I Jaar pane VRIJDAG 2 DECEMBER 1932 No. 22302 llEELE KENNISGEVING STADSNIEUWS. MUZIEK. Het voornaamste Nieuws van heden. EIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIEN ner regel voor advertentiën uit Leiden en plaatsen igentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle advertentiën 35 Cts per regel Kleine Advertentiën lend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts maximum aantal woorden van 30 volgens postrecht Voor eventueele opzending van 10 Cts porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANTi] Voor Leiden per 3 maanden f. 2.35; per week f. 0.18 Bulten Lelden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18 Franco per post f. 2.35 portokosten. ner bestaat uit VIER Biadei ÏERSTE BLAD. ONTEIGENING. gemeester der gemeente Leiden £kend, zulks ter voldoening aan der Onteigeningswet, dat ter -Secretarie, Rapenburg No. 12 ancien) I morgen gedurende tenminste 21 dagen voor een ieder is nedergelegd (lit van den Gemeenteraad d.d. fiber j.l. tot Onteigening art 77, le lid, lo der Onteige- ten name van de gemeente Ian de perceelen, gelegen aan en de Lange Bouwelouwensteeg en Paradijssteeg, zulks ter ontrui- i die oppervlakten. |De burgemeester voornoemd, VAN DE SANDE BAKHUYZEN. I December 1932, 1419 DRES AAN DEN RAAD. I de tarieven der Lichtfabrieken. In Raad is volgend adres gezonden |te kennen C. H. Heemskerk voor- G, Eikerbout. secretaris van de Ikelijke Soc- Partij, afd. Leiden do- Jiezende ten huize van dan twee- |rgeteekende aan de Schelpenkade >iden; dat het h.i. wenschelijk is: aan alle gezinshoofden met ge- pens beneden de f.25 per week, Electricitedt geleverd wordt te- Ikostenden prijs; |voor inkomens boven de f.25 per nieuw tarief wordt bepaald in |even zin, zoodat de financieel naarmate van hun draagkracht méér betalen dan de financieel |n. toelichting wordt gezegd: naar de opvatting van de O.S.P. altijd onbillijk geweest, dat de Jangeslagenen in de belasting even lalden voor Electriciteit en Gas als Vsens te weinig inkomen in het pet of veel lager in de belasting jen zijn Billijk is dat de winst tedrijven die den hoogst aangesla- (oor belastingvermindering aller- goede komt ook grootendeels elfde groep wordt opgebracht. I in dezen tijd van groote werk- waaronder de hierbij betrokken I door den veel te lagen steun bit- pn te lijden, wordt de tegenstelling rekening van Gas en Electriciteit |k gevoeld. Door kostorijs te bere- or de gezinnen beneden de f. 25 waaronder ook alle werklooze ge- Jallen en progressie te brengen in ■en voor de inkomens van f. 25 per 1 een bepaalde zoo hooe mogelijk grens, wordt de billijkheid be- ienover alle inwoners. I RADIODISTRIBUTIEBEDRIJF. |s. voorjaar wordt uitbreiding aan de programma's gegeven. Sagen zal door het Gemeentelijk ptributiebedrijf een proef worden I met het uitzenden van gramo- [iek op het 3de programma, fpig zullen deze proefuitzendingen den van 8 tot 11 uur n.m. op de Vrijdag- en Zaterdag-avonden, de zal aan een sinds lang gekoes- bsch worden voldaan, al ontveinst l'e zich niet. dat eerst een pro- 1 samengesteld uit het puikje van Wandsche programma's aan de be ll voldoen. Dit laatste zal eerst plaatsvinden, wanneer alle aan- P op de vroegere (particuliere) "Wn gewijzigd in aansluitingen, Peer dan de 2 Nederlandsche pro- p kunnen worden ontvangen. Deze |n zijn in vollen gang en worden ]J' voortgezet, zoodat gehoopt mag at in het a.s. voorjaar alle aan- i net buitenlandsche programma nnen ontvangen. poeft geen nadere mededeeling, rWofoonmuziek-uitzendingen be- i