ISCH DAGBLAD - Eerste Blad
Vrijdag 16 December 1932
IU4TSTE BERICHTEN.
BINNENLAND.
STADSNIEUWS.
Prov. Staten v. Zuid-Holland
HISTORISCHE FIGUREN.
BEURSOVERZICHT.
WEEKBERICHT.
Barometerstand.
listermiddag 3 uur: 769.
.denmiddag 3 uur: 770.
telegrafisch weekbericht.
Ijedegedeeld door liet Koninklijk Ned.
Meteorol. Inst. De Bildt).
igste stand 778.6 te München.
iaïste stand 714.7 te Vestmanoer.
fërwachting tot den avond van 17 Dec.:
tatige. later wellicht toenemende Zui-
fike tot Westelijken wind. Nevelig tot
fokken of zwaar bewolkt. Aanvankelijk
Jii» of geen regen. Later toenemende
nkans. Iets zachter.
BlITENLANDSCH weerbericht.
I. Kon. Ned. Meteorol. Inst. te De Blldt
gisteren gemelde depressie bij IJs-
was de eerste kern van een weer
jebrcid en diep depressiestelsel, dat
I tot bij de Azoren uitstrekt en in
land. Schotland en Scandinavië, storm,
len en hooge temperatuur brengt. Aan
iNoordwestzijde strekt de depressie zich
I tot aan de Oostkust van Groenland.
IJsland zelf komen barometer standen
den 715 m.m. voor en is de luchtdruk
(dalend. Het vorstgebied in het binnen-
J van Duitschland is van geen beteeke-
[meer: in de bovenlucht ken ren aldaar
Inormale verhoudingen terug, hoewel de
Josplieer nog tot groote hoogte abnor-
nl warm blijft. Alleen in Lapland komt
I plaatselijk strenge vorst voor. Het is
loorzien, dat het zachte weer zal aan-
tden en dat de wind geleidelijk sterker
[worden, waarmee ook de toestand van
zal overgaan in een met zware be
llang op groote hoogte.
LUCHTTEMPERATUUR.
luur voorm.: 5 gr. C. (41 gr. F.)
1 uur 'smidd.: 6 gr. C. (43 gr. F.)
luur nam.: 6 gr. C. (43 gr. F.)
I0OGWATERTUDEN TE KATWIJK ZEE.
Voor Zaterdag.
I.m. te 5 u. 10 min.; n.m. te 5 u. 30 min.
LICHT OP VOOR FIETSERS e.a.
■rijdag: 4.18 n.m. tot 7.35 v.m.
MAANS- OP- EN ONDERGANG.
16 Dec.: onder: 10 u. 53; op: 18 u. 53.
CRISIS BOTERMERK.
Voor de week van 18 t/m. 24 December
de prijs van het crisis botermerk op 85
[t per kg. en de prijs van dg vervoer-
utmning voor buitenlandsche boter
gesteld op 80 cent per kg.
BE INDRINGER VAN HUIZE DOORN.
Ka zijn verhoor door de politieke politie
[Dusseldorf is Fuecker de indringer van
fize Doorn, naar Emmerik overgebracht,
ir de rechter van instructie hem aan
verhoor heeft onderworpen,
decker zit thans in voorarrest in het
lis van Bewaring te Emmerik.
Ook tegenover den rechter van instruc-
hield Fuecker met nadruk vol, dat zijn
vasie in Huize Doorn geen enkele poli
ce beteekenis had. Hij had nooit de he
eling den ex-keizer te dooden en sprak
[de eerbiedlgste termen over den per-
on van den ex-keizer, dien hij beweerde
r soon lijk te kennen door verbindingen,
l hij met monarchistische kringen had
had.
ok tijdens het verhoor door den rech-
van instructie heeft Fuecker getracht
simuleeren dat hij niet toerekenbaar is.
deskundigen zijn echter van meening
it Fuecker lijdt onder een zoodanigen
tng om zich door iets bijzonders te on-
richeiden, dat hij als psychopaat be
bouwd kan worden, doch dat hij niet
(toerekenbaar kan worden geacht.
