Uit een vud
W. VAN INGEN SCHENAU
LEIDSCH DAGBLAD - Tweede Blad
Zaterdag 24 December 19
KERK- EN SCH00LNIEUWS.
AGENDA.
Journaal, gehouden op 's Lands
Oorlogsschepen „de Glinthorst"
en „het Zeepaard", door Joan
nes Veltkamp, Opper Heel- en
Geneesheer op 's Lands Vloote
ten dienste van de Admiraliteit
Amsterdam 17591764.
INLEIDING.
Met de bovenaangehaalde woorden be
titelt de Zwolsche scheeps-chirurgijn
Joannes Veltkamp het manuscript, dat wij
thans in een aantal feuilletons gaan pu-
bllceeren.
In zijn goed bijgehouden Journaal ver
telt deze eenvoudige Hollander stijl en
spelling wijzen op dien eenvoud en wij
hebben daarom zijn Journaal nog al eens
in modern Nederlandsch overgezet over
zijn belevenissen aan boord van Holland-
sche oorlogsbodems en in de landen en
steden, welke hij met die schepen be
zocht. Veltkamp beschikt over een ge
zond verstand en zijn opmerkingen geven
blijk van een scherp oog, waardoor hij
de zeden en gewoonten in verschillende
landen in die dagen zijn Journaal loopt
van Juni 1759 met een kleine onderbre
king tot Juni 1764 vlot weet te schet
sen en het leven aan boord duidelijk op
schrift stelt.
Er is naar onze meening geen beter
materiaal om een indruk van een zekere
tijdsperiode te krijgen en om dus een ver
gelijking te kunnen trekken tusschen het
verleden en heden, dan een dagboek.
Daarin toch heeft de schrijver slechts
ten plezlere van zichzelf geregeld on
opgesmukt zijn dagelijksche beslommerin
gen en dagelijksche indrukken vastge
legd. Men krijgt zoo 'n idee van 't leven
van-den-dag in zoo'n periode, en geen
globaal overzicht over een tijdvak van
jaren, zooals de geschiedschrijver voor
ons heeft nagelaten.
De lezer zal bij het bestudeeren van het
journaal vaak glimlachen over de wijze,
waarop men, nu één-drle-kwart eeuw ge
leden, leefde en werkte; hij zal zich ver
wonderen misschien over de rust en pri
mitieve toestanden in die maatschappij
waar men bijvoorbeeld dertien dagen noo-
dig had om met een schip van Amster
dam over het Pampus naar Texel te ko
men doch zich tevens verbazen over
het feit, dat het op sommige punten vroe
ger al net zoo was als thans, dat de men-
schen geen zier veranderen, dat het ge
zegde .andere tijden, andere zeden" in
zijn algemeenheid niet opgaat.
In de 18e eeuw.
Hoe was de situatie in ons Vaderland,
de Republiek der Vereenlgde Nederlanden,
in de 18de eeuw en de dagen, waarin ons
verhaal speelt?
De Gouden Eeuw was voorbij. Onze
grootste triomfen hadden wij gevierd. De
Ruyter, Tromp en zoovele andere helden
waren den weg van alle vleesch gegaan.
Op het internationale tooneel speelden wij
geen rol meer. We waren te zwak; de
Staten hadden te kampen met een chro
nisch gebrek aan geld enknappe kop
pen. Kunsten en wetenschappen hadden
hun grootste glorie gekend, de handel
een ander punt, waar Holland in de Gou
den Eeuw uitblonk bloeide slechts nog
na. Een groot deel onzer voorouders uit
die dagen echter teerde op de kapitalen,
die in de 17e eeuw waren verdiend, en de
decadentie onvermijdelijk na een pe
riode van bloei bleef ook Holland niet
bespaard. De „Pruikentijd" is daar een
levendig bewijs van.
Na Willem Hl (1672—1702) was in Hol
land weer een Stadhouderloos Tijdperk
aangebroken (17021747), tijdens welke
periode wij ons met Engeland in den
Spaanschen Successie-oorlog (1702—1713)
begaven, waarin wij één onzer laatste
maritieme successen boekten door de ver
overing. door onze vloot tezamen met een
Engelsch eskader, van Gibraltar, dat bij
den vrede van Utrecht in 1713 aan Enge
land kwam, hoezeer ook ons land gelijke
rechten kon doen gelden.
