Iryl
Humor uit het Buitenland.
LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad
Zaterdag 31 December 1932
UIT HET NEDERLANDSCHE
PARLEMENT.
UIT DE BONTE WAERELD.
RADIOPROGRAMMA.
Roberts: En. ts het een succes, die ex-Inbreker
als chauffeur?
Pteters - En ol, zoolang Ik em heb, Is er nog
geen vingerafdruk op m'n wagen te vinden
geweest. (Humorist)
De zeurkous: Weet Je wel wat hier la. dat me altijd
aan mijn laren tn Indié laat denken
De gastheer Nee, zeg het me, dan zal lk het dadelijk
laten wegbrengen. (Humorist)
Bewonderaar: Hoogst merkwaardig, maar
de dansen schijnen altijd erg kort wanneer
lk ze niet U heb.
ZIJ: Ja ziet u, lk ben verloofd met den
dirigent van het orkest. (Passing Show)
Dokters vrouw„Manlief, dat was Dr. Bransen,
waarom groette Je hem niet
Dokter ..Ik wil niets meer met hem te doen hebben.
Ik gal hem een goed diner op de club zoo goed dat
hij er last van zijn maag van kreeg en hU ging naar
een anderen dokter om zich te laten behandelen
(Passing Show).
De boef: Zouw nwes der niet een tientje
voor over hebbe om een arrem onschuldig
menscb z'n leven te redde?
Jansen- - Nn.nou eerlijk gezegd zzzzoo
onschuldig zzzle Ie er niet uit
De boef: Nee baas, Ikke niet maar O weL
(London Opinion)
Het genie: Maar O heeft mijn „Zonsondergang" on
derstboven gehangen.
Kunsthandelaar: Nou, dan noemen we het Zons
opgang". (Passing Show).
Door D. Hans.
DE EERSTE SOCIALIST.
Ferdinand Domela Nieuwenhuis, be-
gaafdredenaar, Luthersch predikant, leg
de ln 1879 deze functie neer en trad uit de
kerk. Hij ging „ln de politiek", werd de
groote leider en aanvoerder van het toen
malige socialisme, van den ouden Socia
listen-bond
Het tegenwoordig geslacht zal zich van
de ontzaglijke populariteit, die Domela
Nieuwenhuis onder het volk genoot,
nauwelijks meer een voorstelling kunnen
maken. Slechts Kuyper kan ln dit opzicht
met hem vergeleken worden. Het primi
tieve socialisme, als een bevrljdingsleer
door Nieuwenhuis op vurige, suggestieve
manier verkondigd, bracht de massa tot
geestdrift en voor den leider tot schier
grenzelooze vereering.
In 1886 promoveerde de aangebeden
aanvoerder tot martelaar. Om een arti
kel ln .Hecht voor Allen" werd hij, wegens
majesteits-schennls, veroordeeld tot een
Jaar gevangenisstraf. Het proces vond zijn
weerklank in rumoerige straattafereelen.
Nieuwenhuis kreeg - ook op Initiatief
van vooraanstaande andersdenkenden
gratie, vóór zijn tijd geheel om was. Lees,
hoe W H. Vliegen ln zijn boek „De Dage
raad der Volksbevrijding" de wijze be
schrijft, waarop Domela Nieuwenhuis na
zijn komst uit de gevangenis, ontvangen
werd ln een volksbljeenkomst.
„Gesproken werd er niet. Niemand was
er toe tn staat. Nieuwenhuis zelf zelde
eenlge woorden maar de zwakte van de
stem, dat waas van lijden en uitputting,
dat er over zijn geheele wezen lag. wekte
ln ons allen een gevoel van zoo diepen
haat. van zoo Immense vervloeking, dat ik
het niet wagen zal ook maar de minste
poging tot beschrijving te doen
Kortom, de massa had het gevoel dat
Iemand hebben moet, die toesnelt, om een
hem dierbaar wezen, dat hem ontroofd is
terug te krijgen, doch dan dat dierbaar
wezen terugziet, verminkt, geschonden
Het regende bloemen, en ze schenen
tegelijkertijd uit den gTbnd te groeien.
