Jaargang
DONDERDAG 11 AUGUSTUS 1932
No. 22206
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
ner bestaat uit DRIE Blade*
eerste blad.
STADSNIEUWS.
BUITENLAND.
Het voornaamste Nieuws
van heden.
VACANTIE-ADRES
r«4l
au I
y.l
datl
oraj
ider 1
«UI
EIDSCH
DAGBLAD
straal
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
t, ner regel voor advertentiën nlt Lelden en plaatsen
^rentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle
re advertentiën 35 Cts. per regel. Kleine Advertentiën
Eend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts.
I maximum aantal woorden van 30.
ko volgens postrecht. Voor eventueele opzending van
10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummer» voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANTS
Voor Lelden per 3 maanden 1.2.36; per week 1.0.18
Bulten Lelden, waar agenten gevestigd zijn. per week „0.18
Franco per post f. 2.35 -f- portokosten.
IN HET GELIJK GESTELD.
kroep van B. en W. op de Kroon
afgewezen.
Jmen weet kwam het bij de jong-
fetellen van B. en W. inzake muta-
ïet Openb. Onderwijs bij de over
igen van enkele hoofden van
t een conflict tusschen B. en W.
ad. De raad benoemde de heer
Jot hoofd der Paul Krugerstraat-
jdoch plaatste hem direct daarop
de Schuttersveld-school, terwijl
fzeelenberg eerst blijvend aan do
rsveldschool werd overgebracht
aigerstraat-school. B. en W. droe-
rop de besluiten betreffende deze
van schoolhoofd ter vernietiging
J de Kroon. Naar wij thans ver-
fteelt de Kroon afwijzend beschikt
V verzoeken, zoodat de raad het
feit gewonnen. De heer Hüner blijft
ft aan het Schuttersveld, terwijl de
felenberg gaat naar de Paul Kru-
IS. KONINGINNEFEESTEN.
doch bescheiden feestviering.
Ivij vernemen, maakt de vereeni-
Joninginnedag" alhier zich we-
Koningin's verjaardag op een
zij het bescheiden, wijze te
fen namiddag van den 31en hoopt
p hst Schuttersveld turnoefeningen,
meerde voetbalwedstrijden en kin-
te geven, afgewisseld door
en een ouderwetsche poppen-
i ODtocht gaat het van de Kaas-
te de stad naar het feestterrein,
jdt een ieder er nog eens terdege
rinnerd, dat Koninginnedag stellig
wone werkdag is!
jnds wil men in de Stadsgehoor-
!?en bescheiden prijs (de vereeni-
Bt den nood der tijden niet) een
gevarieerd programma uitvoeren,
j de burgemeester tegenwoordig zal
i eenige bekende kunstenaars hun
erking zullen verleenen. Dat bij
ander de leden van „Koninginne-
voordeelen kunnen profiteeren,
an zelf.
one nu het vaderlandsche werk
«ge, sympathieke vereeniging te
(deunen door het bezoeken der door
uitworpen feeslelijkheden, zoo mo-
door toetreding als lid; maar
door uit ieder Leidsch huis de
jale driekleur te laten wapperen,
mma's zullen tijdig verkrijgbaar
i gesteld.
OPENING VOORLOOPIGE
„ZOMERZORG."
verwijzing naar een advertentie
nummer, zij hierbij de aandacht
"1 op de opening van het voor-
„Zomerzorg" op morgenavond te
VERGADERING
VAN BELASTINGCONSULENTEN.
|St atwone algemeene ledenvergade-
l'M den Bond van Belastingconsu-
velke alhier gehouden werd, kwam
'tet openingswoord van den voor-
'et uiting, dat de vereeniging na
«'aan van ruim een jaar de op-
'S geschiedde op 12 Maart 1931
l over een eigen orgaan beschikt n.l.
■Maandblad voor Belastingrecht".
