreert.
En dan Oscar Tourniaire als de hertog.
Ruw en zinnelijk, maar met een echt
menschelijk hart. Geen groot staatsleider
doch voorzien van een zeker soort humor,
dat hem veel doet begrijpen. Het was één
genot deze typeering.
Daarnaast als de twee groote tegen
spelers van den in duizelingwekkenden
vaart omhoog klimmenden Jood minister
Remchingen en generaal Speckenschwardt.
De eerste diplomaat in hart en nieren,
i wiens haat en afgunst stijgen naar mate
j hij het schaakspel met den Jood verliest,
j doch terugdeinzend voor het gewelddadig'
I optreden tegen den gehate, waartoe de
tweede, vechtjas van een generaal, voor
wien een menschenleven niet telt, aanzet.
Bezwijkend tenslotte voor den militairen
drang. met gevolg, dat de hertog het
slachtoffer wordt. Henri Eerens en Rich.
Flink gaven cachet aan deze beide rollen.
Verder mogen genoemd Louise Kooiman
als de hertogin, die den droomer in Süss
bewondert, doch door zijn eerzucht zich
van hem wendt, de lakei van Dom de
Gruyter, de ceremoniemeester van Fred
Sterneberg, terwijl de overigen zich keu
ris aansloten. Julia de Gruyter viel in voor
Marie Meunier.
Gespeeld werd in keurig verzorgde
rococo-decors en schitterende costumes
uit dat tijdperk van glans en schittering.
Voor goed tooneel is er nog wel belang
stelling, we hebben het met vreugde gis
teravond weer eens kunnen constaterren.
De schouwburg was prachtig bezet en
heeft onmiskenbaar van zijn groote waar
deering getuigenis afgelegd. Een waardee
ring. die ten volle verdiend was.
EEN PRIJSVRAAG VOOR
SHORT STORY.
Het letterkundig genootschap „Oefening
kweekt kennis" te Den Haag v. ert 28 Fe
bruari 1934 ztjn 100-jarig bestaan.
Ter gelegenheid daarvan heeft het een
prijsvraag uitgeschreven ter aanmoediging
van een soort letterkunde dat te onzent
slechts schaarsch vertegenwoordigd is, t.w.
het korte verhaal de „short story".
Zij. die aan dezen wedstrijd willen deel
nemen worden uitgenoodigd hun stukken
uiterlijk 1 October 1933 in te zenden aan
den secretaris van genoemde stichting den
lieer S W F. Margadant Waldeck Pyr-
montkade 13 te 's-Gravenhage
De prijzen zijn f 250 en 3 x f. 100
In de jury nemen zitting mevr. E C.
Andrée Wiltens, C. K. Elout, dr. D. C. Tin
bergen.
