GESPRONGEN
HANDEN en LIPPEN
KLOOSTERBALSEM
LEIDSCH DAGBLAD - Vierde Blad
Zaterdag 31 December 193*
FINANCIEEL OVERZICHT.
ELK JAAR OPNIEUW HAD ZU
RADIONIEUWS.
nente Hof van Internationale Justitie is
voorgelegd en het aftreden van het Zweed-
sche kabinet Ekman wegens politieke „om-
kooplng" zij het ln heel bescheiden vorm.
In Finland deed de Lappo-beweglng weer
van zich spreken, dooh haar actie was we
derom negatief.
Portugal en Spanje bieden het beeld van
alle Latljnsche landen, waar geen vaste
regeering de macht ln handen heeft. Voor
al Spanje geraakt meer ep meer onder in
vloed der uiterst linksche groepen en het
ls moeilijk te zeggen waartoe dit zal lei
den. Het ls het land. dat voor he>t bolsje
wisme het rijpste lijkt en via dit experi
ment wel eens terug kon keeren tot de
monarchie. Een paar zwakke en ontijdige
monarchistische samenzweringen werden
ln de klem gesmoord.
Tot slot, wat Europa betreft, de Balkan,
die nog steeds de vuurhaard van ons we
relddeel blijft. Meer dan voldoende brand
stof ligt daar als voor het oprapen, daar
de betrekkingen met Bulgarije nog nim
mer tot een bevredigende oplossing zijn
gebracht. Geen wonder, dat het commu
nisme alle krachten daar inspant, doch,
gelukkig, zijn de diverse regeeringen op
haar lioedc en wordt streng opgetreden.
In Griekenland is Venlzelos afgetreden
om plaats te maken voor Tsaldaris, na
dat deze leider der monarchisten den
republikeinschen staatsvorm had erkend.
Venlzelos' rol schijnt ons echter nog niet
uitgespeeld. Zuid-Slavië doorstond eenlge
crises en het heterogene samenstel uit
zooveel volken begint gevaarlijk te wor
den. Aan de diverse staatsdeelen zal een
soort zelfbestuur onder centrale leiding
van Belgrado gegeven moeten worden, wil
hertkoninkrijk zich handhaven.
In Roemenië is de boerenleider Maniu
in de politiek teruggekeerd en zit Titu-
lescu thans aan bultenlandsche zaken,
terwijl Bulgarije verscheurd wordt door
den strijd der Macedoniërs onderling.
Volgt Azië. Turkije streeft geregeld
voort op den weg der moderniseering en
totdusver gelukte het den Ghazi vooruit
gang te boeken zonder noemenswaardig
verzet. Perzlë is in conflict met Engeland
over de petroleum-concessie der Anglo-
Perslan Co., maar gezien het feit, dat de
Sjah zijn raadsman, die daarvoor verant
woordelijk is, heeft ontslagen, schijnt een
oplossing mogelijk. Irak ls als onafhan
kelijke staat door den Volkenbond op
genomen. In Arable de gewone strijd van
altijd. China verkeert nog in den chaoti-
schen toestand van jaren her en de een
heid is door het conflict met Japan wel
bevorderd, doch niettemin nog een vrome
wensch. De economische oorlog met Japan
benadeelt beide partijen, doch Japan wel
het meest, dat er financieel zeer zwak
voorstaat. Op den Mikado werd een bom
aanslag gepleegd, die mislukte, doch de
oude staatsman Inukai viel onder moor
denaarshand. Saito was zijn opvolger. In
Siam voltrok zich een bloedige revolutie.
De keizer gaf zijn volk een constitutie en
zoo werd alle gevaar afgewend.
Uit Afrika trekt slechts de strijd van
het kabinet-Hertzog tegen de malaise de
aandacht. Zijn positie is geducht geschokt
en het loslaten van den gouden standaard
schijnt de voorbode van de vorming van
een nationaal kabinet onder leiding van
Tlelman Roos.
Wat Amerika betreft, zij allereerst in
herinnering gebracht de strijd om het
presidentschap in de Vereenlgde Staten.
