Bezoek bij Burgemeester v. d. Mortel 728te Jaargang LEIDSCH DAGBLAD, Woensdag 25 November 1931 Derde Blad No. 21990 WAT KIKKER KAREL EN TUIMELTJE BELEEFDEN. SCHEEPSTIJDINGEN. Uitknippen-Ornvouwen-Samenplakken FEUILLETON. Het Kostbare Meesterstukje Noordwijk's financieele positie gezond. De heer J. B. V. M. J. van de Mortel, Bu rgemeester van Noordwijk, in zijn werk kamer op he t Raadhuis. 't Is slechts een schrede van onze stad naar Noordwijkbadplaats van groote reputatie! De tram stopt er in de nabij heid van ,het Gemeentehuis, waar sinds Augustus 1929. de heer J. B. V. M. J. van de Mortel de loop der zaken bestuurt. Als opvolger van jhr. Van Panhuys, aan wien de gemeente veel verplicht was en wiens nagedachtenis er nog steeds in hooge eere blijft, kwam hier een jeugdig, vlot en aangenaam magistraat de leiding overnemen. Het spreekt wel vanzelf: een badplaats van de „standing" als Noord wijk stelt aan zijn burgemeester zeer spe ciale eischen: een cosmopolitische allure dient hem eigen te zijn, een juist aanvoe len van wat den buitenlander, die er veel vuldig verpoozing zoekt, prettig stemmen doet Dit alles is den heer v. d. Mortel aangeboren, en daarnaast verwerft hij zich op ernstige wijze al datgene, wat voor een juist begrip en serieus inzicht in de tegenwoordig zoo uiterst moeilijke ge meentelijke beslommeringen gevergd wordt! De heer v. d. Mortel kwam in deze, zijn „eerste gemeente", toen de toekomst zich in elk opzicht hoopvol liet aanzien: van crisis was nog geen sprake. Men bleek welhaast van meening. dat deze regelma tig weerkeerende tegenvaller in het eco nomische leven voor goed tot het verleden behoorde. Ook in Noordwijk doet zich nu echter de invloed gelden van datgene, wat voor talloos velen in dezen tijd welhaast tot een „obsessie" is geworden: de malaise. Temeer, daar in deze plaats ook nog zeker wel iets anders omgaat, dan alleen vroolijk bad- en sportleven. Al lijkt 't zoo oppervlakkig, dat Noordwijk op het oogen- blik in zoete winterslaap verzonken ligt, bij nader beschouwen, blijkt dat toch niet juist te zijn De eischen, die men tengevolge van de zorgwekkende tijden nog zwaarder stelt aan de leiders der gemeenten, voelt ook de burgemeester van Noordwijk. i» De eerste accoorden. die wij tijdens ons onderhoud aanslaan, zijn beiden gesteld hoe kan het haast anders in B mineur, n.l. het Bloembollenbedrijf en het Bad- gastenbezoek. ..Wat het eerste betreft, aldüs de heer v. d. Mortel, ik kan u verzekeren, dat hierin voor onze gemeente nog nooit zulk een crisis is geweest." Deze uitspraak komt wel volkomen over een met de beschouwingen, die wij on langs uit andere bloembollencentra in onze onmiddellijke omgeving publiceerden. ,,'t Badgastenbezoekook dat is achter uit geloopen. Maar gelukkig viel dit in het afgeloopen seizoen nog mee: de inkomsten zullen waarschijnlijk ongeveer 20n/n min der bedragen, dan in normale tijden. Meer nog dan de slechte tijden speelde evenwel het slechte weer een zeer groote rol." Beiden rilden wij dan ook een oogen- blik na bij de herinnering aan het mis troostige. regenachtige en dikwijls gure weer van dezen zomer, dat velen et van weerhield hun geld in ..armoe" te ver teren. .Wat denkt u van het komende jaar?" „Och, in 1931 zag de toestand er over 't algemeen nog niet zóó verontrustend uit. Voor 1932 zal het totaal anders gesteld zijn. Denkt u o.a. maar aan de val van het pond, dat bijna een