k
'3«te Jaargang
VRIJDAG 29 JULI 1932
No. 22195
eerste blad.
STADSNIEUWS. N
z. h. t. m.
BINNENLAND.
BUITENLAND.
Het voornaamste Nieuws
van heden.
leidsch
GhJ&.s»
dagblad
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
nor reeel voor advertentlën uit Lelden en plaatsen
1 «ëntschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle
^^Kvertentiën 35 Cts. per regel. Kleine Advertentlën
bU vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts.
aantal woorden van 30.
I^^Eolgens postrecht. Voor eventueele opzending van
«■g',,0 cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT^
Voor Lelden per 3 maanden f. 2.35; per week f. 0.18
Bulten Lelden, waar agenten gevestigd zijn, per week 0.18
Franco per post f.2.35 portokosten.
nummer bestaat uit DRIE Bladen
t tariefsverlaging bij de
■OOirel or DE GEWONE ALS OP DE
GjgBLSCHAFSBILJETTEN.
van 1 Augustus a.s. voert de
N Z.H.T.M. over de geheele
zienlijke tariefsverlaging in,
al de reizigers op de grootere
en profiteeren.
ien maximum-enkelereis-tarief
tan 50 cents en een maximum
van 80 cents. Reizigers op het
eningen-Leiden (enkele reis
f. 0.901 hebben hierbij dus
l doch in veel meerdere mate
'al voor reizigers op de tra-
emngen-Rijnsburg (tot dus-
J en f.1); Scheveningen-
len (1 0.65 en f. 1.10); Scheve-
ljk-Binnen en Scheveningen
i-Zee (f0.70 en f. 1.15) en
-Noordwijk-aan-Zee (f. 0.75
(Jen 5 ritten-kaarten ingesteld
e trajecten; Leiden station-
tegen den prijs van f. 0.30;
Lelden f. 1.75. Scheveningen
1—Voandwten f. 1.25 en Scheveningen—
Veur 1.0.75. 't
n van de gezelschapsbiljetten
Ie regeling ontworpen,
m aantal personen, waarvoor
psbiljet kan worden aange
iggebracht van 20 tot 10.
aagt voor volwassenen (en-
van den enkele-rits-prijs en
eenmaal den enkele-rits-
leren ls dit resp. 50®/» en 75"/»
kele-ritsprijs. zoodat een kind
tchapsblljet heen en terug naar
an reizen voor f0.37'/=. Men
advertentie in dit Blad.
wordt voorts om in de a.s.
vgeling op de trajecten Sehe-
iordwijk en Scheveningen-Kat-
kaamde sneltrams" in te voe-
pr de reisduur met ongeveer 25
worden verkort. Deze trans
|aa! stoppen in Voorburg, een-
ichotec. tweemaal In Leiden,
Rijnsburg en resp. eenmaal te
Binnen en Katwijk-Binnen.
"ectrificatie van de lijn Leiden-
kernamen wij nog. dat de werk-
flink opschieten en dat de
gische tram in de eerste week
1 rijden.
tnise weken zal de firma Beynes
lent het eerste rijtuig, dat voor
is bestemd, afleveren. Het is
..tweelingwagen", d.w.z.: Twee
drie truck£ onderling verbon-
ïn harmonica en zal proefrijden
kject LeidenDen Haag.
MILITARIA.
istplichtigen der lichting 1925,
'an de 1ste schoolcompagnie
mrmalig regiment vesting-artil-
'"gepaatst bij het 6de regiment
■r'e. komen 11 Augustus a.s. (de
toren op 4 Augustus t. v.) voor
Oefeningen bij dat regiment
'apenen.
:rve 1ste en 2de luitenants der
administratie L. H. Niënhuijs
5,, H: Dirksen van het 6de regi
■'"-artillerie, komen van 1u
as. voor herhalingsoefeningen
'ie *aPenen bij het 6de regiment
,L Breda, voor het volgen van
primeerden cursus.
