72sle Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 24 October 1931
Vierde Blad
No. 21963
PARLEMENTAIR OVERZICHT
BURG. STAND VAN LEIDEN
FINANCIEN.
OUDE BOUWKUNST
RONDOM LEIDEN.
FAILLISSEMENTEN.
VRAGENRUBRIEK.
ONZE BRIDGE-RUBRIEK.
tweede kamer,
afscheid van den griffier.
Bii het begin van deze vergadering
ieeft de Kamer afscheid genomen van
Jaar griffier, mr. R. H. baron de Vos van
iteenwijh benoemd tot Commissaris der
Coningin in Drente.
ne Commissie voor Huishoudelijke
aneelegenheden stelde voor, hem op de
ÜLst-eervolle wijze ontslag te verleenen
n de Kamer keurde dit goed
De Voorzitter hield een hartelijke toe-
Draak, waarin hij den griffier geluk-
renschte met zijn hooge benoeming en
j'em huldigde voor de vele belangrijke
iensten, welke hij aan de Kamer had be
lezen De Kamer lijdt dan ook aldus
nr een gevoelig verlies.
De vergadering liet na deze woorden
en luid applaus hooren.
rantsoeneering van den tijd.
De Voorzitter deed vervolgens het voor
tel, om bij de algemeene beschouwingen
ver de Staatsbegrooting den spreektijd
ederom over de fracties te rantsoenee-
n, en toe te staan aan de Katholieken
j 'socialisten elk 3 uren, de anti-revolu-
ionairen en christelijk-historischen elk
uur, de liberalen en vrijzinnig-demo
raten elk 13/4 uur, de staatkundig gere-
irmeerden en communisten elk 11/4
ur. de hervormd-gereformeerden, platte-
mders- en middenstands-fracties elk 1
ur. De tijd der replieken zal dan de-
elfde van het rantsoen bedragen.
De Kamer vereenigde zich met deze ver-
eeling.
over meerderen (In eersten aanleg) ook
op het oogenblik al kan voorkomen en
nimmer tot bezwaren aanleiding heeft
gegeven. Indien men alleen de keuze had
onder de hoogste officieren, zou de sa
menstelling der gerechten zeer moeilijk
worden. De Minister handhaafde dan
ook de bepaling.
De heer K. ter Laan heeft een amende
ment verdedigd om van hen. die op ar
beidscontract zijn aangesteld, onder de
wet te doen vallen, maar nadat de Minis
ter in het licht had gesteld, dat het hier
een ambtenaren-wet geldt en arbeids-
contracters geen ambtenaren zijn, trok
hij het voorstel weer in.
Het artikel, bepalend dat militaire
tuchtzaken buiten de wet vallen, op ver
zoek van den heer ter Laan in stemming
gebracht, werd met 42 tegen 12 stemmen
aangenomen.
En:
daarna werd het ontwerp zonder hoof
delijke stemming goedgekeurd.
programma.
De Voorzitter deelde mede, dat hij de
Kamer weer zal bijeenroepen tegen
Dinsdag 3 November. Dan zal een aan
vang gemaakt worden met de algemeene
beschouwingen over de Rijksbegrooting
Van 10 November af zal er op Dinsdag
en Donderda-g ook 's avonds vergaderd
worden.
De Kamer (die Donderdag in den laten
avond ook nog het Verdrag van Oslo in
zake de economische samenwerking tus-
schen Nederland, België, Zweden. Noor
wegen en Denemarken heeft goedge
keurd) ging daarna tot 3 November uiteen.
HAGENAAR.
I
bierbelasting in iNDiE. I De kosten van het Onderwijs
Aan de orde was vervolgens een lange
ijst van kleinere ontwerpen, die vrijwel
ille zonder debat of stemming werden
angenomen.
Bij het ontwerp ten doel hebbend een
ier-accijns in Indië van 3 cent per liter
i te voeren, ontwikkelde de heer Suring
jnige bezwaren. Zijn hoofdbezwaar was,
at door een accijns van 3 cent het bier,
at binnenkort in Indië zelf gebrouwen
al worden, goedkooper zal zijn dan het
eimporteerde bier. Hierdoor zal het bier-
ebruik worden bevorderd, hetgeen spr.
in nadeel achtte.- Hij vroeg of de minis-
_r bereid was, de accijns tot 5 cent te
erhoogen, althans in de naaste toekomst.
