Zaterdagmorgen 9 uur begint
VAN MOORSEL - Botermarkt 19
Br COUPONS IN ALLE AFDEELINGEN ~1M
VAN DER ZANOEN'sSchoeiihandel
geneeskundige brieven.
correspondentie.
visscherij-berichten.
PST ZIE ONZE SPECIALE ETALAGES -Jpfl
ROOKWORST
(Rauw en gekookt) 35 ct, per pond
XG.v.d. STEEN
De fijnste A. B. C. Sinaasappelen
THANS PRIMA KWALITEITEN
Magazijn 't Hoekje - Breestraat 120
Pr
-w
HAARLEMMERSTRAAT 186
H. VOS - Steenstraat 11 - Telefoon 2863
BBEESTRAAT 77, TELEF. 1189
AAN ZEER LAGE PRIJZEN
ZIE ONZE ETALAGE - SERIE PRIJZEN.
Dat is goedkoop
NOORDWIJK
U MAAKT HET KERSTFEEST
DE „ERRES KY 107"
Prijs f. 152.50 - KY 108 f. 175.-
Adverteert in het „Leidsch Dagblad"
MAAG- EN DARMZIEKTEN.
Geruimen tijd geleden verzocht een lezer
mij, aan bovengenoemd onderwerp een
briet te wijden. Aan een dergelijk verzoek
jjan ik in den negel niet voldoen, met
namo niet, wanneer daarbij uitdrukkelijk
verzocht wordt, bijzonderheden over het
ontstaan der ziekte, over de behandeling
en het diëet voor een speciaal geval te
vermelden.
Reeds meermalen moest ik er de aan
dacht op vestigen, dat het doel van deze
brieven allerminst is, geneeskundige voor-
schrften bij een bepaald ziektegeval te
geven en daannee in de rechten te tre
den van den daarvóór aangewezen huis
arts. Bovendien kan elk afzonderlijk geval
eerst na nauwkeurig onderzoek beoordeeld
worden, hetgeen langs schriftelijken weg
onmogelijk is. De bedoeling waarmee deze
brieven geschreven worden is meer vaii
algemeen, dan van particulier belang. Het
inzicht in algemeen geneeskundige vraag
stukken, uiteenzettingen van heerschende
begrippen omtrent ziekte en wat daarmee
annex is, kunnen in bepaalde omstandighe
den van voordeel zijn. Daarom is het goed,
de kennis en uiteenzetting van bepaalde
strijdvragen: Tuberculose, Rheumatiek, Ma
laria enz., meer algemeen bekend te maken.
Dikwijls toch zijn bij de bestrijding van
dergelijke ziekten maatregelen noodig, wel
ker toepassing des te beter verzekerd is,
naarmate de bedoeling ervan beter be-
grepc. wordt.
Intusschen komen onder de afgewezen
onderwerpen af en toe dingen voor, waar
van eveneens een nuttige bespreking mo
gelijk is; dan evenwel altijd met dien
verstande, dat geen papieren consult be
doeld wordt, maar dezerzijds een poging
wordt aangewend, om doelmatige kennis
in ruimer kring te verspreiden.
De maag en darm zijn beide organen
die gedurende het geheele leven werk
zaam zijn, zij het ook niet met zoo zeld
zame gelijkvonnigheid als wij bij de hart
spieren hebben leeren kennen. Maag en
darmkanaal vormen tezamen een lange buis
welke van den mond af het geheele
lichaam doorloopt. In deze buis worden
de vloeibare en vaste bestanddeelen, welke
het lichaam van buitenaf in zich opneemt,
verwerkt en zij wordt geheel of gedeelte
lijk weer afgescheiden. Ómdat voortdurend
stoffen worden opgenomen, volgt daaruit
vanzelf dat zij bijna zonder ophouden
werkzaam zijn.
In vroegeren tijd werden de ziekten van
maag en darm overeenkomstig de toen
heerschendo giewoonfe hoofdzakelijk van
anatomisch standpunt behandeld; dat wil
zeggen, dat elk orgaan afzonderlijk als
een zelfstandig geheel werd beschouwd.
In die lijn werd dus gesproken van een
zweer in den maag, een ontsteking van
den darm, enz. De ziekte was dus een
plaatselijk nauwkeurig omschreven afwij
king en de behandeling bestond in den
regel in een directen aanval op het be
trokken orgaan. Ook in deze methode van
behandelen is in de laatste jaren wijziging
gekomen, waarbij het functionele element
meer op den voorgrond is gebracht.
