■stadsnieuws.
Jaargang
VRIJDAG 12 FEBRUARI 1932
No. 22055
Ir voortdurend gebrek is aan bed-
T beddegoed. vooral dekens en la-
fel u voorzeker bekend zijn.
Be goederen willen afstaan, gelie
ts op te geven aan Mevr. J. Man-
Jëgstgeesterlaan 12, telefoon 292,
Ir het afhalen der goederen zal
|gen.
Het voornaamste Nieuws
van heden.
EIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
per regel voor advertentlën uit Leldfen eu plaatsen
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle
advertentlën 35 Cts. per regeL Kleine Advertentlën
;end bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts.
i maximum aantal woorden van 30.
volgens postrecht. Voor eventueele opzending van
10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT«i]
Voor Leiden per 3 maanden 1.2.35, per weekf. 0.13
Bulten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week 18
Franco per post f.2.35 4- portokosten.
Lmer bestaat uit VIER Bladen
EERSTE BLAD.
tot de ingezetenen van
eiden en omstreken.
feband met het zoo plotseling in-
Ser strenge koude ziet de Stichting
Tjdsche Brokkenhuis" zich genood-
[ederom een beroep te doen op uw
Egevigheid.
Ivoorraden boven- en onderkleeding
oor mannen, vrouwen als kinderen,
.zeer gedund, dat wij weldra de
I aanvragers zullen moeten teleur-
Voor het Bestuur:
Kr P. A. VAN TOORENBURG,
Voorzitter.
W. CAHEN, Secretaris.
Witte Singel 50.
.■geteekende wethouder van Sociale
Eer gemeente Leiden, overtuigd zijn-
f de nuttige werking der Stich-
Ket Leidsche Brokkenhuis" beveelt
iproep volgaarne aan en vertrouwt,
j ieder zich heden nog zal melden
I zal uitstellen tot morgen, daar
hulp ten zeerste gewenscht is.
Mr. A. J. ROMIJN.
EMISCH-HISTORISCH MUSEUM.
1929
12 FEBRUARI
1932
ns voor het publiek toegankelijk
gesteld.
ons Blad van Zaterdag j.l. ge-
lerde jaarverslag van het Acade-
Historisch Museum heelt de aan-
keer eens gevestigd op deze instel-
lelke gelijk bekend, is ondergebracht
Torenkamer van het Academiege
en die, blijkens mededeeling in dat
reeds één jaar na de officieele
voor het publiek toegankelijk is
ehoort dit Museum nog niet tot de-
waarin men uren lang kan rond-
toch geeft het reeds een heel aardig
van de geschiedenis en de ontwik-
onzer aloude en roemruchte Hoo-
en van alles, wat daarmede ver
houdt. We vinden er interessante
n van den ouden Princenhof, waar
van de Faliede Bagijnekerk
van de Faliede Bagijnekerk,
i zij tot 1581 was gehuisvest en van
;ns nog bestaande Academie met de
Sterrenwacht en het aardige poort
je, dat in het midden der vorige
helaas werd gesloopt en vervangen
bet ijzeren hek, als zijnde niet in
istemming met den stijl van het
We zien er den wandelstok van
»ave, tal van voorwerpen betrekking
ade op den Veldtocht der Leidsche
waarvan de schilderij, voorstel
de slag bij Bautersem vooral de
Cht trekt. Een aantal Maskerade-
in en -boeken en een verzameling
en statuten, betrekking hebbende
Universiteit prijkt naast een col-
[handschriften en autographen van
nstaande Leidsche geleerden. Een
[rond uit het jaar 1861 leert ons
pk een primitieve wijze de anato-
afdeeling destijds in de tegen-
Uge Universiteitsbibliotheek was
gebracht.
