G.SMIT
DE OLYMPISCHE SPELEN
n
if
(je bouwkunst in de omgeving.
S SA
H DAGBLAD - Tweede Blad
Vrijdag 12 Augustus 193^
DAMMEN.
SPREEKCEL.
JÉ
1;
V1SSCHERIJBERICHTEN.
BOB MAAS WINT DE ZEILWEDSTRIJDEN IN
DE MONOTYPE-KLASSE.
UIT DE RIJNSTREEK.
VOORHOUT.
I.
t is heel oud.
- Foranholte was in den ouden
Vnost van de Haarlemmerhout,
(strekte langs de geheele duin-
M "beëindigd werd door het moe-
hezuiden Voorhout, waardoor
en en slenken van den Rijn
Achter dien toren werd in de 13de
eCwdCdf ni6UW tufsteenen tok ge-
terde nfj6 ons hebben te denken zón
der de uitbouwen welke we op de teeke-
£!nf zi^n' B1ykens de eenig overgebleven
w?.ren deze uitbouwen van bak
st®?" en uit een latere periode.
J® .een zoogenaamd zaalkerkje ge
weest met rechtgesloten koor Deze zaal
kerken vindt men veel in Groningen en
Oost-Friesland. Het type éénbeukig en
met rechtgesloten koor moet daar In-
EjJ°ez?f ZTO uit West- en mldden-Frank-
S 1,™ Aqultanlë. De geleerden zijn het
er nog niet geheel over eens, hoe dit
Aqultaansche kerktype naar het Noorden
is gekomen, doch wellicht zitten er Ciater-
cienser-mvloeden achter.
Het merkwaardige voor het geval-Voor
hout is evenwel, dat men onder Norman-
dische invloeden in West-Friesland en
-;angs de zeekusten gewoonlijk kerken
bouwde met halfrond gesloten koor en
later, in den Gothischen tijd met een hal-
ven veelhoek.
Voorhout met zijn rechtgesloten koor
was dus in deze streken een unicum
„Toen de tufsteenkerk uit het begin der
13de eeuw, dus uit den overgangstijd van
Romaansch naar Gothiek, vergroot moest
worden, het geen waarschijnlijk in de
l^e-rlc f.e Voorhoui
nlijk behoorde de geheele
trhout tot het gebied, dat in
Karei den Eenvoudigen in leen
ven aan Dirk I. Als een der
te punten van dat leen wordt
genoemd, waar destijds reeds een
hien reeds een Benedictijner -
ttond. In ieder geval dateeren
chten omtrent dat klooster uit
j Dirk I en kon het zich onder
(ruing van den graaf nu vrijer
-In dan te voren, toen Egmond
d blootstond eerst aan de aan-
i Noormannen, later aan de
'ra der West-Friezen. Wel bleef
van de zijde der West-
bestaan. Nog in 974 verwoestten
ond en Alkmaar en drongen
in de nabijheid van Rijnsburg,
op 10 Augustus door Dirk n en
'graaf van Leiden werden ver
en weet, dat deze graaf daarop
nde jaar te Rijnsburg een kapel
tsiot stichtte, waaruit later de
groeien.
verbouwde vervolgens de Abdij
nd en men weet, dat hij en zijn
te Hildegardis aan de nieuw-
Abdijkerk een prachtig Evange-
honken, dat thans nog in de
Bibliotheek in Den Haag
waard,
'het klooster te Egmond kon,
bescherming der graven lnten-
chten van kerken en de kerste-
net nog altijd half heidensche
den ter hand genomen,
nebben de Egmonder monniken
nltjk reeds in de 11de eeuw te
een kerkje gesticht. Het eerst
ze genoemd in 1064 in een brief
r Hendrik IV. Dat het zeer vroeg
gebeurd wordt bewezen door het
de kerk van Sassenheim oor-
b een dochterkerk van Voorhout
bet oudste gedeelte van Sassen
de dateert zeker uit het midden
eeuw.