De Oostenrijksche Successie-oorlog, tij
dens welken in 1744 de Franschen in
Staats-Vlaanderen vielen, deed het volk,
als altijd Prinsgezind, weer om een Stad
houder roepen, juist als in 1672, en het
was weer Veere, dat het voorbeeld gaf.
Van den Prins verwachtte men krachtige
hulp in den strijd tegen de Franschen en
een resoluut optreden om verbeteringen
aan te brengen in het bestuur van de
Provinciën en van de Steden, waar de
familie-regeering welig tierde.
Zoo deed in 1747 Willem IV, Willem
Karei Hendrik Friso, de gebochelde zoon
van de vooral in Friesland zoo populaire
„Marijke Meu" (Marie Louise) zijn in
trede. Hij kreeg alle provinciën onder zich,
doch zijn gestel bleek niet tegen alle
beslommeringen opgewassen, hoezeer hij
met veel goeden wil zijn taak opvatte. In
1751 stierf hij zijn vrouw Anna van
Hannover, dochter van George H van
Engeland achterlatend met een drie
jarigen zoon, den lateren Willem V.
Na den dood van haar gemaal werd
Anna de z.g. „Gouvernante", die voor
haar zoontje regeerde, daarbij gesteund
door Hertog Lodewijk Ernst van Bruns-
wijkWolfenbüttel, die door Willem IV
reeds in 1750 als zijn hulp was aange
steld. Van Brunswijk—Wolfenbüttel was
ongetwijfeld een der hoogst gesalarieerde
ambtenaren uit de 18de eeuw. Hij ontving
een jaarlijksch salaris van niet minder
dan f. 60.000. Voor dien tijd een enorme
som!
In 1759 het aanvangsjaar van ons
journaal sterft Anna. Van Brunswijk-
Wolfenbüttel volgde haar op als bestu
rend voogd onder toezicht van de Prinses-
Grootmoeder, de eerder genoemde Marijke
Meu, en Koning George n.
Tot goed begrip van de eerste reis, waar
van Veltkamp ons zal vertellen, leggen we
vast, dat de eigenaars der koopvaardij
schepen tijdens Anna's regentschap sterk
hadden aangedrongen op verbetering van
's Lands vloot, opdat tde koopvaardijsche
pen goed konden geconvoleerd worden. In
de Middellandsche Zee en daarbuiten wa
ren de Algerijnsche piraten de grootste
schrik der koopvaarders en in 1755 had de
Dey den Hollanders zelfs den oorlog ver
klaard om zijn onderdanen gelegenheid te
geven vrijelijk te kunnen rooven. Het
gelukte den Schout-bij-Nacht der Admira
liteit van Amsterdam, Joost Seis, met veel
beleid om in 1757 te Algiers den vrede te
sluiten, die de volle goedkeuring van de
Staten kon verkrijgen en waarvoor Seis
een „aanzienlijk geschenk" van f. 3.000
werd toegekend benevens de betuiging
we schrijven het curiositeitshalve af
„van allezins te zijn voldaan over de goede
conduite, dexteriteit en prudentie bij hem
gehouden en in de behandeling van de
negotiatie aangewend".
Twee jaar later rezen er nieuwe ge
schillen met den Dey, daar zijn Algerij
nen een „schip met lood" hadden geno
men. En dat in vollen vrede! Gelukkig was
de vloot met een vijf-en-twintig schepen
uitgebreid en met een vijftal schepen van
deze nieuwe uitrusting werd in 1760 Kapi
tein Pieter Reynst zoon van den kort
te voren overleden Lt. Admiraal Jacob
Reynst naar Algiers gezonden om vol
doening over het genomen schip te vra
gen, de „jaarlijksche geschenken" over te
brengen, en om de voortduring van het
vredescontract van 1757 te bestendigen.
