VERKADE
-ÉI /f.
72sle Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Maandag 2 November 1931
Derde Blad
No. 21970
BINNENLAND.
FINANCIEN.
NlEVlW
25 CENT.
WETENSCHAPPEN.
I T$?
wfer
oo+(2
'Hl ppieA=W NÉ,
"ï-
^>-L+£
«-'Z0
HE2"EL
T|TNij^0hriL
aiE H££w.p
8®^f E
AVO,©.
H0ïN 2T~fée^1L# h
é<&7
fflr |0 k
Ww AHÖ ©pN
n-
STEUNVEERLEENING AAN DE
GEMEENTEN.
Een wetsontwerp is ingediend.
Tneediend is een wetsontwerp tot het
leenen van steun uit 's Rijks kas in de
financiering der kasbehoeften van de ge-
^Heteenige artikel van dit ontwerp luidt:
1 In bijzondere gevallen kan aan ge
meenten. die ernstige bezwaren ondervin
den in dé financiering harer kasbehoeften,
uit 's Rijks kas steun worden verleend.
2 De in het eerste lid bedoelde steun
wordt zooveel mogelijk verleend in den
vorm van rentedragende voorschotten ot
in den vorm eener garantie wegens door
anderen te verleenen voorschotten en
slechts onder zoodanige voorwaarden als
door onze met de uitvoering van deze wet
belaste ministers, na verhoor van het be
trokken gemeentebestuur en het college
van Ged. Staten, worden vastgesteld.
3. De gemeente, die een steun als be
doeld in het 1ste lid uit 's Rijks kas ont
vangt. is verplicht de daaraan verbonden
voorwaarden na te leven en de daartoe
noodige maatregelen tot stand te brengen."
Aan de M. v. T. is het volgende ontleend:
Door de terughoudendheid, welke in den
laatsten tijd de geldmarkt heeft geken
merkt. zijn vele gemeenten, die daardoor
niet meer in staat zijn haar kasbehoeften
te financieren, in moeilijkheden geraakt.
Dezelfde omstandigheid is de oorzaak, dat
de Bank van Ned. gemeenten, die met een
groot aantal gemeenten rekening-cou
rant-overeenkomsten heeft gesloten,
krachtens welke aan die gemeenten cre-
dieten zijn toegestaan, thans haar liquidi
teit ernstig ziet bedreigd nu vele gemeen
ten haar deposito-gelden moeten terug
trekken. terwijl de verleende credieten
weliswaar kunnen worden opgezegd, doch
door de gemeenten niet kunnen worden
afgelost. Het gevolg van een en ander is
geweest, dat de evengenoemde bank alsook
vele gemeenten zelfstandig zich tot de re
geering hebben gewend, met verzoek om
steun uit 's Rijks kas.
Het wetsontwerp strekt om den boven
omschreven steun onder de voorwaarden,
welke daarbij in het belang van een zoo
spoedig mogelijk herstel van het gemeente
crediet gesteld dienen te worden, mogelijk
te maken.
Het laatste lid is noodig ten einde de
verplichting der gemeenten om de over
eengekomen voorwaarden na te leven, wet
telijk vast te leggen.
DE TARWEWET EN DE BROODPRIJS. DE SALARISVERLAGING
DE MOEILIJKHEDEN TE ROTTERDAM.
Naar de ..Maasbode" verneemt, heeft de
bespreking tusschen de regeering en het
dagelijksch bestuur van Rotterdam een
voor die gemeente bevredigend verloop ge-
d. Er is een voorloopige regeling ge
troffen, welke nader zal worden omgezet
in een definitieve, welke dan ook voor de
andere gemeenten zal gelden.
