73ste Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Donderdag 29 September 1932
Derde Blad
No. 22248
Het 75 jarig bestaan der Hervormde
Zondagsschool „Het Mosterdzaadje" te Katwijk Zee
SPORT.
KERK- EN SCHO0LNIEÜWS.
BINNENLAND,
EEN GR-OOTSCHE HERDENKINGSAVOND
Zittend van links naar rechts de heeren G. van Rijn, J. Dubbelaar, penning
meester, W. van Beelen, secretaris, ds. Pras. eere-voorzitter, C. Bloot, voorzitter
en P. Djjkdrent.
VOETBAL.
WEDSTRIJDEN HOLLAND—BELGIË.
Wie er waren.
Het groote kerkgebouw van de Nieuwe
Kerk te Katwijk aan, Zee stroomde gister
avond vol belangstellenden, om 't 75-jarig
bestaan van bovengenoemde Zondagsschool
te herdenken.
Wegens het zeer groote getal leer
lingen 1800 wordt dit feest ook
hedenavond gevierd. Gisteren waren in de
kerk een 900 Zondagsschoolkinderen van
9 tot en met 13 jaar. Talrijke vaders en
moeders toonden eveneens hun mede
leven met dit feest.
Het tegenwoordige bestuur bestaat uit
ds. Pras, eere-voorzitter; de heer C. Bloot
voorzitter, deze is reeds bijna 25 jaar
aan de school verbonden, waarvan 10 aLc
voorzitter; de heer W. van Beelen, die een
tiental jaren een ijverig secretaris is; de
heer Jac. Dubbelaar, die eveneens reeds
25 jaar zijn beste krachten aan de school
heeft gegeven, waarvan 9 jaar als be
trouwbaar penningmeester en de bestuurs
leden de heeren G. van Rijn en P. Dijk-
drentli. Het onderwijzend personeel be
staat uit een 36-tal personen, waarvan de
heer C. Zwitser een diensttijd van 20 Jaren
heeft.
Aanwezig waren ouderlingen, kerkvoog
den en notabelen der Herv. Kerk; het lid
van den Raad van State mr. dr. J. Schok
king, oud-burgemeester dezer gemeente
en mevr. Schokking; de dames mevr.
Meerburg-Rosier en mej. N. Verloop, die
de Zondagsschool 40 jaar lang gediend
hebben, de heer J. Geyteman, die 22 jaar
achter elkander reeds organist in de.
school is geweest. Helaas heeft mej. Ver-
does dit feest niet meer kunnen herden
ken. Verleden jaar is zij ontslapen, na 40
jaar in de Zondagsschool het orgel be
speeld te hebben.
De uitgeversfirma Callenbach uit NiJ-
kerk, die meer dan 70 jaar de Kerstboekjes
mocht leveren, heeft zich niet onbetuigd
gelaten Deze firma heeft gratis voor eiken
leerling een mooie herdenkingsplaat ge
geven, uitsluitend voor de Katwijksche
Zondagsschool vervaardigd. Van onderen
staat midden tusschen de jaartallen 1857
en 1932 het Katwijksche wapen, aan^ de
bovenzijde staat het monogram XP. In
het midden in afgebeeld Jezus met eenige
kinderen, met het onderschrift: „Laat de
Kinderkens tot Mij komen".
Voorts waren aanwezig afgevaardigden
van de Geref. Zondagsschool te Katwijk
aan Zee van de Herv. Zondagsschool te
Katwijk aan den Rijn.
De feestavond werd om 7 uur ingezet
met orgelspel van den heer Nic. van Bee
len, organist van de Oude Kerk. Ds. P.
Pras beklom den kansel. Na gemeen
schappelijk gezang van Ps. 145 4 en 7,
ging hij voof in gebed en sprak toen als
eere-voorzitter het volgende openings
woord.
Openingswoord van ds. Pras.