Ook de heer Cramer verklaarde aan
en accijns van 5 cent de voorkeur te
even; daardoor zou bovendien 2 ton
ïeer per jaar worden ontvangen.
De Minister van Koloniën zei niet te
elooven, dat de Indische bier-industrie
do zeer zal opnemen, maai* mocht dit wel
eschieden, dan zou hij bereid zijn over
m jaar de accijns tot 5 cent te verhoo
ien. Het biergebruik in Indië is in de
Kitste jaren aan het dalen.
Het ontwerp werd aangenomen.
RECHTSTOESTAND
VAN MILITAIREN.
[Hierna was aan de orde het wetsont
werp houdende regelen betreffende de
ixhtstoestand van de militaire ambte-
m.
De heer Van Rappard bepleitte aanne-
ling ran het ontwerp, hoewel sommige
rpalingen hem niet bevredigen. Hij be-
ade, dat het ontwerp alleen voor het
lit in Europa zal gelden. Ook de rege-
ran het beroep achtte hij niet geheel
list evenmin als de samenstelling der
ïtfhten. Wat de laatste betreft vond hij
t een fout, dat militairen van lageren
ig zouden rechtspreken over militairen
in hoogeren rang. Zou dit niet gewijzigd
innen worden?
Het laatste punt werd ook door den heer
lyraaer van Twist besproken. Hij achtte
iet in strijd met de militaire hiërarchie.
De heer Schaepman bleek niet zoo
jestdriftig gestemd over het ontwerp.
had een andere regeling gewenscht,
ïeer specifiek voor militairen geschikt.
je voorgestelde regeling gelijkt te veel
P die voor de burgerlijke ambtenaren,
faar dit laatste vond de heer K. ter
aan juist een aanbeveling; deze afge-
aardigde ging er overigens volkomen
Jede accoord, dat minderen over meer-
eren zouden oordeelen. Daarentegen
■oot de heer Tilanus zich bij de klachten
uitrent de samenstelling der militaire
Khtbanken aan.
De Minister van Defensie (de heer
ftkers) heeft in het licht gesteld, dat
materie niet zoo gemakkelijk te rege-
«n was.
Maar:
hij heeft voortdurend overleg gevoerd
161 zijn ambtgenoot van Justitie en
jarvan is dit ontwerp het resultaat ge
ilj noodig zal hij een handwijzi
ng doen samenstellen. De Minister ver
aarde, dat het oordeelen van minderen
naar aanleiding van de staats
begrooting voor 1932.
In twee vorige bijdragen hebben we
eerst een overzicht gegeven van de
sedert de laatste jaren zoo sterk gestegen
eindcijfers der uitgaven, welke volgens de
begrootingen kwamen ten laste van den
Staat. In onze vorige bijdrage hebben we
de cijfers gegeven van de voor 1932 ge
raamde inkomsten, met een opgave van
de verschillende bronnen, waaruit deze
middelen in de Staatskas vloeien.
We beginnen met te memoreeren, dat
het totaal bedrag der uitgaven voor den
f. 593,656,079 en dat der inkomsten op
f. 544,268,092, zoodat er een geraamd
tekort is van ongeveer vijftig millioen.
Van verschillende zijden is er reeds op
gewezen, dat in het jaar 1932 naar alle
waarschijnlijkheid de inkomsten nog ver
der bij de uitgaven zullen achterblijven.
De heerschende crisis en de daardoor ge
leden en nog te lijden verliezen zullen
zich wel manifesteeren in een mindere
opbrengst der verschillende belastingen
en heffingen.
Het geraamde tekort, dat precies
f. 49,387,987 beloopt, moet natuurlijk ge
dekt worden. Daartoe worden door den
minister verschillende middelen aan de
hand gedaan als: ingrijpende besnoeiingen
op de uitgaven; een conversie van de
zes percents leening 1922; vertraging van
den vlootbouw; opschorting van de ver
dere Zuiderzee-inpolderingswerken; re
ductie van de bijdragen aan het Invalidi-
teitsfonds; korting op de salarissen van
vijf percent met zekere mitigaties voor
wedden tot f. 1000 en gehuwden; tariefs-
verhooging op invoerrechten van acht op
tien percent; benzinebelasting van drie
cent per liter en gedeeltelijke aanwen
ding van het overschot van het dienst
jaar 1929 (het beroemde stootkussen, be
stemd om den stoot van de magere jaren
op te vangen.