.aatstverschenen volledige catalogus
Pbliotheek, uitgegeven in het jaar
[uitbreekt niet in de rij dezer be-
aardigheden, waarvan de reproduc-
m den stichtingsbrief van Prins
11 een der merkwaardigste is.
pndere vermelding verdienen ook de
[Vitrines, waarin de zegels en zegel-
jen der Universiteit en van het Corps
Btgestald. Eigenaardig doet het aan
'.eerste studentenalmanak Anno 1815
nstregeling van de trekschuiten
Bd te zien!
pn „prof." Dee, de vader van den
'ordigen pedel vindt er een plaats
len van tallooze beroemde geleer-
leuwenoude doctorsbullen en andere
welker uitbreiding een voortdu-
»rg is voor de leden der Histo-
Commissie en inzonderheid van
C. D. Siegenbeek van Heukelom,
de dagelijksche leiding en de ad-
ftie van het Museum is belast,
ne voldoen wij aan haar verzoek
Waals oud-studenten op te wek-
icnriften of voorwerpen, welke in
«b zijn en betrekking hebben op
usche Universiteit, in bruikleen of
Er™ aan het Museum af te staan,
«enschijnlijk onbelangrijk iets kan
1""brekende schakel zijn in den
volledigen keten. Een persoon
lek aan het Museum dat Dinsdags
oS van io12'/ï en 25 uur kos-
rm3alijk is, zal bij iederen stu-
Baar rt rent' Leidenaar oud"
Kra) ;e liefde voor onze beroemde
cf, verdiepen en de lust opwek-
Lkinv dragen tot meerdere he
lp van haar roemrucht ver-
Vandaag is het juist drie jaar geleden,
dat het Leidsche Stadhuis in vlammen
opging.
Drie jaar later zijn we al zóóver, dat
we reeds geruimen tijd wachten op de
voordracht van B. en W. aan den raad,
betreffende de architecten, welke zullen
worden uitgenoodigd plannen te ontwer
pen voor een nieuw stadhuis op de Bree-
straat met behoud van den ouden gevel
HET WEZEN DER KERK.
Voordracht van dr. P. J. Kromsigt.
Over dit onderwerp hield dr. P. J. Krom
sigt van Amsterdam op uitnoodiging van
de Vereeniging voor Bijzondere Leeistoelen
zijn eerste voordracht in het klein audi
torium der Leidsche Universiteit. Zich
aansluitende aan zijn voorganger en m< de-
refeient dr. Oorthuijs ging hij ui', van
diens eindresultaat: „Kerk en Verbond
vallen samen". Eerst werd gehandeld ovei
oorsprong en eenheid der Kerk zoowel
tegenover Roomsche veruitwendiging als
independentistische en piëtistische ver
geestelijking. Haar oorsprong ligt in God's
eeuwigen Raad, bepaaldelijk in verband
met Christus. Wij zijn „uitverkoren in
Christus". Alleen in Christus worden wij
ons van onze verkiezing bewust. Christus
is de deur. (Calvijn).
Wij moeten onderscheiden tusschen
zichtbare en onzichtbare Kerk, die echter
niet gescheiden mogen worden. Het zijn
twee zijden van één zelfde Kerk. De ideëele
grondslag der Kerk is de uitverkiezing, de
reëele, empirische het genadeverbond. Hier
is een spanning, die blijven moet en niet
(met wederdoopers Independenten, Sek
ten) nationalistisch mag worden vervlakt.
Spanning is leven. De Schrift gaat ons
hierin voor. De Kerk blijve Goddelijke
instelling „moeder der geloovigen" en wor
de niet gemaakt tot een bloot menschelijke
vereeniging, rustend op het vrijwilligheids-
beginsel, den wil van den mensch. In dit
verband wordt de algemeenheid der Kerk
en haar oecumenisch karakter ontwikkeld.
Uitvoerig bestrijdt spreker nog ten slotte
't independistisch kerkbegrip en de pluri-
formiteitsleer van dr. Kuyper, die rust
niet op de Schrift, maar op de Hegeliaan-
sche. evolutionistische wijsbegeerte.
