De Willem de Zwijger-herdenking.
73ste Jaarsrang
VRIJDAG 6 JANUARI 1933
No. 22331
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
STADSNIEUWS.
VISSCHERIJBERICHTEN.
LEiDSCHE SCHOUWBURG.
Het voornaamste Nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
30 Cts. ner regel voor advertentlëD uit Lelden en plaatsen
waar agentschappen van ons Blad' gevestigd zijn Voor alle
andere advertentlën 35 Cts per regel Kleine Advertentlën
uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts
bij een maximum aantal woorden van 30
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van
brieven 10 Cts porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:)
Voor Lelden per 3 maanden f. 2.35; per week t. 0.18
Buiten Lelden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18
Franco per post f. 2.35 portokosten.
Olt nummer bestaat uit VIER Bladen
EERSTE BLAD.
KAMER VAN KOOPHANDEL
EN FABRIEKEN VOOR RIJNLAND.
De eerste zitting in 1933.
Na de gisteren reeds door ons gepubli
ceerde en luide toegejuichte Nieuwjaars
rede van den voorzitter, wenschte het
oudste lid, de heer J. van der Steen weder-
keerig den heer Ten Cate Brouwer alles
goeds voor 1933 toe hem hulde en dank
brengende voor hetgeen deze in samen
werking met het bestuur ook in het afge-
loopen jaar voor de Kamer heeft gedaan.
De heeren D. ten Cate Brouwer, P. Boot
Sr. en G. J. M. J Molkenboer werden res
pectievelijk herkozen als algemeen voor
zitter en voorzitters van de afdeelingen
Groot- en Kleinbedrijf.
Hierna waren de verkiezingen voor de
commissies aan de orde.
a. Commissie van Vervoer, Post en Tele
grafie (aftredend: W. v. d. Laan, C. G. J
Alkemade Sr.), N. C. F. van Ginkel, J. v. d.
Steen, P A. Wernlnk Jr. en H. van Zon
neveld).
b. Commissie voor het Handelsregister:
(aftr. C. G. J. Alkemade Sr., B. J. Dijk-
drent, J. J. M. Meyers. F Schmal. J. v d.
Steen en P. J. van der Zanden)
c. Commissie voor Handelsbelangen (af
tredend J. v. d. Steen, P. J. v- d Zanden,
H. M. Simonis, D Raaphorst Sr. en B J.
Dijkdrent)
d. Commissie voor Handels- en Nijver
heidsonderwijs (aftr- J. Heringa, J. F X.
Sanders. H. M Simonis en P A. Wer-
nink Jr.).
e. Commissie voor het verslag (aftr. D.
ten Cate Brouwer. P. Boot Sr., dr. P- G.
Knibbe. G. J. M. J. Molkenboer en J. F X.
Sanders).
f. Commissie van Financiën (aftr D. ten
Cate Brouwer, P. Boot Sr.. dr P G Knibbe
en G. J. M. J. Molkenboer).
g Commissie inzake uitbreidingsplan-
ren gemeente Leiden (aftr. J. F. X. San
ders, N. C. F. van Ginkel, P. A. de Gooyer
en G. J. M. J. Molkenboer).
Alle aftredenden werden z h. st. her
kozen, terwijl in de vacature in de Com
missie voor het Handelsregister, ontstaan
door 't bedanken van den heer F. Schmal
werd voorzien door de benoeming van den
heer D. Raaphorst Sr.
Vervolgens werd besloten een subsidie
te verleenen van f. 15 aan de Katwijksche
Winkelweek.
Onder de ingekomen stukken bevond
zich 'n schrijven van den heer F. Schmal,
waarin hij mededeelde wegens vertrek
naar elders te bedanken als lid der Kamer.
In deze vacature zal op Donderdag 23
Februari worden voorzien.
Na de rondvraag, waarvan geen gebruik
werd gemaakt, ging de Kamer over in
huishoudelijke zitting.
DE POLITIEKE TOESTAND.
SPEELTUINVER. WESTERKWARTIER.
Nadat het bestuur der Speeltuinvereen.
