BUITENLAND.
Crt.", Utrecht, 71 jaar; IB Met: dr. W. H.
M&nsholt, geneesheer-directeur Acad. Zie
kenhuis te Groningen, 59 jaar; 26 Mei: P.
R Mees, Rotterdam, commissaris Int. Cre-
diet- en Handelsvereenlging „Rotterdam",
82 jaar; 2 Juli: mgr. Pompen, vicaris-ge
neraal van het bisdom den Bosch; 9 Juni:
T. Bodenhausen Rotterdam, dir. Acad. v.
Beeldende Kunsten en Technische Weten
schappen, 59 jaar; 11 Juni: F. Bos, Lon-
neker, bekend man in landbouwkringen,
65 jaar; idem: G. I. v. der Ploeg (Idsardi),
Leeuwarden, bekend schrijver, 61 jaar;
idem: gep. gen.-majoor P. C. J, Noorduyn,
Den Haag, 76 Jaar; 19 Juni: Aafke Kuy-
pers, Den Haag, 84 jaar, grondlegster me
thodisch spreken in ons land28 Juni:
mr Sybrand Gratama Wzn., Den Haag,
oud-pres. Haagsch gerechtshof. 75 jaar;
2 Juli: prof. C. Spat, Den Haag, 65 jaar,
leeraar hoogere artsenijschool; 8 Juli:
prof. mr. W. L P. A. Molengraaff, Den
Haag, 73 jaar; 9 Juli: mr. dr. J. Wackie
Eysten, Aerdenhout, oud-dir. dagblad Het
Vaderland, 61 Jaar; 10 Juli: mr. E. F, En
ger, officier van justitie te Leeuwarden,
overleden in Zwitserland; 12 Juli: J. N.
Hendrlx, lid Eerste Kamer. Aerdenhout, 69
jaar; 17 Juli: H. W. Nlcolai, oud-voorzitter
Verzekeringsraad, Den Haag, 61 jaar; idem
G J, van Mansvelt, dir. postkantoor te
Utrecht, 58 jaar; 24 Juli: J. J. Blussé, Am
sterdam, voorzitter De Hoop, 60 jaar; idem
prof. mr. M. W F. Treub, Eten Haag, oud-
minister van financiën, 72 Jaar; idem: lt.-
generaal W. F. Pop, oud-minister van oor
log, Voorburg, 73 jaar; 9 Aug.; J. Ham-
dorff, Laren, hoteleigenaar en stichter
kunstenaarscentrum, 71 jaar; 10 Aug.: ds.
J. Knottenbelt, oud-secr. Synode der Ned.
Herv. Kerk, Den Haag, 84 jaar; 12 Aug.:
C. Joh. Kieviet, Wassenaar, bekend schrij
ver van kinderboeken, 73 jaar; 14 Aug.:
H. A. van der Steenstraten, gep, resident
van Sumatra's Oostkust, te Den Haag, 76
jaar; idem: lr. H. P. Maas Geesteranus.
chef dienst weg en werken der Ned. Spoor
wegen, Utrecht, 62 jaar; 15 Aug.: L. J. F.
Chrispijn, tooneelspeler. Amsterdam, 55
jaar; 16 Aug.: W. Kalis Klzn., dir. aanne-
mings-maatschappij te Sliedrecht, 46 jaar;
17 Aug.; jhr. ir. J. A, van Kretsmar van
Veen, oud-dir, Ned. Spoorwegen, Hilver
sum; 22 Aug.; G. L. van Gink, Amsterdam,
een der oprichters van de R, A, I„ 69 jaar;
23 Aug.; B. A. van Tienhoven, schrijver
van kinderboeken, Amsterdam; 24 Aug.:
T. H. van Hattem, overleden te De Zoute
(België), dir. Ned. Lloyd, te Den Haag, 55
jaar; 26 Aug.: J. M. van Kempen Sr., oud-
dir. zilverfabriek te Voorschoten, 76 jaar;
27 Aug.: C. J, den Brave, oud-dir. Alg.
Landsdrukkerij, 48 Jaar; idem: mgr. mr.
dr. W. H. Nolens, leider R.-K. Tweede Ka
mer-fractie, 70 jaar; 30 Aug.: R. J. Wolt-
jer dir. doofstommeninstituut Groningen,
50 jaar; 1 Sept.; M. Gerder, voorz. Ned.
Bond oud-onderofficieren, Amsterdam; 3
Sept.: A. A. ter Haar. hoofdredacteur der
Veldbode. Maasstricht, 71 jaar; 6 Sept,: C.
Sorgdrager, Haarlem, dir. Eerste Ned. Ar
beidsbeurs, vroeger onderwijzer te Noord-
wijkerhout; 13 Sept.: mr. P. W. de Koning,
Amsterdam, voorz. Dietsche Bond; 21
Sept.; mr. dr. Schaeck Maton, oud-burge
meester van Nijmegen, 78 jaar; 28 Sept.:
I G. J. Kakebeeke, inspecteur van den
landbouw, Den Haag. 64 jaar; 8 Nov.: J. A.
