Buitenlandsch Weekoverzicht.
THERMOGENE
73'te Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 15 October 1932
Derde Blad
No. 22261
UIT HET NEDERLANDSCHE
PARLEMENT.
PARLEMENTAIR OVERZICHT
v*'
RH fel J
Koest,Koude
Rheumatiek
Griep en Ste
ken in de zij.
Steunt met Uw gaven
het Leidsch Crisis-Comité.
LAND- EN TUINBOUW.
Door D. HANS
ADRES VAN ANTWOORD.
De klad komt er in.
Er wordt tegenwoordig meer en meer de
draak gestoken met het totaal overbodige
Adres van Antwoord op de Troonrede der
Eerste Kamer.
De klad komt er in.
oeli, het Adres van Antwoord heeft in
den loop der jaren al eens meer aanlei
ding gegeven tot moeilijkheden.
Het eerst in 1844. De Grondwet bepaalt
(art 120) dat „andere voordragten dan
voorstellen van wet door elke Kamer af
zonderlijk aan den Koning (kunnen) wor
den gedaanOnder deze ..voordragten"
zijn ook adressen begrepen. De bepaling,
dat elke Kamer „afzonderlijk" adressen
fnden kan, is in 1848 in de Grondwet
komen. De noodzakelijkheid daarvan
is gebieken. Toen in 1844 de Tweede
I Kamer een Adres van Antwoord opstelde,
waarin de wenschelijkheid van Grond
wetsherziening werd uitgesproken, zond
de Regeering het Adres terug met de
mededeeling, dat de Koning de Troon
rede in een Vereenigde Vergadering had
uitgesproken en daarom geen afzonderlijk
Adres van de Tweede Kamer zou aan
vaarden. En toen daarop de Eerste Ka
mer weigerde, het Adres mede te verzen
den omdat het om herziening der Grond
wet' vroeg, werd er dat jaar géén Adres
aan den Koning gestuurd. In 1848 is toen
in de Grondwet bepaald, dat iedere
Kamer afzonderlijk 'n Adres mag zenden.
het' curieuze was. dat geen jaar later
het, eerste parlementaire ministerie (het
kabinet-Donker Curtius) bij de behande
ling van het Adres van Antwoord strui
kelde. door aanneming van een amende-
ment-Thorbecke.
''"•De Adressen van Antwoord waren ge-
■Boonlijk onbeduidende, zinledige dingen.
Formaliteiten. Vandaar dat de Tweede
Kamer in 1906 deze plichtpleging af
schafte, maar in het Reglement van Orde
de bepaling opnam, dat het Adres alleen
„in bijzondere omstandigheden" kan wor
den verzonden. Op 21 September 1911
elde de heer Troelstra voor. de Ope-
mgsrede (de zitting der Staten-Generaal
was dat jaar niet door de Koningin zelf
geopend) met een Adres te beantwoorden.
Het schriftelijk voorstel was als volgt toe
gelicht:
„De steeds toenemende urgentie van
et kiesrecht-vraagstuk, in verband met
den tot heden bestaanden twijfel, of de
legeering, mochten de voorstellen der
Jtaatscommissie haar tijdig bereiken, het
plan heeft, dit vraagstuk nog in den loop
dezer legislatieve periode althans wat de
eerste lezing betreft, tot oplossing te
brengen, doen ondergeteekenden eene uit
spraak der Kamer gewenscht achten Nu
de Openingsrede hierover zwijgt, ligt het
in de rede, die uitspraak te doen in den
vorm van een Adres van Antwoord. De
aanbieding van een Adres om algemeen
kiesrecht aan de Regeering en de demon
stratie, die daarmede gepaard ging, wor
den door ondergeteekende beschouwd als
„bijzondere omstandigheden", die volgens
de op 8 Juli 1906 aangenomen motie bij
uitzondering de indiening van een Adres
van Antwoord wettigen."
