„ARNHEM"
Humor uit het Buitenland.
ONZE BRIDGE-RUBRIEK.
LEVENS
VERZEKERING
MAATSCHAPPIJ
VRAGENRUBRIEK.
KUNST EN LETTEREN.
LAND- EN TUINBOUW.
BURGERL. STftND v. LEIDEN
Wij zullen haar ieeren dan
sen en piano-spelen tegelijk. Dan
kan ze zichzelf begeleiden als ze
danst.
De ex-taxl-chauffeur naait een ïogèe van aer trein.
(Humorist).
Zoon „Hoe lang ben je getrouwd, vader
Vader„Vijftien Jaar, jongenlief."
Zoon „En hoe lang moet u het nog blijven
(Passing Show).
Dame ,Ds zoek een Sint Niklaas cadeautje voor eer.
neer die voor de kranten schrijft."
Tactlooze winkelbediende „Wat zoudt u dan denken
van een mooie prullemand, dame
(Passing Show).
Wat was het meest ver
schrikkelijke tijdens den zond
vloed
Dat ze in die dagen geen
parapluies hadden, meester!
In den tegenwoordigen tijd
is het noodzakelijk, dat iedere
Franschman een offertje brengt.
Ik heb het besluit genomen het
geld dat ik totnutoe aan fooien
besteedde, aan vrijwillige belas
ting te betalen.
De man. die een cadeautje heeft ont
vangen Het kloktHet kloktIk hóór
het klokken
Ik heb gehoord, dat je
vrouw erg ziek is. Toch niet ge
vaarlijk
Neen, ze is alleen gevaar-
luk als ze gezond is!
XXXVIII.
KERSTMIS-BRIDGE.
Om niet al te eentonig te worden in
de behandeling van de verschillende Sans
Atout tellingen, en om eenige afwisseling
voor mijne lezers te geven, volgt hier een
artikel hetwelk mij in de pen is gegeven
door lezing van een redactioneel artikel in
het laatste nummer van het nieuwe Ame-
rikaansche Bridge Magazine.
Bridge wordt hoe langer hoe meer ge
speeld ook in Holland. Honderden en dui
zenden aanhangers telt het spel. Clubs,
Bridge-avondjes, wedstrijden, competi
ties, alles wordt gevormd om meer en meer
Bridge te spelen. Het is een dusdanige
plaats in de samenleving gaan innemen
dat het mij niet zou verwonderen indien
het nu reeds van grooten invloed op
schouwburgbezoek, boeken lezen enz. was.
Gedurende de laatste jaren hebben wij
herhaaldelijk gedacht dat de populariteit
van het spel nu wel zijn grootste hoogte
zou bereikt hebben. Elk jaar is echter de
toetreding tot het gilde der Bridgers
grooter geworden en het ziet ernaar uit
dat dit jaar deze toename grooter zal
zijn dan ooit tevoren. Bridge heeft de
positie van het meest populaire kaartspel
van alle tijden, onaantastbaar inge
nomen.
Het eenige wolkje aan den Bridge ho
rizon, voorloopig weliswaar nog onbetee-
kenend doch wel de moeite waard er aan
dacht aan te schenken, en hetwelk op
den duur in staat zou zijn een schaduw
op de Bridge-populariteit te werpen, is
de critiek aan de speeltafel, speciaal die
van den partner.
Vele spelers schijnen er een soort be
hoefte aan te hebben, steeds onhebbe
lijke aanmerkingen te maken op hun
partner, op zijn bod of op zijn spel. Niet
alleen nadat het spel afgeloopen is. maar
zelfs gedurende het spelen. Speciaal' tus-
schen man en vrouw komen deze critie-
ken herhaaldelijk los. De criticus, ge
woonlijk de Blinde, vergeet dikwijls dat
zijn critiek gevormd is nadat hij de spel
len van 1 of 2 der tegenstanders heeft
gezien. Bovendien is zijn critiek in vele
gevallen geheel ongemotiveerd of zelfs
flagrant onjuist. Maar zelfs indien zijn
critiek volkomen juist was, welk recht
heeft hij dan nog ze op een onaangename
manier te uiten?