7 algemeene stemmen werd in de
van den bestuursvoorzitter den heer
[v d Lelie, die aan de beurt van af-
was en zich niet meer herkiesbaar
gekozen mr. A. A. H. du Toy van
Daar deze meende, dat zijn nieuwe
Je niet vereenigbaar was met die van
lifter van den Raad van Toezicht, trad
zoodanig af. Ter vervulling van zijn
en van nog een andere vacature
e resp met nagenoeg algemeene
nen tot voorzitter en lid van den
I o? Toezicht gekozen de heeren mr.
Ul»,.'Tan)er te 'sGravenhage en C. A.
-countant te Wageningen.
n. i0j„ug'.J1- bedroeg het aantal ge-
■vhÜÜ? het aantal adspirantleden
Ion. leden zijn toegelaten na
toioL- Bond vereischte diploma
«lastingconsulent te hebben behaald.
KLEINE INBRAKEN.
is '"gebroken in het
SSteemri S,mgel 7 bewoond door H.
'<r en eeni» w t2i een bruinlederen kof-
^or?tBlngee!S}?8StUkken- Een onder'
gTevem
?An vanSCR,"d il"I!bJ°k,en in het Perceel
beer- N. EenfJi bewoond door den
■U&ld kamers werden overhoop
medegenomen^8 ®W" postzegels
ARBEIDSBEURS.
*▼4. 837) werk20^kmd»US ,1932 waren 2785
benden ingeschreven.
ADRES AAN DEN RAAD.
Over straatnamen.
Volgend adres is aan den Raad ge
zonden:
De ondergeteekende, H. P. Jansen, mede
namens andere belanghebbenden, bewo
ners en toekomstige bewoners van de
woningen aan de nieuwe straten nabij den
Zoeterwoudschenweg, brengt het navol
gende onder Uwe welwillende aandacht:
Op de agenda voor de Raadszitting van
a.s. Maandag, 15 Augustus, komt oa. ook
voor het geven van namen aan nieuwe
straten nabij den Zoeterwoudschenweg.
Met verwondering en tevens ook met
teleurstelling hebben wij van de voorstel
len kennis genomen, n.l. de straatnamen
aldaar zouden worden als volgt: straat
naar verlengde van Lammenschansweg
Meloenenstraat en straat evenwijdig aan
den Zoeterwoudschenweg: Tomatenstraat.
Zoo groot en uitgebreid is de gemeente
Leiden toch niet, dat nu juist dit Stads
gedeelte moet worden gegroepeerd m een
zoogenaamde vruchtenwij k. Verder veel
over deze voorgestelde namen te zeggen
lijkt mij niet noodig, omdat de voorge
stelde namen wel door betere te vervangen
zijn, welke tevens in verband kunnen
worden gebracht met de historie der stad
Leiden en in die omgeving plaats gehad
hebbende gebeurtenissen.
Alvorens andere straatnamen voor te
stellen, volgt hieronder een zéér verkort
geschiedkundig overzicht uit vroeger
eeuwen van deze streek.
Aan het einde van de tegenwoordige
Douzastraat lag in vroeger jaren de Koe
poort. Bij de uitbreiding van Leiden tus
schen de jaren 1380—1390 werd zij ge
bouwd met privelege (dato 5 Juni 1386)
Graaf Albert van Beijeren Graaf van Hol
land en met toestemming van Batholo-
meus van Raaphorst Heer van Zoeter-
woude, dato 20 Juli 1386. Tusschen de
Koepoort en de Heerlijkheid „Cronestein"
lagen langs den Zoeterwoudschenweg ver
schillende aanzienlijke Huizen en Sloten.
Vele daarvan zijn vervallen en verwoest
bij het beleg van Leiden in 1514, maar r.a
het vertrek van de Spanjaarden weer op
gebouwd, o.a. het Huis Beerendrecht, het
Huis Keubei of Koebel, het huis Meeren-
burg, de Hofstede Rijnegom enz.; terwijl
de streek tusschen Zuidbuurt Zoeterwoude
en Leiden „De Loet" genaamd werd. Het
oude Cronenstein heette in die dagen
Wouterswerf,
In dit verband lijkt het mij juister en
mooier aan de hiervoor bedoelde stralen
de navolgende namen te geven:
Aan de straat Zoeterwoudschenweg
naar verlengde van Lammenschansweg:
Albert van Beijerenstraat;
Aan de straat evenwijdig met den Zoe-
tewoudschenweg: Bartholomeus Raap
horststraat (beide ter gedachtenis aan den
bouw van de Koepoort.