Frederiks, beheerder gevangenpoort. Den
Haag. 81 jaar; 12 Nov,: L. Bouwmeester
Jr.. dir. Revue, te Arnhem, 47 jaar; 19
Nov.: dr. L. Vuyck, oud-dir. Mldd. Kol.
Landbouwschool te Deventer, 69 jaar; 23
Nov.: Evert Cornells, dir. Utrechtsch Ste
delijk Orkest 46 jaar; 4 Dec.: W. B. Tho-
len Den Haag. kunstschilder, 71 jaar; 7
Dec.: G. V. van der Schorer, Arnhem,
voorz. Ned. Philatellstenbond; 15 Dec.: lr.
D de Clerq, Bentveld, bekende figuur in
de geheel-onthoudersbeweging, 77 jaar;
22 Dec.: prof. D. P. D. Fabius, Den Haag,
80 jaar; 26 Dec.; prof. dr. H Blink, te
Den Haag, 79 jaar,
Algemeene beschouwingen.
Wanneer hierboven reeds is geschilderd,
hoe het jaar 1931 met een zwarte kool zal
worden aangeteekend in het boek dei
historie, dan behoeft het zeker geen nadei
betoog, dat ook het beeld, dat het buiten
land heeft geboden, somber, zeer somber is
gekleurd. Leiden en omgeving, zelfs Neder
land in zijn geheel vormen slechts een
kleine schakel in den keten, die de be
woonde wereld omvat en deze kleine scha
kel ondergaat in hoofdzaak, kan op het
wereldgebeuren slechts weinig invloed
oefenen
Reeds de aanvang van 1931 was verre
van rooskleurig, maar toen was toch nog
niet te vermoeden de omvang, dien de
steeds verder om zich heen grijpende ma
laise zou aannemen. Moet daarin ook de
oorzaak worden gezocht, dat de leidende
figuren als het ware met blindheid bleken
te zijn geslagen? In Januari en in Mei
kwam de Europeesche conferentie bijeen
om maatregelen te beramen om de druk
kende omstandigheden te verbeteren.
Menig ernstig waarschuwend woord is daar
gesproken, we herinneren b.v. aan de stem
van onzen landgenoot Colijn, maar er werd
niet geluisterd. Gewezen werd op het groo-
te gevaar van de zich steeds uitbreidende
douane-tarieven, hoe op die manier de
handel uiteindelijk dreigde te worden lam
geslagen, het mocht niet baten. Overeen
stemming was niet te bereiken, en al
poogde men een mislukking te verdoezelen
achter een niets zeggend compromis, fei
telijk mochten belde bijeenkomsten als
volslagen echec's worden aangemerkt. Het
zelfde geldt voor een te Genève gehouden
HandelsconferentieNegatief was het
resultaat! Steeds hooger opgevoerd wer
den de tolbarrières in verschillende landen,
van een saneering van ons werelddeel
kwam niemendal en de terugslag daarvan
deed zich gelden over den ganschen aard
bol.
Te verbazen ls het natuurlijk op zich zelf
niet, dat in de eerste plaats de overwon
nenen uit den wereldoorlog al dieper weg
zakten, Dultschland voorop. In eigen land
greep de nood al verder om zich heen en
dan daarbij de betalingen aan de over
winnaars, speciaal Frankrijk! Duitschland
stak de voelhorens uit, om redding te
zoeken; het voelde zich zelf aan den rand
van den afgrondIn Europa was het vooral
aangewezen op Frankrijk, doch daar was
men zich weinig bewust van de groote ver
antwoordelijkheid. In arrenmoede deed
president Hindenburg toen een beroep op
zijn collega Hoover aan de overzijde van
den haringvijver, nadat een overzicht was
gegeven van den droeven toestand. En
Hoover verhoorde de beë, nadat hij overleg
had gepleegd met de voornaamste leiders
der belde partijen in de Vereenigde Staten.
