Scherts ïn Schets.
72»" Jaargang
DINSDAG 10 NOVEMBER 1931
No. 21977
Officieeie Kennisgevingen.
STADSNIEUWS.
BINNENLAND.
BURGERL. STAND v. LEIDEN
Het voornaamste Nieuws
van heden. I
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
30 Cts. per regel voor advertentlën uit Lelden en plaatsen
waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle
andere advertentlën 35 Cts. per regel. Kleine Advertentlën
uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts.
bil een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van
brleveD 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT,-]
Voor Lelden per 3 maanden f.2.35, per week1.0.18
Bulten Lelden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18
Franco per post 1.2.35 '41 portokosten.
Oif nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
hinderwet.
Burgemeester en Wethouders van Lelden
;rengen ter algemeene kennis, dat door
jeu de beslissing op het verzoek van: a.
le NV. van Cranenburgh en Heringa's
ajetfabriek om vergunning tot het op-
ichten van een fabriek van wolbewerking
O machinale breierij in het perceel Ra-
jenburg Nis 107, 109 en 111, Sectie F.
lo 1309; b. G. Overduin Jzn., om vergun-
nng tot het oprichten van een fabriek
joor het spoelen, haspelen, opmaken en
rerpakken 'van wollen garens (sajetten),
In het perceel Os- en Paardenlaan No. 41,
Sectie K. No. 4095; c. J. Duindam, 0111 ver-
■iinning tot het oprichten van een slagerij
n het perceel Koornbrugsteeg No. 2, Sectie
5. No. 213; d. de N.V. P. de Gruyter en
Zonn, om vergunning tot het oprichten
un een ondergrondsche bewaarplaats voor
benzine met aftapinrichting in het perceel
Haarlemmerstraat, Sectie H. No. 967 en
1087; e. H. W. Stöxen, om vergunning tot
bet. oprichten van een metaalgieterij In
bet perceel Kloos of Vischpoort, Nis. 5, 6,
,8, 9 en 10 (Koenesteeg), Sectie D. No.
589, is verdaagd.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 9 November 1931. 7695
Burgemeester en Wethouders van Lei
den brengen ter algemeene kennis, dat zij,
uitsluitend ten aanzien van den door den
,£en Kwartiertjes Bond", op 11 en 12
November a.s. in het gebouw „Tot Nut van
Algemeen", aan het Steenschuur No. 21,
lhier, te houden bazar, tot 10 uur des
vends, ontheffing hebben verleend van
et sluitingsuur voor winkels.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN.
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 10 November 1931. 7696
BOEKVERKOOPING.
Van 23 November tot 1 December a.s.
komen bij den boekhandel Burgersdijk en
Niermans „Templum Salomonis" eenige
belangrijke boekverzamelingen in veiling.
Het zijn de bibliotheken van den heer S. J.
Seefat, oprichter en mede-directeur van de
Vrije Universiteit te Amsterdam, dr. J. J.
le Roy, oud-directeur der H.B.S. 5 j. c. te
Deventer, mej. M. A. Talen, oogarts te
Gouda, J. J, Bruna, parlementair redac
teur Alg. Handelsblad, dr. H. Ph. Visser
't Hooft, oud-advocaat en procureur te
Haarlem en een gedeelte der bibliotheek
van Joh. de Meester, literair redacteur
N. R. Crt.
rijkspostspaarbank.
In de maand October werd aan het bij
kantoor der Rijkspostspaarbank alhier in
gelegd f 324.885.81 en terugbet. f 128.215.16.
In totaal werden 265 nieuwe boekjes uit
gegeven. Op staatsschuldboekjes werd door
bemiddeling van den directeur ingeschre
ven voor f. 11.550.
leidsche radio-vereeniging.
Gisteravond hield bovengenoemde ver-
eeniging een demonstratie in haar club
lokaal „Oud-Hortuszicht", alhier.
