Bezuiniging en Fsychopathenzorg.
Gerhart Hauptmann 70
LEIDSCH DAGBLAD - Vijfde Blad
Dinsdag 15 Nov
VESSCHERIJBERI
EEN BELANGWEKKEND ARTIKEL VAN Dr. D. WIERSMA.
In het Nederlandsch Juristenblad trof
fen wij een belangwekkend artikel aan
over bovengenoemd onderwerp van de
hand van dr. D. Wlersma, onder-directeur
van het Psychopathenasyl te Lelden.
WIJ achten dit artikel van voldoende
belang „m het hier over te nemen.
Bij den aanvang van de uitvoering der
Psychopathenwetten op 1 November 1923
zijn er zeer uiteenloopeude voorspell.ngcn
ten beste gegeven aangaande oen om
vang, dien de psychopathenzorg zou
nemen. Terwij sommigen meenden dat
e' ter verpleging van hen, die door de
Rechtbanken .er beschik klv van de
Htgeerlng zouden worden peslrlc; slechts
weinig plaatsruimte zou noodlg zijn en
dat het Rtjksasyl te Leiden, door op te
richten particuliere inrichtingen gesteund,
voor langen tijd in di- behoefte zou kun
nen voorzien, meëi. lm anderen, dat wij
al heel spoed.g voor een tekort in plaats
ruimte zouden komen te staan. Uit de toen
gevoerd" discus es bleek slechts dit dui
delijk: niemand was in staat, aan te
geven, welken omvang de psyeliopathen-
zorg op den duur zou nemen ol zelfs bij
benadering het aantal plaatsen te schat
ten, dat het Rijk, wanneer de psychopa
thenwetten eenmaal hun vollen invloed
op de berechting en interneering van cri-
mlneele psychopathen zouden doen gel
den, voor ter beschikking gestelden zou
moeten reserveeren. Van den aanvang af
heeft men in de inrichting van het Rijks-
asyl te Lelden dan ook niet anders dan
een voorloopige regeling gezien, waardoor
aan de in den eersten tijd ter beschikking
gestelden een doelmatige verpleging kon
ten deel vallen, zonder dat onmiddellijk al
te groote kosten voor een nog zeer vaag
omschreven doel werden gemaakt. Want
behalve het aantal was ook de aard der
op te nemen patiënten nog geheel onze
ker: ons inzicht in de psychologische ge
aardheid van psvehooatische misdadigers
was en is nog uiterst gebrekkig. Daardoor
kon niet worden beoordeeld, aan welke
eischen de verpleging in een psvehooa-
thenasyl precies had te voldoen en even
min, hoe zulk een gebouw het doelmatigst
kon worden ingericht. Het was dus van
de Regeering zeer juist gezien, om voor-
loopig op bescheiden s"haal te beginnen
en het leegstaande Pesthuis te Leiden,
waarin tot 1925 een Rijksopvoedingsge
sticht voor Jongens was gevestigd en dat
daardoor zonder al te groote uitgaven tot
een verplegingsinrichting, die aan de
meest elementaire eischen althans vol
deed, kon worden verbouwd, als psychona-
thenasyl in gebruik te nemen. De ervaring
die hier zou worden opgedaan, zoowel ten
aanzien van het aantal als van den aard
der te verplegen delinquenten, zou dan
later kunnen worden benut, wanneer het
gold, een definitieve regeling van de psy-
chooathenzore te ontwerpen.
Het zou stellig praematuur zijn, de tot
nu toe in nog niet ten volle vier iaren
verzamelde ervaring reeds aan zulk een
definitieve regeling te willen dienstbaar
maken. Toch is het noodig. dat wti ons
juist nu rekenschap geven van hetgeen
deze ervaring leert, daar er thans reeds
een nijpend gebrek aan plaats voor ter
beschikking gestelden heerscht, waarin
spoedig moet worden voorzien en waar
voor dan ook van Regeeringswege maat
regelen staan te worden getrofen. Daartoe
moet worden nagegaan, hoeveel plaatsen
er thans beschikbaar zijn. hoe groot de
uitbreiding is, die dit aantal door de ont
worpen maatregelen zal verkrijgen en hoe
groot op grond van de ervaring de te ver
wachten behoefte in den eersten tijd
zal zijn.
