H. Voor onverwoestbare Alléén m Jaargang LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 27 Mei 1932 Vierde Blad No. 22141 OUDE BOUWKUNST IN DEN OMTREK. LAND- EN TUINBOUW. ■naar H SpïIman's els van 573O KERK- EN SCH00LNIEUWS. Haarlemmerstr. 138 RADIOPROGRAMMA. RIJNSBURG. BOND VAN KAASPRODUCENTEN. merkten reeds op, dat het bestaan ji Romeinschen burcht in het latere jbars met groote waarschijnlijkheid worden aangenomen. De geschied- ijrer van Katwijk, Adrianus Pars, it aan. dat deze burcht door de Noor- tra bij een hunner Invallen in de 19dc r Iran zijn verwoest. [sin trouwens verschillende theorieën het bestaan en de verwoesting burcht. IBlok en Prof. Gosses hebben weer ngen. die afwijken van die der It schrijvers. Doch wij kunnen dit alles nisten. .Cierc uten laghen landen bider see", |wi verhaal, hoe de Noormannen in het Vlie en de Westelijke Rijn- i in Friesland en in Kennemerland 1 de geheele Duinstreek afstroopten 116 Augustus van dat jaar te Nordgo Komen priester Jeroen den martel- [itden sterven. Bij den burcht te Ro- ssheim werd een legermacht verza- om de Denen en Noren; te stuiten, r was evenwel te zwak. Het werd ?en en slechts weinigen redden zich lit vlucht. Tot de verslagenen be- b ook de dappere aanvoerders, de n Tietbold en Gerolf. En terwijl de eüjke bewoners der streek zooveel fcjk werden vermoord, werden de rtn en kinderen door de Vlkingers ge il genomen en medegevoerd naar hun :ht reeds een aantal jaren vroeger Rodulfus en Aldburga dertien d.w.z. 13 hoeven met bijbehoo- landerijen te Rothulvashem, gelegen than flieta" geschonken aan het St. Maarten te Utrecht. Hieruit wel heel duidelijk, dat zekere Ra- ot Rodulfus in de 9de eeuw de heer- whten bezat over Rothulvasheim en een burcht of stins van Romein- MerovingLschen of Karolingischen ig zal hebben gewoond. En het ligt |ce hand, dat deze burcht in 856 of de Denen en Noren zal zijn ver- De blafferd van St. Maarten loopt i, en het zou dus al zeer toevallig s de schenking na 856, toen de om- door de Vikingen was verwoest, had gehad. Ittrste Hollandsche graven, zelve ge- RJ uit een oorspronkelijk Vikinger- ®t, wisten in de 10de eeuw de Noor- «1 het hoofd te bieden, temeer door- loe strooptochten langzamerhand ln f en hevigheid afnamen en deze zich I «paalden tot de Friesche kusten. Ijwen evenwel de West-Friezen de P;e bestrijders van het opkomende i ï'njn verwoestten deze Eg- 5 en Alkmaar en trokken roovend en etend langs de Duinstreek naar het Hun doel was Leiden met zijn grafelijk hof, het bolwerk van tlschap. het steunpunt van 's-gra- «g. Via Nordgo. Katwijk en Rothul- Uachten de Friezen Leiden te be- 1 betere weg over land was er 'Dirk n had intusschèn met den van Leiden een geduchte leger- ir» ~lden verzameld, waarmee hij tfSem°et trok. Bij Rothulvas- het op St. Laurentiusdag. den l Ï?f'us, w)t een treffen, met dit i' - °e Friezen thans voor de over- zwichten en geheel ver- L?"^theid voor de behaalde over- Jl,™'ie.Dirk II. op de plaats waar ,l,r "bvigst had gewoed, het vol- "n kapel, aan God en aan St. gewijd. In?1?' dat deze kapel werd ge- u oe zware tufsteenen. die van «n Romeinschen burcht waren SSÜSJ® eeuwen later een gedeelte werd verwijderd, in 1613. ,i 'fondamenten ontgraven van vmTÏ. men de oorspronkelijke -jv Dvk II meende te zien. i'ei(S??enten zijn in dien tijd vóór St'(J?