Het spreekt wel vanzelf, dat niet alleen
de minister van Financien en diens advi
seurs de eenige geneesheeren zijn, die
dokteren over de kwaal van het tekort.
Van verschillende zijden werden nog
andere middelen aan de hand gedaan
als: een sterke besnoeiing van de be
grooting der militaire uitgaven. Geen
wonder, dat ook de Onderwijsbegrooting
werd aangewezen als een terrein, waarop
nog wel een en ander tot een flink be
drag te bezuinigen zou wezen. Geen won
der zeggen we. omdat deze verre uit
steekt boven alle andere begrootingen.
Haar totaal-cijfer bedraagt f. 165,893.853;
ongeveer een vierde deel der begrooting
wordt dus gereserveerd voor Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen. Zou daar
niet op te bezuinigen vallen en dat te
meer, omdat dit bedrag, niettegenstaande
het bezuinigingsmes, slechte weinig min
der is dan verleden jaar, n.l. f. 13.009?
Het groote bedrag voor onderwijs, kun
sten en wetenschappen, per hoofd in
Nederland (8 millioen zielen) ongeveer
f. 20, deed die vraag stellen. Vandaar, dat
we hier een kort uittreksel uit deze be
grooting willen geven.
Allereerst! merken we op, dat deze be
grooting niet alleen directe onderwijs
uitgaven bevat. Zoo wordt voor kunsten
en wetenschappen gevraagd ruim drie
millioen gulden; voor bepaalde pen
sioenuitgaven ruim twaalf millioen; voor
de kosten van het departement ruim zes
ton; voor overige uitgaven bijna 2 ton;
in cijfers uitgedrukt f. 17.174,770, maar
alleen dit bedrag is al drie millioen meer
dan dat der inkomsten van onderwijs,
kunsten en wetenschappen.
Uit een en ander blijkt, dat de onder
wijskosten voor 1932 geraamd worden op:
Hooger Onderwijs f. 13.074,974; Voorberei
dend Hooger en Middelbaar Onderwijs op
f. 13,777,293; Nijverheidsonderwijs op
f. 15,190,437, en het Lager Onderwijs op
f. 106,686,379. Dit alles zijn cijfers, die
klinken als klokken.
In de misschien niet onjuiste veronder
stelling, dat enkele detaileijfers de lezers
interesseeren zullen, geven we hier enkele
onderposten.
De Rijks-Universiteiten en de Techni
sche Hoogeschool te Delft vragen samen
f. 12.844,803. waarbij dan nog moet ge
voegd worden voor de Bijzondere Univer
siteiten f. 82,400, terwijl in dit bedrag
ook begrepen is hetgeen de Handels-Hoo-
geschool te Rotterdam ontvangt. De
duurste universiteit is Leiden (f. 4.060,147),
terwijl daar ook het academisch zieken
huis het duurste is (f. 1,536,364). Daarna
komt Utrecht met f. 3.774.432 met voor
het ziekenhuis f. 856,100; dan de Techni
sche Hoogeschool in Delft met f. 2.710.418
en dan de Rijks-Universiteit van Gro
ningen met f. 2.268,406 met voor het zie
kenhuis f. 802,322.
We komen tot het Gymnasiaal en Mid
delbaar Onderwijs. Voor de Gymnasia is
uitgetrokken f. 1,934,374; voor de Hoogere
Burgerscholen en de Lycea f. 10,194,419 en
voor de Handelsscholen f. 1,396,000. Ter be
zuiniging heeft de minister afgezien van
zijn voornemen om dit jaar de in uitzicht
gestelde verlaging van de minima-getallen
leerlingen aan de handelsscholen ver-
eischt, in toepassing te brengen; boven
dien werden geen nieuwe subsidies voor
Openbare of Bijzondere Gymnasia, Lycea,
Koogere Burgerscholen, Handelsscholen of
-Cursussen aangevraagd.