Een patiënt met een maagzweer betee-
kent niet meer élleen een persoon met
een zweer in z'n maag, maar, meer be
perkt, een patiënt met afwijkingen van
het maag- en darmkanaal, waarbij zich
o.a. zweren p de maag kunnen vertoo-
nen. Zoo is het duidelijk, dat men voor een
helder inzicht geheel op de hoogte moet
2ijn; eigenlijk van de geheele spijsvertee-
ring. I
Bij de functioneele behandeling is duide
lijk geworden, dat de zaak meestal niet
zoo eenvoudig is, als men vroeger aannam.
Er is een bepaalde reeks voedingsmiddelen:
zetmeel, eiwit, vet, zout en nog andere
stoffen, waarvan de beteekenis vroeger
zeer laag thans daarentegen wel eens wat
al to hoog wordt aangeslagen. Die ver
schillende stoffen werkten op elkaar, even
als zulks van andere stoffen in het reageer-
glas bekend was. Was er dus een tekort
van een of ander bestanddeel, dan was
de eerste gedachte, hoe het ontbrekende
eenvoudig bij te vullen.
Thans wordt de zaak geheel anders be
keken. Alles wat zich in het maag-darm-
kar.aa afspeelt, moet als één geheel be
schouwd worden, waaraan niet alleen de
*speciïieke organen, zooals: speekselklier,
maagklier, lever, alvleeschklier, maar ook
verdere weefsels, bloed- en lymphevaten,
2ennm elementen en constitutioneele be
standdeelen, hun medewerking verleenen.
Het komt er dus in de eerste plaats, voor
ieder afzonderlijk geval, op aan welke
stoornissen in de algemeene functie kun
nen worden opgespoord.
Van de werking van het maag-darm-
kanaal wordt, van het oogenblik af dat
de spijs is doorgesMkt totdat de afvoer-
producten uit het lichaam worden ver
wijder^, zoo goed als niets bemerkt; ook
niet door den persoon zelf. Bij stoornissen
in de werking wordt dit anders. Zoo be
merken wij, bij een normale gang van
zaken, niets van de voortbewegingen in het
kanaal. Worden bij de spijsvertering zeer
veel gassen ontwikkeld, dan kunnen deze
bij de voortbeweging met de andere stof
fer soms geluiden veroorzaken. Onder
bijzordere omstandigheden kan de voort
beweging te snel gaan en zelfs ook in
omgekeerde richting plaats hebben (diar-
rhee en braken). Zamelen zich in de maag
te veei gassen op, dan kunnen deze ook
in de laatst genoemde richting ontwijken.
Dan kan het voorkomen, dat met dit ont
wijkende gas een gedeeite van de maag
inhoud meegaat en zoo gelegenheid geeft,
om een zeker oordeel te vellen. Die op
rispingen kunnen n.l. bitter, zuur, scherp,
wansmakend, wanriekend, enz. zijn. Voor
den arts is dit dikwijls van belang om
de diagnose te stellen.
Pijn wordt bij verschillende afwijkingen
gevoeld. Daartegenover staan echter af
wijkingen, waaronder van ernstigen aard,
die in het geheel niet met pijn gepaard
gaan.
Tof zekere hoogte kunnen wij het maag-
darmkanaal als een automatisch geheel
beschouwen. Zoo hebben de proeven van
Pawiov aangetoond, dat de aanraking van
voedingsstoffen met het mondsijmvlies, ja
zelfs alleen het zien daarvan, bepaalde
werking van het maagslijmvlies te voor
schijn roent; ook dan, wanneer er geen
directe verbinding tusschen mond- en maag
holte bestaat. Een ander voorbeeld is het
aspect van de tong, door de oudere medici,
met ten onrechte, als een waardevol teeken
beschouwd.
In een volgenden brief zal nog iets ge
zegd worden over bepaalde aandoeningen,
die, al worden ze in hun wezen ook niet
begrepen, toch in den volksmond algimeen
bekend zijn.
(Wordt vervolgd).
H. A. S.
ONZE TELEFOONNUMMERS
DIRECTIE en ADMINISTRATIE
2<;oo (op 2 lijnend
REDACTIE.w.1507
J. v. S., te L. Tot onzen spijt kunnen
wij geen Ingezonden Stukken plaatsen
tegen hetgeen een ander Blad vermeldde.
IJMUIDEN, 11 Dec.
VISCHPRIJZEN.
