R. K. VAKSCHOOL VOOR MEISJES
72ste Jaargang
WOENSDAG 6 JANUARI 1932
No. 22023
Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
Leidsch Crisis-Comité.
STADSNIEUWS.
DE OFFICIEELE OPENING.
Het voornaamste nieuws
van heden.
Steunt met Uw gaven
het Leidsch Crisis-Comité
BINNENLAND.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
PRIJS DER ADVERTENTIEN a
30 ets. per regel voor advertentiën uit Lelden en plaatsen
waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle
andere advertentiën 35 Cts. per regel. Kleine Advertentiën
uitsluitend bi] vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts.
bi) een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van
brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT;]
Voor Lelden per 3 maanden 1.2.35, per weekf.0.1t
Bulten Lelden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18
Franco per post 1.2.35 4- portokosten.
Door ons werd ontvangen: T. B. H. te
L. f. 25.—, H. B. te O. f. 1—
TERAARDEBESTELLING G. MARK.
Hedenmorgen vond op de begraafplaats
„Rhijnhof" onder groote belangstelling de
teraardebestelling plaats van den door het
noodlottig ongeluk op J.l. Zaterdag om het
leven gekomen G. Mark.
Nadat' de kist, die door leden van de
voetbalvereeniging R. C. L., gevolgd door
velen zijner vriendjes, grafwaarts werd
gedragen, en gedekt door een palm
tak dier vereen., in de groeve was neer
gelaten, trad ds. Meeter naar voren die op
ontroerende wijze schetste hoe een jeug
dig leven op zoo vreeselijke wijze werd af
gesneden en de zwaar getroffen ouders en
zusters troostte en berusting Insprak met
dit zware verlies.
De voorzitter der voetbalclub waarvan de
overledene lid was, sprak een korte af
scheidsgroet namens alle leden, waarna de
heer Gijsberti Hodenpijl, namens den pa
troon, den heer v. Eek, er op wees welk een
goed knecht en collega de omgekomen was.
Nadat door de aanwezigen bloemen op
de kist waren gestrooid, verliet men diep
onder den indruk den doodenakker.
DE FORD-FILMS.
Een interessante voorstelling.
In de schitterende garage van de N.V.
•„Het Motorhuis" werd gisteravond voor een
groot aantal belangstellenden een drietal
Ford-films vertoond. Allereerst werd de
verfilming vertoond van de beklimming
van den hoogsten top van Schotland, den
Ben Nevis, door een gewone Ford-serie
auto uit het jaar 1928. Langs steile hel
lingen en soms 5 voet breede kronkel
paadjes duurde de beklimming 2 dagen I
Langzaam maar zeker kroop de Ford langs
de steile afgronden naar den top.
In gedachten werd vervolgens naar Ame
rika overgestoken en aldaar allereerst een
bezoek gebracht aan de Ford-vliegtuigen-
fabriek in Dearborn, een voorstad van
Detroit. Met groote belangstelling volgden
allen de verschillende bewerkingen en het
gestadig in volledigheid toenemen der ge
heel metalen 3-motorige vliegtuigen. Hier
bij werd natuurlijk met de schitterend in
gerichte machines menig tochtje boven
Detroit en omstreken gemaakt.
Het bezoek ac de fabrieken aan de
Rouge-rivier de gebouwen waar de
grondslag wordt gelegd voor de eigenlijke
Fordjes werd voorafgegaan door een
korte levensbeschrijving van den grooten
Henry. Deze slaagde er in na een arbeid
zame jeugd in het jaar 1892 een benzine
motor te vervaardigen. Deze een-cylinder
is dus de eigenlijke grondslag voor het
latere wereld-concern. Negen jaar later,
toen een twee-cylinder-motor was ver
vaardigd, werd 'n automobielmaatschappij
opgericht, maar reeds in 1903 trad Henry
Ford uit de maatschappij en stichtte de
huidige. Thans, nog geen dertig jaar later,
fabriceerde het Ford-concern in totaal
meer dan 20 millioen auto's en geeft aan
ongeveer 269.000 employé's werk!
