BERICHT!
GOEDERENRUIL TUSSCHEN
NEDERLAND EN DUITSCHLAND
GOUDEN HUWELIJKSFEEST.
19; 73$te Jaarnane
DINSDAG 18 OCTOBER 1932
No. 22263
Officieele Kennisgevingen.
STADSNIEUWS.
De actie ten deze van de Kamer van Koophandel
en Fabrieken voor Rijnland te Leiden.
Het voornaamste Nieuws
van heden.
SB
iborJ
Lotil
'6 or
de
detc
ds 2i
allaj.
EIDSCH
DAGBL
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
30 Cts. ner regel voor advertentlën uit Lelden en plaatsen
waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle
andere advertentlën 35 Cts per regel Kleine Advertentiën
uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts.
ffcij een maximum aantal woorden van 30
■nrasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van
brieven 10 Cts porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden per 3 maanden f.2.35; per week 1 0.18
Bulten Lelden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18
Franco per post f. 2.35 portokosten.
lit nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
Heden wordt bij de bezorging van
ons blad gratis de Winterdienstrege-
ling voor Leiden van spoor- en tram
wegen en autobussen afgegeven aan
onza abonné's te Leiden en Oegst-
geest.
De abonné's buiten Leiden en
Oegstgeest ontvangen de dienstrege
ling morgen.
DE DIRECTIE.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter algemeene kennis, dat zij
uitsluitend ten aanzien van den door den
„Eén Kwartiertjes Bond" op 16 en 17
November a.s. in het gebouw „Tot Nut van
't Algemeen", aan het Steenschuur no. 21,
alhier, te houden bazar, tot 10 uur des
avonds ontheffing hebben verleend van
het sluitingsuur voor winkels.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris,
teiden, 18 October 1932. 8410
drankwet.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter algemeene kennis, dat het
Bestuur van de St. Jozef gezellen vereeni
ging. te Leiden, een verzoek heeft inge
diend ter "bekoming van een verlof B voor
den verkoop van uitsluitend alcoholvrijen
drank voor gebruik in het perceel Rapen
burg No. 62, aldaar.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN. Secretaris,
iden, 18 October 1932. 8411
HET 175-JARIG BESTAAN DER
LOGE „LA VERTU".
een geschiedkundig overzicht.
.JVIomenteel een record-ledental bereikt.
Jln verband met het 175-jarig jubileum
aer Leidsche Loge „La Vertu" waarover
wij gisteren het een en ander mededeel
den, schrijft men ons nader:
M»teeds lang voor het jaar 1757 bestonden
er te Leiden Loges, waarvan „Le Philan-
we* oudste was Deze Loges
hadden hare eigen doelstellingen, wetten
Se9.rui^en en werkten los van elkaar.
Wat zij gemeen hadden was de Broeder-
sChapsidée en was het gezamenlijk stre
ven naar Wijsheid (hieronder niet te
verstaan Wijsheid, verkregen door weten
schappelijk denken, doch Levenswijsheid,
welke alleen verkregen kan worden door
nienschen, die in het volle leven staan).
,?n A*er Loges droeg den naam van
WöjlAmïtié Fraternelle", welke naam al heel
duidelijk wijst op de Broederschapsidée.
naam „Le Philantrope" wijst in de
eerste plaats op het lenigen van nood, op
Jienschenliefde, welke niet alleen in eigen
I J?lng' dock °°k verre daarbuiten beoefend
als een schoone kunst.
Al dergelijke hooge instellingen ver-
■|Sischten, vooral in vroegere tijden, eene
«Strenge afsluiting, eene beperking, waar-
floor de Loges den schijn opwekten van
geheime genootschappen te zijn, die kuip
ten tegen geloof en gezag. Niets is min
der waar dan dit en toch zijn er tot op
«en huidigen dag nog tal van bewijzen
■;dat de massa nog steeds achterdochtig
■tegenover het Logeleven staat. Een door-
^•laand bewijs dezer antipathie uit de ge-
^pchiedenis is de plundering en verwoesting
der Loge te Amsterdam door het gepeupel
ui 1735. Direct daarna werd er door do
''regeering een verbod van vergadering
plegen de z.g. Vrijmetselaren uitgevaardigd.