De democratische candldaat Roosevelt
versloeg den aftredenden republikein
Hoover met groote meerderheid. Hoover
is het slachtoffer geworden van de wijzi
gingen in de Amerikaansche welvaart, die
plaats maakte voor een ongekende de
pressie. waarvoor een zondebok moet zijn.
Verder de noodige omwentelingen in de
Zuld-Amerlkaansche landen, die alleen
van blnnenlandsche beteekenis zijn en
nog een conflict tusschen Peru en Colum
bia naast het reeds gereleveerde strijd
punt over den Gran Chaco.
WIE HEENGINGEN.
Naast degenen, die hierboven al werden
vermeld, biedt de lijst der dooden van
1932 volgend beeld: de Fransche generaal
Pau, de Engelsche schrijver Edgar Wal
lace, de Fransche politicus Ferdinand
Buisson. de Duitsche admiraal Zenker, de
Deensche vakverbondleider Lindquist. de
Fransche minister van oorlog Maginot de
Amerik. philantroop Julius Rosenveld, de
vroegere Labour-minister William Gra
ham. de Grieksche ex-koningin Sophie, de
uitvinder Louis Brennan, de ex-president
van Peru Leguia, de ex-koning van Saksen
Frederik August III. de componist Eugen
d'Albert, de Noorsche Dremier Kolstad, de
Italiaansche ex-oremier Boselli. de
Zweedsche groot-industrieel Ivar Kreueer
het vroegere Italiaansche Kamerlid Tu-
rati, de vroegere Oostenrijksche minister
Czernin, de Oostenrijksche kardinaal-
aartsbisschon dr. Piffl. de oud-nresident
van Argentinië Uriburu. de directeur van
het Internat'onaal Arbeidsbureau Albert
Thomas, de Eneelschman lord InchcaDe,
de Engelsche minister van onderwijs sir
Mac Lean, de vroegere gouverneur van
Memel Boettcher ex-konine Manuel van
Portugal, de schoenenkoning Bata, de
Engelsche maarschalk lord Plumer, de
ba'lonvaarder Santos Dumont. de Oosten-
riiksche ex-bondskanselieren Schober en
Seioel, de vlieger Zwirko, nrins Louis Na
poleon. de speler van Ober-Ammergau
Ludwig Lang, gTaaf Posadowsky-Wehner,
de Eneelsche veldmaarschal lord Methuen,
de Duitsche socialisten-leider Eduard
Bernstein.
RAMPEN.
Het is ondoenlijk alle rampen, die de
wereld teisterden, de revue te doen passee-
ren. Toch zijn er enkele, die de bijzondere
herinnering wekken, waarvan wij willen
noemen: het vergaan der Engelsche duik
boot de M 2 en het vergaan van een Fran
sche duikboot, vulkaanuitbarstingen in
Zuid-Amerika en Japan aardbevingen in
Griekenland. Cuba en midden-Amerika.
diverse spoorwegoneevallen in Frankrijk
en Zwitserland, cyclonen in Amerika en
Japan, mijnongevallen in Engeland, België
en Amerika, het vergaan van de Fransche
stoomer George Philiopar. het Duitsche
scboolschin .Niobe", de springvloed in
Mexico, diverse branden, en last not least
het drama-Lindbergh.
WAT DE AANDACHT TROK.
De Zeppelin volbracht ettelijke reizen
naar Zuid-Amerika. miss Earhart vloog als
eerste vrouw alleen over den Oceaan, prof.
Picard deed met zijn metgezel Ir. Cosyns
Enkele actieposten van 't afgeloopen jaar:
De vertrouwenscrisis overwonnen - Het
dieptepunt van de crisis bereikt - Aanpas
sing van productiekosten aan het lage
prijsniveau - Het in het eerste halfjaar
geleden koersverlies weer ingehaald
Financieele reorganisatie niet altijd te
vermijden - De Indische cultuuronder
nemingen werken nog altijd met verlies.
