Heeren, volgt mijn raad!
LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Blad
Zaterdag 15 October 1932
LEIDSCHE SCHOUWBURG.
VRAGENRUBRIEK.
Rookt voortaan CHIEF WHIP.
Kwaliteit en smaak zijn vast 'n
openbaring voor U en wat enorm
belangrijk is*t is de beste
sigaret voor Uw gezondheid
VIRGIN IA
Ook met kurk mondstuk
BUITENLAND.
TWEETAL GEREF. GEMEENTE.
Op het tweetal ter vervulling eener
vacature bij de Gerei. Gem. alhier komen
voor ds. J. D. Barth van Bossele en da. M.
Heikoop van Utrecht.
De heer E. E. van Andel ls aan de
Technische Hoogeschool te Delft geslaagd
voor het propadeutlsch examen voor
scheikundig ingenieur.
Onze stadgenoot, de heer M. Wlelinga
is geslaagd voor het examen politie-
dlploma van den Ned. R.K. Politiebond.
Dinsdag 18 October as. herdenkt de
heer P. Nleuwenhuisen, conducteur-
bestuurder bij de Haagsche Tramweg-
maatschappij Den Haag Wassenaar
Lelden, den dag dat hij vóór 25 jaar bij
genoemde Maatschappij in dienst trad.
Gisteravond heeft mej. J. Paats in
het perceel Moriaansteeg 12. waarin voor
heen een vergunningzaak was gevestigd,
onder den toepassenlïjken naam „Aurora"
een geheelonthouderscafé geopend. Ge
zien de groote belangstelling gisteravond
bij de opening, ls men geneigd te conclu-
deeren. dat aan een dergelijke zaak in
onze stad behoefte bestond. Vast staat in
ieder geval, dat het Interieur er gezellig
uitziet en dat de exploitante niets onbe
proefd zal laten om het haar cliënteele
naar den zin te maken.
De Commissaris van Politie alhier
brengt in herinnering de verordening,
regelende het toezicht op in Leiden ver
toevende vreemdelingen, waarbij ls be
paald, dat een leder, die een vréemdeling
in zijn inrichting, huis of woning opneemt
binnen 24 uur verplicht is daarvan kennis
te geven aan genoemden Commissaris van
Politie (bureau Vreemdelingendienst Zon
neveldstraat alhier, geopend van 912 uur.
van 24 uur en van 7—9 uur).
Door aangifte aan het bureau van de
Bevolking en den Raad van Arbeid ver
valt bovengenoemde verplichting niet.
Verzuim is strafbaar gesteld.
Deze bepaling geldt niet alleen voor
dienstpersoneel, doch ook voor logé's van
vreemde nationaliteit.
JUSHNY's BLAUER VOGEL.
„Der Blaue Vogel" is na te hebben ge-
Vlogen over verre landen zelfs een
trans-atlantische vlucht in beide rich
tingen werd met goed succes volbracht!
in ons land teruggekeerd en gisteravond
weer eens in den Leidschen Schouwburg
neergestreken. Het van origine zuiver Rus
sische diertje met de zoo prachtige bonte
veeren, is door al dat gefladder over de
wereldbol niet geheel ras-echt kunnen
blijven. In het heerlijke veerenpak steken
thans enkele eveneens bontgekleurde plui
men van meer Westerschen aard, een zelfs
uit eigen bodem (Zaandam) en al zijn deze
pluimen op zichzelf mooi geteekend, ge
plant in dit Russisch milieu misstaan zij
toch eenigszins. Het is evenwel het onaf
wendbare noodlot van zoo'n gezelschap als
van Jushny, dat toch telkens en telkens
voor nieuw repertoire moet zorgen.
Kleur .muziek en vorm, het zijn de drie
sieraden van een vogel en voor Jushny's
Blauer Vogel" is het niet anders. De kleur
is als steeds prachtig verzorgd en een lust
voor de oogen. De vorm is eveneens tip-top
in orde gebleven. Het is Klein-Kunst op
zijn best! En wat de muziek betreft, het
wilde ons voorkomen, dat in dit opzicht
deze Russische vogel nog in algemeenen
zin is vooruit gegaan. Prachtig stemmate-
riaal is bijeengebracht dat gecultlveerden
zang ten beste geeft. Daarom blijft het
een genot om aan dit gezelschap een be
zoek te brengen, al verdwijnt op den duur
de charme van een eerste kennismaking
met de vele verrassingen voor oog en oor.