Het is een feesture, aldus spreker, die
ons hier te zamen brengt. Wegens de
tijdsomstandigheden is besloten de her
denking niet met uitbundig feestbetoon te
vieren. De Zondagsschool heeft altijd de
liefde van mijn hart gehad; als kind be
zocht Ik die in mijn geboorteplaats, als
student arbeidde ik er in Groningen in de
achterbuurten. In 1857 is zij hier opgericht
Dit was een berucht jaar wegens de school
wet, die toen uitgevaardigd werd. Overal
werden Zondagsscholen opgericht. De
oude heer v. Mels is toen te Katwijk-Zee
met dit werk begonnen in z'n woning bij de
Binnensluizen. Er zat leven, groei in! Van
zijn woonkamer verhuisde men naar het
magazijn, daarvandaan naar de Badstraat,
toen naar de school van den heer Boors-
ma bij de Oude Kerk, tenslotte kwam men
in de oude zaal in de Voorstraat, die in
1913 verbouwd werd tot de tegenwoordige
zaal voor Prot. Belangen. Het aantal leer
lingen werd steeds grooter, tot men voor
de 1800 leerlingen zijn toevlucht moest
zoeken in verschillende scholen en cate
chisatielokalen. Spr. sprak er zijn harte
lijke blijdschap over uit, dat er zoovelen
met leerlingen en medewerkers aanwezig
zijn. Hij bracht den dank over aan heeren
kerkvoogden, die zoo welwillend waren
om dit kerkgebouw voor twee avonden af
te staan en verwelkomde de vaders en
moeders, evenals ds. Nauta, die uit het
hooge Noorden van Friesland is gekomen
naar de Westerstranden. Spr. heette wei
kon zijn collega ds. Rutgers en ds. Kolk
man en was verheugd ook aanwezig te
zien, oud-burgemeester Schokking met
mevr. Schokking, die zooveel belang steeds
in de Zondagsschool hebben betoond.
Voorts heette hij welkom de afgevaar
digden van de Herv. en Geref. Zondags
scholen, die alle slechts één doel hebben,
°m de kinderen tot Jezus Christus te bren
gen.
Spr. begroette eveneens den organist,
den heer Nic. van Beelen, die veel moeite
besteed heeft om de kindeen liederen in
te studeeren en die ook het .orgel bespeelt.
Hij zag aanwezig de twee dames, welke
40 jaar haar krachten aan de school had
den gegeven en herdacht mej. Aaltje Ver
does, die verleden jaar ontslapen is.
Ds. Pras deed nu mededeeling van eenige
ingekomen brieven. Een schriiv*n van
Prinses Juliana, waarin Zij met groote er
kentelijkheid dank zegt voor het verzorde
programma, dat Haar toegezonden is. Ds.
Pras herinnerde aan het meeleven tijdens
haar verblijf hier met de school en hij
sprak den wensch uit, dat de Heer Haar
zegene. Wegens uitstedigheid kon burge
meester Woldringh van der Hoop met zijn
echtgenoote tot zijn grooten spijt niet
aanwezig zijn. Hij hoopte, dat Gods zegen
op den arbeid van de Zondagsschool moge
rusten.
Ten slotte deed hij mededeeling van
een schrijven van een medearbeider in de
jaren 18801910, van KI. de Wilde. Met
de beste wenschen voor de Zondagsschool
eindigde ds. Pras zijn openingswoord.
Koor en Feestrede.
De heer Nic. van Beelen had ter gele
genheid van dezen avond met de hoogste
klasse van de Zondagsschool een zang
koor samengesteld, bestaande uit 265 jon
gens en meisjes. Met zijn uitstekende ga
ven als zangschooldirecteur heeft hij in
korten tijd een koor samengesteld, dat
zich mocht laten hooren. Mooi werd onder
zijn bekwame leiding plechtig weergege
ven het Jehova-lied. Helder klonken de
jongens- en meisjesstemmen in „Lof zij
den Heer!" en in het derde lied, „Gij, tus
schen kind'ren neergezeten." In het twee
de gedeelte liet het koor zich nogmaals
hooren met de liederen „Dankt, dankt nu
allen God" en in „Bede".
De heer Nic. van Beelen heeft met
dezen zang op voortreffelijke wijze mee
geholpen om dezen avond schitterend te
doen slagen.
Na gemeenschappelijk gezang van Ps.
777 sprak ds. J. Nauta van Sexbierum de
feestrede uit getiteld:: „De wondere ge
schiedenis van het mosterdzaadje".
