OPROEP TOT STEUN.
72sïe Jaargang
DONDERDAG 26 NOVEMBER 1931
No. 21991
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN. 1
OFFICIEEL! KENNISGEVING
STADSNIEUWS.
DE OPENING DER DRINKWATERLEIDING TE ALKEMADE
HET voornaamste Nieuws
van lieden.
DE VLAG IN TOP.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIENf
30 Cts. pér regel voor advertentlën uit Lelden en plaatsen
waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle
andere advertentlën 35 Cts. per regel. Kleine Advertentlën
uitsluitend bU vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts.
bij een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van
brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeinüsplein Telefoonnummer* voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbu» No. 54.
PRIJS DEZER COURANT.:!
Voor Lelden per 3 maanden f.2.35, per week f.0.18
Bulten Lelden, waar agenten gevestigd zijn, per week 0.18
Franco per post 1.2.35 4- portokosten.
Dit nummer bestaat uit VIER Bladen
EERSTE BLAD.
Nationaal Crisis-comité.
Dinsdag plaatsten wij een oproep om
steun tot het Nederlandschc Volk van
het Nationaal Crisis-comité, dat op ini
tiatief van H. K. H. Prinses Juliana is
gevormd.
Van harte bevelen wij dezen oproep bij
onze Lezers aan en om het daadwerkelijk
steunen gemakkelijk te maken, zullen wïj
volgaarne de gelegenheid openen ook aan
onze Bureaux de gaven te storten voor
dit zoo bij uitstek sympathieke doel: het
lenigen van den nood onzer medeburgers,
die door de crisistijden zoo zwaar worden
gedrukt.
Iedere gift, groot of klein, is
welkom
Storting kan plaats hebben direct
aan ons Bureau of op
GIRONUMMER 57055.
Wij zullen iederen dag onder initialen
iedere bij ons ingekomen gave verant
woorden.
DE DIRECTIE.
RATTENPLAAG.
iürgemeester en Wethouders van Leiden;
Overwegende dat in verschillende ge
deelten der gemeente zeer veel hinder
rordt ondervonden van ratten;
dat deze rattenplaag slechts dan kan
vorden opgeheven, indien de ingezetenen
ïlve daadwerkelijk deelnemen aan de be
rijding van de plaag;
dat een der middelen tot uitroeiing van
.e ratten is te zorgen dat het hun aan
-et noodige voedsel ontbreekt;
Dringen er bij de ingezetenen op aan om
vooral geen etensresten, vischafval en der
gelijke op de walkanten der grachten of
naast de boomen neder te leggen;
En verhoogen de premie van 5 cent op
10 cent voor elke rat, die aan het Bureau
van den Reinigingsdienst, Noorderstraat 18
*ordt ingeleverd.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
8796
Leiden, 26 November 1931.
begrafenis zuster s. g. heidema.
Naar wij vernmen zal het stoffelijk
overschot van wijlen Zuster S. G. Heidema
as. Vrijdagmiddag op de Begraafplaats
Oud Eik en Duinen worden ter ruste ge
legd. De stoet zal om twee uur vertrekken
van het wijkgebouw van de Geref. Zie
kenverpleging in de Scheepersstraat. Op
de begraafplaats zal niet aan de groeve,
bvaar in de aula worden gesproken.
EEN GOUDEN JUBILEUM.
Heden herdenkt de heer F. X. Kerstens
den dag dat hij voor vijftig jaar als leer
ling-zetter in dienst trad bij A. W. Sijt-
hoff's Uitgeversmaatschappij N.V.
Reeds vroeg hedenmorgen werd de jubi
laris met zijn echtgenoote in een der
directiekamers der Vennootschap in tegen
woordigheid van den Burgemeester, pro
curatiehouders, chefs en deputaties uit het
personeel, door den directeur, den heer S.
G. van Looy ontvangen, die den jubilaris
met een hartelijke toespraak huldigde als
een uiterst bekwaam vakman en hem dank
bracht voor den steeds betoonden ijver en
plichtsbetrachting. Spreker hoopte dat
Kerstens nog jaren de firma zou mogen
b.ijven dienen en eindigde zijn van waar
deering getuigende speech onder aanbie
ding van de gebruikelijke gratificatie en
een fraai bloemstuk.