Deze eerste poging, om weer eens met
een Adres te zenden mislukte echter, want
met 38 tegen 25 stemmen werd op voor
stel van den heer de Savornin Lohman
besloten, het voorstel niet in behandeling
te nemen. Het hoofdmotief was. dat er
voor een Adres geen plaats was, daar de
Koningin niet zelf de zitting had geopend.
Na deze beslissing gingen de sociaal-de
mocraten over tot obstructie, waarbij zich
rumoerige en hartstochtelijke tooneelen
afsoeelden. en waarna zij toch grooten-
deels gelijk kregen: het voorstel werd be
handeld en verworpen.
Maar:
sindsdien is er in de Tweede Kamer,
wanneer ik mij niet al te zeer vergis,
nooit meer iets bijzonders over dit onder
werp gebeurd en over een Adres van Ant
woord heeft men niet meer gesproken.
Terecht.
Natuurlijk heeft de Eerste Kamer de
formaliteit niet afgeschaft. Hier hecht
men nu eenmaal nog veel meer aan vor
men en beleefdheden en formules. Ik heb
het altijd een beetje zonderling gevonden,
dat de eene tak der volksvertegenwoordi
ging de gewoonte handhaafde en de an
dere niet. Want de Koningin zal nu toch
wel eens meesmuilen: óf zij vindt de
Tweede Kamer onbeleefd: óf zij vindt het
Adres van de Eerste Kamer een absolute
overbodigheid. Nu, ik geloof, dat het laat
ste juist. is.
O. ik gun m'n medemenschen een pretje.
Ik kan de zon in het water zien schijnen,
of om duidelijker te zijn ik kan de
leden van de Commissie van Redactie in
de gala-koets zien zitten en aan het
Koninklijk Paleis ontvangen zien worden
door een eere-wacht met gepresenteerd
geweer of getrokken sabel. Ik kan het
hebben, gerust, dat dc heeren nog eens
oen uurtje in hun ambtscostuum loopen;
wat deksel, we hebben allemaal wel eens
graag ons Zondagsche pakkie aan, en zij
koesteren zich in de zonnige illusie, dat
het mooi staat. Zie de heer Blomjous daar
eens parmantig staan, met den steek in
zn rechterhand, en z'n linker dito aan
het gevest van z'n sabel, of hij zóó naar
een Tiendaagschen Veldtocht moet. Kijk,
de heer Steger heeft z'n degen aan den
verkeerden kant; o meneer, als de Ko
ningin dat ziet! maar griffier Beelaerts
heeft het nog juist in de gaten en de
opper-bode sjort het zwaard naar links.
En daar wil de heer van der Hoeven zoo
waarlijk z'n steek dwars op z'n hoofd zet-
op z'n Napoleonsch. maar het ding
wiebelt zoo. dat het niet gaat. Jammer!
Maar eindelijk is dan alles in orde, de
neeren zitten in de kussens, de gala-koet
sen zijn in gang, en op straat zeggen
vVu e pas hun nieuwsgierige zoons
het bekende vaers van den Schoolmeester:
Ziet gij dien heldenstoet, mijn zoon,
Die langs de straten wandelt?
En die een iedereen om 't zeerst
Met consideratie behandelt?
h al is dit „wandelen" in dit geval een
dichterlijke vrijheid, de zoon is met ont
zag vervuld. Of vergis ik me, en zie ik
nchtelijke-ironische trek op z'n ge-
HET RESIDENTIE-ORKEST.
Eerste Abonnementsconcert.