Spr. wees er op, dat menschen hun werk
met veel drukte en reclame aankondigen
en zij daarvan de stoutste verwachtingen
koesteren, maar de uitslag valt soms ge
heel anders uit. Anders is het met de wer
ken Gods. Deze beginnen soms klein en
onbeduidend en men denkt, dat er niets
van terecht zal komen. Er moet geduld
geoefend worden. Het Goddelijk werk
wordt voortgezet tot het groot en mach
tig is. Dit geldt ook voor de feestvierende
vereeniging.
Spr. is met groote vreugde uit het Noor
den gekomen. Als spr. aan Katwijk terug
denkt, doet hij dat speciaal aan de Zon
dagsschool en aan de Donderdagavonden
in de school in de Mierenwei, waar het
werk overdacht werd.
In 1857 werd hier een begin gemaakt.
Van den eersten tijd zijn geen notulen
aanwezig. De heer van Mels begon met 6
leerlingen in allen eenvoud. Spoedig
breidde het aantal uit en traden als mede
werkers op de heeren B Parlevliet en S.
Parlevliet. Het getal leerlingen bedraagt
nu 1800, Spr. frappeerde, toen hij hier-
kwam, den naam „mosterzaadje". Met de
toewijding van de voortrekkers is het een
boom geworden.
Naar aanleiding van Matth. 13: 31 en 32
behandelde spr. de gelijkenis van het
mosterdzaadje, het geringe, nietige kor
reltje dat later den indruk maakt van
een grooten boom. Spr. gaf de geestelijke
leering, die uit deze gelijkenis getrokken
kan worden.
Vervolgens besprak spr. het ontstaan
van de Zondagsscholen in Engeland, Ame
rika: het optreden van de mannen van
het Reveil in ons land en de oprichting
van de Nederl. Zondagsschoolvereeniging
in 1866. Als spr. hier in Katwijk op de ju-
bileerende vereeniging ziet, is er stof tot
dank. Ds. Nauta eindigde zijn feestrede
met dank aan God en dat Zijn naah in
heerlijkheid zij geprezen!
De heer Nic. van Beelen gaf op het
kerkorgel een bewerking van e°nige be
kende Zondagschoolliederen, die prachtig
door onzen begaafden organist werden
weergegeven.
Nadat door allen gezongen was Gezang
12: 1, 2 en 3 betrad de heer Schokking
den kansel. Spreker richtte een ernstig
woord tot de jeugd van Katwijk. Vervol
gens herdacht hij het 75-jarig bestaan
van de Zondagsschool. Spr. hoopte, dat er
iets naar buiten komt van het werk, dat
er wordt verricht. Dan herinnerde hij er
aan, dat hier een werk Gods wordt ge
daan.
Niet onze arm zal het werk verrichten,
wij vragen de macht, die heerlijkheid
geeft, de macht Gods.
Het programma omgezet.
Aanvankelijk was bepaald, dat op 9 April
te Antwerpen gespeeld zou worden België-
Nederland en op 7 Mei te Amsterdam
NederlandBelgië.
Deze wedstrijden zijn thans omgezet en
dus vindt op 9 April te Amsterdam de
wedstrijd NederlandBelgië plaats en ver
volgens op 7 Mei te Antwerpen België
Nederland.
o
N.O.L.O. VEURLEIDSCHENDAM)
De beide N.O.L.O.-terreinen zijn afge
keurd op grond van totale onbespeelbaar
heid. De vereenigingen de Zwaluw en
Xantia, welke een deel in onderhuur had
den, kunnen deze terreinen dus ook niet
meer voor wedstrijden bespelen. Daar
naast zijn ook afgekeurd de beide kleed
kamers.
Wij vernemen, dat het in de bedoeling
van de voetbal vereeniging De Zwaluw ligt
een eisch tot schadeloosstelling tegen de
N.O.L.O. in te dienen.
■o-
WIELRENNEN.
DE „ZESDAAGSCHE" TE AMSTERDAM.
Nog slechts drie renners gecontracteerd.
Gisteren werd in een der zalen van het
Carltonhotel te Amsterdam een persconfe
rentie gehouden, waaraan de verschillende
persvertegenwoordigers een en ander werd
medegedeeld omtrent den Zesdaagschen
Wielerwedstrijd, welke van 1824 Novem
ber as. te Amsterdam in het R.A.I.-gebouw
wordt gehouden.