Door het economisch inrichten van het
bedrijf, het in eigen bezit hebben van
steen-, kolen- en ertsmijnen, het van de
hand doen van de bijproducten der gas
fabrieken als ammoniak, teer. benzol, am
monium-sulfaat en van de hoogovenslak
ken voor wegverharding en cernentfabri-
catie is het mogelijk de wagens goedkooper
en beter toegerust van de hand te doen.
Per autobus en vliegtuig werd een bezoek
aan en boven het terreinen-complex ge
bracht de kademuur waar de aange
voerde grondstoffen worden ontscheept
heeft de respectabele lengte van 2'/i K.M.
waarna de verschillende bewerkingen
van motor en chassis nader bekeken wer
den. Op de groote transportbanden langs
de verschillende inrichtingen gevoerd is
mu 'n 53 minuten geheel gereed en
aanhet chassis bevestigd. De carosserie
wordt dan in Europa of elders in een der
vei? fabrieken gereed gemaakt!
Natuurlijk was de stroom van indrukken
voor liefhebbers van motoren en auto
constructie alle even interessant, te groot
om in enkele woorden te worden weerge
geven. Indien de fabriek der Nederland-
sche Ford-Company nabij de Hembrug te
Amsterdam eenmaal gereed Is, dan zullen
ongetwijfeld velen daar een bezoek bren
gen "om eens met eigen oogen en van
dichtbij de verschillende bewerkingen gade
te slaan!
Daar de beide directeuren van de N.V.
„Het Motorhuis" door ziekte verhinderd
waren, sprak een der Rotterdamsche hee-
ren het welkomst- en slotwoord, terwijl
deze tevens de films, waar noodig, nader
toelichtte.
Het was wël een bijzonder Interessante
avond, welke de Ford Company ons gis
teravond gebodefi heeft.
Hedenmorgen heeft onder groote be
langstelling de oficleele opening plaats ge
had het nieuwe gebouw der R.-K. Vak
school voor Meisjes aan het Galgewater
alhier.
Vanmorgen te halfnegen werd in de
Kloosterkerk Rozenhof aan den Haagweg
door den voorzitter van het bestuur" der
R.-K. Vakschool, den zeereerw. pater God
fried Dolle, O.FM., een plechtig gezongen
H. Mis opgedragen, waarbij een aantal
meisjes der school de liturgische gezan
gen uitvoerde.
Te 10 uur had de plechtige inwijding
van de nieuwe school plaats door den
hoogeerw. heer deken A. H. J. M. Homulle.
Na deze plechtigheid vereenigden be
stuur en genoodigden zich met de bewo
ners van het huls op de tweede verdieping,
waar drie handwerklokalen tot één groote
ontvangzaal waren vereenigd.
Behalve het bestuur en de directie der
school merkten we hier onder de genoo
digden o.m. op mej. M. M. A. Michels, in-
spectrice bij het Nijverheidsonderwijs in
de 3e Inspectie voor Meisjes, die de offi-
cieele opening zou verrichten, den hoog
eerw. heer deken A. H. J, M. Homulle. de
pastoors Th. M. Beukers, J, A. Heiling, O.
F.M., en J. C. Vijverberg, rector R. J. J.
Reijnen en reetor J. C, C. Groot, uit Oegst-
geest, pater R. C. H. Bouters, O.F.M., uit
Rotterdam, den oprichter der Vakschool
en verschillende andere geestelijken; ver
der den burgemeester, mr. A. van de
Sande Bakhuyzen, den gemeente-secreta
ris, mr. dr. C. E. van Strijen, den wethou
der van Onderwijs, mr. A. F. L, M. Tepe,
de wethouders Splinter en Romijn,
benevens eenige gemeenteraadsleden, den
heer Vriend, referendaris bij het onderwijs
mej. Beumer, inspectrice en mevr. Lell-
man Bosch, oud-inspectrice bl] het nijver
heidsonderwijs, den heer J. Baak Jzn., in
specteur bij het L. O. in de inspectie Lei
den, mej. dra. Van Hoorn, directrice van
de Gem. H. B. S. voor Meisjes, tenslotte
afgevaardigden van de R.-K. Schoolbestu
ren voor Jongens en Meisjes, van de St.