Aan dat verbod is nimmer de hand ge
houden, trouwens niets is moeilijker dan
om het streven der menschen naar vrije
ontwikkeling tegen te gaan. De drang des
geestes en des harten baant zich overal
een weg.
Eu zoo ging het ook te Leiden; het
Logeleven nam eerder toe dan af. De
oudste geschiedenis voor den Vrijmetse
laar dateert te Leiden van het jaar 1756.
Een jaar later werd een z.g. Constitutie-
brief aangevraagd aan het Hoofdbestuur
der Orde en op 19 October 1757 werd de
■£oge „La Vertu" gesticht.
B Van de eerste levensjaren van „La
Vertu" is niets bekend, omdat alle boeken
en brieven ontbreken tot 1761. De notulen
beginnen in 1769. In elk geval is dit een
lelt, dat de jonge Loge reden van bestaan*
had, want reeds in 1770 ging een der veel
oudere zusters, de Loge l'Age d'Or* tot
haar over. De vergaderingen en bijeen
komsten werden toen gehouden in de
Srhermzaal, eene vrij primitieve lokaliteit,
waarvan in het stadsarchief aardige af
beeldingen bestaan.
In 1896 werd de Schuttersdoelen als
plaats van bijeenkomst gekozen, waarna
de casteleyn Coebergh, een Katholiek, de
Loge in een paar kamers huisvestte tot
1804. Achtereenvolgens werden daarna
hotel „De Zon" op de Breede straat en
„Het Zwijnhoofd" op de Haarlemmerstraat
als vergaderplaatsen gebruikt. Ondertus-
schen was „La Vertu" zeer uit de kluiten
gewassen. Zelfs de nog over gebleven
Loge l'Amitié Fraternelle" of l'Artillerie
des Six Couteaux de Chasse was in 1800 in
La Vertu overgegaan onder van te voren
begonnen voorwaarden.
Na 1800 bestond er te Leiden dus nog
slechts één Loge en die Loge was „La
Vertu". Zij werkte ongestoord tot het jaar
1807, toen op den 12den Januari het kruit
schip ontplofte. Wel werd geen der leden
door dien ramp getroffen, doch zij hebben
alle een groot deel gehad in het lenigen
van den nood der slachtoffers. Op de ge
denkpenning, welke in dat jaar geslagen
werd, bij gelegenheid van het 50-jarig
bestaan en waarvan één exemplaar aan
den Koning, Lodewijk Napoleon, ten ge
schenke werd geboden, staat op de voor
zijde de ramp afgebeeld. De toen geheel
gespaarde St. Lodewijkskerk of Saaihal op
de Steenschuur, is duidelijk te herkennen.
Met de behuizing ging het nog steeds niet
I naar wensch.
In 1822 werd de Schouwburg gehuurd,
toen nog een onooglijk gebouwtje. Dan
volgde eene periode tot 1827, waarin een
I der leden zijn huis zoo liet verbouwen, dat
i hij de Loge kon huisvesten tegen bepaalde
j vergoedingen. Daarna huurde de Loge een
paar lokaliteiten in het stadslokaal en
i toen dit verbouwd werd in 1871 in den
I Burcht en daarna weder in het vernieuw-
i de stadslokaal, bij welke bouw op verzoek
der Loge aan B. en W. Leiden rekening
werd gehouden met het huisvesten der
Loge.
Een afdoende oplossing werd eerst in
1872 verkregen, toen de Loge aankocht
de mouterij „De Posthoorn", vroeger „De
Arend" op de Steenschuur en aldaar liet
plaatsen het eigen gebouw zooals dit nog
thans daar staat. Hierdoor werden echter
de finantieele lasten der Loge zeer be
zwaard. Dit had contributieverhooging
ten gevolge, waardoor weer meer leden
werden weerhouden om tot de Orde toe te
treden. Het ledental daalde dan ook, doch
gelukkig niet zoo diep als in 1833, toen de
Loge slechts 9 leden telde. Die daling had
plaats in een tijd, waarin het materia
lisme overal op de wereld zegevierde.