Donderdag a.s. geeft Het Residentieor
kest onder leiding van dr. Peter van An-
rooy in de Stadsgehoorzaal zijn eerste
abonnementsconcert van dezen winter. Het
programma vermeldt: Symphonie in g-moll
(K.V. No. 550) van W. A. Mozart. Diverti
mento voor strijkorkest van Geza Frid,
Oud Nederland suite voor orkest van Ju
lius Röntgen Rhapsodie voor alt. mannen
koor en orkest, op. 53, van Joh Brahms
en Drie liederen voor alt met orkestbege
leiding van M. Reger (Das Dorf. Aeolsharfe
Des Kindes Gebet) De twee laatste wer
ken worden gezongen door mevrouw Ilona
Durigo terwijl aan de Rhapsodie van
Brahms bovendien welwillend medewerking
wordt verleend door het mannenkoor van
de afdeeling 's-Gravenhage van de Maat
schappij tot Bevordering der Toonkunst
Voor hen die van onze mededeelingen
in den looo van den zomer hieromtrent ge
daan geen kennis namen, mogen wij hier
no" h?t volgende herhalen: Het Residentie
j Or -ast geeft dit seizoen onder leiding van
i dr P;ter van Anrooy zes abonnementscon
certen te Leiden. Deze concerten zullen
plaats hebben op Donderdag 20 October 3
November 24 November 1932 12 Januari.
9 Februari en 9 Maart 1933. Als solisten
verleenen hun medewerking: Ilona Durigo
(altzangeres). Myra Hess (Dianiste) Wia-
dimir Horowitz (pianist4 Charles van Is-
tevdael (violoncellist). G:org Kulcnkampff
I (violist). Sam Swaap (violist) en Alexan
dre Uninsky (pianist).
DE CONCERTEN TE LEIDEN.
Seizoen 19321933.
Ten gerieve van onze muziek-minnende
abonnés laten wij hieronder een overzichtje
volgen van de concerten, welke dezen win
ter te Leiden dn de Stadsgehoorzaal) zul
len worden gegeven.
Het Residentie-Orkest opent het seizoen
j met zijn Eerste Abonnementsconcert op
Donderdag 20 October, dan volgt de Kunst
kring „Voor Allen' 'op Maandag 24 Octo
ber met het Quintette Instrumentale de
Paris. Donderdag 3 November het Tweede
Abonnementsconcert van Het Residentie-
Orkest. Dinsdag 15 November Charles Pan-
zera (zang) onder auspiciën van den Leid-
schen Kunstkring. Donderdag 17 November
het Nederlandsch Kamerorkest onder lei
ding van Otto Glastra van Loon. voor de
Maatschappij voor Toonkunst, en Donder
dag 24 November het Derde Abonnements
concert van Het Residentie-Orkest. Decem
ber brengt ons Harold Samuel (pianist)
van den Kunstkring (Donderdag 1 Decem
ber). het Haagsche Strijkkwartet en het
Nederlandsehe Trio op resp. Dinsdag 6 en
Dinsdag 13 December van de Maatschappij
voor Toonkunst Beide laatste concerten
ter herdenking van den lOOsten geboorte
dag van Joh Brahms (7 Mei 1933). De
Maatschappij tot Bevordering der Toon-
kust sluit 1932 met een uitvoering van
Verdi's Requiem op Donderdag 22 Decem
ber (Generale Repetitie) en Vrijdag 23 De
cember (Uitvoering). De L. K. Voor Allen"
begint 1933 met een concert van den vio
list Simon Goldberg op Maandag 9 Ja-
1 nuari. Donderdag 12 Januari het Vierde
Abonnementsconcert van ..Het Residentie-
Orkest Donderdag 9 Februari het Vijfde
van Het Residentie-Orkest Donderdag 16
Februari een violoncellc-avond van Raya
I Garbousova voor den Kunstkring. Vrijdag
24 Februari de zangeres Adelheid Armhold
voor de Maatschappij voor Toonkunst In
Maart worden de series besloten: Woens
dag 1 Maart de Kunstkring-serie met een
concert van het Rostal-kwartet. die van
Het Residentie-Orkest met het Zesde Abon-
nemtsconcert op Donderdag 9 Maart, en
die van de Maatschappij voor Toonkunst
met een avond van het Utrechtsch Stede
lijk orkest onder Van den Goudoever op
Donderdae 23 Maart Tot slot: de uitvoe
ring van Mendelssohn's Walpürgisnacht en
Koren met soli uit Ooerawerken van Wag
ner door de Maatschanpii tot Bevordering
der Toonkunst Generale Repetitie op Dins
dag 3 Mei de Uitvoering Woensdag d.a.v.