„Westerkwartier" lange maanden voor de
kinderen van dezen Tuin niets heeft kun
nen doen door den slechten toestand van
de kas. heeft het gemeend om een Com
missie te benoemen om in samenwerking
met het bestuur de belangen van den
speeltuin te behartigen. A s. Zaterdagmid
dag1 gaan de kinderen van Westerkwartier
naar het Luxor theater, terwijl op 28 Jan.
voor de jongens en op 4 Februari voor de
meisjes een groot sportfeest is georgani
seerd.
Rede van den heer J. van der Kieft.
Over bovengenoemd onderwerp heeft
gisteravond in'de geheel gevulde Stadsge
hoorzaal de heer J. van der Kieft uit Bus-
sum een propagandarede gehouden
De afdeelingsvoorzitter der SD.A.P. mr.
D. A. van Eek sprak een kort inleidend
woord en gaf daarna het woord aan den
heer Van der Kieft. die allereerst de hui
dige economische verhoudingen aan een
bespreking onderwierp daar deze toch den
ondergrond vormen van het politieke leven.
Die maatschappij levert momenteel een
zeer somber beeld op. waarvan de werk
loosheid de donkerste figuur vormt Het is
geen bijzonder amusant onderwerp maar
toch is het noodig om er over te spreken,
omdat de arbeidersklasse maar al te gauw
het doorstane leed vergeet.
Nederland telt thans ruim 300 000 werk-
loozen, zoodat gerust mag worden gezegd,
dat een millioen menschen gebrek lijdt,
zonder uitzicht op verbetering- Daarnaast
dreigt gedurig oorlogsgevaar, neemt de
strijd In bewapening steeds toe en is er
overproductie van tai van levensmiddelen,
waaraan de arbeidersklasse dringend be
hoefte heeft. Is het wonder dat ook niet-
socialisten zich verzetten tegen de huidige
kapitalistische chaos?
En evenmin behoeft het verwondering te
wekken, dat de bourgeoisie zich aan haar
stelsel vastklampt, omdat zii zich er ter
dege van bewust is, dat een eventueel her
stel haar vóór alle andere Dartijen in staat
stelt zich schadeloos te stellen voor de ge
leden schade.
Daarna besprak spr. achtereenvolgens de
verschillende staatscolleges en wees erop,
hoe in die instellingen waarbij geen even
redige vertegenwoordiging wordt toegepast,
de vertegenwoordigers der arbeidersklasse
hardnekkig worden geweerd Als voorbeel
den noemde spr den Raad van State de
commissarissen der Koningin en verder
wees hij op het korps der marechaussee en
Bijz. Vrijw Landstorm
De bourgeoisie misbruikt de tegenwoor
dige crisis om het levenspeil der arbeiders
te drukken en het is derhalve de taak van
het proletariaat om daartegen een aaneen
gesloten front te formeeren en haar positie
te versterken, teneinde straks wanneer de
tijd daar ls de leiding te kunnen overne
men en welstand te scheppen waar het ka
pitalisme slechts ellende wrocht.
Wij moeten aldus spr niet berusten in
historische ontwikkeling: wij moeten zelf
geschiedenis maken en bezie'd met een
hoogideaüsme de strijdlust en b«t revo'u-
tionaire centiment onder de arbeiders
aanwakkeren
Dan alleen zal het socialisme binnen af-
zienbaren tijd worden verwezenlijkt en het
kapitalisme overvleugelen (Applaus).
Van de gelegenheid tot debat werd ge
bruik gemaakt door de heeren Sa!, Tas
(OS.P.l. Knuttel (C.P.H.) en Vink (Intern.
Comm.)
Eerstgenoemde wees er op dat de spre
ker met geen enkel woord heeft gepoogd
den weg aan te geven hoe de arbeiders
klasse uit de crisis kan geraken en daar
toe trouwens ook niet bij machte is.
Dr. Knuttel zelde dat de sociaal-demo
cratie over de geheele wereld verliezen
lijdt en steeds minder steun ondervindt
van het proletariaat. De communisten pro-
pageeren eveneens den eensgezinden strijd
van het proletariaat, doch zii doen dat met
een ander doel als de sociaal-democraten.
