De Bijzonder Vrijwillige Landstorm en de Burgerwacht bijeen
WOENSDAG 3 FEBRUARI 1932
No. 22047
Leidsch Crisis-Comité.
STADSNIEUWS.
P PRACHTIGE AANWINST VOOR HET RIJKSMUSEUM
VAN NATUURLIJKE HISTORIE.
Het voornaamste Nieuws
van heden.
Jaargang
EIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LETOEN EN OMSTREKEN.
PRIJS DÈR ADVERTENTIEN
j, ets per regel voor advertentlën alt Lelden en plaatsen
lar agentschappen van ons Blad gevestigd zlja Voor alle
fiere advertentlën 35 Cts. per regeL Kleine Advertentlën
Sluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts.
Teen maximum aantal woorden van 30.
iso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van
■even 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54.
TirriHa
PRIJS DEZER COURANT^
Voor Lelden per 3 maanden f.2.35, per week 1.0.18
Bulten Lelden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18
Franco per post 1.2.35 4- portokosten.
nommer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
Giro No. 188690.
Een goed geslaagde propaganda-avond in Stadsgehoorzaal.
lor ons werd ontvangen:
|l. f.5.mevr. wed. J.W. f.5.
ACADEMISCHE EXAMENS.
slaagd zijn voor het candidaats-
Inen wis- en natuurkunde letter L mej.
S. Adolfs (Voorschoten) en de heer
Bierman (Den Haag). Candddaats-
Ben Indisch Hecht de heer A. A.
stra (Den Haag).
H. M. de Koningin passeerde heden-
fgen om halftwaall per auto onze ge-
mte op doorreis van Het Loo naar Den
[Tot volontair ter secretarie te Alke-
i is toegelaten de heer A. C. Westen,
I Mej. A. J. Versprille en de heer G. C.
Iers zijn benoemd tot gewone leden
[het Historisch Genootschap.
verwijzen naar een advertentie
i Blad van gisteren betrelfende een
ering der Chr. H.B.S. Vereeniging op
Hag a s.
uitnoodiging van de Studenten
s-Actie spreekt mr. H. P. Marchant
lIMagavond in het Nutsgebouw over
Tltouie en internationale ontwape-
f'.Be bijeenkomst Is uitsluitend toe-
tteljk voor hoogleeraren en studenten.
-Zaterdagmiddag a.s. geeft onze stad-
lot, de heer B. A. Devilé in de Stads-
xrrzaal een tweetal poppenkastvoor-
togen. Men zie ook de advertentie In
- Mogen wij nog even de aandacht ves-
(ffl op de opvoering van A.G. A. B. op
Jjtiagavond a.s. in den Schouwburg van
xrrdromance"? Men zie de advertentie.
Aan het programma van het 5de
(onnementsconcert van het Residentie-
ikest voor morgenavond is na de pauze
•gevoegd de ouverture van de opera „De
oende Kavaller" van Julius Röntgen.
In de Stadszaal is gisteravond een propa ganda-bijeenkomst gehouden van Bijz. Vrijw. Landstorm en Burgerwacht. Hier
boven een aantal leden van uitvoerend- en eere-comité. In het midden o.a. de burgemeester, ds. Thomas en majoor v. Mens.
In de op feestelijke wijze met bloemen,
oranje en vaderlandsche driekleuren ver
sierde Stadsgehoorzaal werd gisteravond
door dien Bijzonder Vrijwilligen Landstorm
en de Burgerwacht uit Leiden en Omge
ving een propaganda-avond gehouden. De
belangstelling voor deze bijeenkomst was
zoo groot, dat honderden zich met een
staanplaats moesten vergenoegen; hoe
wel het uitvoerend comité den Foyer in
gereedheid had gebracht om in beide zalen
de sprekers te doen optreden, werd hier
van algezien. Onder de vele belangstel
lenden bevonden zich vele leden van het
eere-comité, o.a. mr. A. van de Sande
Bakhuyzen, burgemeester van Leiden, mr.