Al zal het, dank zij deze regeling vooi
Rotterdam mogelijk zijn zijn financieele
verplichtingen te voldoen, zoo volgt hier
uit echter nog niet, dat nu ook alles op
den ouden voet kan voortgaan. En zoo is
het dan ook te verwachten, dat het met
de uitvoering van openbare werken enz.
t niet geheel, dan toch voor een zeer
Wangrijk gedeelte tot stilstand zal komen
Ia verband hiermede wordt nog gemeld
6'. voorloopig althans, de regeling hierop
verkomt, dat de gemeenten de uitkeerin-
?en van het Rijk, waar zij recht op heeft,
op een vroegeren termijn zal ontvanger*
dan waarop zij recht heeft. Feitelijk dun
verstrekking van voorschot op toekomstige
betalingen.
INVOERBEPERKING VAN BELGISCH
BROOD.
Naar „De Tel." verneemt ligt het in de
bedoeling van de regeering. dat de maat
regelen. die zij krachtens het ingediende
wetsontwerp inzake eventueele contingen-
teering van invoer zal mogen nemen, van
toepassing zullen zijn op den invoer van
orood. Zoodoende zal men dus den invoer
van 't Belgisch brood kunnen beperken.
Waarom werd het rapport-Polak en Kaag
veranderd?
De heer Wijnkoop had aan de regeering
de volgende vragen gesteld:
„Wil de Regeering mededeelen, of het
oorspronkelijk rapport van de professoren
Polak en Kaag in verband met den invoer
van brood in Nederland al of niet in zijn
oorspronkelijken vorm wordt gepubliceerd?
„Indien bedoeld rapport aan de auteurs
is teruggezonden ter hergroepeering van de
door hen gegeven cijfers, wil de Regeering
dan meedeelen, waarom en op wiens aan
dringen dit is geschied?"
De minister van Arbeid heeft hierop het
volgende geantwoord:
„Het rapport van de prof. Polak en Kaag
is niet in zijn oorspronkelijken vorm ge
publiceerd.
Het rapport is niet aan de auteurs terug
gezonden. Bij lezing dér drukproef is van
technische zijde een opmerking gemaakt,
die onder de aandacht van de stellers van
het rapport is gebracht. Naar aanleiding
daarvan hebben deze in het rapport en in
de drukproef eenige kleine veranderingen
aangebracht met betrekking tot de bere
kening van het cijfer, dat den invloed van
-de Tarwewet op het prijsverschil uitdrukt.
Het is gebleken, dat deze wijzigingen geen
veranderingen hebben gebracht in de eind
cijfers, genoemd in de conclusies van dit
met grooten spoed bewerkte rapport."
Het Hbld. teekent hierbij aan:
Men leest hieruit dus duidelijk, dat het
oorspronkelijke rapport er anders heeft uit
gezien en dat is heel vreemd, te meer daar
deze veranderingen alléén den invloed der
veel becritiseerde Tarwewet betreffen!
Wij meenen thans niet langer reden te
hebben, om niet nader mede te deelen, wat
ons van deze zonderlinge quaestie be
kend is.
Op Woensdag 14 October gaf het Depar
tement van Arbeid, H. en N., in overleg
met het Departement van Binn. Zaken en
Landbouw, aan de hoogleeraren Kaag en
Polak opdracht, om op korten termijn een
rapport uit te brengen over den omvang
en de oorzaken van den Belgischen brood-
invoer in ons land.
Op Dinsdag 20 October reeds bereikte het
rapport het departement van Arbeid, doch
de daaruit blijkende invloed van de Tar
wewet op den Nederlandschen broodprijs
was zóó groot, dat het Regeeringsbureau
voor de Uitvoering der Tarwewet er van
„schrok" toen het van „Arbeid" inzage
kreeg van het rapport, d.w.z. het bureau
betwistte de juistheid er van! Het gevolg
was, dat in gemeen overleg tusschen de
departementen van Arbeid en Binn. Zaken
besloten werd, het rapport nog even vast
te houden en de heeren Kaag en Polak
alsnog uit te noodigen tot een onderhoud
met de heeren Louwes en Ebbink, resp.
Regeeringstarwecommissaris en Adminis
tratief Hoofd van het Regeerings-tarwe-
bureau.