°,0P8emeten en in kaart ge- "•?vm« de Lala'hg. Van deze u hierboven een copie. rjwmten bevonden zich Noord- 'ëimm, k en laadden door een Hu ™r' zooals op de teekening is verbIndihg- Ult zware blokken tuf- „yMplan is zuiver Romaansch V'°S proto-romaansch. De mï: denken aan een vereen- grondplan. We zien een lang schip met drie halfronde absiden. Het is mogelijk, dat in die halfronde ab siden altaren waren geplaatst. Het kan ook zijn, dat we hier tribuna hadden, zoo als in de basilieken. In de middenste abside zouden dan de verhoogde zitplaatsen van geestelijken zijn geweest, in de beide an dere die voor geestelijken en andere hooge bezoekers. In het rechthoekig ge deelte tusschen de absiden zou dan naar den trant der basilica, de plaats voor het overhuifde altaar, het omringende koorhek met de ambonen of kansels zijn geweest. Bij een kapel uit de 10de eeuw was hier in 't Noorden een dergelijke inrichting wel licht nog mogelijk. Misschien ook was deze kapel meer bestemd tot algemeen gebruik der dorpsbevolking en dan was zij zeer zeker eenvoudiger ingericht. Dit alles valt evenwel niet met zekerheid uit te maken. De afmetingen waren overigens klein. Deze zijn opgegeven in voeten. De breedte van de geheele kapel bedroeg 27 voet, dus 9 a 10 M., de wijdte van de absiden 12 voet, dus nog geen vier meter. Het Weste lijk fondament was niet opgegeven, doch in verband met de breedte schatten we de lengte op 20 M. De muren waren bijna 1 M. dik en had den blijkbaar geen steunbeeren, wat ge heel klopt met de structuur van nog aan wezige oude Romaansche kerkjes en ka pellen. Het geheele muurlichaam was constructief en functioneel, geheel anders dus dan bij de Gothiek, waarbij de muur slechts vulling is en de steunbeeren con structief zijn. De koorruimte zal waarschijnlijk in het geheel niet verlicht zijn geweest en indien wel, dan evenals het.-schip door kleine in de hoogte geplaatste ronde of rondboog- ramen, zooals we die beide in Romaansche dorpskerkjes in 't Noorden des lands nog wel vinden. Zooals men ziet liep er een verbindings muur van deze kapel naar 't latere klooster. Het klooster verrees op de plaats waar Dirk II tegelijk met de kapel een jachtslot bouwde. Van het Grafelijk Hof te Leiden naar Arodulvashem was de af stand niet ver, doch bij den slechten toe stand der wegen toch altijd nog verder dan thans en te Rijnsburg bevond men zich onmiddellijk bij de „Wildernis", het woud gebied, dat zich langs de duinstreek uit strekte. Bij de ontgraving der fondamenten vond men voor de linker abside eenige dood kisten en rechts even buiten de muren een eikenhouten schaal met een skelet. Of deze dingen indertijd bewaard zijn geble ven. is mij niet bekend. Osei tietri 2*i4. W«l K Pr I; rn'u (if. £oti£a<fi«ri£ it Ico^e.} R{jn,slu»r£* <ioct «5fan.Sc Li/oo* wtré. ■cmI erravrfft. in j. Vergadering te Gouda. De Bond van Kaasproducenten hield gisteren te Gouda een zeer druk bezochte vergadering ter bespreking van den nood in de veehouderij en van de ontwerpen van wet tot hulpverleening aan het land bouwbedrijf en tot herziening van de pachtcontracten De heer A van Wijnen, lid van de Staatscommissie van advies voor den uit voer van zuivel- en melkproducten, hield een rede. De veehouder, aldus spreker, beoogt geen