Jushny zelf blijft een conferencier, die
het pubhek weet te boeien door niemen
dal. Want zijn gepraat heeft per slot van
rekening weinig om het lijf. is zelfs uiterst
slecht verzorgd noe hinderlijk die her
haling nicht walir? soms twee- of drie
maal in één zin maar toch. hij houdt
voelbaar contact met zijn auditorium en
windt het om zijn vinger. Het is iets van
dat onnoembare onaanduidelijke, dat
rondwaart in plankenland; onzichtbaar,
maar toch direct aanvoelbaar!
Het gebrachte program was gedeeltelijk
nieuw, gedeeltelijk oud, doch zoowel het
oude als het nieuwe voldeden. Uit het oude
repertoire troffen wederom „Die Wolga-
Schlepper" en de ..Leierkasten". al wist de
vrouwelijke vertolkster in dit laatste num
mer haar voorgangster niet te evenaren,
die daarvan iets zeldzaams aandoenlijks
maakte. Voorts de kleurrijke „Plauderei am
Samowar" en het slotnummer „Zigeuner",
dat ettelijke malen werd gebisseerd onder
het bekende georganiseerde handgeklap.
Van de nieuwe nummers mogen genoemd
„Russischer Roman nach neuer Art"
„Plque-Dame" en het aardige „Tick-Tack".
De schouwburg was vrij goed bezet en
enthousiast over het gebodene.
460e STAATSLOTERIJ 1
(Niet officieel)
Trekking van Zaterdag. 15 October 1932
5e klasse 17o Ulst
HOOCE PRIJZEN
6378 1000 m premie v. f 30.000
6496 100 m premie van f 3000.
200 19682
100 19338
Prezen van f 70
596 2508 4699 5756 6118 6276 8270 3663
9035 11091 13646 13672 13841 14336 14775 '4910
17818 18397 18408 20362 22295 23099
NIETEN
7 S3 869 1210 1226 1418 2117 2156
2789 3033 3199 3252 3589 4382 4595 4600
5153 5172 5203 5245 6049 6111 7543 7591
7705 7717 7788 7923 8866 9776 10368 10715
11198 11305 11607 12135 12845 12910 13361 -3544
1S823 13940 13948 14513 14589 14626 15002 i5742
16325 16651 16737 16743 17311 17337 17540 i76S3
18171 18865 20051 20217 20248 20361 20422 20472
21127 21132 21365 21719 22172 23068 23329 23493
23659 23717
Verbeteringen 5e Klasse. 16e Lijst: 6860 1 70 mi.
7860 <70. 6900 m.z. 7900. 2465. 4448, 16101 mi
roet 70.
RECLAME.
8219
CHIEF WHIP
ARDATH
LONDON f
I. J. alhier. Hiertoe zult u zich tot de
betreffende secretarieën moeten wenden.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Duitschland weigert naar Genève te komen
- Herriot zeer tevreden - Fransch-
Duitsche controverse over de
Duitsche politie - Het bureau
van den Volkenbond.
Zooals wij voorzagen men leze het
Buitenl. Weekoverzicht maakt thans
Duitschland bezwaar tegen de Vier-
mogendheden-conferentie. En wel speciaal
wat de plaats van bijeenkomst betreft.
Wanneer van Duitschland zal worden
gevergd, voor deze conferentie naar Ge
nève te komen, dan moeten eerst de be
kende Duitsche voorwaarden vervuld wor
den en moet eerst de regeling van den
elsch der rechtsgelijkheid tot stand ge
komen zijn, anders zou het gevaar blijven
bestaan dat men Duitschland langs den
omweg van een Vier-mogendheden-confe-
rentie te Genève, weer tot deelneming aan
de ontwapeningsconferentie zou brengen.
Of de conferentie te Londen of elders
gehouden wordt, valt daartegenover in 't
niet. Londen is ten slotte slechts voor de
Engelsche een soort „prestige-vraagstuk".