In de geschiedenis der Loge spiegelt
zich natuurlijk het wereldgebeuren. Toen
na den oorlog van 1870 de menschen ge
schrokken waren van alle verschrikkingen
van dien strijd, waren het ook de leden
van La Vertu, die een vredesbond wilden
oprichten en een vredesdag houden to
Dordrecht om tegen den strijd te pro
testeeren. Toen in 1907 der werkeloosheid
aangroeide, werd er in de Loge gesproken
over de demping van de Zuiderzee om
ruimte to krijgen en werkgelegenheid.
De leden staan alle in het volle leven
en zij komen te staan tegenover vraag-
I stukken, die zij mede willen hel oen op
lossen en het is niet meer dan natuurlijk,
dat zij dan hun licht opsteken op die
i plaats, waar de besten, ook profanen,
hunne meening ronduit uitspreken,
i Reeds bij de viering van het 150-jarig
bestaan op 20 October 1907, welke herden
king op luisterrijke wijze geschiedde, was
het ledentl sterk toegenomen om thans te
culmineeren. Thans, 25 jaren later, doch
in die 25 jaren heeft er een wereldcata-
I strophe plaats gegrepen, die de menschen
hun vertrouwen in hunne medemenschen
heeft doen verliezen en die hun vertrou-
I wen in eene alles amvattende. opbouwen-
de wereldorde heeft geschokt. Juist nu
blijkt het, dat La Vertu reden van be-
I staan heeft, omdat er, niettegenstaande
I alles, nog gelukkig zeer vele menschen
zijn. die hunne medemenschen blijven
i vertrouwen en die blijven gelooven in het
i Eeuwige Mysterie, strijdende voor de
Menschheid.
Het grootste deel der leden van La Vertu
werkt te Leiden mede in allerlei openbare
en particulire lichmen. De Maatschappij
tot tfut van het Algemeen en de Maat
schappij van Weldadigheid zijn door
Logeleden opgericht. In de Hulpbank, in
de Spaarbank, in de Commissie voor
Volksbijeenkomsten, in de vereeniging
voor Schoolkindervoeding en kleeding, m
de Vereeniging voor Volksonderwijs, Volks
zangschool. in de Regentschappen van
Invalidenhuizen en tehuizen voor ouden
van dagen, overal werken de Logeleden
mede, omdat zij vertrouwen hebben in een
betere toekomst.
En omdat zij dit vertrouwen bezitten en
opbouwen willen, zullen zij straks op den
22sten October opgewekt het 175-jarig
bestaan hunner Loge herdenken, al is he„
dan op bescheiden wijze met het oog op de
tijdsomstandigheden.
Een onderhoud met den Burgemeester van Nieuwveen en met den
Secretaris van genoemde Kamer.
BEZOEK AAN HET N. A. Z.
Gistermiddag en vandaag heeft een aan
tal bestuursleden van de „Assistence publi-
que" te Brussel onder voorzitterschap van
mr. Goossens Bara een bezoek gebracht
aan het Nieuw Academisch Ziekenhuis al
hier Hun belangstelling ging in de eerste
plaats uit naar de huishoudelijke afdeeling
zooals keuken, wasscherij, verwarmingsin
stallatie liften e.d.
De bezoekers wr en rondgeleid door den
directeur den heer H. H. Maas den hoofd
architect bij den Rii kegpbouwendienst. Ir.
Hoekstra en den architect bij dien dienst,
Ir. Helwlg.