Elisabethvereeniging, den R.-K. Vrouwen
bond. de Hanze, de Graal, de Ver. van
R.-K. Bijz. Onderwijzers en Onderwijze
ressen, de Zita-Vereeniging, afd. Bescher
ming van Meisjes, den R.-K. Volksbond,
den R.-K. Verpleegstersbond, van de af-
deelingsschool te Oegstgeest en van tal
van katholieke en niet-katholieke scholen
van Nijverheidsonderwijs.
Bericht van verhindering was ingekomen
van Ir. Hofstede, inspecteur-generaal van
het Nijverheidsonderwijs, dr. Verhoeven,
directeur van het R.-K. Centraal Bureau
voor Onderwijs en Opvoeding, pastoor Wie-
mers, pater Frigge, kapelaan Hessing,
overste en zusters der Pelikaanstraat-
scholen en enkele huishoudscholen.
Nadat alle aanwezigen hadden plaats
genomen, sprak de voorzitter van het be
stuur der Vakschool, de zeereerw. pater G.
Dolle, het openingswoord.
Spr. heette daarna alle aanwezigen, in
het bijzonder de hooge gasten van harte
welkom en wees vervolgens op de groote
fceteekenis van dezen dag voor de school,
om daarna in het kort enkele historische
schetsen te geven over den groei en de
ontwikkeling der school. Daaruit memo-
reeren we, dat de school in 1908 is ge
groeid uit het Meisjespatronaat, waarna in
1918 de erkenning volgde als Opleidings
school.
Spr. wees daarbij op de snelle toename
van het aantal leerlingen en de daarmede
gepaard gaande toenemende behoefte aan
uitbreiding. De opening van deze school
is de bekroning van veel moeite en arbeid.
Daarna gaf spr. het woord aan mej. M.
A. Michels, die namens den minister van
onderwijs, kunsten en wetenschappen, de
openingsrede uitsprak. Zij bracht daarbij
hulde aan bestuur, directrice en leerkrach
ten voor haar voortvarendheid, doortas
tendheid en uitstekend onderwijs, en aan
de architecten voor de buitengewone wijze,
waarop zij zich van hun opdracht hebben
gekweten. Spr. uitte den wensch, dat het
bestuur alle krachten zal inspannen om
ook in de toekomst het onderwijs te doen
aanpassen aan de steeds wisselende tijds-
eischen, doch dat de opleiding voor alles
erop gericht zal zijn de meisjes te vormen
tot goede huisvrouwen, die vooral in dezen
tiid de steunpilaren van kerk en maat
schappij mogen heeten.
Na deze rede werd het woord gevoerd
door den hoogeerw. heer deken Homulle en
den burgemeester mr. A. van de Sande
Bakhuyzen, waarna het woord was aan de
directrice der school, mevr. M. C. van
OerleNipper.
Eerstgenoemde sprak er zijn groote
vreugde over uit, dat de opening valt op
Driekoningen. Spr. hoopte, dat de Heer
Zijn overvloedigen zegen tot in lengte van
dagen zal uitstorten over allen, die hier
onderwijs geven en ontvangen.
De burgemeester zeide, dat onze stad
rijk is aan goede inrichtingen op onder
wijsgebied, ja op dit terrein veelal toon
aangevend is. Deze school, klein begonnen,
heeft in eenige jaren haar bestaansrecht
bewezen en is blijven "roeien. Spr. zou
bijna zeggen: op voor de gemeente Leiden
onrustbarende wijze, ware het niet. dat de
gemeente op andere wijze zulke uitsteken
de dividenden oogstte. Namens het ge
meentebestuur feliciteerde spr. bestuur en
directrice met dezen dag en dankte hen
voor het goede opvoedende werk, wat op
deze school wordt verris&t.
Mevr. van Oerle zeide, dat het voor haar
en allen, die het huis bewonen een niet
uit te spreken vreugde was in dit huis,
dat geheel volgens hun bijzondere wen-
schen is ingericht, te mogen werken.