Welke solisten hun medewerking verlee
nen aan deze concerten welke werken zul
len worden uitgevoerd (voor zoover nog
niet vermeld) en eventueele aanvullingen
hopen wij te g-legener tijd mede te deelen.
O. snoode jeugd, zult ge dan nooit eer
bied krijgen voor het Gezag, met Steek
en Degen?
Ik had het daar over den degen der
volksvertegenwoordigers. Is het werkelijk
een degen? D. w. z. zit er iets in? Of is
het alleen een scheede? M'n banketbak
ker heeft in z'n étalage ook wel doozen
die er bijster fraai uitzien, maar toen ik
er van de week een koopen wilde, bleek ze
ongevuld. Is het zoo ook met den parle
mentaire degen?
Hoe dit alles zij: cenige jaren geleden
heeft het Adres vain Antwoord in de
Eerste Kamer aanleiding gegeven tot ob
structie. Ten onrechte. Want zooals een
kleine jongen wel speelt met vaders hoo-
gen hoed en niet weet wat hij er mee
moet beginnen en hoe hij 'm houden
moet, tot hij er tenslotte op gaat zitten,
zoo heeft men toen in den Senaat, voor
het eerst, met obstructie gewerkt, maar
heelemaal te onpas en zonder reden En
dat in de Eerste Kamer!
O, gij ouden en gij voornamen, gij
deftigen en luisterrijken van vroegere ge
slachten, gij zult u hebben omgedraaid In
uwe graven. Gij van Aylva van Pallandt
van Waaidenburg en Neerijnen, gij Tho
massen a Theussink van der Hoop van
Slochteren. gij Schimmelpenninck van Nij-
enhuis, gij van Heeckeren van Enghulzen,
gij Taets van Amerongen tot Natewitsch,
gii de Dieu Fontein Verschuur van Heilo,
gij Mackav van Ophemert en Zennewijnen,
gij Dumarchie van Voorthuyzen, gij Van
der Hein van Duvvendijker, gii Neder-
meyer ridder van Rosentha1 en hoe gij
meer heette prijst de gelukkige dat gij
deze decadentie een paar jaar terug niet
heeft meegemaakt!
Afschuwelijk
Tusschen twee haakjes Zou ook de Se
naat het Adres van Antwoord maar niet
afschaffen? Het wordt zoo mal. Laat men
ieder afgevaardigde dan het recht geven,
op zijn verjaardag de vergadering in
ambtscostuum bij te wonen Met een steek
op z'n hoofd en een sabel op zij. Aeste-
tisch is het niet, maar als de heeren er
zoet mee zijn...j
TWEEDE KAMER.
DE OPGEHEVEN
VROEDVROUWENSCHOOL.
Over de opheffing der Rijksvroedvrou
wenschool te Amsterdam hebben verschil
lende afgevaardigden nog het woord ge
voerd.
Een krachtig protest liet, aan het be
gin der vergadering, mej. Katz hooren
tegen de wijze, waarop de Regeering de
zaak (de opheffing) heeft behandeld. Zij
betoogde dat er met belanghebbenden
zoo goed als geen overleg is gepleegd en
verdedigde haar opvatting, dat de school
niet een Amsterdamsch, maar een alge
meen belang is. Uit een anderen gezichts
hoek bekeek de heer Peereboom de zaak:
hij stelde tegenover de opheffing van deze
school in een Protestantsch deel des lands
de royale wijze, waarop de vroedvrouwen
school in het Katholieke Heerlen behan
deld wordt en riep uit, dat hier „door de
slapheid der Protestanten een nieuwe
Protestantsch nederlaag is geleden. In
ongeveer gelijken geest sprak de heer ds.