en heeft Voorhout aanvankelijk
jen kerkje-gehad; het materiaal
1 was in de omgeving in rijken
'oorhanden. In aanmerking ge-
B'de Egmonder Benedictijnen er
1 mogelijk op toelegden in de
steenen kerken te bouwen, die
>an nood een laatste toevlucht
«uf Toor de bedreigde bevolking,
l onmogelijk, dat er van taf-
0 «omaansch bedehuis werd op-
(fgeval draagt de tafsteentoren,
«rca 1882 is blijven staan, een
"t ™aansch karakter. Op de teeke-
-ofSn de Romaansche galmgaten
zen die wel heel duidelijk op
SS™?., structuur wijzen. De
oatuurhjk van veel later tijd.
re uvV naar een
14de eeuw geschiedde heeft men zijbeu
ken gebouwd. Men deed dit nu niet meer
van tufsteen doch van baksteen.
Ware de kerk hooger geweest, dan had
men de zijmuren weggebroken en deze
vervangen door pilaren. Men had buiten
waarts nieuwe muren opgetrokken met de
hooge Gothische vensters voor de verlich
ting der kerk. Men had de nieuwe zijbeu
ken afgedekt met een lesenaardak en van
binnen de heele geschiedenis met karbee-
len en halve tongewelven kunnen doen
rusten tegen den muur boven de schei
bogen der pilaren.
Daarvoor evenwel leende de kerk van
Voorhout zich niet. Zij was daarvoor als
vroeg-Gothisch bedehuis te- laag.
Men richtte kapelachtige uitbouwsels op,
ieder afgesloten door een topgevel, van
binnen voorzien van een tongewelf met
steekkap, waardoor men in staat was
hoogere vensters aan te brengen.
Slechts bij de eerste travee vanaf den
toren ziet men dat niet. Daar werd, zooals
de teekening aangeeft, misschien in late-
ren tijd een dakvenster, een lantaren in de
bekapping aangebracht. Er zijn gravures
uit de 18de eeuw die den toestand eenlgs-
zins anders geven doch ik vertrouw die in
de 19de welke ik hierboven copiëerde beter,
omdat daarbij meer zorg besteed is aan het
bouwkunstig ornament.
Bij de travee vóór het koor, en daarin
stemmen de meeste gravures niet alle
met de teekening overeen. liet men de
uitbouw iets verder naar buiten springen,
waarschtijnlijk om even het idee van een
kruiskerk te geven, waarschijnlijk ook uit
andere liturgische overwegingen.
We zien dit ook aan de onderverdeeling
der ramen. Nu kan men daarop niet altijd
aan. Men kan die verdeeling anders heb
ben gemaakt bij eene of andere restaura
tie. Het dunkt mij evenwel niet onmogelijk
dat de oude toestand getrouw bewaard is
gebleven. De vensters in de eerste drie top-
geveltjes ziin nog niet getraceerd. Er zijn
eenvoudig verticale gemetselde of natuur-
steenen stijlen aangebracht.
Bij de travee vóór het koor. die uit den
aard der zaak rijker mocht zijn, omdat
het koor de plaats voor het sanctuarium
was. zien we de traceering. die zoo ken
merkend is voor de A-kerk te Groningen.
We zien, hoe de vensterposten zich splitsen
in elkaar kruisende bogen, die denzelfden
straal hebben als de bogen van het geheele
venster. Deze vorm is weer karakteristiek
voor de Normandische bouwkunst uit het
laatst der 13de eeuw en we zien ze hier in
de 14de eeuw toegepast.
Zoowel de baksteenbouw van de topge-
veltjes als de verdeeling der vensters ge
ven mii eenigen grond voor het vermoeden,
dat het éénbeukige tufsteenkerkje uit de
13de eeuw in de 14de eeuw met zijbeuken
werd vergroot.
RECLAME.
r*at 49 Telefoon 485
s vOOR FIJNE VLEESCHWAREN,
CROQüETTEN EN SALADE's.