P. E. Briët, lid van de Eerste Kamer der
Statan-Generaal, den heer C. Wildenberg,
waarnemend voorzitter van de geweste
lijke landstormcommissie Zuid-Holland
West, luitenant-kolonel J. A. HaStema,
Muller, garnlzoens-commandant van Lei
den, luitenant-kolonel jhr. D. de Brauw,
commandant van het 4e regiment infan
terie, mr. F. J. J. Trapman, voorzitter van
de Burgerwacht, nu. P. A. Pynacker Hor-
dyk, oud-voorzitter dezer afdeeüng, jhr.
C. J. van Andrichem Boogaert, luitenant
kolonel, oud-commandant van het Land
stormcorps Zuid-Holland West, majoor M.
v. Mens. commandant van de Burger
wacht afdeeling Leiden, luitenant-kolonel
dr. J. C. Eringaard, commandant van de
afdeeling Zuid-Holland van het Land-
stbormcorps Motordienst, majoor J. P.
Boots, commandant van het Landstorm-
Foto Bleuzé.
Iteeds ^aanse uit Rotterdam heeft
I Wuseum „e ,aren geleden aan het Rijks-
I ®ia eeWi Natuurlijke Historie alhier
l t.w onesvia c.0ll?ctie exotische vlinders,
lPr. GewhlÜ, 0 40 duizend exemplaren
Raneehndpn Dasr hii thans
Plannen hwTo ^"g^oden. Daar hij thans
■Pelt hii h„( ,,ZIJn woonplaats te verlaten,
verzamoii eum doen weten, dat men
^enmorci^'"1 ontvangst kon nemen,
folderschuit ,.ls .2U hier 111 groote
ttl».SlnppVrtVYt/av. T\« irnmomnllnrr
5 'erpakt ^Bekomen. De verzameling
I 0151 glas a?o2fc,a 800 houten laden, keurig
afgedekt en alle door den heer
JuiTiaanse zelf vervaardigd. Zij was tijdens
het transport naar hier voor f. 15.000 ver
zekerd en beteekent voor het Museum een
groote aanwinst, aangezien vele en vooral
de kostbare exemplaren nog niet in het be
zit van het Museum waren. De grootste
vhnder meet 24 c.M., de kleinste 5 m.M.
De prachtige verzameling zal in het
Museum in haar geheel worden opgesteld.
Hierboven een kiekje van het lossings-
werk, dat onder leiding van den conser
vator, den heer Van Eecke, plaats vond.
corps Zuid-Holland West, majoor E. L.
Nauta, legerpredikant, de wethouders T.
Gosünga en A. J. Romjjn, verschillende
burgemeesters uit omliggende gemeenten,
vertegenwoordigers van de vereeniging
„Oranjedag" en de Ohr. Oranje-Vereeni
ging.
Als voorzitter van het uitvoerend comité
opende ds. H. Thomas, voorzitter van de
Landstormcommissie Leiden den avond,
nadat gezongen was het eerste couplet
van het Wilhelmus. Spr. bracht dank aan
de leden van het eere-comité voor den
financieelen en moreelen steun en heette
allen uit naam van den vrede en de hand
having van het wettig gezag hartelijk
welkom. Hoewel in het banier van de Bur
gerwacht en den Landstorm het devies
gevoerd wordt ..Als 't moet" hoopt men
vam harte, dat het niet moet, want het
afpersen van ontzag door sabelgeklink is
verre van den B.VI. en B.W., aan de
overzijde zal men zich dan ook moeten
onthouden van onvoorzichtige, onvrucht
bare en met de evolutie stijdende dingen.
Met den wensch, dat allen zich zullen
aansluiten bij deze twee vredes-instituten
bij uitnemendheid opdat hun opvoedende
kracht nog moge vermeerderen, opende
spr. dezen avond.
Onder groot enthousiasme der zaal werd
vervolgens besloten het volgende telegram
te verzenden aan H. M. de Koningin:
„De Landstormers en de Burgerwachters
van Leiden en omstreken met honderden
belangstellenden van hooger en lager
rang uit het leger en de burgerij, bijeen
in twee volle Stadsgehoorzalen, opnieuw
bezield voor hun heilige roeping, om te
staan voor het ongerept behoud van Vor
stenhuis en Vaderland, betuigen Uwe Ma
jesteit hou en trouw."