Het Rijksasyl voor psychooathen te
Leiden, dat op 1 November 1928 werd ge
opend en waarmede de verpleging van de
ter beschikking gestelden aangevangen
werd, kan 86 mannen opnemen. Op 1 Mei
1929 werd aan dit asyl een afdeeling voor
9 vrouwen toegevoegd. Het aantal ge
stichtsplaatsen voor vrouwen heeft sedert
dien geen uitbreiding ondergaan en of
schoon de plaatsen in het Rtjksasyl thans
gedurende bijna een jaar geregeld alle
bezet zijn, heeft zich toch nog geen nij
pend plaatsgebrek voorgedaan. Een ern
stig vraagstuk bestaat hier dus niet. Het
aantal plaatsen voor mannen onderging
zijn eerste uitbreiding mede in Mei 1929,
toen aar de Rekkensche inrichtingen een
afdeeling voor crimineele psychopathen
werd geopend, die 40 plaatsen bevat. De
plaatsing in particuliere zorg nam in deze
inrichting, die op Christelijken grondslag
wordt geleid, maar waarin patiënten van
alle gezindten kunnen worden opgenomen,
haar aanvang. Ir Augustus 1930 volgde de
opening van een R.K. psychopathenasyl,
het St. Paulus-huls. verbonden aan het
nieuwe R.K. krankzinnigengesticht te Hei-
loo. Ook dit asyl telt 40 plaatsen.
Intusschen had'het aantal ter-beschik-
king-stellingen reeds zulk een vlucht ge
nomen, dat het Rijksasyl te Leiden ln.den
zomer van 1930 reeds geheel gevuld was
en er ook te Rekken geen plaatsen meer
beschikbaar waren. Eenige patiënten
moesten als passant in Huizen van Be
waring worden opgenomen, om op plaats
in een der asyls te wachten. Aan dezen
zeer ongewenschten toestand de verple
ging toch, die het doel was van den tocge-
pasten maatregel, werd op deze wijze voor
de passanten geheel fictief kwam door
de opening van het St. Paulushuis een
voorloopig einde. Door tal van overplaat
singen uit het Rijksasyl naar Heiloo kwam
er in het eerste weer ruimte beschikbaar,
maar het aantal ter beschikking gesterden
bleef nog toenemen, zoodat in 1931 weder
om alle plaatsen bezet waren en er weder
verscheiden patiënten als passanten in
Huizen van Bewaring moesten verblijven
en dit dikwijls voor geruimen tijd. De Re
geering heeft toen een voorloopige rege
ling kunnen treffen door een ongebruikt
paviljoen van het Rijkskrankzinnigenge
sticht te Eindhoven, waarin 34 mannen
konden worden opgenomen, als Rijksasyl
aan te wijzen. Dit geschiedde in October
1931, doch ook deze maatregel bleek nog
geheel onvoldoende te zijn, zoodat in Mei
1932 nog een tweede paviljoen van dat ge
sticht als psychopathenasyl in gebruik
moest worden genomen. Daardoor kwa
men nog 60 plaatsen voor de psychnpa-
thenzorg in aanmerking Thans zijn dus
in het geheel 260 gestichtsplaatsen voor
mannelijke ter beschikking gestelden be
schikbaar. Hun verdeeling is als volgt.
TABEL I.
Rijksasyls
Lelden
Eindhoven
Particuliere asyls Rekken
Heiloo
86
94
40
40
Reeds begint opnieuw plaatsgebrek te
dreigen: in geen der asyls zijn thans nog
meer dan enkele plaatsen open en er zijn
verscheiden vonnissen, waarbij een combi
natie van straf en ter-beschlkking-steiung
werd uitgesproken, nog niet uitgevoerd,
voorzoover het 'de laatste betreft, omdat
de straftermljnen nog niet zijn verstreden.