kwart van zijn waarde verloren heeft. Voor de Engel- schen wordt het dus „duur" in het bui tenland. Daarbij komt, dat de hoteleige naars in Engeland een geweldige recla mecampagne voor het eigen bedrijf gaan voeren en tevens Frankrijk (de zonnige Rivièra) en Zwitserland geduchte concur renten zijn geworden. Als gevolg van een en ander mogen wij dan ook wel aanne men dat het komende seizoen zich slech ter zal laten aanzien, dan het vorig jaar. Dat neemt niet weg. dat men hier ook weet aan te pakken. Wat het buitenland heeft, hebben wij ook: het machtige wa pen der propaganda. Naast andere licha men beschikken wij over de bij uitstek deskundige „Algemeene Reclamecommis sie voor de badplaats Noordwijk", die reeds haar programma geheel gereed heeft, na alle mogelijkheden onderzocht en over wogen t? hebben. Vooral in het binnen land zal ditmaal de reclame zeer intensief ter hand worden genomen en wel op veel grooter schaal dan vorige malen. Wij ver- keeren daarbij in een positie, die veel gunstiger is dan het buitenland: ik noem u slechts het feit, dat men alleen reeds voor de reiskosten naar Zwitserland of Zuid-Frankrijk een a twee weken hier kan verblijven." Een krachtig eenheidsfront wordt dus nu gevormd tegen de buitenlandsche con currentie- de durf. die men hier toont, stemt ongetwijfeld tot groot vertrouwen. Wij hopen er dus 't beste van! Nog een staaltje van Noordwijksche durf. dat dit kan' ik u wel zeggen, zeker zal slagen is wel de grootsche opzet der in April te houden enorme bloementen toonstelling „Florapark 1932". die bezoe kers van heinde en ver hoopt te trekken, temeer daar wij hier zoo schitterend cen traal liggen." Wat de financiën der gemeente betreft een zeer ongunstige factor beteekent voor ons de nieuwe wet regelende de financieele verhouding tusschen Rijk en gemeente (de Geer). Het aantrekkelijke lag voor ons juist in het laag houden der belastingen. Wat de 3°/o aftrek aangaat dat wordt een korting van ongeveer 3700 gulden. Over even- tueele salarisverlaging is nog in het ge heel niet gesproken. Wat de toekomst overigens zal brengen, daarover valt moeilijk iets te voorspellen: wij leven in zulk een eigenaardigen tijd, dat het maar net beste is, zich aan geener lei prognoses te wagen." Tot nu toe zijn we er, wat de gemeento- financiën betreft, er oeverigens lang niet kwaad aan toe: de begrooting 1930 sloot met een voordeelig saldo van 100.000 gul den op den gewonen dienst. Maar zulks was in de eerste plaats te dan ken aan de reeds in Uw blad vermelde buitengewone factoren, die zich in de toe komst zeker niet zullen herhalen. De schuldenlast bedraagt, mede door het uitvoeren van diverse buitenge 145. Tuimelt je zag dat ze zijn muts ergens verder op den grond zetten. Er waren een heeleboel kevertjes bijge komen en die begonnen allerlei kunstjes uit te voeren. De moedigste van allen kroop op de muts en ging boven op het puntje staan, net als een clown. Och. wat vonden de andere torretjes dat geweldig. Ze probeerden ieder op hun beurt iets moois te doen en toen greep er plotseling een de muts beet. 146. Wat deed die met de muts? Ze nam haar op en vloog er hard mee weg. Heel hoog, tot aan het topje van een boom. De andere torretjes gingen het direct aan Tui- meltje vertellen en toen zei Tuimeltje tegen hen: „Als jullie me van den draad afhelpen, zuilen wij dat ondeu gende torretje wel eens hebben". En zooals hij gevraagd had. ze