Het is thans zeker, dat de Nederlandsche
renner Jan Pijnenburg deel zal nemen., ter
wijl ook het Duitsche koppel Rausch-Hürt-
gen gecontracteerd is. Alle drie renners ne
men deel aan de Zesdaagschen van Berlijn
en Keulen.
In totaal zullen in het R.A.I.-gebouw 6000
plaatsen ter beschikking komen, waarvan
3800 zitplaatsen, 1000 staanplaatsen in het
midden en 1200 staanplaatsen op de tri
bune.
De architect Schmitz uit Keulen, zal bij
den bouw der wielerbaan toezicht houden.
Ongeveer 400 M3 hout is benoodigd. ter
wijl de baan een lengte heeft van 166 2/3
Meter (6 ronden 1 K.M.), precies als de
winterbaan te Stuttgart, Keulen enz.
Het program vangt op 18 November des
avonds te 8.30 uur aan met een interna
tionalen amateurswedstrijd. Om half tien
zullen de deelnemende koppels aan het pu
bliek worden voorgesteld en om 10 uur pre
cies valt het startschot.
De neutralisatie vindt plaats van des
morgens 6 uur tot 12 uur. des Zondags
neutralisatie van 7 uur 's morgens tot 1 uur
en van 58 uur 's avonds. In den anderen
tijd wordt gereden.
Om 3.15 uur en 4.30 uur 's middags, des
avonds om 10 uur en des nachts om 2 en 3
en 4 uur vinden sprints om punten plaats,
behalve om 10 uur des avonds telkens over
5 ronden. Vermoedelijk zullen 5 Holland-
sche en 7 Duitsche koppels deelnemen.
-o
PAARDENSPORT.
DE NAJAARSMILITARY DER K. M. S. V.
Een zege van luit. De Bruine.
In de omgeving van Deventer is de na
jaarsmilitary der K.M.S.V. gehouden.
De totaal-uitslag luidt:
1. Luit. de Bruine, met Lolo 117 pnt.;
2. kap. Stoffels met Rikiki. 138 pnt.; 3.
luit. Van Hoorn met Mary. 121 pnt.; 4. luit.
Cnopius met Lottka 112 pnt.; 5. kap. As-
man met Rose Marie. 70 pnt.: 6. luit. Zijl
stra met Pfiffikus.
Buiten mededinging: kornet v. d. Wall
Bake met Brunhilde 133 pnt.
PREDIKBEURT.
BENTHUIZEN.
Geref. Gem.: Hedennam. 8 uur, ds. La-
main van Rotterdam.
NED. HERV KERK.
Beroepen: Te Heemstede (vac. prof. dr.
F. W. A. Korff) G. A. Barger te Hees. Te
Minnertsga (toez.) J. H. F. Engel, te Nes
en Wierum.
GEREF KERKEN.
Tweetal: Te Bruchterveld, E. G. Buiten-
bos, cand. te Amersfoort en H. Veltman,
cand. te Kampen.
Slotwoorden.
Het slotwoord werd gesproken door ds.
Rutgers. Hij bracht hartelijk dank aan ds.
Nauta, die daar stond als van ouds te
midden van ons volk, voor de gesproken
wooren; eveneens aan den heer van Bee
len voor den zang der kinderen en het
orgelspel. Spr. wees er op, dat een van
de 6 leerlingen, die in 1857 de Zondags
school bezochten, nog in leven is en hier
in het kerkgebouw aanwezig was, de 83-
jarige weduwe BarnhoornRemmelzwaal
die deze feestvreugde nog heeft mogen
meemaken! Hij hoopt, dat de Heer allen
zegene. die in de Zondagsschool arbeiden
en dat God deze zegene tot in lengte van
dagen onder de verheerlijking van Zijn
nooit volprezen naam.
Nadat ds. Rutgers het dankgebed had
uitgesproken, werd staande gezongen Ps.
72 vrs 11, na het uitspreken van de
zegenbede, werd onder orgelspel van den
heer Nic. van Beelen door de vaders, moe
ders en genoodigden het kerkgebouw ver
laten, waarna de leerlingen van de Zon
dagsschool de herinneringsplaats ontvin
gen met een groot plak chocolade!