Is dit op zichzelf een reden, om andere
maatregelen te beramen, veel dringender
nog is de noodzakelijkheid, in nieuwe
plaatsruimte te voorzien, om een andere
reden De leiding van het Rijkskrankzin
nigengesticht te Eindhoven toch heeft
ernstige bezwaren gemaakt tegen de ge-
I combineerde verpleging van crimineele
psychopathen en krankzinnigen in de
zelfde inrichting, omdat deze belde cate
gorieën van patiënten een ongunstigen
invloed op elkander plegen uit te oefenen
en omdat de eischen, aan het verplegend
personeel in beide afdeelingen te stellen,
zóó verschalend zijn, dat moeilijkheden
welhaast niet kunnen uitblijven. Ervarin
gen, elders opgedaan, leeren, dat deze ar
gumenten volkomen steekhoudend zijn. In
Denemarken is aan Sindssygehospitaict
Nykoping wk een afdeeling voor crimi
neele psychopathen verbonden en de lei
ding van dit krankzinnigengesticht had
niets dan klachten over deze van Regee
ringswege opgelegde combinatie. Ook te
Fcilco waar men overigens de bezwa
ren niet zoo zwaar telt bestaat een
sierke neigmg om een eventueele uitbrei
ding van de R.K psychopathcnzorg die
trouwens nog met voor de deur staav
in een geheel afzonderlijke inrichting on
der te brengen Het is dan ook begrijpelijk,
dat onze Regiering heeft toegezegd, dat
de crimineele psychooathen in geen geval
langer dan tot Mei 1933 te Eindhoven zul
len behoeven te blijven. Het is dus zaak
ze tegen dien tijd elders onder te brengen.
Men zou de oplossing in de hand kun
nen werken en de Regeering streeft
daarnaar ook inderdaad door aan het
instituut van gezinsverpleging, dat in het
Psychopathenreglement is voorzien en
zich ook langzamerhand eenigszins heeft
ontwikkeld, uitbreiding te geven. Van de
numerieke beteekenis van dit instituut
echter moet men zich geen overdreven
voorstellingen maken, daarvoor doen zich
te veel en te groote moeilijkheden en be
zwaren voor. Vooreerst stelt zich de Re
geering op het standpunt, dat patiënten,
die wegens een zedendelict zijn ter be
schikking gesteld, volstrekt niet voor
p'"atjHng in e->-'"sver~',>"'lne nmer-
king kunnen worden gebracht. Een groote
groep patiënten is daarmee uitgeschakeld.
En hoewel ik ervan overtuigd ben. dat
in enkele gevallen een proef zonder ern
stig risico én met een behoorlijke kans op
slagen zou kunnen worden genomen, staat
het toch wel vast, dat wij slechts enkele
zorgvuldig uitgekozen patiënten in even
nauwgezet opgezochte gezinnen zouden
kunnen plaatsen.
Een belangrijke vermindering van het
plaatsgebrek in de asyls is daarvan stellig
niet tc verwachten. Doch dit geldt eigen
lijk in dezelfde mate ten aanzien van
andere misdrijven, met name vermogens
delicten. Want altijd moet de geaardheid
van den patiënt zeer zorgvuldig worden
overwogen en daarbij blijkt meestal, dat
de waarschijnlijkheid, da' hij oe groccere
vrijheid, die hij in een gezin zal genieten
n'ct zal kunnen verdragen zeer groot is.