Deze critiek manie is niet geschikt om
de populariteit van het spel te verhoogen.
Voor den partner is zij zeer onaangenaam
de tegenspelers hebben er als regel
slechts een medelijdend glimlachje voor
over. De partner zal het als regel zelf
niet apprecieeren om op een onaange
name wijze op fouten gewezen te worden
maar zeer zeker zal hij er het nut niet
van inzien dat iedereen in de buurt van
zijn speeltafel, eveneens op de hoogte
wordt gebracht.
Hoort men een voetbalspeler ooit tegen
zijn medespeler zeggen „Wat stom" in
dien deze een kans tot scoren heeft ge
mist? op dezelfde wijze waarop een
Bridgespeler zegt: Je hebt door je stomme
spelen 3 slagen vergooid?" Het tegendeel
is waar. Als regel wordt hij op den rug
geklopt en wordt hem toegevoegd: „de
volgende keer beter".
In een Tennis-double eveneens een
team-strijd evenals Bridge zal dan de
partner zich onaangename opmerkingen
veroorloven indien zijn medespeler een
slag mist? Integendeel: men hoort „hard
luck" of „hij was niet te halen". Ja zelfs
..Partner het was mijn schuld ik had
de vorige bal moeten afmaken."
Waarom kan de geest van deze open
luchtsporten niet eveneens bestaan aan
de Bridgetafel? Waarom komen hier nij
dige gezichten, medelijden schouder-op
halen, neersmijten van kaarten of onheb
belijke opmerkingen, in dergelijke geval
len voor?
Het resultaat van onhebbelijke critiek is
als regel tegengesteld aan hetgeen de cri
ticus ermede wil bereiken. De becritiseer-
de wordt óf boos óf zenuwachtig en in
beide gevallen zal dit zijn spel beïnvloe
den. Indien de partner 2 slagen heeft
vergooid zal een onhebbelijke critiek deze
slagen niet kunnen terugwinnen doch
dikwijls ten gevolge hebben dat hij in het
volgend spel opnieuw een steek laat
vallen.
Men beweert wel eens dat deze critiek
een gevolg is van het spelen om geld.
Hiermede ben ik het niet efens. In par
tijtjes waarin om des Keizer's baard wordt
gespeeld of tegen een dusdanig tarief dat
dit voor geen der spelers een enkele emo
tie kan geven, komt deze critiek ook voor
en zelfs dikwijls in heviger mate.
Wellicht past mij zelf een .,Mea culpa".
Mogelijk, zelfs waarschijnlijk, overtreed
ook ik wel eens de grens. Laten wij ech
ter gezamenlijk trachten ons te verbete
ren! Juist in dit seizoen van Kerstmis en
Oudejaarsavond, de dagen van Vrede en
Goodwill, de tijd van goede voornemens,
kunnen wij trachten deze gewoonte af te
zweren.
Nadat het spel is afgespeeld, kan in
dien de andere spelers hiertegen geen
bezwaren hebben, een kort „post mortem"
van het spel gehouden worden, op vriend
schappelijke wijze op tekortkomingen, op
een betere spelmethode, worden gewezen,
speciaal als om een opinie wordt ge
vraagd. Dit kan slechts tot verbetering
van het spel en de spelers leiden. Gedu
rende het spel zal echter slechts een „well
played partner" op zijn plaats zijn.
