AGENDA.
BUITENLAND.
HEDEN:
Oud-Hortusgezicht. Leidsche Radio-ver-
ceniging 8 uur 15 nam.
Stadszaal: Kinderkoor „Ex Animo", 8
uur nam.
Volksgebouw: I. v. A O. 8 uur 15 nam.
K a t w ij k-a a n-Z e e, Gemeentezaal)
Spr. ds. Zandt van Delft, 7'/s uur nam.
Warmond (Hotel de Zon>: Filmvoor-
Stelling „Van bol tot bloem". 7'/i uur nam.
Dinsdag.
Katwijk aan Zee: (Gemeentezaal).
Bijbellezing. 8 uur nam.
Stadsevangelisatie, Morschweg. Samen-
ktms* 8 uur nam.
Oud e-W etering (Hotel v. d.
Bosch)Groene-Kruls-film. Th uur nam.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken wordt van Maandag 14 tot en
met Zondag 20 Dec. a.s. waargenomen
door de apotheek L. D. Pelle, Kort Ra
penburg 12, Telefoon 594.
UITVOERING TOONEELVEREENIGING
„HET NIEUWE TOONEEL
Een geslaagde avond.
Zaterdagavond gaf bovengenoemde ver-
eeniglng haar groote wlnteruitvoering in
de concertzaal „Concordia". Muzikale
medewerking werd voor dezen avond ver
leend door „The Populair Jasz" onder lei
ding van den heer N. Dreef, die zich
eenige keeren op zeer verdienstelijke wijze
liet hooren en de stemming der aanwe
zigen er aldus direct in wist te brengen.
Te ongeveer half negen verscheen de
voorzitter, de heer P. van Egmond voor 't
voetlicht en heette alle aanwezigen, en in
het bijzonder de genoodigden der verschil
lende zusterverenigingen hartelijk wel
kom. Spr. hoopte dat hetgeen dezen avond
geboden zou worden in ieders smaak zou
vallen en verzocht aller medewerking daar
het op te voeren stuk veel studie had
vereischt. Verder wenschte spr. de aan
wezigen een genoeglijken avond toe. Toen
andermaal het scherm opging was dit
voor het eerste bedrijf van het op te voe
ren drama in drie bedrijven n.l. „Het
Goudvischje" door W. G. Nouhuys. regie
de heer Nard Boer. Daar dit drama niet
geheel nieuw meer is, kunnen wij er ons
van onthouden hier den inhoud uiteen te
zetten. Maar wij mogen niet nalaten te
vermelden dat het op verdienstelijke wijze
over het voetlicht is gebracht, waarvoor
alle medewerkenden lof toekomt. Dat
deze opvoering goed tot haar recht is ge
komen is de welverdiende belooning van
harde studie geweest. In het bijzonder
traden op den voorgrond de dames mej.
Ant. de Wolff, E. v. Esv. Rossen en de
heeren J. van Es en Nard Boer. Het ap
plaus aan het einde was alleszins ver
diend. Na de pauze traden nog op „The
trio Singers", wier prestaties ook zeer in
den smaak vielen. Een gezellig bal onder
leiding van den heer C. Bink bracht het
einde van dezen succesvollen avond,
waarop „Het Nieuwe Tooneel" met genoe
gen kan terugzien en waarvan velen ge
noten hebben.
o
VEREENIGING VAN MATHESIANEN.
Lezing van prof. dr. P. .Ehrenfest.
In de geheel bezette collegezaal van het
Natuurkundig Laboratorium hield prof. dr.
P. Ehrenfest. hoogleeraar in de theoreti
sche Natuurkunde, een lezing met licht
beelden en proeven over: „Lotgevallen van
een Electron."
De voorzitter, de heer S. Sanders open
den den avond met een hartelijk woord
van welkom tot de talrijke aanwezigen en
wel in het bijzonder tot prof. dr. P. Ehren
fest die op sprekers eerste verzoek direct
bereid was deze lezing te houden. Ook
bracht hij een hartelijk woord van dank
aan prof. De Haas, prof. Keesom en dr.