^■serve-luitenants P. J. Rosenwald
d Q' de Flines. A. E. Bier-
- va_n Kerkwijk. A. v. Lenneu,
kL A H. Enthoven en L. B.
artffleiiie «Si? J et 6de regiment veld
trelaB n "ursus hebben gevolgd, ver
morgen weder met groot verlof.
M^rte665^ J' M de Haaa va"
a-S X? nLe.ld"artillerle W®-dt 1 «"6.
^^Hin rie i 3 maanden gedeta-
^■in de legerplaats bij Oldebroek.
het
Aug
J* ^ictORIA REG1A BLOEIT.
htóerJion'd^Evenal 'h ,en Hortus bloeit
het pub 11ei' in Ho i vorige jaar zal
*it merkwL Ee'egenheid worden ge-
rnerkwaarciige schouwsriel te op.
-ifï me kwdaearBdte|enhheld Wde*
^an de belangln^aï'rt18 bevordering
Itofc11,? V" toegang110"115 hebben
kas6hedena'* Ragia bIoeit in de"
lg,ts grootblnem- de Arrstotochia
bloel hechts §LgedaBUduwt! PbP'
VERLAGING
VAN DEN WERKLOOZENSTEUN.
Geen regeeringsmcdedeelingen voor
September.
Eergistermiddag heeft, naar de „Volks
krant" meedeelt een conferentie plaats
gehad tusschen den minister-president en
een deputatie van het R.K. Werklieden
verbond bestaande uit de heeren A. C. de
Bruijn en C. J. Kuiper, waarin bezwaren
werden kenbaar gemaakt ten opzichte van
het voorstel der commissie-Weiter om den
werkloozensteun over de geheele linie met
15 procent te verlagen.
Na afloop van de conferentie deelde de
deputatie aan een redacteur van het blad
een en ander mee.
De heeren hadden den minister als de
meening van het Verbondsbestuur gege
ven, dat op grond van de feitelijke ver
houdingen: de hoogste van den steunnorm
en den langen duur der werkloosheid,
zelfs de minste verlaging ongemotiveerd
is. Aan verlaging aldus was met klem
van redenen betoogd mag niet gedacht
worden zoolang 's rijks budget met
name door extra verhooging der inkom
stenbelasting kan worden sluitend ge
maakt.
De regeering aldus had de minister
president den Verbondsbestuurders ver
klaard blijft vervuld met bijzondere
zorg voor den toestand der werkloozen;
met die zorg voor oogen. zal zij het voor
stel dér commissie-Weiter inzake de 15
procent verlaging der steunnormen beoor-
deelen. Zeer tot haar leedwezen is de re
geering niet in de gelegenheid mede te
deelen welke beslissing zij ook daarom
trent nemen zal; mededeelingen van haar
standpunt zal de regeering pas kunnen
doen op den derden Dinsdag in Septem
ber aan het Parlement.
Op de vraag aan de heeren De Bruijn
en Kuiper of zij in de een of andere rich
ting een bepaalden indruk hadden gekre
gen, meenden zij te kunnen zeggen, dat
het huns inziens lang niet vaststaat, dat
de steunnormen zullen worden verlaagd.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Opheffing.
„Het Radiohuis", van Boetselaerstr, 7a,
Alphen a. d. Rijn. Handel in radiotoestel
len, enz.
Wijziging.
J. Oudejans, Julianastraat 87. Alphen a.
d. Rijn. Smederij en rijwielhandelaar.
Overleden eigenaar; J. Oudejans, Alphen
a. d. Rijn, dd. 9 Aug. 1929.
Wijziging handelsnaam in wed. J. Oude
jans.
PARKCONCERT.
Door het regenachtige weer moest net
concert in het Plantsoen, dat gegeven zou
worden door het muziekgezelschap ..Or
pheus" worden afgelast. Daardoor wordt
het op Donderdag 4 Augustus a.s. door de
muziekvereeniging „Nieuw Leven" te geven
concert het 7de concert van den Bond
van Leidsche Harmonie- en Fanfare-Ver-
oenigingen en zal het uitgestelde concert
op later vast te stellen datum worden ge
geven!
AFD. LEIDEN VAN DE VEREENIGING
TOT BESCHERMING DER DIEREN.