Ons eenige doel is het kapitalisme zoo
spoedig mogelijk ten val te brengen en wij
trachten dit te verwezenlijken door eens-
gezind strijd te voeren tegen iederen aan
val. welke op ons levenspeil wordt gericht.
Officieele herinneringspenning op de Viering van het Vierde Eeuwfeest der gebooru
van Prins Willem van Oranje, in opdracht van het Landelijk Comité vervaardigd
door de N.V. „Koninklijke-Begeer", te Voorschoten.
Deze penning, welke heden verschenen is, wordt verkrijgbaar gesteld in 4 verschil
lende uitvoeringen, t.w.:
in een serie van 100 genummerde gietpenningen, waarvan de eerste 10 in zilver
en de 90 overige in brons zullen worden vervaardigd;
R-i J11 geslagen penningen op een grootte van 6 en 4 c.M. en
\i Vi den vorm van muntjes en strooipenningen ter grootte van 2.5 c.M.
Ten slotte wees spr. op Rusland, waar
onder de dictatuur van het proletariaat
geen werkloosheid bestaat.
De derde debater was de heer Vink die
meer een persoonlijke visie ten beste gaf.
Nadat de debaters door den heer Van
der Kieft waïen beantwoord sprak de heer
Van Eek een kort slotwoord.
NED. VEREENIGING VAN CHR.
TECHNICI.
Leging van "en heer J. Jonk.
Gisteravond had bovenvermelde organi
satie een vergadering belegd in het ge
bouw ..Patrimonium", welke om half-
negen door den voorz den heer D Hen
driks met schriftlezing en gebed geopend
werd.
Nadat de voorz alle aanwezigen welkom
had geheeten en de notulen der vorige
vergaderingen waren goedgekeurd, werd
door den penningmeester een schrijven
betreffende de positie der werkloozenkas
voorgelezen Bondssecretaris van Hoven
uit Rotterdam lichtte dit schrijven nader
toe. waarna de aanwezigen, nadat hierover
uitvoerig gediscussieerd was. het H.B.
standpunt moesten aanvaarden. Nadat
een hopje thee geschonken was. kreeg ver
voleens de heer Jonk het woord om te
spreken over het onderwerp ..Overheids
steun in Crisistijd"
Spreker begon op te merken dat de over
heid niet geroepen is. om alle onderdanen
een behoorlijk bestaan te verzekeren, maar
wel het verkriiien dcarvan zooveel moge
lijk te bevorderen In het licht hiervan
moesten wij het verstrekken van crisis-
steun bezien; het is een poging om crisis
slachtoffers voor algeheelen ondergang te
behoeden Spreker gaf verder een beknopt
overzicht over de geweldige economische
problemen waarvoor de crisis ons stelt, de
groote sommen welke de steimuitkeering
vergt en critiseerde de onverantwoorde
lijke wijze waarop zgn oplossingen naar
voren werden gebracht.
Hij gaf een overzicht van de crisis-
steun normen welke in 't algemeen vol
doende geacht kunnen worden, erop wij
zend dat voor hen die thans lage loonen
verdienen de toestand bij werkloosheid
het ernstigst is waarin z i. door het crisis
comité belangrijk aanvullend werk kan
worden verricht.
Tenslotte stipte spreker aan, dat de
plaatselijke overheid diligent is voor haar
moeilijke taak, waarbij zij gesteund wordt,
door een uitstekend "eorgenieeerden
socialen dienst, waarom wti de plicht, heb
ben, de bestuursorganen met „willen be
grijpen" te steunen.
Nadat- hierover nog van gedachten ge
wisseld was sloot de voorz. te ruim 11 uur
de goed bezochte en geanimeerde vergade
ring op de gebruikelijke wijze.
GEM. ARBEIDSBEURS LEIDEN.
Op den 5en Januari 1933 waren 3848
(vorig jaar 2472) werkzoekenden inge
schreven.
o
Voor het I.iteh-examen Engelsclie
Handelscorrespondentie slaagde tp 's-Gra-
venhage de heer A H Broers alhier
Geslaagd voor het Mercurius-diploma
Engelsche Handelscorrespondentie mej Y.
