HEVEA FIETSBANDEN Het nieuwe Duitsche Kabinet MAURICE CHEVALIER. LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 4 Juni 1932 Derde Blad No. 22148 'loitenl. Weekoverzicht. //cht/oopend- //zersferA UIT HET NEDERI «NDSCHE PARLEMENT I j m von P-ipen's benoeming Wat Pjj( von Hindenburg tot deze nsationeele beslissing? - Lausanne in het vooruitzicht. I„.memeen sterke en snelle groei van l. lanonaal-socialisme in Dultschland fV onvermijdelijk tot den val van het rSa-Briining moeten voeren. Niettemin set bericht van zijn aftreden in het n dezer week als een donderslag bij blauwen hemel! Dat Brüning slechts trie feitelijk gezegd: een soort dic- <jJ. uitoefende bij de gratie van pre- ;Jj. von Hindenburg stond vast, gezien kritieke verhoudingen in den rijksdag, u-dat die gratie zou worden ingetrok- ijn den vóóravond van een zeer be- nijke internationale conferentie heb- maar heel weinigen Kunnen voorzien. rjusanne in het vooruitzicht, temid- jus "van de voorbereidingen voor de sekingen, die als het ware over de -femstige constellatie dezer veront- f rite maatschappij heeten te beslissen, %te men dr. Brüning veilig. Maar ook Mjtr dat de inhoud van zijn laatste, Cnlaggevende gesprek met den rijks- Bseiler is gepubliceerd mag men ach- „1 aannemen, dat het juist deze con- Ktatie geweest is, die tot zijn heengaan wieeleid! De verwachting dat de resul- tj»n van Lausanne voor hem een weinig titke ontvangst in het vaderland zou- l steekenen, heeft hem er toe gebracht mat den positieven steun van Von Hin- nturg te vragen en toen hem deze ge werd werd was er voor hem geen andere Ejeouentie dan af te treden. Voor de Icmwacht was die weigering zonder feiten twijfel een sensatie, doch inge- Tsjen hebben meegedeeld hoe de fronde Cu generaals en adel reeds lang syste- Etisch von Hindenburg's omgeving met fcgtnd succes bewerkte en hoe daarbij de Cretans van den president een zeer fcraanstaande rol heeft vervuld. Lang- Egün maar zeker is zoo de steun en mede ding aan Brüning ondermijnd en be- Ettelijk kort na zijn rijksweerminister Ljt dan ook de kanselier het veld moe- ruimen na twee jaar en twee maanden Cu het bewind te zijn geweest en in die tpode buiten de grenzen het vertrouwen hebben gewonnen of hersteld dat door Verantwoordelijke acties der nationaal- Kisten teniet gedaan of gebroken h Dr. Brüning was geen personae feta bij het volk, maar wellicht zal de domst het juiste licht doen vallen op ju groote gaven als wetenschappelijk rïicus. die hij rusteloos en niet zonder jultaat in dienst van zijn land heeft ge lid, zóó zelfs dat thans een hartaandoe- faer het gevolg van zou zijn! |h Brüning thans Franz von Papen, fc der laatsten in wien men den nieuwen [kanselier had gezien! En een periode gissingen en geruchten, van onzeker- d en twijfel voor de toekomst is daar- Ee aangebroken, niet enkel voor ïtschland, doch voor de gansche wereld, de ontwikkeling dezer crisis met pijn- it zorgvuldigheid volgt. Want von Papen f in de oorlogsjaren wegens het sme- ivan complotten tegen de geallieerden Amerika gezet (waar hij militair aché was te Washington) en had men [tconer gelegenheid kunnen vinden om nog eens weer in den breede en in finesses voor den dag te halen? 