Na nauwgezet onderzoek zijn wij in het
Rijksasyl te Leiden dan ook tot plaatsing
in gezinsverpleging van slechts 10 man
lijke patiënten overgegaan en het is tee
kenend. dat van deze xl gevallen er 5 zijn
mislukt, doordat de patiënten uit het aan
gewezen ge/in wegliepen en g'ngen rond
zwerven of tot herhaling var. misdrijf ver
vielen. Het lijkt mij niet mogelijk, voor
loopig een aanzienlijke uitbreiding aan het
instituut der gezinsverpleging te geven
Zoo is het dus noodig, nieuwe gestichts
ruimte te creëeren, waarheen de patiënten
die thans te Eindhoven worden verpleegd,
tegen 1 Mei 1933 kunnen worden overge
bracht, en waar tevens later ter beschik
king gestelden kunnen worden opgenomen
voor zoover er elders geen plaats voor hen
is. Het is niet verwonderlijk dat de Re
geering er bij den huldigen toestand van
's Rijks financiën niet tb» overgaat, een
geheel nieuw asyl te bouwen In zekeren
zin is dit gelukkig, omdat nog altijd niet
kan worden gezegd, dat aard en aantal
der crimineele psychopathen. die voor ver
pleging in aanmerking komen, voldoende
bekend zijn. om den bouw van een nieuw
gesticht naar deze inzichten te kunnen
regelen Wanneer dan ook de Regeering
besloten heeft, de gebouwen van Veldzicht
te Avereest, dat als Rijksopvoedingsge
sticht voor jongens binnenkort zal worden
ontruimd, als psychopathenasyl te doen
inrichten, dan kan het niet anders, of ook
hiermede wordt weder een voorloopige en
geenszins een ideale regeling in het leven
geroepen. De twee gebouwen van Avereest.
waarvan het eene reeds in gevorderden
staat van verbouwing verkeert, terwijl
voor de inrichting van het andere op de
begrooting voor 1933 een bedrag van
f. 40000 is uitgetrokken, staan zoo dicht
bij elkander, dat onderling contact tus-
schen de verpleegden in belde gebouwen
stellig mogelijk moet blijven Van de ver
doorgevoerde selectie tusschen verschil
lende groepen patiënten, op welker nood
zakelijkheid niet alleen ik, maar ook an
dere geneeskundige leiders van psychopa-
thenasvls telkens weer hebben gewezen, zal
dus ook te Avereest weinig kunnen ko
men. Dit is van te grooter beteekenis, om
dat de bevolking er veel talrijker zal ziin.
dan van eenig thans bestaand asyl. Het
aantal plaatsen staat nog niet geheel vast:
de verbouwing zal daarop nog Invloed uit
oefenen Het zal evenwel stellig meer d»n
200. ten hoogste 240 bedragen. In dit
nieuwe asvl zullen allereerst de patiënt»-!,
die thans te Eindhoven worden vernleeed,
worden oogenomen Het denkbeeld is ech
ter in Regeerineskrtngen geuit om ook -ie
patiënten, die thans In het Rliksasvl 't
Leiden ziin ondergebracht naar Aver e -t
over te brengen en dit asyl op te heffen
Aan dit denkbeeld ligt de ongetwijfeld
juiste gedachte ten grondslag, dat de ex
ploitatie-kosten van één groot gesticht
lager zijn, dan van twee kleinere. Het is
evenwel de vraag, of wij mogen verwach
ten, dat de plaatsruimte in dit eene asyl
voor een belangrijken tijd voldoende zijn
zal. Om te dien aanzien een oordeel te
vormen, is het noodig. na te gaan, hoe
groot het aantal ter-beschlkklng-stellln-
gen zijn zal, dat ln den eersten tijd zal
mogen worden verwacht.
De cijfers over de Jaren 1929'31 be
treffende het aantal ter beschikking ge
stelden, dat ln het Rijksasyl te Lelden
werd opgenomen, vormen een grondslag
voor deze verwachting. Zij geven een ge
middelde van ruim 73 per jaar (zie ta
bel m.