Crommelin voor het wederom bereidwillig
afstaan van de collegezaal. Hierna gaf hij
het woord aan prof. Ehrenfest die aller
eerst wees op de groote sympathie, welke
hij voor de vereeniglng koestert, maar het
zeer betreurde dit omvangrijke onderwerp
in zoo'n korte tijd uiteen te moeten zet
ten. Een atoom, aldus spr. bestaat uit ker
nen. die een positieve lading hebben en
uit electronen die in elliptische kringen er
om heen gaan. Sturen we een stroom van
1 Ampère 1 secunde, dus 1 coulomb, door
een draad dan worden er als het ware 6,
10 18 electronen verplaatst. Prof. Ehren
fest gaf ons een kijkje in de geweldige ge
tallen die zooals hij zeide grooter zijn dan
waarmede men bij de Inflatie der marken
rekenen moest. Bijv. op een bolletje van 1
c.M. straal 3000 Volt gebracht gaf een
electronen aanwezigheid van 2.10.11. Doch
ook dit is weer relatief als men bedenkt
dat per millioen oppervlakte 1 electron
voorkomt. Overbrengen van electronen za
gen we o.a. met een inductieproef. De
electronen-voortgang in kouden toestand
gaat gemakkelijker dan in warmen toe
stand. Dit zagen we met de proef van het
weerstandklosje dat in vloeibare lucht
wordt gehouden. Verschillende onderzoe
kingen o.a. van: Edison, Ampère Faraday,
Maxwell, Kamerlingh Onnes en Oerstedt
werden behandeld.
Electroscopische proeven toonden de
aanwezigheid van positieve en negatieve
electronen aan.
De aanwezigheid van electronen zagen
we in een Kathodestraal en door middel
van een magnetisch veld kromtrekken.
Proeven met de foto-electrische cel ver
klaarden ons duidelijk de electronenaan-
wezigheid. Alpha. Betha en Gamma stra
len en onderzoekingen van Bohr werden
achtereenvolgens behandeld, alsmede het
Zeeman-effect.
Ook de belangrijke Einstein-thetorie en
de onderzoekingen van Einstein-De Haas
gaven een blik op het geweldig werk. dat
zij op het electronengebied hebben ver
richt.
Het zou ons werkelijk te ver voeren om
over dit zoo uitvoerige onderwerp dat prof.
Ehrenfest zoo duidelijk uiteenzette een ge
detailleerd verslag te geven.
De heer Sanders was de tolk van allen
toen hij ln met zorg gekozen woorden zijn
hartelliken dank aan orof. Ehrenfest be
tuigde, alsmede aan de heeren Van der
Starre. Smit en De Groot die hem met
zijn voorbereiding en proeven voor dezen,
avond ter zijde stonden.
WONINGBOUWVER. „ONS DOEL."
Het vijfde bouwplan gereed en het
Vcreenlglngshuis geopend.
In den kring van bestuursleden, com
missarissen. afgevaardigden van zuster
verenigingen en o.a. ln tegenwoordigheid
van wethouder Splinter, had Zaterdag
middag in perceel Pioenstraat 39 de ope
ning van het vereenlglngshuls van ge
noemde woningbouwvereniging plaats.
De voorzitter, de heer K West, memo
reerde in zijn speech na allen en in het
bijzonder den wethouder, directeur en
ambtenaren van Bouw- en Woningtoe
zicht te hebben welkom geheeten, in groo
te trekken de geschiedenis der Bouwver-
eeniging. Het gereed komen van het vijfde
bouwplan en de opening van het vereeni-
gingshuis zUn evenzoovele mijlpalen in
het verenigingsleven en elk op zichzelf
zeker een aanleiding tot feestviering. Door
de voltooiing van het laatste plan is thans
binnen de Linden-, Lelie-, Pieter de la
Court, Reseda, Pioenstraat en den Pioen
hof een gebouwencomplex tot stand ge
komen waarop de vereeniging met groote
voldoening mag terugzien. De huren zijn
zeer laag. de hoogste bedraagt f. 5.50 per
week, waardoor soms tegen de aanvanke
lijke bedoeling ln twee-gezins-woningen
moesten worden gezet. Bij het laatste plan
moest rekening gehouden worden met de
steeds verder gaande bebouwing van Zui-
derzicht en een harmonische aanpassing
daarmede gevonden worden.