Het feit van het uiteengaan in Kerken
moet als zondige verscheurdheid door ons
allen worden erkend en betreurd. De
Schrift leert niet pluliformiteit van kerken,
(geen dorre verstandkerk naast een
mysticiltstische gevoelskerk en een mora
listische wilskerk), maar wel phuriformi-
teit in de Kerk (1 Cor 12).
De Hervormde Kerk heeft de grootsche
taak als nationale Kerk van Nederland de
Schriftelijke Kerkgedachte hoog te hou
den, en mede door reorganisatie en door
te stuwen naar vereeniging met hen. die
van haar zijn uitgegaan, deze te verwezen
lijken en zich alzoo metterdaad te open
baren als ..Het Lichaan van Christus in
Nederland", één in haar Hoofd Jezus
Christus, doch tevens de verscheidenheid
tot haar recht doende komen, zóó dat de
verstandelijk, gemoedelijk, practisch ver
schillend begaafde en aangelegde leden
voor elkaar gelijken zorg dragen om alzoo
op te wassen tot een volkomen man in
Christus.
De tweede voordracht zal gehouden wor
den 16 Februari a s., 8 uur.
LIEFDADIGHEIDSVOORSTELLING VAN
„NORA".
Centraal Genootschap voor Kinderherstel-
lings- en Vacantiekolonies, afdeeling
Leiden.
De Koninklijke vereeniging „Litteris.
Sacrum" zal op Vrijdag 4 Maart a.s. in den
Schouwburg een voorstelling geven van
„Nora" van Ibsen, ten bate v»n de afd
Leiden van bovengenoemd Genootschap.
In Augustus 1931 werd het bestuur ver
rast met het aanbod om op 4 Maart 1932
die Voorstelling te geven.
Het aanbod is toen met groote dankbaar
heid aanvaard, te meer daar financieele
steun dubbel noodig is. In deze tijden is
het bij de kinderen duidelijk merkbaar,
dat ook zij lijden onder de malaise en een
verblijf aan zee of bosch hoog noodig heb
bel Er is veel geld noodig om aan alle
aanvragen te voldoen en de zwakke kinde
ren tenminste voor de ergste uitputting
te behoeden.
Kaarten zullen door dames, die zich
daartoe bereid verklaard hebben, te koop
worden aangeboden. Het bestuur hoopt
van harte, dat allen zullen mee werken,
dat de zaal uitverkocht zal zijn.
invitatie-concert
„werkmans wilskracht".
Ter gelegenheid van haar dertigjarig
bestaan heeft de Harmoniekapel „Werk-
mans Wilskracht" gisteravond in de geheel
gevulde groote Stadszaal een invitatie
concert gegeven. Onder de bekwame lei
ding van den heer Ger. Dik werd een
prachtig programma ten gehoore gebracht
dat aan de zaal herhaaldelijk stormach
tige toejuichingen ontlokte.
„Werkmans wilskracht" heeft haar
feestweek goed ingezet.
Morgenmiddag wordt de door ons reeds
eerder aangekondigde muzikale wandeling
door de stad gemaakt.
MAARTEN SPLINTER
Hedenmorgen is de heer M. Splinter,
opzichter bi) den Dienst van Gemeente
werken, terwijl hij op zijn rijwiel op den
Zijlsingel reed, door een beroerte getroffen
en weinige oogenblikken later overleden.
De heer Splinter werd 26 December 1874
geboren en bereikte dus den leeftijd van
57 jaar. Op 1 Januari 1898 trad hij, als
opzichter in gemeentedienst en werd be
last met het toezicht op en het onderhoud
van de rioleeringswerken.
Met ingang van 1 Januari 1929 werd hij
bevorderd tot opzichter 1ste klasse.
De heer Splinter, die een broer is van
den wethouder van fabricage genoot hier
ter stede een groote bekendheid.
NEDERLANDSCHE VEREENIGING VOOR
CULTUREELE FILMS.