TABEL II.
t.b.g. te Leiden opgenomen in 1929 51
idem 1930 100
idem 1931 69
In 1932 werden tot nu toe 33 nieuwe
patiënten opgenomen, hetgeen met een
jaarcijfer van 44 zou overeenkomen. De
snelle stijging van het aantal ter-beschik-
king-stellingen schijnt dus tot staan te
zijn gek< men en voor een daling te heb-
tin plaatr gemaakt. Bij het bcs.houwen
dei cijfe's mocc echter in he„ oog gehou
den woiden dat h. 1929 en 1910 vrijwel
alle nieuwe patiënten eerst in het Rijks-
asyj tc Leiden werden opgenomen, om van
daaruit eventueel naar andere asyls te
worden overgeplaatst. Sedert men evenwel
ernstig met plaatsgebrek te kampen kreeg,
werden nieuwe patiënten ook wel direct
in particuliere asyls geplaatst.
Belangrijker is evenwel de invloed van
het tijdelijke Rijksasyl te Eindhoven, dat
ongeveer een jaar bestaat en sedert dien
nagenoeg geheel is bezet. Van Leiden uit
werden slechts twee patiënten naar dit
asyl overgeplaatst; dit aantal bedraagt
waarschijnlijk wel iets meer ten aanzien
van de particuliere asyls, doch wanneer
wij het aantal nieuw ter beschikking ge
stelden, dat te Eindhoven werd onderge
bracht op 60 schatten, zijn wij stell'g
niet te hoog. Wij zouden dan globaal ge
rekend in vier jaren tijds 320 ter-beschik-
king-stellingen hebben, hetgeen een 80-
tal per jaar zou beteekenen. Wanneer wij
nu, om onze schatting voor de toekomst
niet te hoog te ramen, rekenen op onge
veer 60 nieuwe ter-bescbikking-stellingen
per jaar, dan is dit cijfer stellig niet
overdreven.
Om het aantal plaatsen, dat voorloopig
noodig zal zijn, te kunnen schatten, moe
ten wij echter natuurlijk ook met de ver
mindering van het aantal verpleegden
door den dood, door overplaatsing naar
een krankzinnigengesticht, door plaat-
s'n» in gezinsverpleging, door voorwaar
delijk of onvoorwaardelijk ontslag en
door beëindiging van den termijn der ter
beschikking-stelling, die n'et werd ver
lengd. rekening houden. Het verlies door
den dood moge waarschtinlük in de verre
toekomst van groote beteekenis woeden,
voorshands is het n°k zeer onbeduidend.
In het R'iksaevl te Leiden is tot op heden
één patiënt overleden. In andere asvls
kan dit aantal n'et veel hooger zijn. Wij
kunnen dus bii onze schatting van deze
groep afzien. Naar een krankzinnigenge
sticht werden uit het Rijksasyl te Leiden
9 mannen overgebracht. Een belangrijke
rol speelt dus onk deze vermindering van
't aantal patenten waarvoor plaatsruimte
noodig is. n'et. Eovend'en moet steeds re-
kenipg worden gehouden met de moge
lijkheid van een zoodanige verbetering in
den osychischen toestand dezer patiënten
dat h"n onnem'ng in een krankzinnigen
gesticht niet meer noodig is, terwijl toch
de redenen voor een interneering 'n een
nsychonathenasyl blijven bestaan Hoewel
de door hun vertrek naar een krankzin
nigengesticht oreneekomen plaatsen na
tuurlijk gerust voorloopig weer kunnen
worden bezet, moet er toch op worden
gerekend, dat er later weer plaats voor
hen zal moeten worden gemaakt. H»t komt
mij daarom voor, dat wij het beste doen,
ook deze k'e :e groen van patiënten bui
ten beschouwing te laten.
Belangrijker ziin de andere genoemde
groenen. Tot nu tot verlieten 64 mannen
het Rijksasvl, doordat zij in gezinsverple
ging werden eenlaatst, voorwaardelijk of
onvoorwaardelijk werd»n ontslagen of
doordat hun ter-beschikking-stelling niet
werd verlengd. Wanneer zij wederom tot
misdrijf vervallen of de hun gestelde
voorwaarden ovprtreden. keeren zij echter
meestal, hetzij direct, hetzij na het onder
gaan van een straf, weder in een asyl
terug. Wij mogen dus niet alle te ver
wachten ontslagen van het accres aftrek
ken maar hebh»n te rekenen op een aan
tal plaatsen, d'e noodig zullen zijn voor
de patiënten, wier rec'assepring is mis
lukt. De cijfers van het Riiksasyl zijn te
d'en aanzien tot heden huiten verwach
ting gunstig, zooals blijkt uit Tabel III.