Zooals bekend wordt door de Kamer van
Koophandel en Fabrieken voor Rijnland
een actie gevoerd, ten doel hebbend op
ruime schaal een ruiling tot stand le
brengen tusschen de veilingproducten uit
het onder haar werkzaamheid ressortee-
rende tuinbouwgebied en Duitsche in
dustrieproducten. De bittere nood in den
tuinbouw was de oorzaak, dat het Bureau
der Kamer zich gedrongen voelde, naar
andere middelen om te zien om den export
te vergrooten; zoo moest het naar de mee
ning der Kamer mogelijk zijn, de Duitsche
regeering te bewegen goederen in Dultsch-
land zonder de gewone deviezen-maatrege
len toe te laten, indien een order, die ook
naar andere landen zou kunnen gaan, in
Dultschland zou worden geplaatst. De
I werkzaamheid in deze richting heeft tot
I resultaat gehad, dat contact werd verkre
gen met het „Gesellschaft für Internatio
nalen Warentausch" te Düsseldorf.
Transacties zonder betalings
moeilijkheden.
Het thans gepubliceerde feit, dat de
Nederlandsche' transacties een dusdanige
vlucht hebben genomen, dat genoemde
organisatie binnenkort in Nederland een
eigen kantoor gaat openen, is voor een
redacteur van het Persbureau Vaz Dias
aanleiding geweest, zich naar Nieuwveen
te begeven, waar hij een onderhoud heeft
gehad met den burgemeester dezer ge
meente, den heer J. W. Geesink. Want het
is deze burgemeester, die veór hij, daarbij
terzijde gestaan door enkele van zijn ambt-
genooten in andere gemeenten van Zuid-
Holland. met de Kamer van Koophandel
voor Rijnland in contact trad, in de rich
ting als boven geschetst, werkzaam is
geweest.
Hoe ik hiertoe gekomen ben? aldus
herhaalde de heer Geesink de eerste vraag
van den redacteur. Wel. een bericht in
de „Indische Mercuur" van 29 Juli J.I. is er
de oorzaak van! Dit bericht maakte mel
ding van een levering van Grieksche tabak
naar Duitschland, waarvan de betaling
voor 30 °/o in drachmen en voor 70 °/o in
deviezen geschieden zou, dan wel de tegen
waarde dier 70 in Duitsche goederen.
Deze transactie is inderdaad tot stand ge
komen en nadien is op eenzelfde wijze een
belangrijk deel van de Bulgaarsche tabaks
oogst, ter waarde van 150 millioen Iewa
naar Duitschland geleverd, waartegenover
Duitschland voor 75 of 112.5 millioen
naar Bulgarije exporteerde.
Met Brazilië werd onderhandeld om
Braziliaansche koffie, die op dat moment
geheel onverkoopbaar, hetzij verbrand, het
zij in zee gestort werd, te ruilen tegen
Duitsche steenkool. De onderhandelingen
hadden een dermate gunstig verloop, dat
Duitschland thans maandelijks voor 3/4
millioen mark aan steenkool uitvoert,
waartegen Brazilië Santos exporteert. De
Duitsche steenkolen worden opgenomen
door de Braziliaansche regeering tegen
normalen marktprijs en gebezigd voor de
Braziliaansche Rijksspoorwegen. Duitsch
land opende door deze transactie een ge
heel nieuw afzetgebied, daar tot dusver
Engeland hier leverde; de Santos-koffie
wordt op normale wijze te Hamburg aan
de markt gebracht.
Een dergelijke wijze van handelsvoering
is in deze tijden zeker wel een unicum,
daar het hier vrijwel neerkomt op de oude,
primitieve goederenruil („Warentausch").
Toch mag niet ontkend worden, dat de
koopkracht en werkverruiming ten zeer
ste door deze transacties gebaat werden.
Een dezer ruilobjecten, welke voorname
lijk in het Rijnland tot stand kwam, gaf
de Duitsche industrie belangrijke trans
portorders, waardoor de fabrieken weder
arbeidsgelegenheid kregen; de arbeiders,
door de verdiende loonen koopkracht ont
wikkelden en daardoor weer in de gelegen
heid kwamen de geïmporteerde goederen
(in dit geval tabak), die in Duitsche fa
brieken ten deele na verwerkt werden, af
te nemen.