Reynst slaagde er niet in om het geroofde
schip terug te bekomen maar de „Am-
pliatie" van 1760 op het verdrag van 1757
bewerkstelligde den gewenschten vrede.
Verder diene nog, dat op zee de Negen-
Jarige zeeoorlog tusschen Frankrijk en
Engeland heerschte.
RECLAME.
2674
BEGRAFENISSEN
TRANSI'OKTEN
BEGRAFENIS-VERZEKERING
HOOGEWOERD 84 - LEIDEN - TELEFOON 97».
Over dezen tocht nu laten we verder
Veltkamp aan het woord die ons meer
over landen en steden zal vertellen dan
over het vredesluiten, hetwelk hij aan de
geschiedschrijvers heeft overgelaten.
Het verhaal begint.
De bescheiden auteur vangt zijn ge
schrift goede gewoonte van die dagen
met een gedicht aan, dat wij merkwaar-
digheldshalve hier laten volgen;
„Hij die dees' blaaderen door ziet,
„die stoor hem aan de schrijftrant niet,
„op woord, op letter meer of min,
„maar lette op de heele zin.
„En op mijn teekenen groot en klein,
„schoon het niet naar de kunst mochtzijn,
„op jaaren die ik toenmaals had,
„toen ik niet was in huis of stad,
„maar op een dobberend zeekasteel.
„Dat maakt hierin een groot verscheel,
„want dat wierd heen en weer gebonsd,
„door wind en golven dat het gonst.
„Dan ook het kraken van het canon,
„Zoodat men zien noch hooren kon;
„en dan weer trommen en de fluit,
„dan frisch en zoo, - weer een geluid,
„dan vloeken, stampen ende slaan,
„en slingeren, dat men niet kon staan.
„Zoo ging het dan, van hier naar daar,
„Mijn peneseel en pen wierd raar,
„mijn schrift kreeg dan geen vloeibaar trant
„Daarom verschoont het na dien stand."
(Wordt vervolgd).
De marine in de Republiek werd niet op
dezelfde wüze geregeld als het leger, waar elke
provincie zijn aandeel voor betaalde. Er waren 5
zg Admlralltelts-coUcgea: le. de Admiraliteit
van de Maas; 2e. die van Amsterdam; 3e. die
van Zeeland; 4e. die van het Noorderkwartier;
5e. die van Friesland. Daar er geen Opper-col-
lege was, waren er natuurlijk nog al eens
twisten tusschen deze Admiraliteiten.
Het oorlogsschip „De Glinthorst", waarmede Veltkamp zijn eerste reis maakte,
op de „scheepskameelen", die het schip over het Pampus
(voor het Amsterdamsche IJ) lichtten.
PREDIKBEURTEN.
VOOR ZONDAG 25 EN MAANDAG
26 DECEMBER.
LEIDEN.
Doopsgez. Gem. le K.d. voorm. halfelf
(Koor) ds Bonga.
Eglise Wallone: dix heures et demie,
dimanche (choeurs) M E. Michelin pasteur
la Haye,
Evang. Luth. Gem.: le Kd. voorm. half
elf. ds. de Meijere; 2en Kd. voorm. halfelf
(solozang) ds Makkink.
Geref. Kerk In H. V. (Gerecht 10) len
Kd. voorm 10 uur en nam. halfzes, de
heer E. Baart. „'no "k-
Rem. Geref. Gem. len Kd. voorm. half
elf, dr. Tjalsma.
Ver. van Vrljz. Hervormden (Volkshuis):
le Kd. voorm. halfelf, ds. Boersema
Vrije Kath. Gem. (St. Bon. kapel, Vree-
wijkstr. 19): Hedennam. halfnegen,
Vespers en Lof middernacht :Kerstnacht-
mis; Zondagvoorm. halfelf, Gez. H. Mis.
AARLANDERVEEN.
Ned. Herv. Kerk: le Kd. voorm. half-
tien en nam. halfzeven en 2e Kd. voorm.
halftien, ds. van Beusekom; nam. 6 uur
Kerstfeest.
Geref Kerk; le Kd. voorm. halftien en
nam. halfzeven en Maandagvoorm. half
tien, ds. Molhuizen.