hielpen hem van de draad en Tuimeltje kon weer loopen. wone werken op het oogenblik ongeveer 1.500.000 gulden. Daarin wordt voorzien door de vordering op de bedrijven, die pl.m. 755.000 gulden bedraagt, terwijl aan ren- tegevende bezittingen, aan uitstaande gelden, aandeelen, voorschotten etc. over een bedrag van f544.000 beschikt kan wor den. Er is dus een slotschuld van ongeveer 220.000 gulden, welke positie zeer meevalt! Want er is in kas bij de bank voor Ned. Ge meenten 67.000 gulden, terwijl wij tevens nog over f. 60.000 kunnen beschikken. Hoe de ontbrekende gelden te verkrijgen daar over valt in deze omstandigheden nog niets te zeggen. Maar er zal wel een oplossing voor de gemeenten gevonden worden. De werkloosheid is hier zeer groot: vol gens de laatste opgave zijn we nu al over de 300 werkzoekenden! De reeds gepubli ceerde steunregeling passen wij zeer nauw gezet toe en wij houden met. alle moeilijk heden en bezwaren terdege rekening. Con- cludeerend kunnen wij vaststellen, dat Noordwijk er in verhouding tot andere ge meenten nog gunstig aan toe is. Al lijkt er ons geen reden te zijn, om de toekomst al te rooskleurig in te zien. Nog praatten wij eenigen tijd door over het vele, dat tijdens het bewind van den heer v. d. Mortel tot stand kwam of waar toe besloten werd. Zoo was de Burge meester een groot voorstander van de samensmelting der twee openbare scholen te Noordwijk-Zee en Noordwijk-Binnen; het resultaat heeft men reeds kunnen be wonderen Voorts herinneren wij o.a. aan de verbreeding en verbetering van den Duinweg, de voortzetting der rioleerings- werkzaamheden, het bouwrijp maken van den Noordzij derpolder, den nieuwen ver bindingsweg met Noord wij k-Zee, de elee- trificatie van het Langeveld, de grond aankoop van het land van Baron van Zuyel, de verbetering-van den Zwarteweg en den Rijnsburgerweg, allemaal bewijzen hoe er in Noordwijk naarstig gewerkt wordt. Trouwens, daarvan krijgen wij tij dens de Raadsvergaderingen steeds wel de overtuigende bewijzen: wanneer men de uitvoerige praeadviezen en stukken door leest. die door B. en W. tijdig verstrekt worden, dan ziet men wel, hoe aan ieder gemeentebelang, hetzij groot ^f klein, de uiterste nauwlettendheid worffi besteed. Dat geeft ons stellig het vertrouwen, dat het gemeentebestuur onder leiding van den heer v. d Mortel, die ons zoo welwil lend te woord stond, ook aan de komende moeilijkheden het hoofd zal weten te bie den. Moge de komende toestand, die zich ook voor Noordwijk niet gunstig laat aan zien, spoedig opklaren. Wij zijn reeds zeer gerustgesteld dat deze gemeente voorals nog niet in financieele moeilijkheden ver keert. En daarmee is reeds veel gewon nen KON. NED. STOOMB. MIJ. PERSEUS, 24 Nov. v. Kopenhagen te Amst. BRION, 24 Nov. v. Bordeaux te Amst, STUYVESANT, 24 Nov. v. W, Indië te Amst. AJAX, 23 Nov. v. Bari n. Catania. AMOR. 23 Nov. v. W. Indië te New York. AMAZONE, 23 Nov. v. Amst. te Barcelona. CERES, 23 Nov. v. Constanza n. Konstan- tinopel. JASON. 23 Nov, n.m. 9 uur v. Liverpool n. R dam. NJCKERIE, 23 Nov. v. Madeira n. Para maribo. OBERON, 23 Nov. v. Salonica n. Piraeus. PLUTO. 23 Nov. v. Tarragona n. Alicante. VENUS, Middl.Zee n. R'dam, pass. 23 Nov. Gibraltar. IRIS 24 Nov. v Spanje te Amst, ALMELO, 18 Nov. v. Si. Vinc~nt naar Antwerpen. IRENE, 24 Nov. v. Amst. te Hamburg. CLÏO, Middl.Zee n. Amst., pass. 24 Nov. Oucssant. EUTERPE. 24 Nov. v. Amst. te Passages. TIBERIUS. 