Een echt Leidsch straattafreeltje
Jaargang
DINSDAG 23 AUGUSTUS 1932
No. 22216
[eerste blad.
[lEELE KENNISGEVING
STADSNIEUWS.
BINNENLAND.
DOODVONNISSEN IN DUITSCHLAND
TEGEN S.A.-MANNEN
Het voornaamste Nieuws
van heden.
EIDSCH
DAG BLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
per regel voor advertentlën uit Lelden en plaatsen
.gentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle
advertentiën 35 Cts. per regel. Kleine Advertentlën
ftcnd bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 cts
i maximum aantal woorden van 30.
volgens postrecht. Voor eventueele opzending van
10 Cts. porto te betalen. - Bewijsnummer 5 Cts
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT,;]
Voor Lelden per 3 maanden f. 2.35; per week f. 0.18
Bulten Lelden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18
Franco per post f2.35 4- portokosten.
nmer bestaat uit TWEE Bladen
lige verbintenissen van
igewone dienstplichtigen
transportcolonne van
derlandsche roode kruis.
rgemeester van Leiden brengt bij
kennis van de in die gemeente
et in'; ie buitengewone dienstplichtigen,
hen gelegenheid bestaat om zich
duur van ten minste vijf jaren
len op ijk te verbinden bij het Hoofd-
ioy.
et op
bet 1 jde Kruis" om opgeleid te worden
eind!
ig van
gehe
1 vera
'ersuic
het ti
1: Opf
m.m:
rrau",
Bach
m.m
loconw
letta'
gni.
m: 12
o.l .v.
Con:
t het
.v. me
3he
8.20:
.v. J
R<
1: Gi
eert
der vereeniging „Het Nederland-
ienst te doen als „Helper" (even-
Js „Ploegcommandant") bij de
iulp, rtcolonne van de Afd. „Leiden"
eeniging. Na afloop van een ver-
als bovenbedoeld kan de buiten-
dienstplichtige toegelaten worden
kluiten van nieuwe verbintenissen
ch ne^|voor den duur van vier jaren al
aansluitend aan een vorige ver-
ïitengewone dienstplichtige ver-
ich als adspiranthelper de voor-
en drie cursussen (elk van ge-
10 lessen a l1./*2 uur) noodig
verkrijgen van het „bewijs van
f beid"- geheel te volgen, evenals
Biiv 5chte herhalingscursussen, noodig
verlengen van dat bewijs. Voor
in van de cursussen welke gra-
en gegeven wordt geenerlei
ng genoten.
ig zijn verbintenis duurt, is de
iwone dienstplichtige vrijgesteld
vervullen van werkelijken dienst,
eval van oorlog, oorlogsgevaar of
buitengewone omstandigheden
2e lid. Dienstplichtwet), en zal
an dienst blijven doen bij een
338 tcolonne van het Nederlandsche
;rt o.l^ruis.
itengewone dienstplichtige van de
van dit jaar of van vroegere ja-
Ml-J overeenkomstig het bovenstaande
nntenis bij het Nederlandsche
.ruis wil aangaan. meldt zich
zoo spoedig doenlijk schriftelijk
voornamen, adres, lotingsjaar)
1 den voorzitter van de Afdeeling,
ileko" IC. M. TIMMERMANS, Breestraat 3,
Racli^Voor buitengewone dienstplich-
ifi de lichting van het volgende
staat gelegenheid om zich vóór
iber a.s. met dezelfde gegevens en
schriftelijk aan laatstgenoemd
ui te melden.
inlichtingen zijn te bekomen
|*i*/ ifdeeling Militaire Zaken der Ge-
I v ecretarie, Breestraat 119, hoek
alhier. 4874
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester,
en, 23 Augustus 1932.
MG,
Foto
SREKERS GEARRESTEERD.
olitie te Den Haag heeft aldaar
'annen aangehouden en in arrest
die er van worden verdacht zich
len schuldig gemaakt aan diverse
tijd geleden hier ter stede ge-
diefstallen.
hebben zij ingebroken in twee
1 aan den Witte Singel en voorts
Hooge-Rijndijk en de Jan van
'de Een aantal van diefstal af-
kleedingstukken is in beslag
IG CAFé's OP KONINGINNEDAG
Tkimissaris van Politie alhier brengt
U's van belanghebbenden, dat door
pemeester als hoofd der politie is
dat op Woensdag 31 Augustus
gelegenheid van de viering van
.aardag van H. M. de Koningin de
Pehtingen kunnen geopend blij-
ïeen uur 's nachts.
itMlfde tijdstip zal het geoorloofd
I die inrichtingen muziek te doen
fi gelegenheid te geven tot dansen
jd openbare vermakelijkheden.