als een extra attractie en zon- »e verhooging van contributie Wgegeven. worden vermeld, dat met de Pn het winterseizoen het aantal jken weder belangrijk toeneemt: P- er. die nog voor de komende lr' van een aansluiting verzekerd T^t aangeraden zich zoo spoedig kantore Hooigracht No. 14 op CORPSCOMMISSIE INZAKE DE CRISIS. Samenwerking tusschen kamerverhuurders en studenten. De Crisis-Commissie van het Leidsch Studentencorps schrijft ons: Nog vele kamers staan leeg tot groote schade der verhuurders. Vele studenten aarzelen door onbekend heid met de werkelijke voorwaarden een kamer te huren. Grondige voorlichting zal beide groepen tot elkaar brengen. Dat beide daarnaar streven kan niet betwijfeld worden. Bedoe ling is juist de prijzen van het oogenblik onder aandacht van beide groepen te brengen, zoodat nog in den loop van het jaar zij elkander kunnen vinden. Daarvoor is dit bericht in dit blad geplaatst, die de kamerverhuurders oproept gezamenlijk met ons die voorlichting tot stand te bren gen. Een volledige lijst van leegstaande kamers wordt gemaakt die de brug tus schen de groenen slaat. Deze lijst ligt ter inzage bij den heer A. Vilders. Breestraat 41, waar tevens op gave wordt ingewacht. 'sluiting op zondag a.s. '"benden worden er aan herin- I de ontheffing, verleend voor des avonds 8 uur, op Zondag IjPd geldt voor die winkels, i"aere Zondagen eenige uren ge- pn zyn_ HISTORISCH-ARCHAEOLOGISCHE REIS NAAR MESOPOTAMIE. Prof. dr. F. M. Th. Bóhl over zijn reis naar Mesopotamic. Prof. dr. F M. Th Bóhl heeft gister avond voor het eerst met uitzondering van in de collegezalen voor studenten een lezing gehouden over zijn in het eerste kwartaal van dit jaar ondernomen reis naar Mesopotamie. Deze lezing werd ge houden op uitnoodiging van het sinds kort opgericht Leidsch Historisch Dispuut „Robert Fruin" in het gebouw van het Prentenkabinet in de Kloksteeg. Na een openingswoord door den voor zitter van het dispuut den heer Kamp man, die er onder meer op. wees. dat dit dispuut zich onderscheidt van andere dis puten onder andere doordat Robert Fruin ook het doen houden van lezingen op het programma heeft staan, ving prof. Böhl zijn rede aan met er op te wijzen, dat hij dit maal niet zal spreken over zijn lucht reis, doch zich wil beperken tot het histo risch- archaeologische gedeelte van zijn reis. In vier en een halve dag was spr. van Schiphol in Bagdad geland. Hij is vlak langs de Omar-moskee gevlogen met het tempelplein te Jerusalem, over het Noor delijk gedeelte van de Doode Zee met de vlakte van Jericho en ten slotte ove'; de oneindige vlakte der Syrisch-Arvjlsche woestijn, meestal op een hoogte van )300 Meter, doch soms ook wel op een hoogte van 3800 Meter. Spreker gaf vervolgens een serie licht beelden. waardoor hij een overzicht gaf van de geografische ligging van het ge bied tusschen Tigris en Euphraat. dat door hem het eerst werd bezocht. Dit is alles alluviaal land Dit land heeft z'n vrucht baarheid, waardoor het in de oudheid be roemd was, geheel verloren. De loop dei- rivieren is ook veranderd en deze rivieren zijn thans verder van elkander verwijderd dan vroeger het geval was. Daardoor was het in de oudheid ook gemakkelijker het land te kanaliseeren en te besproeien en spr twijfelt er aan, of het ondanks de hulpmiddelen, waarvan men zich thans kan bedienen nog wel gelukken zal, dit land weer vruchtbaai' te maken. Het eerste bezoek gold het oogravings- werk te Ur, waar mr. C. L. Woolley sedert eenige jaren bezig is met het verrichten vanopgravingswerk. Van Ur