Bij verdere uitbreiding, of desnoods ook
ter vervanging van de hiervoor door mij
genoemde namen, kunnen ook dienen:
Beerendrechtstraat, Keubeistraat. Rijne-
gomstraat, De Loetstraat. Heer Wouters-
werfstraat enz.; (ter gedachtenis aan de
tal van buitenplaatsen, die in dit ge
deelte hebben gestaan)
Beleefd verzoeken wij TJ dan ook de
voorgestelde straatnamen. Tomatenstraat
en Meloenenstraat, niet vast te stellen,
doch hiervoor aan te nemen Bartholomeus
Raaphorststraat en Albert van Beijeren
straat, of desgewensch een der andere
door mij genoemde straatnamen.
Beleefd doch met aandrang, verzoeken
wij U dan ook met de wenschen van be
langhebbenden. bewoners en toekomstige
bewoners rekening te houden, terwijl te
vens op boven aangegeven wiize de histo
rie van onze stad Leiden bewaard zal
blijven.
o
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL
Opheffing: ,c,
W. W. Los. Voorhout. Loosterweg 49 51
Bloembollenhandelaar en kweeker.
Wijziging:
Rhijnstroom", Leiden. Hooge Rijndijk
166. Wasscherij. Bovengenoemde handels
zaak is omgezet in een naamlooze ven
nootschap onder den naam: Stoomwas-
scherij Rijnstroom NV. Directeuren: W.
H. Dieben en J. Th. Dieben, Leiden en
A N. Dieben, Leiden. Comm.: N P M
Dieben, Leiden. Maatschappelijk Kapitaal
f. 100.000.waarvan geplaatst en ge
stort f. 50.000.
Nieuwe Inschrijving:
Sinclair Petroleum Company S A. (L>.
Alphen aan den Rijn. Zaalbergstr Hoofd
kantoor voor Nederland: 's-Gravenhage.
Hofweg 1. Handel in Petroleum Producten
Depothouder: P. Vellekoop.
Geslaagd is voor het Staatsexamen
(extraneus) de heer M. J. de Tombe,
alhier.
Geslaagd te Rotterdam voor het exa
men nuttige handwerken mej L. t Hart
alhier.
T 7,Xr H°J. vUr^teaEvennadUk.°d-
ministratief ambtenaar bij het B.B. alhier.
wen aantal personen is gistermiddag
legens het in het openbaar
zwemmen in de Nieuwe Vaart. Men zij ge
waarschuwd!
14 Augustus a-s, zal door het
-McU Orpheus", directeur de
muziekgeze^haP)^, matln gegeVen
wcuden 'in de Haagsche Diergaarde.
DE TAAK VAN 'N RIJKSBEMIDDELAAR.
Onderhoud met prof. A. C. Josephus Jitta
Bij Kon. besluit is mr. A. C. Josephus
Jitta thans benoemd tot buitengewoon
hoogleeraar in de afd der algemeene we
tenschappen aan de Technische Hooge-
school te Delft om onderwijs te geven in
het Staatsrecht, het administratief recht
(met uitzondering van de arbeids- en fa-
briekswetgeving en het mijnrecht) en het
handelsrecht, alsmede tot rijksbemidde
laar in het 3e district.
Een verslaggever van het Ned. Corres
pondentiebureau heeft een onderhoud ge
had met den nieuwbenoemde.
Naar zijn opvatting over de taak van
den rijksbemiddelaar gevraagd, verwees
prof Josephus Jitta naar het in 1929 ver
schenen werkje van zijn hand over ..De
practijk van de arbeidsgeschillenwet."