Het gevolg van een en ander is geweest,
dat nadien is overgegaan tot het aan
brengen van veranderingen in de cijfers,
welke o.a. hier op neerkwam, dat het cijfer
voor den „directen invloed der Tarwewet"
aanmerkelijk verlaagd werd!
VOOR RIJKSAMBTENAREN.
NEDERLANDSCH PAVILJOEN
NAAR DIEMEN?
Er worden thans besprekingen gevoerd
om het Ned. paviljoen der Koloniale Ten
toonstelling te Parijs over te brengen naar
Diemen. Daar zou het dan 5 maanden g,-
exploiteerd worden tezamen met het
Lunapark van den heer Giezen.
NOTARIEELE TOREENIGING.
In de Zaterdag te Amsterdam gehouden
huishoudelijke vergadering van de nota-
rieele vereeniging werden het jaarverslag
en de rekening en verantwoording van
den penningmeester goedgekeurd. Het af
tredende bestuurslid, de heer P. J. A.
Adriani werd herkozen. Tot de Vereeni
ging werden als lid toegelaten de heeren
W. L. Blindenbach, candidaat-notaris te
Nijmegen en mr. J. A. M. Koch, candidaat-
notaris te Utrecht.
Protestvergadering te 's-Gravenhage.
Het comité ter behartiging der alge-
meene belangen van overheidspersoneel
(A. C. O. P.) heeft Zaterdagmiddag in het
Gebouw voor K. en W. te 's-Gravenhage
een salariscongres gehouden. De zaal was
tot in den nok gevuld. De soc.-dem. Eerste
Kamerfractie was vertegenwoordigd door
den heer Ossendorp, de soc.-dem. Tweede-
Kamerfractie door mej. Suze Groeneweg,
de heeren J. ter Laan. v. Braambeek en v.
d. Houven. Ook het Kamerlid De Visser
was tegenwoordig. De heef Kosters verte
genwoordigde het Indisch.comité van actie,
de heer F v. d. Walle en P. S. Noordhoff
het N. V. V. Voorts waren vertegenwoor
digd verschillende bij het N. V. V. aange
sloten bonden.
De voorzitter, de heer F. v. Meurs, opende
het congres.
Daarna werd het woord gevoerd door de
heeren F. van Meurs (voorzitter), F. van
der Walle (namens het N.V.V.), J. ter Laan
(namens de S.-D. Tweede-Kamer-fractie),
Ossendorp (namens de S.D. Eerste-Kamer-
fractie). Kosters (namens het Ind. comité),
S. N. Posthumus (escretaris van den Bond
van Nederlandsche Onderwijzers) en W.
Lubertie (secretaris vn het A. C. O. P.).
Nu en dan was het in de vergadering
eenigszins rumoerig. Toen op een gegeven
moment het Tweede-Kamerlid L. de Visser
interrumpeerde, ontstond algemeene ver
ontwaardiging. Toen daarop de voorzitter
verklaarde, dat de heer De Visser als ver
tegenwoordiger van de communistische
Tweede-Kamerfractie aanwezig was, hoe
wel niet uitgenoodigd, werd er geroepen:
„Gooi hem er uit!" De voorzitter ver
klaarde daarop, geen bezwaar te hebben,
dat de heer De Visser tegenwoordig was,
maar dan moest hij zich als een fatsoenlijk
mensch gedragen en zich niet mengen in
den gang van zaken.
Gelijktijdig hield de Centrale van Ver.
van Personeel in 's Rijksdienst een protest-
vergadering in den Dierentuin te 's-Gra
venhage. Ook deze was zeer druk bezocht.
Na de openingsrede van den heer Spruyt
werd gesproken door de heeren Mendels
«namens het actie-comité der Indische
ambtenaren) en F. Perdok Hzn.