Het heeft moeite gekost om in de moei
lijke jaren van de heerschende stopwet de
autoriteiten te overtuigen van de noodza
kelijkheid van een nieuw gebouw. Het be
stuur heeft rustig, doch zonder ophouden
bij de regeering voor de noodzakelijkheid
van flinke ruimte voor de groeiende school
gepleit. Nu het is gelukt dezen bouw als
resultaat te verkrijgen, brengt spr. daar
voor gaarne hartelijk dank. Spr. hoopt,
dat de meisjes en vrouwen, die van dit
onderwijs genieten, mogen uitgroeien tot
echt degelijke vrouwen en hulsmoeders,
waaraan altijd en vooral in dezen tijd de
Kerk en Maatschappij groote behoefte
hebben.
Bijzonderen dank bracht spr. ook aan
mevr. Leliman. Spr. zeide gevoeld te heb
ben, dat zij met groote welwillendheid de
pogingen van het bestuur ondersteunde en
met groote belangstelling de ontplooiing
van de voorbereidingen van den bouw ga
desloeg. Haar optimisme heeft spr. meer
malen gesteund en versterkt, juist in de
ernstigste perioden van den stopwettijd,
om met de bouwidealen door te gaan, zoo
dat zou kunnen worden verkregen datgene
wat in het belang der vrouwelijke jeugd
van Leiden en omstreken zoo gaarne ge-
wenscht werd.
Ook mej. Michels is spr. zeer erkentelijk
voor haar buitengewone welwillendheid,
het bestuur tijdens den bouw bewezen.
Spr. hoopte, dat mej. Michels bij het be
zichtigen van het gebouw tevreden zou
zijn en dat zij in de opgewektheid, waar
mede allen zeker in de toekomst in deze
school zullen werken, de voldoening van
de door haar gegeven moeite moge zien.
Een bijzonder dankwoord brengt spr. ver
volgens aan de architecten de heeren van
der Laan. Gedurende den bouw heeft
spr. sterk den indruk gekregen, en bij de
voltooiing van den .bouw de overtuiging,
dat een architect aanvoelt wat men
wenscht te verkrijgen. Maar spr. zegt zelfs
meer gekregen te hebben. De kloekheid
en degelijkheid van bouw, de hygiënische
en practische afwerking van deuren en
ramen enz. enz. bewijzen hun groote
kunde.
In dit opzicht sloot spr. ook in den
opzichter, den heer Den Besten, en allen,
waarmede in dezen bouw is samenge
werkt.
Een extra woordje richtte spr. vervol
gens nog tot de leeraressen en leerlingen.
Naast het onderwijs, dat aan een oplei
dingsschool reeds zooveel van leerkrachten
en leerlingen vraagt, hebben zij met ijver
en toewijding aan de inrichting van de
leslokalen medegeholpen, daaraan zelfs
vrije tijden en vacantie besteed. Dat stelt
spr. op grooten prijs.
Hierna werd het woord gevoerd door
mej. M. P. J. Andreolie, oud-leerlinge der
school, die namens leerkrachten, oud
leerlingen en leerlingen een geschenk aan
bood, bestaande uit drie glas-in-lood-ra-
men, aangebracht in de fraaie hal der
school en voorstellend in het midden de
Christus-figuur en ter weerszijden de
wijze en de dwaze maagden.
Daarna was het woord aan pater Bou
ters. uit Rotterdam, den grondlegger van
de Vakschool, die herinnerde aan de dagen
van de oprichting, waarbij hij destijds
reeds veel steun ondervond van mevrouw
Van Oerle. Gij hebt, aldus spr., een leven
van groote verdiensten achter u. Moge,
wanneer gij uw taak eenmaal zult hebben
neergelegd, de Groote Rechter uw werk
evenzeer waardeeren als heden van aHe
zijden Is gebleken.
De aannemer, de heer Korswagen, her
innerde aan de moeilijkheden bij den on
derbouw ondervonden en dankte bestuur
en architecten voor de prettige samenwer
king.