In den tijd van een uur was de tribune
een lusttuin". Aldus Vliegen, die toen
zélf nog tot de discipelen van Domela
behoorde.
Behoeven wij te zeggen, dat het vonnis,
door Nieuwenhuis ondergaan, hem in de
oogen van een deel van het volk tot den
hoogsten top der vereering deed stijgen''
In 1837 kwam hij vrij. In April 1888
werd hij tot lid van de Tweede Kamer
gekozen. „Velen" zegt Japikse, in zijn
„Staatkundige geschiedenis 1837—1917"
„velen vonden de Intrede van grooten
agitator, die uit de gevangenis in het par
lement kwam, heel ergerlijk."
De wijze, waarop Nieuwenhuis in het
parlement kwam, was allészins merk
waardig
Er moest in Schoterland herstemming
plaats hebben tusschen hem en den heer
B H Heldt. den opkomenden leider van
het Werklledenveroond. De anti-revolu
tionairen zaten op de. wip. Zij brachten
den hefligen agitator, den „uit de gevan
genis teruggekeerden" volkstribuun. In het
parlement. ..In geen geval een liberaal, in
geen geval Heldt," was hun verklezings-
parooI. Zij stemden op Nieuwenhuis.
Een socialist ln de Kamer: het klinkt
tegenwoordig heel gewoon. Maar voor die
daten was het een evenement.
Trouwens het type van socialist er er
dan ook wel naar veranderd.
Domela Nieuwenhuis vond ln de Ka
mer geen gunstig onthaal. Men zag in hem
nog volkomen den volksmenner. Had zijn
gevangenschap hem bij een deel van het
volk tot den hoogsten top der populariteit
gevoerd, (het maakte in die dagen op de
massa zelfs een sterken Indruk, dat men
hem in de gevangenis den patriarchalen
baard had afgeschoren) in 's lands ver
gaderzaal gingen velen hem uit den weg.
Er waren er die weigerden hem een hand
te geven, met hem om te gaan. Bitter
beklaagde hij zich, dat er niet naar hem
geluisterd werd: Iets wat trouwens niet
alleen zijn deel was.
In het begin van zijn parlementaire
jaren heeft de eerste socialist zich nog al
op behoorlijke wijze uitgedrukt. Dit ge
tuigt Rengers ln zijn bekende boek, wan
neer hij er op wijst, dat Domela direct na
zijn Intrede een interpellatie aanvroeg in
verband met de werkstakingen der veen
arbeiders ln Friesland en de daarmee ge
paard gaande oproertjes. Erkend moest
worden dat de socialistische afgevaardig
de bij deze gelegenheid, ln strijd met zijn
gewoonte, ln gematigde en parlementaire
bewoordingen tegenover de regeering op
trad". Maar elders zegt Rengers, dat
Nieuwenhuis zich „ook bij de debatten"
(nJ. een belasting-discussie) „onder
scheidde door het bezigen van onparle
mentaire en beleedlgende termen". Hij
heeft dus zijn houding al spoedig ge
wijzigd.
Dat zelfs een zoo radicaal man als van
Houten toen was, niet zonder meer met
Domela Nieuwenhuis wilde samengaan,
bleek ln 1890. Toen toch stelde de socialist
een motie van wantrouwen voor tegen den
minister van Financiën, jhr. mr. Gaudln
de Beaufort. Van Houten verklaarde, dat
de liberalen geen politieke daad wen-
schen te doen onder leiding van Domela
Nieuwenhuis. Zij stemden dus tegen de
motie, maar eveneens tegen de be-
grooting.
De parlementaire loopbaan van Domela
Nieuwenhuis, den eersten socialist, heeft
slechts kort geduurd.
In 1891 reeds werd zijn kiesdistrict hem
ontrouw. De liberaal Pyttersen ver
sloeg hem.
Zes jaar lang heeft toen geen enkele
socialist in ons parlement zitting gehad.
Doch buiten het parlement werd de groote
strijd tusschen twee richtingen gestreden,
die van zoo ontzaglijk veel beteekenls is
geweest voor de ontwikkeling en scholing
der arbeidersklasse ln ons land. Het was
de strijd tusschen den ouden Socialisten-
bond en de nieuwe S. D. A. P. De strijd
tusschen de anarchisten en de parlemen
taire tactiek. De strijd tusschen Domela
Nieuwenhuis en Troelstra.