Mr. Jitta verklaarde zich te verheugen
over de goede voorbereiding welke hij
voor de functie van rijksbemiddelaar had
gehad door het secretariaat van den hoo-
gen raad van arbeid, dat hij gedurende
twaalf jaren heeft bekleed. Als secretaris
van dit college, merkte prof. Jitta op, moet
men objectief de meening van de beide
partijen weergeven en dit is een uitste
kend middel om de wederzijdsche stand
punten tot in de kern te leeren kennen en
ook om zich een heldere voorstelling te
vormen van de moeilijkheden, waarmede
het tot elkander brengen van partijen
gepaard gaat
Ook als secretaris van de rijksbemidde
laars vervolgde mr. Jitta heb ik in dit
opzicht veel geleerd. Het is een zeer goede
methode van de rijksbemiddelaars om
eerst de partijen afzonderlijk en daarna
gezamenlijk te hooren. Toen het instituut
van den rijksbemiddelaar pas was inge
voerd, gebeurde het wel eens. dat een
andere methode werd gevolgd, maar de
ervaring leerde al spoedig, welke werk
wijze de grootste kans op een beslechting
van het geschil opleverde, en deze werk
wijze passen tegenwoordig dan ook alle
rijksbemiddelaars toe.
Mr. Jitta zeide een zeer pertinent tegen
stander te zijn van verplichte arbitrage
als algemeen principe en als wettelijke**
dwang. Verwerpelijk acht hij de ver
plichte arbitrage, welke bestaat in Austra
liëNoorwegen en Canada en eenigermate
en voor enkele groepen, in Engeland.
Hij juichte het toe, dat de arbeids
geschillenwet in ons land zich er toe be
paalt. recht toe te kennen aan den be
middelaar om zich in een Arbeidsgeschil
te mengen en een verplichting te schep
pen voor de partijen om voor den bemid
delaar te verschijnen. Wel kent de wet de
mogelijkheid van een- boekenondereoek
naar den bedrijfstoestand. Dit middel, al
dus prof. Jitta, kan misschien nuttig zijn,
maar het moet zuinig worden gehanteerd
en daarbij moet men bedenken dat, als
men door een onderzoek gegevens heeft
verzameld, daarmede nog geen beslissing
is genomen welke aan het geschil een
e:nd maakt.
Wat zijn' benoeming tot hoogleeraar
aangaat, verklaarde hij nog dat het hem
zeer aantrekt, onderwijs aan de technische
hoogeschool te kunnen geven, omdat het
onderwijs in het staatsrecht, dat daar ge
geven wordt, nauw verband houdt met
technische, economische en sociale vraag
stukken. In dit verband merkte hij op. dat
het brandende vraagstuk van de hervor
ming van het staatsbestel is de delegatie
van de wetgevende en uitvoerende macht,
de decentralisatie van de overheidstaak
zooals de Ziektewet die mogelijk maakt
door gelegenheid te geven tot uitvoering
de wet onder overheidstoezicht door
de georganiseerde belanghebbenden.
Op de vraag, wien hij als zijn leermees
ter beschouwt, antwoordde prof Jitta dat
hii oo het gebied van het staatsrecht alles
aan Struycken te danken heeft, wiens
verzamelde werken hij met prof.
Struycken's zoon heeft uitgegeven.
HET NATIONAAL PADVINDERSKAMP.
Dc Prins op bezoek.
Gisteren heeft Prins Hendrik, vergezeld
van zijn adjudant luitenant ter zee 1ste
klasse Termijtelen, een bezoek gebracht
aan het Nationaal Padvinderskamp op
het landgoed Oosterbeek bij Den Haag.