Tenslotte sprak nog de architect, ir. J.
A. van der Laan. die mede namens zijn
vader dankte voor de opdracht en verder
allen dank bracht, die op eenigerlei en op
zoo voortreffelijke wijze tot den bouw van
deze school hebben bijgedragen.
Nadat nog mevrouw MandersVermeu
len namens de echtgenooten van de be
stuursleden een voorzittershamer had aan
geboden en pater Dolle alle sprekers had
beantwoord en nogmaals dank had ge
bracht aan de voornaamste medewerkers,
zoomede aan zijn voorgangers, paters Bou
ters en Frigge, terwijl hij aan mevr. Van
Oerle het gouden kruis „Pro Ecclesia et
Pontifice" overhandigde, werd het gebouw
bezichtigd.
COMMUNIST GOOIT RUITEN IN.
Hedenmorgen te ongeveer 11 uur heeft
L„ behoorende tot de communistische
partij, na een bezoek aan het bureauvoor
„Maatschappelijk Hulpbetoon", plotseling
verschillende ruiten van dit gebouw aan
de Mare stukgeslagen en met steenen in
gegooid. Hij was kwaad geworden wegens
zijn uitsluiting van financieelen steun. De
politie wist hem onmiddellijk te grijpen
en legde den man een voorloopig verband
aan, daar een zijner handen hevig
bloedde. Vervolgens werd hij naar het
ziekenhuis overgebracht en later in het
politiebureau opgesloten.
Het betreft hier een persoonlijk feit;
van georganiseerd optreden was geen
sprake.
DE NIEUWE CHR. KWEEKSCHOOL.
Een goed geslaagd leerlingenfeest.
In het nieuwe schoolgebouw bood het
bestuur der Chr. Kweekschool gisteravond
den leerlingen een feestavond aan ter ge
legenheid van de plechtige opening der
school op Zaterdag j.l. Een bijzonder goed
idee was het de leerlingen zelf het pro
gramma te laten opvoeren, hetzij indivi
dueel, hetzij per klasse. Naast voor-
drachtjes en kleine tooneelstukjes werden
gedichten voorgedragen. Het bestuur, de
voorzitter, ds. Rutgers was verhinderd
aanwezig te zijn, dat zoo veel gedaan
heeft en nog doet in het belang der school
werd een huldigingslied toegezongen en
een krans aangeboden. Den heer J. Anes,
werd als dank voor zijn moeite bij het
instudeeren en repeteeren der verschil
lende stukjes een bloemenmand van de
leerlingen aangeboden. Verschillende
ververschingen werden rondgediend en
jong en oud vermaakte zich tot laat in
den avond uitstekend. De directeur der
school, drs. H. Schilp, opende de bijeen
komst op de gebruikelijke wijze, terwijl de
heer D. Smink, na het sluitingswoord van
den heer J. P. Mulder, in dankgebed voor
ging.
Een gehouden collecte ten bate van het
Leidsehe Crisiscomité bracht f. 20.35 op.
LEZING OVER GELOOFSLEER.
Gisteravond hield dr. J. Riemens in het
Wijkgebouw Pniël zijn tweede lezing over
geloofsleer voor protestanten en niet-
protestanten, over „Paus en Heilige Geest".
Er was veel belangstelling.
Eerst gaf spr. een overzicht van de R.K.
leer in deze: Christus plaatste Cephas
(Petrus) aan het hoofd der Kerk, en Pe
trus leeft voort in den Paus. Christus
noemde Petrus „Rots"; in het Nieuwe
Testament staat hij steeds als eerste ver
meld, en na Jezus' dood en opstanding
stelt hij voor een nieuwen apostel te be
noemen in plaats van Judas, en hij be
zoekt verschillende gemeenten, na de uit
breiding van de Kerk bij het Pinksterfeest,
gelijk een legeraanvoerder zijne troepen
inspecteert. Het is logisch te veronderstel
len, dat na Petrus' dood een andere dra
ger van het gezag de eenheid der Kerk be
vestigde. Deze drager van het hoogste ge
zag, Wetgever in Christus' Rijk, grondslag
van Zijne Kerk, is de Paus van Rome.