Nadat de welbekende „Oude Jagerband"
uit Den Haag eenige muzieknummers ten
beste had gegeven was het woord aan
den heer
mr. J. B. Bomans,
oud-lid van de Tweede Kamer en lid van
Ged. Staten van Noord-Holland. Spr. ver
klaarde allereerst Katholiek te zijn en
hoewel niet in het bezit van een enkele
opdracht dienaangaande durfde hij met
een gerust geweten te verklaren, dat 2'/t
millioen Katholieken rotsvast aan Oranje
gehecht zijn. Toen spr. zich in het jaar
1913 te Haarlem vestigde, vernam hij eens
van een verpleegde van het gesticht Mee-
renberg de uitspraak dat niet zij. die op
gesloten en daarom ongevaarlijk zijn aan
krankzinnigheid lijden, maar juist diege
nen, die vrij rond loopen. Vervolgens ging
de heer Bomans de gebeurtenissen uit de
laatste decennia na en constateerde als
het ware een steeds grooter wordende
krankzinnigheid bij de vrij rondloopen
den. Allereerst dan toen in 1914 de wereld
oorlog uitbrak, daarna de vrede van Ver
sailles. waarbij een nieuwe wereld werd
voorbereid met een zoodanige verwarring,
dat er thans niemand meer in staat is
deze te ontwarren. De 20ste eeuw heeft
den waanzin van de 19de eeuw om God
te vermoorden in het staatsbestek voort
gezet en over de geheele wereld is thans
een bandietenwezen opgestaan, dat een
ware terreur uitoefent. Daarom heeft men
ook het volste recht zich in een instituut
als de Burgerwacht te organiseeren. In
het jaar 1918 handhaafde de Burgerwacht
tegenover de krankzinnige dwaasheid van
een klein getal machtswellustelingen het
bestaande gezag. Helaas staan de sociaal
democraten in Nederland tengevolge van
hun tweeslachtigheid tegenover de Bur
gerwacht. Laten zij echter wel weten, dat
bij een geslaagde poging der communisten
om het bestaande gezag omver te werpen
zij de eerste slachtoffers zullen zijn! De
Burgerwachters en Landstormers wekte
spr. op zich steeds sterker te organiseeren
tegenover de steeds toenemende krankzin
nigheid der wereld. Hoewel door de crisis
reeds veel is geleden zullen ongetwijfeld
nog vele moeilijkheden moeten worden op
gelost en bekend is, dat de laatste loodjes
het zwaarst wegen. Meer en meer laten de
menschen God los en niet God de men-
schen. In elk mensch leeft als evenbeeld
van God eein goddelijke vonk, de liefde,
die daarom de drijfveer moet zijn van
alle daden en niet de haat, broederstrijd
en klassestrijd. Niet gelijk de kinderen
moeten we het koren, dat ons het dage
lij ksch brood zal geven vertrappen om de
klaproozien te plukken
Eiken dag laat ons weer een andere
Scheppingsdaad zien, elke dag weer moe
ten we meer ons bewust worden ons niet
te laten verleiden door begeerigheid en
hebzucht, maar ons rekenschap geven van
het feit, diat eens de dag der verantwoor
ding zal komen als we op den drempel
der eeuwigheid staan. Met den psalmist
zeide spr. „Fiat Lux" (het worde licht)
en besloot zijn stormachtig toegejuichte
rede met de Psalmregels:
,,'sHeeren geluid rolt over de wateren
De God van Majesteit laat Zijn donder
stem hooren."
Onder leiding van tamboer-majoor B.
Witteveen gaven de tamboers en pijpers
van het corps der mariniers uit Rotter
dam een keurig geslaagde taptoe ten
beste. Het succes, dat dit kranige corps
behaalde was groot en de enthousiaste
zaal bracht het dan ook welgemeend een
ovatie. Ds. Thomas huldigde den heer
Witteveen met een krans. Vervolgens was
het woord aan het lid van den Wasse-
naarschen Gemeenteraad.