Afgekondigd werd het Hoover-moratorium,
waarbij alle betalingen een jaar lang wer
den opgeschort. Alle betrokkenen vereenig-
den zich terstond daarmede uitgezon
derd Frankrijk en een paar van zijn va
zallen. Een kort oogenblik dreigde dien
tengevolge een finale ineenstorting, temeer
waar het wederom Frankrijk was, dat ook
een overeenkomst inzake de credieten op
korten termijn, die plotseling met duize
lingwekkende snelheid werden opgezegd,
in den weg stond. Voor den algemeenen
aandrang is Frankrijk echter gezwicht, zij
het, dat het zich door volledige handha
ving van het Young-plan zocht te dekken
voor de toekomst De Fransche aarzeling
deed den invloed van het Hoover-morato-
rlum voor een deel echter teniet en het
verdere uitstel van een directe regeling
(zoowel ten aanzien der herstel- als oor
logsschulden als der credieten op korten
termijn) deed de rest, zoodat het met veel
enthousiasme begroete moratorium ineen
schrompelde tot een lapmiddel van voor
bij-gaanden aard. Voor de credieten op
korten termijn werd bereikt de Stillhalte-
overeenkomst, die Dultschland een respijt
geeft tot Februari. Voor dien tijd zal een
nadere regeling moeten zijn gevonden! Een
apart ingestelde Fransch-Duitsche com
missie kan misschien een invloed ten goede
oefenen; te meer, waar deze beide landen
de belissende stem moeten spreken
Gedachtig aan de waarheid, dat in mon
delinge besprekingen vaak mëer is af te
doen dan door langdurige onderhandelin
gen langs diplomatieken weg kregen we
toen de periode van minister-be?jeken op
groote schaal Engelsche ministers gingen
naar Parijs. Rome en Berlijn, Duitsche
naar Parijs, Rome en Londen, Fransche
naar Berlijn, terwijl de Fransche premier
persoonlijk Hoover bezocht, welk voor
beeld de Italiaansche minister Grandi
volgde, na eerst Berlijn te hebben aange
daan. De Amerikar nsche minister van
staat reisde naar de voornaamste hoofd
steden van Europa, gedeeltelijk vergezeld
door den Amerikaanschen minister van
financiën Mellon. Voorts zag Londen bin
nen haar muren 'n conferentie van be
perkten omvang, 't Prachtische resultaat?
't Is niet aan te wijzen helaas! Steeds dui
delijker is echter gebleken, dat het voorna
melijk Frankrijk is, dat iedere regeling in
den weg slaat door de economische aan
gelegenheden te doorspekken met zuivere
politieke kwesties. Wel werd het iets han
delbaarder, toen het het Dultsch-Oosten-
rijkschc tolverdrag, dat Dultschland met
eenigen overmoed had aangekondigd, in
den grond had geboord, nadat het Perma
nente Hof van Internationale Justitie met
één stem meerderheid (en hoe politiek) dit
in strijd verklaard met de bestaande vre
desverdragen en andere regelingen, sinds
dien tot stand gebracht, maar door het
vasthouden aan het Young-plan eenerzijda
en de bekende opvattingen anderzijds op
gebied der veiligheid bleef het de groote
hinderpaal. Het riskeert een volslagen iso
lement, helpt den Duitsch-nationalen
leider Hitler in zijn storm-aanval tegen
Briining's regeering. die zelfs Curtius
moest laten vallen na het echec ten aan
zien van 't tolverdrag met Oostenrijk, ver
trouwend op zijn macht. Macht in wape
nen en macht in geld! Het mislukken van
het zoo goed bedoelde Hoover-moratorium
deed toch in Engeland het Labourkabinet
MacDonald vallen voor een nationaal-
kabinet McDonald en financieel 'n krach
uitbreken, die slechts door het opgeven van
den gouden standaard kon worden over
wonnen en door het aanvaarden van een
gematigde protectie. En dat in het bol
werk van den vrijhandel! Nieuwe tolbar
rières, reeds weer elders beantwoord! Het
is alsof Europa zijn ondergang tegemoet
wil snellen.
Iedere staatsman heeft den mond vol
van herstel van vertrouwen als het eerst
noodige, op zich zelf volkomen terecht,
doch de handelingen zijn daarmede fla
grant in tegenspraak. De tolkwestie hebben
wij reeds vermeld en daarbij komt het
weigeren van ontwapening wederom op
verantwoordelijkheid van Frankrijk.
Het begint zelf den terugslag van de ma
laise elders aan den lijve te voelen, komt
meer en meer in een geïsoleerde positie,
staat bij verschillende leidende figuren
langzamerhand in kwaad gerucht (we wij
zen op Amerika en Engeland, waar mi
nister Simon zich zelfs bitter liet ontvallen,
dat Frankrijk zich door Dultschland heeft
laten betalen met in hoofdzaak Engeisch
geld!) het trotseert alles en allen. Het leek
een oogenblik na het bezoek der Engel
sche ministers aan Parijs en Rome, dat in
zake de vlootbeperking vooruitgang was te
boeken, door de Fransche vasthoudend
heid bleef het bij mooie schijn. En door de
Fransche onwrikbaarheid inzake: eerst
beveiliging dan pas ontwapening kon ove
rigens, en dan nog met veel moeite, niet
anders worden bereikt dan een bewape-
ningsvacantle tot de ontwapeningsconfe
rentie van komend jaar is gehouden, die
zal worden geleid door den afgetreden En-
gelschen minister Henderson
Van Amerika heeft Europa geen hulp
meer te wachten, daar men daar, en te
recht, van oordeel is, dat Europa die hulp
niet waardig is, daar het zijn geld toch
maar uitgeeft aan bewapening. Waarom
redeneert men, zullen wij toestemmen in
een schrapping van schulden en zoo die
bewapening betalen? Het is zeer logisch.