uitzonderingspositie. Hij wenscht niet bevoorrecht, doch evenmin veronacht zaamd te worden Een niet te loochenen feit is het. dat sociale voorzieningen, met in wezen een gemonopoliseerden loon- standaard, met pensionneering en ouden dag-verzorging enz. en monopoliseering in diverse gemeente- en particuliere bedrij ven (met de tendens om het prijspeil der producten en diensten te verhoogen of op hoog niveau te houden) parasiteeren op de onbeschutte bedrijven en daardoor in de eerste plaats op den Nederlandschen landbouw. Wanneer de regeering steeds ook de plattelandsbelangen had nage streefd in dezelfde mate als die van andere categorieën, zou gebleken zijn, dat veel van wat thans zonder veel bedenken is ingesteid door de harde noodzaak, nagela ten had moeten worden. Het is in een maatschappij niet moeilijk concessies te doen. zoolang er zijn. die als slachtoffers kunnen fungeeren. Het platteland heeft die rol vervuld, maar het kan en wil zulks niet meer. De veehouderij snakt naar hulp. zij verlangt echter ook naar het oogenblik die hulp weer te kunnen missen. Ten opzichte van onzen export achtte de heer Van Wijnen de regeering ernstig in gebreke. Zij heeft niet de middelen ge bruikt. die er waren en de troeven, welke zij in handen had, verspeeld. Zoolang de regeering niet antwoordt op de vraag waarom zij niet energiek is opgetreden naar buiten, zal niemand van den boe renstand dit stilzwijgen accepteeren als een bewijs, dat er niets is te doen. Het zal gezien worden als een bewijs van onver mogen om de grootte dezer belangen te peilen en van gemis van kracht. Aan het slot zijner inleiding wees spre ker er op, dat het ingrijpen der regeering niet alleen de boerenbelangen zal dienen, maar door het niet treffen, van afdoende maatregelen zal zoowel op het platteland als in de stad een groot cultuurwerk ver loren gaan. En toch, verzuchtte de heer van Wijnen, is economie in Nederland een aanhangsel van departementale verdee- ling. Onder omstandigheden als die, welke thans heerschen. behoort een departe ment van Economie te bestaan. Van de gelegenheid tot debat werd druk gebruik gemaakt. De vergadering besloot de regeering te verzoeken, het wetsontwerp Ebels tot her ziening der pachtcontracten zoodanig te wijzigen, dat ook de hypotheeknemers door de wet zullen worden beschermd. Thans toch komt het voor, dat van bona fide boeren, die geregeld aan hun ver plichtingen hebben voldaan, verlangd wordt, dat zij binnen eenige weken of maanden de door hen opgenomen hypo theken aflossen. Meestal beteekent dit de ondergang van de betrokkene. Ten slotte werd den boeren op het hart gedrukt zich niet er toe te laten verleiden de vóór 1- Januari 1932 gesloten pacht overeenkomsten te laten verlagen. Nog werd besloten de regeering uit te noodigen. de boeren te ontheffen van de verplichting tot het onderhouden van de wegen. (Vad.) PLANTEN- EN BOLLENINYOER IN FRANKRIJK. Weer toegestaan. Officieel wordt uit Parijs gemeld: Uitgevaardigd is een decreet, waarbij de invoel' in Frankrijk weer is toegestaan I van levende planten, bollen en knollen, afkomstig uit Nederland. VRAGEN EN ANTWOORDEN. Vraag: Kunt u inlichtingen verschaffen over bijgaande wonnen, welke herhaaldelijk voorkomen in een waschfonteintje? T. v. W„ te L. Antw.: Het is mij niet mogelijk