De zaak is thans in handen gegeven
de justitie te Cleef. Het staat nog niet
pt op welke gronden hij vervolgd kan
irden. De eenige door hem begane over
ling is een paspoortovertreding.
Indien bewezen kan worden dat Fuecker
I revolver in Nederland 'eeft gekocht,
d hem geen overtreding van de Duit-
he wapenwet ten laste worden gelegd,
"JjJl hij zich op het moment van zijn
hhoudlng in het ex-keizerlijk verblijf te
iorn nog aan geen enkele daad had
■huldig gemaakt, waardoor hij van po
ng tot moord beschuldigd zou kunnen
den.
politie deelt nader nog het volgende
Me:
Fuecker verklaarde veel te hebben gele-
®n van de lange tuchthuisstraffen, waar-
hij wegens verschillende delicten ver-
raeeld was. De revolver zou hij van een
wekenden Nederlander hebben gekocht
eventueel de honden in den tuin van
Je*-keizerlijk verblijf te Doorn onscha-
Bv-'k te maken Een op hem gevonden
zou hij gebruikt hebben om over de
t? 'mng van den tuin te klimmen.
Bb t val eenige jaren voorwaarde-
tuchthuisstraf, waarvoor zijn proef-
hog niet om was, moeten uitzitten
tcht toerekeningsvatbaar wordt
DE MOORD TE 's-GRAVENHAGE.
Een verdachte aangehouden.
Er schijnt eenlg licht gekomen te zijn
tn het drama, dat zich in den nacht van
Maandag of Dinsdag in de Naaldwijksche-
straat te Den Haag heeft afgespeeld en
waarvan een 25-jarige vrouw het slacht
offer is geworden.
Hoewel de motieven, welke tot het in
grijpen der politie hebben geleid, nog niet
bekend zijn, schijnt de poütie voldoende
gegevens ln handen te hebben gekregen
om den keliner, die aan de politie zulke
waardevolle gegevens en een signalement
verstrekt had, aan te houden als vermoe
delijke dader.
De keliner is de 40-jarige J. P., wonende
eveneens in de Naadwijkschestraat. Gis
terochtend is de man op het hoofdbureau
van politie ontboden voor het verstrekken
van inlichtingen. Hij is daar in verzeke
ring gesteld.
Omtrent de motieven, die de politie ertoe
geleid hebben den keliner als den ver-
moedelijken dader te gaan beschouwen,
vernemen wij het volgende:
Het signalement, dat de man opgaf,
klopte volkomen met zijn eigen signale
ment. De vrouw van den keliner, die ook
gehoord is en die, naar zij zegt, toevallig
uit het raam lag (het was midden in den
nacht en zeer donker) gaf precies het
zelfde signalement op.
De keliner verklaarde, dat hij thuis
kwam uit een café op den Parallelweg en
de Naaldwij kschestraat inliep. HIJ hoorde
toen juist de deur van het perceel, waarin
het drama zich afspeelde, dichtslaan en
kwam een man tegen, van wien hij het
signalement opgaf. Deze man was uit het
bedoelde perceel gekomen. Revolverschoten
had hij niet gehoord.
Dit kan onmogelijk kloppen omdat vast
staat, dat de schoten gelost zijn nadat de
deur reeds dicht was. De keliner moet
dus de .schoten gehoord hebben.
Dan is gebleken, dat de thans aange
houdene 's avonds om 8 uur een bezoek
aan de vrouw, die gedood is, gebracht
heeft. Dit heeft hij thans bekend.
De aangehoudene ontkent hardnekkig
iets met den moord uitstaande te hebben.
VRACHTAUTO TEGEN EEN BOOM
GEREDEN.
Oude vrouw gedood.
Hedenmorgen omstreeks 4 uur heeft te
Hoef onder Putten een ernstig auto-on
geluk plaats gehad. Een vrachtauto van
de ..Roode Expres" uit Groningen reed op
den Rijksstraatweg, vermoedelijk door het
slechte zicht, tegen een boom. In de auto
zat het echtpaar Davids uit Anlo (Dr.),
mede-eigenaars in de auto-onderneming
van de „Roode Expres", die op reis waren
naar een zieken zoon in Amsterdam
De 63-jarige vrouw werd op slag ge
dood. De man en de chauffeur kwamen
met den schrik vrij.