heelt spr. verscheidene plaatsen in den omtiek be- zocht o.a. Teil el Obeid en vooral het be roemde Edidu. dat nog nooit grondig on derzocht is. doch dat alleszins zulk een vrondig onderzoek waard is. Spr vertelde vervolgens van de opgra vingen van Kisj en Chursag-kalama. Ónder de vele plaatsen, die spr. bezocht, vestigde hij in het bijzonder de aandacht oo het voortreffelijk opgravingswerk dat door de expeditie van Chicago wordt ver richt onder leiding van dr H Frankfort, een leerling van de Leidsche Univeisiteit. Deze expeditie bevond zich onder meer ten Noorden van Bagdad het oude As- syrië. Langen tijd vertoefde spr. op ae uitgestrekte puinhoopen der oudste Assy- rische hoofdstad Assur. met den tempel van den hoofdgod van het land. in de na bijheid waarvan de graftombe gevonden werd van koning Sanhenb, wiens lijk blijkbaar daarheen werd overgebracht, nadat bij in 181 v. Chr. door zyn eigen zoons vermoord was. w Verder behandelde spr. het bezoek, dat hij aan Mosul en omgeving bracht, vooral aan het aan de overzijde van de rivier ge legen puinhoopen van Nineve. In Bagdad is spr. door konmg Feisal I ontvangen, die zijn paleisbuiten de stad heelt. Met mr. Woolley bezocht spr. het gral van koning Dungi (2300 jaar v. Chr. en vertoonde afbeeldingen van prachtige gouden voorwerpen in dit graf gevonden, o.a. een gouden helm. een gouden bel, enz. ,,_f Zeer interessant bij zijn bezoek naai_net Noorden was dat aan Chafadjl Tel Esmar. Het is waarschijnlijk, dat de Sumerers hun cultuur hebben ontvangen van vex m het Noorden gelegen landen en dit naai de alluviale landen hebben overi?®Lracht. Uitvoerig beschreef spr. vervolgens de verschillende typen van tempels, die mj bezocht, meestal op hooge ber£t°p'^*\: vaak kunstmatig aangelegd, gelegenHet onderzoek der verschillende graven woidt ten hoogste vergemakkelijkt, doordat.ae steenen van de bouwwerken zun voorzien van den naam van den overleden vorst. De meeste dezer graven zijn echter ge plunderd. Voor de pauze vertoonde spr. verschil lende typen van Sumerers, n.l. de pre- Sumerer of de vogelgezichten, dan de Sumerer en ten slotte het Semitische ras; vele van deze afbeeldingen zijn tot heden nog niet gepubliceerd. In het tweede gedeelte van zijn lezing behandelde spr. onder meer de resten van de bouwwerken van Kisj waarbij spr. op het typisch verschijnsel wees. dat deze bouwstijl veel overeenkomsten heelt met de zoogenaamde moderne bouwwijze van dezen tijd. Vervolgens behandelde spr. den tempel van Babel, die in 689 v. Chr. verwoest is. Alexander de Groote wilde op deze plaats zijn hoofdstad maken, de puinhoopen wa ren opgeruimd, de steenen opgestapeld, maar van een nieuwe stad is ter plaatse niets gekomen. Bij overstroomingen is op de plek. waar eens de toren van Babel ge staan heeft, een meertje; bij sprekers be zoek ter plaatse in Maart van dit jaar was dit ook het geval. Ten slotte vertoonde spr. een reconstruc tie van het paleis van koning Sargon II te Chorsabad. Het is aan spreker gelukt van zijn reis een groot aantal nieuwe aanwinsten, o.a. ook uiterst belangrijke spijkerschriften, mee naar Leiden te brengen. Gedeeltelijk zijn deze ondergebracht in de Assyriolo- gische Werkkamer en voor een ander ge deelte in het Rijks Museum van Oud heden, waar ze in het begin van het vol gend jaar ter bezichtiging voor het publiek gesteld zullen worden. HET SINT-NICOLAAS FEEST. Het programma voor de leerlingen der lagere scholen. Nu Je groote dag van 5 December nadert is ae Sinl-r.