GENERAAL SNIJDERS TACHTIG JAAR.
Een interview met den oud
opperbevelhebber.
Generaal Snijders.
Een redacteur van het persbureau Vaz
Dias heeft een onderhoud gehad met ge
neraal C. J. Snijders, die heden zijn tach
tigsten verjaardag viert.
In 1914, toen de wereldoorlog uitbrak,
was luitenant-kolonel Snijders chef van
den Generalen Staf. Op 31 Juli van dat
jaar werd hij benoemd tot opperbevel
hebber van land- en zeemacht, de eerste
maal dat het opperbevel over beide strijd
machten in één hand werd gelegd. Op 9
Augustus d. a. v. -kreeg hij den rang van
generaal.
„De moeilijkste en spannendste tijd van
mijn leven" vertelde de oud-opperbe
velhebber. „Ons doel was niet om oor
log te voeren, doch om er buiten te blijven.
Daartoe moesten wij doen blijken dat wij
ons niet zonder verzet zouden laten mee-
sleepen. Juist omdat de partijen dit be
grepen, hebben zij ons met rust gelaten.
Dit belang zou vervallen zijn, zoodra wij
weerloos waren geweest. De meest gereede
partij had ons land dan bezet. Men zegt
wel eens, dat Duitschland belang had bij
onze onzijdigheid, vanwege de provian
deering; doch ons aandeel hierin zou ten
gevolge van de controle en rantsoenee
ring door de Entente zeer gering zijn ge
weest en het belang hiervan was zeker
kleiner dan het strategisch voordeel, dat
elke partij had kunnen trekken uit de
bezetting van ons land."
„Of ik wel eens naar den krijg heb ver
langd? Neen, ik heb de omstandigheden
gezegend, dat wij er buiten zijn geoleven.
Wij hadden er niets bij gewonnen. Op
den duur zouden wij tegen een aanval niet
bestand zijn geweest. Onze weermacht
kan slechts preventief werken. Doch dit
is dan ook alleszins voldoende."
Verder sprekende over het karakter van
onze weermacht, verklaarde generaal
Snijders:
„Loting is een noodlottige instelling. Zij
legt den last van de weeroaarheid op een
zeer beperkt deel van de manlijke bevol
king. Nauwelijks een derde deel van onze
jongens wordt onder de wapenen geroepen
en de rest gaat totaal vrij uit, hetgeen
een groote onbillijkheid is. Het maakt bo
vendien, dat velen den dienstplicht als
een gehate instelling beschouwen. Alge-
meene dienstplicht zou een oplossing zijn,
maar dit is niet te betalen. Er zouden dan
jaarlijks 65.000 in plaat-s van 20.000 moe
ten opkomen. En de diensttijd is nu al
zoo kort, dat van verdere verkorting geen
sprake kan zijn.
Ik zou wenschen: algemeene weerplicht
Dat wil zeggen, dat iedere Nederlander,
man of vrouw, verplicht is mee te werken
aan onze weerbaarheid. Is deze algemeene
weerplicht ingevoerd, dan is beperkte
dienstplicht geen onbillijkheid meer. In
deze voege: de land- en zeemacht zij van
zoodanige sterkte als voor onze nationale
veiligheid noodzakelijk moet worden ge
acht. De in te lijven personen worden bij
selectie aangewezen. Voor officieren en
onderofficieren selectie uit een oogpunt
van beschaving, opvoeding en moreel over
wicht. Voor de overigen selectie uit een
gezondheidsoogpunt en vakkennis. Dus die
20.000 jonge dienstplichtigen blijven,
maar ik laat de keuze niet aan 't stomme
lot over.
Van de overige weerplichtigen worden
de noodigen bij selectie aangewezen om
in tijd van oorlog dienst te doen bij de
economische weerbaarheid, proviandee
ring, Roode Kruis, vervaardiging van oor
logsmateriaal e. d. Zij moeten in tijd van
vrede voor deze burgerlijke dienstplicht
worden opgeleid, zoowel mannen als
vrouwen. De rest van de 65.000 wordt on
derworpen aan weerbelasting, welke bij
voorbeeld tot uitkeering kan dienen aan
de gezinnen van hen, die onder dienst
zijn."