Zandt, die meende dat er veel meer reden
waren geweest, de school te Heerlen op te
heffen, die aan het Rijk veel meer heeft
gekost. Maar „Rome wordt opnieuw be
voordeeld" riep deze afgevaardigde uit,
terwijl het steeds rumoeriger werd om
hem heen.
In een andere richting ging het betoog
van dr Vos; ook hij keurde de opheffing
der Amsterdamsche school af, maar hij
zou alle scholen willen handhaven. Door
bezuiniging in Rotterdam en Heerlen had
meende hij de school te Amsterdam
behouden kunnen blijven. En prof. Slote-
maker de Bruine, opmerkende dat alleen
de belangen der volksgezondheid den door
slag moeten geven, vroeg of er niet alsnog
een beslissing genomen zou kunnen wor
den bij de begrooting.
Nogmaals heeft daarop Minister Ruys
de Beerenbrouck zijn beleid verdedigd. Hij
ontkende dat er onvoldoende overleg zou
zijn gepleegd, maar er was spoed noodig.
En opnieuw betoogde hij. dat de Amster
damsche school allereerst een gemeente
belang is: in andere groote steden is veel
meer gedaan. De Minister gaf vervolgens
weer uiting aan zijn bereidheid, om Am
sterdam tegemoet te komen, b.v. wanneer
de stad in samenwerking met de provin
cie de opleiding zou willen behouden,
maar de bezuiniging zoo verklaarde Zijn
Excellentie moet er blijven. Later ver
klaarde de Minister nog, dat hij zal na
gaan of hij soms ten aanzien van enkele
punten onvolledig is ingelicht.
Hiermede eindigde het debat.
De Rijks-school blijft opgeheven, maar
er zullen ongetwijfeld onderhandelingen
plaats hebben om haar, geheel of ten
deeje. in anderen vorm te behouden.
ONTWERP-
BEDRIJFSRADENWET.
De Kamer heeft vervolgens een aan
vang gemaakt met de behandeling van
het wetsontwerp tot instelling van be-
drijfsraden.
De eerste spreker, de heer dr. Vos, heeft
het scherp bestreden. Zijn conclusie, op
grond van verschillende argumenten, was
deze, dat het stelselvan den Minister
verwantschap toont ,.met de corporatieve
staatsidee der fascistéhk' en in deze rich
ting- wenschen de liberalen niet te gaan.
Hij schetste hoe er omtrent de taak der in
te stellen raden geen zekerheid bestaat en
hij noemde het thans niet de tijd, om de
overheidsbemoeing uit te breiden. De Re
geering tracht hier te forceeren, en dat
vond dr. Vos verkeerd; zij moet alleen
steunen, wat langs natuurlijken weg ont
staat, en zij mag geen organen in het
leven roepen, waarin gedwongen kan wor
den om te debatteeren over interne be-
drijfs-aangelegenheden, zelfs onder aan
wezigheid van concurrente-n. In zaken
van techniek en economie zullen de ra
den toch nooit deskundig kunnen worden.
Heeft dr. Vos dus in het licht gesteld,
dat het ontwerp hem te ver ging en het
bedrijfsleven bloot zou stellen aan een
gevaarlijk experiment, de heer van den
Bergh betoogde, dat het den sociaal-demo
craten lang niet ver genoeg gaat. De me
dezeggenschap zoo zei hij is het
voorportaal der socialisatie, en daarom
zou hij het prachtig vinden, als aan on
dernemingsraden het vaststellen van al
lerlei regelingen werd toevertrouwd. Dit
doet het ontwerp niet. Het is nog slechts
een kiem. het is een schuchtere poging,
maar later kunnen er goede bedrijfsraden
uit groeien. Of hij aan het ontwerp zijn
stem zou geven, zou afhangen van de re
sultaten van het debat. D. w. z. van het
lot der amendementen.