I? v]an inrichtingen, die niet in
Pp run van doorloopende muziek-
hgen kunnen aan het politie-
muziekvergunning aanvragen.
bl,„P°p den 31en Augustus a.s
^Ef/pdMigde belasting op openbare
■JKneden moet vóór 31 Augustus
'»nvc, kantore van den Gemeente
er ,Galgewater) zijn betaald.
wü 0
^KL ^erwijzen naar een openbare
Wïe'f Van den burgemeester in dit
het aangaan van vrij-
PUchfii1 ssen door buitengewone
d'j een transportcolonne
V 0<xie Kruis.
yerzoek van den Officier van
Geayenhage heeft de politie
'd oF' van w- aangehouden,
M'twS. dwerker, tot het onder-
weken gevangenisstraf.
de heer J. K.
exa|m hoofdakte6 l'o®6 geslaagd
lödlünV-Üa "hdcrwijzer aan de
B.4 hee^ ï001 Rijswijk is be-
®Öiool veeristra, oud-hoof d
j wonende alhier.
JUBILEUM VAN „VILLANDRY."
Bestuursreceptie te Utrecht.
De vereeniging Villandry, die het her
stellingsoord voor spoorwegpersoneel te Nij
megen beheert, herdacht gisteren haar 25-
jarig bestaan met een receptie in een der
zalen van het N.V.-Huis te Utrecht.
Nadat de voorzitter, de heer J. G. Bolke-
stein, uit Den Bosch, een feestrede had ge
houden. sprak ir. J. E. van Dijk. directie
lid der Ned. Spoorwegen, eenige woorden
van gelukwensch. waarbij hij namens de
directie een staande klok voor het gebouw
aanbood. Uit naam der directie van de
Noord-Hollandschs Tramwegen voerde de
heer v. Geuns het woord. Vervolgens com
plimenteerde dr. Van Haatten, een der aan
de instelling verbonden artsen, het bestuur,
waarna de heer Bolkestein de sprekers, in
het bijzonder de directie, dankte voor de
steeds betoonde belangstelling. Vervolgens
spraken vertegenwoordigers van de Ver
eeniging voor Gezondheid in de Grafische
Vakken, van den Prot. Chr. Bond voor
Spoor- en Tramwegpersoneel, van de Ned.
Vereeniging, den Centralen Bond voor
Spoor- en Tramwegpersoneel, van de Ned.
Vereeniging. den Centralen Bond voor
Spoor-, Tramweg- en Van Gend en Loos-
personeel, de T. B, C.-vereeniging enz. Al
len huldigden het bestuur voor hetgeen dit
gedurende 25 jaar ten dienste van het
spoorwegpersoneel had verricht.
De heer v. d. Burg. voorzitter van de
jubileumscommissie, deed toezegging van
een gift van ca. f. 3000 voor het te stichten
kleuterhuis. De heer P. Moltmaker richtte
als bestuurslid van Villandry een speciaal
woord van waardeering tot den voorzitter.
Er waren veel bloemen en een menigte
schriftelijke en telegrafische gelukwen-
schen binnengekomen.
o
LUCHTPOST NAAR INDIË.
GEVANGENISSTRAFFEN TEGEN RIJKSBANIERLEDEN
o
HEVIGE OPWINDING BIJ DE NAZIS
van
voor
Voorstel om de antwoord-mail nog dezelfde
week te kunnen verzenden.
Naar Aneta uit Bandoeng meldt stelt de
p.t.t. op initiatief van den burgemeester
dier stad aan de K.L.M. voor de postslui-
ting voor het vliegtuig naar Nederland zoo
danig te regelen, dat de antwoorden op de
aankomende mail nog dezelfde week naar
Nederland kunnen w.orden gezonden.
o
derde postbestelling te
amsterdam opgeheven.
In verband met de geboden bezuiniging
zal binnenkort worden overgegaan tot op
heffing van de derde briefpostbestelling
te Amsterdam.