De auto is ernstig beschadigd.
DE POSTVLUCHTEN.
Aneta-Vaz Dias meldt: Bij de K.L.M. is
bericht ingekomen, dat de „Rljstvogel" op
de uitreis te Medan Is aangekomen.
De „Pelikaan" is heden uit Batavia ver
trokken en te Medan geland.
EERVOL ONTSLAG.
Bij K. B. is aan Jhr. mr. A. van der
Goes, buitengewoon gezant en gevol
machtigd minister te Cairo, op zijn ver
zoek met ingang van 16 December 1932
eervol ontslag als zoodanig verleend.
HET MOTORSCHIP „SIBAJAK" HEEFT
VERTRAGING.
De directie van den Rotterdamschen
Lloyd deelt ons mede, telegrafisch bericht
uil: Po^t Soedan te hebben ontvangen, dat
het motormailschip „Sibajak" op 15 dezoi
bij het verlaten van de haven van Port
Soedan, de stuurboordschroef heeft be
schadigd. Het schip is naar Port Soedan
teruggekeerd voor een duikeronderzc>k
doch, zal, volgens ontvangen berichten,
heden, de reis naar Nederlandsch-Indiê
vervolgen met eenigszins gereduceerde
vaart.
o
REGELING IN DE PALEIS VOOR
VOLKSVLIJT-KWESTIE?
Dezer dagen verwierp de Hooge Raad het
cassatieberoep inzake het arrest van het
Hof te Amsterdam, waarbij het vonnis
van. de rechtbank, bij welk vonnis de
faillietverklaring van het Paleis voot
Volksvlijt werd geweigerd, werd bevestigd.
Naar aanleiding hiervan deelt Mr.
Polenaar te Amsterdam, die voor het
Paleis optreedt, ons mede, dat indien de
lotenhouders afzien van een verdere actie,
het de bedoeling is spoedig tot een regpling
met de lotenhouders te komen. Omtrent
de groote lijnen van deze regeling is reeds
met de Commissie voor het Waarborgfonds
overeenstemming verkregen.
SMOKKELAAR GEARRESTEERD.
Zaterdagochtend omstreeks 5 uur pas
seerde een auto uit Duitschland onder de
gemeente Schinveld de grens.
Een patrouille van de militaire politie
wilde de auto aanhouden, doch de chauf
feur voldeed niet aan het verzoek en
reed met groote snelheid verder. Ook het
bevel te stoppen op de tweede post werd
genegeerd.
De beambten losten toen eenige schoten
op de auto terwijl 't nummer kon worden
genoteerd. Het bleek dat de auto toebe
hoorde aan zekeren J. B. uit Brunsum,
die als smokkelaar bekend staat. B. en de
auto bleven eenige dagen onvindbaar.
Later is echter gebleken, dat B. door twee
schoten In den arm was getroffen. Angst
voor een gerechtelijke vervolging had
hem er echter van teruggehouden zich
onder geneeskundige behandeling te
stellen.
Maandagavond echter heeft hij de hulp
van een geneesheer ingeroepen op wiens
advies hij naar het St. Joseph ziekenhuis
te Heerlen werd overgebracht.
De militaire politie heeft thans ook de
auto ln een garage te Heerlen opgespoord.
ACADEMISCHE EXAAIENS.
Geslaagd zijn voor het propaedeutische
examen godgeleerdheid de heeren J- W.
Schokking (Den Haag) en J. Heidinga
(Wassenaar) en .nej. S. E. Treffers (Oegst-
geest)voor het doctoraal examen Rechts
geleerdheid mej. C. J. H- O. van der Valk
(Rotterdam); voor het doctoraal examen
Geneeskunde de heeren J. Ruinen (Arn
hem) en J. R. Romeyn (cum laude) (Rot
terdam)- Bevorderd zijn tot apotheker de
dames A. Ensink (Oegstgeest), T. E. L. J.