Duitschland is natuurlijk bereid ook over
een andere plaats dan Londen te onder
handelen, onder beding, dat ten aanzien
van Genève de genoemde voorwaarden
vervuld worden, hetgeen natuurlijk ook
geldt voor een plaats in de nabijheid van
Genève.
Nu zit men dus weer vast aan den an
deren kant! Er gaan geruchten, dat Mc
Donald thans met von Neurath zou willen
onderhandelen, doch dit lijkt vooralsnog
voorbarig
Herriot is gistermiddag om vier uur naar
Parijs teruggekeerd. MacDonald, Sir John
Simon en de Fransche gezant waren bij
het vertrek van den trein aanwezig.
Het afscheid was hartelijk. De laatste
woorden, die Herriot tot McDonald richtte
waren: „Tot weerziens, beste vriend!"
Herriot liet zich nog aldus uit tegenover
persvertegenwoordigers: Ik heb geen en
kele moeilijkheid gehad, om volledige over
eenstemming met mijn Engelsche vrienden
te bereiken.
Door deze bijeenkomst is de Engelsch-
Fransche vriendschap nog versterkt. Her
riot verklaarde met MacDonald als nog
beter vrienden te zijn uiteengegaan dan zij
reeds vroeger waren geweest. Frankrijk
heeft zich nimmer verzet tegen een
vriendschappelijke gedachtenwisseling van
de mogendheden die er het meeste belang
bij hebben. Frankrijk heeft zulks reeds te
kennen gegeven bij de besprekingen, welke
dezen zomer met de Amerikanen zijn ge
voerd Frankrijk heeft er evenwel steeds
bij gepersisteerd dat deze onderhandelin
gen op een of andere wijze in verband met
of in het kader van den Volkenbond of van
de Ontwapeningsonderhandelingen moes
ten plaats vinden en derhalve in Genève
zouden moeten worden gehouden.
Helaas heeft alleen Italië de door Sir
John Simon naar Rome en Berlijn gezon
den uitnoodiging aangenomen. Duitsch
land heeft geweigerd aan de bijeenkomst
deel te nemen. „Wat ik echter uitstekend
vind, is dat het mogelijk is kwesties met u.
Engelschen, te bespreken, zonder dat de
een of andere zijde ontstemd wordt," aldus
Herriot.
Dat Herriot in zijn nopjes is, behoeft
geen verwondering te baren. Geheel
Frankrijk is tevreden!»
Te Genève is overigens de Fransch-
Duitsche controverse nog eens verscherpt
doordat de Fransche gedelegeerde Massigll
in de commissie voor de vermindering van
het personeel der landmacht een rede heeft
gehouden, waarin hij de Duitsche Schupo
er van beschuldigde niet slechts een orgaan
van politie voor de handhaving van de
binnenlandsche orde te zijn. doch, in strijd
met de bepalingen van het verdrag van
Versailles, een militair karakter te hebben
aangenomen.
Massigli legde een reeks Duitsche pro
vinciebladen over, die foto's bevatten van
beweerde manoeuvres van de Duitsche
Schupo in verschillende deelen van
Duitschland. Hij betoogde, dat het optre
den van de Schupo in strijd was met de
verdragen. Hij voerde o.a. aan, dat de
Schupo over machinegeweren beschikt en
eindigde zijn betoog met den eisch, dat
men bij de berekening van de effectieven,
die, zooals men weet. op den grondslag der
verhoud' en bij de ontwapende Staten
zal gesi den. naast de Rijksweer ook met
de politiestrijdkrachten rekening zal hou
den. Massigli verklaarde verder, dat de
Schupo officieel 140.000 man telt; niemand
kan echter bewijzen, dat dit getal klopt.
Van Duitsche zijde wordt daartegen op
gemerkt. dat van deze ca. 140.000 ongeveer
35.000 man gemeentelijke politie zijn en
dat van de overige ongeveer één derde voor
administratief werk gebruikt wordt in de
bureaux. Van de resteerende 2/3 der po-
litie-agenten zijn de meesten niet in ka
zernes ondergebracht. De onderbrenging
in kazernes, die voor een deel der buiten-
landsche pers de voornaamste steen des
aanstoots is, komt slechts voor de over het
gansche Rijk verspreide ca. 350 alarm
commando's in aanmerking, die in den
regel uit 60 a 100 manschappen bestaan.