Welnu aldus burgemeester Geesink
het is deze publicatie geweest, die bij mij
en mèt mij enkele mijner ambtgenooten
van gemeenten in Zuid-Holland, de vraag
heeft doen rijzen of er voor onze tuin
bouwproducten, die wij eigenlijk wel op de
mestvaalt konden gooien door gebrek aan
exDOrt naar Duitschland, wellicht een der
gelijke regeling te verwezenlijken zou zijn.
Een onderzoek in deze richting wees uit,
dat er te Berlijn een organisatie is, die
zich speciaal ten doel stelt Duitsche in
dustrieproducten te ruilen tegen levens
middelen uit het buitenland. Het is de
„Gemeinschaft der Deutschen Lebens-
mittel Emfur Handels A. G.", kortweg
Gedelag genoemd.
Persoonlijk heb ik een bezoek gebracht
aan het Duitsche Rijnland. Daar bleek mij
dat de Kamer van Koophandel te Düssel
dorf, die nauw verbonden is met het „Ge
sellschaft fur internationalen Waren
tausch" in deze stad, voor de Nederland
sche belangen het aangewezen middel
was, aangezien een groet deel van onzen
export van landbouwproducten vooral in
het Rijnland en Westfalen een afzetge
bied vonden. Met de Kamer van Koop
handel voor Rijnland te Lelden, die reeds
in dezelfde richting werkte, werd de zoo
noodige samenwerking gezocht; zoo wer
den tusschen de bij deze zaak betrokken
instanties verdere besprekingen gevoerd,
waarna tenslotte met medewerking der
Duitsche regeering bereikt werd, dat een
behoorlijke hoeveelheid Nederlandsche
groenten en haring uit het district Leiden
geruild kon worden voor Duitsche in
dustrieproducten. Een dergelijke „Waren
tausch" ondervindt in Duitschland, ook in
regeeringskringen, veel sympathie.
Afgescheiden van eenige minder be
langrijke punten is aldus de burgemees
ter het groote voordeel van dergelijke
transacties wel hierin gelegen, dat de uit
voer van de Nederlandsche goederen naar
Duitschland op deze wijze niet in het
1 minst onderhevig is aan betalingsmoei
lijkheden, daar de betaling en afrekening
telkens geheel binnen eigen grenzen
blijven.
De zeer krachtige bouding van de Ka
mer van Koophandel te Leiden tegenover
de Duitsche regeering heeft er voorname
lijk toe geleid, dat deze gunstige resul
taten bereikt zijn; aan de Duitsche Ka
mers van Koophandel is n.l. medegedeeld,
dat men alleen dan bereid was de orders
in Duitschland te plaatsen, indien een
zeker percentage bij een strenge ver
houding van 1 1 zou Duitschland's bui-
tenlandsche handelsbalans weinig zijn ge-
oaat der koopsommen in goederen kon
worden verrekend.
Van groot belang is ook, dat Duitsch
land bereid is, ongelimiteerd Holiandsche
levensmiddelen door bemiddeling van het
bureau in Düsseldorf op te nemen. De ves
tiging van een eigen kantoor door het
„Gesellschaft für Internationalen Waren
tausch" in Nederland wijst er voorts op,
hoe men in Duitschland overtuigd is van
de belangrijkheid van het onderhavige
systeem. Mijn indruk is. dat dit systeem
dat voorloopig wel gehandhaafd zal blij
ven omdat de exportmoeilijkhcden onge-
BINNENLAND.
Het 175-jarig bestaan der Leidsche
Loge „La Vertu". (Stadsnieuws, le Blad.).
Goederenruil tusschen Nederland en
Duitschland. (le Blad).
Dc prijsverhooging van reuzel; minister
Verschuur heeft maatregelen genomen.
(Binnenland, 2e Blad.).
Autobus of train? (Binnenland, 2e Bi.),
Aantal gemeenten, dat geen opcenten
heft op gemeentefondsbelasting van 317
tot 181 gedaald. (Binnenland, 2e Blad.).
De roofoverval te Ide (Gr.); dc dader is
aangehouden. (Laatste Berichten, le Bi.).