24 Nov. n.m. v. W. Indië te Amst. HOLLAND-AFRIK A LLJN. MAASKERK, 23 Nov. v. Amst. n. Hamburg JJSTROOM, uitr., 23 Nov. v. Las Palmas n. Dakar. REGCESTROOM, thuisr., pass 23 Nov. Finisterre. SPRINGFONTEIN, uitr., 23 Nov van Mozambique. MIJ. NEDERLAND. CHR. HUYGENS, uitr, 24 Nov. te Port Said. EN'GGANO. thuisr., -24Nov. v. Port Said. TABIAN uitr.. 24 Nov. te Genua. JOH AN DE WITT, wordt Donderdagoch tend 6 u. van Batavia te IJmuiden en 10 u. te Amst. verwacht. SOEMBA, thuisr., apss, 22 Nov. Perim. P. C. HOOFT, thuisr., pass. 23 Nov. Perim. TAJANDOEN. uitr., 23 Nov. te Penang. HOLLAND-AMERIKA LIJN. BLOMMERSDIJK, 22 Nov. v. R'dam te Newport News. VEENDAM, New York n. R'dam, 24 Nov. v. Boulogne. BEEMSTERDIJK, 2-3 Nov. van R'dam naar Boston. VEENDAM, 24 Nov. n.m. v. New York te R'dam. ROTT. LLOYD. DJ EMBER, thuisr., 23 Nov. n.m. 7 u. van Marseille. XOTA NOPAN. uitr., pass. 24 Nov. v.m. 6 u. Gibraltar. KOTA PINANG, thuisr., pass. 24 Nov, Point de Galle. INDRAPOERA, 23 Nov. v. R'dam te Vlis- singen. SOEKABOEMI. uitr., pass. 24 Nov. 12 u. s middags Colombo. SIBAJAK, thuisr., 24 Nov. n.m. 2 u. te Marseille. KOTA AGOENG, 23 Nov. v. Batavia te Socrabaya. ROTTERDAM—Z.-AMERIKA-LIJN. ALPHACCA. thuisr., 21 Nov. v. Montevideo AICHIBA, 25 Nov. v. B. Aires te R'dam verwacht. HOLLAND—O. AZIE LUN. SEROOSKERK, uitr., pass. 23 Nov. Vlis- singen, van Antwerpen. OUDERKERK, thuisr., 23 Nov. t? Tsingtao. ZUIDERKERK, uitr., 23 Nov. te Hongkong. SILVER-JAVA-PACIFIC-LIJN. BATOE, 23 Nov. v. Rangoon te Singapore. KOTA GEDE, 22 Nov. v. Calcutta te Manilla. HALCYON LIJN. FLENSBURG, 24 Nov. v. Melilla te Vlaar- dingen. STAD ARNHEM, 24 Nov. v. R'dam te Bagnoli. HOLLAND—AUSTRALIË LIJN. TAWALI, 24 Nov. v. Amst. te Bremen. DIVERSE STOOMVAARTBERICHTEN. HILVERSUM, Terheuzen n. Carteret, pass. 24 Nov. Vlissingen. BOOMBERG, 23 Nov. v. Leningrad naar Zaandam, LARENBEKG, 23 Nov. v. Horta te Norfolk JONGE ANTHONY, 23 Nov. v. Valencia te Gandia. JONGE ELISABETH, Candia n. Londen, pass. 24 Nov. Sagres. JONGE JACOBUS, 21 Nov. v. Ceuta n. Valencia. JONGE JOHANNA, 22 Nov. v. Londen te Sunderland. GELE ZEE, sleepboot, Banka n. Port Said pass. 23 Nov. Perim. SPAS, 24 Nov. v. Jacksonville n. Londen en Antwerpen. PEURSPLE1N, Rosario n. Belfast, pass. 23 Nov. St. Vincent. EMMAPLEIN, Nicolajeff n. Hull, pass. 23 Nov. Bevezier. KRALINGEN, 23 Nov. v. R'dam te Riga. LEKHAVEN, 23 Nov. v. B. Aires te Rosario. SELENE, arr. 22 Nov. te Southampton. MARK, arr. 18 Nov. te Gefle. EEM. arr. 18 Nov. te Abö. NOORD, arr. IS Nov. te Kasko. RECLAME. S64G nDr\CTcVeren Ze-' me^ k^'hulp van de DROSTE-bouwplaat, het beroemde DROSTE-mannetje te voorschijn. Of hef ook een leuk werkje is? Reuze! Tegen inzending van 10 DRÓSTE-bons of -plaatjes sturen wij U deze bouwplaat franco toe. DROSTE - HAARLEM Uit het Engelsch door mej. C. M. G. de W. 37) Zij trilde, het was ellendig cm te zien. En toen vergat zij de voorzichtigheid van zooeven en was zoo moedig weer te vra gen: Wees zoo goed mij een sovereign te eenen en laat mij dan heengaan. Ik be loof u plechtig het geld terug te betalen. Hij glimlachte, zeker om haar gerust te stellen. Waarom heb je dan zoo'n haast, lief meisje? Hoe vriendelijk de woorden ook waren, ze misten hun uitwerking. Dit was zeer duidelijk te zien in de oroevige oogen van het meisje. Zij was in Je.n val geloopen; al zijn praatjes en vriendelijkiieidjes schenen haar meer en jneer te