Viersen, alhier
Onze stadgenoot, ir L. van Gelderen,
oud-leerling van wijlen den heer Strie-
ning. zal a s Donderdagmorgen om lO'/i
en 11' uur optreden voor de A.VR.O-
microfoon als violist in 't solistenconcert.
Geslaagd voor het Federatie-examen
voor Engelsche Handelscorrespondenttie
de heer J de Koning alhier, leerling van
de Middelbare Handelsavondschool ..Ken
nis is Macht".
Men verzoekt ons onder verwijzing
naar een advertentie in dit Blad mede te
deelen dat de bekende radio-sneeiaUst. de
heer H. J Jesse Jr.. zich zelfstandig als
radio-handelaar heeft gevestigd.
IJMUIDEN. 6 Jan.
VISCHPR1JZEN.
Tarbot per KG. f. 1.10, Tongen f. 1.25—1
Groote Schol per kist van 50 K.G. f.23—18,
Middelscho! f 23-20 Zeischol f. 24—23. KI.
I Schol f. 2416, Schar f. 4 20, Pieterman en
Poontejs f. 8.50—7, Gróoln Schelvisch *.32,
Middel Sci.elvisch 1.32, Ki i mid'el S h.l-
visch k. v. 50 K.G. f. 29—23.50. KI. Schel-
visch f 22—9.50, Kabeljauw per kist van
125 K.G. f. 32—30, Gullen per kist van
50 KG. f. 13—6.50, Lengen per stuk f. 1.50
—0.90, Heilbot per K.G. f.0 o5, Wijting per
kist van 50 K G. f. 5—4.50, Koolvisch per
stuk f0.57—0.33.
Aangekomen 1 Stoom'ra- Ier:
IJM. 71 met f.3254 rcstanl besommin<r en
de loggers: SHV 103 met f.1073, SHV.
95 met f.1019, K.W. 169 met f.1120.
BURGER-ZANGSCHOOL.
Goudsprookjes Tooverlied.
De keus der Burger-Zangschool bij het
opvoeren van de telken jare terugkeerende
operette was ditmaal gevallen op „Goud-
sprookjes-Tooverlied" van Machiel M. Kos
ter. muziek van Otto Ludwig. Het is een
aardig gevonden gegeven dat alle gelegen
heid biedt in dit genre om te schitteren
en te boeien. Men ziet, hoe de booze koning
der vuur-aanbidders overwonnen wordt,
met behulp van een Tooverlied. geschon
ken door Goudsprookje, zulks met behulp
van de oudste der 9 koningsdochters Esisis
en den jongen goudsmid Ben-Azaf Voor
den laatste dreigt het avontuur een oogen-
blik noodlottig te worden, daar zijn ont
voerde zuster Mirza overleden blijkt wan
neer zij gered wordt uit handen van den
kwaden koning doch Goudsprookje doet
haar herleven. Ben Azaf wordt tot koning
gekroond van het bevrijde land Eind goed
al goed
Zooals gezegd, biedt de inhoud die zich
afspeelt in dat Oosten dat door zijn kleu
rige kleeding en mystiek zoo bij uitstek ge-
eigend is om spanning te schenken, op
zich zelf alle geleeenheid om de hoorders
te boeien en den executanten en execu-
tanties zelf voldoening te verschaffen En
de Burger-Zangschool heeft daarvan we
ten te profiteeren. Onder bezielende lei
ding van den heer P de Rook werd een
alleszins te roemen opvoering tot stand ge
bracht. die een eereplaats mag innemen
in de lange lange rü vsn reeds opgevoerde
operettes.
Het was alles beschaafd en welverzorgd.
De zang klonk over het algemeen zuiver,
er was actie, er werd goed geacteerd
misschien nu en dan iet-s te nadrukkelijk
doch wie bekend is met de groote moei
lijkheid om zoo jeugdige executanten
vaste leiding te geven, zal zich daarover
niet verbazen! en de costumes waren
fraai Bijzonder aardig deed het optreden
der ..kleintjes" het, altijd een zeer aan
trekkelijk deel der opvoering. Hoeveel
voorbereiding en studie zal dat niet ge-
eischt hebben!