- 4429
nnDE N-Z.H.T.M.
reclamespot zich over het feit,
der n z f? de ruiten tn de
'orden v M- al grooter en
lemmerei? uitzicht der passa-
18 de^tram^2^ a' °t het geoor-
14 haw ?e,,!ïuziek te maken en
lk nair ^enlrte^86" tyd
Alle correspondentie betreffende deze ru
briek te zenden aan het Bureau van ons
Blad of aan den Red. C. de Nie, Storten
bekerstraat 176, 's-Gravenhage. Oplossin
gen binnen drie weken na publicatie.
PROBLEEM No. 832.
Zwart 14 sch op: 3, 4. 6. 7. 8. 9, 12 15,
18, 19, 20, 23, 24 en 26.
Zwart
pp -m
m m
W
rtr~:
M
- L ..mm
'mm 'aa om n
t
i m m m
46 47 46 <9 66
Wit
Wit 14 sch. op: 27, 31, 32, 33, 34. 35, 37,
39, 40 42. 43. 45, 48 en 50
Wit speelt 3430. mag zwart nu 20—25
spelen?
PROBLEEM No. 833.
Zwart 10 sch. op: 7. 8, 9, 11, 14, 16, 17 21,
27 en 31.
Zwart
12 J 4 S
lis
II
H'
m
W\
9
JU
m
m
w
w
iJ
pr
w
w
Bi
Éi
m
PI
n
//f"-
fe"
m
46 47 48 4, 50
Wit
Wit 10 sch. op. 18, 22, 23, 24, 33, 34, 38,
39, 40 en 42.
PROBLEEM No. 834.
Zwart 11 sch, op: 8, 9. 10, 12, 13, 15, 18,
Zwart
1
4
5
,JÉÉ
'ff
pi
9
9 9
m
15
'#7/77%
m
11
fff
-V. ,.V,V
'//jm
m
Üy.,
"r"i
Uk
28
'W'M
a
:i 9
w
m
9
§0
M
////An
s K
13
15
P
m
m
47
48
49
•c0
IJMUIDEN, 12 Aug.
VISCHPR1JZEN.
Tarbot Der K.G. f. 1.25-0.95, Griet per
kist van 50 K.G. f. 48-12, Tongen per
KG. f.2.10-0.55, Z«tsch°1.Ptrfkll6 50-2 40
K.G.f. 18—15.50, Kleine Schol f.1650
k
van 50 K.G. f. 8-3.60, lengen per tf«k
f, 0.41, Wijting per kist van 50 K.O.
1.60, Makreel f.8—3.60.
Rêanf6k°mTtnf522S2H^ "iet f.808
dekl^er:E KW. *70 met f.387.
Wit
Wit 11 SCh. op: 17 24, 25. 27, 30, 31, 34,
37, 41. 48 en 49.
Wit begint en wint.
Uitslag van den gehouden
probleemwedstrijd.
Ten kantore van de Directie heeft de
loting plaats gehad om de uitgeloofde prij
zen met als uitslag dat als prijswinnaar in
KI. A. is aangewezen:
C. Zuiderduin, Zeestraat 37. te Noord-
wij kerhout.
KI. B.: H. Teling. Decimastraat 14. te
Leiden.
KI. C.: P. H. Phiiipse. Lisserweg 682, te
Abbenes
Aan de winnaars onze gelukwensch en
het verzoek spoedig hun keus betreffende
een kunstvoorwerp, in antwoord op verzon
den schrijven, aan bovenstaand adres te
willen mededeelen.
Probleembeoordeeiing.
Probleem No. 822 auteur: B G. Kroon,
te Abbenes.
Stand: Zwart 6 sch. op: 12, 13 20, 22,
25. 32 dam op 6.
Wit 9 sch. op: 11. 26, 31, 33, 34, 43 44,
48 en 50.
Men zie de oplossing in de vorige ru-
k'net motief in dit probleem is de rond-
siag met de witte schijf op 26. waardoor de
naslag met schijf 50 kan volgen. Ook dit
probleem zou een aardig 3e kl. probleem
zijn Indien de stand geen nevenoplossing
mogeljc maakte. De laatste zet van zwart
is niet logisch, daar zwart gemakkelijk kon
winnen door een rondslag.