Er bestaan, zooals in strijd met de steeds
herhaalde beweringen met nadruk ver
klaard moet worden, geen dienst- of orga
nisatorische betrekkingen tusschen de po
litie en de weermacht. De gangmakers van
de buitenlandsche campagne tegen de
Duitsche politie moeten het beste weten,
dat ook van militaire oefening of militaire
bewapening der politie geen sprake kan
zijn. Oefening en bewapening zijn, in
overeenstemming met de speciale politie
doeleinden, zoo verschillend van militaire
beginselen, dat de inlijving van een nog
zoo goed gedrilde politiemacht in het leger
en haar aanwending tegen een buitenland-
schen vijand een technische onmogelijk
heid zou zijn.
De geheime zitting van de commissie
van veertien, die gisteravond om 22 uur 30
zou beginnen, is eerst om 23.30 aange
vangen. daar in de particuliere vertrekken
van den secretaris-generaal een streng-
vertrouwelijke bespreking plaats vond tus
schen den secretaris-generaal, den voor
zitter der commissie en den Duitschen ge
delegeerde von Rheinhaben. Bij dit onder
houd is men er niet in geslaagd een over
eenstemming tot stand te brengen. In
verband hiermede is overeengekomen de
geheele kwestie der reorganisatie van de
politieke leiding van het volkenbonds
secretariaat uit te stellen tot de Novem-
bervergadering.
Naar gelijkluidend in alle kringen wordt
verzekerd, zijn de onderhandelingen vast-
geloopen op den Duitschen eisch, dat in
de toekomst door geen enkele mogendheid
meer dan twee leidende posten zouden
mogen worden bekleed, welke eisch door
de tegenpartij niet werd aanvaard.
De geheime zitting van de commissie
van 14, die ingelicht werd over het resul
taat van de vertrouwelijke besprekingen,
werd na vijf minuten verdaagd tot heden,
wanneer nog een laatste poging gedaan
zal worden een uitweg te vinden.
DUITSCHLAND.
Kabinetsraad De plannen tot grond
wetswijziging Het proces Pruisen
contra het Rijk Politieke moord.
Het rijkskabinet heeft zich gisteravond
bezig gehouden met de mogelijkheid van
verhooging der ondersteuningen Door
een bijzondere noodverordening zal, naar
besloten werd, de noodverordening van
16 Juni veranderd worden, waarbij een
deel der kortingen op de werkloozenver-
zekering voor den maanden November
tot Maart verzacht zal worden. De win-
tertoeslag zal in de eerste tot en met de
zesde loonklasse voor een gehuwd arbei
der rond 2 Mark bedragen. Ook in de
ziekteverzekering en de ongevallenverze
kering zullen zekere maatregelen worden
verzacht. Bij de ongevallenverzekering zal
getracht worden af te zien van een ver
laging der uitkeeringen met 7De
nadere bijzonderheden zullen door het
rijksministerie van arbeid bekend worden
gemaakt.
Verder werd principieel besloten de be
voegdheden van de commissaris voor de
banken te vergrooten. De nadere bijzon
derheden hiervan zullen worden uitge
werkt door de betreffende afdeelingen. De
huidige commissaris blijft in functie.
De rijksregeering heeft thans officieel
de betrokken instanties van het rijks
ministerie van binnenlandsche zaken op
dracht gegeven een ontwerp uit te werken
voor een grondwetehervorming.
Voor dit ontwerp zijn de richtlijnen in
groote trekken reeds opgesteld. Hieruit
blijkt, dat de eigenlijke grondwetsverande
ringen tot een minimum zullen worden
beperkt, terwijl de overige veranderingen
zooveel mogelijk door eenvoudige maat
regelen van bestuur tot stand zullen wor
den gebracht.
Wat Pruisen betreft, zullen slechts twee
Pruisische ministeries grondwettig als
zelfstandige ministeries blijven bestaan,
n.l. het ministerie van binnenlandsche
zaken en het ministerie van financiën.