Men verzoekt ons mede te deelen, dar in
het bestuur der Vereeniging enkele wijzi
gingen zijn aangebracht. Tot secretaresse
is benoemd mevr. O EmmensSpatkowa,
Zoeterwoudsche-Singel 7. Het voorzitter
schap wordt thans waargenomen door dr.
Emmens, de functie van penningmeeste-
resse blijft berusten bij mevr. Van Poel
geestBrand.
Ter voorkoming van misverstand dient
gemeld, dat het bestuur van de stichting
„Het Leidsche Dierenasyl" onveranderd
blijft.
o
UITLOTING GELDLEENING.
In de Maandagavond geplaatste kennis
geving Inzake Uitloting Geldleenlng. komen
g No'C446° moet zijn No. 448 en No. 619
moet zijn 610.
Voor het ln Juni afgenomen fede-
ratie-boekhoudexamen slaagde onze stad
genoot. de heer C. J. Völker.
Geslaagd voor het examen boekhou
den handelsrekenen en handelsrecht, af
genomen door de Federatie van Handels-
en Kantoorbediendenvereeniglngen. de
heer J W. Segaar, alhier. leerling van den
heer J. A. Chrlstiaanse.
finze stadgenoot de heer A. Mom-
te^ werkzaam bij de firma W. H. Marks,
slaagde voor het diploma gasfitter, ver
bonden aan den gasfitterscursus aan de
Ambachtsschool alhier.
Wpt Mercurius-diploma Boekhouden
is "behaald door de heeren: C. Burgmans
en D Hoogstraten, beiden leerlingen van
den lieer E. S. Offringa, alhier.
HET R.K. WERKLIEDENVERBOND.
Vakgroep Overheidspersoneel.
Eergisteren vergaderde te Utrecht het
bestuur der Vakgroep Overheidspersoneel
van het R.K. Werkliedenverbond.
In verband met het besluit van den R.K.
Bond van Post-, Telegraaf- en Telefoon
personeel tot aansluiting bij het Verbond,
was ook deze organisatie vertegenwoordigd
door haren Voorzitter, den heer M. v. d.
Broek.
Besproken werd het rapport-Weiter. voor
zoover dit betrekking heeft op het over
heidspersoneel.
Ter vergadering bleek, dat de R.K
Centrale van Burgerlijk Overheidsperso
neel prijs stelt op het voeren van gezamen
lijke actie tegen de in het rapport opge
nomen adviezen.
Besloten werd deze samenwerking aan
te gaan.
Verschillende denkbeelden in verband
met de te voeren actie werden overwogen.
In een op Donderdag, 4 Augustus as., te
houden gecombineerde vergadering zal
het plan van actie worden vastgesteld.
BOND VAN CHRISTELIJKE
ORANJEVEREENIGINGEN.
In de voortgezette algemeene vergade
ring van den Bond van Chr. Oranje-
vereenigingen welke te Nijmegen wordt
gehouden, werden tot leden van het
hoofdbestuur herkozen de heeren P. Spaa
Jr.. dr. Barbey i^'olff en H. de Jong.
Besloten werd een fonds te stichten tot
plaatsing van een gedenkraam in de
Groote Kerk te Delft. Een voorstel om
het hoofdbestuur met twee leden uit te
breiden, zoodat voortaan iedere provincie
kan vertegenwoordigd zijn, werd aange
nomen.
DE POSTVLUCHTEN.
Voortaan wordt door de K. L. M. geen
opgave van de tijden van vertrek en aan
komst meer verstrekt.
De „Duif" is gisteren te Medan aange
komen.
De „Ijsvogel" ls te Mersamatruh aan
gekomen.
o
VERSPREIDE BERICHTEN.
De Lloyd Rapide, aansluitende met
het m.s „Dempo" arriveert Maandag, 1
Augustus a.s. te 13 uur 58 in Den Haag.
UIT NED. OOST-INDIE.
KOLONISATIE
VOOR INDO-EUROPEANEN.