Troelstra won.
Troelstra heeft, door de parlementaire
tactiek te kiezen tegenover Nieuwenhuis,
ons volk een grooten dienst bewezen.
Anarchistische, anti-parlementaire ten-
denzen waren in de volksmassa ruim
schoots aanwezig. Wie daaraan voedsel
gaf, had dankbaar werk.
Maar Troelstra koos den parlementairen
weg, de parlementaire actie. Daarmee
heeft hij Nieuwenhuis verslagen. Diens
populariteit nam even snel of als ze was
opgevlamd, ook al heeft hij tot na zijn
dood toch een zekere kern van getrouwen
om zich heen gehad en al herinneren nog
tegenwoordig vele sociaal-democraten, die
Troelstra volgden, zich dankbaar, dat
Nieuwenhuis hen tot de eerste geestdrift
bracht voor den strijd. Sterker en sterker
werd de beweging, waaraan Troelstra lei
ding gaf. In 1?97 dus 9 jaar nadat Do
mela zijn intrede deed en 6 jaar nadat hij
er uit was verdwenen kwamen Troelstra
en van Kol 1n het parlement, terwijl in
hetzelfde jaar Schoterland, dat altijd een
eigenaardig district is geweest, den vrijen
socialist van der Zwaag koos.
Deze vorm van socialisme die van
Troelstra - ls niet meer uit het parle
ment verdreven. ZIJ heeft er zich al
krachtiger gevestigd. De 2 zetels van 1897
zijn gegroeid tot 24 ln de Tweede Kamer
en 11 In de Eerste Kamer. Doch. wat er
later ook gebeurd is. Domela Nieuwen
huis was de eerste socialist in het par
lement.
DUBBELGANGERS.
Een medewerker aan een der groote
Fransche kranten heeft op zich genomen,
eenige dutbelgangsrs van beroemde man
nen te vinden binnen de kom der gemeen .e
Parijs. Van de zeven, die hij beloofd heeft
op te sporen, zijn. er reeds vijf ontdekt
Daar is a'lereerst de natuurgetrouwe
co pie van Prezidetit Lebrun. Dize man heet
Valjeaü, en als hij geen barb er was, zou
men hem zonder aarzelen de teugels van
het bewind in handen geven. Nu doet
men dit niet, omdat men bang is, dat hij
de menschen te veel snijdt. Met recht
kan men van hem zeggen: „Jij hebt een
gezicht om president te worden". Maar
tot nu toe verkoos hij de fooiën boven
het Elysée.
Een treinmaatschappij bleek iemand in
dienst te hebben, als controleur der slaap
wagens, die een opva lende gelijkenis ver
toonde met Musso-ini. Daar de man geen
aanhanger is van diens principes, inaakt
hij zich dadelijk nijdio, wanneer men hem
aanspreekt mei: „Hé, Mussolini!" H;j denkt
erover zijn baard te laten staan, of zich te
laten millimeteren om van de vernedering
af te zijn. De naam van den patiënt is
Fourier.
De bekende Fransche schrijver en poli
ticus Paul Boncour, gedelegeerde ter ont
wapeningsconferentie, heelt ock een dub
belganger. Wanneer men de heeren naast
elkaar ziet, zijn wel verschillen op te
merken, maar ontmoet men ze beiden af
zonderlijk, dan verwisselt men ze als
waren het twee presidenten van Mexico.
Daar komt nog bij, dat de dubbelganger
eveneens eenlge vermaardheid bezit; hst is
de hoogleeraar Granger, professor in de
Geschieaenis.
Zelfs Maurice Chevalier, die toch een
zeer karakterestiek gez cht heeft, bezit een
dubbelganger in den kellnsr Robillard, den
zelfden, wien men aanbood als double voor
Maurice naar Hollywood te komen en die
op dit voorstel niet inging.
Tenslotle slaagde de journalist erin Me
neer Dalmon aan te treffen en wel op
den hoek van een straat, waar deze heer
kranten verkoopt. Hij gelijkt zoo sprekend
op den staatsman Poincaré, dat sommige
menschen geloofden aan een excentrieke
grap van den politicus en meenden een
krant te koopen bij Poincaré zelf.