Na den tekstzet van zwart 16 laat wit
volgen 31—27! 22x31 26x28, 6x17, 33—30,
24x35 of 25x34 2823. 17x39, 44x33 wint.
Slaat zwart 27x21 wint wit direct en op
doorgang naar dam van wit volgt ook
winst.
Het gebruik maken van een dam brengt
altijd onverwachte moeilijkheden, zie bijv.
het volgende:
Wit: 11—7. 33—29 34—30. 26x34.
Zwart: 12x1 24x33 32x21.
De zwarte dam kan niet weg en wit wint
gemakkelijk na 4440 50x44.
We raden den auteur aan den moed niet
op te geven en dezen stand zoodanig trach
ten te verbeteren dat deze nevenoploesin-
gen niet mogeluk zijn
Probleem No. 823 men controleere ook
dit probleem voor dat de beoordeeüng is
geplaatst ook aan dit probleem is een ne
venoplossing. In de volgende rubriek hier
over meer.
X
Goede prestaties onzer ruiters.
(Van een bijzonderen medewerker).
De Nederlandsche zeiler Bob Maas heeft
op den laatsten dag van de zeilwedstrijden
in de monotype-klasse de gouden Olym
pische medaille veroverd zonder echter op
dien dag veel geluk te hebben gehad. Er
werden, zooals gemeld, drie races gezeild.
De eerste van den dag, de negende wed
strijd in deze klasse, bracht een overwin
ning van den Canadees Dickson. Bob Maas
ging als tweede door de finish, gevolgd
door Behr (Duitschland), Riedl (Oosten
rijk) en Lebrun (Frankrijk).
De tweede race bracht Bob Maas als
zevende door de finish. De Amerikaan
Lyon was eerste, de Duitscher Behr tweede.
Groote belangstelling bestond er voor de
laatste race, die in den namiddag werd
verzeild. De verrassing was de overwinning
van den Italiaan Treleani, die als eerste
de finish passeerde. Tweede werd Thorell
iZwedenI. gevolgd door Ratzy (Engeland),
Dickson (Canada), Lebrun (Frankrijk),
Behr (Duitschland).
Onze landgenoot Bob Maas eindigde in
deze laatste race als negende. Desniette
min had hij nog in het eindklassement het
grootst aantal punten, n.l. 87, verkregen en
werd de gouden medaille hem toegekend.
Lebrun (Frankrijk) en Behr (Duitsch
land), die resp. tweede en vierde werden,
hebben tegen den uitslag geprotesteerd.
Bij het afzenden van dit telegram was op
dit protest nog geen beslissing genomen.
Het officieele eind-klassement luidde:
1. Bos Maas (Nederland).
2. Lebrun (Frankrijk).
3. Cansino (Spanje).
4. Behr (Duitschland).
5. Dickson (Canada).
6. Ratzy (Engeland).
De roeiwedstrijden - Vier
zonder stuurman.
In de herkansingsrace vier zonder
stuurman kwamen bij de roeiwedstrijden
uit de Vereenigde Staten, Duitschland en
Canada.
De Vereen. Staten namen de leiding,
doch op 600 Meter lagen de booten van
Amerika en Duitschland vrijwel gelijk met
Canada een halve lengte achter.
Duitschland liep daarna langzamerhand
uit en op 1500 Meter lag de Duitsche
ploeg één lengte voor. De eindspurt was
ook hier weer fel. De Vereen. Staten wis
ten nog in te loopen, ja zelfs even de
leiding te hernemen, doch Duitschland
won tenslotte met een halve lengte.
De uitslag was
1. Duitschland, tijd 7 min. 17,2 sec.
2. Ver. Staten, 7 min. 18,2 sec.
3. Canda 7 min. 2,02 sec.
Double scull.
In de herkansing-double-scull startten
Italië. Brazilië en Duitschland. Direct na
den start nam Italië de leiding, doch na
500 Meter moest zij die afstaan aan
Duitschland, waarin Buhtz en Boetzelen
weer op volle kracht roeiden.