Wanneer wij, nu 1932 ten einde spoedt,
op het afgeloopen jaar terugzien, dan
geschiedt dit wel met zeer ge
mengde gevoelens. Eenerzijds teleurstel
ling over het feit, dat de wereld nog altijd
met groote moeilijkheden, zoowel op
financlëel en economisch als op politiek
gebied te kampen heeft; daarnaast ech
ter ook bevrediging over de vorderingen,
die ln verschillende opzichten toch stellig
in het afgeloopen jaar zijn gemaakt op
den weg. die tenslotte leiden zal naar een
herstel van het zoo zeer ontwrichte be
drijfsleven.
Op politiek, de economische ontwik
keling echter nauw rakend, gebied is
de op de conferentie van Lausanne be
reikte overeenstemming wel de belang
rijkste actiefpost van het afgeloopen jaar,
al wordt de voldoening hierover eenigs-
zins getemperd door de nog steeds niet
opgeloste quaestle der intergealliëerde oor
logsschulden, die echter, naar men mag
aannemen, ln het nieuwe jaar definitief
zal worden geregeld.
De belangrijkste wijziging, die zich ten
aanzien van de financieele verhoudingen
in 1932 heeft voltrokken, is ongetwijfeld
het feit, dat de vertrouwenscrisis groo-
tendeels ais overwonnen kan worden be
schouwd. Wat dit beteekent, wordt duide
lijk, wanneer men bedenkt, in hoe sterke
mate de economische crisis gecompliceerd
is door het alom heerschende wantrou
wen. De bankmoeilijkheden in Oosten
rijk en Duitschland en de daarmede ge
paard gaande enorme onttrekkingen van
buitenlandsch kapitaal uit deze landen
hebben geleld, tot de deviezenbeperkingen,
die thans nog den Internationalen handel
aan banden leggen. De „run" op Londen
en de hierop gevolgde opheffing van den
gouden standaard m Engeland en ln ver
schillende andere landen hebben aan het
staatscrediet van tal van hier geheel bui
ten staande landen een ernstigen schok
toegebracht, zich weerspiegelend in een
scherpe koersdaling van de staatsfondsen
op de obllgatiemarkt. De vrees voor een
algeheele economische ineenstorting
heeft de daling van de prijzen op de
goederenmarkten nog ln de hand gewerkt,
doordien men zich bij zijn aankoopen tot
het uiterste beperkte, in de verwachting
van een steeds verder gaande prijsdaling.
De invloed van alle bovenbedoelde ge
beurtenissen, die zich ln 1931 hebben af
gespeeld, heeft nog tot diep in 1932 na
gewerkt, mede als gevolg van de ineen
storting van het Kreugerconcern in het
laatste voorjaar, die opnieuw een schok
toebracht aan het vertrouwen in de groote
industriëele concerns en hun leiders. Ge
leidelijk ls echter niettemin in den loop
van het jaar een verbetering ingetreden,
die, hoewel vooralsnog hoofdzakelijk van
psychologischen aard, niet zal kunnen
nalaten, op den duur ook meer tastbare
resultaten op te leveren, in den vorm van
een geleidelijke herleving van zaken.
De eerste aanvang van zulk een econo
misch herstel is in den zomer van het af
geloopen jaar reeds te constateeren ge
weest, en ondanks het feit, dat de lijn zich
in de laatste maanden niet in stijgende
richting ls blijven bewegen, mag toch wor
den aangenomen, dat het dieptepunt van
de economische crisis in 1932 is bereikt
en dat dit jaar inderdaad het keerpunt
heeft gebracht. Men mag zich natuurlijk
niet voorstellen, dat reeds alle leed op
economisch, en ook op politiek gebied,
geleden is.