Een benijdenswaardige kracht bezit de
Burger-Zangschool in mej Gaykema. die
den Ben-Azaf vol gloed en vuur vertolkte.
Zoowel vocaal als qua spel dient hier on
voorwaardelijk geprezen! Met haar willen
wij nog noemen mej. Herreur als Mirza. die
een aardig geluid heeft, dat aan kracht
noe iet-s moet winnen, mej. Burgerhout als
Esfses als oude vrouw had zij iets meer
geschminkt moeten zijn en mej. Stam
mer als Goudsprookie De laatste voldeed
goed trots het feit. dat zij nog slechts
korten Mid geleden deze rol moest over
nemen De heer Bik was een stevige, goed
acteerende naleiswachter.
Niet vergeten mag worden mevrouw v. d.
LijkeSvtsma. die de regie wederom voor
haar rekening had genomen en dit op
welbekende wijze Het was haai* 25ste
prestatie op dit gebied! Alle lof
Han Zïrkzee zat aan den vleugel en cor
rect als altijd nu en dan zoo kalm leiding
gevend als hij dat ongemerkt vermag,
zorgde hii voor de begeleiding.
De voornaamste deelnemers aan deze
zoo welgeslaagde uitvoering werden allen
in de bloemetjes gezet De heer De Rook
kreeg een krans de heer Zhkzee een
bloemenmand, mevr v. d. Liike ettelijke
bloemstukken 't.Was een verdiende hulde,
die door de talrijke aanwezigen met luid
apnlaus werd onderstreept
Nog zij tenslotte vermeld, dat de fraaie
costumes en attributen waren van het
magazijn .Erato" er» dat het kapwerk was
van den heer Ant van Leeuwen .Tr
BINNENLAND.
Plechtige herdenking van den 400sten
geboortedag van Prins Willem van Oranje,
den stichter der Leidsche Universiteit aan
onze Alma Mater (3e Blad).
Ervaringen met slaapwagens bij de
Spoorwegen (Binnenland, 4e Blad).
Mr. J. Westerman Holsteijn benoemd tot
directeur-secretaris der Nederlandsche
Bank (Binnenland, 4e Blad).
j De rijkshulp aan gemeenten (Binnenl.,
4e Blad)
Tweede loonsverlaging bij de Spoor-
wegen van 5 tot 3 pCt. teruggebracht.
(Laatste Berichten. Ie Blad.)
Opgericht is een Katholiek Democrati
sche Bond onder leiding van prof. Veraart
(Laatste Berichten, 1ste Blad)
BUITENLAND
Plotseling is overleden de vroegere presi
dent der Ver. Staten Coolidge (Buitenland,
le Blad).
Het onderhoud tusschen Hitler en Von
Papen (Buitenl., le Blad).
j Het conflict in het Verre Oosten (Bul-
tenland. le Blad).
Verbinding met de Atlantique tot stand
I gebracht door Nederlandsche en Fransche
sleepbooten (4e Blad en Tel., le Blad).
Overleden zijn de bisschop van Munster,
dr. Poggenburg en de Duitsch groot
industrieel dr. ir. Ernst von Borsig.
(Buitenl. en Tel., le Blad.)
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Het conflict in het Verre Oosten.
Officieus wordt uit Tokio medegedeeld,
dat bij de beraadslagingen van den Ja-
panschen minister van Buitenlandse!^
Zaken met den minister van Oorlog. Araki
werd besloten het geval Slanhaikwan bij
te leggen door vreedzame onderhandelin
gen met de Chineesche plaatselijke auto
riteiten
Er zullen geen diplomatieke onderhan
delingen plaats vinden tusschen de regee
ringen van Japan en China, aangezien de
kwestie-Fjanhaikwan geen algemeene
politieke beteekenis heeft, doch een ge
beurtenis is van plaatselijken aard.
De diplomat'eke vertegenwoordigers van
Japan te Londen. Berlijn, Moskou.
Washington. Parijs en Rome hebben
instructie ontvangen de onderscheidene
regeeringen op de hoogte te stellen van de
Japansche opvatting ten aanzien van
Sianhaikwan en de motieven voor Ja
pan's optreden.
