M(4!l;
Humor uit het Buitenland.
LEIDSCH DAGBLAD - Vierde Blad
Zaterdag 17 September 1932
FINANCIEEL OVERZICHT.
DE IEPENZIEKTE.
een massa mannen
toch aan hun vrouwen.
Ja, maar Ik geloof dat er toch nog meer
(vrouwen aan hun succes te danken hebben.
(Sydney Bulletin). SeKocnc'
danken hun succes Heb Je oolt ,ets ran dat geI(j gehoordi dat Je
aan )e buurman hebt geleend?
Man, dagelijks. HU heeft er een gramofoon voor
(Nebelspalter)
Automobilist: .Agent, tnljn auto is hier Juist ge-
jtolen."
Agent: „D boft, meneer. Anders had ik n moeten
bekeuren wegens parkeeren op verboden terrein"
(Passing Show),
Hoe doe je dat, vaderrooken
'Heel eenvoudig: ik steek een sigaret
op en blaas den rook uit I
En' dan
En dan? Dat is alles!
Niet waarwat doe'je d«n omniet
ziek te worden?
Vader (tot pretendent naar de hand van zijn
dochter)Ik wil niet, dat mijn dochter voor haar
heele leven aan een hopelooze idioot gebonden blijft.
Pretendent (opgewekt): Natuurlijk niet, meneer.
Dus ik heb uw toestemming? (Humorist)
r/M
IVw)
Dame (die studie wO maken van bef lsvën 8ej
armen): Nu als net niet te onbescheiden u
hoeveel kleedgeld krijg Je van Je man? (Humorist).:
lil Vifc nXéC
Modekoning tot mannequin bU modeshow:' Het
ls alles goed en wel, dat U een hoogmoedig gezicht
zet ais O lets uit onze koopjesafdeeling draagt, maar
denk er alstublieft aan dat, wanneer u een van onze
vijfhonderd guldens-modellen aanhebt, uw gelaats
uitdrukking niet minder mag zijn dan een van ver
stijvende geringschatting. (Humorist),
Een nerveuze Beursweek - Wallstreet be
ducht voor een democratische overwinning
bij de Novemberverkiezingen - Sterke toe
neming der Amerikaansche Staatsschuld
Conversie van Fransche Staatsleeningen
Voorloopig weinig kans op conversie
van Nederlandschc leeningen
Prijsstijging voor benzine.
De gevaren van een koersstijging in het
tempo als dat, hetwelk wij gedurende eeni-
gen tijd hebben meegemaakt, zijn in de
afgeloopen week duidelijk aan het licht ge
treden. Het was natuurlijk nauwelijks te
verwachten dat de stijgende beweging op
de effecten- en goederenmarkten maar on
afgebroken zou voortduren, zelfs aanne
mend, dat deze gebaseerd ls op een verbe
tering in de algemeene conjunctuur, waar
van men hier en daar aanwijzingen kan
constateeren. Behalve de economische ont
wikkeling oefenen vele factoren, ook van
polltieken aard, op de fondsenmarkt hun
invloed uit, en de nog altijd ongestablll-
seerde politieke toestand, vooral bij onze
Oostelijke naburen, opende de mogelijk
heid van onaangename verrassingen, die
zich in het koersverloop ter beurze wel
moesten weerspiegelen.
De terugslag zou echter van minder ern-
stigen aard zijn geweest, wanneer de voor
afgegane koersstijging minder overijld had
plaats gevonden, Waar echter de noteerin
gen met sprongen waren omhoog gegaan,
en door het geven van ongelimiteerde
kooporders velen hun aandeelen tot de
hoogste koersen hadden verworven, kreeg,
toen de koersdaling eenmaal Inzette, een
nerveuze stemming de overhand. Het heeft
er zelfs een oogenblik uitgezien, alsof een
algeheele ineenstorting niet zou kunnen
uitblijven. Tegen het midden der week
werd. met een herstel op de goederen
markten. ook de houding der fondsenmark-
ten kalmer. De stemming van vertrouwen,
die de markten in de voorafgaande weken
had gekenmerkt, is echter niet terugge
keerd en de beurs blijft onderhevig aan
scherpe koersschommelingen.