A. Luyten (Rotterdam) en A. C. Sanders
(Noordwijk), en de heeren S. L Cohen
(Rotterdam), P. van Goienga (Almelo) en
G- Haanappel (Rotterdam); voor het arts
examen 1ste gedelte de heeren H- J. B. van
Wel (Dordrecht). J. C. Cool (Den Haag)
en J. W. de Groot (Den Haag). Bevorderd
zijn tot arts mej. Z. S. G Casimir (Den
Haag) en de heer J. M. Appelman (Den
Haag) - Bevorderd tot doctor tn de Genees
kunde op proefschrift getiteld „De loop
van de achterwortelvezels, die ln de ach-
terstrengen van het ruggemerg opstijgen"
de heer M. Lletaert Peerbolte, geb. te Den
Haag.
0
VEERTIG JAAR BIJ DE BRANDWEER.
De heer P. j. Verhoog.
Naar wij vernemen zal het morgen
veertig jaar geleden zijn, dat de heer
P. J. Verhoog, thans commandant van de
Leidsche brandweer, als spuitgast bij de
handspuit werd aangesteld.
De heer Verhoog doorliep achtereenvol
gens de verschillende rangen en werd met
ingang van 1 Juli 1919 op aanbeveling van
het kader door B- en W. benoemd tot
commandant als opvolger van den heer J.
C. Stam, die den dienst met pensioen ging
verlaten.
Tijdens het commando van den heer
Verhoog zijn tal van technische verbete
ringen aangebracht en ls de brandweer-
outillage geheel gemoderniseerd, o.a. door
de aanschaffing van twee motorspuiten
met afneembare ladders, enz.
(Vergadering van heden).
In de hedenochtend elf uur Ln de Rid
derzaal voortgezette winterzitting van de
Prov. Staten van Zuid-Holland onder voor
zitterschap van jhr. mr. dr. H. A. van
Karnebeek. heeft de heer Van Sleen (S D.)
zijn gisteren afgebroken rede vervolgend,
nog eenige opmerkingen gemaakt over het
buitengewoon onderwijs, waarvoor hij een
zoo ruim mogelijke toepassing van de sub
sidieregeling bepleitte.
Ten aanzien van de uitvoering van art.
125 der ambtenarenwet (invoering van
ambtenarenreglement) vraagt spr., hoeveel
lagere besturen volledig aan de verplich
ting der wet hebben voldaan. Hij klaagt
over de buitengewoon geringe betaling aan
en dé zeer lange werktijden van het be-
ambtenpersoneel der polderbesturen. Zeer
velen werken op arbeidscontract en heb
ben geenerlei recht op pensioen. Met een
eenvoudige aanvulling, dat aanstelling
voor volledige werkzaamheden en voor
langen termijn niet mag geschieden op ar
beidscontract zou reeds veel worden ver
beterd. Spr. vraagt of Ged. Staten bereid
zijn. een dergelijke aanvulling voor te stel
len. Voorts informeert hij hoeveel polder
besturen tot loonsverlaging zijfi overge
gaan en wat Ged. Staten daartegen ge
daan hebben.
Voor verlaging der subsidies in het al
gemeen aclit hij geen voldoende aanleiding
aanwezig. De belastingen dezer provincie
zijn lager dan die van de overige provin
ciën, Utrecht uitgezonderd. Tal van sub
sidie-genietende weldadigheidsvereenigin-
gen e.d. zijn in deze tijden veeleer tot uit
breiding dan tot Inkrimping harer werk
zaamheden genoopt; moet dan de rijke
provincie door vermindering met 10°.'™ van
de subsidies nog vergrooten de moeilijk
heden, waarmee dergelijke instellingen,
werkzaam op het gebied van uitzending
van zwakke kinderen, verpleging enz. te
kampen hebben? Op andere wijze krijgen
de instellingen toch al weinig meer binnen.
Spr. hoopt, dat Ged. Staten de subsidies
intact willen laten.
De heer De Kok (R.-K.) schaart zich
ten aanzien van de financiën der provincie
aan de zijde der optimisten, hoewel hij
het niet eens is met de beschouwingen
van den heer Ter Laan. die o.a. de loonen
onaantastbaar achtte. Wanneer in een
abnormalen tijd als deze de particuliere
bedrijven in groote moeilijkheden verkee-
ren en tot loonsverlaging worden gedwon
gen, terwijl de openbare lichamen geen
voldoende middelen kunnnen vinden om
tot een sluitend budget te komen, dan
mag loonsverlaging niet zonder meer
worden afgewezen. Onze exportbedrijven
zijn mede door de schuld der sociaal-de
mocraten. die zich tegen elke loonsverla
ging verzetten, ln moeilijkheden geraakt.