Sedert echter eens de -dubbelganger e:n
geheelen namiddag op zijn post stond,
terwijl vlak naast hem uit een loud-speaker
de stem van den echten Poincaré ue.rklonk
(wiens kamerrede werd uitgezonden) er
kende men het be-taan van twee afzonder
lijke individuën. Kamereden zijn wel vir
tuoos in het aanwezig-zijn en tege.ijkertitd
nièt-aanvvezig-zijn (zoek in de.i foyerl),
maar 'n rede houden en tezelfdertijd op 'n
straathoek dagbladen van de hand doen,
dit kan zelfs geen minister.
VOOR ZONDAG 1 JANUARI 1933.
Hilversum, 1875 M. 8.30 VARA. 12.00:
AVRO. 5.00: VARA. 6.00: VPRO. 8.00:
AVRO. 8.30: Gramofoonpl. 9.00:
Verligheldskwartiertje door Ir. R. A. Oor
ter 9.15: Voetbalnieuws 9.17: Tuin*
bouwhalfuurtje S S. Lantinga 9.40: Gra
mofoonpl. 1010: Filmpraatje 10.30:
Gramofoonpl. 1050. Nieuwjaarsrede dooi
A. B. Kleerekoper 11.10: Gramofuon-
muzlek 1130: Voordracht door Martien
Beversluis 1150: Gramofoonpl. 12.00:
Omroeporkest o. 1. v. N. Treep en Zang
door de Terek Kozakken. 2 00: Boeken
halfuur 2 30: Vervolg concert - 3.00:
Gramofoonpl. 4.00: Fïlmpraatje, L. J.
Jordaan 4.30: Gramofoonpl. en Vaz
Dias 5.00: Kinderuur 6.00; Nieuwjaars
beschouwing door mej. dr. N. A. Bruining
6.45: Wijdingsdienst m. m. v. Anthon
v. d. Horst 8.00: Vaz Dias 8.15—
8.40: Omroeporkest o. 1. v. N. Tréep
8.40: Negro-spirituals en plantation sonds
door Paul Robeson 930: Nieuwjaars-
wensch door Clinge Doorenbost 940:
Gramofoonpl. 10.15: Kovacs Lajos en
zijn orkest Refreinzang: Bob Scholte
11.10—12.00: GramofoonpL
Huizen, 296 M. 8.30 NCRV. 9.30; KRO.
5.00. NCRV. 7.45: KRO. - 8.30: Morgen
wijding 9.30: Gramofoonpl. 10.30:
Hoogmis 12.15: Sextetconoert 100:
Lezing 1.20: Vervolg concert 2.10:
Causerie 2 30: Concert 4.00: Voor de
zieken 5.00: Gewijde muziek 5.20:
Kerkdienst uit de Geref. Kerk te Scheve-
ningen. Hierna tot 7.45: Gewijde muziek
door Dameskoor o. 1. v. F. Kloek 7.45:
Lezing 8.10: Sportnieuws 8.15: Or-
kestconoert 8 45: Vocaal concert
9.05. Vaz Dias 9.25: Vocaal conoert
9.45: Orkestconcert 10 4011 0JEpiloog
Daventry, 1554 M. - 10.50—11.05: Tijd
sein, Berichten 12 50: Vioolrecital P.
Cochrane 1 20: Het B. Croockkwintet
2.35: Gramofoonpl. 3 05; Schotsche S udio
orkest o. L v. G. Daines 4.05: Kerkdienst
voor de kinderen 4 35: BBC-Orkest ol.v.
Hely Hutchinson 5 50: Zangvoordracht
I. Bailiie (sopraan) 6.20: Kerknieuws
8.20: Kerkd.enst 905: Orgelnaspel
9.10: Berichten 9 25: BBC-Thea.erorkest
0. 1. v. S. Robinson m. m. v. M. Hamlin
(sopraan) en D. Owens (alt) 10.50:
Epiloog.