Vervolgens verkreeg de burgemeester, de
heer Mr. A. v. d. Sande Bakhuyzen, het
wcord, die, mede namens het Gemeente-
Bestuur den jubilaris complimenteèrde
met dezen gedenkwaardigen dag en er
tevens zijn vreugde over uitsprak dat ook
de Regeering de verdiensten van Kerstens
heeft erkend, door hem de Orde van
Oranje Nassau in brons toe te kennen. In
opdracht van H.M. de Koningin spelde de
burgemeester daarop deze onderscheiding
den jubilaris op de borst.
Na deze plechtigheid sprak vervolgens
de heer B. P. du Croix, namens procuratie
houders en kantoorpersoneel, o.a. woorden
van waardeering en dank voor de wijze
waarop de jubilaris steeds de goede ver
standhouding met allen, die met hem in
aanraking komen, bevordert en ook deze
spreker hoopte dat Kerstens nog jaren bij
de Vennootschap zou mogen blijven.
De jubilaris, zeer onder den indruk van
al deze hulde, sprak vervolgens woorden
van dank.
In het zetterij-kantoor vond verder de
huldiging plaats door zijn onmiddellijken
chef, den heer P. Merkelijn, die mede na
mens procuratiehouders en chefs, zijn
woorden vergezeld liet gaan van een stof
felijk blijk hunner sym/Dathie in den vorm
van een mooie radio-tafel.
Intusschen had het voltallige personeel
zich in een der lokalen verzameld; hier
vond de huldiging der collega's plaats,
waarbij als woordvoerder de heer Ros
malen optrad, die op vaak leuke wijze de,
vele verdiensten van den jubilaris naar
voren bracht en hem, namens allen een
prachtigen luid-spreker en een mooien
bloempot aanbood. Een mooie oorkonde,
die weer door collega Hes op verdienste
lijke wijze v/as geteekend, vermeldde de
namen der gevers.
Getroffen door al deze huldebetuigingen
dankte de jubilaris mede namens zijn
vrouw, zijn collega's hartelijk voor hun
blijken van sympathie, waarmede deze
herdenking op de Doezastraat ten einde
was, doch stellig ten huize van den jubi
laris op prettige wijze is voortgezet.
EEN DIAMANTEN HUWELIJKS
JUBILEUM.
Zondag 6 December hopen onze oud-
stadgenooten Adrianus Pieter Gouwentak
en Gijsje van den Bovenkamp, thans
wonende te Haarlem, hun diamanten
huwelijksfeest te herdenken.
Beiden zijn thans 86 jaar oud en heb
ben van 1871 tot half 1931 hier ter stede
gewoond, eerst 21 jaar op de Gedempte
Voldersgracht 5 b, daarna 10 jaar op den
Vestwal en ten slotte, nadat de man ge
pensioneerd werd van zijn betrekking bij
de Leidsche Katoenvlechterij en Netten-
fabriek v.h. Jaeger en Co., gedurende 16
jaar in de Heinsiusstraat no. 35. Sinds
dezen zomer hebben zij hun intrek geno
men bij hun oudsten zoon, Spaansche
vaartstraat 49, Haarlem. Wij twijfelen
niet of in de komende dagen zullen ook
vanuit de Sleutelstad vele gelukwenschen
de oudjes bereiken.
J. SCHOTS Jbzn. t.
Gisteren is in den ouderdom van 62 jaar
overleden de heer Jacob Schots Jbzn., oud
directeur van de N.V Distilleerderij „De
Fransche Kroon" voorheen Hart-evelt en
Zoon aan de Langegracht.
De heer Schots was bijna veertig jaar
in genoemd bedrijf werkzaam, eerst als
vertegenwoordiger en na het overlijden
van den heer Hartevelt in 1918, toen de
zaak in een N.V. werd omgezet, als direc
teur. Ongeveer twee jaar geleden nam hij
wegens gezondheidsredenen als zoodanig
ontslag.
De overledene was een geboren Zaan-
kanter; in zijn geboorteplaats Krommenie
bekleedde hij verschillende functies in het
openbare leven. O.a. was hij een tijdlang
wethouder-locoburgemeester. Hier ter stede
trad hij weinig op den voorgrond; alleen
had hij een of twee jaar zitting in het
bestuur der 3-Octobervereeniging.