Het bezwaar tegen deze opheffing gold
volgens de directie van het postkantoor
wel in hoofdzaak de vertraagde ontvangst
der Fransche post. Maatregelen worden
echter getroffen dat de post uit Parijs
(vertrek 22.55) zóó tijdig te Amsterdam
wordt aangebracht, dat "de daarmede ver
zonden stunken nog in de bestelling van
plm. 12 uur worden opgenomen.
geen eigen kleeding voor
spoorwegpersoneel.
De directie der Spoorwegen heeft, zoo
meldt „Het Volk", afwijzend beschikt op
het verzoek van het hoofdbestuur der Ne
derlandsche vereeniging van spoor- en
tramwegpersoneel, om het personeel toe
te staan, gedurende de warmte eigen kle
ding te dragen (met uniformpet en dis
tinctief). in plaats van de zware dienst-
kleeding.
Naar aanleiding van het telegram heeft
een onderhoud plaats gehad tusschen den
secretaris der vereeniging, Van Braambeek
en de directie. Laatstgenoemde vreesde,
dat het dragen van eigen kleeren een
slordigen indruk zou msken en dat daai-
door het aanzien van de Nederlandsche
Spoorwegen zou worden geschaad.
Het voorstel van den heer Van Braam
beek om dan aan de plaatselijke stations
chefs de beslissing over te laten of vie
kleeding al of niet met dat aanzien in
strijd zou zijn, meende men niet te Kunnen
aanvaarden.
O
ontvangsten der nederl.
spoorwegen.
De maand April is voor de Ned. Spoor
wegen geen voordeelige maand geweest
Bedroegen de ontvangsten in April 1931
ru'm f 14 100.000. in April 1932 werd een
totaal van f. 11.800.000 ontvangen; een
nadeelig verschil dus van f. 2 300.000.
Met den achteruitgang van bijna 2'/,
millioen over April 1932 geeft het ïnkom-
stencijfer der Ned. Spoorwegen over de
eerste vier maanden van dit jaar een
definitieven teruggang, in vergelijking
met 1931 aan, van f. 6 834.412. dus bijna
zeven millioen in 1/3 deel van het jaar.
yersfreide berichten.
Bij beschikking van den Minister van
Buitenlandsche Zaken is prof mr. dr. G.
W J Bruins oud-hoogleeraar aan de
Handelshoogeschool te Rotterdam be
noemd tot Nederlandsch vertegenwoor
diger in het comité dat aan de Studiecom
missie voor een Europeesche Unie voor
stellen zal moeten doen nopens maat
regelen te nemen voor het herstel van de
landen van Midden- en Oost-Europa.
Bij Kon. besluit is met ingang van
1 September 1932 benoemd tot burgemees
ter der gemeente Nieuwstadt de heer M.
r. Haan.
Voor de speciale rechtbank te Beuthen
werd gisteren de behandeling gesloten van
het proces tegen een negental beklaagden,
verdacht van moord en het toebrengen
van zwaar lichamelijk letsel op de gebroe
ders Pietrzuch te Potempa in Duitsch
Opper-Silezie.
Het Openbaar Ministerie eischte, zooals
reeds gemeld, tegen de beklaagde Kottlsch,
Graupner Muller, Lachmann en Wolnitza
de doodstraf wegens overtreding der nood
verordening van 9 Augustus en wegens
overtreding- van de wapenwet. Voorts
eischte het Openbaar Ministerie tegen
ieder der beklaagden wegens het toe
brengen van zwaar lichamelijk letsel
de Communist Konrad Pietrzuch werd ver
moord en zijn broer Alfons zwaar gewond
twee jaar tuchthuisstraf.
Tegen de beklaagden Hoppe en Nowak
werd door het O.M. wegens medeplichtig
heid vijf jaar tuchthuisstraf geeischt.
Tenslotte vroeg het O.M. voor de be
klaagden Hadamik en Czaja vrijspraak De
eerste verdediger pleitte vrijspraak voor
zijn cliënten Müller. Czaja, Hadamik,
Hoppe, Nowak en Lachmann. Vervolgens
zeide pleiter, dat het misdrijf van de be
klaagden Kottisch, Wolnitza en Graupner
niet onder de terreur-noodverordening
valt, doch dat deze beklaagden veroordeeld
moesten worden volgens paragraaf 227 van
het Wetboek van Strafrecht, Voor deze
laatste beklaagden pleitte spreker clemen
tie, daar zij gehandeld hadden in militai
ren zin.