Tarbot per K.G. f. 1.10, Griet per kist
van 50 K.G. f. 50—28, Tongen per K.G.
f. 1.30—1.35, Groote Schol per kist van 50
K.G. f. 2y—27, Middelschol f. 35.50—28.50,
Zetschol f.31—29, Kleine Schol f.39.50—17,
Schar f.9, K'einmiddel Schelvisch f. 41 50
39, Kleine Schelvisch f. 33.50—19.50, Kabel
jauw per kist van 125 K.G. f. 57.50—52.50,
Gullen per kist van 50 K.G. f.29—11, Len
gen per stuk f. 2.50—2, Wijting per kist van
50 K.G. f. 15-8.50,
3300 manden versche haring f. 4.60—2.40
per mand
Aangekomen 5 Stoomtrawlers:
IJM. 244 met f. 787, IJM. 65 met f. 1457,
JJM. 52 met f.1991, IJM. 176 met f.2097,
IJM. 106 met f.1975.
7 Engelsche haringdrifters:
L.T. 116 met f.1636. L.T. 137 met f.1554.
L.l. 133 met f.1897, L.T. 68 met f.936,
L.T. 53 met f.1247, L.T. 596 met f.940,
H.Y. 14 met f.1226.
Overgeladen voor Katwijk uit K.W. 160
met 255 kantjes; K.W. 101 met 212 kantjes;
K.W. 35 met 212 kantjes; K.W. 161 met 494
kantjes; K.W. 20 met f. 138 kantjes pekel
haring.
VAN MOORSEL's Groote Opruiming
WIT KATOEN
9/8 breed
5/4 breed U
5/4 breed
GEEL KATOEN
9/8 breed gx/2
6/4 breedJ j
10/4 voor 2 pers./ Lakens 19
CONGOLINNEN
Extra prijs voor
2 pers. lakens 19
Extra zwaar 24
GRASLINNEN
10/4 breed «21
Extra zwaar 25
180 c.M. breed, reclame 39
FLANEL, reclameprijs gJ/2
zeer zacht|g
Astra Flanel jg
Gezondheidsflanel 21
Witte Molton voor luiers jg
Oogjes voor Luiers 22
Onopgemaakte gebleekte
Luiers 20
Gestreepte Flanel
pracht kwaliteit 14
Lingerie-flanel, uni-kleuren 19
Flanel, 150 cJVl. breed, voor
2 pers. lakens 45
COUPON FLANEL
4 EL, pracht kwaliteit 75
6 EL, zeer soepel JJ2
Coupons Jaeger Molton
3'/t EI Extra Zwaar 37
3EI Grijs 77
Coupons Keper Flanel
4 El reclame 92
5 El, zeer sterk 120
6 El 144
Coupons Congolinnen
voor 2 pers. Lakens
10 El, reclamel1.90
10 El extra zwaar 3.60
Coupon Graslinnen 10 4
voor 2 pers. Lakens
10 EI, zwaar 3.50
10 El, extra zwaar 4.30
Coupons gestreept Flanel
7 EL, praebtstrepen gg
5 EL, prachtstrcpcn gg
Coupons Theedoeken
Theedoeken, 3 stuks 56
Theedoeken, 3 stuks gg
Blauwe Handdoek, 3 stuks 70
Gebleekte Handdoek, 3 st. 09
Messendoeken 4
Grijze Werkdocken5
Flanel Poetsdoek 4
Theedoeken, onze reclame g
Theedoeken, groote maat 10
Vatendoek, groote maat 7
Potdoeken, als reclame 11
Witte Handdoek |4
Bonte Handdoek
Stofdoek 10
Badlapje 5
Badhandjes 5
Baddoek 12
Gebleekte Wafeldoek 22
Tafellakens, reclame 35
Ontbijtlakens 3g
Servetten 19
Vingerdoekjes g
Congolakens, 2 persoons 78
Ongebleekte, 2 persoons gg
Graslinnen lakens, 2 pers. 9g
Sloopcn met overslag 22
Sloopen, groote maat 33
Graslinnen Sloopen,
extra zwaar 49
Dameshemden, reclame 29
Damesflanellen, spotgoedk. 39
Heerenflanellen, dubb. borst 05
Dames-Pyama's, restanten 93
Kinder-Pyama's gg
Heeren-Pyama's, restanten 93
Zijden Huishoudjassen, nu 1.7g
Linnen Huishoudjassen
Indanthren 1.93
Zephir Jassen 1.09
Da^ncs Direct., gcmoltgg
Gemolt. Kinder Directoires 29
Zijden Onderjurken I.43
Jaeger Hr. Pantalons gg
Jaeger Hr. Borstrokkengg
Flanellen Ds. Nachthemden 07
Flanellen Ds .Nachthemden
Unikleuren 39
Flan. Dames Nachthemd. 1.08
Tricot Camisoles,
diverse kleuren 30
Camisoles, fijn macco gg
Dames Directoires, macco 49
Kunstzijde, gestreept, 80 c.m. |9
Kunstzijde, reclame J2
Velchine, dubb. breed 49
Wollen Mousseline Uni25
Wol Mousseline, bedrukt 3g
Wollen Popeline, dubb. br. g9
Tweedstof 25
Bouclé, div. kleuren 3g
Bouclé Balie, 70 eJ\I.