Voorts was de overledene commissaris
van de Leidsche Broodfabriek en van de
N.V. Boek- en Steendrukkerij Eduard
IJdo.
Zijn stoffelijk overschot zal as Zater
dagmiddag om 2 uur te Krommenie wor
den ter aarde besteld.
KON. NED MAATSCHAPPIJ VOOR
TUINBOUW EN PLANTKUNDE.
De maandelijksche bijeenkomst van de
leden der afd. Leiden vond gisteravond
weder in „In den Vergulden Turk"
plaats. Te ruim half acht opende de heer
J. G. Ballego de vergadering met een
hartelijk welkom tot de vele aanwezigen
en verzocht voorlezing der notulen, welke
ongewijzigd werden goedgekeurd.
Na behandeling van eenige ingekomen
stnkken werd medegedeeld dat aan de
Tuiniers- en Bloemisten Vereeniging en
aan die van oudleerlingen der tuinbouw-
cursussen een subsidie zal worden gegeven
elk van f. 10; voor de oprichting van een
tuinbouwcursus te Katwijk zal f.7.50
worden bijgedragen.
Voorts deelde de voorzitter mede dat
het succes voor de Sieboldherdenkings-
tentoonstelling geregeld toeneemt; het is
voor de commissie een lust hieraan te
werken. Toegezegd zijn reeds 15 groote
inzendingen, benevens een aantal klei
nere. In België heeft zich spontaan een
commissie gevormd; een groote Belgische
inzending is toegezegd, benevens een in
zending van de wereldberoemde firma
Louise van Houtte. De Belgische commis
sie staat door middel van jhr. van Vre-
denburg, in voortdurend contact met de
Hollandsche commissie.'
De heer Mater gaf eenige inlichtingen
omtrent de geldmiddelen, die langzaam
maar gestadig binnenvloeien. Door de we
tenschappelijke commissie wordt even
eens hard gewerkt; diverse onderten
toonstellingen zullen in Musea en de
Hortus worden gehouden.
De heeren H. Koome Jr. en Jac. Ouds
hoorn, zullen per 1 Jan. '32 de vacature's
in het bestuur, ontstaan door het aftre
den van den heer J .v. d. Berg en vertrek
van den heer C. A. Allers, innemen.
De heer H. Veendorp bracht vervolgens
verslag uit over het verhandelde in de
Alg. Verg. der Maatschappij, waarna de
heeren v. d. Berg, Oudshoorn en Sluis
eenige inlichtingen gaven omtrent het
Jaarboek, de rubriek candidaten H. B. enz.
Na de pauze behandelde de heer E. H.
J. Cunaeus de vraag: Welke eischen
worden er tegenwoordig gesteld aan de
variëteitsnamen? Spr. lichtte deze vraag
op aangename en duidelijke wijze toe, be
handelde uitvoerig de variëteiten en
bastaarden van planten, de tegenwoor
dige benamingen en wees den jongen le
den op het gemak van een klapper
schrift, waarin men alles noteert wat men
betreffende de nomenclatuur leest en
zeide dat men dat alles kan vinden in het
Orgaan der Mij.
De heer D. de Jongh zette breedvoerig
uiteen, door welke invloeden een wilde
plant tot een gekweekte plant wordt om
gebouwd en wat het verschil tusschen
beide is. Dit geschiedt volgens spr. door
invloeden van buiten en door inwendige
invloeden, zoowel als door de kunst van
den kweeker. Met verschillende voorbeel
den toonde spr. dit aan. Tot een eigen
lijke conclusie is men echter niet geko
men, daar vele wilde planten in gekweek-
ten staat zich prachtig ontwikkelen ter
eene plaatse, doch weder naar den na
tuurstaat terugloopen ter andere, min
der gunstige plaats.
De heer A. Galjaard leidde de vraag in
„Waardoor ontstaat wollius" en is er
een voorbehoedmiddel. Spr. deelde mede,
dat deze ontstaan door eieren, de levende
larven komen bij het leggen al uit (laven)
en worden dan insecten.