De nieuwste luidspreker-systemen wer
den gedemonstreerd, zooals „De Eloquenta",
B. B. L. motor, Hegra, „Blaupunkt" 100 U,
Weefa 60 polig systeem, Lissen, en membra
systeem. Naast het leerzame van een be
oordeeling van weergave-kwaliteit, gaf deze
demonstratie een goed beeld op welk hoog
peil de hedendaagsche luidsprekerteclmiek
gekomen is.
Voor de leden der Leidsche Radio-
Vereeniging een mooie avond.
de voordrachten
van den heer kingsley martin.
De aangekondigde voordrachten, welke
de Engelsche journalist, de heer Kingsley
Martin, hoofdredacteur van het weekblad
„The New Statesman and Nation", op uit-
noodiglng van het Leidsche Universiteits
fonds op 12 en 13 dezer te 4 uur 's namid
dags en op 16 dezer te 8 uur 's avonds zal
houden, zullen plaats hebben in het Groot-
Auditorium der Leidsche Universiteit en
voor elk belangstellende toegankelijk zijn.
het psychopathen-asyl.
In de Memorie van Antwoord inzake
et IVe hoofdstuk der Rijksbegrooting voor
932 (Justitie) wordt o.a. gezegd:
Het psychopathen-asyl te Leiden is te
iein gebleken; tijdelijk is als asyl in ge-
mik genomen een paviljoen op het ter
rein van het Rijkskrankzinnigengesticht te
Eindhoven. Het plan is, dit paviljoen
en een eventueel voor gelijk doel ter zelf-
Eer plaats nog verder af te staan deel van
een ander gebouw tot uiterlijk 1 Mei,
1933 als psychopathen-asyl te gebruiken.
Een selectie naar moeilijke en minder
Moeilijke patiënten over de asyls stuit op
terschillende practische bezwaren af.
Tot opheffing van het asyl te Leiden zal
hjn over te gaan als, naar het zich laat
"anzien, te Avereest de geheele Rijksver-
pieging van psychopathen kan worden ge-
wncentreerd.
o
interessante schilderijen
verzameling in „endegeest".
Het gesticht „Endegeest" heeft dezer
nagen 75 schilderijen in bruikleen gekregen
van den bekenden kunstliefhebber, den
hoer p. Boendermaker te Bergen, die reeds
aan meerdere openbare instellingen als het
stadsziekenhuis te Alkmaar, het Amster-
Lyceum enz. collecties in bruik
leen gaf.
Het zijn schilderijen van Colnot, Filarskl,
uÏÏ Kelde.r, Matthieu Wiegman, Piet
cgman, Piet van Wijngaardt, Leo Gestel
v- Boendermaker, Harry Kuyten, van Rees
Luj,zlJn opgehangen in de conversatie-
P'™ van het verplegend personeel op
'n eenige kamers van ge-
■Hhjngeest"611 de conversa',ie-zalen °P
Kunstliefhebbers kunnen zonder be-
aa7otoegeIaten worden. Wij raden hen
vcfirvot aen bezoek te brengen aan deze
itoodern/«SSSteSÏÏ* verzameling van
academische examens.
Geslaagd zijn voor het doctoraal examen
geneeskunde mej. S. J. Oly (Den Haag) en
de heer M. J. Heering (Leiden)taalkundig
candidaatsexamen Indologie de heer K.
Huizinga (Leiden).
aanrijding.
Gistermiddag is op de Haarlemmer
straat, ter hoogte van de Dullebakkers-
steeg onze stadgenoote de 28-jarige mej.
M S., aangereden door een vrachtauto. Zij
kwam te vallen en liep een lichte hersen
schudding op; zij is door den E. H. D. naar
het Acad. Ziekenhuis overgebracht.
ernstige treinvertraging
bSSCHEN den haag en leiden.