Uitvoerig memoreerde spr. de geschiede
nis van het plan Kanaalstraat, dat nog
Steeds niet is voltooid, zoodat daar nog
een arbeidsveld voor de vereeniglng braak
ligt-, temeer noodzakelijk daar tegenover de
314 in den loop der jaren gebouwde wo
ningen meer dan 600 leden der vereeni
ging staan.
In den tijd, dat geen bouwplannen kon
den worden uitgewerkt, nam de vereeni
ging de behartiging van de sociale belan
gen der leden op zich. Verschillende com
missies werden voor de uitvoering en be
studeering daarvan in het leven geroepen
zooals de tuintjes-, radio-, speelterrein- en
en brandstoffenverkoop-commissie. Eerst
genoemde commissie oefent controle uit
op voor- en achtertuintjes; de voor den
aanleg en het onderhoud benoodigde plan
ten worden collectief ingekocht. De ver
wijdering en beperking van antenne-,.bos-
schen", onderzoek en advies in storings
kwesties enz. is de taak der Radiocommis
sie; die der Speeltuincommissie kan wel
algemeen bekend worden geacht, terwijl
het doel van den Brandstoffeninkoop voor
zich spreekt.
Thans nu het vijfde bouwplan is opge
leverd, brengt spr. dank aan het college
van B. en W. voor de ondervonden mede
werking. den directeur en de ambtenaren
van Bouw- en Woningtoezicht, den archi
tect den heer C. Ponsen, de aannemers
Gebrs. Bakels, uit Oegstgeest, den opzich
ter, den heer Sommeling en alle bij den
bouw betrokkenen.
Het vereenigingshuis voorziet in een
lang gevoelde behoefte. Reeds lang trok
het bestuur voor de spreekuren van keet
tot keet. Thans nu geheel uit eigen mid
delen een vereenigingshuis tot stand is ge
komen, is trots gerechtvaardigd. Trots,
omdat geen enkele bouwvereeniging in
Leiden een dergelijk gebouw bezit. Naast
het kantoor modern ingericht met op
gelegde triplex paneeltjes en geschilderd
in frissche kleuren, bevat het huls een
ruime wachtkamer door een dubbele deur
van het kantoor gescheiden en voorzien
van ruime zitbanken. Waarschijnlijk zullen
velen alleen om het wachten in een der
gelijke kamer, wij hopen het niet voor be
stuur en commissies een bezoek komen
brengen, het is dan ook. alleszins de moei
te waard!
De heer Splinter deelde allereerst na
mens den burgemeester mede. dat deze
verhinderd was aanwezig te zijn. Persoon
lijk apprecieerde spr. de uitnoodiging van
het bestuur zeer. Uit het oogpunt van
volkshuisvesting niet alleen maar ook
door de sociale maatregelen neemt de ver
eeniging in de Leidsche samenleving een
vooraanstaande plaats in. Gaarne zal spr.
in de toekomst met de Bouwvereeniging
samenwerken, al dient de verwachting
van 300 woningen ten deele teniet gedaan
te worden.
Vervolgens bestond, nadat de oud-se
cretaris de heer P. J. van Leeuwen als
blijk van medeleven met zijn oud-vereeni-
ging met enkele woorden van felicitatie
en huldiging een Drentsch {andschap had
aangeboden, gelegenheid de nieuwste hui
zen van „Ons Doel" nader te bezichtigen.
Teruggekeerd in het vereenigingshuis,
werd het woord gevoerd door den archi
tect den heer C. Ponsen, die een tweetal
gepenteekende perspectief-teekeningen v.
plan V en het vereenigingshuis aanbood
en namens het architectenbureau Ponsen
en Lohman een artistiek staand lampje
aansluitende bij een door de aannemers
aangeboden betegelde waschbak in het
kantoor.