Weliswaar treedt hij in de eerste eeuwen
niet zoo op den voorgrond, maar dat is te
verklaren uit de omstandigheden van dien
tijd: bijzondere geestesgaven aan het
geheel der Kerk, vervolgingen, slechte ver
keerswegen enz. Wel wordt aan R.K. zijde
toegegeven, dat er enkele pausen van ver
keerd gedrag zijn geweest, maar pausen
als zoodanig waren nimmer slecht: het
slechte slaat uitsluitend op het persoon
lijke leven, niet op den invloed ten op
zichte van de leer. Uitzonderingen beves
tigen den regel; vergelijk Judas onder de
apostelen. Aan de trouw van de pausen
aan Christus' geest hebben we te danken
de afschaffing der slavernij, hoogerê be
schaving, bevordering van den werWd-
vrede, enz. Een Kerk, die den Paus niet
erkent, is geen Kerk van Christus. Spre
kende ex cathedra is de Paus onfeilbaar.
Tegen deze R.K. geloofsopvatting heeft het
Christus belijdende protestantisme groote
bezwaren. De Goddelijk-betrouwbare lei
ding der Christenheid berust niet bij den
Paus, maar bij den Heiligen Geest.
I. Ontkend moet worden, dat Petrus is
aangesteld tot Hoofd der Kerk in den zin
van leider van een rechtsinstituut. Wel
wordt Cephas de Rots der Kerk genoemd
(Matth. 16), maar hij wordt bij een vol
gende gebeurtenis ('t zelfde hoofdstuk)
ook satanas genoemd. M. a. w. Petrus is
alleen Rots in zooverre als hij belijder van
Christus en handhaver van Zijn woord is.
Reeds Origenes heeft daarop den nadruk
gelegd. Christus' Kerk is geen voortzetting,
maar veeleer reformatie van de Joodsche
Synagoge met haar wettisch-juridische
sfeer. „De eerste zijn" in Christus' zin is
heel iets anders dan „de eerste zijn" als
heerscher, in wereldschen zin. „De meeste
onder u, die zij gelijk de minste, en die
voorganger is, als een die dient" (Christus
naar Luc. 22 26).
Erkennend, dat er goede pausen zijn ge
weest, moet gezegd worden, dat de slechte
pausen geen uitzondering waren, maar dat
een gansche reeks van deze machtigen
naar de wereld Christus' woord ten eenen-
male hebben verloochend. Heerschzucht,
onzedelijkheid, omkooperij, woordbreuk,
moord, oorlogszucht hebben het pausdom
in den loop der eeuwen maar al te vaak
ontsierd. Na de ketterij van paus Honorius
I (638), het pauselijk schisma (14e eeuw),
de opheffing van de Jezuïetenorde door
den eenen, en de weder-instelling van die
orde door een anderen paus, is het geen
wonder, dat de leer van Pius IX aan
gaande de onfeilbaarheid ex cathedra ont
zaglijke bezwaren ontmoet.
Maar 't is ook niet den Paus, maar den
Heiligen Geest, dien Christus aan Zijne
Kerk als Leidsman beloofde (Joh. 1416).
Van den Geest geldt het, anders dan van
den Paus „Hij zal van zichzelven niet spre
ken, maar Hij zal het uit het Mijne nemen
en het verkondigen" (Joh. 16 13, 14).
Door den Geest komt eenheid, niet van
juridisch gezag, maar van geloof en liefde.
Nadat enkele vragen gesteld waren,
werd de samenkomst met gebed gesloten.
De volgende lezing is gesteld op 2 Febr.
a.s., over: „Gedeeltelijke of Algeheele
Verlossing?"
BINNENLAND.
De officieele opening van de R.K. Vak
school voor Meisjes te Leiden. (Ie Blad)
Het uitvoerige rapport der Siameesche
commissie over de ramp van „De Ooie
vaar." (3e Blad.)
Stakingsrelletjes te Enschedé. (Binnen
land, le Blad.)