Aan allen voor wie critiek een tweede
natuur is geworden, bevelen wij aan
deze raadgevingen te volgen. Zij zullen tot
resultaat hebben:
a. een prettiger verhouding aan de
Bridge-tafel.
b. beter spel van Uw partner,
c. beter resultaat van Uw samenspel,
d. grooter populariteit voor Bridge,
Ik wil dit laatste artikel in 1931 niet
beëindigen zonder een woord van dank
voor de vele bewijzen van appreciatie die
ik over mijne Bridge-artikelen mocht ont
vangen. Toch hoor ik haar naar mijn zin
nog te weinig over moeilijkheden of
kwesties welke zich hebben voorgedaan
en waarover mijn oordeel wordt ingeroe
pen. Nogmaals verklaar ik mij steeds
gaarne bereid alle vragen of kwesties
welke mij worden voorgelegd naar beste
weten te beantwoorden. Dikwijls zouden
deze aanleiding kunnen geven tot het be
handelen van een speciaal punt hetwelk
ook voor anderen van interesse zou zijn.
Ik hoop dan ook wat dit betreft maar
op 1932 en wensch al mijne lezers hierbij
GROOT SLEM KERSTDAGEN!
A. J. VERSTEEG.
RECLAME.
Een polis der
is een waarborg voor het welzijn van Uw
gezin.
6200
C. M. van S. te H. Hazerswoude, Rijn
dijk, Alphen, Zwammerdam, Bodegraven,
Woerden, Harmeien, Utrecht, Amersfoort,
Hoevelaken, Voorthuizen, Oud en Nieuw
Milligen, Apeldoorn, Teuge, Twello, De
venter, Kolmschate, Holten, Markelo, Goor
Delden, Hengelo, Enschede. Totaal 181.3
K.M,
IN DE LAKENHAL.
Graphisch werk van Oswald Wenckebach.
Ofschoon Oswald Wenckebach in de
eerste plaats beeldhouwer is er hangen
nog een aantal photo's van niet geexpo-
seerde sculpturen moet men zijn gra
phisch werk niet onderschatten. Dit ver
toont in de eerste plaats de welgefun-
deerde techniek waarover wij gisteren
spraken, een technische kennis en ver
mogen, die haar grondslag vooral vinden
in de anatomische kennis van het men-
schelijk lichaam. Hij weet precies, hoe een
spier of een spierstelsel zich gedraagt bij
de buiging van hand, arm, been of het
geheele lichaam. Hier een kleine uitkui-
ling, daar een kleine welving, even verder
een strakke spanning.
vindt dat zelfde terug, wanneer u
zijn houtsneden en litho's beschouwt, en
natuurlijk is het bij de houtsneden naar
den aard der techniek minder gedetail
leerd dan bij de litho's. Doch de aandui
ding is bij de hout-sneden van dien aard,
dat de suggestie volkomen is.
Dat er een romantische gezindheid in 't
werk van Wenckebach is, hebben we gis
teren reeds summier aangeduid bij enkele
beelden. In het graphisch werk spreekt
dit nog duidelijker. Men zou kunnen spre
ken van een mystiek realisme, het mystiek
realisme van de Germaansche rasziel, dat
wellicht in de graplrische kunsten wel zijn
treffendste uiting vond in de etsen van
Rembrandt. Het is geen toeval, dat ik
dien naam hier noem. Ik vindt, vooral in
de litho's een sfeer, die in de verte aan
Rembrandt herinnert.
Bekijken we de groote litho van den
„Barmhartigen Samaritaan", dan treft in
de eerste plaats de mooie compositie', de
liggende man het hoofd steunend op de
hand, het eene been opgetrokken terwijl
over hem zich buigt de Samaritaan. Het
rhythme der lijven is hier zeer mooi.
In de tweede plaats treft U, hoe zoo'n
arm. zoo'n been zijn geteekend. Het zijn
geen doode vormen en vlakken, doch ge
voelt achter de vormen beenderen, spieren
de ligging van het weefsel. En eindelijk
creft U de sfeer, waarin het geheel is op
genomen, het licht dat komt uit. de duis
ternis van den diepen avond. Het is een
visioenair, een mystiek realisme.
Er is nog een kleinere litho gewijd aan
1 zelfde gegeven, anders van compositie,
serieus van teekening, echter niet zoo diep
van stemming, althans voor ons gevoel,
toch een subtiel werk.
Ten slotte heeft Wenckebach zijn visie
op dit gegeven in een mooie houtsnede
vastgelegd.