Wegens stroomdefect.
trein 1075, dic van hier
Hoe dieht tar n HaaS vertrekt, plotse-
Indiè ,de Laan van Nieuw-Oost-
sttoomrt-,eeJvoJge van een defect aan de
&d Wijven staan,
kbreneen iïeip. niet m«er op gang was
25 mirmt?- u b nadat hij daar ongeveer
den stnnm1) gestaan, met een ontbo-
haald Ri^COm?tief uit Den Haag opge-
"bigers in aankomst aldaar, konden de
pen Ten.i, ?en anderen trein overstap-
dtn verwhuuPjVan d€ze vertraging ston-
'esschen treinen op blokafstand
échten n Hemeente en Den Haag te
"kt een k-u rdoor deze reizigers eerst
hl Rotterdam1 vertraging in Den Haag
middae inkwamen. Later ln den
de treinenloop weer normaal.
De Wethouder van Onderwijs is ver
hinderd morgenmiddag spreekuur te
houden.
Het provinciaal kerkbestuur van
Overijsel heeft de heer P. van Wijnen, te
Gouda, cand. aan de Universiteit alhier,
toegelaten tot de Evangeliebediening in de
Ned. Herv. Kerk.
De heer M. Udo, vroeger agent van
politie alhier, thans te Amersfoort, is ge
slaagd voor het diploma candidaat-inspec-
teur van politie.
geboren:
Gijsbertje, dr. v. J. G. Kroesemeijer en
G van der Nat. Clasina Wilhelmina Ma
ria, dr. v. C. J. von Klink en M. H. van den
Berg. Peterke, dr. v. J. C. van Dockum
en H. Reumermann. Jacobus Wilhelmus,
zn. v. E. S. Prins en J. M. Ouwerkerk.
Maria Johanna, dr. v. I. Baart en E. van
Weeren. Bertha Wilhelmina Catharina
Maria dr v. C. A. A. Kerckhoff en E. R.
J. M. Hoijng. Willybrordus Dominicus
Maria, zn, v. A. L. v. Berge Henegouwen
en A. Jansen.
ondertrouwd.
J. Mooij wedn, 47 j, en J. Colthof jd. 44 j.
gehuwd.
H. van de Water jm. en H. Crama jd.
over jen
DE BEGROOTING VAN JUSTITIE
T. Engelsvan Houten, Vr., 57 j. J. W.
van der Blomvan der Blom, wede., 68 j.
M. E. BokernHeynraets, wede., 75 j.
memorie van antwoord aan de
tweede kamer.
Aan de memorie van antwoord inzake
het IVe hoofdstuk der Rijksbegrooting
voor 1932 (Justitie) is het volgende ont
leend:
Wanneer overgegaan wordt tot ratifi
catie van art. 87 der Haagsche Nationa
liteitsconventie is de Regeering voorne
mens tegelijkertijd een wettelijke voorzie
ning te bevorderen, waardoor wordt voor
komen, dat de Nederlandsche vrouw, die
niet do nationaliteit kon verkrijgen van
den buitenlander met wien zij in het hu
welijk treedt, haar Nederlanderschap zou
verliezen.
De indiening van een wetsvoorstel tot
regeling van het beslag op den inhoud
van een safeloket, wordt bevorderd. De
beslissingen van eenige rechtbanken en
gerechtshoven inzake het derden-beslag
op loon zijn ook den Minister niet ont
gaan. Dat daardoor de consequentie van
het arrest van den Hoogen Raad van 7
Juni 1929 ten aanzien van het loonbeslag
is komen vast te staan, kan de Minister
niet toegeven.
Naar aanleiding van de door sommige
leden gemaakte opmerkingen over de
demonstratie, welke Zondag 6 September
j.l. te Utrecht door de R.K. arbeidersorga
nisatie is gehouden, heeft de Minister een
onderzoek ingesteld. Daarbij is gebleken,
dat bij het hoofd van de plaatselijke poli
tie geen enkele klacht over storingen van
godsdienstoefeningen is ingekomen.
Het denkbeeld van tusschenvormen
t-usschen vrijheid en gevangenisstraf, te
vorigen jare door den arts S. v. Mesdag
naar voren gebracht, zal bij de toekom
stige ontwikkeling van ons strafrecht
ongetwijfeld moeten worden overwogen.