—oiaus-Commissie de. w_ Scholen hard aan 't werk. Helaas is haar taak zeer verzwaard door ziekte van een paar harer leden, maar alles komt op zijn pootjes terecht, 't Staat nu wel vast, dat het bescheiden doel, dat voor dit eerste jaar wordt gesteld, zal wor den bereikt; misschien zelfs meer dan dat 870 kinderen zijn uitgenoodigd, die via de Centrale Ouderraad op de scholen hun gele-deelnemerskaart ontvingen. Dat dit alles zoo gelukkig is geloopen, moet zeker allereerst aan de sympathie van tal van Ouder-Commissies, Onderwij zers, de directie van het Trianon-Theater, enkele Leidsche fabrikanten van choco lade, melk en andere zoete heerlijkheden, ja, aan de hulp van nog vele andere Leide- naars worden toegeschreven! 't Is waarlijk verheugend! Met deze sympathie zal er volgend jaar een beter en grooter plan kunnen worden opgezet waarbij te voren met allerlei instanties overleg kan worden gepleegd. De ervaring van dit jaar zal daarbij tot nuttige leering kunnen zijn. Het doel echter, om langzamerhand in Leiden aan het feest van den goeden Sint weer al de bekoorlijke romantiek van weleer terug te geven, zal krachtig worden nagestreefd In den loop van 't jaar 1933 kan ondei 't oog worden gezien, in hoeverre door samenwerking met het al te groote getal Sint-Nicolaas vierende vereenigingen het aantal feestjes kan worden beperkt. Er is nu van het goede te veel. Dat bederft het mooie karakter van het Sinterklaas- sprookje. Op 5 December heeft de Sint-Nicolaas Commissie, met toestemming van onze plaatselijke autoriteiten, het volgende programma kunnen optellen: 1. Pbn kwart voor 2 zullen de 870 deel nemende kinderen aan hun scholen ver zamelen en dan onder geleide van ouder commissie-leden en onderwijzers naar den Oude Singel marcheeren tot bij de Lakenhal. 2. Te 2 uur zijn ze daar; even later komt de goede Sint met zijn boot uit Spanje. 3. Sint-Nicolaas zelf gaat langs de kin deren naar het hoofd van den stoet en stijgt daar te paard. 4. Daarna zet de stoet zich in beweging en marcheert met muziek voorop naar Trianon, aan de Breestraat, langs den kortsten weg. 5. De kinderen gaan de bioscoop in en kriigen een sprookjes-film te zien. 6. Plm 4 uur eindigt dit. Dan gaan allen voorzien van een kleine tractatle, aan de zijde van de Pieterskerkgracht uit de bioscoop. Hier kunnen de ouders hun kinderen afhalen. HANDELSREGISTER KAMER VAN KOOPHANDEL. Opheffing. A. Mieras, van Leeuwenstraat 15. Noordwijk-Binnen, bloembollenkweeke- rij en -exporthandel. Wijzigingen. St. Antoine (filiaal) Don- kersteeg 5. Leiden, hoofdzetel: Ruysdael- straat 100. Amsterdam, exploitatie van schoenzaken. Bovengenoemd filiaal wordt thans ge dreven onder den naam: Hoogenbosch voorheen St. Antoine. „De Katwijksche Bijenkorf", Paul Kru- gerstr. 28, Katwijk aan Zee, kruideniers- bedrijf. Vestiging filiaal: Zuidstraat 3. Naamlooze Vennootschap Meerburg's Noordzeevlsscherij en Haringexport, Voor straat 30. Katwijk aan Zee. Overleden Directeur: P. Meerburg, Katwijk aan Zee d.d 22 Nov. 1932. J van Egmond, Duinhof 6m, Katwijk aan Zee, kruidenierswaren, galanteriën. Vestiging filiaal: Duinoord 1, .Klein Duinoord". KUNSTKRING VOOR ALLEN. BACHAVOND DOOR HAROLD SAMUEL. De verklaring v-an het wezen der muziek van Johann Sebastian Bach wortelt in de tegenstelling persoonlijke en onpersoon lijke muziek. Persoonlijk noemen we wie eigen wil en welbehagen als hoogste recht vaardiging in handel en wandel be schouwt Hij stelt zijn eigen wet. En komt die in botsing met den tijd. waarin hij leeft. d.w.z. met de algemeen geldende wet, dan gehoorzaamt hij de zelf gestelde. On