De derde en laatste spreker, de heer
Amelink. kwam aan het ontwerp zijn
stem verzekeren. Reeds in 1873 zoo her
innerde hij heeft dr. Kuyper over be
drijfsorganisatie gesproken. Men dient
echter op dit terrein met voorzichtigheid
op te treden en daarom juichte hij het
toe. dat de in te stellen raden niet meer
dan een adviseerende bevoegdheid zouden
krijgen. Het zou te ver gaan hun nu reeds
verordenende bevoegdheid toe te kennen.
Tot zoover het debat.
HAGENAAR.
Verschuiving van Tegenstellingen.
McDonald (links) en Herriot (rechts) te Londen ter conferentie.
RECLAME.
Deze vari ouds be
kende wallen ver
spreid! 'n weldoen
de warmte en be
strijdt met succes:
Doozen van 45 en 75 cents.
81] Apothekers en Drogisten^
8227
Engeland heeft zich voor een yolledige
mislukking van zijn plannen weten te
redden, doch het succes is niettemin weer
eens voor Frankrijk! Nadat Mc. Donald
aanvankelijk te hard van stapel was ge-
loopen. heeft hij, zooals bekend, een
tweede poging gewaagd en nu op de wijze
die hij direct had moeten inslaan: door
overleg te plegen, rechtstreeksch overleg.
Duitschland en Italië leverden geen moei
lijkheden on. aanvaardden de conferentie
zonder of zonder noemenswaardige voor
waarden. terwijl Amerika ten allen tijde
bereid is een toehoorder te zenden, waar
toe de Vereenigde Staten zich immers
plegen te beperken. Frankrijk was het
struikelblok en daarmede moest Mc Do
nald tot een overeenstemming zien te
komen. Het gelukte den Engelschen pre
mier met Herriot tot de afspraak te
peraken. dat de Fransche minister-presi
dent naar Londen zou komen voor een
voor-bespreking en dit bezoek heeft in
middels plaats gehad. Herriot heeft in
hoofdzaak zijn zin gekregen, zelfs zoo
danig, dat het ons wil voorkomen, dat nu
weer van de overzijde gevaar gaat dreigen!
In de eerste plaats omdat Londen is prijs
gegeven voor Genève en in de tweede
plaats omdat van te voren is vastgelegd,
dat de komende conferentie slechts provi
sorisch zal zijn, terwijl de Volkenbond uit
eindelijk zal beslissen, en, last not least,
omdat in de derde plaats het bekende
Fransche standpunt betreffende de vei
ligheid als schakel direct is ingeschakeld.
Heeft Herriot niet over de gansche linie
gezegevierd? Blijkbaar heeft Mc. Donald
om een regelrechte nederlaag te ontgaan
ln den vorm van een mislukking maar toe
gegeven.
Stel daartegenover de keerzijde der
medaille! Duitschland heeft van den be
ginne af aan zijn afkeer van een confe
rentie te Genève of omgeving niet onder
stoelen of banken gestoken, daar do
atmosfeer daar te veel in Franschen geest
is georiënteerd; de ondervinding heeft dat
geleerd.
Provisorisch is bovendien aan Duitsch
land reeds eerder zijn eisch tot regel
rechte bespreking van den gelijkgerech-
tigdheidseisch toegezegd, dus is er in dit
opzicht absoluut geen vooruitgang en wat
de Fransche veiligheidseisch betreft, deze
kwestie is zóó ingewikkeld, dat moeilijk ls
aan te nemen, dat daarin een beslissing
kan vallen!
Nu kan men wel redeneeren, dat het
beter is om de diverse aangelegenheden,
zij het ook onder tal van voorbehouden,
onder de oogen te zien dan niets te doen,
waarin een kern van juistheid niet is te
miskennen, (speciaal gelet op de lastige
positie, waarin Herriot zich bevindt ten
oozichte van de Fransche volksmeening)
doch wij kunnen dit gevoelen alsnog niet
aeelen, gelet op de mentaliteit in Duitsch
land en daarmede moet toch eveneens
rekening worden gehouden. De gang van
zaken is een zoo sprekende Fransche over
winning. dat a priori Duitschland zeer be
slist niet dan uiterst argwanend daar
tegenover kan staan.