Wanneer wij de gebeurtenissen nagaan,
die de directe aanleiding tot de koersdaling
zijn geworden, dan stuiten wij in de eerste
plaats op de onzekere politieke verhoudin
gen in Duitschland in verband met de
Rijksdagontbinding, en de mogelijkheid
van een verscherping der internationale
politieke betrekkingen, als gevolg van het
Duitsch-Fransche verschil van meening
over de bewapeningskwestie. Er was ech
ter ook nog een speciale factor, die wel in
het bijzonder de Vereenigde Staten betreft,
maar die via den invloed, die hiervan op
de New-Yorksche beurs uitging, ook con
sterke uitwerking op de Europeesche beur
zen heeft gehad. Dit was de onverwachte
overwinning van de democratische partij
bij de verkiezingen in den Amerikaanschen
Staat Maine, waarbij moet worden opge
merkt, dat het resultaat van de verkiezin
gen in dezen Staat in Amerika worden op
gevat als een aanwijzing van de politieke
richting, die bij de a.s. Presidents- en al
gemeene verkiezingen in November a.s. in
het geheele land de overhand zal behalen.
De beurs zou blijkbaar aan een republi-
keinsche overwinning de voorkeur geven.
Tendeele zijn hierbij nog oude en inge
roeste vooroordeelen in het spel. De demo
craten waren vroeger de groote tegenstan
ders van de trustvorming: de ontbinding
van de Standard Oil-trust in afzonderlijke
maatschappijen, die zooveel stof heeft doen
opwaaien, heeft onder democratisch be
wind plaats gehad.
In den loop der tijden is echter het ver
schil in opvatting over economische vraag
stukken tusschen democraten en republi
keinen veel minder scherp geworden en
zelfs zijn de gTenzen aanmerkelijk 'ver
vaagd. Zoo bevinden zich thans zoowel in
het democratische als in het republlkeln-
sche kamp voorstanders van protectie; ook
wat de opvattingen over de kwestie der
oorlogsschulden betreft kan geen vaste
scheidingslijn tusschen de beide partijen
worden getrokken; zoowel in de eene als
in de andere groep bevinden zich krach
tige voorstanders van een tegemoetkomen
de houding der Vereenigde Staten tegen
over de Europeesche schuldenaren.
In één opzicht schijnt de beduchtheid
der New-Yorksche beurs voor een demo
cratische overwinning bij de stembus
meer gegrond. Naar men weet, heeft het
programma der huidige, republikeinsche
regeering tot stimuleering van het bedrijfs
leven een krachtige stimulans voor de New-
Yorksche beurs gevormd en men vreest
thans, dat van de uitvoering van dit pro
gramma niet veel terecht zou komen, wan
neer de tegenwoordige regeering het veld
zou moeten ruimen.
Het is intusschen de vraag, of het, van
een meer algemeen standpunt uit bezien,
zoo zeer te betreuren zou zijn. wanneer
aan de kunstmatige steunactie een eind
zou worden gemaakt, en wel voornamelijk
met het oog op de geweldige elschen, die
deze actie aan de Amerikaansche schat
kist stelt. De positie van de Amerikaan
sche staatsfinanciën ls in de laatste jaren
zlenderoogen slechter geworden.
Het snel stijgende deficit is gedekt door
het opnemen van credieten op korten ter
mijn, omdat men steeds hoopte, dat de
economische toestand zou verbeteren,
waardoor de aflossing der verplichtingen
uit ruimer vloeiende belastingontvangsten
mogelijk zou worden. Intusschen zal het
deficit aan het einde van het volgende be-
grootingsjaar, ondanks de intusschen
doorgevoerde bezuinigingen en belasting-
verhoogingen, naar raming weer twee
milliard dollar bedragen. De totale Ame
rikaansche staatsschuld is gestegen tot
20'/! milliard dollar, waarvan een aan
zienlijk bedrag aan verplichtingen op kor
ten termijn. Deze dagen is de Amerikaan
sche regeering weer overgegaan tot de
uitgifte van 750 millioen 3 1/4 pet. schat
kistbiljetten met een looptijd van vijf jaar
en 400 millioen 11/4 pet. biljetten met een
looptijd van één jaar, in totaal derhalve
1150 millioen, waarvan 437'/: millioen aan
nieuw geld, dat grootendeels aan de Re-
construction Finance Corporation zal
worden afgedragen, voor het financieren
van het herstelprogram.
Door deze opeenhooping van schuld kan
de Amerikaansche regeering niet profl-
teeren van de op de beleggingsmarkt in
getreden verbetering, door haar uitstaan
de leeningen te converteeren in stukken
met een lageren rentevoet, waardoor een
aanmerkelijke bezuiniging zou kunnen
worden verkregen, zooals eerst de Engel-
sche regeering heeft gedaan, en thans
weer de Fransche regeering van plan ls
te doen.