Parijs, Radio Paris 1724 M. 8.05. Gra
mofoonpl. 11.50: dito 12.40: Gewijd
concert 1.20: Orkestconcert 1.50 en
2.20: Gramofoonpl. 320: Orkestconcert
4 20: Gramofoonpl. 5 20: Orkeslcomert
5.50, 6.50 en 7.20: Gramofoonpl. 8 20:
Music-hall-programma m. m. v. orkest o.
1. v. André 10.50—11.20: Gramofoonpl.
Kalundborg, 1153 M. 8.05—8.50: Kath.
kerkmuziek 11.20—12.20: M. Hansen's
orkest 1.20—1.50: Gramofoonpl.
2 20—4.20: Omroeporkest o. 1. v. Reesen.
K. O. Buch (zang) en V. Fischer (piano)
7.20- „Capric:iosacomedie van Overs-
kou en Arnesen. Dirigent: Gröndahl
10.15—11.50: Dansmuziek o. L v. Teddy
Petersen.
Langenberg, 473 M. 6.20: GraJti.pl.
6.25: Hamburger havenconcert 10 50—
11.20* Bach-cantate 12.001.50: Conoert
o. 1. v. Wolf 3.50—5.20: Concert o. 1. v.
Eysoldt 5 25: „Reineke Fucks" hoorspel
van C. Elwenspoek 7.20: „Die Zauber-
flöte" opera van Mozart. Regie: L.
Anheisser. Dirigent: Buschköt er. Koorlei
der: Maier 10.3512.20: Concert o. L
v. Eysoldt.
Brussel, 508 en 338 M. 508 M.: 10 20:
Gramofoonpl. 11.20: Omioepk.einorkest
o. 1. v. Leemans 12.20: Conoert uit Ant
werpen 1.33—2.00: Dansmuziek 5 2J:
Omroeporkest o. 1. v. Walpot 6.20: Orgel
concert L. Joos 7.10 en 8.20: Gramo
foonpL 8 55: „Son Altesse Royale", blij
spel met mziek van Ivan Caryll 11.50
—12.20: Max Alexys' orkest 338 M.
10.20: Omroepkleinorkest o. 1. v. Leemans
11.20: Gramofoonpl. 12.20: Dans
muziek 1.30: Concert uit Antwerpen
5.20 Omroepkleinorkest o. I. v. Leemans
6.20: GramofoonpL 7.20: Vlaamsche
liederen 8 20: Omroeporkest en so isten
o. 1. v. Walpot 10.30-12.20: Dans
muziek door Willie Lewis en zijn orkest
Rome. 441 M Geen uitzending.
Zeesen, 1635 M. 6.30: Bonte avond uit
München m. m. v. sol.sten en kinderkoor
7.20: Orkestconcert uit Hamburg o. 1. v.
Prof. M. v. Schillings 8.20: Bonte avond
„Ins neue Jahr" m. m. v, solisten, orkest
en dansorkest 9 20: Berichten en hierna
tot 11.20 Dansmuziek door L. Rüth en
zijn orkest.
VOOR MAANDAG 2 JANUARI.
Hilversum, 1875 M. Algemeen pro
gramma, verzorgd door de AVRO. 800:
Gramofoonpl. 10.00: Morgenwijding
10.15: GramofoonpL 10.30: Voordracht
door mr. C. la Chapelle 11.00: Orgel
concert F. Hasselaar, m. m. v. G. VVeya*
schenk-Hogenblrk (sopraan) 12.00-215}
Ensemble Rentmeester en Gramofoonpl. -
2.30: Gramofoonpl. 3.30: Uit hotel „Cen
tral" Den Haag: Simon van Leeuwen en
zijn orkest 4.30: Kwintet van C. Frank
door leden van 't Omroeporkest 501:
Kovacs Lajos en zijn orkest. Refreinzang:
Bob Scholte en Gramofoonpl. 630: fte-
kenhalfuur 7 00: Pianorecital door Tb.
Thomassen 7.15r Causerie over het doJ
v. h. Veiligheidsmuseum 7.30: Vervolg
pianorecital 7.45: PTT-kwartierlje -
8.00: Vaz Dias 8.05: Studio-opvoerit?
van „Fra Diavolo" opera van Auber, ra.
m. v. koor en solisten van de N.V. Itali-
aansche Opera en het Omroeporkest oJ.r.