0 was von Papen inzet niet gunstig 1 toen bovendien in het eigen land hem de steun werd ontzegd van de partij, waartoe hij tot dusverre be hoorde (het Centrum) kwam men niet ten onrechte tot de conclusie dat de rijks- president hier was overgegaan tot een sprong in het duister, die wel eens tot hoogst noodlottige gevolgen zou kunnen voeren. Von Papen heeft intusschen zijn uiterst conservatief kabinet (waarvan ge neraal von Schleicher de leidende per soonlijkheid heet te zijn) samengesteld en doen beëedigen en na enkele dagen komen er zoowaar optimisten, die hem een zittingsduur van eenige jaren durven voorspellen! Men gaat daarbij van de veronderstelling uit dat de nieuwe rijks dag (de oude zal wel niet weer bijeen worden geroepen, omdat zij in geenerlel opzicht meer een juist beeld geeft van de politieke verhouding) niet in staat zal zijn een meerderheid te vormen en dus on mogelijk voor een opvolger van von Pa- pen's kabinet zal kunnen zorgen. Daarnaast komen er perscommentaren, die ten op zichte van de buitenlandsche verhoudin gen geenszins direct het ergste mogen doen verwachten. Von Papen heeft reeds vele jaren geijverd voor economische toe nadering tot Frankrijk (volgens sommigen om aldus een sterke macht tegenover de bolsjewieken te vormen) en het zou ten slotte nu Frankrijk onder Herriot een democratische richting opgaat niet on mogelijk zijn dat daaruit iets goeds ge boren werd. aannemend althans dat men er hem in Duitschland de kans toe biedt. Want dit laatste is voorloopig het alles overheerschende punt. Wat bewoog Hin denburg om een out-sider tot kanselier te benoemen? Was het uitsluitend om een ministerie van partijlooze knappe koppen te formeeren? Was het om een band te leggen tusschen nationaal-socialisten en Centrum? Was het om slechts een Iede- pop te hebben, die voor de ontbinding van den rijksdag te zorgen had en zoo den overgang te bewerkstelligen naar de dic tatuur van Hitier?De Centrumpartij heeft in haar motie tegen von Papen ge sproken van een stelsel van oncontroleer bare intrigues, waarvan deze experimen- teele benoeming een uitvloeisel zou zijn en zij heeft daarom haar medewerking geweigerd, maar de nevel, die de ware bedoelingen van den president omhult, is daarmede niet verdreven en men zal moe ten afwachten of de naaste toekomst daarover de gewenschte opheldering zal brengen. Vast staat dat de nationaal- socialisten uit deze crisis groote winst zullen halen, mar niet dan na de verkie zingen kan blijken of de rijkspresident door von Papen's benoeming met opzet daarop is vooruitgeloopen en of Hinden burg door de formatie van een dergelijk zoogenaamd nationaal kabinet aan Hitier en zijn volgelingen niet den wind uit de zeilen heeft genomen! Intusschen naderen we snel den datum van de conferentie te Lausanne en de ont wikkeling der gebeurtenissen gedurende de eerstvolgende dagen zal moeten bewii- zen of von Papen al dan niet met vol doende gezag aan die besprekingen zal kunnen deelnemen om het doorgaan er van niet tot een dramatische vertooning te doen worden RECLAME. (HERINNERINGEN) DOOR D. HANS. OUD-MINISTER POSTHUMA. Och: we hebben allemaal, nietwaar? wel eens een pessimistische bui. waarin we ons be roep een ..hondenbaantje" noemen. Handelsreiziger, dagblad-directeur, fa brikant in kurken, accountant, tramcon ducteur, journalist, baker, bakker, noem u maar op: op z'n tijd klagen we allemaal wel eens over ons werk, en den- volgenden dag voelen we ons weer kip-lekker. Maar: het uitgezochte voorbeeld van een .hondenbaantje" was het ministerschap, dat de heer F. B. Posthuma tijdens den oorlog bekleedde. Aan hem wil ik, in dit oogenblik, nu zijn naam weder in den laatsten tijd op