ALPHEN AAN DEN RIJN.
Ned. Herv. Kerk (Julianastraat)le Kd.
v.m. halftien ds. Johs. Stehouwer, nam.
halfzeven ds. v. Woerden van Zwammer-
dam. Hulpkerk Gouwsluis nam. halfzeven
ds. Johs Stehouwer; 2e Kd. Kerkgebouw
Julianastraat voorm. halftien ds. J. de
Bruin.
Ned. Herv. Kerk. )Oudshoornscheweg):
le Kd. voorm. 10 uur dr. J. P. Canne-
gieter.
Evangelisatie (Hooftstraat)le Kerstd.:
voorm. halftien en nam. halfzeven de heer
A. J. Dekker; 2e Kd. v.m. 10 uur de heer
A. v. Scherpenzeel van Nieuwveen.
Geref Kerk (Hoofdstr.): le Kd. voorm.
10 uur en nam 2'/i uur ds. P. Nomes van
Den Haag. 2e Kd. vm. 10 uur ds. M. Bou-
man van Leiden.
Chr. Geref. Kerk (v. Reedestr.) le Kd.
v.m. halftien en nam. 6 uur en 2e Kd. ds.
P. Zwier.
Geref Kerk (Raadhuisstraat) le Kd.
v.m. 10 uur ds. G. Mulder, nam. 6 uur ds.
J. H. A. Bosch; 2e Kd. v.m. 10 uur ds.
Nauta van Woubrugge.
Geref. Kerk (de Ruiterstr.) le Kd. v.m.
10 uur ds. J. H A. Bosch, n.m. 6 uur as.
G. Mulder.
Lokaal van Mandersloostr. le Kd. voorm.
halftien en 6 uur nm. leesdienst; 2e Kd.
n.m 6 uur de heer J. v. 't Hoog van
Utrecht.
HAZERSWOUDE.
Ned. Herv. Kerk: le Kd. voorm. halftien
ds. Kiehl; nam. halfzeven, ds. de Bel van
Schiedam: 2e Kd. voorm. 10 uur ds. Kiehl.
Geref. Kerk: le Kd. voorm. halftien en
nam. halfzeven en 2e Kd. voorm. 10 uur,
ds. den Hartogh.
HILLEGOM.
Ned. Herv. Kerk: le Kd. voorm. 10 en
nam. 5 uur en 2e Kd. voorm. 10 uur, ds.
Mulder.
Geref. Kerk: le Kd. voorm .10 en nam.
5 uur, ds. Krabbe; 2e Kd. voorm. 10 uur,
dr. Ruys van Lisse.
Chr. Geref. Kerk: le Kd. voorm. 10 en
nam. 5 uur en 2e Kd. voorm .10 uur, lees
dienst.
Ned. Prot Bond: le Kd .voorm. halfelf
dr. K. F. Proost van Rotterdam.
KATWIJK AAN ZEE.
Geref. Kerkle Kd. voorm. 10 en nam.
6 uur, ds Ingwersen; 2e Kd. voorm. 10 u.
ds. Meijering van Katwijk a. d. Rijn.
LISSE.
Ned. Herv. Kerk: le Kd. voorm. 10 en
nam. 5 uur ds. Tichelaar; 2e Kd. voorm.
10 uur (zang) ds. Tichelaar; nam. halfzes,
Kerstfeest.
Klnderkerk: le Kd voorm. 10 uur
Geref Kerk; le Kd. voorm. halftien en
nam. 4 uur. ds RüyS; 2e Kd. voorm 10 u„
ds. Krabbe van Hillegom; namiddag 4 uur
Kerstfeest.
Chr. Geref. Kerk: le Kd. voorm. 10 en
nam. 5 uur en 2e Kd. voorm. 10 uur, ds.
Ponsteln; nam 3 uur, Kerstfeest.
Geref. Gem.: le Kd. voorm. halftien en
nam. 4 uur en 2de Kd. voorm. halftien,
leesdienst; nam halfdrie Kerstfeest.
Ned. Prot; Bond2e Kd. voorm. 101/4
uur, dr. Tjalsma van Leiden.