In Frankrijk zal dezer dagen een wets
ontwerp worden Ingediend, waarbij de
conversie zal worden voorgesteld van een
groot aantal leeningen, totaal vertegen
woordigende een nominaal kapitaal van
86.600 millioen francs. Het betreft hierbij
meerendeels leeningen met een rentevoet
van 6 pet.; enkele ervan dragen thans 7
pet., andere 5 pet. rente. Verwacht wordt,
dat deze leeningen zullen worden omgezet
in één groote staatsleening, met een ren
tevoet van 4</t pet., die wellicht iets onder
pari zal worden uitgegeven.
In dat geval zou een besparing van ca.
850 millioen francs aan rente per jaar
mogelijk worden, een voordeel, dat aan de
Fransche schatkist zeer goed te stade zal
komen, aangezien ook Frankrijk te wor
stelen heeft met een begrootingstekort,
waarvoor voorzieningen moeten worden
getroffen. Nu zal het geheele bedrag der
door de conversie verkregen besparing op
den rentedlenst niet voor dekking van het
l egrootingstekort kunnen worden aange
wend, omdr de Fransche regeering zich
verplicht heeft, de z.g. „kleine houders"
van staatsfondsen tegemoet te komen in
de vermindering van inkomsten als gevolg
van de conversie van de in hun bezit zijn
de staatsleeningen in stukken met een
lager rentevoet. Hoe ver de regeering hier
bij zal willen gaan, is nog niet bekend en
het is zelfs mogelijk, dat dit een ernstig
strijdpunt zal worden bij de a.s. behande
ling van het wetsontwerp door de Fran
sche Kamers. Onnoodig te zeggen, dat de
buitenlandsche houders van Fransche
staatsfondsen in geen geval van de aan de
kleine houders te verstrekken schadever
goeding zullen kunnen profiteeren.
De conversie-operatie in Engeland en de
desbetreffende plannen der Fransche re
geering hebben de vraag aan de orde ge
steld, of ook niet voor ons land het tijd
stip gekomen is om tot conversie van
staatsleeningen over te gaan. De mogelijk
heid, dat hiertoe binnenkort zal worden
besloten, is intusschen al heel gering.
Nederland heeft op het oogenblik geen
leeningen met een rentevoet van meer
dan 5 pet. uitstaan, nadat de 6 pet. lee
ningen in den loop van dit jaar afgelost,
reeds in 5 pet. uitgiften geconverteerd zijn.
Wel is de toestand op de beleggingsmarkt
in de laatste maanden aanzienlijk ver
beterd, maar de verhoudingen zijn nog
altijd niet van zoodanigen aard, dat con
versie van de uitstaande 5 pet. leeningen
in een 4 pet. leening succes zou hebben,
nu de oude 4 pet. leeningen nog eenige
percenten beneden pari noteeren. De oude
41/ï pet. ieeningen zijn tot lets boven pari
gestegen, en de uitgifte van een 4pet.
conversie-leening tot iets beneden pari
zou wellicht te overwegen zijn. Zij zou
echter voor de schatkist nauwelijks loo-
nen, omdat tegenover het halve percent
aan rente, dat door conversie van de 5
pet. leeningen in een 4'/> pet. leening zou
kunnen worden gespaard, de emissie-kos
ten zouden komen te staan alsmede het
verschil tusschen den koers van uitgifte en
de nominale waarde, waarbij een emissie
beneden pari.
Bovendien moet in het oog worden ge
houden, dat de Nederlandsche schatkist
nog steeds een aanzienlijk bedrag aan
vlottende schuld heeft loopen, die binnen
afzienbaren tijd geconsolideerd zal moe
ten worden, waartoe dus ook een beroep
op de kapitaalmarkt zal moeten worden
gedaan. Een hieraan voorafgaande gToot-
scheepsche conversie-transactie zou aan
het resultaat van een nieuwe leening niet
ten goede komen.
De stemming op de obligatiemarkt is ook
in de afgeloopen week gunstig geweest; de
koersen zouden hiervan nog meer profi
teeren, ware het niet, dat de binnenland-
sche gemeenten voortdurend met nieuwe
ieeningen op de markt komen. Ofschoon
deze leeningen, die meerendeels tot een
rente van 5%. soms echter ook a 5>/:%,
worden uitgegeven, gemakkelijk worden
geabsorbeerd, hebben zij toch tot gevolg,
dat de verbetering op de obligatiemarkt
binnen beperkte grenzen blijft.
De houding der aandeelenmarkt hebben
wij hierboven reeds geschetst. In de ver
schillende afdeellngen is na de scherpe
reactie in den aanvang der week een
krachtig herstel ingetreden, dat zich ech
ter niet kon handhaven.