De Prins was gekleed in padvinders-
costuum Aan den ingang van het kamp
werd Z K H ontvangen door den hoold-
verkenner staatsraad Rambonnet, kolonel
Diemont en den kampleider E. J. van
Dcj5crriprins werd naar het demonstratie-
terrein geleid en nam op de gereserveerde
tribune plaats. Daar waren o.a. ook oud-
gouverneur-generaal Idenburg, oud-lulte-
nant-generaal Collette, prof. Taverne en
de heer Colquhour. hoofd-kwartiercom-
mandant van de Engelschen.
Nadat de welpen voor den Prins hadden
gedefileerd nam een demonstratie van
welpen en verkenners een aanvang.
Gisteren is Lord Baden Powell te 's-Gra
venhage aangekomen.
STEUN AAN DE SCHEEPVAART.
Gisteren is in het „Staatsblad" afgekon
digd de wet betreffende behartiging van
de nationale scheepvaartbelangen.
Wethouders geschorst.
De gemeenteraad van Broek-Slttard
heeft, naar de Limburger Koerier meldt.
In zijn Jongste vergadering besloten tot
schorsing van de beide wethouders, de
heeren Schrooten en Wilms, die, toen de
uitslag van de aanbesteding van eenig
verfwerk niet naar hun zin was uitge
vallen, de ingekomen inschrijvingsbiljet
ten zouden hebben verbrand.
Wethouder Schrooten had zoo vertelde
de burgemeester, met goedkeuring van
den anderen wethouder, de papieren ln de
kachel gestopt en aangestoken. Daarna
had hij oneerbiedig, met krachttermen,
tegen de burgemeester geroepen: Kom
maar hier, dan ziet ge ze branden! Ver
volgens hadden de beide wethouders be
sloten tot het houden van een nieuwe
aanbesteding
Wethouder Wilms vond de zaak belache
lijk en merkte op, dat de voorzitter niet
gezegd heeft dat de stukken niet vernie
tigd mochten worden.
En wethouder Schrooten zei: De voor
zitter heeft de verbranding mee goedge
keurd.
o
DE GOEDERENTREINEN BIJ DE
NED. SPOORWEGEN.
Van welingelichte zijde meldt men ons:
Op den voorgrond moet worden gesteld
dat het ook in de beste jaren natuurlijk
ls voorgekomen dat goederentreinen wer
den opgeheven of nieuwe ingelegd, al
naar gelang het vervoer daartoe aanlei
ding gaf.
Van af 22 Mei jl. tot op heden zijn over
het geheele net 32 goederentreinen (voor
een deel een der z.g. dubbele treinen)
opgeheven en 9 nieuwe ingelegd terwijl
het niet in het voornemen ligt vóór 1 Ja
nuari 1933 tot verdere opheffing over te
gaan, zoodat er geen sprake van is dat op
15 Augustus 65 goederentreinen zullen
worden opgeheven, zooals in het nummer
van 29 Juli jl. Is vermeld.
De vervoersduur. de vervoersmogelijk-
held en de vervoersgelegenheid hebben er
intusschen geenerlei nadeel van te duch
ten; integendeel: het ls het streven door
korter oponthoud op de stations en snel
ler rijden het vervoer te bespoedigen.
VERSPREIDE BERICHTEN.
Naar wij vernemen is het met den
verkoop der loten van de Loterij voor „De
Joodsche Invalide" zoo voorspoedig ge
gaan, dat deze loterij geheel ls uitver
kocht. Voorwaar een groot succes, wan
neer men weet dat 24.000 loten a f. 2.50,
binnen vier weken tijds verkocht zijn.
o
UIT NED. OOST-INDIE.
NOORSCH SCHIP AAN DEN GROND.
BATAVIA. 11 Aug. (Aneta). Ondanks alle
mogelijke hulp verleend door sleepbooten,
wordt het ergste gevreesd voor de berging
van het 4000 ton metende Noorsche stoom
schip „Cedric" dat onlangs voor Sabang
aan den grond liep. De rijstlading bestemd
voor Marseille ls gedeeltelijk over boord
gezet.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Een open- -opstand.
Onverwachts is in Spanje een monar
chistische beweging uitgebroken, die ech
ter eenigszins operette-achtlg aandoet.