Inderdaad heeft een administratief on
derzoek plaats gehad naar aanleiding van
aantijgingen met betrekking tot de rech
terlijke macht geuit in het bijzonder
wat betreft de aangelegenheid der Portu-
geesche bankbiljetten, welk onderzoek de
ongegrondheid dier aantijgingen heeft
doen blijken.
De memorie van antwoord op het voor-
loopig verslag der Eerste Kamer over de
wetsontwerpen inzake de pacht is in de
tweede helft van de vorige maand inge
zonden.
Het vraagstuk van de opleiding van den
toekomstigen strafrechter behoudt de
aandacht van den Minister. Voor een na-
academische opleiding was oorspronkelijk
een subsidiepost uitgetrokken. Door de
noodzakelijkheid van bezuinigen is deze
post weer teruggenomen.
Een voorontwerp tot invoering van de
mogelijkheid van herziening van door den
militairen rechter gewezen sententies en
vonnissen is gereed. Te dezer zake wordt
schriftelijk van gedachten gewisseld met
den Minister van Koloniën.
Maatregelen ter bestrijding van de cri
minaliteit ten plattelande o.m. door ver
sterking van de Rijkspolitie hebben de
voortdurende aandacht. De noodzakelijk
heid om te komen tot één of meer door
het Rijk te stichten opleidingsscholen
voor gemeentepolitie is den Minister nog
niet kunnen blijken. Wat de examens be
treft, acht hij ook thans den toestand niet
onbevredigend.
Verwacht wordt, dat, behoudens onvoor
ziene omstandigheden, de reorganisatie
van de Rijksopvoedingsgestichten voor
jongens nog in den loop van 1932 tot
stand zal komen. De financieele toestand
noopt de uitbreiding van het aantal amb
tenaren voor de Kinderwetten stop te
zetten.
Van opleiding van reel assee rings ambte
naren zal, althans in de naaste toekomst,
moeten worden afgezien, aangezien er
geen geld voor beschikbaar is.
Aan de memorie is toegevoegd een nota
van aanwijzing, waarin nadere bezuini
gingen op de begrooting zijn verwerkt.
AAN "f KORTSTE EIND TREKKEN.
de malaise in de schoenindustrie.
Vergadering van de Federatie van
Ned. fabrikanten.
Te Tilburg vergaderde deze federatie ter
bespreking van den crisis- toestand in de
schoenindustrie. Besloten werd aan den
minister van Arbeid, Handel en Nijverheid
het navolgende telegram te zenden;
„Federatie van Nederlandsche schoen
fabrikanten in voltallige ledenvergadering
te Tilburg bijeen, zegt Uwe Excellentie
dank voor de bij de Staten-Generaal inge
diende contingeeringswet, vraagt opnieuw
Uwe aandacht voor den dagelijks toene-
menden verderen achteruitgang in de
schoenindustrie en doet een krachtig be
roep op Uwe Excellentie om zoodra de be
voegdheid tot contingeering aan de Regee
ring is verleend, daarvan ten spoedigste ln
overleg met onze organisatie tot herstel
der werkgelegenheid ln de schoenindustrie
gebruik te maken".
Voorts werd de noodzakelijkheid bepleit,
dat de Regeering eveneens maatregelen zal
treffen in het belang van den schoenen-
i export. Met verlaging der productiekosten
I alleen kan het herstel van den export niet
j worden bereikt. Daarvoor is evenzeer noo-
I dig de instelling van een onderhandelings-
j tarief dat de mogelijkheid opent om de
landen die onzen export fatsoenlijk beje-
I genen ook in Nederland in de gelegenheid
te stellen tegen lage rechten te importee-
ren dat daarentegen de landen, die onzen
export onmogelijk maken, het importee-
ren op de Nederlandsche markt door een
flink invoerrecht in ernstige mate be
moeilijkt.
nederlandsche enquêtecommissie
voor het geschiedenisonderwijs.