Het Nijverheidsonderwijs vraagt in
totaal f. 5.889,884, waarvan voor het Rijks-
Nijverheids-onderwijs iete meer dan drie
ton; voor het teeken- en kunstnijverheids
onderwijs vier en een kwart ton; voor het
middelbaar-technisch en textiel-onóer-
wijsonderwijs ruim één en een kwart mil
lioen en voor het zeevaart-, visscherij-
en schinpersvakonderwijs iets meer dan
één millioen gulden.
We komen aan het Lager Onderwijs.
Het totaalcijfer gaven we reeds, dat
1,376,000 meer is dan het vorig jaar. Hier
volgen enkele posten: opleiding van
onderwijzers en onderwijzeressen bijna 5
millioen gulden: de Lagere Scholen van
het Rijk bijna f. 44,000; het Openbaar Ge
woon en Uitgebreid Lager Onderwijs
f. 40,575.617 en het Bijzonder f. 57.627,019
(de leerlingenverhouding is ongev. 40* 60);
het Buitengewoon Lager Onderwijs kost
f. 2,173,800: het Bewaarschoolonderwijs
ruim f. 24.000. We noemen nog enkele cij
fers. Het afnemen der verschillende Lager
Onderwijs-examens kost f. 190.000: voor
instituten voor lichamelijke ontwikkeling
is uitgetrokken bijna f. 12,000; voor de
Centrale Jeugdraad en voor bijdragen aan
organisaties aan inrichtingen voor ont
wikkeling van de schoolvrije jeugd f25.000.
Het Openbaar en Biizonder Lager On
derwijs vraagt f. 1,292 000 meer dan in
1931. als gevolg van het natuurlijk leer
lingen-accres en de toe te kennen -perio
dieke salarisverhoogingen.
geboren:
Arie, Z. van A. v. d. Velden en E. J. A.
Goudkuil Josephina Anna Theresia, D.
van H. A. Braakman en C. J. Jorna
Joseph, Z. van J. Polak en S. Stolk
Johanna, D. van I. Lens en J. van der
Kaay Jannetje Maria, D. van N. Bink
en M. Pet Corstiaantje Agatha, D. van
W. Trago en D. van den Oever Louis
Andries, Z. van H. J. Willebrand en J.
Hoorn Antonia, D. van A. Wolters en
J. van der Meel.
n.v. nationaal grondbezit.
Interim-dividend 25 pCt.
De raad van toezicht der N.V. Nationaal
Grondbezit, te 's-Gravenhage, heeft op
voorstel der directie besloten, om op reke
ning van de winst over het boekjaar 1931
aan de aandeelhouders een interim-divi
dend van 25 pCt. (als v. j.) uit te keeren.
„Vad."
noordwijk-binnen.
iii.
Het complex van kerk en toren der
Ned. Herv. Kerk te Noordwijk-Binnen ge
tuigt van drie bouwperioden, partieele
herstellingen, de groote restauratie van
1903 door architect H. J. Jesse en de res
tauratie van den toren in 1926 buiten be
schouwing gelaten.
Deze bouwperioden vallen omstreeks
1217 en eerstvolgende jaren, van 1303 tot
1311, ruim genomen tot 1320. en ten slotte
na 1449.
We willen deze achtereenvolgens bespre
ken en vestigen hierbij nog eens de aan
dacht op het boek van den heer Kloos,
dat weer eens bewijst, hoe een „dilettant"
uitstekend wetenschappelijk werk kan
leveren.
De heer Kloos schrijft:
„Waarschijnlijk heeft Lubbert van Rys-
wyc, abt van Egmond van Otto II, bisschop
van Utrecht, voor diens reis met graaf
Willem I naar Syrië in 1217 men weet,
dat was voor de bekende kruistocht naar
Damiate (1219) verlof gekregen, een
nieuv/e parochiekerk te Noord wijk te bou
wen." Aldus lezen we bij Kloos.
We weten met zekerheid, dat er voor
1217 te Noordwijk een parochiekerk was,
gebouwd nadat de Noormannen hun
plundertochten in de streken van den Be
neden-Rijn achterwege hadden gelaten.