Generaal Snijders meende verder dat
deze dienstplicht niet moet gelden voor
getrouwde vrouwen. Hij is voor algemeene
doch tegen eenzijdige ontwapening.
Sprekende over de politiek zeide gene
raal Snijders:
„Ik ben heelemaal niet voor politiek
geschikt. Ik ben ef één keer in verzeild
geraakt, tegen mijn bedoeling in. In 1929
heb ik met Prof. Van Embden een open
baar debat gehad in Den Haag over „Ont
wapening". In plaats van ook mij rustig
aan te hooren, heeft een deel der verga
dering zich tijdens mijn rede dom en on
behoorlijk gedragen. Iemand, die een an
der niet wil hooren, moet m. i. niet ko
men of weggaan. Ik heb het geval later
humoristisch opgevat; ik ben tamelijk
doof, dus van al de uitroepen, die voor mij
bestemd waren, heb ik niets gehoord en ik
ben weggegaan. Voor verpolitieking van 't
onderwerp voelde ik niets; maar voor po
litieke menschen moet een dergelijke ver
gadering v/el een kluifje zijn geweest.
Want de voorzitter verklaarde in zijn
sluitingswoord, dat men met voldoening
op de vergadering kon terugzien. Een
mooie voldoening, als je niet hebt kun
nen of willen zorgen, dat de tegenstander
in staat werd gesteld om behoorlijk zijn
argumenten te berde te brengen.
De afkeer van de politiek neemt niet
weg, dat ik voor politieke menschen op
zich zelf eerbied kan hebben. Een man
als Troelstra, die ridderlijk voor zijn over
tuiging uitkwam, heeft altijd mijn achting
gehad. Ook als hoofdredacteur van „Het
Volk" heeft hij een waardige bestrijding
gevoerd, in tegenstelling met andere cou
ranten, die hun kracht in bewuste leugens
zochten.
Maar gelukkig, ik heb niet vaak te kla
gen gehad over ergerlijke bejegeningen.
Niemand ontkomt hieraan en als men 't
besef heeft naar beste weten het gemeene
best gediend te hebben, dan vergeet men
de onaangename zijden."
DE BOTERPRIJS WORDT WEER
VERHOOGD.
Steun aan de veehouders.
Naar wij vernemen zal met ingang van
Maandag a.s. de accijns op boter en mar
garine dusdanig worden verhoogd, dat de
boeren inderdaad den indertijd in uitzicht
gestelden prijs van ö'/s cent per kilo melk
zullen ontvangen.
De ö'/s cent zullen echter bereikt worden
bij 3.4% vet, hetgeen dus overeenkomt
met 4.85 cent voor melk en 3% vetgehalte;
dus met andere woorden rond een cent
meer dan op het oogenblik.
Het gevolg van deze accijnsverhooging
zal zijn, dat de winkelprijs van „ge
mengde" margarine zal stijgen tot 52 a 60
cent per pond en de boter tot een winkel
prijs van ongeveer 95 cent. „Hbld."
TIJDELIJKE HEFFING VAN OPCENTEN.
Navorderingsbepalingen ingevoegd.
Op het wetsontwerp tot tijdelijke hef
fing van opcenten op alle invoerrechten
en op den accijns op bier is een nota van
wijziging ingediend, welke de strekking
heeft, te voorkomen, dat alsnog abnormaal
groote hoeveelheden goederen vóór de in
werkingtreding der wet zullen worden in
gevoerd. Daartoe wordt in de wet alsnog
een eenvoudig stelsel van navordering
opgenomen.
DE VRIJHEIDSBOND EN HET
RAPPORT WELTER.
Op uitnoodiging van de Liberale Staats
partij „De Vrijheidsbond", heeft de Ver
eeniging van van liberale leden van ge-
eeniging van liberale leden van gemeente
besturen een commissie ingesteld, teneinde
het hoofdbestuur en de Kamerfractie op
korten termijn van advies te dienen over
het rapport Weiter aan te nemen houding,
voor zoover het de gemeente betreft.