De Nederlandsche Enquête Commissie
voor het Geschiedenisonderwijs, die een
onderzoek instelt naar de Volkenbonds-
en Vredesgedachte in de geschiedenis
schoolboeken hier te lande, heeft dezer
dagen onder voorzitterschap van dr. j. ter
Meulen opnieuw een vergadering gehou
den. Mededeeling werd gedaan, dat op
verzoek van het bestuur vrijwel alle ver-
eenigingen van het Lager-, Middelbaar-
en Gymnasiaal onderwijs in de commissie
vertegenwoordigd zijn en dat de Neder
landsche commissie voor intellectueele
samenwerking, die voor het onderzoek
warme belangstelling heeft, de enquête
commissie met kracht zal steunen.
Besloten werd de meer omvangrijke
enquête, die betrekking heeft op de ge
heele geestesrichting van de geschiedenis
schoolboeken, voort te zetten, maar daar
naast een meer eenvoudig onderzoek in te
stellen, door na te gaan of de Volken
bond in die schoolboeken wordt genoemd
en op welke wijze dit geschiedt.
DE GRENSWIJZIGING VAN DEN HAAG.
De commissie uit de Haagsche ingezete
nen heeft zich gisteren met 2914 stem
men ten gunste van de annexatie-voor
stellen uitgesproken.
tijdelijke korting op bij de wet
vastgestelde jaarwedden.
Volgens het verslag der Tweede Kamer
over genoemd wetsontwerp zouden ver
scheidene leden boven de voorgestelde
regeling de voorkeur hebben gegeven aan
de heffing van een vast, voor allen gelijk
percentage van 3%. De salarissen van de
hoogere ambtenaren zijn in verhouding
tot de overige in het algemeen reeds laag
en deze leden achtten het niet billijk door
middel van progressie die hoogere ambte
naren opnieuw in een naar verhouding
ongunstige positie te brengen.
Andere leden stelden hier tegenover,
dat zij, die een betrekkelijk groot salaris
hebben, daarvan gemakkelijker een zeker
gedeelte kunnen afstaan, dan zij die
slechts weinig verdienen.
Van verschillende zijden werd verschui
ving van den datum van ingang der kor
ting bepleit tot 1 April. N. R. Crt.
schout-bij-nacht j. bosma.
De „Staatscourant" van gisteravond be
vatte de benoeming van kapitein-ter-zee
j. Bosma tot schout-bij-nacht.
De heer Bosma werd 26 December 1878
te Norg geboren, werd in 1900 benoemd tot
adelborst 1ste kl.. drie jaren later tot lui
tenant-ter-zee 2de kl. en tien jaar daarna
tot 1ste kl. Op 3 Augustus 1923 volgde zijn
bevordering tot kapitein-luitenant ter zee
en vijf jaren daarna tot kapitein ter zee.
Schout-bij-nacht Bosma is drager van het
onderscheidingsteeken voor 25-jarigen
dienst en van het Mobilisatiekruis.
BEVORDERING VAN
LEERLING-MACHINISTEN BIJ DE
NED. SPOORWEGEN.
Met ingang van 12 November a.s. zullen
elf leerling-machinisten der Ned. Spoor
wegen bevorderd worden tot onder-
machinist.
BINNENLAND.
De Memorie van Antwoord betreffende
de begrooting van Justitie (Binnenland,
lste Blad).
De malaise in de schoenindustrie; verga
dering te Tilburg (Binnenland, le Blad).
De roofmoord te Gorkum opgehelderd;
bekentenis van den aangehouden ver
dachte (lste Blad).
Het bloembollenbedrijf en de crisis; een
overzicht van den tegenwoordigen toe
stand (3de Blad).
BUITENLAND.
Een weinig hoop gevende rede van
Tardieu. (Buitenland, le Blad.).
Rede van Mac Donald aan het banket
ter eere van den Lord Mayor van Londen.
(Buitenland, le Blad.).
Het Chineesch-Japansche conflict. (Bui
tenland en Tel., le Blad.).
DE A. N. W. B. EN HET
VERKEERSONDERWIJS.
Nieuwe stappen van den Minister.