Het volgt althans uit de eerste schrifte
lijke overleveringen van omstreeks 1130
den monnik Fredericus te boek gesteld
over de marteling van St. Jeroen, dus
eerst bijna drie eeuwen nadat het feit zou
zijn voorgevallen.
De parochiekerk voor 1217 is waarschijn
lijk een klein romaansch kerkje geweest
met halfrond gesloten koor, zooals men
ze in de 11de en 12de eeuw langs de Frie-
sche kusten bouwde.
Van deze oude kerk kan nog een stuk
van den zwaren toren over zijn, ofschoon
een steen met inscriptie boven den ingang
den bouw stelt op 1320. Er is in 1926 een
hardsteen, ingemetseld met het inschrift:
HAEC TURRIS CIRCITER
A° D' MCCCXX AEDEFICATA
An Di MCMXXV RESTAURATA
Of dat jaartal 1320 voor den geheelen
toren geldend is zou ik nog niet zoo be
slist durven zeggen. Er is namelijk een
fragment van ornamentiek over, dat mij
sterk doet twijfelen. Op ongeveer 13 a 14
M. hoogte, boven den westelijken ingang
zie ik lijstwerk, dat een sterk romaansch
karakter draagt en dat ik in schema heb
geteekend.
We zien daar een frieslijst, bestaande
uit twee rijen overhoeks geplaatste stee-
nen, één rij waarbij een rij koppen naar
voren springt en daaronder, en dat lijkt
mij wel heel merkwaardig een keperboog-
fries. Lijsten van tandwerk ontdekten we
ook aan den toren te Katwijk aan den
Rijn, maar keperbogen ziet men in Hol
land niet veel.
Men vindt ze het vroegst aan oude An
gel-Saksische kerken uit de 7de tot de 10de
eeuw. Vandaar werden ze overgenomen
in de Karolingische kunst en werden dan
vooral toegepast in de Normandische ar
chitectuur. In het laatst der 12de eeuw
vinden ze hier toepassing.
Ik zou dus op stylcritische gronden tot
de conclusie willen komen, dat de oor
spronkelijke opzet van den toren Ro
maansch is. waarin ik nog versterkt word
door het metselwerk aan den voet, dat
een zeer onregelmatig steenverband toont.
Herhaaldelijk liggen twee, soms drie stoot-
voegen boven elkaar of bijna boven el
kaar, iets waaraan de Gothiek met haar
streng constructieve principes zich niet
licht schuldig maakte.
Het grondvlak van den toren is buiten
werks een vierkant van zoowat 9 M. lentge
en breedte, terwijl de muren de enorme
dikte van 2 M. bezitten. Dit wijst er dunkt
mij mede op, dat men een gebouw wilde
stichten, dat in geval van nood tot ves
ting kon dienen en dat men hier in wezen
nog onkundig was van het Gothische
principe, om vooral de fundioneele facto
ren te laten domineeren, Men trok de
muren massaal op. zonder steunbeeren.
Die er thans staan zijn van veel later tijd
en aangebracht toen het schip west
waarts werd uitgebouwd. Ook bezat deze
toren vermoedelijk geen frontingang. Hij
was, zooals dat met tal van Romaansche
torens het geval was, toegankelijk door
een klein poortje van uit de kerk, dat
lange eeuwen verborgen is geweest, doch
bij de restauratie van 1903 weer werd
blootgelegd. Dit poortje gaf tevens toe
gang tot de steenen wenteltrap, die nu
nog doorloopt tot de hoogste verdieping
van den romp. Deze romp zal zeer waar
schijnlijk vóór de bouwperiode in het be
gin der 14de eeuw één verdieping lager
zijn geweest. We komen daarop terug.
En ten slotte zal hij afgedekt zijn ge
weest met het typische tentdakje, dat we
leerden kennen te Lisse, Spaamwoude en
dat ook eenmaal de torens van Oegstgeest
en Wassenaar afsloot. Dat dit tentdakje
voor Kennemerland en Rijnland vrij al
gemeen was, kunt u zelf nog opmerken,
wanneer u de oude kaart van 't Ontzet
van Leiden bekijkt. Ook het gebrand
schilderde raam, voorstellend het Ontzet
van Leiden, dat in 1603 door de stad Delft
aan de St. Janskerk te Gouda ten ge
schenke werd gegeven vertoont een aantal
dorpjes In Leid ens omgeving, waarvan de
torentjes voor een deel het genoemde
tentdakje vertoonen.