NIEUWVEEN.
Ned. Herv. Kerk: le Kd. nam halfzeven
ds. Patist van Den Haag; 2e Kd. nam.
halfzeven. Kerstfeest Zondagsschool.
Evangelisatie: le Kd. voorm. halftien en
nam. halfzeven, de heer van Scherpen
zeel; 2e Kd voorm. halftien, de heer Dek
ker van Oudshoorn.
Geref. Kerk: le Kd. voorm. 10 uur, ds.
Speelman; nam. 6 uur, leesdienst; 2e Kd.
voorm. 10 uur, ds. Speelman.
NOORDWIJK-BINNEN.
Ned. Herv Kerk: le Kd. voorm. 10 uur
en 2e Kd. voorm. 10 uur ds. Siddré.
Geref. Kerk le Kd. voorm. 10 en nam.
5 uur ds. H, B. Visser; 2e Kd. voorm. 10
uur ds. Visser.
NOORDEN.
Ned. Herv. Kerk: le Kd. nam. halftwee
ds. van Beusekom van Aarlanderveen.
Geref. Kerk: le Kd. voorm. halftien en
nam. halfzeven en 2e Kd. voorm. halftien,
leesdienst.
NOORDWIJK AAN ZEE.
Ned. Herv. Kerk: le Kd. voorm. 10 uur
en nam. 5 uur ds. N. J. Cupédo; 2en
Kd. voorm. 10 uur ds. Stolk van Scheve-
ningen.
Geref. Kerk: le Kd. voorm. 10 uur en
nam. 5 uur en 2e Kd. voorm .10 uur ds.
N. H. Koers.
OUDE-WETERING.
Remonstr. Kerk (verbeterd bericht)le
Kd. voorm. 10 en nam. 6 uur, ds. van
Wijngaarden.
RIJNSBURG.
Geref. Kerk (Rapenburg)le Kd. voorm.
halftieD ds de Waard; nam. 6 uur, ds.
Broekstra; 2e Kd. voorm. 10 uur, ds.
Broekstra.
Geref. Kerk (Voorh. weg)le Kd. voorm.
halftien, ds. Broekstra; nam. 6 uur, ds.
de Waard
VOORHOUT.
Ned. Herv. Kerk: le Kd. voorm. 10 uur
en 2e Kd. voorm. 10 uur, ds. Klomp.
VOORSCHOTEN.
Ned. Herv. Kerk: le Kd. voorm. 10 en
nam. 5 uur en 2e Kd. voorm .10 uur, ds.
Fortgens; nam. 5 uur, Kerstfe.est.
Geref. Kerk: le Kd. voorm. 10 en nam.
5 uur, ds. Houtzagers; 2e Kd. voorm. 10
uur, ds. Eringa van Oegstgeest.
Geref. Gem. (Ambachtshuis): le Kd.
nam. 5 uur, leesdienst.
WOUBRUGGE.
Ned. Herv. Kerk: le Kd. voorm. halftien
en nam. halfzeven en 2e Kd. voorm. half
tien, ds. Jellema.
Geref. Kerk: le Kd. voorm. halftien en
nam. halfzeven, ds. Nauta; 2e Kd. voorm.
halftien, leesdienst.
Ned. Prot Bond: le Kd. nam. 7 uur, de
heer A. Angenent van Leimuiden.
ZEVENHOVEN.
Ned. Herv. Kerk: le Kd. voorm. halftien
ds. Broeyer van Woerden; 2e Kd. voorm.
halftien de heer Müller van Bodegraven;
nam. 6 uur. Kerstfeest.
Geref. Kerk. le Kd. voorm. halftien en
nam. halfzeven en 2e Kd. voorm. halftien,
leesdienst.
ZOETERWOUDE.
Ned. Herv. Kerk: le Kd. voorm. 10 uur
ds. Eijkman.
o
NED HERV KERK.
Drietal te Veenendaal (vac. M. Jonge-
breur): L. v. Mastrigt te Harderwijk; J. J.
Timmer te Ermelo; A. J. Westra Hoekze-
ma te Mijnsheerenland.
