BINNENLAND.
fliie Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Donderdag 9 Juni 1932
Tweede Blad
No. 22152
DE WATERFIETS van den heer Schllperpoort werd gisteren te Rotterdam inge
scheept met bestemming voor Dover. De heer Schilperpoort zal probe'eren het
Kanaal van Dover naar Calais over te steken.
DE POSTBESTELLING OP HET
PLATTELAND.
HULDIGING TIJDENS HET HIPPISCH FEEST TE WAGENTNGEN. De heer
H. Bruyn Tengbergen werd gehuldigd ter gelegenheid van het feit, dat hij 25 Jaar
ringmeester was. Links: Baron van DoornWestcapelle, voorzitter van de vereeniging
ter bevordering der paardenfokkerij in Gelderland; rechts: Mr. Ysel de Schepper
hangt den jubilaris een krans om.
IN DE GEBOUWEN van de graanfirma
Verploegh te Maassluis, heeft een ernstige
brand gewoed, waardoor een complex van
drie 'gebouwen vrijwel geheel vernield
werd. Een kijkje tijdens het blusschings-
werk.
Rechts: Prof. Ir. M.
J. GRENPRÉ MO
LIÈRE, hoogleeraar
in de architectuur te
Delft, herdenkt 26
Juni zijn 25-jarig
promotiejubileum.
HAK, DIE TE VROEG IN ROOK OPGING. - In een tabakspakhuis, gevestigd
i de Prinsengracht te Amsterdam heeft gisteravond een brand gewoed. - De
brandweer in actie.
OP DE WAGENINGSCHE BERG is gisteren een groot hippisch feest gehouden.
Een demonstratie van de rijdende artillerie (gele rijders).
Groote vertraging in de bezorging der
dagbladen.
het Tweede Kamerlid, den heer
.epman. zijn aan den Minister van
«terstaat de volgende cshriftelijke vra-
p gesteld:
b het juist, dat het hoofdbestuur van
Staatsbedrijf der Posterijen, Telegra
fen Telefonie, alhoewel overtuigd van
'ernstig schaden der belangen van het
iet, maatregelen getroffen heeft tot
fling van de 2e buitenbestelling in
wnten, waar het verkeer daartoe aan-
ing geeft, en tot de inkrimping van het
ral kombestellingen tot 2 in de plaat-
met niet meer dan 5000 inwoners in
kom?
b ie minister bereid om een staat van
'gemeenten over te leggen, waarin
«rt 1 Januari 1932 postbestellingen als
'oorgaande vraag aangegeven, zijn op
leven?
J3 i!ï cien hiihister bekend, dat deze be-
bjigmgsmaatregel van beperking der be-
-ihngen, behalve dat zij groote vertra-
veh>°rzaakt in de bezorging van alle
hijzonder nadeelig is voor de
™ging van dagbladen, die thans ten
welande slechts bij uitzondering op den
lerschjjnen bij de geadresseer-
.y®1 d|n minister bekend, dat tenge-
vermindering der postbestel-
r'mi.ii. dagbladen, juist in dezen eco-
iiE ^hteh tijd, groot nadeel onder-
«n gedwongen worden op tal van
ehitj. de bezorging van de bladen
nemen, met het gevolg, dat de
ei.*, n.van het Staatsbedrijf weer
verminderen?
ih
»h«i muufter bereid om op ruime
fcïiciï maafregelen te treffen tot het
- 11 van afzonderlijke bestellingen
hot *.i, t aizunuernjKe Descenmgen
fatwn k .en' zooals reeds in enkele
taS.1 den, voor de bezuinigings-
h^hegelen getroffen werden?
"ET ST°OMVISSCHERIJBEDRIJF
TE IJMUIDEN.
'evpreking onder leiding van
staatsraad mr. Kan.
E heeft de regeering mr. J.
'Weatnt ï?s-generaal aan het de-
genoodied h hinnenlandsche zaken, uit-
tiii] tb bij het stoomvisscherijbe-
tt t? ropn ien betrokken partijen bij-
va; ma, „en ,te.r bespreking van de vraag
fetojf 7I,„ 1 e'dihg van de crisis in dit
h»wJunnen worden gedaan. Mr.