BATAVIA. 28 Juli. (Aneta). De regee
ring heeft aan de verschillende organisa
ties op kolonisatiegebied het rapport toe
gezonden inzake het onderzoek naar ter
reinen, geschikt voor kolonisatie van
Indo-Europeanen.
Celebes. de Westkust van Sumatra,
de Lampongsche districten, Palembang,
Riouw, Banka, Bali, Lombok, Billiton en
Timor bevatten geen geschikte terreinen
voor een dergelijke kolonisatie.
Menado heeft een geschikt terrein, na
melijk de vlakte van Mori.
Noord Nieuw-Guinea heeft terreinen
met schralen bodem, doch waarschijnlijk
zijn aldaar voldoende vlakten voor dit
doel beschikbaar, waarbij echter de ge
zondheidstoestand een gevaar wordt
geacht.
Ambon biedt geringe kansen, terwijl het
geheele Molukkengebied transportmoei
lijkheden zal opleveren.
In Atjeh zal binnenkort een verlaten
erfpachtperceel beschikbaar komen.
De regeenng concludeert, dat zij reeds
vroeger niet zeer hoopvol gestemd ls ge
weest over eventueele kolonisatieproeven
met Europeanen, welke meening onder
den invloed der depressie slechts is ver
sterkt.
Ten aanzien van de gronden ter Oost
kust van Sumatra, waar eenig terrein
wellicht beschikbaar ls, merkt het rap
port op, dat indlvidueele door Europeanen
ondernomen kolonisatiepogingen aldaar
tot dusverre zonder uitzondering zijn
mislukt.
De regeering verstrekte overigens bo
venstaande inlichtingen zooals zij ver
strekt werden. Zij staat niet voor de
juistheid daarvan in.
MOORDENAAR AANGEHOUDEN.
KOEPANG, 29 Juli (Aneta). De Javaan-
sche soldaat, die eenige dagen geleden een
Amboneesche soldaat bij een vechtpartij
vermoordde en sedert dien voortvluchtig
was, is gearresteerd.
DOODGESCHOTEN.
MAKASSAR, 29 Juli (Aneta). Een Chi-
neesche vrouw, die haar aangenomen zoon
in de borst had gestoken, is daarna door
dezen doodgeschoten.
.Vermoedelijk ls hier Jalouzie ln het spel.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Bont nieuws.
In Amerika krijgt senator Borah steun.
„Die menschen hebben met menschen-
levens betaald en wij betaalden met geld,
zij hadden zestien millioen dooden. ge
wonden en krijgsgevangenen, wij daaren
tegen twee honderd duizend, zij streden,
toen wij op het slagveld verschenen en het
was evengoed een oorlog, om de bescha
ving te redden, voordat wij er aan deel
namen als daarna", met deze woorden
bepleitte de democratische senator Glass,
oud-secretaris voor de schatkist, in een
interview, de herziening der oorlogs
schulden.
Glass voegde eraan toe. dat hti nog
onlangs ln den senaat had opgemerkt, dat
het, afgezien nog van de gevoelskwestie,
beslist in het belang van Amerika zijn zou,
de schulden te herzien.
De Duitsche gezant te Parijs von Heesch
is gisteren door minister president Herriot
ontvangen. Hoewel betreffende het onder
houd geen officieel comminique werd uit
gegeven, neemt men in welingelichte
kringen aan. dat de radioredevoering van
generaal von Schleicher onderwerp is
geweest van een uitvoerige gedachtewis
seling.
Alle vereenigingen op het gebied van
handel, industrie, landbouw en de vrije
beroepen in de vrije stad Dantzig, hebben
gisteren gezamenlijk een manifest gepu
bliceerd, waarin wordt gezegd, dat de ver
tegenwoordigers van het Dantziger econo
mische leven het er algemeen over eens
zijn, dat de Polen de aan Dantzig opge
legde verplichtingen misbruiken, om de
levensvatbaarheid van de vrije stad
Dantzig te vernietigen. Het aantal schen
dingen van contracten tegen Dantzig
neemt gestadig toe. Dantzig wordt niet
alleen reeds bedreigd door de haven van
Gdingen, maar wordt van den afzet op de
Poolsché markt buitengesloten en aan den
anderen kant overstroomd met Poolsche
landbouwproducten.