Verdere grondwetsveranderingen zullen
den Pruisischen Landdag betreifen, die
niet meer het recht zal hebben den Prui
sischen ministerpresident te benoemen,
maar wel het recht zal krijgen om één
maal, in den aanvang der wetgevende pe
riode, zijn standpunt te bepalen t. o. van
de door den staatspresident ,resp. rijks
president benoemde regeering. Wanneer
de Landdag dan geen motie van wantrou
wen aanneemt, blijft de Pruisische regee
ring gedurende de wetgevende periode
van den Landdag in functie, vooropgezet,
dat de rijksdag als rijksregeering het ver.
trouwen niet opzegt, waarna de rijkspre
sident nieuwe besluiten zou moeten nemen
De rijksregeering moet onafhankelijk ge
maakt worden van de al te onzekere in
vloeden van de partij resp. toevals-
meerderheden. Zoo zullen rijksdagbeslui-
ten slechts genomen kunnen worden met
een wettige meerderheid, dus niet met een
meerderheid van de aanwezigen. Tevens
zal een eerste kamer naast den rijksdag
worden ingesteld, die het recht zal heb
ben rijksdagbesluiten te verwerpen. Het
ten val brengen van de rijksregeering zou
aan dezelfde bepalingen onderworpen
zijn. Al deze, de verhouding van rijksre
geering tot rijksdag betreffende verande
ringen zouden natuurlijk grondwetsver
anderingen beteekenen.
De eerste kamer zou gevormd worden
uit den rijksraad. Wat de samenstelling
betreft, zal de rijksraad, welks leden door
de landen benoemd worden, een derde
uitmaken van de eerste kamer. Een gelijk
aantal leden zal worden gehaald uit den
economischen rijksraad, dus uit de be
roepsorganisaties en bonden, terwijl een
derde gelijk aantal uitpersoonlijkheden zal
bestaan, die zich bijzonder verdienstelijk
hebben gemaakt voor staat en volk en die
door den rijkspresident zullen worden be
noemd. De huidige rijksraad en de voor-
loopige economische rijksraad, zouden
verdwijnen.
Het kiesrecht voor den rijksdag zal door
verhooging van den kiesgerechtigden leef
tijd en met de mogelijkheid van herstem
mingen veranderd worden. De voor den
rijksdag gekozen Pruisische afgevaardigden
zullen tevens den Pruisischen Landdag
vormen. Wat betreft de verhoudingen van
het rijk tot de overige landen neemt men
als richtinggevend de verklaringen van
van den rijkskanselier in zijn te Muncheu
uitgesproken redevoering. Van groot be
lang acht men hierbij de nieuwe regeling
van de financieele verhouding. Het ge
meente-kiesrecht zal worden veranderd.
Men denkt hierbij aan het meervoudig
kiesrecht, teneinde partijpolitieke stand
punten bij de gemeentebesturen uit te
schakelen. Wat artikel 18 van de rijks
grondwet betreft, hier zullen eveneens
verzachtingen in worden aangebracht,
zocdat het mogelijk zal worden het op
gaan van kleine Duitsche landen in groo-
i,rt e' makkelijker te doen plaats vinden
Bij al deze richtlijnen betreft het slechts
algemeene directieven, die nog niet den
vorm van een vast hervormingsvoorstel
hebben aangenomen.
Na beëindiging van de beschouwingen
over art. 48 van de grondwet, heeft Mi-
nisterial-direktor, dr. Gottheimer, namens
de rijksregeering een verklaring afgelegd,
welke luidde als volgt:
„De rijksregeering wenschP zoo spoedig
mogelijk de totstandkoming van een tot
werken in staat zijnde Pruisische staatsre-
geering. waardoor het rijkscommissariaat
kan worden opgeheven.
In den Pruisischen Landdag moet een
meerderheid gevonden worden, die de vor
ming van een dergelijke regeering moge
lijk maakt. De rijkscommissaris zal, even
als tot nog toe op een dergelijke mogelijk
heid aansturen. De afzonderlijke maatre
gelen in deze richting hangen af van de
ontwikkeling van den politieken toestand,
speciaal na de rijksdagverkiezingen".
De Pruisische vertegenwoordiger, dr.
Brecht. verklaarde naar aanleiding hier
van. dat uit deze verklaring duidelijk bleek
dat de Pruisische ministers definitief en
niet zooals tot nog toe beweerd werd. voor-
loopig. waren afgezet.
Nadat dr Gottheimer hierop nog had ge-
dunliceerd werd geDauseerd.
