72s,e Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 31 October 1931
Tweede Blad
No. 21969
DE KROON OP HET WERK. De groote verkeersbrug over de Maas bij Keizersveer is heden officieel geopend en daarmede is
een belangrijke schakel in het verkeer tusschen Noord en Zuid in dienst gesteld. Een typische herinnering uit het voorjaar
van 1931. De eerste overspanning voor de brug wordt uit Dordrecht naar de plaats van bestemming gebracht.
DE EQUIPAGE VAN DE JEUGD.
DE TOREN DER KERK TE OISTERWIJK WORDT GERESTAUREERD. - De
arbeiders op hun hooge werkplaats kregen bezoek van den fotograaf, die
het restauratiewerk meer van nabij kwam bezien. - Op den achtergrond
een panorama van Oisterwijk.
DE BERLIJNSCHE SCHUPO ste lt maandelijks een bedrag be
schikbaar waarvoor een duizend tal arme kinderen dagelijks ge
voed wordt.
Ds. LINGBEEK
BEDANKT ALS KAMERLID.
Ds. Lingbeek.
Tweede Kamerlid, ds. C. A Ling-
hprro v" Geref- Staatspartij) heeft een
X2rP aan&enomen naar de Ned. Herv.
Kamer hd en Zal daarom bedanken als
LZH^0pvo>r °P de bjst der H. G. S. P.
A ??er G- Nieuwenhuyzen.
uinnnf e' die te 's-Gravenhage
men. w™schte ons bij informatie niet
nipt i eelen °f hij de benoeming al of
I M h aannemen.
ken°H.. d.e heer N>euwenhuysen bedan-
J 1 w u 'n aanmerking de heer
woidendorp, leeraar te Groningen.
DE INVOER VAN BELGISCH
BROOD.
INVLOED VAN DE TARWEWET
EEN DER OORZAKEN.
HERHALINGSOEFENINGEN.
IN 1932 GEEN
than^o!^' ^dhl. verneemt, mag men
der v.rri. vastat,aand aannemen, dat een
der ruwt maatre6elen om de uitgaven
Een M?»5eBy°°ting naar beneden te bren-
Ws»2J? bestaat, dat In 1932 de herha-
hnepn hi van een der beide lich-
ïeten 'hi. aan de beurt zou wezen, te
®en tp v.Ian„de hchting 1929, zullen ko-
•«sparineDit zal komen °P een
kornst znn h ongeveer f. 500.000. De od-
1933 in verscboven worden naar
Whjdwi?# aar dan W€1 twee lichtingen
Tlchteiu eningen zouden moeten ver-
Groot verschil in loon en sociale lasten.
Verschenen is het rapport der profes
soren Polak en Kaag naar omvang en
oorzaken van den invoer van brood uit
België.
„Het onderzoek." aldus het rapport,
„heeft zich beperkt tot de omgeving van
Maastricht. De verkregen omzetcijfers ver-
toonen geen aanzienlijken achteruitgang.
Naar verkregen gegeven bedróeg de invoer
van brood en beschuit uit België in de
betrokken streek in het eerste halfjaar
van 1930 ruim 28.000 K.G., in het tweede
halfjaar 1930 ruim 23.000 K.G., in het eer
ste halfjaar 1931 ruim 21.000 K.G. en in de
maand September 1931 alleen ongeveer
30.000 K.G. In de eerste week van Sep
tember werd de 6000 K.G. niet ten volle
bereikt, in de laatste week was de 8000
K.G. overschreden. De omvang van den
invoer is volgens die gegevens aanzienlijk
in vergelijking met vroeger en vertoont
neiging tot toeneming.
Het verschil in prijs tusschen Belgisch
en Nederlandsch brood heeft dus steeds
bestaan, het is zelfs grooter geweest dan
thans en toch heeft de invoer tot Augustus
1931 toe nimmer veel te beteekenen ge-
i had. Zelfs was de import in de maanden
met de grootste prijsverschillen geringer
j dan in die met kleinere prijsverschillen.
I Terwijl van Juli 1930 tot en met Juni
1931 de invoer gemiddeld 3736 K.G. per
maand bedroeg, bereikten de maanden
December 1930 tot en met Maart 1931, de
maanden met de grootste prijsverschillen,
slechts een gemiddelde van 3028 K.G. De
maand met het grootste prijsverschil
i bracht het niet verder dan tot 1717 K.G.
I import.
Het prijsverschil alleen kan derhalve de
i plotselinge toeneming van den invoer niet
veroorzaken.
Dat het prijsverschil vroeger niet door
belanghebbenden zou zijn opgemerkt moet
uitgesloten worden geacht. In Febuari nog
maakten de bakkers zich over mogelijke
concurrentie uit België weinig onge
rust. Echter, ruim een half jaar later,
wordt het Belgische brood in toenemende
mate ingevoerd.