De tweede verdediger wees nog op de
mentaliteit van de Opper-Sileziesche be
volking. De vermoorde Pietrzuch was
vroeger in garnizoen geweest, in verband
hiermede haatten de Nationaal-Socialisten
hem bijzonder.
Daarop vond de uitspraak plaats. De
president van de speciale rechtbank las
het volgende oordeel voor:
De beklaagden Kottisch, Wolnitza, Mul
ler en Graupner werden wegens politieken
doodslag en het toebrengen van zwaar
lichamelijk letsel ter dood veroordeeld.
Bovendien werden de beklaagden Kottisch,
Müller. en Graupner ieder veroordeeld tot
twee jaar en de beklaagde Wolnitza tot 1
jaar tuchthuisstraf.
Beklaagde Lachmann werd als aan
stichter ter dood veroordeeld, terwijl hem
alle burgerrechten werden ontnomen.
De beklaagde Hoppe werd wegens mede
plichtigheid tot twee jaar tuchthuisstraf
veroordeeld.
Tenslotte werden de beklaagden Nowak,
Hadamik en Czaja vrijgesproken.
De uitsprak werd als volgt gemotiveerd:
Het was bewezen, dat de beklaagden den
tocht naar Potemoa hadden ondernomen,
om den communist Konrad Pietrzuch te
vermoorden. De beklaagde Lachmann is
als geesteliike dader te beschouwen. De
beklaagden Wolnitza. Müller, Graupner en
Kottisch zijn in de kamer binnengedron
gen en zijn de beide broeders te lijf ge
gaan. De noodverordening van 9 Augustus
dient in deze aangelegenheid ten volle uit
gevoerd te worden, daar de daad om half
2 plaats vond en de noodverordening om
12 uur des nachts van kracht was gewor
den. De beklaagden Nowak, Hadamik en
Czaja moesten worden vrijgesproken, daar
geen bewijs tegen hen kon worden aange-
voerd.
Tijdens het voorlezen van het vonnis
heerschte er in de zaal doodsche stilte
Ook tijdens de motiveering was het zeer
rustig in de zaal. Toen de president de
zitting gesloten had. stond de groepleider
van de S.A. en S.S.. Heines uit Breslau op
en schreeuwde de zaal in: Het Duitsche
volk zal in de toekomst andere vonnissen
vellen. Het vonnis van Beuthen zal het
vuursignaal tot de Duitsche vrijheid wor
den. Heil Hitier".
Door deze woorden ontstond een tumult
in de rechtzaal Een deel der aanwezigen
op de tribune namen den kreet over.
Voor het gerechtsgebouw waren duizen
den menschen tezamengestroomd in af
wachting van het vonnis. De politie moest
gewapenderhand optreden tegen S.A.-
leden in uniform.
Betoogende nationaalsocialisten werden
door de Schupo^iie van stalen helmen en
karabijnen voorzien was, teruggedreven.
De nationaalsocialisten strekten gebalde
vu'-ten tegen het gerechtshof uit.
De S.A.-formaties. die 's-morgens uit
Breslau waren gearriveerd, waren door de
politie in een zijstraat teruggedrongen.
Door tusschenkomst van den S.A.-leider
Heines keerden rust en orde onder de
nazi's terug. Op zijn bevel traden zij aan
in een marschcolonne, om de aankomst
van de vrachtauto's, waarmee zij gekomen
waren, af te wachten.
Bij het begin der incidenten had Heines
getracht van de verandah van een café
een toespraak tot de nationaalsocialisten
te houden, doch dit werd hem belet.
Op verzoek der nationaalsocialisten heeft
de voorzitter .van de rechtbank bevolen,
dat in het gebouw van de rechtbank
niemand zich voor een open raam mag
vertoonen.
Na den aftocht van de nationaalsoci
alisten namen de samenscholingen voor
het gerechtsgebouw weder toe Het gebouw
is door sterke posten afgezet. Binnen ligt
een groot detachement politie.
De étalageruiten van de „Oberschlesi-
sche Zeitung". van de „Allgemeine Loka-
lanzeiger" en van een winkel van electri-
sche artikelen zijn verbrijzeld. Alle Jood-
sche zaken in de stad zijn gesloten en
hebben de rolluiken naar'beneden gelaten
Dr. Goebbels publiceert in de „Angriff"
reeds zijn standpunt.