Uiteenzetting van den heer D. v. Staveren
Verleden jaar werd opgericht de Nederland
sche Vereeniging voor Cultureele Films
(Cultuur-filmcentrale), welke vereeniging
zich ten doel stelt het behartigen van de
belangen in den ruimsten zin des woords
der cultureele film. Zij streeft dit doel na
langs verschillende wettige wegen en be
oogt tenslotte te worden het middelpunt
waar vereenigingen, personen, instituten,
zedelijke lichamen enz., ongeacht politieke
kleur en richting, samenkomen om mede
werking en voorlichting te krijgen op het
ruime gebied der leerfilm, voorlichting,
waaraan ook in ons land groote behoefte
bestaat.
Om het doel te bereiken, was door het
hoofdbestuur der Nederlandsche Vereeni
ging voor Cultureele films een bijeenkomst
met demonstratie belegd in de zaal van
„Zomerzorg", welke daartoe welwillend
was beschikbaar gesteld. De organisatie
had plaats gevonden in samenwerking
met de Commissie van Voorbereiding, be
staande uit mr. A. Tepe, wethouder van
onderwijs en de heer A. P. A. Eskens,
hoofdinspecteur van politie ter dezer
plaatse, alsmede de Plaatselijke commissie
van Toezicht op de bioscopen, waarvan
de leden eveneens aanwezig waren. Voorts
zagen wij oa. wethouder Goslinga, de
hoofdcommissaris van politie, de heer
Meyer en vele autoriteiten uit onderwijs
kringen.
De heer van Staveren, voorzitter van de
Centrale Commissie voor de Filmkeuring
en van het hoofdbestuur der Ver. voor
Cultureele Films (Cultuurfilmcentrale)
werd ingeleid door dr. P. C. van Arkel,
voorzitter der plaatselijke commissie van
■toezicht op de Bioscopen, die memoreerde
dat het plan om den spreker van dezen
avond uit te noodigen, was geopperd door
den heer Eskens, hetgeen zeer werd toe-
gejuichd, omdat deze Vereeniging veel doet
in het belang van de wetenschap en het
onderwijs. Men achtte het daarom juist
haar doel en werkwijze meerdere bekend
heid te geven.
De hierop volgende rede van den heer
Van Staveren zou men kunnen samenvat
ten onder het motto: „Vecht met posi
tieve middelen tegen het bioscoopkwaad".
Ten aanzien van film en bioscoop, aldus
spr„ heerscht bij het publiek veel wanbe
grip. De opinies zwenken tusschen een
voortdurend ophemelen en een voort
durend geschimp. De waarheid ligt
ook nu weer in het midden. Er is aan
leiding tot dwepen en tot zeer ernstige
critiek. Men kan in het algemeen twee
hoofdgroepen onderscheiden, de z.g. amu
sementfilm en de cultureele film, met
verschillende nuances, die tot beide groe
pen behooren. De waarde der amusements
film is meestal gering of negatief; zij
biedt veel leehjks. veel ruws, veel valsche
sentimentaliteit, zwoele prikkeling etc. Zij
speculeert op het lagere deel der bevol
king. Dit is niet allereerst de schuld van
de exploitanten, maar vindt zijn oorzaak
voor een groote deel in de smaak van het
publiek zelf. Voor een film als „Der Kon-
gress tanzt", die spr. wel aardig, maar
onbenullig noemt, loopt het publiek storm
draait nu in Den Haag voor de 5de week,
een film als „Niemandsland", die werke
lijk een evenement op filmgebied betee-
kent. loopt slechts één week.
De namen van de films zijn dikwijls te
sensationeel, daarmee heeft het bioscoop
bedrijf zich in de oogen van de beschaaf
den en weidenkenden omlaag gehaald.
Voor kinderen acht spr. druk bioscoop
bezoek in het algemeen uit den booze. De
amusementsfilm is voor de jeugd, vooral
in de puberteitsjaren, niet aan te raden;
zij moet in dien tijd van sensatie ver
wijderd worden gehouden.