overtuigen, dat er geen ontsnap- Pen mogelijk was. Ui? een drachtig drank tartte de vreese- jUKe waarheid haar aan. Het was of haar uersenen niet langer tot. werken in staat waren. Zij was geheel in de macht van J e.n man. En zij wist maar al te goed, aai hij daarvan overtuigd was. unvermijdelijk, evenals het noodlot, EePen zijn lange vingers naar den zij- ant van den stoel. Wat hebben we daar? ronï" Loon was zoogenaamd geksche- Selaat k vlo°S Het bloed haar naar het Mag ik eens zien? „tllJ had het pakje in de hand voordat VL vinger kon uitsteken om het te verhinderen. Alsof ze geëlectriceerd werd sprong ze op van haar stoel, zonder te weten wat zij deed. O, dat is van mij. Onwillekeurig trachtte zij haar eigen dom te verdedigen. Hij dreef haar terug als een vroolijke plaaggeest van een broeder. Heel eventjes kijken, zei hij. Haar schat werd reeds door handige vingers uitgepakt Steeds glimlachte hij en be handelde het heele zaakje als een grap. En hij kon het ook als een grap beschou wen, omdat hij geen oogenblik verwachtte dat het iets anders zou worden. HOOFDSTUK XXXIX. Adolph Keiler uitte een zacht fluitend geluid. Hij stond een oogenblik adem loos. De schat, in zijn zeldzaam ongeloo- felijke schoonheid had zich opengelegd aan zijn blik. En in de oogen van een kunstkenner die geheel onvoorbereid stond voor dit meesterstuk, was het of hij door den bliksem was getroffen. Mijn God! zei hij fluisterend, vol verrukking en verbazing. Gloeiend van opgewondenheid, nam hij de kap van de electrische lamp af. Ter wijl hij het schilderstuk onder het licht hield, op een armslengte van zijn oogen, draaide hij 'het eenige keercn naar alle kanten zoo als een deskundige dat doet, hetgeen Julie dien dag al meer had op gemerkt. En dit zag ze met een beklemd hart Hij kuchte zachtjes terwijl hij het stukje stevig bleef vasthouden, liep hij naar een tafel om een microscoop te halen. Met een beklemd hart, volgde Julie nauwkeurig al zijn bewegingen. Zij wist maar l te wel dat de microscoop zijn op- gewoi' -nheid zou doen toenemen. Haar gevoel van zwakheid scheen nog toe te neme1*, zoo leunde zij tegen den schoor- steenn aritel. Het was of zij op den rand van een bodemloozen afgrond stond. Zij zonk al naar beneden, al dieper en dieper. Weldra kwam Keiler terug met zijn mi croscoop, en terwijl hij het vlak bij de lamp hield, durfde zij hem niet aankij ken. Zij had geen macht meer om iets te doen. Toen hij eindelijk begon te spreken klonk zijn stem kalmer en vriendelijker dan zij verwacht had. Zeg, zei hij, hoe komt u aan dat aardige oude ding? Die opgewekte toon klonk haast dwaas. Maar zij werd er niet door misleid, want het was opvallend hoe zij dien zoetsap- pigen toon van Oom Si er in herkende. En zij wist zeker dat zij maar een blik had te slaan op dat bleeke gezicht onder de lamp en er nog meer overeenkomst met Oom Si te herkennen. Toe zeg mij dat eens, herhaalde hij zachtjes. Het was of het noodlot haar drukte. Ik heb het gekregen. Haar stem was haast-niet hoorbaar. Gekregen? Hij glimlachte: en hij trachtte zich de half vergeten woorden te herinneren van hun gesprek een paar dagen geleden. Zeker van uw jongen vriend hé? heeft hij je een schilderstukje cadeau gegeven, een bekend schilderstuk? Julie wist niet wat ze daarop zou ant woorden en toch begreep ze dat ze iets moest zeggen. Ja, zei ze, dat is zoo. Wat zou ze anders zeggen? Ik vind het een heel aardig