Wel is het billijk, dat rekening wordt ge
houden met de laagste loonen en met ge
zinsgrootte.
Hulde brengt spr. aan Ged. Staten, die
10 mlilloen hebben uitgetrokken om in
1933 te besteden aan den wegenbouw.
De heer Schilthuis (V.D.) meent dat het
budget van de provincie niet ls te verge
lijken met dat van den individueelen
ambtenaar. Hij bestrijdt in dit verband
het betoog van den heer Van Staal.
Met het voorstel van Ged. Staten in
zake verlaging der salarissen met 5 °lo en
de heffing van 3 premie ook voor de
vóór 1923 aangestelde ambtenaren der
provincie, kan zijn fractie zich in de ge
geven omstandigheden vereenigen; slechts
zou spr. willen aanbevelen, deze inkomens
vermindering niet op eens door te voeren,
doch in twee gedeelten, met een over
gangsperiode van eenige maanden.
Dr. Beekenkamp (Lib.) zegt dat be
treurd moet worden dat de subsidies voor
instellingen ot> het gebied van geestelijke
hygiëne met 10 moeten worden vermin
derd, doch daarnevens dient erkend, dat
deze ver'aging noodgedwongen geschiedt
en datzll geen afbraak beteekent. Een uit
zondering zou spr. willen zien gemaakt
voor de f 6000 subsidie aan de wijkver
pleging ten nlat.telande, welke z.i. geen
vcminderine gedoogt.
Hierna wordt pauze gehouden,
o
DRIE AFSTAMMELINGEN VAN DEN
ZWIJGER.
I.
Drie vrouwenflgruren, van welke slechts
ééne eigenlUk kan worden gerangschikt
onder de „historische", voeg lk hier
bijéén, omdat zU nauw aan elkaar ver
want zjjn. ZU *Un dochter, kleindochter
en achterkleindochter van onzen Prins
van Oranje, van ^onzen" d. w. z. den
grooten Oranje, wiens geboorte we het
volgend Jaar zullen herdenken. Want
dan zal hefc vier eeuwen geleden zijn,
dat, op Donderdag, 24 April 1533, uit
het huwelUk van Wilhelm, graaf van
NassauDillenburg, en Juliana van
StolbergWernigerode, een zoon werd
geboren, die later zijn lot aan dat van
onze Nederlandsche gewesten zoo nauw
zou verbinden.
Het ls een dag in de Meimaand van het
jaar 1627 en Prangins, het kleine Pran-
gins aan den Noord-Westelijken oever
van het meer van Genève, heelt zich in
feestgewaad gehuld, want het ls een bij
zondere, heel bijzondere dag, Het is aller
eerst „het feest der narcissen". Straks
zullen ze van de heuvels in den omtrek
nederdalen, de Jonge meisjes, die de
lentebloemen medebrengen van de hellin
gen, welke de Meivreugde wekken in
harten en hulzen En dan en dit is
het heel bijzondere van dezen dag zal
heden de nieuwe bewoonster van het slot
haar intrede doen; de baronie van Pran
gins wacht haar meesteres, Emilia van
Nassau, prinses van Oranje, echtgenoote
van den prins van Portugal, don Emanuel.
Voor deze gelegenheid heeft Prangins
zich getooid. Een eereboog is gebouwd,
waar „Hunne Excellenties van Bern" de
hooge gebiedster van het leen zullen ont-
vngen, dat door „nobles, mgnlfiques Hans
et Roch de Dlesbach" verkocht is „a tres
Illustre et Sérénissime Emtlie de Nassau,
princesse d'Orange".