TABEL m.
i liffiiii
O f— O 10 iC A Si
O o Cj o -i ES o rr
H H« a
Gezinsverpleging 10 4 5 0 1
Voorwaardelijk ontslag 44 18 13 9 4
Onvoorwaardelijk ontsl. 3 0 2 0 1
t.b.s. niet verlengd 7 1 1 0 5
Hieruit zien wij, dat van de beproefde
ieclasseeringen tot nu toe 21 of ongeveer
juist een derde gedeelte is mislukt. Dat
dit resultaat inderdaad buitengewoon
gunstig is. volgt uit den aard der pa-
tienten. Hoeveel moeilijkheden hun eigep-
aardige geestesgesteldheid aan opvoeden
de maatregelen en aan blijvende reclas-
seering in den weg legt, heb ik elders 1)
uitvoerig betoogd. En al zijn de gevallen,
die voor reclasseering in aanmerking ge
bracht werden, met groote zorgvuldigheid
uitgekozen en al werd aan de omstandig
heden, waarin zij werden geplaatst, de
uiterste zorg besteed, toch ls van te voren
op een zeer groot aantal mislukkingen ge
rekend. Bij het beschouwen der cijfers
moet dan ook terdege met de mogelijkheid
van vergrooting der rubriek mislukkingen
v/orden rekening gehouden. In Tabel III
zijn als tot nu toe gelukt aangemerkt de
patiënten, over wie in het asyl wel be
richten, doch geen ongunstige zijn bin
nengekomen, als twijfelachtig zijn die ge
vallen beschouwd, waarin blijkens Inge
komen berichten weliswaar geen onhoud
bare toestand is ingetreden, doch waarin
toch wel degelijk misdragingen, die op
ernstig gevaar voor de toekomst wijzen,
zijn voorgekomen Het is waarschijnlijk
dat na laneeren tiid heide rubrieken en
ook die van de natiënten. welke ik uit net
oog verloren heb. omdat hun toezichthou
ders zich niet met het Rijksasyl ln ver-
GERHART HAUPTMANN
Heden wordt de groote Duitsche schrij
ver Gerhart Hauptmann 70 jaar. Hij is
ondanks alle aanvallen, die telkens bij een
nieuw werk van hem op hem worden on
dernomen, een dichter en schrijver van
beteekenis. Zelfs zijn grootste vijanden zul
len moeten toegeven, dat hij het Duitsche
naturalistische drama ter overwinning
heeft gevoerd al is hij daarvan dan ook
niet, zooals men zoo dikwijls hoort, de va
der; Arno Holz en Johannes Schlaf waren
hem voorgegaan. Maar Hauptmann steekt
ver boven hen uit, niet slechts door de ge
dachten welke hij in zijn stof en zijn per
sonen legt, maar ook in techniek en 200
heeft hij voor 't naturalisme meer gedaan
dan wie ook van de Duitsche schrijvers.
Van zijn werk noemen wij Vor Sonnen-
Aufgang, een realistisch-naturalistisch
boeren drama, „Das Friedenfest" patho-
logisch-naturalistisch familiedrama, „Ein-
same Menschen" analystisch-psycholo-
gisch huwelijksdrama, „Die Weber", so
ciaal-drama uit 't midden der 19e eeuw en
„Hannele", sociaal-religieus droomspel,
met als hoogtepunt „Der arme Heinrich"
bewerking van dezelfde middeleeuwsche
sage, die Longfellow behandeld had in zijn
„Golden Legend".
Voorts schreef hij „Der Biberpelz" een
brandstichtersdrama, „Der
een mislukte poging de
den dronkaard als quasi-pr'
gendijk als „Krelis Louwen"
18e eeuw bewerkt) ln een
stellen; „Professor Cramp
Kramer", „Gabriel Schik
„Fuhrmann Henschel" en
„die Ratten" enz.