«at bpaiv-eZiS thtnoodiging aanvaard. De
Shoude ®en zullen spoedig wor-
N. R. Crt.
DE LOONSVERLAGING VAN HET
SPOORWEGPERSONEEL.
Voorstel der directie aan den Minister.
Gistermorgen heeft het bureau van den
Personeelraad zich ingevolge het besluit
der Dinsdag gehouden vergadering van
hoofdbesturen der erkende organisaties in
verbinding gesteld met de directie der
Nederlandsche Spoorwegen, waarbij het
standpunt van niet-aanvaarding der
directievoorstellen inzake de loonsverla
ging werd uiteengezet.
Na uitvoerige besprekingen vond de
directie geen aanleiding een nieuwe con
ferentie met den Personeelraad te houden,
en deelde med zich met een eigen voorstel
tot den Minister te zullen wenden.
In een daarna gehouden vergadering
van den Personeelraad besloot deze zich
eveneens tot den minister te zullen wenden.
BEZUINIGINGSPLANNEN
COMMISSIE-WELTER.
Salariskorting van resp. 8 en 13 pCt.
voorgesteld.
Het rapport der bezuinigingscommissie-
Weiter stelt aan de regeering voor, op de
In de Bezoldigingsbesluiten vastgelegde
salarissen van burgerlijke ambtenaren en
militairen een uniforme korting toe te
passen van 8 pCt. voor de gehuwden en
van 13 pCt. voor de ongehuwden.
De vergoedingen voor reis- en verblijf
kosten zullen belangrijk worden verlaagd.
Tevens zal strenge controle worden Inge
voerd op de noodzakelijkheid en doelma
tigheid van de dienstreizen.
Het voornemen bestaat, de door 't Rijk
verleende of nog te verleenen gratificaties
met 25 pCt. te verminderen.
„N. R. Crt."
o
A. ISAAC.
Naar gemeld wordt, is te Zürich in den
ouderdom van 66 jaar overleden de heer
A. Isaac, president-commissaris van de
.N.V. de Bijenkorf.
De heer Isaac is een van de oprichters
geweest van de Bijenkorf. Jarenlang was
hij te Amsterdam een van de directeuren;
later toen ook in Den Haag en Rotterdam
de bekende warenhuizen werden geopend,
werd hij president-commissaris van de
Vennootschap.
BURGEMEESTERS.
Bij Kon. Besluit is benoemd tot burge
meester van Noordwelle en Serooskerke (S)
W. H. Scholder, burgemeester der ge
meente Renesse;
is, met ingang van 15 Juni 1932, benoemd
tot burgemeester van Nieuwe Pekela J.
Siderius, met toekenning van gelijktijdig
eervol ontslag als burgemeester der ge
meente Termunten.
BESTRIJDING DER TUBERCULOSE.
Algemeene vergadering te Arnhem.
Gisteren is te Arnhem, onder voorzitter
schap van dr. .J D. Hefting, pit Den
Haag, de algemeene vergadering gehouden
van de Ned. Centr. Vereeniging tot be
strijding der Tuberculose.
Naar aanleiding van de rekening en ver
antwoording van den penningmeester deed
de voorzitter uitkomen, dat het aantal aan
vragen voor het Fonds voor verpleging zoo
onrustbarend in stijgende lijn gaat, dat
men er rekening mee moet houden, dat
in den loop van het jaar niet aan alle
aanvragen zal kunnen worden voldaan. Het
dagelijksch bestuur stelde voor om het
bedrag van f. 2500, dat aanvankelijk voor
dit fonds tot 1 Juli a.st was uitgetrokken,
tot f. 5000 te verhoogen.
Daartoe werd besloten.
Met algemeene stemmen werd een motie
aangenomen, waarin het bestuur in ern
stige overweging wordt gegeven om na
het bekend worden van de rapporten van
de enquêtes, een groot openbaar congres
bijeen te roepen.