Zonder twijfel is de bevolking thans
meer gespitst op lagere prijzen dan vroe
ger. en ook weer bereid om brood af te
halen en andere kwaliteit te aanvaarden.
Waar het Belgisch brood te Maastricht
voor 10 cent per 8 ons thuisgebracht en
voor 8 a 9 cent afgehaald te koop is, ter
wijl het Maastrichtsche brood 14 cent
minus 5 a 6 dividend, dus netto 13 cent
per 8 ons kost, lijkt het prijsverschil groot
genoeg om velen tot verandering te be
wegen.
Het groote prijsverschil baart zeer zeker
verwondering. Men is geneigd, het toe te
schrijven aan de werking van het krach
tens de Tarwewet hier te lande uitgevaar
digde maal- en menggebod, waarvan de
Belgische producent vrijL is. Evenwel is het
prijsverschil sinds de invoering van het
menggebod (Juli 1931) niet sterk ge
stegen.
Het ware mogelijk, dat het sterk oploo-
pen van de prijsverschillen eind 1930 en
begin 1931 door anticipatie op de komende
Tarwewet is veroorzaakt. De invloed van
de Tarwewet is ljoewel niet aan te toonen,
toch ook niet te ontkennen.
De mogelijke invloed van de Tarwewet
kan ook op andere wijze worden benaderd.
Van de tarwe, voor bloembereidlng gebe
zigd, moet thans 22 °/o binnenlandsche
tarwe zijn, waarvoor f. 13.85 per 100 K.G.
franco fabriek wordt betaald. Vermoede
lijk brengt het gebruik van binnenland
sche tarwe nog meerdere kosten met zich
en wellicht stellen de Ned. meelfabrieken
met het oog op de verdwenen concurren
tie, de voorwaarden minder gunstig dan
vroeger.
Verder is de oorzaak van het prijsver
schil terug te brengen op verschillen in
kostprijs.
Herleid in centen per baaltje bloem
van 50 K.G. bedroegen de kosten voor wit
waterbrood resp. te Luik: 212, te Tonge
ren 247 tegen te Maastricht 437, te Am
sterdam 476 en te Rotterdam 719. Deze
cijfers zijn zeer globaal, maar het verschil
in loon is zoo frappant, dat hier van een
dergelijke onzuiverheid geen sprake kan
zijn. De loonfactor bedraagt te Maastricht
wat de productie betreft ongeveer het
drievoud, wat de distributie betreft onge
veer het tweevoud van wat in naburige
Belgische steden wordt verloond, in de
Hollandsche steden is die factor nog veel
hooger.
Zeer groot is het verschil in de produc-
tieloonen. Hiervoor is een mogelijke ver
klaring te vinden in de verschillende rege
lingen van den bakkersarbeid. De Bel
gische wet laat den voorarbeid reeds om
2 uur toe, de Nederlandsche eerst om 4 uur.
Naast de loonen zijn de winstmarges
natuurlijk eveneens van belang.
De toenemende invoer van brood heeft
de Maastrichtsche bakkers gedwongen tot
het overwegen van maatregelen tot behoud
van hun debiet. Als zoodanig komen in
aanmerking het inrichten van eigen be- I
drijven aan gene zijde van de grens en het
contracteeeren met Belgische bakkers voor
bepaalde hoeveelheden brood. Bakkers u'
België bieden aan de Maastrichtsche bal -
kers groote partijen brood aan. te leverei
's morgens 9 uur franco grens voor één
franc per 8 ons. Met de vervoerkosten en
risico kan men de distributiekosten op
2 cent per brood stellen. Verkoop tegen 10
cent geeft dus 1 cent bruto winst. Van het
bakkerij personeel zal dan een gedeelte
werkloos worden.
De vrees is geuit, dat de concurrentie
van het Belgische brood niet beperkt zal
blijven tot de grensstreken. Men kan den
groothandelsprijs te Breda, Tilburg en
Eindhoven stellen op 7.2 cent, te Den
Bosch op 7.5 cent, te Dordrecht op 8.2 en
te Rotterdam op 8.5 cent. De import aldus
lijkt in verband met het bezorgloon van 3.5
cent per brood aldaar niet voordeelig.
Voorts leidt het verbod om brood vóór
9 uur te vervoeren tot verkleining van de
afzetmogelijkheid.