Daarvoor bestaan er nog te veel fac
toren van onzekerheid, nog afgezien van
het feit, dat het herstel moet worden te
gengehouden door de maatregelen tot be
lemmering van den invoer in verschil
lende landen, ddör middel van invoerver
boden, verhooging van tariefmuren, con-
tingenteeringen en wat dies meer zij. Men
kan slechts hopen, dat de as. economi
sche conferentie op dit gebied een ver
betering zal brengen. Het aantal werk-
loozen in alle landen en de hierdoor op de
staatsfinanciën drukkende lasten blijven
nog schrikbarend hoog, maar toch kan
hier en daar een toeneming van de werk
gelegenheid worden geconstateerd. De no
teeringen van de voornaamste artikelen
hebben weer een belangrijk deel van het
eenige maanden geleden ingetreden her
stel moeten prijsgeven, en de groote voor
raden van de meeste stapelartikelen
oefenen nog altijd een sterken druk op de
goederenmarkten uit. Hiertegenover staat,
dat het lage prijsniveau wel gedwongen
heeft tot een verlaging der productie
kosten, waardoor het voor verschillende
bedrijfstakken mogelijk zal zijn, weer met
winst te werken, ook wanneer de verkoop
prijzen zich belangrijk beneden het vroe
gere niveau blijven bewegen.
De hierboven geschetste ontwikkeling op
economisch gebied, en vooral ook de gelei
delijke terugkeer van het vertrouwen, is op
duidelijke wijze in het koersverloop der
effectenbeurzen tot uiting gekomen. Aan
vankelijk heeft de koersafbraak nog ver
dere vorderingen gemaakt, tot omstreeks
in het midden van het jaar een nieuw
I dieptepunt werd bereikt. Volgens een be-
rekening van de Amsterdamsche Bank
was de beurswaarde van 116 der voor-
naamste, op de Amsterdamsche beurs ver
handelde binnenlandsche aandeelen, op
17 Mei j 1. gedaald tot f. 1.434 millioen, wat
omstreeks f. 500 millioen lager was dan de
waarde op 16 November 1931. Van de be
doelde 116 aandeelen noteerden op 17 Mei
nog slechts 27 pari of daarboven: de ge-
een tweetal stratosfeervluchten, Amy
Johnson—Mollison verbeterde het record
LondenKaapstad door de lucht, nadat
haar man een Oceaan-vlucht gelukkig
had afgelegd. En dan de Goethe-herden-
king. het feest van Gerhart Hauptmann,
de Nobel-prijzen eet.!
En nu staat 1933 voor de deur! Zal dit
brengen de uitkomst, waarnaar de wereld
smacht? Moge 1933 slechts de kentering
ten goede brengen, dan kunnen wij tevre
den zijn- Eén jaar zal toch niet alles kun
nen verbeteren, daarvoor is de crisis te
ver doorgewoekerd
middelde koers bedroeg slechts 82.7'/i. Aan
het einde van dit jaar kon het in het eerste
halfjaar geleden koersverlies weer vrijwel
geheel worden ingehaald; de gemiddelde
koers is weer tot c.a. 107 Vu gestegen, on
danks het feit, dat de hoogste koersen, die
in het najaar tijdens de algemeene op
leving waren bereikt, niet konden worden
gehandhaafd.
Bezien wij 't koersverloop in de verschil
lende afdeelingen afzonderlijk, dan blijkt,
dat de noteeringen van de leidende in-
dustrieele aandeelen aan het einde van het
jaar meerendeels niet onbelangrijk hooger
zijn dan aan het einde van 1931. Hierbij
heeft men slechts zeer gedeeltelijk te doen
met de verdisconteering van een reeds wer
kelijk ingetreden verbetering in den toe
stand der desbetreffende ondernemingen,
doch veeleer met de opvatting, dat de eco
nomische crisis niet zulk een diepeaanden
invloed op de bedrijfsresultaten zal oefe
nen, als men tijdens de ln de eerste helft
van het jaar heerschende paniekstemming
had aangenomen.
De destijds gekoesterde vrees, dat de
sterke bedrijfsuitbreiding gepaard gaande
met de vastlegging van groote kapitalen
tijdens de hoogconjunctuur, een finan-
ciëele reorganisatie noodzakelijk zou kun
nen maken, is geleidelijk weer geluwd. Dit
neemt niet weg, dat eerst de toekomst zal
moeten leeren, of deze bezorgdheid inder
daad in alle gevallen wel ongerechtvaar
digd is geweest. Wij denken hierbij speciaal
aan de kunstzijde-industrie, wier bedrijf
nu reeds sinds een aantal jaren onrenda
bel is en die wellicht toch te eeniger tijd
gedwongen zal zijn, de boekwaarde der
ondernemingen meer in overeenstemming
te brengen met de waarde, die er op grond
van de winstcapaciteit aan mag worden
toegekend, wat met een drastische kapi-
taaireductie gepaard zou moeten gaan.