Maar Frankrijk weigert iedere verlaging
der herstelschulden, zoo niet evenredig de
oorlogsschulden door Amerika worden ver
laagd.... Men ziet, we zitten in een vi-
cieusen cirkelZonder een volslagen
ommekeer der Fransche politiek zien wij
echter geen ernstige kans daaruit te ge
raken. Bewezen is dat aan het einde van
het jaar te Bazel, toen de commissie van
deskundigen der B. I, B„ voor de zooveelste
maal door het Fransche verzet tegen een
loslaten van het Young-plan. niet tot een
leidraad kon komen tot oplossing van de
crisis, die de wereld teistert. Gevolg: nieuw
uitstel en een opnieuw uit den weg gaan
der moeilijkheden!
Zoo is het algemeen beeld van 1930: uit
stel en nog eens uitstel; met gevolg, dat er
niets tot stand is gebracht in de groote
Kwesties, die juist thans meer dan ooit de
wereld beroeren. Met kunst- en vliegwerk
heeft men net precies voldoende medicijn
toegediend om de patiënte niet te doen
sterven, doch voor werkelijk herstel is niets
gedaan
Dat tengevolge van deze gedragslijn net
prestige van den Volkenbond niet kon
stijgen, spreekt voor zichzelf. Het een
wreekt zich op het ander, vooral in tijden
als de huidige, nu de belangen der gan
sche wereld zoo nauw aan elkaar zijn ver
bonden. Tot overmaat van ramp werd aan
den Volkenbond voorgelegd het conflict,
dat in het Verre Oosten was uitgebroken
tusschen China en Japan. Het ls 'n plaats,
waar de Volkenbond ai bitter weinig pres
sie kan oefenen, want twee grootmachten,
die geen lid zijn, hebben daar veel invloed,
n.l. sovjet-Rusland en Amerika. Wel heeft
ten minste de laatste op grond van de
mede-onderteekening van het Kellogg-pact
zijdelings meegewerkt aan het optreden
van den Volkenbond, althans voor zoover
van een optreden sprake kan zijn. Dit heeft
zich immers bepaald tot ettelijke waar-
I schuwingen en als uiterste remedie tot het
I zenden van een commissie van onderzoek
I ter plaatse. Inmiddels gaat Japan rustig
zijn gang
Neen, het scheidend jaar verdient niet
met eere te worden genoemd
Door de landen in vogelvlucht.
Na bovenstaand algemeen beeld zullen
wij, der gewoonte getrouw, nog een rond
wandeling maken over onze aard-planeet,
geen bovendien onwillekeurig de algemeene
i schets van hierboven nog zal aanvullen.
België. Het kabinet-Jaspar heeft zich
niet staande kunnen houden, zelfs niet na
een omvorming. Jaspar moest heengaan en
is vervangen door een kablnet-Renkin. Het
land is nog altijd in twee kampen ver
deeld de talenstrijd beheerscht al scherper
de situatie. Aan de Vlamingen wordt niet
gegeven, waarop zij recht kunnen doen
gelden en zoo wordt de natie steeds meer
in tweeën verdeeld. Het gevaar is niet
denkbeeldig, dat, als niet spoedig ernstige
wijziging der politiek plaats grijpt, de Bel
gische eenheid in het geding komt! Een
raad van Vlaanderen is er reeds, die het
in die richting stuurt!
DuitschUnd. Terwijl de nood steeg en
steeg het aantal werkloozen van 5 mll-
lioen is daar ais tastbaar teeken en
derhalve meer dan ooit moest gelden de
bekende strophe „Das ganze Deutschland
.soil es sein", is het land politiek hopeloos
verdeeld. Politieke vechtpartijen en moor
den zijn aan den orde van den dag! Hitler's
aanhang is met sprongen vooruit gegaan,
trots een volslagen negatieve politiek m
den geest van Goethe's Faust: Der Geist,
der stets verneint". Groote stroomingen
van het Duitsche volk zijn door den gang
van zaken ontmoedigd en redeneeren, dat
het moeilijk slechter kan gaan! De regee
ringen hebben haar uiterste best gedaan
om verlichting te verkrijgen der zware las
ten, Frankrijk heeft dit geregeld verijdeld,
welnu? waarom het dan niet eens anders
geprobeerd, al wordt niet aangegeven hoe.