Leden dezer commissie zijn de heeren
C. van den Berg, Voorburg (Z.-H.); S.
Biegel, Gorinchem; Walrave Boissevain,
Amsterdam; mr. J. Dutilh, Rotterdam:
mr. B. H. Everts, Arnhem: C. J. Roos,
Lekkerkerk; dr. K. Simon Thomas, Oegst-
geest en mr. W. C. Wendelaar, Alkmaar,
terwijl de heer K. H. Brandt, gemeente
ambtenaar te Rotterdam, het secretariaat
zal waarnemen.
o
EEN NIEUW ZEEVAARTBEDRIJF.
Plannen van koopvaardij-officieren en
anderen om zelf schepen in de
wilde vaart te exploiteeren.
Het „Hbld." meldt uit Rotterdam:
Het Engelsche stoomschip „Middleham
Castle", 4534 ton bruto, gebouwd in 1910,
is verkocht aan de Trans Atlantische
Scheepvaartmaatschappij, die dezer dagen
te Rotterdam is opgericht. Een bericht
als dit is in dezen tijd zoo ongewoon, dat
het wel eenige toelichting behoeft.
Nederlandsche schepen van een twintig
jaar oud worden in den regel naar Grie
kenland en Italië verkocht, tenzij zij hier
te lande naar den slooper verhuizen; Ne
derlandsche reederijen hebben er geen
emplooi voor. De bestaande stoomvaart
maatschappijen voeren reeds een zóó zv/a-
rsn strijd om het bestaan, dat het de aan
dacht trekt als een nieuwe onderneming
den moed toont het ook eens te wagen
Ons bleek, dat men hier inderdaad met
iets nieuws te doen heeft. Deelhebbers in
de genoemde onderneming zijn o.a. ver
schillende scheepsofficieren, die nu mede
zelf de exploitatie ter hand zullen nemen.
Er loopt thans een groot aantal scheeps
officieren werkloos rond zonder vooruit
zicht, dat zij eerlang weer bij reederijen
te werk gesteld kunnen worden. In de
kustvaart worden hier te lande reeds ver
schillende zeescheepjes door reeders-eige-
naars geëxploiteerd, en over het algemeen
geeft deze exploitatie-vorm reden tot
voldoening. De onkosten zijn in den regel
lager, daar de uitgaven voor de directie
op den wal en voor varend personeel
meestal geringer zijn.
Voor grootere schepen als het nu aan
gekochte Engelsche schip, dat onder Ne
derlandsche vlag zal worden verdoopt als
„Delia", werd deze exploitatie-vorm in ons
land tot dusver niet toegepast.
In Griekenland en Italië echter, waar
heen menig Nederlandsch schip van een
type als dit verkocht is, wordt deze vorm
van reederij wel toegepast voor schepen,
die de wilde vaart beoefenen.
LEGERCOMMANDANT IN NED.-INDIË.
Bij Kon. besluit is aan den luit.-generaal,
commandant van het leger en hoofd van
het departement van Oorlog in Ned.-Indië
H. A. Cramer, op zijn verzoek, wegens
volbrachten diensttijd, eervol ontslag ver
leend, onder dankbetuiging voor de vele
en gewichtige diensten door hem aan den
lande bewezen en is hij bevorderd tot
commandeur in de Orde van Oranje-
Nassau
is benoemd tot luit.-generaal. comman
dant van het leger en hoofd van het de
partement van Oorlog in Ned.-Indië de
generaal-majoor van voormeld leger J C.
Koster, laatstelijk hoofd van den Gene
ralen Staf, tevens inspecteur der militaire
luchtvaart;
en zijn benoemd tot generaal-majoor bij
het leger in Ned.Indië bij den Generalen
Staf de kolonel M. Boerstra en bij den Mi
litair Geneeskundigen Dienst de kolonel
inspecteur van genoemd dienstvak dr. T.
J. de Vrieze.
VERSPREIDE BERICHTEN.
Bij Kon. besluit is op zijn verzoek met
1 November eervol ontslagen met dank A.
W. Idzenga. als hoofddirecteur der Rijks
werkinrichtingen te Veenhuizen, en is als
zoodanig benoemd H. C. C. Franck, thans
directeurvan het eerste gesticht aldaar.