In beide vergaderingen werd een reso
lutie aangenomen, waarin o.m. geconsta
teerd wordt, dat een korting op de amb
tenaarssalarissen niet gedragen kan wor
den, dat die korting een eenzijdig karakter
draagt enz., terwijl er met den meesten
ernst bij volksvertegenwoordiging en re
geering op wordt aangedrongen het rijks
personeel niet opnieuw in een uitzonde
ringspositie te brengen en te willen bevor
deren, dat de voorgenomen korting wordt
afgewend.
AFSCHEID Mr. J. T. LINTHORST
HOMAN.
Zaterdag heeft mr. J. T. Linthorst Ho-
man te Assen afscheid genomen van het
personeel in dienst van de provincie
Drenthe, zulks in verband met zijn be
danken als Commissaris der Koningin. De
griffier mr. Mensel, bood hem namens de
ambtenaren een gedenkboek aan. Verder
kwamen 34 burgemeesters afscheid ne
men. De oudste van hen, de heer G. van
Wageningen, uit Ahoden, bood namens
allen een zilveren theeblad aan. Tenslotte
is nog een deputatie van de officieren
ontvangen namens wie kolonel van den
Brandhof (vroeger te Leiden) het woord
heeft gevoerd.
SCHOENFABRIEK-VAN SCHIJNDEL
STOPGEZET.
Uit Waalwijk wordt gemeld, dat do
schoenfabriek Van Schijndel is stopgezet.
Deze fabriek, vroeger met ruim 200 ar
beiders werkende, had er nu nog een
tachtigtal.
Het Hbld. verneemt intusschen uit goede
bron dat er reeds pogingen tot regeling
beraamd worden.
DE POSTVLUCIITEN.
Het retourvliegtuig „de Valk", is gister
morgen te 6.25 uit Marseille vertrokken
en te half één op Schiphol geland. De
bemanning bestond uit de piloten Geys-
sendorfer, Brugman, den méchanicien
Bruynestein en den marconist Bellm.
Voorts bevond zich aan boord een pas
sagier uit Rangoon, den heer Lane, die
wegens malaria-ziekte naar Engeland
terugkeert. De heer Lane heeft van de
luchtreis niet het minis te nadeel onder-
vondben.
GESCHENKEN VOOR VILLANDRY.
De vakorganisaties der Ned. Spoorwegen
hebben aan het bestuur van het herstel
lingsoord „ViUandry" bij de opening van
het nieuwe kinderhuis een viertal enve
loppen met inhoud aangeboden. Voor deze
bedragen heeft het bestuur speelgoed
aangekocht. Het personeel van de Haag-
sche Tramwegmaatschappij schonk een
mooie boekenkast met een volledige biblio
theek. Hoe groot de geestdrift onder het
Haagsche tramwegpersoneel voor het kin
derhuis is, moge hieruit blijken dat bin
nen eenige dagen f.400 bijeen was voor
den aankoop van de boeken. De heer J.
C. C. Konig, controleur der H. T. M.
schonk een nieuwe pathéfoon met 30
platen.
HET NIEUWE „VOLK"-GEBOUW.
Het nieuwe gebouw van het dagblad
„Het Volk" aan het Hekelveld te Amster
dam is Zaterdag officieel in gebruik ge
nomen. Een groot aantal vertegenwoor
digers van bonden en vereenigingen en
zeer vele particulieren kwamen aan com
missarissen en directie hun gelukwen-
schen aanbieden. Voor deze receptie was
het groote expeditielokaal als ontvangst
zaal ingericht. De wanden gingen schuil
onder het zeer groot aantal gezonden
bloemstukken.
Allereerst werd op deze receptie het
woord gevoerd door den president com
missaris van „Het Volk" dr. F. M. Wibaut
Daarna volgden toespraken van de heeren
Kupers. voorzitter van de Tweede Kamer-
club en vele anderen.
Na afloop van het officieele gedeelte
werden de gasten in de gelegenheid ge
steld een wandeling te maken door het
nieuwe gebouw.
VERSPREIDE BERICHTEN.