Bijbelsche gegevens heeft Wenckebach
met zekere voorliefde tot ontwerp voor
zijn composities genomen en ook hierin
herinnert hij aan het beroemde voor
beeld, dat wij noemden. Ten einde mis
verstand te voorkomen, zij even opge
merkt, dat hier van navolging geen sprake
is. En trouwens wat zou het hinderen, als
hU zich aan een beroemd voorbeeld had
geschoold. Deze persoonlijkheid is sterk
genoeg om vrij te staan.
Zoo vind ik een fraaie litho „Grafleg
ging" een „Vlucht naar Egypte" een
tweemaal behandeld „Christus in Geth-
semané". Indrukwekkend is vooral die
met den biddenden eenzamen Christus en
duister gehouden jongeren op den voor
grond.
Vol van visioenaire romantiek is ook de
prachtige litho „Ruiter in den nacht",
een stormende figuur door den zwiepen-
den regen. Onwillekeurig schiet ons de
versregel te binnen:
„Wer reitet so spat durch Nacht und
Wind?" al klemt deze wilde jager dan
geen acksend Kind" in zijn armen. Harts
tochtelijk bewogen en sterk van sentiment
moet een kunstenaar zijn, die zooiets op
steen teekent.
Tenslotte over de houtsneden een kort
woord. Er is een vrouwenkopje. Het valt
per H.A. 3500 K.G.
op met hoe weinig middelen hier een
maximum van fijne expressie is bereikt.
Er is een houtsnede van twee acrobaten,
waarvan de een op den schouder des an
deren staat. In de plastische statuur der
lichamen herkent ge den beeldhouwer.
Er zijn ook weer Bijbelsche voorstellin
gen als „Izaak zegent Jacob", waarbij ge
heel de nadruk is gelegd op de vrome,
wijze uitdrukking van het blinde gezicht
des aartsvaders.
Er is een „Verloren Zoon", waarbij in
enkele vlakken, zwart tegen wit, het
mededoogen van den vader, het hulpbe
hoevende en schuldbewuste van den zoon
ligt uitgedrukt.
Zoo zijn er nog houtsneden van de
„Kruisafname", de „vlucht naar Egypte",
doch het dunkt ons onnoodig hier een
catalogus te laten afdrukken. Deze werken
spreken in hun decoratieve en stemmings
volle werking voor zich zelf.
Men wride ook zijn aandacht aan de
litho's welke op de tafel liggen en die
indertijd v/erden opgenomen als illustratie
van Dr. Kalff's boek over .De Vliegende
Hollander". Men lette verder op door Mid-
deleeuwsche voorbeelden geïnspireerde
litho's als .Doodendans".
De Leidsche Kunstvereeniging is inder
daad wel zeer gelukkig geweest, toen ze
besloot een expositie van het werk van
Wenckebach in te richten. En we zijn
er haar dankbaar voor.
Moge de tentoonstelling gedurende dc
feestdagen druk worden bezocht.
O
DE LANDBOUW IN HAARLEMMERMEER.
Dc resultaten van 1931.
Uitgestrektheid dei gronden van dezen
polder: bouwland 13.552 HA.; blijvend
grasland 1838 H.A.: tuingronden 1248 H.A.;
bosch 3 H.A.; dijken en bermen 560 H.A.:
veld- en spoorwegen 425 H.A.; onbelast
bare eigendommen 610 H.A.: erven van ge
bouwen en lustplaatsen 289 H A.; totale
oppervlakte der gemeente 18.525 HA.
Bezette oppervlakte en geschatte op
brengst bouw- en grasland:
Granen: Wintertarwe 3670 H.A. (oobr
per H.A. 30 H.L.); zomertavwe 1100 H.A
(oobr. 24 H.L.); rogge 100 H.A. (opbr. 24
H.L.); wintergerst 40 HA. (opbr. 35 H.L.);
zomergerst 450 H.A. (oobr. 35 H.L.); haver
800 H.A. (opbr. 50 H.L.); totaal granen
6100 H.A.
Peulvruchten: Veldboonen 400 H.A. (op
brengst 20 H.L.); erwten 1000 H.A. (ODbr.