Het is een soort wanhoopsstemmingDaar
tegen heeft rijkskanselier Briining moeten
vechten met alle kracht, die hij bezat en
hij is nog meester van het terrein gebleven
dank zij het feit, dat de 84 jaar geworden
maarschalk Hindenburg zijn gedragslijn
steunt met vol gezag en dank zij de pas
sieve hulp der socialisten, die om Hitier
bulten de macht te houden, Brüning de
hand boven het hoofd houden, ook al brok
kelt hun aanhang op gevaarlijke wijze af
ten gunste der communisten, de negatieve
politiekers bij uitnemendheid. Wanhoop
naar rechts en wanhoop naar links. De
middenpartijen ztjn daartusschen vrijwel
plat gedrukt. De verkiezingen in Hessen,
Baden, Oldenburg, Hamburg enz. hebben
dat maar al te duidelijk bewezen: alleen
liet centrum kan zich handhaven
Waar de rijkskanselier in het parlement
niet op een voldoende meerderheid kan
rekenen, heeft hij zijn toevlucht genomen
tot noodverordeningen. Een vijftal zijn er
daarvan verschenen en nimmer is meer
dictatoriaal in het gansche leven van een
volk ingegrepen! Brüning, die zelf het mi
nisterie van buitenl. zaken op zich nam
na het aftreden van Curtius, terwijl de
minister der rijksweer Groener tevens
Wirth verving aan binnenl. zaken, doet
zich steeds meer kennen als een politicus
van groote beteekenis en Dultschland heeft
hem zeer, zeer veel te danken. Het zal niet
aan Brüning liggen, zoo Dultschland de
crisis niet te boven komt! Met vaste hand
stuurt hij het schip van staat; dat heeft
hijook getoond tijdens het gevaarlijke
moment, dat de ineenstorting dreigde, toen
de beurzen gesloten moesten worden, toen
men vreesde voor een PutschHitier,
vast overtuigd, dat hem de macht als een
rijpe vrucht vanzelf in den schoot zal
vallen, waagt zich daaraan niet! Vooral
tegen Pruisen, waar de „groote coalitie"
nog aan het bewind is, richt zich nu de
strijd der Nazis. Valt dit bolwerk, dan
hoopt Hitier gewonnen spel te hebben! Als
een kracht-meeting werd het Volksent-
scheid doorgedreven en dit gaf den Nazis
inderdaad hoop voor de verkiezingen van
1932Zonder hulp van buiten, die Brü
ning schraagt, zou Hitier komend Jaar wel
eens meester van Duitschland kunnen
zijn
Frankrijk. In het begin van het jaar
viel het zwakke ministerie-Steeg en werd
opgevolgd door een kabinet-Laval, waarin
Briand aan buitenl. zaken bleef. Diens ster
gaat echter langzaam maar zeker onder.
Het is, alsof na zijn nederlaag bij het
presidentschap (als opvolger van Dou-
mergue werd Senator Doumer gekozen)
zijn kracht is gebroken. De algemeene lei
ding berust niet meer in zijn handen, is
geheel overgegaan op Laval, en waar deze
meer op het midden is aangewezen, betee-
kent dit een achteruitgang, zooals de al
gemeene beschouwing reeds heeft aange
wezen, De druk der tijden zal in Frankrijk
zich veel en veel krachtiger moeten doen
gevoelen, wil daar in regeeringskringen een
verandering des geestes intreden, zoodat
meer inzicht kome in den samenhang van
de gansche menschheld.
Er is hoop. Lavai's positie is niet meer
zoo stevig, gelijk bij de laatste oarlements-
zittingen is bewezen. Dientengevolge spant
de oppositie zich krachtig in met het oog
op de verkiezingen van 1932!
Engeland. Zwaar deed zich gelden de
crisis-invloed. Snowden aan het departe
ment van financien moest de belasting-
schroef al meer aandraaien en tevens be
zuinigingen invoeren. Op het beslissende
moment liet de arbeiderspartij de leiders
echter in den steek en toen vonden Mc
Donald, Snowden en enkele anderen den
moed om zich los te maken van hun partij
die hen trouwens uitstootte en zich
te wijden aan het landsbelang. Mc Donald
vormde, toen zijn labourkabinet was afge
treden, een nationale regeering met be
hulp van conservatieven en liberalen. Ook
bij de laatstgenoemden echter vertoonde
zich de splijtzwam: Lloyd George, slechts
door enkelen gevolgd, scheidde zich al. Het
optreden van het nationale kabinet Mac
Donald gmg vergezeld van nieuwe verkie
zingen voor het Lagerhuis. Slechts zelden
heeft een partij zoo'n nederlaag geleden als
hier de arbeiderspartijzij is als het ware
uit het Lagerhuis weggevaagd! De conser
vatieven behaalden alleen een meerderheid
en dat heeft ongetwijfeld in de hand ge
werkt, dat Engeland, zij het gematigd, den
weg der protectie heeft betreden. Een
deel der conservatieven onder leiding van
Churchill gaat men nog lang niet ver ge
noeg, doch vooralsnog weet Baldwin den al
te krachtigen aandrang zijner partljgenoo-
ten te weerstaan. Waar het aantal werk
loozen tusschen de 2'h en 3 millioen blijft
bedragen, is nog zeer de vraag of Churchill
op den duur niet als overwinnaar te voor
schijn zal treden!
Een moeilijke beslissing voor de Engel-
I sche regeering ls ongetwijfeld geweest de
opheffing van den gouden standaard, daar
Engeland daardoor gedeeltelijk prijs gaf
zijn leidende positie op de wereld-geld
markt; de nood dwong echter!
Dat in Engeland, dat zijn tradities altijd
bijzonder in eere pleegt te houden, geestes-
verandering intreedt, het beste is dat be
wezen door de muiterij op de vloot, al
heeft men dit zooveel mogelijk verdoezeld.