Als Duitschland ingaat op het Engelsch-
Fransche accoord, waarom is het dan
weggeloopen van de Ontwapeningsconfe
rentie? Dan was daarvoor totaal geen
reden geweest, want in ver verschiet was
de behandeling ven den gelijkgerechtigd-
heidseisch in het vooruitzicht gesteld;
misschien iets minder pertinent dan thans
voor de bij-conferentie van Genève, maar
toch!
Wij veronderstellen dientengevolge, dat
nu van Duitsche zijde opnieuw zal im
mers toestemming moeten worden ge
vraagd te Rome en Berlijn ernstige be
zwaren naar voren zullen worden gescho
ven en dat de van Londen naai* Genève
overgebrachte conferentie nog niet direct
voor elkaar is;
De Ontwapeningsconferentie blijft der
halve voorloopig verkeeren in dezelfde im
passe, waarin zij terecht was gekomen en
niet voor niets is de volgende bijeenkomst
van het Bureau, na een korte geheime
zitting, uitgesteld tot begin Nov. ten einde
eerst de kat uit den boom te kunnen zien.
Van Italiaansche zijde schijnt ons geen
verzet tegen Genève als plaats van bijeen
komst te verwachten, doch overigens kon
ook Mussolini wel eens krachtig gaan op
treden uit ontevredenheid over de nieuwe
Engelsche toegevendheid tegenover Frank
rijk. die inderdaad alleszins de aandacht
verdient.
Temidden van al dit rumoer op het
groote speeltooneel der politiek begint in
Duitschland de verkiezingscampagne voor
de Rijksdagverkiezingen van 6 November
a.s. Ongetwijfeld heeft de regeering van
Papen eenlg terrein gewonnen ten koste
van Hitler, die op den terugweg is. dat
in zeker, gelet op den uitslag van
enkele kleinere gemeenteraadsverkiezingen.
Hitler's niets-doen op de beslissende mo
menten hoezeer overigens te verklaren
uit het feit. dat Von Papen de macht ach
ter zich had! heeft, zooals wij voorza
gen. zijn kansen vernietigd Doch aan den
anderen kant, al wint Von Papen. In den
vorm van zetelwinst voor Hugenberg c.s..
veel te beteekenen zal dit niet hebben en
op steun van het nieuwe parlement zal de
Rijkskanselier evenmin kunnen rekenen als
van het zoo eigenaardig naar huis gezon
dene Dientengevolge is nog niet te over
zien. hoe in Duitschland zich in de toe
komst de toestanden zullen ontwikkelen.
Vast staat slechts, dat het feit van Rijks
dag-verkiezingen Duitschland zal aanzet
ten om niet te wijken inzake den elsch van
gelijkgerechtigdheid, die, behalve in Frank
rijk en zijn getrouwe vazallen overal weer-
Stalin heeft in Rusland opnieuw slag ge
leverd en is wederom als overwinnaar uit
den strijd te voorschijn getreden. Toen via
Finland bericht kwam over een aanstaand
aftreden van den dictator, was het niet
moeilijk vast te leggen dat er in het land
der sovjets iets gaande was, al leek ter
stond het heengaan van Lenin's erfgenaam
meer een wensch dan werkelijkheid. Spoe
dig kwam aan het licht dat dit juist was
gezien. Onder leiding van Zinowjef. Ka-
menef en enkele andere minder bekende
leiders heeft een nieuwe poging plaats ge
vonden om Stalin weg te werken doch
deze steunpilaren van Trotzky die eerst na
volledige onderwerping oo ondergeschikte
posten weer waren toegelaten tot de partij,
hebben thans hun politiek einde gevonden,
daaraan is moeilijk te twijfelen. Niet voor
de tweede maal zullen zij worden begena
digd! Zij zijn geheel uit de partij gestoten.