V. Marini. In de pauze: Gramofoonpl. -
10.15: Gramofoonpl. 10.30: Omroeporte»
o. 1. v. G. Hemmes 11.00: V.az Dias-
11.05—12.00: Gramofoonpl.
Huizen, 296 M. Uitsl. NCRV-pro-
gramma. 8 00: Schriftlezing 8.15: 0*
mofoonpl. 10.30: Morgenwijding U.®1
Chr. Lectuur 11.30—12.00: en 12.1*
Gramofoonpl. 12.3J: Or* elspel J- Z 3:1
20J: GramofoonpL 2 45: KookpraM-
3.15: Knipcursus 3 33—3 45: Hoedtfr
maakcursus 4 CO: Bijbe.lezing door ds.
J. Lissenberg ,m. m. v. solisten 5.00;
Amsterdamscli Salonorkest o. 1. v. D. H-
Fh. Kiekens 6 30: Vragenuurtje 7«!
Ned. Chr. Persbureau 8.03: Gramoooj*
platen 9 00: Botanisoh praaije 9.J»:
Concert door het Valeriuskoor o. I J
W. v. Laar ca. 9.45: Vaz Dias
11.30: GramofoonpL
Daventry, 1554 M. 8.259.35: Cricket-
reportage 10.35: Morgenwijding
10.50: Tijdsein en berichten 11.05: Uzn?
1223: H. Heard's orkest 1.20: Orgel
spel R. New 2 05: E. Starkey's orkesj
3.20: Concert. F. Townson (alt) en het
Crimson-kwariet 4 20: Scho.scli Stud o-
orkest o. L v. G. Daines 5.35: Kinderu
6.20: Berichten - 6.50: Bach's P13n£
muziek door J. Ching 7.10: Boekbespr^
king 7.30 en 7.50: Lezingen - -
WagnerconCert u. d. Queen's Hall- dd
orkest en solisten o. 1. v. H. Wood -•
10.00: Berichten en lezing 10.35; uïjj
hom Partington's kwin.et „in
Dansmuziek door M. Winnick en m
orkest.
Parijs „Radio Paris", 1724 M.
Concert door het Omroeporkest
- 12.50:
Gramofoonpl. 1.25: Vervolg conceirl
6.50: Omroeporkest 7.40: Vervolg con
8.20: „Ciboulette" opere.te van 1
m. m. v. orkest en solisten o. 1-
Defosse.
Haho.
Kalundborg, 1153 M. 11.20—1
eert uit ho.el Angle.erre 2 03 J2J-
Rydahl's orkest - 72j: Wa d.eu.e.-Oa n>
concert d. h. Omroeporkest o. 1. u
dahl - 8 30: Moderne Piano-muziek doJ
V. Fischer - 9 20-10.20: Moderne
sche composities door het Omruep -
m. m. v. Strljkséxtet o. 1. v'
Gröndahl. „„„„„KMO
Langenberg, 473 M. 6.257.20 en
o I 1 O I II/- v-v'
11 2J: Gramo.oonpl. 11 23 'rif. r n-
cert o. L v. Rypinski 12-20- rt
eert o. L v. Wolf - 4.20-530.
- 4.20-5.20:
7.20: „Was wollen Sie tanzen r. t
cert m. m. v. A. Dostal en zijn ^oöcr
H. R. Korngold en zijn band en _ans.
(zang), uit Weenen - 10.05—H.zu-
muziek uit MOnchen. /.nncerl
Some, 441 M. 8.05: Populair ecu
10.15: Berichten. 12W
Brussel, 508 en 338 M. - 60S
Oinróep-kleinurkest o. 1. v-
I.30: Gramofoonpl. 5.20: 3:0
Kamermuziek door kwartet -
8.20: Rad.olooneei en Orair
10.30-11.20: Gramofoonpl. ".„klei»-
1220: Gramofoonpl. '30: O QniroeP"
orkest o. 1. v. Leemans 5vtn:roe|ilclelr
orkest o. 1. v. André 6.50 0 omroep
orkest o. 1. v. Leemans 'j KuffiP5
orkest m. m. v. sjlisten o
10.30—11.20: Gramofoonpl-
2-S