De leden van Ons Doel verblijdden het
bestuur met een ameublement voor de be
stuurskamer. vergezeld van een naamboek
der gevers. De Federatie van Woningbouw
vereenigingen te Leiden en Omstreken
bood een schoorsteenklok aan Bloemen
vergezelden de beste wenschen van de zits-
tervereenigingen „De Eendracht", „Tuin-
stadwijk", „Buitenlust" en .Eensgezind
heid" en van enkele particulieren.
Hierna bleven bestuur en commissaris
sen nog eenigen tijd bijeen zoodat gezegd
mag worden, dat de oplevering van plan V
en de opening van het vereenigingshuis op
waardige wijze is geschied.
N.V. „IIET MOTORIIUIS".
Zaterdagmiddag is de nieuwe garage van
de N.V. „Het Motorhuis" gelegen aan den
Hoogen Rijndijk geopend. Het groote ge
bouw binnen komende merkt men de
grootte eigenlijk eerst goed. Wel heeft het
natuurlijk van buiten reeds lang mede door
den toren de aandacht aller voorbijgangers
getrokken, doch weinigen zullen vermoed
hebben, dat het een oppervlakte van 1550
M2. voor autostalling biedt, zonder één
enkelen hinderlijken steun, dank zij de
bijzondere dakconstructie van de Holland-
sche Constructie-Werkplaatsen, een ruimte
voldoende voor berging van ongeveer 150
auto's. Daar de garage uitsluitend bedoelt
is als service-inrichting, ls zij voorzien van
de meest moderne hulpmiddelen. Noemen
wij slechts de mechanische waschafdee-
ling. de pilaar-hefbrug, ten einde het sme
ren van alle onderdeelen te vergemakkke-
lijken, de hoofdlampen-beproever, de bul
ten opgestelde remproef inrichting enz.
enz. Natuurlijk is de groote stalling
ruimte centraal verwarmd om de auto's in
koude maar ook in vochtige tijden te be
schermen.
Alles tezamen genomen mogen we het
gebouw, dat een ontwerp is van architect
A. T. Kraan en gebouwd door de aanne
mers Jansen en Moens. een aanwinst voor
onze Sleutelstad noemen.
Ter eere van de opening is een kleine
„show." ingericht van diverse Ford-model
len, zoowel personen- als vrachtwagens.
Een auto waarmede de heer Steenkamp
een reis rondom de wereld volbracht, toont
liet uithoudingsvermogen van een enkelen
schakel uit de Ford-keten.
o-
HARMONICAGEZELSCHAP „D. V. V."
De jaarfeestviering.
In „Zomerlust" herdacht het Harmo
nica-gezelschap „Door Vriendschap Ver
eend" Zaterdag op waardige wijze zijn
twee-jarig bestaan. Het bekende trio Van
der Woerd en Beurze en het Jazz-gezel-
schap „Aufgepast" verleenden hun mede
werking tot het welslagen van dezen avond
„D.V.V." zelf gaf onder de vaardige lei
ding van den l.eer H. van der Velden een
aantal uitstekend geslaagde muzieknum
mers ten beste. Onlangs beschreven wij
naar aanleiding van het optreden op een
Volksbijeenkomst de verdiensten van dit
gezelschap meer uitvoerig. Daarom mee-
nen wij thans te kunnen volstaan met te
zeggen, dat zoowel de gezamenlijke num
mers als de duetten op keurige wijze in
overeenstemming met de bekendheid van
het gezelschap werden uitgevoerd. Een bij
zonder aantrekkelijk nummer was het duo
der juniores Neuteboom en Flippo, resp. 8
en 14 jaren oud! Dat de jongelui een groot
succes oogstten, behoeft geen betoog.
Een welgeslaagd bal onder leiding van
den heer A. N. van Wijk en opgeluisterd
door „Aufgepast" besloot de feestviering.
LEIDSCHE DILETTANTENCLUB.
Vijfde wedstrijdavond.