De vertegenwoordigers der Federatieve
Regeering zijn zich bewust, wie zij zullen
begroeten. De nieuwe onderdane van haar
gezag ls de dochter van den grooten
Zwijger, de zuster van den geweldigen
krijgsheer Prins Maurits, de halfzuster
van den „Stedendwinger" prins Frederik
Hendrik, wiens naam thans tot ver over
de Nederlandsche grenzen doordringt. Zij
heeft nauwe banden met de Calvinisten
van Geneve geknoopt. Agrippa d'Aubigné,
de wapenbroeder van Hendrik IV, koning
van Frankrijk, protestant, o.m. bekend
door zijn satirieke geschiften, heeft haai
eerst gastvrijheid geboden ln zijn kasteel
te Genève Als prinses van Oranje,
als geloofsgenoote, als eigenaresse der
groote heerlijkheid van Prangins, ls zij
welkom. De wapens van Nassau en Portu
gal hangen aan de slotpoort: de Berner
beer en de drie inéén geslagen handen
van Prangins (symbolische voorstelling
van de vereeniging der drie „communes"
Prangins. Benex en Promenthoux) zijn
hier en daar aangebracht.
Een groote menigte stuwt samen vóór
en om het slotplein. Er wordt druk ge
sproken over haar. die komt. Men heeft
het over haar prinselijken vader, den vrij
heidsheld, gevallen door den kogel van
een sluipmoordenaar. En over de moeder,
de bedenkelijke, toch ook beklagenswaar
dige, Anna van Saksen, van wie onze
Hooft in zijn Nederlandsche Historiën
zegt, dat zij was „een wijf pootig, uiter
mate ongeregeld van leven, die haren man
smadelijk en met vele wederwaardigheden
bejegende" De vier huwelijken van prins
Willem worden in herinnering gebracht
en dan ook even gerept over het huwelijk
van de dochter met den Portugeeschen
prins, van wien men meent, dat hij ge
storven ls, zoodat de „douairière-prln-
cesse", die een groot gezin heeft, kan
rekenen op eerbiedige sympathie. Prac-
tisch als de Waadtlander is, waardeert hij
ook zeer, dat zij tegen lage rente geld ge
leend heeft aan Genève. In die stemming
wacht de bevolking haar af.
Het programma ontwikkeld zich naar
behooren. De bloemenplukstertjes zijn met
een overvloed van narcissen teruggekomen
de weg naar het slot ls met de witte bloe
men bestrooid; dan nadert van den
kant van Genève een galakoets, voorafge
gaan door twaalf ruiters, getrokken door
zes witte paarden. De ruiters dragen
oranje-sjerpen. Uit het slot snellen lakeien
in oranje-wambuizen toe; Emilia van
Nassau doet haar intrede ln haar Zwltser-
sche heerlijkheid.
De „heeren uit Bern" begroeten haar
bij monde van den baljuw van Nyon.
Rustig en eenvoudig zooals de Zwitser is,
verklaart hij, dat de Regeering er prijs
op stelt de zuster van den stadhouder te
begroeten. Hij ontvouwt een perkament,
waaraan het zegel der Helveetsche Repu
bliek hangt, en leest:
,3ern brengt aan de prinses van Por
tugal en Oranje de verzekering van zijn
gevoelens van eerbied en welwillende be
scherming. Gaarne ontvangt het op zijn
gebied de weduwe van den Infant Emanuel
van Portugal. Emilia van Nassau, ter eere
van hare prinselijke geboorte en ook
wegens haar bijzondere vroomheid en hare
deugden. Aan haar alleen wordt dispen
satie verleend van den eed van trouw aan
de Republiek, gevorderd van alle heeren
en bestuurders van selgneurleën.
De prinses beantwoordt niet zelve de
toespraak. Haar gezondheidstoestand
dwingt haar, zich te ontzien. Uit haar
naam dankt de oudste dochter, Maria
Belgica, voor de ontvangst en de welwil
lende tegemoetkoming der „heeren van
Bern" en zij belooft, zoowel voor haai
moeder als voor zich zelve en hare zuster
„a vivre dans la parfalte soumission aux
ordres de la puLssante République, i lui
témolgner en toute occasion ebéissance et
amitié om „steeds volkomen zich te
gedragen naar de bevelen der machtige
Republiek en deze te allen tijde gehoor
zaamheid en vriendschap te betuigen".