Hij schrijft o.m.: Wij vragen aan de
regeering von Papen, en aan den Rijks-
president: Zullen de vonnissen voltrokken
worden? Zal men inderdaad den moed
hebben de hoofden dezer vijf jonge man
nen op het blok te leggen? Wil men hier
werkelijk een voorbeeld geven, hetwelk in
zijn gevolgen en uitwerkingen zoo wreed
en ondragelijk is, dat men dit op het
oogenblik zich eigenlijk niet goed kan
reallseeren? Wij wenschen niet geinden-
tificeerd te worden met een beweging van
gewelddadigheden. Wij verheerlijken de
terreur niet, doch dit verklaren wij wel in
het openbaar en voor de geheele wereld:
Deze vonnissen mogen niet voltrokken
worden. Deze veroordeelingen zijn een
vuistslag in het gezicht van het nationale
Dultschland.
En tenslotte: 350 kameraden hebben wij
begraven. In de meeste gevallen waren er
geen politie en justitie, die de gerechtigd
heid deden zegevieren. Verbitterd en ver-
gTamd zweren wij den rooden hetsers een
latere wettige vergelding".
Van den kant van de verdediging wordt
in zake de vonnissen van Beuthen mede
gedeeld, dat onmiddellijk alle maatregelen
bij het Pruisische staatsmlnisterie zullen
worden genomen en alle stappen
worden gedaan, teneinde een ten uitvoer
leggen van de doodvonnissen van Beuthen
te verhindereen.
De persafdeeling van de N.SD.AP.
neemt als volgt stelling tot het vonnis van
Beuthen
„Een kreet van ontzetting en veront-
BINNENLAND.
Inkrimping van dc bloembollencultuur;
het plan-Sassenhcim door het Holl. Blocm-
bollenkweekors Genootschap aanvaard.
(Land- e~» ~,,ribouw. 2e Blad).
Het zilveren jubileum van „Villandry".
(Binnenland. Ie Blad).
De derde postbestelling te Amsterdam
wordt opgeheven. (Binnenland, le Blad).
Het drama te Putbrock. (2e en le Blad).
BUITENLAND.
Tengevolge van doodvonnissen in Duitsch-
land groote opwinding bij de Nazis. (Bui
tenland en Tel.. le Blad).
Fransche handeLsvcrdrag-besprekingen
met Engeland en de Vcrccnigde Staten.
(Buitenl.. le Blad).
waardiging gaat door 't geheele nationale
Duitschland. Vijf doodsvonnissen zijn door
het bijzondere gerechtshof van een zich
nationaal noemende regeering geveld met
volledige miskenning van de vertwijfeling,
die bij de aangeklaagden beheerschte over
het falen van het staatsapparaat tegen
over den georganiseerden marxistischen
moordterreur, waaraan ruim 300-nationaal
socialistische vrijheidsstrijders reeds ten
offer zijn gevallen. Deze vijf doovonnissen
drijven ieder nationaal en rechtvaardig
voelenden Duiteher het bloed van schaam
te en woede naar het gelaat. De veront
waardiging over dit onbegrijpelijke schrik -
vonnis wordt nog vergroot door het feit,
dat ter zelfder tijd een ander Sil££isch
bijzonder gerechtshof rijksbannierleden,
die op onmenschelijke wijze met voorbe
dachten rade twee S.A.-mannen afslacht
ten en vier anderen zwaar verwondden,
slechts bestrafte met ten hoogste vier jaar
tuchthuisstraf. Dat is tweeerlei recht.
Nationaal socialisten worden dus door het
bijzondere gerechtshof van een „nationale
regeering" met den dood bestraft, terwijl
het internationale moordmarxisme er van
mag afkomen met korte tuchthuisstraffen
en behouden blijft voor de menschelijke
Tafreeltjes als het bovenstaande kan
men dagelijks bij tientallen in de Leidsche
I straten aantreffen. Wanneer de inmaak-
tijd daar is, geven de conservenfabrieken
aan vele gezinnen handen vol werk en
de geheele familie van groot tot klein
moet eraan te pas komen om zooveel
mogelijk groenten te verwerken.
Tijdens de brandende hitte van de afge-
loopen dagen was het in huis niet meer
uit te houden en langs sommige grachten
zag men toen vrijwel voor elk huis het
geheele gezin aan het boonen-afhalen.
't Is een gezellig werkje en bovendien
geeft het een vooral ln deze dagen niet
te versmaden verdienste!