Daarentegen blijkt uit de tegenwoordige
beursnoteering van c.a. 130 °/o van aan
deelen Philip's Gloeilampenfabrieken wel,
dat de beurs weer rekening houdt met de
mogelijkheid van de uitkeering van een
dividend, nadat in de diepste depressie een
laagste koers van ruim 50 was bereikt.
De bedrijvigheid bij de Philipsfabrieken
schijnit dan ook in de tweede helft van het
jaar aanmerkelijk te zijn toegenomen. Het
aantal arbeiders kon niet onbelangrijk
worden uitgebreid en zoowel voor het bin
nenland als voor den export wordt weer op
grootere schaal gewerkt. Ondanks het feit,
dat de invoerbelemmeringen voor radio
artikelen in verschillende landen nog zijn
vergroot, heeft de uitvoer van radio-arti
kelen evenals trouwens die voor gloeilam
pen, in November het hoogste punt voor
dit jaar bereikt waarbij moet worden op
gemerkt dat Philips zich daarnaast door
de oprichting van nieuwe of uitbreiding
van bestaande fabrieken in het buitenland
of wel door het aangaan van belangenge
meenschappen met buitenlandsche maat-
schaooiien. verzekerd heeft van een even
redig deel van den afzet ook in die landen,
die den invoer van de Philipsfabrikaten
belemmeren.
De uitvoer van radio-aTtikelen en gloei
lampen heeft zich ais volgt ontwikkeld:
radio-toestellen gloeilampen
(waarde in duizend gulden)
1932
1931 1930
1932
1931 1930
Jan.
4.077
6.808 6.160
612
1.408 1.733
Febr.
3.519
4 576 5.468
649
1.295 1.368
Maart
2.089
4.947 6.492
625
1.181 1.521
April
1 978
3.625 5.105
547
1.027 1.701
Mei
2.075
2.736 4.436
434
1.434 1.855
Juni
2.180
2.084 3.647
585
1.294 1.998
Juli
2.722
1.744 3.682
573
1.042 2.551
Aug
2 925
2.605 4.336
515
736 2.865
Sept.
3.485
3.906 5.599
733
901 2.066
Oct.
3.726
4 479 6.569
702
973 1.722
Nov.
4.286
5.725 7.153
740
1.062 1.514
Dec.
4.000"
5.325 7.682
700*
949 2.026
Totaal 34.062 48.559 66.328 7.415 13.302 22.922
raming.
De uitkeering van een interim-dividend
van 3% op rekening van 1932 door de Uni
lever, die een omstreeks even groot slotdi-
vidend doet verwachten, wijst er op, dat
dit bedrijf nog op een rendabele basis
staat. Hetzelfde kan helaas niet worden
gezegd van een aantal binnenlandsche in-
dustrieele ondernemingen, als Van Ber-
kel's Patent. Hoilandsche Draad- en Ka-
belfabriek, Nederlandsohe Scheepsbouw,
Werkspoor, Papierfabriek van Gelder e.a.
die alle in sterke mate met afzetmoeiüjk-
heden te kampen hebben. De Nederland
sohe export, die van Augustus tot October
eenige verbetering te zien had gegeven, is
in November weer teruggegaan tot f. 70
millioen. tegen f. 82 milKoen in de vooraf
gaande maand. In de eerste elf maanden
van dit jaar werd uit ons land voor een
waarde van f.776 millioen uitgevoerd te
gen f. 1231 millioen in de overeenkomstige
periode van het vorige jaar.
Een krachtige verbetering van het be
drijfsleven in ons land wordt ook tegenge
houden door den ongunstigen economi-
schen toestand van Ned.-Indië. in normale
tijden een belangrijke afnemer van de pro
ducten der Twentsche textielopdrachten
voor de inrichting van installaties voor de
Indische cuituurondernemingen, terwijl de
scheepvaartondernemingen eveneens hun
orders voor den bouw van nieuwe schepen
zooveel mogelijk hebben ineekromoen.