met juist heid aan te geven met welke larven u in uit geval te doen hebt. Ik raad u aan het fonteintje eens per week uit te boenen met een oplossing van 3 pet. soda in water. U zult daarmede de eitjes dooden en van bedoeld onrein dan geen last meet hebben. Vraag Hoe een uitgebloeide Azalea te behandelen om haar een volgend jaar weer in bloei te krijgen? J. M. D., te L. Antw.: Verwijder al de bloemresten, dus cok de vruchtbeginsels en zet de plant buiten op een beschutte plaats. Graaf de pot in den grond en geef geregeld water, op warme dagen in den zomer twee maal per dag en over het blad. Geef éénmaal per maand in water opgeloste bloemenmest volgens voorschrift. Deze bloemenmest is in den tuinbouwhandel verkrijgbaar. Vraag: Hoe mieren uit Cactusgrond te verdrijven? W. d. M„ te N. Antw.: Probeer u het in dit geval eens door een spons in suikerwater te doopen en dan daarna de nate spons te leggen tusschen de plantjes. De mieren kruipen in de spons en kunnen dan in water on schadelijk gemaakt worden. U kunt dit meermalen achtereen doen. Tracht ook de plantjes vrij van luis te houden. Deze luis scheidt n.l. een vocht aL waarop de mieren verzot zijn. Vraag: Hoe mijn plant te gieten, die in Januari is gestekt. Mej. K„ te L. Antw.: Giet uw plant gerust op den pot, maar zorg, dat er geen water in het schoteltje blijft staan. Dit laatste is oor zaak dat de potaarde zuur wordt en de plant gaat kwijnen. J. S. Vragen aan de Redactie onder motto „Tuinbouw", PREDIKBEURTEN. VOOR ZONDAG 29 MEI. BENTHUIZEN. Ned. Herv. Kerk: Voorm. half tien en nam. 6 uur 10. t.) de heer van der End van Aalst. Geref. Gem.: Voorm. half tien en nam. 2 en 6 uur (o. t.) leesdienst. BODEGRAVEN. Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur en nam. half zeven, ds. Kruishoop. Geref. Kerk: Voorm. 10 uur en nam. half zeven, ds. Dam. Geref. Gem.: Voorm. 10 uur en nam. half zeven, leesdienst. Evang. Luth. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. Haumersen. BOSKOOP. Ned Herv. Kerk: Voorm 10 uur, ds v. Dijken van Gouda; nam. 6 uur, ds. Eijk- man van Zoeterwoude. Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. 6 uur, ds Petersen Chr. Geref. Kerk: Voorm. half tien en nam. 6 uur. ds. Bijdemast. Rem. Geref. Gem.: geen opgave. H OOGMADE. Ned. Herv. Kerk: Voorm. half elf. ds. Waardenburg. DE KAAG. Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. Touw. KATWIJK AAN DEN RIJN. Ned. Herv. Kerk: Voorm. half tien en nam. 6 uur. ds. J. G Bruyn. Geref. Kerk: Voorm. half tien en nam. 6 uur ,ds. H. Meijering. KATW1JK-AAN-ZEE. Geref.Gemeente (Remisestraat): V.m. 10 en nam. 5 uur, ds heer Slothorst van Lunteren. KOUDEKERK. Ned Herv. Kerk: Voorm. 10 uur en nam. half zeven. ds. Odé. Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. 7 uur. ds. Haspers. LEIDERDORP. Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur. ds. Streeder; nam. half zeven, ds. Pras van Katwijk aan Zee. Geref. Kerk: Voorm half tien en nam. half zeven. ds. Dijk. LEIMUIDEN. Ned. Herv. Kerk: Voorm. half elf, ds. Jongens. Chr. Geref. Kerk: Voorm. half elf en nam. half acht, ds. van der Weerd. NIEUWKOOP Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 en nam. half acht, ds. van Wijngaarden. Geref. Kerk: Voorm. half elf. ds. Mool- huizen van Aarlanderveen: nam. half acht, leesdienst. Remonstr. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. Nienhuis. NIEUW-VENNEP. Ned. Herv. Kerk: Voorm. half tien en nam. 6 uur (o. t.), ds. Gerbrandy. Geref. Kerk: Voorm. half tien en nam. half drie. ds. Smilde. Chr. Geref. Kerk: Voorm. half tien en nam. half drie. de heer Aangeenbrug. NOORDWIJKERHOUT. Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur. ds. v. Noort. OEGSTGEEST. Ned. Herv. Gem. (Groene Kerkje): Voorm. 10 uur, ds. Hennemann. Pauluskerk: Voorm. 10 uur (jeugd dienst) en nam. 5 uur, ds. Jansen Schoon hoven. OUDE-WETERING. Ned Herv. Kerk: Voorm. half elf (n. t.) ds Geerling. Geref Kerk: Voorm. half elf en nam. half acht. ds. van der Bos. Remonstr Kerk: Voorm. half elf.' ds. van Wijngaarden. RIJNS ATERWOUDE. Ned. Herv. Kerk: Nam. half drie, ds. Jongens \van Leimuiden. Chr. Geref Kerk: Voorm. half elf (H. A.) en nam. half acht (Dankz.), ds. van der Meiden van Den Haag. RIJNSBURG Chr. Geref. Kerk: Voorm. half tien en nam. 5 uur. ds. N. de Jong. SASSENHEIM. Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 en nam. 5 uur, ds. Krijkamp. Geref. Kerk: Voorm. half tien en nam. 5 uur, ds. Kuiper. Ned Prot Bond: Voorm. half elf, prof. dr B D. Eerdmans van Leiden. TER AAR. Ned. Herv. Kerk: Voorm. half elf, lees dienst; nam. 3 uur, ds. de Lange van Woerden. Geref. Kerk: Voorm. half elf, ds. War- nink; nam. half acht leesdienst. VALKENBURG. Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. Kalkman van Katwijk aan Zee: nam. half zeven, ds van Kooten van Rotterdam VOORSCHOTEN. Ned Herv. Kerk: Zondag tien uur en vijf uur. ds H P. Fortgens. Geref. Kerk: Zondag tien uur en vijf uur, ds J. C. Houtzagers. Geref. Gem: Zondag (Ambachtshuis): vijf uur: leesdienst. WADDINXVEEN. Ned Herv, Kerk: Voorm. 10 uur. lees dienst; nam. half zeven, ds. de Looze. Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. 6 uur. ds. Smidt. Chr. Afg. Gem.' Voorm. 10 en nam. 6 uur, ds. Grisnigt. WARMOND. Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 en nam. 6 uur, ds. de Bel. WASSENAAR. Ned. Prot.. Bond: Voorm. half elf, prof. dr. M. C. van Mourik Broekman v. Breda. ZOETERWOUDE. Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. Eijkman, RECLAME. rzen 399 Telefoon 699 VOOR ZATERDAG 28 MEI. Hilversum, 296 M. 6.457.00 en 7.30 7.45' Gymnastiekles 8.00: Gramofoonpi. 9 00: Schrammelkwintet onder leiding van W. Drukker en Gramofoonpi. 10.00: Morgenwijding 10.15: Voor arb. i. d. Continubedrijven: Schrammelkwartet o. 1 v Drukker. Mia Dorel (zang). Joh. Jong ipiano) en VARA-tooneel 12.001.45: VARA-Septet onder leiding van Is. Eyl en Gramofoonpi. 2.15: Cello-duetten door Fr Belinfante en A. Verschuyl en Gra mofoonpi, 2.45: Causerie „Kan een ka tholiek socialist zijn" 3.00: Orgelspel door Joh. Jong 3.15: Amsterd. Klein- kunst-Ensemble onder leiding van Is. Ro- meyn 3.55: M. Sluyser: Joden in nood 4.15. Vervolg Kleinkunstensemble 4.30: Verv. orgelspel 4.45: Sportpraatje 5.00: Gramofoonpi. 5.45: S.D.A.P.- kwartiertje door J. Oudegeest 6.00: Groningsch uurtje 7.00: Gramofoonpi. 7.15: Bestuursnieuws door A. de Vries 7.30Bonte Avond. VARA-orkest o. 1. v. H. de Groot; Teun de Klepperman; VARA-tooneel o, 1. v. W. van Cappelen; Joh. Jong (orgel), L. Fuld (zang); Kees Pruis. Stella Seemer. Willem Ciere, The Two Cavellis (accordeon) C.a. 11.00: Vaz Dias VARA-Varia en Voetbalnieuws 11.3012 00: Gramofoonpi. Huizen, 1875 M. Uitsl. KRO-uitzen- ding 8.00—9.15: Gramofoonpi. 