Bij de tijdelijke koersverbetering had
den petroleumaandeelen de leiding. Uit
gaande van de buitenlandsche beurzen,
hebben Koninklijke Petroleum een aan
merkelijke koersstijging kunnen boeken op
het bericht, dat de Roemeensche petro-
leumindustriëelen na langdurige aarzeling
tenslotte toch de te Parijs tusschen de
voornaamste petroleumondernemingen
getroffen overeenkomst hebben geratifi
ceerd, waardoor deze spoedig in werking
kan treden. Wat de overeenkomst precies
behelst, Is nog niet bekend gemaakt. Men
neemt echter aan, dat zij, zoo niet een
beperking van de productie, dan toch in
elk geval een regeling van den afzet met
zich brengt, waardoor de moordende con
currentie die de prijzen voor benzine en
andere petroleumproducten tot een ver
liesgevend niveau heeft doen dalen, zou
worden beëindigd. Wel staan de Russen
buiten deze overeenkomst, maar men acnt
de kans groot, dat zij tenslotte tot de over
eenkomst zullen toetreden. Dat er reeds
een zekere samenwerking bestaat, ls ge
bleken uit het feit, dat op de Engelsche
markt gelijkertijd een prijsverhooging voor
benzine is aangekondigd door de Engel
sche distributie-maatschappij en de Rus
sian Oil Products Co., d. i. de verkoop
maatschappij voor Russische benzine in
Engeland.
Tegenover de prijsverbetering op de
benzlnemarkt staat een minder gunstige
ontwikkeling op de markt voor ruwe pe
troleum in de Vereenigde Staten. De prij
zen voor ruwe Pennsylvania-olie zijn ver
laagd, wat wijst op een toeneming van
concurrentie, terwijl men juist gehoopt
had. dat door de maatregelen tot beper
king der productie meer evenwicht tus
schen vraag en aanbod op de petroleum-
markt was gekomen. Het schijnt echter,
dat aan de productiebeperking in den
laatsten tijd niet zoo krachtig de hand
was gehouden; de wekelijksche opgave
van de Amerikaansche productie van ruwe
petroleum gaf reeds voor den derden keer
een stijging te zien, in plaats van de zoo
zeer gewenschte vermindering. Door een
scherpere toepassing van de wettelijke
voorschriften hoopt men thans de pro
ductie weer in te perken.
Van industrieele aandeelen hebben
Philips nog het langst tegen den koers-
druk stand gehouden, en na een tijdelijke
reactie was de stemming later weer vrij
gunstig. Men had hierbij nog te doen met
de nawerking van de berichten over een
toeneming van de bedrijvigheid, mede
dank zij belangrijke bestellingen, die op de
Olympia-tentoonstelling te Londen zijn
verkregen. De cijfers van den uitvoer van
radio-artikelen ontwikkelden zich niet
onbevredigend. Sinds April, toen voor nog
geen f. 2 millioen aan radio-artikelen uit
ons land werd geëxporteerd, is een ge
stadige verbetering ingetreden, tot in
Augustus een cijfer van f. 2.92 millioen
werd bereikt. Verwacht mag worden, dat
de toeneming in de loopende maand zal
aanhouden. Ook de afzet van radiotoestel
len en onderdeelen in het binnenland
moet, de omstandigheden in aanmerking
genomen, reden tot voldoening geven.
Terwijl Philips later weer in reactie wa
ren, zijn aandeelen Unilever zoowel als
Aku met sprongen teruggeloopen, zonder
dat hierbij bijzondere factoren hun in
vloed deden gelden. Ook de Ned. Indische
cultuurwaarden werden door de alge
meene tendenz meegesleept. Rubber-
aandeelen, die tijdelijk sterk gedrukt wa
ren door de prijsdaling voor het product,
konden later in overeenstemming met het
herstel op de rubbermarkt een aanmerke
lijke verbetering boeken, waarna weer een
daling volgde. Scherpe koersfluctuaties
hadden ook plaats in aandeelen Handels-
vereeniging „Amsterdam"; de koers daalde
weer tot beneden de 200%.
Hieronder volgt een overzicht van het
koersverloop:
Philips Gem. Bez. 132 3/4,-135—116—
126—121
Unilever 124—125 3/4—109—118'/.—114 3 4
Aku 48'/=514146'/:44'/:.
Ned. Gist- en Spir. Fabr. 333'/ï310315
Ned. Kabelfabriek 253240.
U. S. Steel Corp. 48 3/4—43 5/8..
Kon. Petroleum 170153'/=165163.
A'dam Rubber 69'/:—60 1/4—67—62'/:.