Ontwikkeling kan bespoedigd worden
door afwisseling van temperatuur. Als be
strijdingsmiddel geeft spr. aan: goed toe
zicht op stekmateriaal, daar zij zich niet
op groote afstanden verplaatsen, bespui
ten met contactgiften, onderdompelen in
warm water, Phytohiline No. 2, 1 op 33
deelen water enz., enz. Op houtige ge
wassen een 7 pet. carbolineum bespuiting,
z.gn. onze lievenheer beestjes en sluip-
westen zijn hun natuurlijke vijanden,
dus moeten wij die sparen.
Ook hierna ontstond een gezellig debat.
Na de rondvraag, waaraan door een
drietal leden werd deelgenomen, bracht
de voorzitter hartelijken dank aan spre
kers en debaters en sluit hierna de bij
eenkomst.
LEZING VAN Dr. J. IRWIN BROWN.
Een avond van bijzonder gehalte.
Voor een uitverkochte, tot in alle hoe
ken bezette Nutszaal, heeft Rev. Dr. J.
Irwin Brown, de bekende predikant der
Schotsche gemeente te Rotterdam, gis
teravond een „lecture" gehouden over
„An Irishman's difficulties in speaking
Dutch, with a chapter on O'Neill and
the Telephone".
De spreker werd, namens het Comité
voor deze lezing, bestaande uit de heeren
prof. Kern en dr. Perdeck, voorz. en
secr. der „English Association", mr. A.
van de Sande Bakhuyzen, burgemeester
van Leiden, mr. P. J. Idenburg, prof. Van
Nes en prof. De Zwaan, ingeleid door
prof. Eekhof. Deze bracht dank aan allen
die tot het welslagen van dezen avond
hadden medegeholpen, en aan dr. Brown
voor zijne bereidwilligheid, om deze lezing
te houden, waarvan de baten zullen zijn
voor de oprichting van een „Memorial"
voor de Covenanters, in de Schotsche
Kerk te Rotterdam. Op onderhoudende en
en geestige wijze, met humor van de
rijkste en fijnste soort, wist dr. Brown
ook thans weder den geheelen avond zijn
uitgelezen gehoor te boeien. Door zijn
klankvolle stem, leuke manier van zeg
gen, typische miniek en zorgvuldig voor
bereid Engelsch, wist spreker de situaties,
waarin O'Neill geraakt ten gevolge van
zijn moeilijkheden met de Nederlandsche
taal, zoo scherp uit te beelden, dat her
haaldelijk een heldere lach uit het publiek
opklonk. Het was een genotvolle, maar
tevens een leerzame avond, waarvoor het
gehoor den sympathieken raconteur met
een krachtig applaus bedankte.
o
CENTRALE OUDERRAAD.
Esperanto-Ies van den heer van Slooten.
Gisteravond vond in de Kweekschool
aan de Oude Vest een vergadering plaats,
bestemd voor alle oudercommissieleden,
terwijl andere belangstellenden ook toe
gang hadden.
Te half negen opende de voorzitter, de
heer Ch. L. Waldkötter, deze vergadering
met een hartelijk welkom in het Espe
ranto. Daarna deed hij hetzelfde nog eens
in het Hollandsch. tevens er de aanwe
zigen op attent makende, dat het nood
zakelijk is, wil men actief aan de ouder
beweging deelnemen, zich te abonneeren
op het „Leidsche Ouderblad".
Hierna gaf spreker het woord aan den
heer H. v. Slooten Jr., directeur van de
Kweekschool van Onderwijzers (essen),
die een openbare les in Esperanto zou
geven.
De heer van Slooten gaf eerst een in
leiding over de taal zelf, als ook een deel
uit de geschiedenis van den samensteller
dezer taal, dr. L. L. Zamenhof. Dat Espe
ranto niet moeilijk is, aldus spreker,
daarvan heeft men een levend bewijs in
den heer Waldkötter, die op 70-jarigen
leeftijd nog, in 5 maanden het diploma
haalde en nu zelf een cursus geeft in het
Leidsche Volkshuis.
Esperanto is niet de eerste of eenige
poging geweest om te komen tot een we
reldtaal.
Ook het Volapük is een ernstige poging
daartoe geweest en nog. Deze taal was
echter nog te moeilijk en dr. Zamenhof
is het gelukt het Esperanto samen te
stellen, waarbij de geheele grammatica
uit 16 hoofdregels bestaat.