Dan is de plechtigheid ten einde. De
„heeren van Bem" trekken zich terug; de
menigte verspreidt zich en Prangins'
hoogheerlijk slot heeft een nieuwe be
woonster.
Zij had een leven vol teleurstellingen
achter zich, deze dochter van den Zwijger.
Toen haar vader stierf, was zij vijftien
jaar oud. Haar moeder had zij ternauwer
nood gekend. Lang vóór de echtscheiding
was deze, wier gedrag aanstoot verwekte,
naar haar vader, keurvorst Augustus,
„teruggezonden". Noch met haar eerste
stiefmoeder, Charlotte de Bourbon noch
met de tweede, Louise de Coligny, kon zij
Het lagere slot van New-York en de
flauwe stemming ln Berlijn oefenden een
ongunstigen Invloed uit op A'dam, waar
het petl bijna algemeen onder het vorig
slot lag. terwijl de affaire weer was Inge
krompen.
Alleen in Koninklijke ging het vrij druk
toe. Nadat in den ochtend, na Iets lager
Inzet, de noteering tot 153 pet. was ge
stegen. daalde zij tot één punt onder het
vorig niveau. Amerlkaansche soorten wa
ren gedrukt in verband met de verlaging
van de aankoopprijzen van ruwe olie ln
de Ver. Staten.
Aku's liepen een vol pCt. terug onder in
vloed van de reactie, die in Berlijn plaats
had. Unilevers kon zich niet geheel hand
haven ondanks de vaste houding van het
pond. Philips eveneens gedrukt-
Sulkenvaarden waren bepaald flauw ln
verband met de zwakke tendenz op de
productenmarkt.
H. V. A.'s zagen zich een 4-tal punten
ontgaan. Rubbers sloten zich bij de ttl-
gemeene stemming aan. A'dam Rubbers
iets lager.
Ook Tabakken leden onder de gedrukte
tendenz en stelden zich Iets lager.
Scheepvaarten en Mijnwaarden lagen
buiten de attentie en verkeerden iets in
reactie. Evenals in Wall Street was (Je
Amerlkaansche afdeeling gedrukt
Van de Dultsche obligaties zette de
Youngleening vast in. doch de hoogste
prijs bleef niet behouden. Nederlandsche
obligaties goed prijshoudend.
IVIS'" l,RO»«il!N
Engeland 8 21—; Duitschland 59 24;
Frankrijk 9.711/4; België 34 46, Zwitser
land 47.37Vi: Denemarken 42.60; Zweden
44 80; Noorwegen 42,40; New-York 2.48 7/8
Prolongatie 1 pCt.
het goed vinden en haar broeder Maurits
was, evenals zij zelve, autoritair. De twee,
broer en zuster, betsten vaak tegen elkaar,
zoodat zij bij haar oom Jan van Nassau te
Dillenburg het grootste deel van haai-
jeugd doorbracht; zij reisde veel, vertoefde
aan de hoven van Engeland en Frankrijk,
hield zich te Brussel op, waar zij door
haar natuurlijke begaafdheid en haar
groote kennis zóózeer gewaardeerd werd,
dat men met bewondering over ,Ja docte
Amélie", „de geleerde Emllie" sprak,
Maurits, gevleid door de reputatie, die zijn
zuster zich had verworven, tracht haar
naar Den Haag te lokken; zij zal nog meer
glans geven aan zijn vorstelijke woning op
het Binnenhof, waar hij „prachtlglijk
diplomaten, wapenbroeders, alle notabele
vreemden en ook de Jonge buitenlandsche
officieren ontvangt, welke het wapenbe-
örijf kwamen ieeren van den beroemden
veldheer van negen en twintig Jaar, di
het voornaamste onderhoud was van
Europa en die'alleen, meer van zich deed
spreken dan alle gekroonde hoofden te
zamen".