Beroepen: te Valkenburg (ZM.) H. J.
Langman, cand. te Zaandam; te De Lier
H. G. Groenewoud te Gelselaar; te Elburg
D. Bax Hzn. te Blauwkapel.
Bedankt: voor Oud-Alblas ds. L. Vroeg-
indeweij te Wilnis.
WIJZIGING der LAGER ONDERWIJSWET.
Memorie van Antwoord aan de
Eerste Kamer.
In de Memorie van Antwoord aan de
Eerste, Kamer nopens het wetsontwerp tot
wijziging der L.O.-wet 1920 wijst de re
geering er op, dat het wetsontwerp niet
berust op de stelling, dat aan ons onder
wijs in het algemeen en aan het lager
onderwijs in het bijzonder te veel ten
koste wordt gelegd en daarom aange
stuurd moet worden op vermindering van
de uitgaven. Het ontwerp past echter in
het complex van maatregelen tot herstel
van het noodzakelijk evenwicht tusschen
de inkomsten en uitgaven van het rijk.
Bij de voorgestelde matige verlaging van
het getal leerkrachten kunnen de daar
tegen geopperde bezwaren naar het oor
deel der regeering niet vrij van overdrij
ving worden geacht.
Overigens deelt de minister van Onder
wijs de meening van de leden, die erken
nen. dat met het oog op den nood van de
schatkist ook op het lager onderwijs be
zuiniging niet achterwege kan blijven.
De regeering wijst er op, dat vitale be
langen van het onderwijs niet worden aan
getast. Aan vele scholen zal zelfs geen
leerkracht ontvallen en over het geheele
terrein zal de vermindering van het getal
onderwijzers gedurende twee volle Jaren
geleidelijk kunnen geschieden.
De bezwaren der leden die zich in ver
band met de voorgestelde leerlingenschaal
met het wetsontwerp niet kunnen veree
nigen, blijken volgens den minister van
HEDEN:
Jeruël: Bidstond te 8 uur nani,
Stadszaal. Kerstvergadering 8h«n
Spr. de heer P. J. Zwertbroek, 8 uur*
Vrjje Evang. Gem.: Samenkomst
8'/t uur nam.
Zondag.
Jeruël: Samenkomsten te 10 uur voo
en 6'/> uur nam.
Leger des Heils (Hooigracht 30)- sa
menkomsten te 6 en 10 uur voorm en j
uur en 7'/« uur nam.
Ned. Leger des Heils (Lammermarkt 3Si
Samenkomsten te 6 en 10 uur voorm a
3'/> en 8 uur nam.
Nutszaal: „De Dageraad". Spr. G. Rij
ders, 10Vi uur voorm.
Stadsevangelisatie (Morschweg 59):
menkomst te 8 uur nam.
Vrije Evang. Gem.: Samenkomsten tel
en 10 uur voorm .en 7 uur nam.
Maandag.
Concordia: Ver. A'damsch Tooneel. m
Kroegzangeres". 8 uur nam.
Gehoorzaal: Variété Bouwmeester, 8li
uur nam.
Geref. Kerk (Heerengracht): Kerstij
Zondagsschool „Zaai uw zaad in jet
morgenstond". 5 uur nam.
Hoogl. Kerk: Zangdienst 4 uur nam,
Jeruël: Samenkomsten te 10 uur voorn,
en 7'/t uur nam.
Leger des Heils (Hooigracht 30):
menkomsten te 3 uur en 7uur nam.
Ned. Leger des Heils (Lammermarh
36)Samenkomsten te 10 uur voorm. e
8 uur nam.
Stadsgehoorzaal: Variété Bouwmees*er,
Matiné 2 uur 30, voorstelling 8 uur 15 na
Vrije Evang. Gem.: Samenkomsten te ll
uur voorm. en 7 uur nam.
BIOSCOPEN.
Casino-Bioscooo Hoogewoerd. 8 uur na;
„Kermismenschen".
Zondag nm. 2 uur, 4 uur 30 en 8 uur.
Citv-Theater Haariemmerstr. 8 uur nJU
„De Duivelsche Vechter".