persoonlijk is dan hij. die zijn eigen wil niet stelt tegenover den wil van den tijd. De onpersoonlijke heeft de neiging zich aan te passen, te aanvaarden wat zijn tijd hem biedt. Bij wie zulks uit onverschillig heid geschiedt wordt het onpersoonlijke karakterloos Bij hem. die aldus handelt in volle bewustheid van denkend en voelend mensch, die het eigen ik op zijn tijd het zwijgen heeft leeren opleggen, is het on persoonlijke op te vatten als hoogere vorm van persoonlijkheid. Bachs muziek is in dezen zin onpersoonlijk; ze is supra indi vidueel. ze is religieus. Wij leven in den tijd van de persoonlijke muziek. Al meer dan honderd jaar lang. We zijn er aan gewend geraakt de muziek op te vatten als uitdrukking van het in tiemste ik. dat zich zelf lang niet heeft afgezworen. Dat begon al bij Haydn. steu nende op de toen nieuwe Mannheimer school, en is via Beethoven. Schubert, Schumann en Brahms tot ons gekomen. Zijn in deze groote geesten trekken voor handen, die op onpersoonlijkheid wijzen, wijzen we dan op Richard Wagner aLs de geniale figuur, waarin de persoonlijke mu ziek haar zuiversten vertegenwoordiger vond. Persoonlijkheden voelen zich onder scheiden van anderen. Ze hebben immers iets geheel eigens te zeggen. Zoo zeer zelfs, dat ze van de voorhanden uitdrukkings middelen geen gebruik kunnen maken en nieuwe moeten bedenken. Onze tijd gaat tot op dezen dag nog steeds in dezelfde richting door. Originaliteit is het hoogste, goed- De onpersoonlijke muziek heeft in Bach haar triomf gevierd. Bach heeft er niet aan gedacht vormen te vernieuwen. Waar voor zou dat ook noodig zijn geweest? iets eigens te zeggen in den hierboven bedoel den zin. had hij stellig niet. Niet zijn eigen ziel zou hij uitzingen doch de ziel van zijn tijd. Hadden anderen het voor hem ook al gedaan, wat nood. hij kon het niet laten het nog eens te doen. Iets nieuws te schep pen was allerminst zijn bedoeling. Zoo gaat er van Bach niets nieuws uit. Wel gaat alles, dat vóór hem gedurende men- schenleeftijden reden van bestaan had. in hem over. Het is of Bach alles wait hij vond nog ééns overdeed in schooner vorm, met grooter muzikaal talent, in hooger overtuiging. HAROLD SAMUEL. Tot deze laatste waardeering is men in de negentiende eeuw niet kunnen komen. Enkelen grooten ging langzamerhand het BINNENLAND. Geen wijziging in het zendtijden-besluit te wachten (Binnenland, 3e Blad). De arbeid in broodbakkerijen; voorge steld wordt het algemeen aanvangsuur op 5 uur te bepalen (Binnenland, 3e Blad). De psychopathenwetten; de voorge stelde regeling ongunstig ontvangen (Bin nenland. 3e Blad). Ons Parlementair Overzicht. (2e Blad). Een arrestatie in verband met den moord te Rotterdam. (Gemengd, 4e Blad en Laat ste Berichten le Blad). De onbewaakte overwegen; chef-veld- wachter te Maartensdijk gedood (Ge mengd, 4e Blad). BUITENLAND. Von Schleicher krijgt opdracht in Duitschland een kabinet te formeeren. (Buitenl. en Tel. le Blad). Engeland en Frankrijk hebben hun antwoord nota's te Washington overhan digd. (Buitenl. en Tel. le Blad). De vijfmogendheden-bespreking tc Gcnève weer uitgesteld. (Buitenl. le Blad). licht op. Maar ze hadden met veel moei lijkheden te kampen, vooral gelegen in een gebrekkige kennis van de uitvoeringsprak tijk in Bachs tijd. direct gevolg van den grooten vooruitgang in de techniek van den instrumentenbouw zoodat een duide lijk beeld van de groote figuur pas kon ge geven worden na diepgaand onderzoek dat zijn tijd noodig had. Nog is in zake Bach het laatste woord niet gezegd Maar