10.00: Trioconcert 11.30: Godsd. halfuurtje 12.151.45: Sextetconcert 2.00: Gra mofoonpi. 2.30: Kinderuur 4.00: Cursus 4.30: Gramofoonpi. 5.15: Cau serie 5.30: Gramofoonpi. 6.00: Lezing 6 20: Gramofoonpi. 7.10: Causerie 7.45: Gramofoonpi. 8.00: Orkest- en so listenconcert. C.a. 9.15: Vaz Dias 9.30: Vervolg concert 11.0012.00: Gramo foonpi. Daventrv, 1554 M. 10.35: Morgenwij- i ding io.50: Tijdsein, Berichten 11.05: i Lezing 12.20: Northern Studio-orkest 0 1. v. J. Bridge 1.05: Orgelconcert Reg. I Ne w1.50: Commodore Grand-orkest o. 1 v. J Muscant 2.50: Welsh Programma voor de jeugd. O.a. Toespraak door Lloyd George 4.05: Het Sharpe-sextet met medewerking van D. Smith bariton) 5 05: Orgelconcert Reg Foort 5.35: Kin deruur 6.20: Berichten 6.45: Pauzo 6.50: Amateur-Golfkampioenschap 7.05Intermezzo 7.25: Actueele Cause rie 7.50: Rheinland-liederen door Stu denten van de Bonn-sche Universiteit o, 1. van J. Lieske 8.20: BBC-orkest onder leiding van Pitt. O.a. Hong, rhapsodie in d kit Liszt 9.20: Berichten en lezing 10.10: „Generaal Post", revue van Dunn en Slater. Met medewerking van solisten en orkest onder leiding van Woodgate 10.55: Viola Tree zingt liedjes 11.15— 12.20: Ambrose en zijn Band (Eventueel: Nachtegalenzang.) Parijs „Radio Paris", 1725 M. 8.05 en 12.50: Gramofoonpi. 9.05: „Beaumar- chais", operette met muziek van G. Ros sini. Kalundborg. 1153 M. 12.202.20i Concert uit Rest. „Wivex" 2.503.20:; Gramofoonpi. 3 50—5.50: Omroepor kest onder leiding van Reesen. Met mede werking van R. Post (zang) en Fischer i piano) 8.20: Concert onder leiding van Gröndahl. Met medewerking van solisten O.a. werken van Purcell 10.2011.05: Concert o. 1. v. Gröndahl 11.05—12.35: Dansmuziek o 1. v. Julian Langcnberg. 473 M. 7.257.50: Gra mofoonpi. 7.50—8.20: Concert uit Bad Nauheim 1.20—2.50: Concert uit Müh- lacker 2.55—3.45: Gramofoonpi. 5.20 6.35: Concert onder leiding van Wolf 8 20: Vroolijke avond met medewerking v. de kapel Eysoldt 10.45: Concert o. 1. v. Wolf 12.20—1.20: Dansmuziek (Gramo- foonplaten.) Rome, 441 M. 8.20: Gramofoonpi. 9.05: „II barbiere di Siviglia", lyrische comedie met muziek van Pasiello. Brussel, 508 en 338 M 508 M.: 12.20: Gramofoonpi 5.20: Concert o. 1. v. An- dré 6.20 en 650: Gram. 8.20: Concert onder leiding van André. O.a. Chopinata, Doucet en „Jeux d'enfants", Bizet 9.35: Declamatie 9.50: Vervolg concert 10 3011.20: Dansmuziek 338 M.: 12.20 Max Alexys' orkest 5.20: Oude muziek o. 1. v L Devocht 6.50: Gramofoonpi 8.20: ..Pinksternacht". Opera van O. Roels (Koor, orkest en solisten onder leiding v. Meulemans.) Na afloop: Gramofoonpi. Zeesen, 1635 M. 8.20: Operettemuziek uit Weenen o. 1. v. J. Holzer 10.20: Ban ket van de buitenlandsche persvertegen woordigers te Berlijn. Hierna berichten en tot 12 20: Dansmuziek door Oscar Joost en zijn orkest. NED. HERV. KERK. Beroepen: te Veenendaal (vac. wijlenM. Jongebreur), W. J. van Lokhorst te Hil versum; te Lage Vuursche, W. L. Mulder, te Voorthuizen; te Hedel, N. v. d. Snoek, te Veenendaal; te Lemmer J. P. Snoep te Nljehaske. Bedankt: voor IJsselmonde, D. J. van de Graaf, te Ede.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1932 | | pagina 13