Zaterdag n.m 2 uur. Zondag nm. 2 ra
4 uur 30 en 8 uur.
Luxor-Theater Stationsweg. 8 uur nai
„Twee in een auto".
Woensdag en Zaterdae n.m. 2 uur Zca-
dag n.m. 2 uur, 4 uur 30 en 8 uur.
-O'o- 8 uur nu!
„Es war einmal ein Walzer".
Woensdag en Zaterdag n m 2 uur. Zot-
dag n.m. 2 uur, 4 uur 30 en 8 uur.
De avond-, nacht- en Zondagdienst i
apotheken wordt van Maandag 19 tot a
met Zondag 25 Dec. a.s. len Kerstdag sf.
genomen door apotheek: W. Pelle, Kei
Rapenburg 12, Telefoon 594.
Maandag 26 Dec. 2en Kerstdag nas
waar de apotheken: G. H Blanken, Er
gewoerd 171, Telef. 502 en D. J.
Driesum, Mare 76, Telef. 406-
De geneeskundige Zondagsdienst te Ik-
den wordt van Zaterdagavond 8 uur li
Maandagmorgen 8 uur waargenomen da
de doctoren Janssens, Nieuwzwaag, PW'
man en Veldhuvzen en van Maandag®
gen 8 uur tot Dinsdagmorgen 8 uur W
de doctoren Kors, Lahr, Hovens Orft
Muyzert en Simons.
Te Oegstgeest wordt deze dienst 1#
Kerstdagen waargenomen door dr. B?'
tel. 3302.
tweeërlei aard. Voor zoover zij gericht
tegen de gedifferentieerde schaal als w
danig, omdat dit stelsel splitsing M
hand werkt, wijst de minister er op,®
deze mogelijkheid, ook bij een unit®
leerlingenschaal, niet geheel is uitgesloten.
Overigens acht hij het bezwaar niet w
van overdrijving, want men vergete n»
dat een splitsing practisch in de meeste
gevallen ten koste gaat van een goj»
schoolorganisatie, zoodat het twijfelacws
is of de gemeente- en schoolbesturen das';
toe licht zullen overgaan. Ongetwijieldp
het denkbaar en zal het zich practisch
wel eens voordoen, dat een onderw»
voor meer dan vijftig kinderen komt
staan. Ook afgezien van de vraag ol kj
middelmatige leerkracht met zoo'n 6"r
klas niet goede resultaten kan bereis™
blijven dit toch uitzonderingsgevallen.
De opvatting, dat de verplichting
herplaatsing van wachtgelders niet mo
de bijzondere scholen zou gelden be™£
naar de minister verzekert, op een m»
verstand
Den leden, die het betreurden, dat
de voorgestelde leerlingenschalen een w
öelijk karakter is gegeven merkt de mm
ter op, dat de regeering zoolang
heeft vastgehouden aan het oorspron
lijke karakter van het ontwerp,
slotte het tijdelijk karakter daarvan new
aanvaard, ten einde het spoedig tot si
komen der noodzakelijke bezuiniging
bevorderen Hieruit- kan niet afgeleid
den. dat de rf geering een spoedig e
van de crisis verwacht, maar wei
men het tijdvak van vijf jaar zien
nutte maken om waardevolle gegev®
verzamelen over de werking der
gestelde leerlingenschalen, terwijl me
en ander rekening kan worden B«nc
bij de t. z. t. in te dienen nieuwe vJD
stellen. De meening, dat het tudva»
vijf jaar daarvoor te kort zou z«n K
minister niet toegeven.
VEREEN. VOOR CHRISTELIJK
De vereeniging tot behartiging (00l
belangen der Christelijke scholen v
M.UX.O. in Nederland heeft S'';'* ge-
Utrecht een algemeene vergader
houden onder leiding van den nee
R. Schreuder.
Volgens het verslag van den dtf
van der Kool te Apeldoorn, secre 735
Vereeniging, is het aantal leden (deejin-
geklommen, terwijl twee nieuwe
gen werden opgericht.
De heer H. v. d. Tol te Rotterdam
als bestuurslid herkozen.
Verder werden er enkele
gehouden. I-*
E