Toen, in den zomer van 1924, de A. N.
W. B., Toeristenbond voor Nederland, in
de sterkte toeneming van het verkeer en
van het aantal verkeersongevallen aan
leiding vond om de noodzakelijkheid van
het geven van verkeersonderwijs op de
scholen te betoogen, heeft deze Bond in
tweeërlei richting- stappen gedaan; eener
zijde werd de uitgave voorbereid van een
serie schoolplaten, welke de voornaamste
verkeersregels en verkeersfouten in beeld
brengen, anderzijds werd bij den minister
van Onderwijs aangedrongen op maatre
gelen ter bevordering van het geven van
verkeersonderwijs op de lagere school.
De medewerking der regeering werd op
de meest volledige wijze verkregen; door
middel van het Rijks Schooltoezicht werd
bij de gemeente- en schoolbesturen aan
gedrongen op periodieke behandeling van
de verkeersregels op de lagere school en
de aanschaffing der bedoelde schoolpla
ten werd officieel aanbevolen.
Sindsdien wordt op vele scholen onder
wijs in de verkeersregels gegeven en de
A.N.W.M. kan de voldoening smaken, dat
zijn optreden met succes bekroond is.
Bovendien zijn nadien èn door den
A.N.W.B. èn door anderen leermiddelen
verkrijgbaar gesteld, welke het geven van
dit onderwijs vergemakkelijken.
Toch is het verkeersonderwijs nog verre
van algemeen op de lagere school inge
voerd en nu de A.N.W.B. op het gebied
der verkeers-middelen nieuwe plannen
gaat verwezenlijken, heeft deze Bond zich
andermaal tot den Minister van Onder
wijs gewend met de vraag, maatregelen te
willen nemen ter bevordering eener meer
algemeene invoering van het verkeers
onderwijs op de lagere scholen.
In zijn antwoord aan den A.N.W.B. heeft
de Minister medegedeeld dat reeds in Mei
1926 aan de hoofdinspecteurs van het
Lager Onderwijs is verzocht, met de in
specteurs andermaal het verkeersvraag-
stuk te bespreken en door hun tusschen-
komst de gemeente- en schoolbesturen te
herinneren aan hetgeen in 1924 werd aan
bevolen.
Bovendien heeft de minister aan den A,
N.W.B. medegedeeld, voornemens te zijn,
door tusschenkomst van de leden van het
Rijksschooltoezicht te doen onderzoeken,
in hoeverre ook thans nog met het in 1924
en 1926 aanbevolene rekening wordt ge
houden. Mocht de uitkomst van dit onder
zoek niet bevredigend zijn, dan zal zijn exc.
de aandacht van de gemeente- en school
besturen opnieuw doen vestigen op de
wenschelijkheid, bij het onderwijs op de
lagere scholen de verkeersregels te be
handelen.
Het is te hopen, dat deze ministerieele
stappen er toe zullen leiden, dat de door
den A.N.W.B. op zoo velerlei wijze bevor
derde kennis der verkeersregels binnen
kort nu ook op het leerplan van alle lagere
scholen een plaatsje zal vinden.
de verwarming der electrische
treinen.
Naar aanleiding van ingekomen klach
ten over de sterke verwarming der electrl-
sche treinen, zal de directie der Ned.
Spoorwegen maatregelen nemen, dat de
warmte over de rijtuigen gelijkmatig ver
deeld wordt, en dat vooral bij zachte bui
tentemperatuur de rijtuigen slechts matig
verwarmd zullen worden.
o
burgemeester pollema 80 jaar.
De heer H. Pollema, burgemeester van
Lemsterland te Lemmer, oud-lid van de
Tweede Kamer en van Ged. Staten van
Friesland, ridder in de orde van den Ne-
derlandschen Leeuw, was Zondag 80 jaar,
welk feit gisteren gevierd is. De jubilaris
is voor zijn hoogen leeftijd nog kras. De
heer Pollema ontving zoowel telegrafisch
als schriftelijk uit alle deelen van het land
stroomen van gelukwenschen.