Toch bewijst een en ander, dat het onder
de communistische leiders gist en broeit.
Wat heden niet lukt kan morgen slagen.
DE TARWEWET ALS STEUNMAATREGEL
Voorstellen aan het bestuur der
Holl. Maatschappij van Landbouw.
De Akkerbouwcommissie der Hollandsche
Maatschappij van Landbouw heeft aan het
hoofdbestuur dier Organisatie geadvi
seerd met klem aan te dringen op:
le. opheffing van de beperking van den
steun tot 1/3 van het bouwland.
2e. verhooging van het maalpercentage.
De Commissie wijst er het Hoofdbestuur
op. dat het laatste boekjaar zoowel voor
akkerbouwers als veehouders zeer slecht is
geweest en het weerstandsvermogen sterk
is ondermijnd
Het percentage landbouwers, dat niets
meer bezit, meer schulden dan bezittingen
heeft is reeds zeer groot geworden. De
meening, dat de tarweteelt loonend is ge
weest en daarom is uitgebreid is naar de
Commissie weet onjuist De opbrengst
oogst 1931 is zeer tegengevallen, zoodat
slechts bij uitzondering de teelt een loon
zal hebben opgeleverd voor den boer. Dat
niettemin de teelt wordt uitgebreid, vindt
dan ook zijn oorsprong in het feit. dat de
andere gewassen nog slechtere uitkomsten
bieden.
Dit laatste is er sinds de berichten der
laatste weken over doelbewuste belemme
ring door andere landen van den export
onzer landbouwproducten niet 'oeter op
geworden. De Commissie weet niet wat zij
in deze omstandigheid den landbouwers
moet adviseeren om te verbouwen nu de
tarweteelt beperkt moet blijven tot een
derde.
De Commissie ziet in de tarwe het
eenige gewas, dat de noodwendige beper
king der andere culturen, door de vernie
tiging van den export ervan, eenigermate
kan opvangen en acht het dan ook onbe
grijpelijk, dat juist in dezen duisteren tijd
de steun beperkt wordt en zelfs geen gras
land mag worden gescheurd om direct of
indirect van de Tarwewet te profiteeren.
Met cijfers uit Noord-Holland en Zuid-
Holland toont de Commissie nader aan op
hoeveel honderden bedrijven de tarwever-
bouw zal moeten worden beperkt en hoe
onbillijk deze uniforme beperking moet
werken.
Ter toelichting op den wensch, het maal
percentage te verhoogen, deelt de Com
missie onder meer mede, dat de kwaliteit
van den oogst 1932 uitmuntend is en de
bezwaren, tegen een verhooging van het
percentage (van 25 pet.) geuit, door de op
gedane ervaring zijn gelogenstraft
Voorts wijst de Commissie op de mo-
reele gevaren, welke de Tarwewet thans
met zich brengt, nu zoo'n groote hoeveel
heid tarwe voor wereldmarktprijs op da
binnenlandsche markt moet worden ver
kocht.
De Commissie acht het wel juist, dat
wat goede tarwe tegen wereldmarktprijs
beschikbaar blijft voor de molenaars; dit
behoeft slechts weinig te zijn.
De Commissie verzoekt het Hoofdbe
stuur, te streven naar een wettelijk maal
percentage van minstens 40 pet.
Tenslotte wijst de Commissie nog op het
feit, dat de richtprijs van i. 12.50 voor
oogst 1931 bleef gehandhaafd, ook toen
bleek, dat de oogst ver beneden het ge
middelde bleef, terwijl thans de richtprijs
voor oogst 1932, door den Minister ge
noemd f. 12. telkens wordt verlaagd, nu de
tarwetelers zoo gelukkig zijn een uitste
kenden oogst te bezitten.
De Commissie wijst op de catastrophale
daling der aardappelenprijzen en andere
factoren, welke er wel coe zullen mede
werken dat het boerengezin na een jaar
werken weder verloren zal hebben, on
danks de tarwewet en andere wetten.