„Dolle Hans" van Fabricius blijft nog
steeds een speelstuk. Gisteravond is het
opnieuw bewezen, toen de ToOneelv. Oud-
Haagsche Brandweer op den wedstrijd der
Leidsche Dilettantenclub daarmee optrad
in Concordia. De zaal was uitverkocht, en
leefde geheel mee. Zelfs werd een paar
maal geapplaudisseerd bij open doek!
o
Abusievelijk is Zaterdag vermeld, dat
onze stadgenoot A. Pardon 25 jaar in
dienst zou zijn van de N.V. voorheen R. M.
Beuth en Zonen; dit had moeten zijn
veertig jaar.
De 26-jarige fabrieksarbeider J.'de J.
uit Alphen heeft gistermiddag tijdens een
voetbalwedstrijd ten bal dermate ongeluk
kig op het hoofd gekregen, dat hij een
hersenschuddingbekwam en door den
Eerste-Hulpdienst, haar het Academisch
Ziekenhuis moest tvorden overgebracht.
Het afdeelingsbestuur van den Cen-
tralen Bond van Spoor-, Tram-, Ato- en
Van Gend en Loos-personeel alhier heeft
een verzoek aan de directie van Van Gend
en Loos gericht, om het Van Gend en Loos-
personeel alhier in een hoogere loonklasse
in te deelen.
De goedkoope weekeindbiljetten van
Londen en Harwich naar Amsterdam, Den
Haag en Leiden zijn bij uitzondering dit
jaar voor de heenreis óók geldig Donder
dag 24 Dec. Met de goedkoope excursie-
biljetten van Londen naar Den Haag, Lei
den en Amsterdam, afgegeven 22, 23, 24,
25 en 26 December mag de terugreis bin
nen den geldigheidsduur van 17 dagen
eiken dag na Kerstmis begonnen worden.
In de Stedelijke Werkinrichting wa
ren opgenomen:
Volwassen
personen
Maandag 7 December41
Dinsdag 8 December44
Woensdag 9 December 43
Donderdag 10 December44
Vrijdag 11 December 44
Zaterdag 12 December38
De alhier tot arts bevorderde semi-
arts J. Bakker Schut is bestemd tot offi
cier van gezondheid 2e kl. bij de Ko
ninklijke marine.
De alhier tot arts bevorderde semi-
artsen Th. Castermans en W. W. de Regt
zifn bestemd tot reserve-officier van ge
zondheid 2de kl. bij het reserve-personeel
van den geneeskundigen dienst der land
macht.
De heer W. A. Vleming. leeraar bij
het middelbaar onderwijs alhier is be
stemd voor uitzending naar Ned. Indië.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
De economische kwesties.
In Bazel worden de besprekingen met
ijver voortgezet, doch alles is nog slechts
provisoir.
De Amerik. regeering heeft met de
partijleiders in den Senaat een overeen
komst bereikt, volgens welke de schulden
betalingen door de Europeesche landen,
die Dinsdag voldaan moeten worden,
worden uitgesteld, tot het Hoover-mora
torium geratificeerd wordt
Collier, de voorzitter der financieele
commissie van het Huis van Afgevaardig
den, zal heden een voorstel tot ratificee
ring van het moratorium indienen.
Het heeft de regeering heel wat moeite
gekost een compromis te bereiken. De
regeering had de andere regeeringen een
nota willen zenden, doch de politieke lei
ders wilden daarvoor geen toestemming
verleenen.
Zaleski, de Poolsche minister van bui-
tenlandsche zaken, heeft Londen weer
verlaten.
DUITSCHLAND.
Brüning cn Hitier aan het woord
De noodverordening veilig
Ongekende smokkelbewcging.
Zaterdag heeft de Amerikaansche kamer
van koQpnandel in Hotel Esplanade to
Berlijn naar jaariyksch diner gegeven.
Kykskanseüer Bruning was wegens een
ongesteldheid1 verliincieid aanwezig te zijn;
zijn redevoering werd derhalve voorgelezen
door den rijksminister van handel, Warm-
bold.