Besloten werd tot instelling van een
propagandacommissie, waarin zullen zitting
nemen: één vertegenwoordiger van elke
provinciale vereeniging tot t.b.c.-bestrijding,
één vertegenwoordiger van de plaatselijke
vereenigingen ter bestrijding der t.b.c. in
de vijf groote steden van hét land, en vijf
personen uit de Centrale Vereeniging, ver
tegenwoordigende alle bevolkingsgroepen.
Do motie Noordhof (adhaesie aan het
adres door het N.V.V. tot de regeering
gericht) werd z. h. s. aangenomen.
VEREENIGING „TOT STEUN."
Deze vereeniging vergaderde te Arnhem
onder leiding van mr. Van Zeggelen uit
Amsterdam, die zeide dat op de exploi
tatie-rekening het tekort van het vorige
jaar met f. 22.000 is vermeerderd. Maat
regelen ter bezuiniging en tot meer pro
paganda moetep met ernst worden ter
hand genomen. Van de abonnementsgel
den van het orgaan der vereeniging zal
voortaan de helft aan de afdeelingen ten
goede komen. Wegens de hooge kosten is
de functie van den propagandist voorloo-
pig althans beëindigd. De jaarverslagen
werden goedgekeurd. In het hoofdbestuur
werden herkozen of gekozen: mr. C. II. v.
Zeggelen, mevr. C. Eerdmans, Leiden, me
vrouw Eecen, Alkmaar, en de heer G. H.
Marsman, Doetinchem.
Besloten werd een proef te nemen met
een inspecteur (trice) tot het bezoeken
van kinderen, die onder het hoofdbestuur
staan. Voorloopig zal echter aan den nieu
wen functionaris geen salaris worden ge-
gegeven. De volgende vergadering wordt
te Apeldoorn gehouden.
DE GRAAL.
Gistermiddag had de plechtige inwij
ding plaats van het Graal-Moederhuis „De
Tijtenberg" te Vogelenzang door mgr.
Aengenent, bisschop van Haarlem. Als ge-
noodigden waren o.m. aanwezig minister
Reymer, mgr. Taskin, mgr. Wijtenburg,
pres. van het seminarie Hageveld. dr. Wit-
lox, dr. v. Ginneken S.J.. dr. Vlaming, prof.
Nikkel te Warmond, de secretarissen van
den bisschop. Pichot en Achterop, pater
H. de Greve S.J., baron v. Wijnbergen,
burgemeester van de gemeente Vogelen
zang, de vicaris-generaal van Berlijn, mr.
Verbiest, de heer v. d. Wetering, directeur
van de Spaarnestad, deken Borsboom te
Noordwijk. deken Van Rooy te Gouda, rec
tor Van Gaaien, alg. pres. der St. Joseph-
vereeniging te Amsterdam, architect Jan
Stuyt, de vicaris-generaal mgr. Mölhmann
te Haarlem, plebaan Westerwoudt, rector
Timp, mr. Gooseling.
Na de inwijding was er een kort Lof.
Hierna bijeenkomst in een der ontvang
zalen. waar gesproken werd door den bis
schop, de alg. moeder-overste, prof. Nikkel
te Warmond, den burgemeester van Voge
lenzang. en leidsters der Graalbeweging uit
Duitschlanjj en Holland.
Hierna werd in den tuin de thee ge
bruikt waarna er gelegenheid was den tuin
en de gebouwen te bezichtigen waarvan
een druk gebruik werd gemaakt.
UIT NED. OOST-INDIE.
DE ORANG PENDEK
IN MIDDEN-SUMATRA.
Een rechtop-loopende aapmensch?
Sedert eenigen tijd wordt er in weten
schappelijke kringen breedvoerig gedis
cussieerd over het bestaan op Midden-
Sumatra van den Orang Pendek, een
mensch-aap, waarvan onlangs een Jong
exemplaar gedood zou zijn. Dr. K. W.
Dammerman, hoofd van het Zoölogisch
Museum en laboratorium te Buitenzorg
heeft verklaard, dat de mogelijkheid a
priori niet uitgesloten is, dat inderdaad
een Orang Pendek geschoten is. Weten
schappelijk echter is het bestaan van den
Orang Pendek nimmer vastgesteld en be
staat deze alleen in volksverhalen en
legenden. Een conclusie kan slechts wor
den getrokken, zoodra deskundigen zich
met het geval gaan bemoeien.