Het bakkersbedrijf ten Noorden van de
groote rivieren vindt bescherming in de
Arbeidswet. Dichter bij de grens is het
bakkersbedrijf geen beschut bedrijf. De
aanzienlijke kostprijs verschillen maken het
bedrijf in de onbeschutte plaatsen kwets
baar. De kostprijsverschillenzijn, voorzoo-
ver wij konden nagaan, toe te schrijven
aan den direct berekenbaren invloed der
Tarwewet te stellen per brood van 8 ons
op 1.7 cent; 4
aan den verderen mogelijken invloed der
Tarwewet b.v. wegens extra kosten van
vermalen, bijmenging van andere kwali
teiten buitenlandsche tarwe en belemme
ring van concurrentie van buitenlandsche
meelfabrieken, een en ander te stellen op
0.4 cent;
aan het verschil in loonpeil, met be
trekking tot de productie 0 4 cent;
aan verschil in uitkomst van den arbeid,
wellicht ten deele een gevolg van de Ar
beidswet, benevens verschil in sociale kos
ten 0.3 cent of totaal 3.3 cent. Dit ver
schil komt overeen met het verschil tus
schen de prijzen, waarvoor Maastrichtsch
brood wordt rondgebracht (14 cent minus
5 a 6 7o) en waarvoor Belgisch brood te
Maastricht bij den verbruiker wordt thuis
bezorgd (10 cent)".
N.C.R.V.-UITZENDING AFGEBROKEN.
Gisteravond te kwart over acht is de
uitzending van de Ned. Chr. Radiovereeni-
ging voor het algemeene programma af
gebroken. een kwartier nadat de „wij
dingsure ter gelegenheid van de herden
king van de Hervorming" begonnen was.
In verband hiermede verneemt het
Hbld., dat de Commissie voor het alge
meen programma reeds te voren bezwaar
tegen de uitzending van bovenvermelde
herdenking gemaakt had daar zij deze
als niet passend in het algemeen pro
gramma beschouwde. Het bestuur van de
N C.R.V. was evenwel van tegenoverge
stelde meening en handhaafde het pro
grammapunt met het gevolg dat de uit
zending verbroken werd en Hulzen van
8.15 tot 9 uur zweeg.
HET DORÜS RIJKERS-FONDS.
De rust is hersteld.
Onder voorzitterschap van den heer G.
Whitlau is gisteren te 's-Gravenhage een
buitengewone algemeene vergadering ge
houden van het Helden-der-Zee-fonds
„Dorus Rijkers".
De voorzitter merkte op, dat deze ver
gadering in een verzoeningsstemming ver
keerde, daar de gewezen partijen eener-
zijds de heer Henri ter Hall en anderzijds
de overige bestuursleden naar aanlei
ding van het rapport der commissie-Tak,
waarin de hoop op verzoening na een drie
jarig conflict werd uitgesproken, inder
daad tot overeenstemming zijn gekomen.
In bespreking kwam daarna het rapport
van de commissie-Tak.
Na eenig debat werd op voorstel van
den voorzitter het rapport voor kennis
geving aangenomen, onder verklaring, dat
dit in zijn geheel door het bestuur wordt
aanvaard.
Z. h. st. werd besloten tot instelling van
een college van commissarissen en van de
functie van administrateur, zoomede tot
de daartoe noodige wijziging der statuten.
Bij de behandeling van het door het
bestuur voorgestelde rooster van aftreding
der bestuursleden d.w.z. opschorting
voor den tijd van drie jaren van dat
rooster uitte de heer Wasseling den
wensch, dat tot de volgende vergadering
het tegenwoordige bestuur de leiding zou
behouden, om zich daarna als demissionair
te beschouwen, zoodat de volgende verga
dering vrij is in de al- of niet-herkiezing
van bestuursleden.
Hierover volgde opnieuw gedachtenwis-
seling. Ten slotte deelde de voorzitter
mede, dat in elk geval het bestuur zich als
demissionair beschouwt, ook al zou het
voorstel niet worden aangenomen.
Het voorstel werd z. h. st. aanvaard.
De voorzitter deelde nog mede. dat in
dit jaar de volgende vergadering zal wor
den gehouden.
GRIFFIER DER TWEEDE KAMER.
De oud-Leidenaar, mr. Van Deventer,
eerste op de voordracht.
De alphabetische lijst van sollicitanten
voor de betrekking van griffier der Tweede
Kamer, luidt als volgt:
1. Mr. G. J. van Deventer, oud 37 jaar,
te Bilthoven. Hij vervulde van 1920 tot 1930
administratieve betrekkingen in dienst
van de gemeenten Alkmaar en Leiden,
laatstelijk sinds 1 Januari 1928 in den
rang van referendaris; thans referendaris,
hoofd der 1ste Afdeeling ter provinciale
griffie van Utrecht.
2. Mr. L. A. Kesper, commies-griffier
van de Tweede Kamer der Staten-Ge-
neraal.