Maar er zijn ook leerzame films, bijv.
de expeditie van Shackleton, Nanuk, Sim-
ba. Chang, Kameradschaft, Taboe, Jeanne
d'Arc, etc.. die goede snaren weten te
treffen.
Steeds meer films gaan volgens spr. be
hooren tot het gebied van de kunst;
films kunnen inderdaad kunst zijn en deze
„filmkunst" komt langzamerhand op. De
„avantgardisten" hebben de kermisboel
van vroeger weten te doorboren. Tot dit
genre noemt spr. o.a, „Menschen am Sonn
tag" „Der Mann der seinen Mörder sucht"
en zooals hij ons persoonlijk nog mede
deelde, de juist hier vertoonde film
.Ariane".
Film is helaas nog te veel handelswaar;
toch mag het verwondering wekken, wat
er in den korten tijd van 35 jaar reeds
artistiek bereikt is. Men moet niet verge
ten dat de geboorte der film plaats vond
op de kennissen, tusschen de clowns en
de goochelaars. Te betreuren valt de grove
reclame, ook voor werkelijk mooie films.
Het kernpunt van sprekers rede lag in
de volgende woorden; „men entdekt
steeds meer echte filmkunst". Deze be
vindt zich nog in het eerste stadium, doch
dat dit verbeteringsproces niet sneller
gaat komt. omdat veel te veel hoogstaan
de menschen nog niet anders hebben we
ten te doen. dan afwijzend tegenover de
film te staan.
Nog nooit is iets verbeterd, door het te
verbieden of te negeeren."
Men moet echter tegenover het ver
keerde het goede brengen. Haast nooit
heeft de overheid ter bevordering van de
goede film iets positiefs gedaan. Wanneer
men deze houding liet varen, dan zou het
er ongetwijfeld heel anders gaan uitzien.
De film heeft een stimuleerende werking
ten goede of ten kwade; haar krachtige
invloed moet in de richting van het goede
gebracht worden. Meer in het bijzonder is
de goede beteekenis van de film bewezen
bij de z.g. cultureele film. Daar is men ook
in kringen, waar men overigens fel tegen
de film gekant is, van overtuigd. Men ge
looft in haar paedagogische waarde. Cur
sussen worden het drukst bezocht, wan
neer er tevens een film wordt vertoond.
Radio-, sport- reisvereenigingen etc. ma
ken van haar als propaganda gebruik. De
film wekt belangstelling voor land en vol
kenkunde. voor de natuur, de wetenschap
etc. Spr. wijdde uitvoerig uit over de
waarde der film voor de scholen die na
oorspronkelijk veel tegenkanting, tegen
woordig meer en meer wordt ingezien. De
film spreekt een duidelijke taal, kan
daarom gevaarlijk zijn. Maar laat haar
woorden van wijsheid spreken. Het aan
tal der „leerfilms" breidt zich voortdu
rend uit. De schoolbioscoop te Den Haag
werkt voortreffelijk.
Gedurende de 15 jaar van haar bestaan
konden iedere week andere films worden
vertoond.
Tenslotte zette spr. doel en wezen der
Vereeniging uiteen. Vroegere pogingen
leden schipbreuk, omdat menschen aan
het hoofd stonden, die niet voldoende des
kundig waren of niet over genoeg goede
films beschikt werd. Dit is een derde po
ging. In het halve jaar van voorbereiding
is gebleken, dat groo*^ behoefte gevoeld
wordt aan hetgeen <ii.> eoogt.
De vereeniging wil amenwerking met
alle andere gelijksoortige instituten, -tij
wil een centrum zijn voor een ieder, die
op dit gebied iets doet. Zij wil een schakel
vormen tusschen hen, die films maken en
het publiek.
Een ieder, die voor een zeker doel een
goede film wenscht. kan bij haar terecht.