Maar China gaat daarmede wat won
der! niet. accor"-d.
De terugtocht der Japansche troepen
uit Shanhaikwan en bestraffing van de
Japansche soldaten, die verantwoordelijk
zijn voor de gebeurtenissen te Shanhai
kwan. behooren tot de eischen, welke ver
vat zijn in een protestnota, die door de
Chineesche regeering aan den Japanschpn
gezant te Sianghai is toegezonden.
In de Chmeeschp nnta wordt eveneens
de eisch gesteld, dat dergeliike incidenten
in de toekomst zullen worden vermeden
De Chineesche regeering behoudt zich het
recht voor, herstelbetalingen te eischen-
Van officieuze zijde wordt uit Peking
gemeld, dat Japansche vliegtuigen bom
men hebben geworpen op den spoorweg-
van Peking naai' Shanhaikwan. waardoor
de spoorweg op verscheidene punten be
schadigd werd. Door de bommen werd ook
een Chineesche transporttrein getroffen,
zoodat talrijke soldaten gedood en gewond
werden.
Een troepencontingent van drie duizend
Chineesche „rebellen" heeft zich over
gegeven aan de Japanners, die bezig zijn
de oostelijke sectie van den Chineeschen
Oosterspoorweg te ontruimen.
De Japanners hebben daarna Progra-
nitsjana aan de Russische grens bezet.
Dr. Jen, de leider der Chineesche dele
gatie te Genéve. heeft aan de commissie
van negentien mededeeling gedaan van
een telegram, dat hij ontvangen heeft van
de voornaamste openbare organisaties te
Sjanghai. Volgens dit telegram concen
treert Japan troepen aan de grenzen van
Jehol. Daar de Volkenbond aldus ver
volgt dit telegram geen enkele maat-
regel genomen heeft inzake 't. Chineesch-
Japansche conflict, zou een nieuw uitstel
van den kant van den Volkenbond ieder
j plan ondoeltreffend maken, dat opgesteld
zou kunnen worden met het oog op een
billijke regeling „Dientengevolge doen wij
I een beroep op den V.B onmiddellijke doel-
i treffende maatregelen te nemen, ten einde
I een nieuwe verslechtering van den toe
stand te vermijden." Het telegram was
onderteekend door de Vereeniging van
Kamers van Koophandel, door de Kamer
van Koophandel van Sjanghai, door de
gezamenlijke banken en door de Vereeni
ging van Effectenhandelaren te Sjanghai.
Men beperkt zich te Washington tot een
afkeuring van het Japansche optreden en
zal besprekingen met de Europeesche mo
gendheden eerst dan in overweging
nemen, als de buitenlandsche nederzet
tingen in Tientsin en Peking bedreigd
zouden worden.
ENGELAND.
Rede van De Valera.
De Valera heeft de verkiezingscampagne
geopend met een redevoering in de open
lucht waarin hij o.a. zeide:
Wanneer wij de overwinning behalen in
deze verkiezingsstrijd zal het wetsontwerp
tot afschaffing van den eed van trouw
wet worden, ondanks den tegenstand van
den Senaat.
En wanneer eenmaal dit een feit is ge
worden, zal de bmnenlandsche vrede ver
zekerd zijn. en zullen alle nationale krach
ten zich aaneensluiten, en zal de betreu-
ringswaardige verdeeldheid, waaronder het
land reeds meer dan zes jaren lijdt een
einde nemen.
Voorts noemt de Valera het ambt van
gouverneur-generaal een buitengewoon
nutteloos ambt. en hij verklaarde, dat. als
het hem mogelijk mocht zijn. dit ambt
met het verdrag tegelijk overboord te wer
pen. hij zulks ongetwijfeld zou doen
De Bond van Boeren en Belastingbetalers
welke gisteravond te Dublin bijeenkwam,
hebben^ er in toegestemd een Centrums
Partij te stichten.
Ook Cosarave voerde het woord op een
verkiezingsvergadering Hij wees de be
schuldiging dat zijn partij in verbinding
zou staan met de Engelsche regeering. met
verontwaardiging van de hand.