50 H.L.lbruine en witte boonen GO H.A.
(oobr. 30 H.L.l; tot. peulvruchten 1460 H.A.
Handelsgewassen: Koolzaad 16 H.A. (op
brengst 20 H.L.l: bruin mosterdzaad 40
H.A. (opbr. 15 H.L.l: geel mosterdzaad 300
H.A. (onbr. 18 H.L.l; karwijzaad 715 H.A.
(opbr. 18 H.L.); blauwmaanzaad 235 H.A.
(onbr. 300 H.L.l; vlas 40 H.A. (opbr. 6000
K.G.); kanariezaad 150 HiA. (opbr. 15
Hl.); andere handelsgewassen, zooals
roode en witte kool enz. 450 H.A.; totaal
handelsgewassen 1946 H.A.
Land- en tuinbouwzaden: suikerbieten-
zaal 25 H.A.; sninaziezaad 175 H.A.; knol-
en raapzaad 50 H.A ajuin of uienzaad 2
H.A.; radijszaad 60 H.A.; Oosl-Indisch-
kerszaad 2 H.A.; andere, zooals koolrapen,
boerenkool enz. 30 H.A.; totaal land- en
tuinbouwzaden 344 H.A
Knol-, wortel- en bolgewassen: con
sumptie-aardappelen 700 HA. (opbr, 250
HL.); suikerbieten 1400 H.A. (oobr. 29,000
K.G.): mangelwortels en voederhieten 302
H.A,: koolranen en knollen 30 H.A gele
wortelen of naardeneen 2 H.A.; uien 3 H.A.
'ODbr. 210 baaltjes a 50 KG.): andere zoo-
als sjalotten, kroten enz. 20 H A.. totaal
knol-, wortel- en bolgewassen 2457 H.A.
Groenvoedergewassen: Roode klaver 750
H.A. (onbr. 25.000 KG): witte klaver 10
H.A.' mengklaver 75 H.A. (opbr. 13 000
KG); lucerne 25 H.A.; kunstwelden 300
H.A.: wikken 15 H.A.; andere, zooals groen
maïs 10 H.A.; totaal groenvoedergewassen
1185 H.A. Opbrengst hooilood 1ste snede
GEVESTIGD -
M. W. Becks, dienstbode, Plantsoen 99
H. M. van Bergen, pianostemmer. Steen
straat 35a M. Bliss, H. de Grootstraat 1
E. van Ingen—Boekhout, Koninginne-
laan 21 E. E. Brewer, Hoogewoerd 92
F. H. J. Bruyns, Rapenburg 8 F. M.
H. van der Cammen, Rapenburg 1 D.
C. van Delft en fam., Conglerge, Nachte
gaallaan 18 E. B. J. van Doorn, Zoe-
terw. Singel 99 J. Knape en fam., Lijs
terstraat 8 A. Dulle, dienstbode, Oegst-
geesterlaan 6 G. van Duijl, dienstbode.
Öranjegracht 39 J. C. van Egmond,
loopknecht, J. W. Frisostraat 39 J. van
Egmond, straatmaker, de Wetstraat 25
P. van Egmond en fam., straatmaker, de
Wetstraat 25 A. G. van Gaaien en fam.
schilder, W. Rozenstraat 27d. C, H. Geel
Rijnsb.weg 69a L. Grosscheidt, dienst
bode, Maredijk 151 P. M. Haak en fam.,
schilder. Morschweg 158 A. M. A.