Het was een krachtig sprekend staatje!
Ook met de Koloniën heeft het moeder
land groote last gehad. Britsch-Indië, niet
meer tevreden met den dominion-status,
strijdt voor volledige onafhankelijkheid
en slechts met inspanning van alle krach
ten heeft het Engelsche gezag onder lei
ding van lord Irwin als onderkoning de
non-coóperatie-beweging, door Gandhi in
gezet, om van de lijdelijke ongehoorzaam
heid maar te zwijgen, tijdelijk overwon
nen. Na het verleenen van amnestie aan
Gandhi en de zijnen, werd te Londen een
Ronde-Tafel-Conferentie belegd, waaraan
alle partijen deelnamen, uitgezonderd die
van Gandhi. Dientengevolge werd niet be
reikt, wat men zich had voorgesteld en
een tweede conferentie volgde, waaraan
Gandhi in eigen persoon deelnam. Toch
werd ook daar practisch niet veel bereikt;
dit in hoofdzaak als gevolg van de on
mogelijkheid Hindoes en Mohammedanen
tot elkaar te brengen. Zal het verzet nu
herleven? Men zal den terugkeer van
Gandhi in zijn land moeten afwachten
om dit te kunnen beoordeelen; bepaald
gunstig ls het vooruitzicht niet!
Op Cyprus brak een beweging uit voor
aansluiting bij Griekenland, doch deze is
bedwongen. Het kost Cyprus een extra
belasting om de schade te vergoeden.
Canada, Zuid-Afrika en Australië, hoe
wel in naam nog deel uitmakend van het
Britsche wereldrijk, geven steeds meer
blijk van zelfstandigheid en ontwikkelen
zich, gelet op de crisis-toestanden, niet
onverdienstelijk. Australië staat er het
minst gunstig voor, trots een tot 't uiterste
opgevoerde protectie (sic!) en bij de ver
kiezingen daar te lande is de arbeiders
partij evenals in het moederland ten val
gebracht.
Tenslotte zij nog vermeld, hoe de prins
van Wales een reis maakte door geheel
Zuid-Amerlka als reiziger voor de Engel
sche marktbelangen!
Spanje. De dictatuur, na Primo de
Rivera z.g. afgeschaft, maar door Beren-
guer voortgezet, bleek zich te hebben
overleefd en maakte plaats voor een ka-
binet-Aznar, dat een terugkeer tot het
parlementarisme zou voorbereiden Spoe
dig bleek echter, dat de dictatuur te lang
was doorgezet. De republikeinsche partijen
hadden te veel steun gekregen uit kringen,
die van huis uit behoorden tot de monar
chisten en half April brak een opstand uit,
die koning Alfonso beroofde van zijn
macht. De door Zamora geleide beweging
verliep zonder veel bloedvergieten en men
liet de koninklijke familie rustig naar het
buitenland vertrekken. Later werd wel-is-
waar vonnis over den koning geveld, doch
dat is een theoretische kwestie! Zamora
vormde het eerste republikeinsche kabinet,
om plaats te maken voor een regeering-
Azana, toen de nieuwe Cortes zich z. 1, te
krachtig richtte tegen de R.-K. Kerk. De
communisten trachtten natuurlijk in het
troebele water van een revolutie te vis-
schen, maar behalve een aantal stakingen
en eenige gevallen van sabotage wisten zij
toch geen onheil aan te richten. Zamora
is tot eersten president gekozen.
Portugal. Hetzelfde beeld van altijd:
eenige pronunclamento's tegen de regee
ring, die zich echter wist te handhaven.
Feitelijk heerscht ook daar een soort dic
tatuur. Gevaarlijk leek aanvankelijk de
opstand op Madeira, waarbij zich de Azo-
ren aansloten, doch een honger-blokkade
bracht vrij spoedig de onderwerping.
Italië. Zonder schokken van beteeke
nis bevestigt Mussolini zijn bewind en, al
ondervindt ook het fascisme de crisis
gevolgen, het past zich niet onverdienste
lijk aan de omstandigheden aan. Enkele
wisselingen in de leiding beteekenen prac
tisch weinig, daar immers Mussolini de
alhpa en omega blijft. Het is een onge
kende kracht, zoolang de duce leeft; komt
hij echter ooit te vallen, dan kan het de
grootste zwakte wel eens blijkenDe
pas herstelde betrekkingen met het Vati-
caan werden op een zware proef gesteld
door een geschil over de al of niet ver-
eenigbaarheid van het lidmaatschap van
cie fascistische partij en de R.-K. actie,
maar tenslotte werd toch een oplossing ge
vonden, die eenigszins bevrediging schenkt.
Op buitenlandsch terrein werd een ge
lukkige politiek gevoerd, die het aanzien
van het land zeer ten goede is gekomen.