div. kleuren 49
Ruitstoffen, 70 cJVI. breed *[g
Ruitstoffen, dubb. breed 25
Ruitstoffen, 140 cJVÏ. breed 02
Crêpe de Chine, 40 kleuren 7g
Crêpe Georgette, alle kleuren 93
Zijden Linnen, modetinten 43
FLUWEEL
55 C.M., 40 kleuren 79
70 cJVÏ. breed1.08
90 cJVI. breed 1.48
Noppé Fluweel 39
Koordfluweel, bedrukt 43
Veloursilk 09
Velvet imprimé, mod. dessins 93
Velours Chiffon, imprimé
reclame 1.50
Moderne Mantelstof, 140 cJVÏ. br.
prachtkwaliteit 93
Mantelstof, 140 c.M1.78
Ribs Mantelstof 1.98
Fant. Mantelstof, 140 c.M. 1.7g
Milles points, 140 c.M. 2.40
Double face, 140 c.M2.98
Zijden flamingo, gewerkt l#5g
flamingo,alle kleuren 1.90
Toile de Soie93
Wollen Ruitstof, 110 cm. br. 99
Afghalaine wollen stof,
100 cJVI. breed 1.28
Wollen streepstof, 140 cm. l.gg
Mantelvoering, 120 cm. br. 29
Wollen Crêpe Caid,
140 cJVI. breed 1.25
Bedrukt Peau de Pêche 3g
Coupons tegen abnormale
lage prijzen.
Madras. 80 c.M. breed 9
Gestreept en geruit |g
Marquisette, 100 cJVI. br. 26
Landhuisstof, reclame |g
120 cJVÏ. breed, spotgoedkoop 29
Shadow Cretonne 29
Gordijn-pluche, 130 cJVI. 1.28
Peau de pêche, alle kleuren 4g
Kunstzijden Gordijnstof 39
Loostijk, dubb. breed 19
Madras stores, dubb. breed 3g
Brabantsch Bont 12
Crétonne, div. dessins 15
Zijden Damast v. Gordijnen gg
Dobby Silk, 120 e.M. breed 39
le klas Java-kapok, p. pond 7g
ZIE DE ETALAGES IN
DE STEEG.
ZIE ETALAGE
9903 NAAST ALBERT HEIJN
975Sa
25 en 35 cent per 10 stuks
WP"* Goudgele Bananen 25 cent per Kilo
Zoete Mandarijnen 10 of 15 voor '25 cent
kl'kken Kwetsen 45 cent. 2 blikken Reine Claude 55 cent
Abrikozen. Perziken, Peren 47 ct. Asperges 65 ct. Liter blik
9888
KABOUTER
SCHEERMESJES,
prima kwaliteit.
Proefmesje 5 cent.
P. pakje 10 stuks 45 cent, bij
GEBRS. SUSAN,
Haarlemmerstraat 3941
9899
Aan den Zuidboulevard of
onmiddellijke omgeving
HUIS TE KOOP GEVRAAGD
OF BOUWGROND.
Voll. opg. met prijs Bureau
van dit Blad onder No. 9904
EXTRA AANBIEDING:
ECHT LEDER n ha
ACTETASCH 11. 1./9
bij GEBRS. SUSAN,
Haarlemmerstraat 39 -41.
9630
eerst echt gezellig, door het aanschaffen
van een Radiotoestel. Geniet van de
zeldzaam mooie programma's op die dagen
laat U dat hooren. Hoe de weergave
is?.... Prachtig mooi. De bediening.
doodeenvoudig. Aantal stations
zooveel U wilt.
„F-RRES KY 109" met elect, dyn. luidspreker I. 275.—
Betalingen worden naar koopers' wensch geregeld
EKKES-AGEXT TEI,EF. 2418
3—4