stukje, moet ik zeggen. Zijn stom werd bepaald opgewekt, het was of hij haar in zijn vertrouwen wou nemen. Het kan best gemaakt zijn door dien ouden Schot, een zekeren Mac Farlane die mij de eerste schilderlessen gegeven heeft. Het is juist zijn manier van wer ken. Warempel! Zijn stom werd al jovia ler en opgewekter. Ik zie dien ouden, boosaardigen dronkaard, dien ouden gek nog, hoe hij zulke boomen en zulk water schilderde. Het was geen kwaad schilder in zijn tijd, neen, geen kwaad schilder. En in de stem van den oudleerling was een klank van genegenheid, waar hij zich half over schaamde. Nu was het Julie's beurt om een woordje te spreken, maai* over haar koude lippen scheen geen klank te kunnen komen. Keiler hield het schilderstukje nog steeds met beide handen vast en keek haar van ter zijde aan, hetgeen hij trachtte onmerkbaar te doen. En toen zei hij Ik veronderstel, dat het eene schil derstukje of het andere u vrijwel het zelfde is, nietwaar? Ik weet heel goed wat ik mooi vind, was Julie eindelijk in staat te antwoor den, misschien omdat zij maar te wel begon te begrijpen, dat het er niet al te veel op aan kwam wat zij zei. Dat is tenminste iets, zei Keiler ge dwongen lachend. Het is van veel belang te weten in kleinigheden, wat je mooi vindt en wat niet. Aardig van je vriend het was immers je vriend, waar je het van gekregen hebt om je dit to geven. Niet dat het zooveel waard is voor den alledaagschen kooper. Een schilderij is net als een minnaar weet je. De schoon heid van een stuk bestaat soms alleen in het oog van hem, die het bekijkt. Dat liegen van hem begon haar akelig te maken. Weer kwam dat vreeselijk ge voel over haar van naar omlaag vallen, vallen, vallen. Maar zij liet hem maar doorpraten. In de eerste plaats omdat zij de macht niet had hem tegen te houden, en al had zij gekund wat haar krachten betrof, het zou haar niets geholpen heb ben. HOOFDSTUK XL. Maar luister eens, zei Adolph Keiler, midden in zijn eigen praatjes, ik heb be paald pleizier in dit stukje. Als u het mij eens gaf, dan geef ik u een landschapje er voor in de plaats. Ik heb er een paar, die lang niet kwaad zijn en u kunt kie zen. En u kunt uw savereign toch krijgen, voegde hij er bij en keek haar ernstig aan. Zeer beslist schudde zij het hoofd. Zij had wel lust hem den fabelachtigen prijs te noemen, die het waard was, maar zij was zoo voorzichtig dat niet to doen. Zijn berekenende manier van liegen was haar bewijs genoeg, dat hij al wist wat het waard was. Ze stak de hand uit. Met hor- tonde stem zei zij: Geef het mij als het u blieft terug. Ik moet weg. Hij keek haar aan met de oogen van een gier. Het is veel verstandiger om aan te nemen wat u er voor krijgen kunt, zeg ik u. Want u zult een heele toer hebben om het te verkoopen. Dit is bepaald een mooi bod. Geef het mij terug als het u blieft, zei ze hijgend en dood ongelukkig. Wees nu niet zoo'n zottin. Hij zei dit op een heel beslisten toon. Zij begreep dadelijk, dat hij niet het minste plan had het haar terug te geven. En hetgeen onmiddellijk op die woorden volgde, maakte dit feit maar al te dui delijk. Hij legde het schilderstukje op een tafel op eenigen afstand, toen schonk hij whisky in een glas en dronk het in eens op. En toen haalde hij een portefeuille uit zijn zak en haalde er een briefje van 12 gulden uit. (Wordt vervol-gd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1931 | | pagina 9