Gevaar voor het huidig bewind schijnt
niet aanwezig te zijn geweest behalve even
in Sevilla, waar echter het pleit ook reeds
ten nadeele der opstandelingen is beslecht
Men krijgt den indruk dat de geheele
beweging niet veel om het lijf heeft ge
had en reeds in de kiem ls gesmoord al
vorens zij goed en wel begon
De monarchistische idee is door deze
onbekookte poging geen dienst bewezen,
integendeel!
BINNENLAND.
Prof. Josephus Jitta over de taak van
den rijksbemiddclaar. (Binnenl., Ie Blad).
Mededeclingen van de Tarwe-organisaties
Noord- en Zuid-Holland over den in- en
verkoop van den oogst 1932. (Land- en
Tuinbouw, 3e Blad).
Moordaanslag te Nijehorne; een meisje
ernstig gewond. (Gemengd, 2e Blad).
De bankoverval te Rotterdam; behande
ling voor het Haagsche Gerechtshof.
(Rechtzaken, 2e en le Blad).
De Alg. Synode der Ncd. Herv. Kerk is
gesloten. (Kerk en School, 2e Blad).
De Olympische Spelen; onze zeilers nog
steeds aan den kop. (Sport, 3e en le BI.)
BUITENLAND.
De opstand in Spanje weer onderdrukt.
(Buitenl. en Tel., le Blad).
De politieke besprekingen in Duitschland
(Buitenl. en Tel., le Blad).
Politieke moeilijkheden
(Buitenl., le Blad).
in Roemenië.
BELGIE.
De contingenteeringskwcstie - Vernieling
op het Hongaarsche gezantschap.
Tijdens een zitting van gisteravond
heeft het kabinet den Internationalen toe
stand van de contlngenteerlngskwestie be
nevens den economischen en flnancteelen
toestand des lands besproken. Ter voorbe
reiding van de begrooting van 1933 werd
tot nieuwe belastingen besloten, terwijl
tevens plannen werden gemaakt tot een
verlaging der ambtenaarssalarissen. Geen
besluiten werden genomen ln de kwestie
van contingenteering van kolen. Zoowel
van den kant van de socialistische vak-
vereenlgingen als van den kant van de
mijneigenaren wordt gepoogd de regeering
er toe te brengen het Duitsche kolencon-
tingent met de helft te verminderen.
Gisterochtend belden een vijftiental
communisten, vermoedelijk Hongaren bij
het Hongaarsche gezantschap te Brussel
aan en drongen het bureau binnen, waar
zij zich aan daden van geweld te bulten
gingen, de ambtenaren mishandelden, de
meubels vernielden en de ruiten verbrij
zelden Een ambtenaar van het gezant
schap en een huisknecht werden licht ge
wond. De aanvallers namen de vlucht,
maar vier hunner werden door de politie
Ingerekend Dit ls de tweede aanval op
het Hongaarsche gezantschap binnen
veertien dagen.
ROEMENIE.
Moeilijkheden bij regeeringsvorming.
De regeering Wajda Wojwod heeft giste
ren haar taak verkiezingen uit te schrij
ven als beëindigd verklaard en is afgetre
den De koning heeft den nationaal tsara-
nistischen leider Manioe in zijn paleis ont
boden. Manioe weigerde evenwel catego
risch een kabinet te vormen.
Vervolgens heeft de koning Wajda Woj
wod onnieuw met de kabinetsvorming be
last Wajda Wojwod heeft de opdracht
aanvaard.
De weigering van Manioe heeft groot
opzien gebaard, omdat het bewijst, dat bij
de langdurige onderhandelingen tusschen
Manioe en de kroon de bestaande tegenstel
lingen niet konden worden overbrugd.
Vergeet niet gedurende Uw vacantie onderstaand biljet aan ons toe te zenden
Ondergeteekende
loonende --(straat)
icenscht het LEIDSCH DAGBLAD" vanaf
No.
opgezonden te hebben aan onderstaand adres/