Dr. Philip J. Idenburg.
Deze wees op het verband, dat bestaat
tusschen een crisis op maatschappelijk
gebied en het geestelijke leven. Geen
enkel orgaan ontkomt aan den funesten
invloed van hare werking. In het bijzon
der belichtte spr. het verband met de
Burgerwacht en den Landstorm. Onze ge-
loovige voorvaderen hadden de spreuk
„Nood leert bidden" maar in tijden van
nood komen ook andere gedachten dan
aan het gebed en dan in de eerste plaats
aan een maatschappij, waar dergelijke
noodtoestanden niet voorkomen. Wij zou
den geen levende menschen zijn, indien
wij niet, gelijk reeds levende menschen in
zeer oude tijden, in ons iets zouden ge
voelen voor het ideaal van een Heil
staat. gelukkiger en beter, dan de wereld
waarin wij thans leven. Juist in dagen
van malaise vermeerdert het getal der
communisten snel en niet in het minst
in de kringen van kunstenaars en gestu
deerden houdt met thans hoopvol het oog
gericht op Nieuw-Rusland. Vandaar ver
wacht men nieuwe mogelijkheden op het
stoffelijk gebied. Anderzijds neemt het
getal der aanhangers van een fascistisch
regime ook zij het dan ook in min
dere mate toe.
Al te goed weten wij echter, dat het
noodlot van elke revolutie is, dat zij de
idealen, waarvoor zij werd begonnen in het
tegendeel verkeert. De geschiedenis van de
Russische revolutie leert ons de waarheid
van deze stelling ten volle. Aan de hand
van een groot aantal cijfers zette spr. zijn
meening nader uiteen. In de tweede plaats
weten wij, dat een maatschappij niet wordt
gemaakt, maar groeit en het resultaat ls
van een dikwijls onlogischen, historischen
ontwikkelingsgang. De toestanden hand
haven zich, al veranderen de bewindvoer
ders. In de derde plaats verwerpen wij het
idee van een revolutie, .omdat het welzijn
van een volk het beste gediend wordt wan
neer de leiding in vaste handen berust,
want zoolang de mensch blijft wat hij is,
zullen groepen elkaar blijven bekampen
teneinde te trachten hun eigen belang het
beste te dienen
Daarom heeft juist in deze dagen ons
land meer dan ooit behoefte aan een re
geering, waarbij de gerechtigheid veilig is
en in wier handen aldus dr, Idenburg
vertrouwen wij het gezag liever toe dan
aan de Draagster van de kroon? Hoog
boven alle partij geschillen welke ons land
verdeelen, staat Zij, met geen andere be-
BINNENLAND.
De werkgevers over de voorgestelde
loonsverlaging in de havens te Rotterdam
en Amsterdam. (Binnenland, 2e Blad).
De nood in den landbouw; een rapport
van den Vrijheidsbond. (Land- en Tuin
bouw, 3e Blad).
Mislukte roofoverval op het postkantoor
te Stadskanaal. (Gemengd, 2e Blad).
De loting voor den Davis-Cup; Neder
land speelde voor de tweede ronde een
uitwedstrijd tegen Polen. (Sport, 3e Blad)
Een onderhoud met den Burgemeester
van Sassenheim, de heer J. P. Gouverneur
(3e Blad).
Te Veldhoven, bij Eindhoven, is een
veekoopman hedenmorgen op straat be
wusteloos geslagen en beroofd. (Laatste
Berichten, le Blad).
BUITENLAND.
De opening der Ontwapenings-confe-
rentie. (3e Blad).
Optreden van Engeland en Amerika in
liet conflict in het Verre Oosten. Steun
van Frankrijk, Italië en Duitschland.
Niettemin nieuwe Japansche actie. (2e
Blad en Buitenl. en Tel. le Blad).
Verklaring van Neville Chamberlain
over het Schnldenvraagstuk. (Buitenl. le
Blad).