Kendeng Leboe 90—91 1/4—175'/:—87—85
Oost Java Rubber 75'/:637270 3/4
Ned. Scheepvaart Unie 69—62'/:66'/:
Kon. Paketvaart 109—111—105—111.
Handelsver. „A'dam" 207187200193
Javasche Clutuur Mij. 138 1/4—129
140—138'/:
Ned. Ind. Suiker Unie 968894.
Koloniale Bank 7569 3/4
Ned. Handel Mij. 78—80 3/4—74—77
Deli Batavia Mij. 1561/4—143'/:—149'/:
Dell Mij 145—129—133 1/4—130
Senembah 161154'/:.
V.
Organisatie der bestrijding.
In de vorige artikelen hebben wii „ge
zien, dat voorwaarde voor een doeltref
fende bestrijding van de iepenziekte in
een bepaalde streek is, dat alle eigenaren
van iepen hieraan medewerken. Ruimt niet
elkeen tijdig zijn doode en stervende exem
plaren op en maakt hij daarbij de schors
niet onschadelijk, dan zal men in zoo'n
streek de iepenspintkevers (de overbren
gers van de ziekte) en dus ook de ziekte
zelf nimmer de baas worden en dan is
bijna alle moeite van anderen vergeefsch,
Men krijgt dan den ontmoedigenden toe
stand, dat overal verspreid nog doode of
bijna doode iepen staan, dat bij boer
derijen en elders groote of kleine partijen
ongeschild iepenhout blijven liggen, die alle
even zoovele besmettingshaarden zijn.
Dit is dan ook aanleiding geweest tot
het in het leven roepen van het K.B.
van 18 April 1930, Stbl. nr. 141, laatstelijk
gewijzigd bij K.B. van 28 Maart 1931
Stbl. nr. 136. Op grond hiervan kunnen
de eigenaren van iepen en van gevelde-
ongeschilde iepenstammen gedwongen wor
den hun stervende en doode iepen binnen
een bepaalden termijn te vellen en de
schors onschadelijk te maken.
Het Staatsbosc'hbeheer en de Planten-
ziektenkundige Dienst zijn belast met de
opsporing en de Minister van Economische
Zaken en Arbeid wijst de te vellen iepen
of het op de stapelplaatsen voorkomende
ongeschilde iepenhout aan.
Dit opsporingswerk zal ook dit jaar in
den tijd, dat de ziekte het best is waar
te nemen ,d.i. in den nazomer en den
herfst, weer ter hand worden genomen-
Vooral die streken, waar groote belangen
op het spel staan, zullen zooveel mogelijk
stelselmatig worden gezuiverd.
De te vellen iepen, worden in den regel
door de ambtenaren, zooveel doenlijk na
overleg met de eigenaren, van een tnerk-
teeken voorzien. Na eenigen tijd ontvangt
de eigenaar een aangeteekenden brief van
den Minister met de" mededeeling, dat de
gemerkte iepen vóór een bepaalden datum
moeten zijn opgeruimd en de nader aan-
gegeven maatregelen getroffen. De burge
meesters zijn belast met het toezicht °P
de naleving van de voorschriften en mocht
iemand nalatig zijn, dan volgt prooes-ver-
baal en kunnen de voorgeschreven maat
regelen op kosten van den nalatige van
gemeentewege worden uitgevoerd.
Alhoewel van Regeeringswege reeds veel
is gedaan om de iepenziekte onder de
knie te krijgen (in 1931 werden plnl*
26.000 iepen voor velling aangewezen) en
reeds vele gemeenten, polderbesturen en
particulieren hierbij groote hulpvaardigheid
hebben betoond, zal een volledige, afdoen
de bestrijding over het geheele land toch
eerst mogelijk zijn, wanneer alle bezitters
van iepen hun volle medewerking ver-
leenen. Laten zij beseffen, dat zij aan
de gemeenschap verplicht zijn en dat hun
eigen belang meebrengt, de Regeering
steunen in haar pogingen om de
te bestrijden. Deze steun behoeft slectn5
te bestaan in het tijdig opruimen van
zieke iepen en het dadelijk ontschorsen
of gedurende ten minste drie maanden
onder water gedompeld houden van go-
velde exemplaren. Vooral in de gebieden
waar de iepenziekte nog Slechts vveinig
voorkomt, kan door tijdig ingrijpen nog
veel worden gered.
Dubbele waakzaamheid is hier gebode
Het is nu de tijd de boomen die dezen
winter geveld moeten worden te me ir
als de bladeren zijn gevallen, is het
moeilijk zieke boomen van gezonde w
onderscheiden.
2-4