Zeventien van zijn stut
Duitschland nog geregeld
Rijkspresident Von Hit
Hauptmann op zijn verjaar
met gelukwenschen gezond
eraan herinnert, dat Haup
zestigsten verjaardag reeds
derscheiding des Rijks, het
ontvangen heeft, zoodat
thans slechts opnieuw uiti
aan de hooge waardeering. s
sche volk voor Hauptmann
als dichter koestert.
De Pruisische regeering i
Hauptmann de groote gt
van verdiensten jegens den
Staat toe te kennen.
Grlmme, de minister ?ai
Wetenschappen, zal de mei
schrijver uitreiken.
binding gesteld hebben, of doordat zij
onvoorwaardelijk werden ontslagen resp.
geen verlenging hunner ter-beschikking
stelling kregen, nog een aantal misluk
kingen zullen opleveren. Wanneer het to
tale aantal daarvan 50 pCt. ''an oet aan
tal ontslagen zal blijken te bedragen, inc-
gen wij nog zeer tevreden zijn. Voor deze
patiënten moeten uit den aard der zaak
plaatsen in de asyls beschikbaar blijven.
Waar nu het aantal verleende ontslagen
(64 in 4 jaar tijds) ongeveer een vierde
gedeelte van het aantal tot heden opge
nomen nieuw ter beschikking gestelde
patiënten bedraagt (243), terwijl 00 suc
ces in ongeveer de helft der gevallen zou
mogen worden gerekend, moet het iaar-
lijksch accres met één achtste gedeelte
worden verminderd, om een raming van
het ware accres te krijgen. Innl»"ts van
met 69 nat1°nten zal de am'lbevo'king dus
waarschijn'iik met pl.m. 52 per jaar toe
nemen. Wanneer wij in aanmerking
nemen, dat thans na niet geheel vier
jarige werking der psvehonathenwetten de
260 plaatsen, die in alle asvls beschikbaar
zijn, 00 enkele na zijn bezet geraakt, dan
schijnt deze ram'ng zeker met te hoog.
Zooals boven werd vermeld, zullen de
Eindhovensche patiënten teven Mei 1933
naar het nieuw in te richten asvl te
Avereerst worden overgebracht en indien
ook de Leidsche patiënten daarheen zul
len gaan. zoodat het Rliksasvl te Leiden
kan worden opgeheven, dan zal dit met 1
Juli 1933 geschieden. Uit de zoo ju'st ge
maakte schattingen valt af te le'den, dat
er dan behalve een volled'"e bevolking der
bpide thans bestaand» Rijksasvls nog een
40-tal patiënten zullen moeten worden
ondergebracht. Te Avereerst zullen dan
dus 94 patiënten uit Eindhoven. 86 uit
Leiden en ongeveer 40 nieuwe oat'ënten
moeten worden oogenomen, d'e te zamen
220 plaatsen zullen innemen. Daar nu het
aantal nlaatsen te Avereerst ten hoooste
240 zal bedragen, zul'en in dat geval
slechts 20 plaatsen overblijven om het
accres na 1 Juli 1933 op te vangen. Ge
brek aan plaatsru'mte moet zich dus
reeds weder na enkele maanden voor
doen.