Elke „cultureele film" kan men bij haar
verkrijgen. Groote kapitalen worden dik
wijls door groote organisaties besteed voor
propaganda-films, die qua film een schan
de genoemd kunnen worden. Spr. noemt in
dit verband de films van de K. R. O. en
de N. C. R. V. Prijzen worden betaald, die
alle perken te buiten gaan. Het geld moet
goed besteed worden. Geeft men een op
dracht aan de Vereeniging voor cultureele
films, dan kan men ervan verzekerd zijn,
dat deze goed is. Zij geeft onbaatzuchtige
voorlichting, teneinde de cultureele film
den goeden weg te laten opgaan.
Door tal van middelen tracht zij dit doel
te bevorderen; zij maakt propaganda, or
ganiseert cursussen voor onderwijzers, pre
dikanten etc. in de behandeling van de
eenvoudige apparaten (de z.g. „smalfilm"-
toestellen met onbrandbare films), houdt
contact met gelijksoortige vereeniging in
het buitenland, verstrekt adviezen, is het
centraal orgaan om bij de Regeering de
cultureele film te helpen bevorderen. In
Duitschland verkrijgen reeds de bioscopen
gedeeltelijke vrijstelling van vermakelijk
heidsbelasting, indien zij een gedeelte van
het programma inruimen voor de cultu
reele film. Holland is nog het eenige land,
waar hiervoor nog invoerrechten betaald
moeten worden. Hier kunnen de gemeen
tebesturen iets positiefs doen. inplaats van
te schreeuwen op het kwaad, dat van de
film kan uitgaan. Nederland kan nu too-
nen. dat het ernst is, om het kwaad te
bestrijden.
Met een opwekkend woord om zich als
lid van deze vereeniging op te geven en
wijzend op het groote belang dat het on
derwijs bij dit streven heeft, eindigde de
spreker zijn zeer uitvoerig betoog.
Na afloop volgde de demonstratie van
eenige hoogst interessante cultuurfilms,
o.a. van den heer Mol uit Haarlem, die
volgens den heer Van Staveren het beste
maakt op dit gebied, van Wiliy Mullens en
van den heer Boekraadt van Pathé-Rural
(z.g. smalfilm). De uitbeeldingen van het
„Leven in een waterdroppel (microsco
pisch), van „het Rijk der Kristallen", de
„Bloeiende bloemen" etc. leverden 't over
tuigend bewijs van het groote belang voor
het aankweeken van kermis in breeder
kring. Met groote belangstelling namen de
aanwezigen tenslotte de ..smalfilm-appa
raatjes" in cogensehouw. uiterst prak
tisch o.a. voor het schoolonderwijs.
De heer Van Staveren sprak aan het
slot zijner rede nog de hoop uit. dat spoe
dig tot het stichten van een Leidsche af
deeling zou worden overgegaan.
Dr. Van Arkel zegde hem dank voor zijn
belangwekkende uiteenzettingen.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijzigingen:
Leidsche Coöperatieve Keuken, Rem-
brandtstraat 27, Koksbedrijf. Het bestuurs
lid, de heer P. Persant Snoep, is tevens
benoemd tot secretaris. Nieuw bestuurslid
mr. H. W. J. A. Aveibeck, Leiden.
B. Schekkerman, Breestraat 103 en 105.
dameshoeden. Bijvoeging uitgeoefend be
drijf: tevens dames-confectie.
J. P. A. van Cleef, Haarlemmerstraat
202, Leiden, smederij en magazijn van
kachels, enz. Nieuwe gevolmachtigde A.
Schenk, Lelden.
BINNENLAND.
De Bolland-herdenking te Amsterdam
(3de Blad).
De inpoldering van de Zuiderzee', moties
van dr. Colijn aangenomen (Parlementair
Overzicht, 3de Blad).
De nieuwe drankwet treedt op I April
in werking (Binnenland, 4de Blad).
De moord te Hemmen; de aangehouden
vischventer heeft een volledige bekentenis
afgelegd (Gemengd, 2de Blad).