De voorsprong der Duitschers beliep
aldra 1 lengte en langzamerhand werd
deze voorsprong vergroot tot 4 lengten Op
1500 Meter lag Duitschland met vier leng
ten voor Italië, welk land weer vier leng
ten voor Brazilië was gelegen. Tenslotte
won Duitschland met zes lengten.
De uitslag luidde:
1. Duitschland, tijd 7 min. 28,4 sec.
2. Italië, tijd 7 min. 44,2 sec.
3. Brazilië, tijd 7 min. 57,8 sec.
Seiff.
In de herkansingsrace sciff kwamen uit:
Miller (V. S Douglas (Uruguay), Wright
(Canada).
Reeds na 1000 Meter was de strijd be
slist. Miller had den kop en Douglas volgde
op de tweede plaats. Wight was ver achter.
Deze volgorde bleef tot de finish bestaan.
De uitslag luidde:
1. Miller (V. S tijd 8 min. 5,8 sec.
2. Douglas (Uruguay) tijd 8 min 20,5 s.
3. Wright (Canada) tijd 8 m. 37,8 sec.
Achten.
In de achtriemsgieken werden twee
herkansingsraces gehouden. In de eerste
race startten slechts Engeland en Nieuw-
Zeeland, terwijl Brazilië niet verscheen.
Engeland nam de leiding, bij 500 M. be
droeg de voorsprong reeds een halve lengte
welke op 1500 Meter was aangegroeid tot
1 lengte. In den eindspurt liep Canada nog
in, doch bleef op de tweede plaats met
een halven lengte achterstand.
1. Engeland, tijd 6 min. 49 sec.
2. Nieuw-Zeeland, tijd 6 m. 52,2 sec.
In de tweede herkansingsrace startten
Candada, Japan en Duitschland. Op 500
Meter lagen de Duitsche en Canadeesche
booten gelijk. De Japanners lagen toen
reeds 1 lengte achter. Canada bleek meer
Ausdauer te hebben en na op 1000 Meter
reeds een voorsprong te hebben gehad van
een halve lengte, liepen de Canadeezen
steeds meer uit en wonnen met twee
lengten.
Uitslag: 1. Canada tijd 7 min. 4,2 sec.;
2. Duitschland tijd 7 min. 10.6 sec 3. Ja
pan tijd 7 min. 22,6 sec
Het ruit*rtournooi
De equipewedstrijd van het ruitertour-
nooi, waaraan Frankrijk, Amerika. Zwe
den en Mexico deelnamen, is geëindigd
met een zege voor Frankrijk; 2, Amerika,
3. Zweden.
Dc prestaties onzer ruiters
Pahud de Mortangcs derde.
Al hebben onze landgenooten bij den
dressuurproef, die gisteren als eerste on
derdeel van de samengestelde rulterwed-
strijden werd gehouden, niet de eerste
plaats bereikt, toch hebben zoowel de rui
ters als de paarden op de deelnemers en
de toeschouwers een besten indruk ge
maakt, in het bijzonder luitenant Pahud
de Mortanges met „Marcrolx".
Als eerste Nederlander verscheen, na
dat reeds twee Japanners hun dressuur
proef hadden afgelegd, luitenant Schum-
melketel met ..Duiveltje" op de baan.
Zoowel paard als ruiter waren zeer goed
en de uitvoering was zuiver. Slechts en
kele kleine oneffendheden werden vast
gesteld.
Vervolgens kwam luitenant Jhr. van
Lennep met .Henk" het reserve-paard,
dat „Luftikus" moest vervangen. Ook
luitenant Van Lennep leverde een goede
prestatie. Hij was zeer zeker in zijn ver
richtingen en er was een goede harmonie
tusschen ruiter en paard. Uit zijn proef
bleek een goede scholing.
Als twaalfde kwam tenslotte onze derde
deelnemer luitenant de Mortanges met
„Marcrolx" op de baan. In verband met
zijn overwinning op de Olympische Spelen
te Amsterdam, werd deze onze landgenoot
als favoriet beschouwd. De algemeene In
druk is, na den dressuurproef. dat de rui
ter ln uitstekende conditie verkeert, beter
dan het paard De afgelegde dressuur
proef was schitterend en zijn prestatie
was nauwelijks te onderschelden van die
der beide Amerikanen Chamberlain en
Argo, die resp. eerste en tweede werden.