Oostenrijk. De nood in Duitschland
had als steeds direct zijn terugslag op het
schamele overschot der voormalige Donau-
monarchie en opnieuw moest een beroep
op den Volkenbond worden gedaan om
steun, waaraan gewillig werd voldaan, na
dat het tolverdrag met Duitschland offi
cieel was begraven om bij tijd en wijle
te herleven! De regeering Ender maakte
plaats voor een kablnet-Buresch, terwijl
bondspresident Miklas als zoodanig werd
herkozen.
Het bestaan der gewapende Heimwehr-
beweging dreigde een oogenblik gevaarlijk
te worden, toen onder leiding van dr.
Pfriemer een Putsch werd gewaagd. Deze
was echter te stuntelig opgezet en viel
dientengevolge direct ineen, Het gevaar
blijft evenwel onverminderd voortbestaan,
gelet op de uitlatingen van vorst Starhem
berg en de vrijspraak van Pfriemer c.s.
Afdoende ingrijpen door de Helmwehre te
ontwapenen durft de regeering niet en
dientengevolge kan zij eveneens moeilijk
de republikeinsche arbeidersorganisaties
te fel aanpakken, M.a.w., het gevaar van
een burgeroorlog blijft!
Hongarije. Na vanaf het bolsjewistisch
avontuur na den wereldkrijg steeds aan
het bewind te zijn gebleven, is graaf
Bethlen afgetreden en vervangen door een
kabinet onder Julius Karolyi, dat Bethien's
politiek ongewijzigd voortzet. Enkele com
plotten van communistische of andere
origine werden gemakkelijk onschadelijk
gemaakt. Horthy bezet als „warm-houder"
r.og steeds den koningstroon der Habs-
burgers. Zonder de herhaalde verklaring
der Kleine Entente, (die nog onverzwakt
wordt gehandhaafd) dat een herstel der
monarchie een casus belli zou zfjn, was
prins Otto al hersteld op den troon zijner
vaderen! Op den duur zal het niet af te
wenden zijn!
Polen wordt nog steeds door Pllsudskl
bestuurd. Het is er een „Poolsche Land
dag". De pogingen voor een Oostelijk Lo
carno zijn tot mislukking gedoemd, hoezeer
de nood in Duitschland ook moge stijgen.
Gelegen tusschen Duitschland en sovjet-
Rusland voelt het zich daarom weinig «op
zijn gemak!
De Balkan Europa's oude vuurhaard
hield zich over het algemeen rustig. De
actie der komitadzjis bedreigde weliswaar
eenige malen de naer verhouding vrij
gunstige verstandhouding tusschen Zuid-
Slavtë en Bulgarije, doch Bulgarije, onder
leiding van Liaptsjef of Mallnof, toonde
zich zeer tegemoetkomend. Misschien mede
onder de Inwendige bedreiging der com
munisten, die zich daarbij bijzonder fel
weren evenals in Griekenland, waar Veni-
zelos de teugels van het bewind vast In
handen houdt.
In Z.-Slavlë herstelt koning Alexander,
die juist 10 jaar aan de regeering was,
langzaam aan normale toestanden maar de
gemoederen In Kroatië kan hij niet bevre
digen, zoodat van die zijde het streven
naar zelfstandigheid voortduurt. In Roe
menie is na het houden van parlements
verkiezingen Maniu heeft zich geheel
teruggetrokken uit de politiek een re
geering Jorga gevormd met steun der libe
ralen. Uit Albanië, dat onder Italie's greep
berust, valt slechts te vermelden de mis
lukte aanslag op koning Zogu.
Tweemaal had een Balkanconferentie
plaats, resp. te Saloniki en Konstantinopel.
Rusland Stalin weet zich volledig te
handhaven en kan in menig geval de
uiterste gestrengheid, waarmede vroeger
werd opgetreden, vervangen door lank
moedigheid. Het is het beste bewijs, dat de
sovjets nog heer en meester zijn in het
zoo uitgestrekte land! Met de grootste
kracht blijft men bezig aan de uitvoering
van het 5-jaren-plan, dat officieel natuur
lijk een volledig succes heet. Al is de wer
kelijke toestand wel wat anders, toch is
veel bereikt, zoodat evenmin van een vol
slagen echec kan worden gesproken. Met
de arbeiders en hun belangen wordt echter
op zoo rigoureuse wijze rondgesprongen,
dat in geen enkelen „kapitalistisehen"
staat iets dergelijks door de arbeiders zou
worden geduld. Door de lage prijzen der
Russische producten vormt de sovjet-han
del een ernstig gevaar voor het Westen en
de antl-dumpingsmaatregelen zijn daarom
ten opzichte van de Russische goederen
geheel verantwoord; te meer, waar het de
sovjets op die wijze te doen is te bevor
deren de algemeene wereld-revolutie, die
op den langen duur de sovjet-heilstaat
alleen zal kunnen redden van den onder
gang.