Reeds op de schoolbanken probeerde
dr. Zamenhof een wereldtaal te vinden,
geïnspireerd door het feit. dat in zijn ge
boorteplaats meer dan 4 talen werden
gesproken en dit dikwijls aanleiding gaf
tot oneenigheden.
Op 18-jarigen leeftijd had hij de taal
in wezen reeds klaar, doch eerst na 1905
toen het eerste wereldcongres voor Espe
ranto werd gehouden, was het Esperanto
niet meer te stuiten.
Hoewel reeds veel geschriften in espe
ranto waren verschenen, veel boeken in
esperanto vertaald, werd op dit congres
eerst het bewijs geleverd dat Esperanto
ook een levende spreektaal is.
Meer dan 20 nationaliteiten waren op
dit congres aanwezig. Dr. Zamenhof
opende deze vergadering in het Esperanto
en het was roerend om te zien. hoe goed
men elkaar begreep. Want dit is het
mooie van Esperanto, de taal is geen
doel. doch slechts het middel om te ko
men tot meerdere eenheid bij het mensch-
dom, dus als het middel om te geraken
tot den wereldvrede.
Na deze met applaus beloonde rede, ving
de heer v. Slooten zijn eigenlijke les aan
en het was merkwaardig hoe in eenigè
oogenblikken de geheele klas hardop espe
ranto zat te lezen en geheele zinnen uit
het Hollandsch in Esperanto vertaalde.
Tot slot van de vergadering werd ge
zongen onder pianobegeleiding van den
heer Waldkötter Jr. „La Espero", Him-
no Esperantista waarna de voorzitter
te half elf deze buitengewoon geanimeer
de vergadering sloot met een hartelijk
woord van dank aan den heer v. Slooten
voor de prettige en vlotte wijze waarop
hij ook dezen avond weer had geleid.
Het
moment der plechtige in-werking-ste Hing door Z.Exc. jhr. mr. H. A. van
Karoebeek, Cothmissaris der Koningin in Zuid-Holland,
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor het economische docto
raalexamen Indologie de heeren Prawira
Adiningrat (Den Haag) en A. P. H. Berk-
huljsen (Den Haag).
DE HUREN IN DE KOOI.
Zooals bekend, heeft het Bestuur der
Buurtvereenlging de Kooi geconfereerd
met het Bestuur der Ver. tot Bevordering
van den Bouw van Werkmanswoningen en
met B. en W. inzake de opgelegde huur-
verhooging. De Buurtvereeniging verzocht
deze verhooging te beperken met het oog
op den a.s. winter en de groote werkloos
heid. Het Gemeentebestuur heeft dit ver
zoek thans afgewezen.
Tegen Vrijdag a.s. is in Patrimonium
een algemeene ledenvergadering belegd in
verband daarmede.
BINNENLAND.
Het voor Leiden ontworpen plan inzake
verbetering: van den spoorwegovergang
kan in dezen tijd niet worden uitgevoerd.
(Parlementair Overzicht, 3e Blad).
Begrooting van Arbeid; memorie van
antwoord aan de Tweede Kamer. (Binnen
land, le Blad).
Nadere bijzonderheden omtrent de ramp
van de „Ophelia" (Uit Ned. Oost-Indië,
le Blad).
Samenwerking tusschen Philips en Tele-
funken. (Financiën, 3e Blad).
De officieele opening van de drinkwater
leiding te Alkemade (4e en le Blad).
Uitvaart van Evert Cornelis. (Laatste
Berichten, le Blad).
BUITENLAND.
Huiszoeking bij de Duitsch-nationalen
in Hessen. (Buitenl. en Tel., le Blad).
Ernstige werkloozenbotsingen in Tsjecho-
Slowakije. (Buitenl., le Blad).
De Volkenbondsraad en het Chineesch-
Japansch conflict. (Buitenl., le Blad).
Tariefverhooging in Frankrijk. (Buitenl.
le Blad).
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Opheffing:
Timmerfabriek „De Nijverheid", Lange
Scheistraat 5 c, Leiden. Vereffenaar: J. K.
van der Waals, Voorburg.
ARBEIDSBEURS.
Op den 25en November 1931 waren
1959 (v.j. 1235) werkzoekenden inge
schreven.
De Watertoren der Drinkwaterleiding
te Alkemade, die heden officieel
is geopend.