Een herstel van den economischen toe
stand in onzen Oost is direct afhankelijk
van de verdere ontwikkeling van de pro-
ductenmarkten. Nu zijn de vooruitzichten
op dit gebied wel iets minder troosteloos
dan in het midden van dit jaar, doordien
de statistische positie van verschillende
koloniale producten geleidelijk is verbe
terd. maar toch is het evenwicht tusschen
voortbrenging en verbruik nog altijd niet
bereikt. De pogingen, om door internatio
nale overeenkomsten de productie in te
krimpen, hebben tot dusverre weinig succes
kunnen boeken, wat niet wegneemt, dat ze
nog steeds worden voortgezet, zoo o.a. in
de suikerindustrie. De vermindering, die
in de wereldsuikerproductie is ingetreden,
zou ook zonder Chadbourne-plan zijn ver
kregen, doordien de duur werkende en
financieel-zwakke ondernemingen bij de
i lage suikerprijzen wel tot stopzetting der
I productie zijn gedwongen. Op de suiker-
markt heeft de productie-regeling geen in
vloed gehad. De tegenwoordige noteering
voor Cuba-suiker te New-Vork van 0.65
dollarcents per ld. is slechts weinig boven
het laagste in dit jaar bereikte punt. De
termljnnoteermgen voor levering in de
tweede helft van het volgende jaar zijn
echter niet onbelangrijk hooger (voor leve
ring in Juli ruim 0.801 wat er op wijst, dat
men toch eenige verbetering tegemoet ziet.
Voor de Java-suikerondernemingen zijn
de tegenwoordige prijzen, ondanks de sterk
verlaagde kostprijzen, nog altijd verliesge
vend en van uitkeering van eenig dividend
zal dan ook geen sprake kunnen zijn. De
financieele positie van de Ned.-Indische
suikercultuur is over het geheel genomen
krachtig genoeg om de moeilijke tijden
door te komen maar met dat al worden
aan het uithoudingsvermorgen groote
eischen gesteld.
In de Ned.-Indische rubbercultuur laat
de toestand zich nog ongunstiger aanzien.
Verwacht moet worden, dat een aantal
zwakke ondernemingen, die tot dusverre
hun hoofd met moeite boven water hebben
gehouden, het loodje zullen moeten leggen,
wanneer de toestand niet spoedig verbe
tert. De gemiddelde rubberprijs te Londen
heeft in het afgeloopen jaar, op goudbasis
berekend, 15/8 pence per lb. bedragen,
tegen 3 pence vorig jaar en bijna 6 pence
in 1930. De wereld-export van plantage
rubber is in 1932 75.000 t. kleiner geweest
dan het vorige jaar, terwijl daartegenover
het verbruik slechts met 5000 ton is terug
gegaan. Aangezien de tegenwoordige rub-
oervoorraden gelijk zijn aan het verbruik
j van omstreeks een jaar (op de basis van
den omvang van dit verbruik in 1932) laat
de statistische positie echter nog altijd
veel te wenschen over. Alleen een krach
tige uitbreiding van het verbruik kan bet
evenwicht op de rubbermarkt herstellen,
wanneer tenminste een eventueele verbe
tering van den marktprijs niet onmiddel
lijk gevolgd wordt door een expansie van
de voortbrenging, wat tijdens de opleving
in het najaar reeds het geval is geweest.
De uitbreiding van de bedrijvigheid, die in
de laatste maanden in de Amerikaansche
automobielindustrie is ingetreden, heeft de
hoop opgewekt, dat de afzet van rubber in
de Ver. Staten weer zal gaan toenemen.
Op de Amsterdamsche beurs bewegen de
noteeringen voor rubberaandeelen zich nog
altijd aanmerkelijk boven het laagste, in
de eerste helft van dit jaar bereikte
niveau.