Dantzig gaat een catastrofe tegemoet.
De Dantziger economische instellingen
verlangen, dat de regeering, indien er niet
dadelijk een algeheele nakoming van de
overeenkomsten van Poolsche zijde ver
kregen kan worden, aan den Volkenbond
den eisch zal stellen, dat de betrekkingen
tusschen Dantzig en Polen op een geheel
nieuwen rechtsgrondslag worden opge
trokken, die aan de vrije stad Dantzig en
haar bevolking weer nieuwe ontwikke
lingsmogelijkheden bieden.
BELGIE.
De mijnstaking.
Op initiatief van den minister van Ar
beid. Heyman, heeft in aanwezigheid van
den gouverneur der provincie Limburg een
bijeenkomst plaats gehad van mijneige
naars en mijnwerkers uit het Belgisch
Limburgsche kolengebied.
In den loop dezer samenkomst werd een
algemeene overeenkomst verkregen welke
een einde maakt aan de staking.
Reeds heden zal een groot gedeelte der
mijnwerkers den arbeid hervatten, terwijl
Maandag het werk volledig zal zijn hervat.
BINNENLAND.
Met ingang van 1 Augustus a.s. worden
de tarieven bij de N. Z. H. T. M. aanzienlijk
verlaagd (Stadsnieuws, 1ste Blad).
De voorgestelde verlaging van den werk
loozensteun; geen regccrings-verklaring
voor September (Binnenland, 1ste Blad).
De voortgezette vergadering van het
Ned. Onderwijzers-Genootschap. (Kerk en
School, 2de Blad).
Er zijn thans 73 uitvallers bij de af-
standsmarschcn te Nijmegen (Sport, 3de
Blad).
De verkiezingen voor de Eerste Kamer;
partijverhouding ongewijzigd gebleven.
(Laatste Berichten, le Blad.)
DUITSCHLAND.
Verkiczingsactic.
Gisteren hebben voor de radio verkie
zingsredevoeringen gehouden de Duitsch-
natlonale leider Hugenberg en de Cen
trum-man Moennlg
Hugenberg zelde o.a
Voor de Duitsch-nationale volkspartij
was niet het verwerven van de macht
hoofdzaak, maar het gebruik van de
macht tot wederopbouw van den staat
en zijn economisch leven.
Wij wenschen niet, dat de zwart-roode
partljstaat door een anderen partijstaat
opgevolgd zal worden, ook niet door een
Dultsch-nationalen of natlonaal-socialis-
tischen partijstaat. Bij de nieuwe inrich
ting van Duitschland moeten wij ons van
elke navolging van het buitenland ont
houden. Dit geldt ook voor uiterlijkheden,
als uniformen en groet.
De nieuwe staat moet opgebouwd wor
den op het gereorganiseerde zelfbestuur
en een organische verbinding tusschen
Rijk en Pruisen. Wij hebben een gegrond
zelfstandig leven der landen noodig en
een standvastige regeering, die niet elk
oogenbllk door parlementaire besluiten ln
gevaar gebracht kan worden. Aan de par
lementen moet het recht ontnomen wor
den om de ministers af te zetten.
Wij zijn te allen tijde bereid tot prak
tische samenwerking met de nat -socialls
ten Doch maatregelen, zooals die thans
aan het Marxistische program worden
ontleend, b.v. 't brengen der groote con
cerns onder staatsbeheer of de benoeming
van staatscommissarissen ln de bedrijven
dat ruikt zoowaar naar Sovjet-Rusland
daar doen wij uit gewetensoverwegin
gen niet aan mee en zouden, zoo noodig,
een gemeenschappelijke regeering daarop
schipbreuk laten lijden.
Wij gelooven aan Duitschland en zijn
toekomst. Wanneer alles maar goed wil
worden, dan moeten de tegenwoordige
BUITENLAND.
Nieuw protest uit Dantzig tegen Polen
(Buitenland, 1ste Blad).