BUITENLAND.
Duitschland weigert nogmaals naar Ge
neve te komen. (Buitenland, le Blad.).
Crisis-geruchten in België, Tsjccho-Slo-
wakijc en Zuid-Slavië. (Buitenland, le Bi.).
Het Roemecnsche kabinet is afgetreden.
Een kabinet Maniu op komst? (Buiten
land, le Blad.).
Een rede van MacDonald over dc ont
wapening. (Buitenland, le Blad.).
Ernstige treinramp in Roemenië. Reeds
24 dooden. (Buitenl. Gemengd, 3e Blad en
Tel. le Blad.).
Te Oberammcrgau is overleden Ludwig
Lang. (Tel. le Blad.).
twijfeld nog zeer gerulmen tijd zullen aan
houden, behoorlijke resultaten zal blijven
afwerpen. Het mag dan ook geen verwon
dering baren, dat andere Kamers van
Koophandel ik noem speciaal Gouda
en Den Haag, deze aangelegenheid in de
sfeer van hun belangstelling getrokken
hebben. En hoe meer propaganda, hoe
beter!
Nog één zaak van belang bracht hierna
1 de redacteur ter sprake.
Waar wordt het kantoor, waarvan U
zoo even sprak, gevestigd?
U moogt vermelden, dat Rotterdam
hiervoor is uitgekozen, antwoordde de
burgemeester. In deze zaak wordt de
meeste spoed betracht.
De werkwijze van het stelsel.
I De redacteur heeft zich na dit onderhoud
naar hier begeven, waar hij den secretaris
van de Kamer van Koophandel en Fa
brieken voor Rijnland, dr. P. G. Knibbe,
bereid vond, nog eenige nadere mededee-
lingen te doen, ook wat betreft de belang
rijke kwestie der werkwijze van 't bureau
Het werk gaat goed, aldus dr. Knibbe,
en mede daarom geeft het ons veel vol
doening. Verrassend voor ons was de on
verwachte medewerking van de importeurs
van Duitsche goederen.
Op geen enkele weigering zijn we ge
stuit! We moeten nu afwachten hoe het
werk hier verder groeien zal. Van betec-
kenis is het zeker dat tal van andere Ka-
Morgen is het feest in de nederige, maar
vriendelijke woning van Isaac Boom en
Maria Pardon in het Hof .De Blauwe
Klok" No. 4 nabij de Oude-Slngel. Dan
herdenken de beide oudjes den dag. waar
op zij voor vijftig jaar ..aanteekenden". ter
wijl op 1 November 1882 de ambtenaar van
den Burgerlijken Stand hen als wettige
echtgenooten in zijn register schreef.
Een halve eeuw lang hebben Boom en
zijn vrouw lief en leed met elkaar gedeeld
Hun huwelijk werd gezegend met de ge
boorte van 11 kinderen, waarvan er nog 8
in leven zijn. Bovendien ziin er 40 klein
kinderen en 5 achterkleinkinderen
De thans 71-iarige bruidegom was ge
durende een groot deel van zijn leven
werkzaam als dekenwever, eerst bij de
firma Scheltema en later bij de firma Van
Wensen,
Toen na het uitbreken van den oorlog
een groot deel van het personeel dezer
firma overging naar de firma Zaalberg
werd Boom met het oog op zijn reeds be-l
trekkehjk hoogen leeftijd ontslagen en was
hij genoodzaakt door de opbrengst van
peuren in zijn onderhoud te voorzien Zijn
vrouw was hem daarbij met den verkoop
behulpzaam.
In de laatste jaren heeft hij dit niet
meer kunnen vnlhouden aangezien het
roeien te veel van zijn krachten vroeg
De slechte tijdsomstandigheden met hun
groote werkloosheid en al de gevolgen van
dien hebben hun terugslag ook doen ge
voelen in het khlne huisje van het echt
paar Boom.
Moge de feestelijke glans van de komen
de weken voor langen tijd all° sombere ge
dachten en gevoelens verdrijven.