De uitspraak der jury luidde dan ook,
dat voor dit onderdeel van de samenge
stelde ruiterwedstrljden luitenant Pahud
de Mortanges derde was. Luitenant Jhr.
van Lennep werd achtste gerlaatst, lui
tenant Schummelketel negende.
Al met al kunnen onze ruiters over het
resultaat van den eersten dag tevreden
zijn.
Wordt Richthoff prof?
Naar gisteren in Los Angeles bekend
werd, heeft de Zweedschc Olympische
winnaar vrij worstelen ln de zwaargewicht
klasse, Richthoff een overeenkomst ge-
teekend, voor twee wedstrijden tegen den
wereldkampioen beroepsworsteiaars Jim
Londes. De beide wedstrijden zullen na
afloop van de Olympische Spelen te Los
Angeles en Seattle plaats hebben. -/"
Equipe-wedstrijden sabelschcrmrn.
Voor de finale der equipe-wedstrijden
sabelschermen hebben zich geplaatst
Amerika, Italië, Polen en Hongarije.
Volgens de prestaties, die tot dusver
werden getoond, zal de beslissing gaan
tusschen Hongarije en Polen.
VOETBAL.
WEDSTRIJDEN D. V. V.
Hedenavond te 7 uur speelt D. V. V. I
op 't Roodenburg-terrein tegen de Trans
portarbeiders.
Zondagmiddag te halfvier speelt D.V.V. I
op het terrein aan de Pesthuislaan tegen
Rhoda.
BODEGRAVEN.
Op den Goudschen weg viel een man,
die op de uithangende klap van een
vrachtauto zat, ln volle vaart daarvan af.
Een medepassagier trachtte door roepen,
de aandacht van den bestuurder te trek
ken, wat hem eerst na enkele kilometers
gelukte. De auto keerde toen terug en wist
het verloren schaap, dat zich niet ernstig
had bezeerd, weer op te visschen.
Op de Noordzijde werd een dame aan
gereden door een auto. Aanvankelijk
scheen het goed af te loopen en kon dc
dame nog zelf een nabijgelegen woonhuis
binnenloopen. Later bleek zij echter in
wendige verwondingen te hebben opgeloo-
pen, die overbrenging naar het Acad. Zie
kenhuis te Lelden noodig maakten.
Burgerlijke Stand.
Geboren: Grietje, d. van H. v. d. Akker
en T. H. Braam; Gerardus Antonius, z,
van G. Ebbenhorst en A. M Werkhoven.
Overleden: P. van Geel, 54 jaar, geh.
met A. Boot: Jan Spruijt, 10 iaar, z. van
B. Spruijt en H. P. Boer,
Loop der bevolking.
Vertrokken: J. H. Stam, landarbeider,
naar Zwammerdam.
BOSKOOP.
Beroepen bij de Ned. Herv. Kerk al
hier ds. Sybema, uit Doorn.
HAZERSWOUDE.
De ereformeerde Meisjesvereeniglng
„Hulda" maakt, onder leiding van mej. J.
Verheul, presidente der vereenlging, een
uitstapje naar Wassenaar. Het bezoek
goldt de Wassenaarscheslag. Genoten werd
van zee en duin.
Tijdens de afwezigheid van burge
meester J. v. d. Meulen treedt als loco-bur
gemeester op de hee r D. de Bruijn. oudste
wethouder.
Naar wij uit goede bron vernemen,
zullen dit jaar wegens de tijdsomstandig
heden door de Wllhelmlna-Vereenlging al
hier geen feesten worden georganiseerd.
o
TER-AAR.
Aanrijding.
Nabij Pulmot botsten een vrachtauto en
een personenauto tegen elkaar, doordat men
elkaar te laat opmerkte in de bocht bii
de van Merlewgg. Een der auto's werd
in de heg gedrukt en bekwam eenige schade
Persoonlijke ongelukken kwamen niet voor.
3—3