In den aanvang van deze redevoering
besprak Bruning oe noodzakelijkheid om
de Duitsche schulden te betalen door mid
del van uitvoeroverschotten. Vele landen
doen thans echter pogingen om den in
voer van Duitsche goederen te beletten.
Men staat thans voor het alternatief om
Duitschland te laten exporteeren, teneinde
te kunnen betalen, ot men verhindert
dezen export en maakt schuldejibetalmgen
voiKomen onmogelijk.
vervolgens Ketiae Bruning zich tegen
het feu, dat zoo vaak, en tegenwoordig
ook in Amerika, gezegd worai, aat. ae
ieeiiingen aoor Buitscniand in liet bui-
tenianu opgenomen, grooienaeeis veroruiKt
zyn voor ïuxe-ooeiemuen. Bruning gal toe
out net inaeruaaa wenscnenjk zou zijn ge
weest, wanneer uuiusemana mulder in net
buitenland nau geieena. nr zijn innernaad
oeuragen, voorkomende uit ae leeningen
voor luxe doeleinden gebruikt, maar net
zou voiKomen ïoutiei zijn dit te veralge-
meenen. Met cyrers staaide Bruning, uat
het percentage, aat voor xuxe aoeiemaen
geoiuiKt is, siechts zeer gering is in ver-
genjiung met de voor anaere doeleinden
gcMUiKue sommen.
vervolgens wijaae Brüning eenige woor
den aan ae bespreking aer scnuiden op
korten termijn, w^aroy nij naar voren het
komen, aat ae Duitscne scnuiaenaars alles
iieooen geuaan wat zij konaen en oewezen
heboen, aat zij wniig zijn ailes te aoen,
wat in hun vei mogen is om hun schuld -
eiscners tevreden te stellen.
Ten slotte veraedigae Bruning Duitsch
land nog tegen het verwijt van kapitaal-
vlucht en eindigde met te zeggen, aat nij
hoopte, aat net rnoent gelukken, een op-
lossiiiw te vinaen voor al ae genoemde pro
blemen op een zoo breed mogelijke en de
economische wereldcrisis werkelijk om
vattende basis. Pogingen hiertoe kuhnen
echter alleen succes hebben, wanneer alle
doelhebbenden er zorg voor dragen, dat
de vaak verkondigde axiomata betreffende
solidaire samenwerking thans eindelijk in
daden worden omgezet. De president der
V. S. heeft door zyn ingrijpen van Juni
j.l. den weg gewezen. Op zijn stelling-
nemen en dat van het Amerikaanscne
volk zal ook verder de oplossing van dit
probleem beslissend aankomen.
Ook werd nog het woord gevoerd door
den Amenkaanschen ambassadeur Sackett
die uiteenzette hoe Engeland zijn positie
als schuldeischende natie had verloren
aan Frankrijk en de V. S., die thans de
scnuldeischers van de wereld zijn gewor
den. Zij hebben weiiswaar uitvoerkapitalen
op grond van hun gunstige betalingsba
lans, maar zij hebben nog niet de traditie
van de verplichting kapitaal uit te voe
ren om daarmede wereldmarkten te ont
wikkelen, gelijk dit bij Engeland het geval
was. Ook nebben zij heet financieele lei
derschap van hun circulatiebanken niet
georganiseerd -oiïi aan die behoefte tege
moet te komen. Zij voeren wel kapitaal uit,
maar in den vorm van leeningen, die
aangetrokken worden door rentevoeten.
Garanties of zelis politieke mogelijkheden
vormden hierbij eveneens een factor. Er
zyn echter nog genoeg mogelijkheden om
nieuwe markten te openen, die thans nog
braak liggen en deze tot ontwikkeling te
brengen, zoodat zij de overschotten van
alle landen kunnen opnemen.
Hitler had een radio-rede voor de
Amerik. luisteraars willen houden, doch
deze ls verboden. Deze is nu gepubliceerd.
Het slot luidt:
„Mijn beweging erkent elke van koop
man tot koopman aangegane schuldver
plichting.