Om deze moeilijkheid die de Regee
ring, al heeft zij de bovenstaande bere
kening niet gemaakt, wel moet hebben
voorzien te overwinnen, zouden twee
wegen kunnen worden ingeslagen: dié
van zorg voor meerdere plaatsruimte dan
te Avereerst zal kunnen worden verkregen
en die van vermindering van het aantal
ter-beschikking-stellingen. De het meest
voor de hand liggende oplossing bestaat
ongetwijfeld in het behoud van het Leid
sche asyl, waardoor het aantal plaatsen,
dat voor nieuwe ter-beschikking-stellingen
open blijft, tot meer dan 100 zou stijgen,
zoodat de behoefte in elk geval voor on
geveer twee jaren gedekt zou zijn. Het is
volstrekt niet ondenkbaar, dat na dien
termijn het evenwicht tusschen de nieuwe
ter-beschikking-stellingen en het beëin
digen van oude belangrijk meer zal zijn
benaderd. Het aantal psychopathische
misdadigers toch. dat in 1928 reeds be
kend was, doch in het m'riden van 1975
nog niet met de psychopathenwetten in
aanraking zal zijn gekomen, zal allicht
niet zoo heel groot meer zijn. zoodat deze
wetten dan veel meer dan thans voorna
melijk slechts on den aanwas, dien de
opgroe'ende generatie natuurlijk leverpn
zal, zullen behoeven te worden toeeenast.
Aan den anderen kant zal wellicht teven
dien tijd de financieele toetend des Rüks
weder een gunstieer aanblik vertonnen,
zoodat misschien met ernst aan het ont
werpen van een werkelijk doeltreffende
gestichtsverpleging op gro
tegen dien tijd ongetwijfeld
baarder ervaring zal kunnen
werkt. Doch natuurlijk moet
gegeven, dat het in stand ho
Rijksasyl te Leiden naast 1
te Avereerst niet onaanzie
meebrengt.
D.
(Slot volgt).
1) Psychiater en misdadi
Jaargang 95. 1932. blz. 350.
IJMUID"
VTSCHPKiJZEN.
Tarbot per KG. f.0.80—0."
kist van 50 K G. f. 34-16, To'
f. 1—0.75, Zetschol per kist
f. 26.50, Kleine Schol f- 20
f 8.50—4.70, Roggen psr 20
V.'eelen per stuk f. 1.50, Mid<
f 22.50, K eininiddel Se e vis;
K'eine Schelvisch f. 15.504.
per kist van 125 KG.
per kist van 50 KG. M4
pe rstuk f.1— 0.38, Wiiling
50 K.G. f. 4.60-1.65, Koolr'
f. 1.90—0.12, Makreel per kist
f. 8-5.
Aangevoerd 315 kisten ene,
versche ha ing. Prijzen van f
kist en f.5 80—3.10 per man
Aangekomen 5 Stoomtraw'c
IJM. 193 met f.3336, IJM. r
IJM. 153 met f.1830, IJM. 20
IJM. 14 met f.2123; 1 loüffl
met f. 1C42; SCH. 39 met f.l
met f.493, L.T. 53 met f.687
haring; K.W. 42 met 418 1
met 482 kantjes pekelharing
11 November. Tusschen 53
gr. 39' Nfcr. en 2 gr. 40' en 2
VL. 14, 15 last; VL. 172 16
30 kantjes; VL. 3, 210 kant
21 last; VL. 25, 27 last; GD>U.
KW. 158, 16 last; KW. 31,
KW. 22, 30 kantjes; SCH. 2 j-
SCH. 53, 15 kantjes; SCH. H
SCH. 64, 110 kantjes; SCH
SCH. 443, 10 last; SCH- 8
SCH. 95, 165 kantjes: SCH 8'
SCH. 341, 250 kantjes; SCH.jï
SCH. 260, 430 kantjes; verte""'
SCH. 72, SCH. 180.
Praairapport Hr. Ms-
12 November. Tusschen 52
gr. 35' Nbr. en 2 gr. 49' «f
VL. 217, 15 kantjes; VL. 49.
39, 35 kantjes; VL. 97, 53®
193, 390 kantjes; VL. 20L
KW. 45, 390 kantjes; KW-
KW. 22, 44 kantjes; KW 1
SCH 198, 7 last; SCH. I»,
KW. 54, 70 kantjes; KW-
KW 153, 14 kantjes; KW
SCH 379. 81 kantjes; SCH
SCH. 353, 36) kantjes; SCH
SCH 332, 125 kant es; S£% j
SCH. 64, 135 kantjes; SCH
verkend: SCH. 50, SCH- H-
Denkt morgen om
collecte van het C