Door de Ned. Spoorwegen worden proeven
genomen om de snelheid der stoomtreinen
te vergrooten (Laatste Berichten, le Blad)
BUITENLAND.
De besprekingen over Ontwapening cn
Herstel (Buitenland en Tel., le Blad).
Wat Duitschland eischt in de Memel
kwestie (Buitenland, 1ste Blad).
Bezoek van Mussolini bij den Fans (Bui
tenland, 1ste Blad).
Wapenstilstand van 4 uur te Sjanghai.
Dan begint de groote „slag" (Buitenland
en Tel., 1ste Blad).
HET IJSVERMAAK.
Vrij groote belangstelling op de
Leidsche Ijsbaan.
De Leidsche IJsclub heeft gisteren in
den loop van den voormiddag haar banen
voor het publiek opengesteld en reeds da
delijk hebben velen van deze onverwachte
gelegenheid gebruik gemaakt. Men was
langzamerhand al gaan wennen aan de
idéé dat er van een werkelijken winter met
ijsvermaak niets meer zou komen en toen
gisteren de bekende vlaggetjes op de
trams verschenen was dat ongetwijfeld
voor menigeen een groote verrassing. De
Leidsche IJsclub was er trouwens, ditmaal
heel vroeg bij. Terwijl men bijkans overal
besloot de zaken nog een dag aan te zien
en er zelfs in het Noorden nog maar wei
nig ijsvermaak was (als gevolg van den
sneeuwval) werd er hier ter stede reeds
vrij druk gereden. Het was prachtig weer
en het ijs was glad en hard, maar....:
niet sterk. En doordat velen weer samen
dromden voor de tent vielen er daar vrij
spoedig gaten in. Tot aan den eersten
lichtmast werd daarom de baan voor het
publiek afgesloten en voor heden is die
maatregel gehandhaafd gebleven. In den
loop van den middag is gisteren alles in
orde gebracht voor de verlichting der
baan, maar het ijs bleek te zwak te zijn
om er 's avonds nog weer op te laten
rijden.
Hedenmorgen is de baan opnieuw voor
het publiek opengesteld. Helaas ls het
weerbericht voor de schaatsliefhebbers
niet gunstig!
OSMOSE.
Lezing van prof. dr. F. A. H.
Schreinemakers.
Prof. dr. F. A. H. Schreinemakers, heeft
gisteravond de tweede van de reeks lezin
gen gehouden over Osmose.
Spreker beschouwt de osmose van het
water In een twaalftal binaire stelsels,
zoowel algemeen als voor twee bijzondere
gevallen, nl. ten eerste: links van het
membraan is een invariante vloeistof, nl.
zuiver water, dat gedurende de geheele
osmose voortdurend wordt ververscht;
rechts van het membraan ls een variabele
binaire vloeistof, n.l. een vloeistof, die ge
durende de geheele osmose haar samen
stelling verandert; ten tweede: links van
het membraan is een variabele vloeistof,
die bij het begin der osmose uit zuiver
water bestaat, rechts van het membraan
is een invariante binaire vloeistof.
Zooals uit de onderzoekingen in het
Leidsch laboratorium blijkt, kan het water
zich nu gedurende de geheele osmose óf
van de verdunde uit naar de geconcen
treerde oplossing, óf van de geconcen
treerde uit naar de verdunde oplossing
bewegen, óf gedurende het eene deel der
osmose in de eene, en gedurende het vol
gende deel in tegengestelde richting, zoo
dat er op een zeker oogenbllk geen water
door het membraan gaat.
Om deze verschijnselen te overzien en te
ordenen, voert spreker een W- en een
X-curve in, waarmede de optredende ver
schijnselen kunnen worden afgeleid en de
stelsels in verschillende typen worden
verdeeld.
Prof. Schreinemakers zal zijn derde
voordracht houden op Donderdag 18
Febr. om kwart over acht.