wel is de sluier zoo ver opgeheven, dat de een zijdige verheerlijking der persoonlijke (sub jectieve) muziek gebroken is. Er is thans een Bachcultus ontstaan welke intensi teit slechts verklaard kan worden door de wereldomvattende beteekenis der terugge vonden schatten. Die beteekenis in vollen omvang te leeren kennen, onpersoonlijk (objectieve) muziek geheel te leeren waar- deeren. is een onmogelijke zaak voor hem, die den mensch alleen ziet als god zijner eigen gedachten, die m.a.w nog vast zit in de eenzijdigheid der subjectieve muziek. Maar de zon is opgegaan en de geesten worden meer en meer verhelderd. Een fuga van Bach is nu geen ongenietbare geleerd heid meer. maar muziek van edel gehalte, waarin de mensch weerspiegeld vindt dat gene. dat in het diepst van zijn ziel slui mert. Vijf en twintig jaar geleden zou het on mogelijk zijn geweest in de Gehoorzaal 'n pianist te laten optreden, die een heelen avond niets dan Bach zou spelen. Harold Samuel heeft het gisteravond bestaan. Met uitnemend gevolg. De kunstkringleden, die. als naar ge woonte, de zaal geheel vulden, hebben zich geheel overgegeven aan den genlalen pia nist, Bachvertolker bij uitnemendheid, Droeg deze in volkomen concentratie zijn machtige programma voor. de zaal heeft in gespannen aandacht tot het einde toe ge luisterd gaf door enthousiaste toejuichin gen te kennen nog meer te verlangen. Reeds voor de pauze werd Harold Samuel tot een extratje genoodzaakt, waarvoor hij de bekende Gavotte en Musette uit de derde Engelsche suite koos. En aan 't eind van den avond toen men dus naar ouden trant, had kunnen denken de maximale dosis te hebben doorstaan, luisterde men onvermoeid naar een Preludium en fuga (gis moll, Wohltemperierte Klavier I) als toegift en ook daarmee was men nog niet tevreden. In overgroote gulheid gaf de pia nist daarop nog de roerend schoone Gigue uit de bes-moll Partita. Zóó Bach te spelen, wie uit het gilde zou het kunnen nadoen het strekt den genialen Engelschman tot eer Zóó naar Bach te kunnen luisteren, oleit voor de muzikaliteit van de stad onzer inwoning. Benoemd Is tot onderwijzeres aan de Christelijke Hervormde School alhier (hoofd de heer v. d. Baan) M. E. van Dijk, uit Rijnsburg. Eerste-luitenant J. Termaten, van het 4e regiment infanterie en als adjudant van de landstormgroep Amsterdam gedeta cheerd bij den vrij willigen landstorm, wordt 1 Januari, onder eervolle ontheffing uit die functie, overgeplaatst bij het 9e regiment infanterie te Assen. Gistermiddag omstreeks 12 uur ls de wielrijder H. W. op de Blauwpoortsbrug met zijn fiets geslipt. Nadat hij per auto naar zijn woning was overgebracht, bleek uit het onderzoek door den huisdokter, dat zijn knieschijf gebroken was. Bij de politie is een onbeheerd gevon den rijwiel te bevragen, Zooals men uit 'n advertentie in dit blad zal bemerken, speelt vanaf 3 Decem ber In Heck's Lunchroom aau den stationsweg, Ad's Kunst-Ensemble Dit orkest, dat elders reeds met succes voor de Firma Heek werkzaam was, zal zeer zeker ook de Leidenaars menignn ge noeglijken avond bezorgen. Ad's Kunst-Ensemble bestaat uitsluitend uit Hollandsche musici en beschikt over een modem en zeer gevariëerd repertoire. Het orkest treedt Zaterdagavond om 8 uur aan, speelt vervolgens iederen avond, terwijl er op Woensdag. Zaterdag en Zondag telkens matinée zal zijn. Op het laatst te Utrecht gehouden Esperanto-examen slaagden voor het ciploma A de hceren: J. J. Barendse en J. Blok alhier.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1932 | | pagina 1