veler lippen is geweest, een herinnering wijden. De heer Posthuma zat oorspronkelijk niet in het kabinet-Cort van der Linden. Bij het uitbreken van den oorlog echter bleek al spoedig, dat de heer Bertling geen minister van Financiën kon blijven. Hij trad af. Treub, die Landbouw had, kreeg Financiën, en voor Landbouw moest etn nieuwe functionaris gezocht worden. De heer Posthuma werd benoemd. Nu dan: hij heeft zijn plezier opgekund, maar hij heeft het als een wijsgeer ge dragen. Ja: Voor ieder, die de oorlogsjaren in het parlement heeft meegemaakt, blijft minis ter Folkert Posthuma een van de merk waardigste figuren. Hoe langer ik zijn op treden volgde, hoe meer starre bewonde ring ik kreeg voor de schier bovenmen- schelijke onaandoenlijkheid, waarmee hij alle critiek langs z'n jaquetje liet afdrui pen. Deze minister stond voor de gewel dige taak. om in jaren van voedsel- schaarschte en voedsel-gebrek het Neder- landsche volk te eten te geven. Het ging niet van een leien dakje. Dat was zijn schuld niet. Maar niettemin werd hem eenige malen per dag verweten, dat hij het volk liet verhongeren, en over elk levensmiddel werd uit-den-treure gerede neerd. om aan te toonen. dat Posthuma den boel in 't honderd had laten loopen. De nieuwe oogst van capucijners viel tegen oorzaak: Posthuma. Het bruin- brood smaakte op een Woensdag eens wat slecht Posthuma. De schelvischliefheb- bers kregen geen lever bij de visch Po thuma. Er viel een vinnige hagelbui, zoodat het winterkoren schade leed Posthuma. De Melange A had een ranzigen smaak en de half-volvette Edammer was droog Posthuma. De eenheidsworst leek nu en dan op graniet Posthuma. Altijd Posthuma. In de Kamer had hij om den anderen dag een interpellatie te beantwoorden. Heele regimenten schriftelijke vragen wer den op hem afgestuurd Moties kreeg hij op hem toegemikt. Zijn huis werd gecon troleerd. om te zien of Mevrouw Posthuma op verboden uren soms versch brood kreeg. Men schreef, dat zijn zoon een vet haantje had gekregen, maar hij had geen zoon. Als de eieren wat klein waren, zei men, dat Posthuma opzettelijk de regeerings-kippen kleine eieren had laten leggen. Als de an- thraciet niet deugde Maar waarom verder te gaan? Alles, alles was de schuld van Posthuma. Men zong liedjes op hem. De chocolade-eieren. die met Paschen werden verkocht, en waarop een leelijke kerel met druipsnorren stond afgebeeld, noemde men Posthu- maatjes. Och: het was in die dagen zoo'n troost, dat je iemand had, waar je alles aan wijten kon. Behandel de dieren met zachtheid, spaar de vogels, maar scheldt op Posthuma. En Posthuma. him-self? Och. hij was vrijwel de eenige in Nederland, die kalm bleef. De Kamer, althans een deel er van, was dikwijls razend: Posthuma bleef on bewogen. Hij was de meest-volmaakte dra ger der stoïcijnsche philosofie. Boven vreugde en smart leek hij verheven. De critiek. hoe fel ook. deerde hem niet. Z'n hart hing aan z'n bruine-boontjes en z'n vol-vette en z'n soepgroenten, en die lange dagen in de Kamer verdroeg hij als iets onvermijdelijks, dat over hem gekomen was. en waar hij doorheen moest. De Kamer kon natuurlijk op den overvloed van details geen oog houden: dat was ten eenenmale onmogelijk. Het gaf haar een onbehaaglijk gevoel en de stoïcijn Pos thuma maakte het nog een haartje erger: hij stuurde de memoires van een kilo zwaarte en een decimeter dik. KIT goot stortzeeën van détails, voor ieder levens middel afzonderlijk, over