De oude kerk van 1217 zal evenals de
toren opgetrokken zijn geweest van bak
steen van groot formaat, z.g. moppen,
van 30 bij 15 bij 8 c.M.
Terloops herinneren wij er aan, dat tal
van kerken van vóór en omstreeks 1200
gewoonlijk werden gebouwd van tufsteen,
als deze ten minste gemakkelijk was aan
te voeren. We hebben dat opgemerkt bij
't kerkje van Sassenheim, de oudste frag
menten van den Noordmuur van de kerk
te Wassenaar, bij den toren van Oegst
geest. Toch werd ook veel baksteen ge
bezigd. Ik meen al eens te hebben opge
merkt, dat men in Friesland langs de
boorden van de voormalige Middelzee of
het Boomdiep veelal kerkjes van tuf
steen vindt en verder landwaarts in veelal
van baksteen. In Holland zijn de laat-
Romaansche torens veelal van baksteen:
Wassenaar, Sassenheim, Noord wijk.
Het kerkje was zoodanig gebouwd, dat
de absis zich boog op het altaar van St.
Jeroen, dat opgericht was op de plaats,
waar volgens de overlevering Nochbodo
diens gebeente had opgedolven.
Hoe hoog het is geweest, is gebleken
toen de heer Jesse in 1903 de oude be
kapping geheel heeft verwijderd ten einde
deze te restaureeren. Men vond toen te
gen den Oostgevel van den toren ter
hoogte van 14 M., waar de tweede van de
vijf torengeledingen eindigt, de oude dak
lijn terug.
Op foto's destijds genomen, kan men
zien, dat het laat-Romaansche fries oor
spronkelijk om den geheelen toren heen
liep.
Het oude kerkje van 1217 dat tegen den
toren was aangebouwd, bezat dus een
hoogte van 14 M.
Aangezien in het begin der 13de eeuw
de Gothiek vrij bruusk haar intrede deed,
is het kerkje naar de constructie gebouwd
geweest in vroeg-Gothischen stijl. De
eigenlijke overgangsvormen van Ro
maansch naar Gothiek dewen zich meer
gevoelen in het uitwendig ornament der
muurgeledingen dan wel in de construc
tie. Zonderen wij het onderste gedeelte
van den toren uit, dan is er van dit een
beu kig kerkje geen steen op den anderen
gebleven.
We komen thans tot de tweede bouw
periode.
Uitgesproken:
L. A. Truljers, stoffeerder, winkelier, te
Leiden. Morschweg 98. Rechter-comm. mr.
G. H. B. v. d. Boom. Curator mr. J. van
Andel te Leiden.
J. M. J os e mans Jr., koopman, te Leiden,
Nieuwe Beestenmarkt 3032, handelende
onder de firma gebrs. Josemans. R.-c. jhr.
mr Th. W. C. Calkoen. Cur. mr. D. C. H.
Verdam, te Lelden.
A. F. D. K. U moet zich wenden tot
den Raad van Arbeid.
N. M., "te L. U moet voor het vegen
van den schoorsteen zorg dragen.
G.. te L. De hoogste straf, die de
politierechter kan opleggen, is gevangenis-
strai van 6 maanden.
Abonné, te L. De belasting bedraagt
met inbegrip van alle opcenten f. 59.80.
M. G. te W. Aangezien - wij niet bekend
zijn met de klasse uwer gemeente voor
de Gemeentefondsbelasling en evenmin met
de opcenten, kunnen wij uw vraag niet
beartwoorden.
L. G. te L. Uw aanslag is juist.
Ziekenfonds mag niet worden afgetrokken.
XIX.
VOORTZETTING VAN HET SPELEN.