In vergelijking met de andere Indische
cultures is de Sumatra tabakscultuur er
nog het beste aan toe, dank zij de mono
polie-positie, die het Sumatra-product op
de wereldmarkt inneemt en die er toe leidt,
dat zelfs in den crisistijd nog behoorlijke
prijzen voor het product konden worden
bedongen. Toch heeft ook oogst 1931 voor
de meeste ondernemingen weer groote ver
liezen opgeleverd; alleen de Deli Batavia
Mij. heeft vermoedelijk nog een kleine
winst gemaakt. Door ingrijpende bezuini-
ginsmaatregeien, samenvoeging van onder
nemingen en sluiting van duur werkende
ondernemingen konden de kostprijzen aan
zienlijk worden verlaagd, zoodat deze cul
tuur in de toekomst vermoedelijk weer
betere resultaten zal te zien geven. Divi
dend zal ook voor het afgeloopen jaar niet
in aanmerking kunnen komen.
Of de Koninklijks Petroleum Mij. over
het afgeloopen jaar een dividend zal kun
nen uitkeeren, is nog onzeker. Niet alleen
zijn de prijzen van petroleum en petro-
leumproducten voortdurend zeer laag ge
weest. maar ook is het de vraag of de
Koninklijke niet opnieuw zal moeten af
schrijven op haar Pondenbezit, in verband
zmet de verdere daling van den Ponden-
koers. In petroleumkringen is men wat op
timistischer gestemd ten aanzien van de
vooruitzichten der petroleummarkt. nu tus
schen de groote producenten een prlnci-
pieele overeenkomst tot beperking der pro
ductie tot stand is gekomen. Ook hier zal
echter we! slechts een toeneming van het
verbruik een uiteindelijke verbetering kun
nen brengen.
Scheepvaartaandeelen hebben ln de eer
ste helft van het jaar geleden koersverlies
eveneens weer geheel of grootendeels kun
nen inhalen. De positie der vrachtenmarkt
toont een Lichte verbetering aan. Het in-
dexcijfwer der vrachten samengesteld door
de Engelsche „Economist" is van 80.1 in
Juli tot 88.8 in November gestegen. Het
aantal opgelegde schepen is aanmerkelijk
verminderd, mede doordien weer veel sche
pen in sloopershanden zijn gekomen. Wel
zijn daartegenover nieuwe schepen in de
vaart gekomen, maar toch is de wereldton-
nage verminderd. In den jongsten tijd zijn
eenige nieuwe pool-overeenkomsten in de
vracht- en passagiersvaart tot stand geko
men, die naar men mag aannemen een
gunstigen invloed op de bedrijfsresultaten
zullen gaan uitoefenen.
Hieronder laten wii een overzicht volgen
van de in dit jaar bereikte hoogste en laag
ste koersen, waaraan wij ter vergelijking
toevoegen de laagste tiidens de vorige cri
sis bereikte koersen, alsmede de hoogste
noteeringen, die in de boom"-periode
worden bereikt.
RECLAME.
Danfc lij des XlOOSTERBAlSfK
beeft z| die na aoelt metn
9't Was een gruwelijke last en htt
geweldig zeer. tiet bloed stond tt ij.
tijd ooor. Allerlei huismiddeltje
ik er op. het beet geweldig, maarte
kens kwamen de kloven terug. Oewont
huid-crèmes hielpen my evenmin Uw
nu heb ik geen last meer ervan, ha
wrijf ik eiken ochtend en avond Klootltr-
balsem er op. Dat doet géén zetr m
de huid is en blijft prachtig glad in
gezond, ook al kom ik met mijn hui
den vaak in het water. Het was etn
uitkom*." g de J u w
AKifEB'S omomitt tii hum
„Geen goud. zoo goed"
Onovertroffen U|| brand- en anljwondeii
Ook ongeëvenaard als wrijf middel bij
Rhenmatiek, spit en ptynltfke splerto
Overal per pot v. 20 gr. f 0.60 en 50 gr. fl.-
3053
DE NIEUWE FRANSCHE 60 K W,
ZENDER.