De moord te Gorkum; tegen verdachte's
vrouw, wegens heling, 9 maanden hech
tenis geëischt. (Rechtzaken, 3e Blad.)
Oplichting van f. 70.000 te Rotterdam;
behandeling voor de Rotterdamsche
Rechtband. (Rechtzaken, 3e Blad.)
De internationale lawntennisclub Ne
derland zal te Noordwijk wedstrijden hou
den tegen de Engelsche club en Cam
bridge. (Sport, 3e Blad.
De installatie van den nieuwen burge
meester van Nieuwkoop. (3e Blgid.)
BUITENLAND.
Opnieuw uitstel der Herstelconferentie.
Vele besprekingen. (Buitenland en Tel., le
Blad.)
De verdere ontwikkeling van den toe
stand in Britsch-Indië. Opnieuw tal van
arrestaties. (Buitenland en Tel., le Bl.)
De Amerik. senator Borah wil met zilver
doen betalen. (Tel., le Blad.)
Nieuwe actie der Japanners in Mands-
joerye? (Buitenland, le Blad.)
EEN GROOTE VLIEGBOOT
ONTWORPEN.
Bij Koolhoven te Rotterdam.
Naar wij vernemen, is men momenteel
bij de vliegtuigenfabriek Koolhoven te
Rotterdam bezig met het maken van een
ontwerp voor den bouw van een vliegboot,
welke tweemaal zoo groot zal worden als
de Duitsche vliegboot Do. X. Reeds gerui-
men tijd is men met het maken van het
ontwerp bezig en het zal nog wel een half
jaar duren voor het plan klaar zal zijn.
Volgens het ontwerp zal de vliegboot toe
gerust zijn met 10 motoren van elk 1000
P.K., v/elke gezamenlijk drie schroeven
aandrijven. De snelheid zou kunnen wor
den opgevoerd tot 210 K.M. per uur, terwijl
het laadvermogen 42 ton zal bedragen, met
een vol gewicht van 100.000 K.G. De fabriek
heeft reeds modellen van dit vliegtuig ver
vaardigd. Wegens de enorme grootte zal
de vliegboot op een scheepshelling gemaakt
moeten worden.
Het zou in de bedoeling liggen deze
Vliegboot speciaal te gebruiken voor Trans
atlantische vluchten en Indische vluchten.
DE STRIJD IN DE TEXTIELNIJVERHEID.
Relletjes te Enschedé.
Men meldt uit Enschedé aan de N. R.
CrtTegen half 6 verzamelde zich giste
ren bij de fabriek der firma Jannink aan
de Haaksbergerstraat een menigte van on
geveer 2000 personen, die door de politie
werden aangemaand door te loopen,
waaraan schoorvoetend gevolg werd gege
ven tot op het laatst niet aan de bevelen
werd voldaan, zoodat poli tie versterking
kwam en de menigte verspreid werd, die
zich toen naar de Padmosstraat en het
Janninksplein begaf, waar eenige werk
willigen van de firma Jannink wonen, in
de Padmosstraat waren eenige electrische
lantaarns defect, zoodat in het begin dier
straat groote duisternis heerschte. Van
alle kanten werd met steenen gegooid.
Een opperwachtmeester van de mare
chaussee werd aan het achterhoofd ge
wond en moest zich onder heelkundige
behandeling stellen. Om hem te ontzet
ten heeft de politie geschoten, waarop de
menigte uiteen stoof. Een rijksveldwach
ter werd aan de lip, een brigadier der ge
meentepolitie werd bloedend aan de hand
gewond. De hoofdinspecteur kreeg een
steen tegen zijn been.
Intusschen was er een voldoende poli-
tie-macht gekomen en werd de Padmos
straat schoongeveegd, waarbij rake klap
pen werden uitgedeeld. Tegen half 8 was
het op Padmos weer rustig, doch om 8
uur was het andermaal mis en wederom
werd politieversterking gevraagd. Iemand
uit de menigte is toen door een sabel
houw gewond. Op het Janninksplein 67,
waar een wérkwillige woont, zijn alle rui
ten ingegooid.