Naar aanleiding van deze kwestie heeft
de „N. R. Crt." een brief aan het Kol.
Weekblad ontleend, die door den heer
Van der Maaten geschreven zou zijn uit
het Boven Rokangebied. Deze luidt:
„In de Rokan geplaatst zijnde kreeg
ik op mijn toumée's al spoedig verhalen
te hooren over de z.g. „orang letjo". Niet
slechts verhalen van lieden, die het „van
hooren zeggen" wisten, doch van oogge
tuigen, w.o. een zeer betrouwbaar zelfbe
stuurder. De beschrijving, die zij geven
van de z.g. „orang letjo" luidt als volgt:
Het wezen is onbehaard of althans zeer
licht behaard als een mensch. Het heeft
een rose bruine kleur en vrij lang hoofd
haar. De armen zijn tamelijk lang en de
lichaamslengte is gelijk aan die van een
kind van 12 a 13 jaar. De groote teen van
den voet staat buitenwaarts gericht. Her
voorhoofd helt sterk naar achteren, ter
wijl zijn kin zoo goed als ontbreekt. Men
dient niet te vergeten, dat de Rokan een
der meest geïsoleerde deelen van Sumatra
is en men hier absoluut geen contact
heeft met Palembang en Djambi. De
„orang letjo" moeten ook een eigen taal
hebben, althans moeten zij zich door
klanken aan elkaar verstaanbaar kunnen
maken; zulks is meerdere malen door
lieden, die hen verrasten opgemerkt. Zij
uiten snel op elkaar volgende klanken,
zooals apen dat soms doen. Ook bevinden
zij zich zelden alleen, doch meest in
groepjes van 4 of 6, zijn zeldzaam schuw
en gaan bij het minste onraad er dadelijk
met groote snelheid vandoor. Het is der
halve uiterst moeilijk om ze te benaderen.
Zij moeten in holen absoluut gelijk dieren
verblijven en geen gereedschappen ol'
werktuigen, zelfs van de eenvoudigste
soort, kennen. Zij werden hier door lieden
aangetroffen toen zij zoekende waren
naar jonge spruitsels, bamboe enz., en
en vischten in den bovenloop van kleine
riviertjes, waar zij steenen omkeeren om
vischjes en schelpdieren te bemachtigen.
„Het aantal „orang letjo" zal m.i. ook
niet zoo groot meer zijn. Zij moeten ab
soluut onbewapend en dus onbeschermd
zijn. Er leven in de door hen bewoonde
gebergten veel roofdieren. Het is dus be
grijpelijk, dat vaak orang letjo aan hen
ten offer zullen vallen. Evenwel valt niet
te vergeten, dat hun reuk, gehoor en ge
zichtsorganen veel fijner ontwikkeld zul
len zijn dan de onze. Een zeer ervaren
jager hier, zekere Teungkoe Soetan. de
vader van den zelfbestuurder van Ram-
bah, deelde mij mee, dat hij, nu hem be
kend is welke waarde aan het vangen
van de letjo gehecht wordt, binnenkort er
op uitgaat om een letjo te schieten. Le
vend vangen was, volgens hem onmoge
lijk, aangezien de letjo zeer vlug moet
zijn. Ik zei hem dan ook, dat aan een
dooden letjo uit een wetenschappelijk
oogpunt evenveel waarde gehecht wordt
als aan een levenden. De lieden, die mij
de letjo-verhalen deden, kennende, ben ik
zelf dan ook vast van het bestaan van
den letjo overtuigd. Een andere vraag is
of die letjo inderdaad de rechtop-loopende
aapmensch Is. Volgens de gegeven be-
schijving is dat inderdaad zoo. De bevol
king en hoofden hier hoorden voor het
eerst van mij welke waarde door de we
tenschappelijke wereld aan het bemach
tigen van een letjo gehecht wordt en be
schouwden tot voor kort zijn bestaan als
iets, nu ja, waarover men niet lang be
hoeft na te denken, iets natuurlijks' Nu
weet men beter. Ik geloof vast. dat bin
nen niet te langen tijd de eerste letjo zal
zijn neergeschoten."