de hoofden van de volksvertegenwoordigers uit. Die snap ten er ten langen leste niets meer van. en de critiek was er daardoor vaak heele- maal naast. Och: We hebben in die dagen allemaal wel op Posthuma gefoeterd, maar laat ons nu erkennen, dat hij een ontzaglijk werk. waartegen een mensch toch eigenlijk niet opgewassen kon zijn. met talent grenze- looze toewijding en ongelooflijke werk kracht heeft verricht. Hij zal wel fouten gemaakt hebben nu en dan. Kan het an ders? In ieder geval heeft hij geen en kele fout gemaakt, die zijn positie be dreigde. En wat de hoofdzaak was: hij heeft ons toch in het leven gehouden, nietwaar? O, zoo. We hebben ons natje en ons droogje geregeld gekregen, al was de substantie soms wat minder goed dan vroeger, en al moesten we soms een uur aan een kraamp je staan om het te halen. En u zult zien Posthuma krijgt nog wel eens zijn loon. Er komt nog wei eens een Posthumagracht hier of daar. En er wordt. later, nog wel eens een comité ge vormd. dat gelden gaat inzamelen voor een monument. En als een stille hulde, zal het dankbare nageslacht er dan een sierli.ik-stil-leven om heen laten maken, van al die levensmiddelen, maar dan in marmer, die Posthuma in den oorlog voor ons heeft gekweekt. Intusschen moet dr. F. B. Posthuma wel eerst dood zijn. voor het zoover komt, maar Jan de Witt was al een paar eeuwen vermoord, vóór het dankbare na geslacht circulaires voor hem verzond. Het kómt wel! Sergejew, leider van de I. Kyrla ais Moestafa,, eeoschap der „Verwaarloosden", leider van de „Verwaarloosden". jongen geweest, zoolang zijn moedei- leefde. Maar na haar dood begon Kolka's vader te drinken en sloeg den jongen en toen is ook Kolka van huis weggeloopen en een werktuig van de bende geworden, totdat men hem eens bij het stelen betrapte. Dan komt Kolka tot inkeer en aan net hoofd van een grooten troep verwaarloos den gaat hij naar de commissie en daar bieden zij zich allen vrijwillig aan om ook te worden ingelijfd bij de nieuwe arbeids- kolonie. Ginds gaat het echter niet steeds voor den wind. Ijsgang en overstrooming be lemmeren den aanvoer van het benoodigdc materiaalde machines staan stiï. Spoedig beginnen de jongens dan weer te drinken en vervallen weer in hun oude on deugden. Sergejew gaat naar Moskou om raad te schaffenen als hij terugkomt, vindt hij de werkplaatsen verwoest. En dat nu hij juist zoo'n prachtig geschenk voor de jongens heeft medegebracht! Zij mo gen een eigen spoorlijn aanleggen, die hun werkplaatsen met het dichtstbijzijnde station zal verbinden. Moestafa zal ma chinist en Kolka conducteur worden! Op nieuw is het werk in vollen gang. Maar de aanvoerders van de dieven bende, in de stad hebben er spijt van, dat zij hun handigste helpers missen moeten. In de nabijheid van de kolonie nestelen zij zich met jenever en meisjes om de jongens opnieuw te verleiden. Moestafa en Kolka doen voor den schijn mede. om op een gegeven oogenblik het geheele nest uit te roeien; Fomka, den algemeenen leider van de bende, gelukt het echter te ontkomen. De spoorlijn is gereed, zingend rijdt Moestafa als afgezant van de arbeidsko- lonie op 'n lorrie naar het station om de afgevaardigden van Moskou te ontvangen. Maar Fomka heeft de rails vernield. Zor geloos rijdt Moestafa voort in de reeds vallende schemering. De lorrie vliegt uit de rails Een oogenblik blijft Moestafa ver doofd liggen. Dan ziet hij Fomka grin- nekend naast zich staan. Er volgt een ge