Hevige aardbeving op Cuba. 1500 slacht
offers. (Tel. le Blad).
langen bezield dan die van Haar volk.
Juist in tijden van crisis als wij thans
doormaken moeten B.V.L. en B.W. zich
als één man om den troon scharen, omdat
wij weten, dat Nederland op Oranje nooit
tevergeefs vertrouwt.
Na deze door een krachtig applaus be
krachtigde rede, declameerde de bekende
declamator Albert Vogel het oorspronkelij
ke Wilhelmus van Nassoue van Marnix van
St. Aldegonde gevolgd door het bekende
werk van Huygens Scheepspraet, Aan het
einde van de pauze deelde de voorzitter,
ds. Thomas mede, dat de adjudant van
H.M. de Koningin telefonisch hem het vol
gende had bericht: HMf. de Koningin
draagt mij op U Landstormers en Burger
wachters Hoogstderzelver dank te betui
gen voor de gevoelens neergelegd In Uw
telegram" De Jagerband vulde de pauze
met populaire muziek, waarna het woord
was aan
mr. G. A. Boon
lid der Tweede Kamer der Staten Gene
raal. Deze herinnerde aan het ontstaan
van de Landstorm in Augustus -1914, toen
een groot aantal mannen niet wilde para
siteeren op de onder de wapenen geroepe
nen en hoewel men slechts zich had ver
bonden tegen een buitenlandsche vijand op
te treden werd oogenblikkelijk gevolg ge
geven aan den oproep in November 1918
om de revolutie-poging te bezweren. Gelijk
ook de vorige sprekers reeds zelden, is het
meest gunstige oogenblik voor een revolu
tie het diepste punt van een crisis. Daar
om moet de Burgerwacht paraat blijven
om bij eventueele tweede poging om in
Nederland het wettig gezag omver te wer
pen deze oogenblikkelijk den kop in te
drukken. In Nederland is ontegenzeggelijk
de toestand der werkloozen beter dan in
welk land ook, waardoor de mogelijkheid
van een herhaling kleiner wordt. In Leiden
evenwel dient het aantal aangeslotenen
bij B.Vi. en B.W. te vermeerderen. Het
Nederlandsche Vorstenhuis heeft meer ge
daan voor de vrijheid in Europa dan eenig
ander Vorstenhuis. Het Vorstenhuis van
Nederland, is dan ook het symbool van de
Nederlandsche eenheid. Zoo er in ons
kleine land vele kunstmatige en natuur
lijke muren zijn, bij de liefde van Oranje
vallen alle onderlinge geschillen weg.
Hoewel spreker hoopte dat aen daadwer
kelijk optreden nooit meer noodig zal zijn,
wekte hij allen op paraat te zijn en te
blijven. Vervolgens herinnerde mr. Boon
aan het voorstel van ir. Alberda met be
trekking tot B.V.L. en B.W. Met den uit
roep: het is aan U Burgerwachters en
Landstormers te zorgen, dat een revolu
tie In ons land nooit meer zal worden uit
geroepen of een poging daartoe zal worden
aangewend, eindigde spr.
Albert Vogel declameerde vervolgens nog
Neerland's Vlag, waarna Thomas alle
sprekers dankte voor hun medewerking,
en de Jagerband huldigde onder aanbie
ding van een krans. Luitenant Bordewyk
dankte vervolgens het uitvoerend comité
voor den aangeboden avond en vergeleek
de Burgerwacht met de boomen der rots
hellingen, welke dienen om te voorkomen,
dat de lawines de dorpen zullen bereiken.
Bij het eerste teeken staat het Landstorm
corps Zuid-Holland-West gereed om den
troon met de waoenen te beschermen. Tot
slot dankte ds. Thomas zijn mede-leden
van het uitvoerend comité en in het bij
zonder den commandant, majoor van
Mens en den heer Raams. Nadat nog het
Wilhelmus was gezongen behoorde deze
welgeslaagde avond tot het verleden en
keerden allen welvoldaan huiswaarts.