Als slot van mijn beschouwingen over
f alspelen van Sans Atout spellen, wil
Lu een zooveel mogelijk compleet voor-
geven van de kaart, welke door den
hfiu vP ?en Eünde moet worden ge-
nit uitkomeo van de voorhand.
f e" blijft een lastig probleem en
ei zal als regel afhangen van de over-
gmgen of men direct in de Blinde of in
L rn,hand aan slag wil zijn. Ook kan
rtiiL? ,omen' 2°oa.ls ik in mijn laatste
ei',1? schreef, dat den speler geen keus
ïn a wordt d°ch dat hij, indien hij de
ai wil hebben een slag ln de uitgekomen
aart onmiddellijk een bepaalde
d n Blinde moet inleggen. Ook
licht Van Brooten invloed zijn of wel-
iwt J„a5 de meest gunstige speelwijze
bet at. 'i afseweken omdat men voor
t„..5?elen van andere kleuren een vaste
(entrant
m den Blinde noodlg heeft die
'n Vft-f llWUlfi Iicciti Lilt
«tra well'cht van een mogelijke
foritmK v de uitgekomen kleur, moet
Hm t behouden.
#o'< aiw!''6 wat hieronder geef, is dan
JtoowM Behnseerd op die gevallen dat
Boende r.Ln lland als Blinde over vol-
Tcheliit ants beschikt; dat het wen-
"niiden e.h ,yan aIle mogelijkheden .tot
itste nw j te maka"- in de aller-
Wak is v Been van de kleuren zoo
1 Qat het imperatief is niet van
slag te komen om het gevaar dat de tegen
standers die kleur onmiddellijk zullen
aantrekken, te ontloopen.
Sommige van de adviezen die in dit
staatje vermeld worden kunnen geen na
deel doch slechts voordeel opleveren; an
dere zullen nu eens voordeelig dan weer
eens nadeelig zijn doch op den langen
duur zal blijken dat de voordeelen belang
rijk grooter zijn dan de eventueele nadee-
len. Aangenomen is dat de kleur welke
wordt uitgekomen, niet de kleur ls die
door de achterhand werd geboden, doch
dat het een vrije uitkomst van de Voor
hand beteekent.
Blinde heeft: Aas, Heer Vrouw x. Eigen
hand heeft: 10 of 10-x. Uit B te spelen: x.
2. Aas. Heer Boer 10 x of x-x 10. 3.
Aas, Heer Boer 10 x-x-x of x-x-x-x
Heer (1). 4. Aas. Heer Boer x 10 of 10-x.
x 5. Aas Heer Boer x x Boer 6.
Aas Heer Boer x x-x-xHeer (1)
7. Aas Heer 10 x of x-x10. 8. Aas
Heer x Boer of tien sec of met x x.
9. Aas-Vrouw Boer x of x-xBoer.
10. Aas-Vrouw-10 x of x-x 10. 11. Aas
Vrouw x Boer of 10 sec of met x x.
12. Aas Vrouw x x-x of x-x-xx (2).
13. Aas Boer x 10 of 9 sec of met x x
14. Aas Boer x x of x-xBoer. 15.
Aas x-x- Vrouw of Boer sec of met x
x. 16. Heer Vrouw 10 x of x-x
Vrouw. 17. Heer Vrouw x x of x-x
Vrouw. 18. Heer Vrouw x 10 of 10-x
Vrouw. 19. Heer Vrouw x-x10 of 10 x
x. 20. Heer Boer x 10 of 10 x x.
21. Heer Boer x x of x-x Boer. 22.
Heer Boer x of x-xHeer 23. Heer
10 x x of x-x10. 24. Heer 10
x of x-x- Heer 25. Heer x-xx of
x-xx. 26. Heer x x of x-xHeer.
27. Heer x Aas-Boer x (3) of Aas 10-x
x. 28. Heer x Boer x Heer 29.
Heer x Boer x-xx (4). 30. Heer x
Vrouw 10 x x (5). 31. Vrouw Boer x
x of x-xBoer 32. Vrouw 10-x
x of x-x10. 33. Vrouw x-xBoer
of 10 sec of met x x. 34. Vrouw x-x-
x of x-x- Vrouw (6) 35. Vrouw
x-x Aas-x of Aas x-xx. 36. Vrouw x
Boer-x-x- x (4.) 37. Vrouw x Aas
x of Aas-x-xVrouw. 38. Vrouw x
10 x-x- Vrouw (6) 39. Vrouw x
Aas 10 x x (5.) 40. Vrouw x Heer
10 x x. 41. Boer x-xAas Heer x
Boer 42. Boer x Aas Heer x Boer.