In de middagzitting werden besprekin
gen gevoerd over de al of niet rechtmatig
heid van het afzetten der ministers Braun
en Severing.
Dx. Bracht, de vertegenwoordiger der
Pruisische landsregeering was van mee
ning. dat het afzetten dezer ministers in
strijd is met art. 48.
Prof. Takobi, de vertegenwoordiger der
rijksregeering bestreed deze meening.
Na uitvoerige beschouwingen over de
voor de beslissing van het hof, zoo essen-
tieele vraag, of de maatregelen, welke door
art. 48 werden ingeleid, gerechtelijk zijn
te onderzoeken, verzocht de president van
slotoleidooien af te zien.
Ministerial-director, dr. Brecht. verklaar
de evenwel dat hij een samenvattende uit
eenzetting noodzakelijk achtte.
Hierop werd de zitting verdaagd to;
Maandagmorgen.
Generaal Litzmann is door de nationaal-
socialisten in het kiesdistrict Frankfurt
a/O. als eerste candidaat voor de rijksdag
verkiezingen gesteld.
Deze candidaatstelling heeft ten doel. te
verhinderen, dat Clara Zetkin opnieuw
als ouderdomspresidente den Rijks "ag
opent.
Generaal Litzmann is 80 jaar.
Te Cremlingen bij Bronswijk is het lijk
gevonden van een 25-jarigen winkelbe
diende uit Salzwede}. die het slachtoffer
van een politieke misdaad schijnt te zijn
geworden. De man. die lid was van de na
tionaal socialistische stormafdeeling te
Bronswijk, moet volgens de politie, met een
auto waarvan de nummers waren verwij
derd. naar de plaats van de misdaad zijn
gebracht. Daar heeft men hem omgebracht
waarbij hij zich klaarblijkelijk hardnekkig
heeft verdedigd. Door vijf revolverschoten
in hoofd en borst werd hij tenslotte ge
dood.
Nader wordt nog gemeld, dat de misdaad
gepleegd is door een kellner. die eveneens
lid van de nationaal socialistische partij is.
Hij is voortvluchtig. Voor zijn arrestatie is
een belooning van duizend mark uitge
loofd.
o
FRANKRIJK.
De nieuwe Italiaansche gezant.
De nieuwe Italiaansche ambassadeur te
Parijs, graaf Pignatti Norano di Custoza,
die gisteren zijn geloofsbrieven aan Pre
sident Lebrun heeft overhandigd, ver
klaarde in zijn daarbij gehouden toe
spraak, dat de wereldcrisis het noodig
maakt de economische vraagstukken op
den voorgrond te plaatsen en dat daarom
het welzijn van beide landen afhankelijk
is van de ontwikkeling der economische
verhoudingen.
De ambassadeur verklaarde al het moge
lijke te willen doen, om de vriendschaps
banden tusschen Frankrijk en Italië steeds
hechter te doen worden.
Op zijn antwoord wees President Lebrun
op de vroegere betrekkingen tusschen
Frankrijk en Italië en verklaarde, dat
beide volken het aan elkander verplicht
waren hun samenwerking voort te zetten,
met het oog op de nog te overwinnen
moeilijkheden.
ENGELAND.
Gevechten tusschen Mohammedanen
en Sikhs.
In het Hissargebied, in den Pendsjab
(Britsch Indië) is het tot een bloedige
botsing gekomen tusschen Mohammeda
nen en Sikhs. 14 Mohammedanen werden
gedood, 11 zwaar gewond.
VEREENIGDE STATEN.
De verkiezingscampagne.
De candidaat der democraten voor het
presidentsschap, heeft weer een verkie
zingsrede gehouden voor de radio. Roose
velt zeide, dat gezien het groote aantal
werkloozen, het de plicht is van de Ame-
rikaansche regeering, hun hulp te ver-
leenen. Roosevelt is voorstander van ver
plichte verzekering, teneinde daaruit de
fondsen te putten, die voor steun aan de
werkloozen noodig zijn.
Senator Borah heeft een rede gehouden
te Buhl in den Staat Idaho, waarin hij
aandrong op de bijeenroeping van een
internationale conferentie voor de schrap
ping der herstelschulden en tevens voor
beperking der bewapeningen en voor de
herziening der schulden van de boeren,
2—1