Het recht echter, om een volk uit poli
tieke overwegingen voor onafzienbare tij
den met schattingsbetalingen te belasten
en daardoor tot permanenten schuldenaar
te maken, zou de nationaal-socialistische
beweging nooit erkennen.
Mijn partij is geen beweging van ver
twijfeling, doch een beweging van hoop.
Wij gelooven, dat wij langs wettigen weg
de macht in Duitschland veroveren kun
nen.
Ons parool zal dan zijn: de wereld geven
wat wij haar verplicht zijn 't Duitsche volk
echter verzekeren, wat het noodig heeft
om als souverein volk te leven.
Wij willen niets anders dan een Moproe-
leer voor alle Duitsche mannen, vrouwen
en kinderen onder het motto: „Duitsch
land voor de Duitschers!"
Uit de verklaringen der partijen in de
begrootingscommissie van den Rijksdag
blijkt thans reeds, dat een opheffing der
noodverordening tengevolge van een voor
tijdig bijeenroepen van den Rijksdag is
uitgesloten.
Nadat de afgevaardigde van de econo
mische partij zich in principe eens had
verklaard met de nieuwe noodverordening,
zeide ook de sociaal-democratische afge
vaardigde, dr. Hilferding, dat de sociaal
democraten, hoewel zij het met vele be
palingen der noodverordening niet eens
zijn, niet haar opheffing zullen bewerken,
omdat zij uit politiek oogpunt den val
van de tegenwoordige regeering en haar
vervanging door een fascistisch regiem
willen verhinderen.
De regeering heeft maatregelen geno
men om de hulpbehoevende bevolking in
de a.s. weken goedkooper versc-h rund- en
varkensvleesch te verschaffen.
8000 centaren suiker is ter beschikking
van het Duitsche crisiscomité gesteld.
Te Hamburg hebben de communisten bij
het sluiten van de markt weer eens voor
een bloedig relletje gezorgd. Op de stand
werkersplaatsen verschenen plotseling com
munisten, die toespraken hielden. „Weg
met Brüning!" riepen en ten slotte de
Internationale aanhieven. Toen de Dom-
wacht ingreep, wierp men steenen en stuk
ken ijzer naar de beambten, die na eenige
malen in de lucht te hebben geschoten,
met scherp op de menigte vuurde. Daarbij
werd één man gedood, vier personen zwaar
en een aantal licht gewond.
Eén spreker en vier betoogers zijn ge
arresteerd.
Het smokkelwezen heeft een ongekende
hoogte bereikt.
Er zijn benden die er gepantserde auto's
op na houden en die alleen met de snelste
auto's en motorfietsen achterhaald kun
nen worden. Ofschoon de grenspolitie nu
reeds na-één aanmaning mag schieten en
talrijke slachtoffers gevallen zijn, blijft
het euvel de grootste opmerkzaamheid van
de "beambten eischen. Tusschen 1 April en
30 October zijn in de districten Düsseldorf
Munster en Keulen 25.800 gevallen aange-
gegeven.
De grenspolitie heeft in die districten in
dat halve jaar 19 millioen cigaretten
223.000 pakken cigarettenpapier, 450.000
^sigaren, 30.460 K.G. tabak, 252.600 K.G.
tarwe, 112.600 K.G. andere grutterij-arti
kelen, 860 fietsen, 125 motorfietsen en 11
auto's in beslag genomen.
o
FINLAND.
Buitengewone volmachten voor de
regeering.
De regeering heeft het reeds eerder aan
gekondigde wetsontwerp ingediend, waar
bij haar voor de eerstvolgende twaalf
maanden buitengewone volmachten wor
den verleend. O.a .wordt daarin bepaald
dat de regeering bevoegd is, na overleg
met den raad van toezicht op de Bank
van Finland, verordeningen uit te vaar
digen over den geldomloop en de crediet-
voorwaarden, zoowel als nopens de uit
gaven en den buitenlandschen handel.
Alle vorderingen moeten door den Rijks-!
dag achteraf worden goedgekeurd. Ge
schiedt dat niet, dan moeten zij weer
worden ingetrokken.
o
HONGARIJE.