Bemerkingen:
(1) Het verdient hier aanbeveling, aan
gezien de mogelijkheid bestaat om nog in
de tweede ronde te snijden met den Boer,
in de eerste ronde de Heer in te leggen. De
mogelijkheid bestaat, dat de Achterhand
een singleton heeft en dat die singleton de
Vrouw is. De kans hierop is weliswaar
klein, doch het kost niets om deze extra
kans te benutten.
(2) Het spelen van de kleine kaart zal
in de meeste gevallen aanbeveling ver
dienen. Is echter de sterkte van het spel
zoodanig, dat er een Slemkans aanwezig
is indien 2 Kartenslagen worden gemaakt,
of is wellicht Slem geboden, dan zal in de
eerste ronde direct de Vrouw moeten wor
den ingezet.
(3) Het spelen van een kleine kaart
geeft zekerheid van 3 slagen in de kleur.
Wordt de Heer ingezet dan worden wel
licht slechts 2 slagen gemaakt.
(4) Het spelen van een kleine kaart
geeft de zekerheid van 1 slag. Meer kan
nooit worden gemaakt. Wordt in den
Blinde een honneur ingezet, dan bestaat
de mogelijkheid, dat geen enkele slag wordt
gemaakt.
(5) Het spelen van een kleine kaart
geeft de zekerheid van 2 slagen. Inzetten
van de honneur heeft wellicht het behalen
van slechts 1 slag tengevolge.
(6) Het spelen van de Vrouw zal een
slag doen behalen indien werd uitgekomen
van Aas en Heer. Wordt van de Aas óf Heer
uitgekomen dan heeft de Achterhand de
andere honneur hetzij met den Boer of met
de 10. en zal dus zeker snijden indien de
Vrouw niet wordt gespeeld. Indien de ach
terhand den Boer of 10 niet zou ebben,
zou de voorhand in het bezit hebben gehad
Aas-Boer-10 x x of Heer-3oer-10-x-x. In
beide gevallen zou de Boer moeten worden
voorgespeeld, zooals later bij het uitkomen
van de voorhand zal worden behandeld.
Heeft de voorhand dus niet Aas en Heer,
dan zal nooit een slag in de uitgekomen
kleur kunnen worden behaald.
Ik ben er geheel van overtuigd, dat deze
tabel niet volledig is en dat er nog ver
schillende mogelijkheden bestaan. Indien
men echter goed doordrongen is van deze
gevallen en het hoe en waarom, zal dit als
regel leiden tot het spelen van de juiste
kaart bij alle voorkomende mogelijkheden.
Hiermede ben ik aan het einde geko
men van mijne beschouwingen over het
afspelen van Sans Atout spellen. Ik zal in
mijn volgend artikel nu overgaan tot het
behandelen van de speciale gevallen
welke zich bij het afspelen van Troef
spellen kunnen voordoen.
Hieronder laat ik nog volgen 2 voor
beelden van Sans Atout spellen, die ik
mijn lezers verzoek eens goed te willen
bekijken en hiervan een speelplan op te
maken. De volgende week zal ik het juiste
antwoord geven. Ik teeken hierbij nog aan
dat ik deze beide spellen opgaf aan een
dame in een deze week gehouden wed
strijd welke ik mocht arbitreeren en die
beide spellen schitterend tot een einde
bracht.
I Blinde
Sch. 6-3
Ha V-B-
Ru 8-7-4-
K1 Aas-Boer-10-9-7-2-
Sch Aas-Heer-7-5-2-
Ha Aas-Heer-5
Ru Aas-Vrouw-6-3
KI Heer
Eigen hand.
3 Sans Atout is geboden en V komt met
harten 6 uit.
II Blinde
Sch Aas-Heer-Vrouw-5-2-
Ha 7-5-4-
Ru 8-7-2
KI 4-2-
Sch 4-3-
Ha Aas-Vrouw-6-3
Ru Aas-10-5
KI Aas-Heer-5-3-
3 Sans Atout is geboden en de eerste
slag verloopt:
Harten: Boer-4-Heer-Aas
A. J. VERSTEEG.