Rondom de Duitsche verkiczingsactic.
(Buitenland en Tel., 1ste Blad).
Botsingen met de Amcrikaanschc oud
strijders (Buitenland en Tel., 1ste Blad).
Ontspanning in Oostenrijk (Buitenland,
lste Blad).
machten. Centrum en Soclaaldemocratle
volkomen uit de regeeringsmacht uitge
schakeld worden. Ook het Centrum!
Duitschland zou verloren zijn, wanneer
Centrum en Natlonaal-soclallsten elkaar
vinden en gemeenschappelijk Duitschland
regeeren zouden. Met het Duitsche econo
mische en geestesleven ls het dan gedaan.
Tegenover de rest van de wereld zouden
wij spoedig tot een bespottelijk niets
worden. Ook de monarchie dient hersteld.
De Centrumleider verdedigde nog eens
uitvoerig de politiek van Brünlng en ver
volgde dan o.m.:
Het Centrum had niet geweigerd ln
Pruisen met de rechterzijde saam te wer
ken. Het was bereid geweest de gevolgen
van de Landdags-verklezlngen te aan
vaarden en er waren onderhandelingen
gaande toen Brünlng met geweld ten val
gebracht door tegenstanders, die te zeer
vreesden dat die besprekingen zouden
slagen.
Het Centrum erkent echter zijn bondge
nootschap met de soc-democraten ln
Pruisen, dat van het beginsel is uitge
gaan van niet de toen sterkste partij links
te laten liggen en misschien ln de armen
van communisten te drijven, wier bestrij
ding een levensvoorwaarde en leidend be
ginsel voor het Centrum was en bleef. De
strijd voor Duitschlands rechtsgelijkheid
behoeft echter niet te ontaarden in een
soort waanzln-nationallsme, dat weer den
haat tegen andere volkeren en tegen
sommige eigen landgenooten predikte. Het
Centrum bleef tegen socialisme of van
rechts of van links, tegen liberalisme, dat
het particulier initiatief heette te bevor
deren. maar ln werkelijkheid 't egoïsme
diende ten koste van het algemeen wel
zijn, maar het Centrum zag ook niet ln,
waarom de groote Oost-Elblsche grondbe
zitters, wier bedrijven niet meer te sa-
neeren waren, niet onteigend zouden wor
den met schadeloosstelling, om hun land
aan de kolonisatie te geven, die ln het be
dreigde Oosten zoo dringend noodzakelijk
was.
Spr. herinnerde ten slotte aan het feit,
dat het Centrum in de afgeloopen 14 jaar
zich nooit aan het mededragen der re-
geeringsverantwoordelljkheld had ont
trokken, waaruit zijn nationale gezindheid
bleek. Ook het nieuwe Duitschland, dat
geboren was, kon niet bulten, maar even
min tegenover het Centrum bestaan, om
dat, waar andere partijen „Rot Front" of
„Heil Hitier", het Centrum slechts den
roep kende „Heil Duitschland."
Held, de Beiersche minister-president,
heeft gisteren ln een kiesvergadering van
het Centrum te Keulen het woord gevoerd.
Hij zelde o.a., dat ln het uur des gevaars
Beleren en het Rijnland naast elkander
moesten staan. Het oogenbllk kan komen,
waarop Beieren het toevluchtsoord zal
worden van al diegenen, die de grondsla
gen van de Christelijke cultuur willen
verdedigen. Door den val van Brünlng is
het fundament van orde en rust onder
mijnd; heden predikt men een revolutie
ten gunste van een partijstaat. Het te
genwoordige Rijkskabinet zal zich geluk
kig mogen achten, wanneer het weldra
verdwijnt en zooveel vertrouwen ln de
gansche wereld na te laten als dit met
het kabinet-Brüning het geval ls geweest.
Held hekelde daarna het optreden van
de Rijksregeering tegenover de landen.
Bij de actie tegen Pruisen heeft men het
spel met art. 48 wel wat al te ver gedre
ven. Spreker ontzegde de Rijksregeering
het recht de regeering van een land r.j