Een dagblad te Parijs weet mede te dee 1
Ien, dat de heer Pemant Le Garand, dint,
teur en oprichter van Radio-Normasi*
te Fecamp plannen ontworpen heeft
voor den bouw van een nieuw omroep-ts-
tion met een energie van 60 K.W. Dit sta
tion zou dan gebouwd worden naast de
reeds bestaande zender. Er zal dan echter
een zoodanige golflengte gekozen worden,
dat interverentie met de uitzendingen na
de oude zender niet mogelijk is. De plan
nen zijn reeds in een dergelijk vergevor
derd stadium, dat indien vergunning tot
bouwen verleend wordt hiermede een on
middellijke aanvang kan worden gemaatt
De voor den bouw benoodigde gelden r"
n.l. reeds bijeen gebracht.
RADIO EN VEILIGHEID IN DE
KOLENMIJNEN.
In de kolenmijnen bij Wackefield in
Engeland is een zoodanige install® i
aangebracht, dat de in de mijn aanwe#
mijnwerkers bij gasuitstroomlngen oi s-
stortingen tijdig met het gevaar in ta®
worden gesteld. De installatie bestas!»
een korte golfzender, welke nabij eet»
schachtingangen is opgesteld. Bi)
proefuitzendingen is gebleken, dat de i'
de luidspreker weergegeven waars»
wingsseinen, ondergronds op 2 mijl
stands hoorbaar zijn.
Laag. k.
Hoog. k.
Laagste
Hoogste
29 Dec.
vor cris.
1. „boom"
1932
1931
ïndustrieelen.
Aku
597
18V:
59
38
Van Berkel
25
351
14
37
26
Calvé Delft
60Vi
297
39
80
50
Holl- Dr. Kabel
46
205
17*/*
56
34
Jnilever
680
85V:
132
89
Ned. Ford
429
77
190
182
Ned. Gist. Spir.
252
448
195*/*
338
305
Ned. Kabel'fabriek
106
676
158
274
236
Philips
148
955
51*/*
136
87*/*
Ned. Scheepsb
56
104V:
30
47
60
Papier, v. Gelder
55*/=
284V:
48
75*/:
63
Werkspoor
61
120*/=
25*/*
58*/*
34
Aniem
509
148*/=
209
170
Cultuuraandeelen
Vorstenlanden
H V. A.
Jav. Cultuur
Amsterd. Rubber
Hessa Rubber
Oost Java Rubber
Serbadjadi
Deli Bat. Mij.
Deli Mij.
Senembah
Petr. en Scheepvaart.
Kon. Petroleum
315'/:
483
103
178
Dordtsche Petr.
300
456
93'/:
157'/*
-loll. Am. Lijn
120
89*/=
13/8
7'/*
K N. S. M.
40
99
6
20
Ned. Scheepv. Un.
79
237
35*/:
75'/*
I Nederland
100
219
32
74'/*
GOLFLENGTE-OORLOG EN VBEDE
Nog is er geen oplossing gevonden in
golflengteoorlog tusschen Mailand a
Poste Naris. De Italianen hebben de ver
schillen door een technische commas»
laten onderzoeken om daardoor te km
zen, dat de slechte ontvangsten niet
wijten zijn aan Mailander zender,
dat het Fransche station de o0™3?,.
Het Fransche verzoek, luidende, dat m
land station zijn oude golflengte w»
opnam, thans benut door station Filor
de, werd niet geaccepteerd, omdat a
van meening was, dat de Internat 10
toegediende golflengtes, door het
zelf konden worden verdeeld.
Niet alleen twisten deze beide stat
doch ook nog de stations Romanie
Leipzig en Boekarest. t(j
Zal de golflengte chaos dan noo'
een oplossing komen?-
29 Dec.
39'/!
16
62
39'/r
107'/!
114
315
195
130'/»
32'/:
5<
46
198
40
73
103'/!
63
22'/:
74'/:
21'/:
149
116
135
152
137,
S'/i
16
59
61 z
4-6
105
194
23'/:
69
37
308
822
124'/:
225
173V*
170
458
66
162
117
44
325
25
84
46
20
452
6
50
21
95
410
31
90
59
115
335
4*/:
43
19V:
200
676
63
173'/:
129
166
480
73
195
165
224
542
80*/:
223
173
108
95'/:
4
12'/:
62
65