Iïeijnis, telefoniste. Jan van Goyenkade
20 J. A. van 't Hoog ass. chef, Rijn
en Schiekade 39 C. Hufermann, dienst
bode. Nieuwe Rijn 62 G. L. Hütter, idem
Plantsoen 57 F. H. W. Plena—Klinken
berg, de Genestetstraat 52 L. M. Fe-
juthKrause, dienstbode, Rapenburg 31
A. Lulersweiler, dienstbode, Zoeterw. Sin
gel 104 W. F. van der Lelie en fam.,
tuinman. Maredijk 177 Ch. L. Martini,
dienstbode. Fagelstraat 29 N. M. van de
Meeberg, dienstbode, Vischmarkt 910
D. van der Plas en fam,, fabr. arbeider,
Koninginnelaan 46 S. W, van Pijlen,
kellner, Kruisstraat 46 J. Ravensbergen
van Speijkstraat 39 H. G. A. Reuter,
Koninginnelaan 90 J. Roth, Witte Ro
zenstraat 60 H. Schipper, timmerman.
Levendaal 145 W. Schouten, dienstbode.
Witte Rozenstraat 14 J. P. van Schra-
vendijk, opz. rijks waterstaat, Rijn en
Schiekade 135 A. Schwieters. dienst
bode. Oegstgeesterlaan 6 H. Taffijn.
grondwerker, Zijl- of Rozenpoort 2 M.
A. MolToussain,, Apothekersdijk 2
P. Veelenturf en fam., winkelier, Kanaal
straat 22 P. Visser, Botermarkt 27
E. Vonk, de Wetstraat 25 B. H. Winte
ring, timmerman, Zijlsingel 76 G. Za-
nin. granietwerker, Papengracht 11 F.
Zimmerling, dienstbode, Zoeterw. Singel
99 A. L. Zwick, dienstbode, Rijnsbur-
gerweg. 31c.
VERTROKKEN.
H. van Blankenstein, Parijs E. C.
GrootBodijn en fam. Amsterdam, 2e J.
v. Campenstr. 92 S. Boilee, Haag, Z.O
Buitensingel 87 J. S. van den Broek en
fam. Haag, Capadonestr. 10 W. S. Brandt
van den Broek, Noordwijk, Hoofdstr. 78a
A. VerkadeBruining, Utrecht Merwe-
dekanaal 231 J. F. van Eek, Zeist, Scheap
manlaan 9 B. D. E. van Blankenstein
Eiiz en fam. Haag, Vonde'.str. 61 F. de
Haan, Wassenaar, Zijdelaan 9 J, <3.
Heijnen, Haag Kraijenbofstr. 3! W. L.
Houtman, Haag, Boekhorststr. 97 G. J-
Jager, Loosdrecht, Depot Politie troepen
N, Kieft en fam., Lisse Huize de Keet,
Heereweg J. A. C. M Kieftenbelt, Haag,
Wilhelminastr. 155 W. Polman en fam„
Leiderdorp, Hoofdstr. 250 K. Reinders,
Haarlem Gen de la Reijstr 51 W. C.
Riebeek en fam., Haag, Ravcnsteinstr, 256
M, S. L. Roetering. Haag Oleanderlaan
H. de Roos en fam., IJselmuiden, Huize
Meerburg N. Rijnbende en fam., Oegst-
geest, Burg de Kempenaerstr. 77 J-
NoordSchipaanboord, Rijnsburg, Burg
Meyboonrstr. J. Schoondergang. Nijme
gen, Franschestr. 23 J. Teleng, Haarlem,
Boogstr. 6 Chr. Teljeur, Valkenburg ZH..
Heerenweg 8a J. G. Verdoorn, Polsbroek
G. Verkerk, Hillegom, Raadhuisstr. 6
J. W. de Vink. Voorschoten, Leidschestr.w.
142 C. Vljlbrief, Oegstgeest M. G.
Wessels, Oegstgeest, de Kempenaerstr. 98
C. J. Wiggers, Oegstgeet, Burg. de Kem
penaerstr. 77 C. van de Wijngaard, Am
sterdam, Palmstr. 641 M. Chr. C Wijting
Haag. Stuyvesantplein 26 E. van der
Zwet, Haag, de Genestet 15 L. van aer
Zon en fam., Zoeterwoude. Vrouwenweg
E 59 J. van Zonneveld, Haag, Bleyen-
burg 1.