Vermelden wij uit ons werelddeel dan
nog de stakingen en uitsluitingen in Skan-
dinavie, het Woldemaras-proces met de
gevolgde amnestie in Lithauen, de fascis
tische campagne in Finland, waar de 70-
jarige Svinhufvud tot president werd ge
kozen, dan kunnen wij. waar Zwitserland
en Tsjecho-Slowakije niets bijzonders op
leverden, gevoegelijk overstappen naar:
Azië Turkije ontwikkelt zich onder
het bestuur van Kemal Pasja rustig in
modernen geest. Palestina zucht nog altijd
onder de tegenstelling tusschen Arabieren
en Zionisme, de kleine staten geven weinig
aanleiding tot nadere beschouwing, wat op
zich zelf een gunstig teeken is. Ernstig is
de situatie verder naar het Oosten, dank
zij het Chineesch-Japansch conflict. Om
de aandacht af te wentelen van de moei
lijke financieele omstandigheden heeft Ja
pan afleiding gezocht door een actie in
te zetten in Mandsjoerije, waar het zulke
groote belangen heeft, Aanleiding daartoe
was makkelijk te vinden, al was het alleen
maar in het Chineesche bende-wezen. Ja
pan liet zijn troepen oprukken en een
maal de militairen in beweging gebracht,
had Japan ze zelf niet meer in bedwang,
zoodat de militaire partij verder is gegaan,
dan aanvankelijk in de bedoeling der re
geering lag, die plaats maakte voor een
meer naar rechts georiënteerde onder ïnu-
kai. Wat er nog zal groeien uit deze actie
is niet te zeggen, maar zij vormt een be
dreiging voor den vrede gelet op de be
langen der sovjets en van de andere mo
gendheden. Het feit, dat het beroep op den
Volkenbond China geen voldoening schonk,
heeft ook daar wisseling van bestuur ten
gevolge gehad; Tsjang kai sjek is heen
gegaan als president en de macht van
Nanking gaat vermoedelijk eerst over op
Kanton. De Chineesche eenheid is altijd
nog een fictie!
Tot slot Amerika De hoog-conjunctuur
heeft in de Vereenigde Staten zelfs vol
ledig plaats gemaakt voor een laag-con-
junctuur. Meer dan 1200 banken zijn ge
sprongen; het aantal werkloozen wordt
geschat op pLm. 71/» millioen! President
Hoover heeft met forsche hand moeten in
grijpen, voor zoover het parlement, dat
een hem vijandige meerderheid heeft ver
kregen. het hem mogelijk heeft gemaakt.
Nimmer waren de kansen op een democra
tische overwinning voor de keuze van een
president, in 1932 zoo gunstig!
Revoluties hadden plaats in Chili. Peru.
Brazilië en Argentinië. Reden om er bij
stil te staan ls er niet, waar deze gebeur
tenissen naar buiten geen gevolgen
hebben.
Wie heengingen.
Uit de lange dooden-lijst willen wij ver
melden:
Nauwelijks was het jaar begonnen, of
heenging de oude maarschalk Joffre, de
overwinnaar aan de Marne, die daarmede
den grondslag legde voor de Duitsche
nederlaag. Spoedig daarop volgde de zus
ter van den Engelschen koning, dan de
Fransche schrijver Claude Anet, de Zuid-
Afrikaan sir Percy Fitzpatrick, de Britsch-
Indlsche leider der nationalisten Molillal
Nehroe, de Italiaansche oud-minister
Tittoni, de Australische zangeres Nellie
Melba, de ex-groot-hertog van Oldenburg,
de Engelsche politicus Vernon Hartshome,
de vroegere Duitsche rijkskanselier Her
mann Muller, die het vredesverdrag van
Versailles mede onderteekende. kardinaal
Maffi, de prins van Thurm en Hohenstein,
de winnaar van den Schneider-cup Wag-
horn, de Fransche ex-president Fallières,
de Belgische schrijver Pol de Mont, de
Zweedsche aartsbisschop Söderblom, groot
strijder voor den vrede en voor een sa
mengaan der Kerken, de Japansche ex-
premier Hamaguchi, die overleed aan de
gevolgen van den op hem gepleegden aan
slag, de Poolsche ex-mlnlster van buitenl.
zaken Skrzynski, de groote uitvinder
Thomas Alva Edison, wiens uitvindingen
nog dagelijks toepassing vinden over de
gansche aardbol, de Oostenrijksche schrij
ver Arthur Schnitzler, de Engelsche mijn-
werkerslelder Cook, de voorzitter van den
Pruislschen Landdag Barteis, de Fransche
oud-minister Loucheur, de Pruisische
oud-minister von Loebell, de Duitsche
generaal von Mudra, de Engelsche oud-
minister Mc Namara, de Italiaansche oud-
premier Salandra, onder wlen Italië de
zijde der geallieerden koos in 1915, en de
broeder van den duce Amaldo Mussolini.
Rampen.
Talrijk zijn de rampen, die de wereld
teisterden. Wij zullen ze niet alle rele-
veeren, slechts volstaan met het opsom
men der voornaamste. Hoe vele slacht
offers eischte de luchtvaart. Zwaar ge-
8—4