Zaterdagmorgen heeft luitenant
kolonel H. van Dam in Den Haag afscheid
genomen van het korps politietroepen,
waarover hij gedurende een achttal jaren
het bevel als korpscommandant heeft
gevoerd.
Het Texelsch Natuurhistorisch Museum
dat te Den Burg gevestigd is, werd ver
rijkt met een zeldzame achtarmige Inkt-
visch, die thuis hoort in de Middenland-
sche Zee. Het dier was door een visscher uit
Oude Schild nabij Texel in zijn net opge
haald.
De tentoonstelling „Beter Drukwerk"
te Arnhem, heeft tot dusverre, iederen dag
ongeveer 1000 betalende bezoekers ge
trokken.
MAATSCHAPPIJ VESTA.
Commissarissen en directie der Maat
schappij „Vesta" te Arnhem advieseeren
de aandeelhouders het vermelde voorstel
der Nat. Lev. Bank te Rotterdam aan te
nemen.
Het ligt in de bedoeling dat met ingang
van 1 Jan. 1932 de heer mr. H. W. J.
Fockema als directeur der Vesta zal af
treden en met ingang vap dien datum de
heeren H. J. Huissen, thans adjunct direc
teur. en jhr. J. A. H. van der Does. thans
secretaris der directie als directeuren der
Vesta zullen optreden. De thans ln functie
zijnde commissarissen zuUen aftreden en
als commissarissen van de Vesta zullen
worden benoemd de vijf directieleden der
Nationale Levensverzekering Bank.
RECLAME.
yiRTCAD'EfSt
nieuwe be
schuitbusje in
frissche, tinte
lende kleuren. Prijs, gevuld met
een rol groote Verkades Beschuit
7107
UITREIKING LORENTZ-MEDAILLE.
Zaterdagmiddag had in het Trippen
huis te Amsterdam, waar de Kon. Acade
mie van Wetenschappen is gevestigd, de
plechtige uitreiking plaats van de Lo-
rents medaille aan prof. Wolfgang Pauli.
De uitreiking geschiedde in tegenwoor
digheid van familie van prof. Lorentz,
den Zwitserschen gezant, den Commis
saris der Koningin in Noord-Holland,
jhr. Roell, burgemeester de Vlugt en vele
anderen. De voorzitter van de afdeeling
natuurkunde van de Kon. Academie voor
Wetenschappen prof. van der Hoeve sprak
een inleidend woord. Spr. bracht in her
innering, dat 6 jaar geleden het instituut
van de uitreiking der Lorentz medaille
gesticht werd en het doel daarvan. De
eerste maal werd de medaille in 1927 aan
Max Polak verleend, Lorentz zelf kon de
medaille toen nog uitreiken.
Hierop gaf spr. het woord aan prof. dr.
P. Ehrenfest, die met een toespraak de
medaille uitreikte. Uitvoerig besprak prof.
Ehrenfest de verdienste van den ontdek
ker van het zoo belangrijke „uitsluiting.?
beginsel". Prof. Pauli, aldus zeide spr. ten
slotte, het zij mij vergund bij de overhan
diging van de Lorentz medaille er aan te
herinneren, hoezeer Lorentz zelve u heeft
geschat, uw helder inzicht, uw scherpzin
nigheid en eerlijkheid en tevens om dé
buitengewone wijze waarop gij steeds de
verdiensten van andere onderzoekers tot
hun recht het doen komen.
In zijn dankwoord getuigde prof. Pauli,
dat prof. Lorentz ook voor de jongere ge
neratie een voorbeeld is geweest.
Ten slotte wenschte prof. Van der Hoeve
prof. Pauli namens de academie geluk
met zijn groote onderscheiding. Na afloop
der plechtigheid waren de aanwezigen
in de gelegenheid persoonlijk met den
heer Pauli kennis te maken.
II.
f-s k. J l l M \weesf
65
-ft fl R
(Wordt vervolgd.)