Minister afgetreden.
De minister van volkswelvaart, eere-
dienst en onderwijs, prelaat Alexander
Ernszt, heeft den minister-president
medegedeeld, dat hij in verband met zijn
gezondheidstoestand en wegens het
standpunt, dat zijn partij heeft ingeno
men, zijn portefeuilles nederlegt.
o
ITALIË.
De economische richtsnoeren
Gandhi op bezoek.
In het Palazzo Venezia heeft Mussolini
het nieuwe karteldirectorium geïnstal
leerd. In antwoord op een rede van den
partijsecretaris Starace sprak Mussolini
over den toestand en de taak der partij
en vatte de nieuwe richtsnoeren aldus
samen:
De partij en alle van haar afhangende
inrichtingen moeten zich als politiek en
zedelijk gemobiliseerd beschouwen, om
den strijd aan te vatten tegen de econo
mische crisis. Alle fascisten hebben de
plicht een aan den toestand beantwoor-
denden levensregel te volgen en alle
defaitisme, alle arrivisme en alle uitbui
ting te bestrijden. De partij moet een in
tensief hulpprogram ontwikkelen, het
welk niet het karakter van een aalmoes
heeft, maar van een werk van mensche-
lijkheid.
Gandhi vertoefde te Rome, waar hij
een reeks bezienswaardigheden bezocht
om vervolgens door Mussolini te worden
ontvangen. Gisteravond ging hij door
naar Brindisi,vanwaar hij heden scheep
gaat naar Indië.
o-
CHINA.
Het conflict met Japan.
In strijd met de gesloten overeenkomst,
heeft de Japansche opperbevelhebber
Honjo maarschalk Tsjang Hsoe-liang den
eisch gesteld Tsjintsau onmiddellijk te
ontruimen en de Chineesche troepen ter
stond op transport te stellen naar Peking.
Wanneer aan dezen eisch geen gevolg
gegeven wordt, zou het Japansche opper
commando zich genoodzaakt zien
Tsjintsau te bezetten.
Dit ultimatum is van de hand gewezen,
JAPAN.
Een nieuwe regeering gevormd. -
Goud-uitvoerverbod.
Reeds is grootendeels een nieuw kabinet
gevormd.
De volgende ministers zullen er zitting
in hebben:
Minister-president: Inukai; buitenland-
sche zaken: Joshisawa (de Japansche ver
tegenwoordiger in den Volkenbondsraad);
oorlog: Araki, landbouw: Jamanasi; bin-
nenlandsche zaken: Adatsji; volksopvoe
ding en onderwijs: Katojama; economi
sche zaken: Majada.
De overige ministers zijn nog niet be
noemd.
De eerste daad der nieuwe ministers is
geweest het uitvaardigen van een goud-
uitvoerverbod.
Volgens een officieele mededeeling is in
den loop van de laatste vier maanden voor
meer dan 490 millioen dollar aan Ja-
pansch goud naar de Vereenigde Staten
verscheept.
Over het algemeen neemt men aan, dat
dit ministerie slechts moet dienen om het
gat te stoppen, in afwachting van de sa
menstelling eener nationale regeering of
van een coalitie-regeering, welke 't land
door den huldigen financieelen en econo-
mischen toestand kan heenbrengen.
Tengevolge van de buitengewone hausse
op de beurs te Tokio is deze gesloten, ver
moedelijk voor den tijd van twee dagen.
In een kort oogenblik stegen de aan-
deelen met 60 yen. Om dezelfde reden
werd de wisselbeurs gesloten.
o
ZUID-AFRIKA.
Anti-dumpingsmaatregelen.
De Zuid-Afrikaansche Staatscourant
meldt, dat de minister van financiën be
sloten heeft anti-dumpingsrechten w
heffen op invoeren die de nationale in
dustrie bedreigen ten gevolge van de de
preciatie van het geld ln het land van
herkomst. De betrokken landen zijn Q
Engelsche dominions, Argentinië, Noor
wegen, Zweden en Denemarken.
2-1