Eindelijk gelukt het hem, haar over
te halen naar den Haag te komen. Zij was
toen acht en twintig Jaar oud: groot en
forsch, zeer blond; haar blik was koel en
gebiedend; eene vrouw, door haar uiterlijk
aangewezen om te Imponeeren en te heer-
schen. Zij had vijf harer half-zusters zien
uitgehuwelijkt (3), maar zelve was zij on
gehuwd gebleven. Hoewel er van haar ge
tuigd is, dat zij, ,,van de natuure wegen
tot huwelycken geïncllneert" was en niet
zonder eenige spijt haar zusters in den
echt had zien vóórgaan, schijnt het toch.
dat zij, willens en wetens, geen haast
maakte met zich te binden. Hare elschen
waren hoog gesteld, wat voor een dochter
van den Zwijger begrijpelijk was; een klein
Duitsch vorstje te trouwen lokte haar niet
aan Prins Maurits, die zelf een verstokt
celibatair was, drong er echter bij herha
ling op aan, dat zij een einde zou maken
aan haar ongehuwden staat. Een harer
antwoorden is ons overgeleverd. Het ka
rakteriseert haar en bewijst dat zij haar
„van de natuure wegen tot huwelycken"
geneigden zin nog al ln toom had:
„Mijn zeer waarde broeder", zoo schrijft
zij hem. „mijn zeer waarde broeder, het
spijt mij niet, jonkvrouwe te blijven, ge
loof mi) vrij; het voldoet mij volkomen,
prinses van Oranje en van Nassau te
zijn".
Aldus, op een leeftijd van bezadigd over
denken, doordrongen van de gevoelens,
die in dit antwoord besloten liggen aan
vaardt zij het verblijf ln de prinselijke wo
ning te 's-Gravenhage. Het is de tijd van
Maurits' glorie. Zijn naam als veldheer
vliegt over Europa en lokt de Jonge edel
lieden naar het terrein zijner wapen
exploten. Hij houdt, hoewel zelf zeer
sober (4) en, mogen wij zijn tijdgenooten
gelooven, dikwijls ruw en grof, van een
vorstelijken staat. Zijn begaafde zuster, die
ln hoofsche manleren en vorstelijke re
serve een voorbeeld was voor haar om
geving, ls juist wat hij noodig had. Haar
toestemming om in den Haag te komen
is dus zeer naar zijn wensch.
Maar hij wist niet, Prins Maurits, dat
hij, door alaus een wending te geven aan
het leven zijner zuster, tevens een element
van onrust en zorg In zijn eigen leven zou
binnenhalen, dat hem Jaren lang bitter
stemde. Want van het tijdstip van haar
komst in de stadhouderlijke residentie da
teert de tragische geschiedenis, die aan
leiding gaf tot deze schets over de „drie
afstammelingen van den Zwijger".
A. J. BOTHENIUS BROUWER.
(1) Dit „fête des narctsses" wordt nog
elk jaar in tal van plaatsen van het can
ton de Vaud en elders gevierd. Bezoekers
van Montreux b.v. kennen zeker de fees
telijkheden, die dikwijls daarmede ver
band houden.
(2) Van dit kasteel ls thans nog slechts
een herinnering over. Op de plaats, waar
het stond, verrees een stadswijk. Eenige
tientallen jaren geleden droeg een sigaren
magazijn in de rue Cornavin nog den
naam Au Ch&teau Royal, laatste verwij
zing naar wat eenmaal het kasteel was.
(3) Dit waren haar halfzuster Marie
dochter uit het huwelijk van den Zwijger
met Anna van Egmond, haar zuster Anna,
dochter uit zijn huwelijk met Anna van
Saksen, en haar halfzusters Louise
Jullane, Elisabeth en Catharine Belgica,
dochters uit zijn huwelijk met Charlotte
de Bourbon-Montpensier.
Deze vijf prinsessen huwden resp.: Phi
lips, graaf van Hohenlohe-Langenberg
Willem Lodewljk, graaf van Nassau- Fre
derik IV, keurvorst van de Paltz; Henri do
la Tour d'Auvergne, hertog van Bouillon;
en Phillpp Ludwig, graaf van Hanau-
Munzenberg.
(4) Een anecdote vertelt van nem dat
hij steeds ln een en hetzelfde bruinw'ollen
costuum rondliep en „dat zijn laarzen zoo
ruim waren, dal hij ze aandeed door er
van boven in te springen."
ï-i