vecht tusschen Moestafa en den leider van de dievenbende. Moestafa wordt gedooden met de jubelende vreugde over het tot stand ge brachte werk van de voor arbeid en maat schappij teruggewonnen verwaarloosden, mengt zich de rouw over het verlies van den besten kameraad. „De weg naai- het leven" is het vorig jaar in Rusland uitgebracht onder den naam „Bessprisomi" en is de eerste Rus sische geluidsfilm. Zij werd vervaardigd door de Meschrabpom-film te Moskou on der leiding van Nicolai Ekk. De film wordt gespeeld, meerendeels door vrijwilligers, gewezen „Bessprisomi", „verwaarloosden". In „De weg naar het leven" wordt de oplossing gezocht van het probleem van de reclasseering van jeugdige boosdoeners. Voor Rusland beteekent het bovendien de verlossing van een kwaad, dat het land en de steden heeft eeeeeseld. Een interessante film, welke van bijzondere waarde schijnt voor opvoeders in den meest uitgebrei- den zin. ——o Het nieuwe kabinet-Von Papen in Duitschland. Zittend, van links naar rechts: Freiherr von Braun (voedselvoorziening en commissaris voor de Oostelijke gebieden), Freiherr von Gayl (Binnenl. Zaken), rijkskanselier Von Papen, en Freiherr von Neurath (Buitenl. Zaken). Staande: dr. Gürtner (Justitie), prof. Warmbold (Eco nomische Zaken) en generaal von Schleicher (rijksweerbaarheid). Maurice Chevalier, de eenige man, die de stroohoed niet schijnt te willen afschaf fen, zal tezamen met Jeanette Mac Donald in het komende seizoen te zien zijn in de film „Love me to night" geregisseerd door Rouben Mamoulian, wiens films „Wereldstad" en zijn laatste werk „Dr Je kyll en Mrs, Hyde" buitengewoon de aan dacht trokken. dige zwervers en boefjes binnenstee- nen vliegenmessen flikkerenmeer dan duizend in lompen gehulde gestalten worden gevangen genomen, waaronder ook Moestafa, een oude bekende van de com missie voor de Jeugdverzorging. Sergejew. een bestuurslid van de com missie stelt een zeer gewaagde proef voor:.... Zonder gevangenis, zonder be waking, wil hij de meest beruchte in- en uitbrekers, en ook Moestafa, voor de maat schappij terugwinnen. Alleen en ongewa pend gaat deze optimist Sergejew met zijn lastige beschermelingen naar de nieuw-ingerichte werkplaatsen: Zullen zij vluchten?? Het vertrouwen van Sergejew wint: vol tallig komen zij in het verlaten gebouw aan, waarin zij vrijwillig een vak zullen gaan leeren, en zoo tot de samenleving terugkeeren als nuttige menschen. Een nieuw leven begint! Intusschen heeft de bende in de stad een nieuwen helper gevonden in den ion gen Kolka; hij was een goed oppassende >E EERSTE RUSSISCHE GELUIDSFILM. „De weg naar het leven." In 1923 voor een station te Moskou ar leunt een verdacht uitziende kerel ie: voorgewende onverschilligheid tegen *1 muurdaar schminkt zich een neisje iets verderop zit een stelletje (etïaarloosde jongens te kaartenZoo totJs 'n eenvoudige boerenvrouw 't station ingekomen en voor zij er op bedacht is, is tor kofter weg! De kerel, het meisje, le Jongens, zij spelen allen onder één "«□ie, zij behooren allen tot een en de lfde bende! Hun kranigste lid is de „stoere" Moes- «Js, de kleine Tartaar, een van de vele Snden „Bessprisorni", de verwaar loosden, die het nieuwe Rusland als een jroeve erfenis uit oorlog en revolutie heeft overgehouden. jn een stormachtigen Decembernacht ~®8eni agenten van de Jeugdverzorging oe Militie de schuilhoeken van de jeug

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1932 | | pagina 9