72sié Jaarpanp
DONDERDAG 8 OCTOBER 1931
No. 21949
DE LEIDSCHE STADHUISBOUW.
STADSNIEUWS.
DE WINKELWEEK.
BUITENLAND.
Het voornaamste Nieuws
van heden.
ZIJ DIE GAAN
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
SO Cts. per regel voor advertentlën uit Lelden en plaatsen
waar agentschappen van ons Blad gevestigd zyn. Voor alle
andere advertentlën 35 Cts. per regel. Kleine Advertentlën
uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts.
bij een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van
brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewysnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT?
Voor Lelden per 3 maanden f.2.35, per wëek 1.0.18
Bulten Lelden, waar agenten gevestigd zyn, per week „0.18
Franco per post 1.2.35 4- portokosten.
Dit nummer bestaat uit VIER Bladen
EERSTE BLAD.
Nieuwe voorstellen van B. en W.
op komst.
De Commissie van Fabricage heelt
gisteren vergaderd over een nieuw voor
stel van B. en W. inzake den Stadhuis
bouw, dat in de raadsvergadering van 19
Oct. ter talel zal komen. Het bekende
schryven van den minister van Onderwas,
Kunsten en Wetenschappen heelt aanlei
ding gegeven tot de nieuwe voorstellen
van B. en W., die geheel in overeenstem
ming zyn gebracht met den wensch van
den minister. De voorstellen luiden n.l. om
als plaats van het nieuwe Raadhuis te
kiezen de oude plaats aan de Breestraat
en den ouden gevel te behouden. Voor
uitbreiding zou, zoo noodig, de Koren-
beurssteeg moeten worden benut.
Voorts aanvaarden B. en W. de idee van
de raadsleden Wilmer, Huurman en Wil
brink en stellen voor enkele architecten
uit te noodigen om een plan te maken.
Dus de meervoudige opdracht! Namen van
architecten zyn nog niet genoemd, dat is
een kwestie van later orde, evenals de
samenstelling van een commissie van
beoordeeling.
In de komende raadsvergadering zal dus
principieel beslist worden over de plaats
van het Stadhuis en over de kwestie der
meervoudige opdracht evenals over den
ouden gevel.
Uit den aard der zaak houdt de S.D.A.P.
vast aan haar voorstel tot bouw aan de
Lammermarkt, doch veel kans kunnen we
deze voorstellen niet geven. Van de zyde
der S.D.AJ. staat men daarby op het
standpunt, dat de minister zich in zyn
schrüven heeft ingelaten met beslissin
gen, die alleen den raad toekomen en in
een bepaalde richting dryft.
In ieder geval belooft de komende raads
zitting in het zoo gewichtige vraagstuk
van beslissende beteekenls zyn.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd door doctoraal-examen rechts
geleerdheid de heeren: J. H. C. van Ree-
nen (Velp) J. Th. Bonnerman (Den Haag).
,T. T. J. Vanhorick (Rotterdam), S. Wierda
(Scheveningen) en mej. A. M. van Andel
.(Den Haag); idem voor voor candidaats-
examen geneeskunde de dames: J. C. G.
Tabingh Suermondt (Nymegen), C. M.
Onderwater (Monster) en de heeren R.
Frant (Haarlem), A. van Straaten (Den
Haag), C. J. Snepvangers (Den Haag),
A. J. Bouwman (Den Haag), J. Pos
(Oegstgeest), H. M. de Monchy (Den
Haag), W. A. Oudshoorn (Den Haag), M.
Schreuder (Leiden), R. Feith (Den Haag),
C- A. Graafland (Rotterdam) en A. B.
Pruis (Rotterdam)
DE VERBREEDING VAN DEN RIJKSWEG
LEIDEN—UTRECHT.
Het begin is gemaakt, maar het einde
nog niet te zien.
Sinds eenigen tijd is men bezig met de
werkzaamheden tot verbreeding van den
rijksweg LeidenUtrecht. Op den Hooge-
Rijndyk vlak over de Wilhelminabrug is
de weg reeds aanzienlijk verbreed, doch
waar de onderhandelingen met de grond
eigenaren blijkbaar nog niet tot een be
vredigende oplossing hebben geleid, is op
het verdere gedeelte van den Hooge-
Rijndijk, voor zoover deze ligt in de
gemeente Leiden, de toestand ongewijzigd
gebleven. In de gemeente Zoeterwoude,
even voor huize Hoekstein, bij kilometer-
paal 19-9 zijn de werkzaamheden even
wel in vollen gang. Ter plaatse van de
bebouwing krijgt de weg een profiel van
14 Meter; verderop van 17l/2 Meter.
De rijweg wordt verbreed tot 8V2 Meter,
waarvan voorloopig 6 Meter wordt be
straat. De daartoe benoodigde klinkers
zijn bereids gearriveerd.
Daarnaast is een plantsleuf geprojec
teerd van 1 Meter breedte, terwijl ter
rechterzijde van den weg komende
van de richting Leiden een tegel
rijwielpad wordt aangelegd ter breedte
van 2V2 Meter.
Voorloopig wordt alleen uitgevoerd het
gedeelte vanaf de grens der gemeente
Zoeterwoude tot aan de Rijnegommerbrug,
dat ongeveer over een halfjaar gereed
zal zijn. Het ligt in de bedoeling daarna
ook het aansluitende gedeelte onder
handen te nemen, maar het is nog niet
bekend, wanneer de geheele weg de zoo
hoog noodige verbeteringen zal hebben
ondergaan.
NED. VER. VAN HUISVROUWEN
AFD. LEIDEN.
Causerie over Meubelkunst.
Op uitnoodiging van bovengenoemde
vereeniging heeft gisteravond onze stad
genoot, de heer A. Lucas in het gezellige
lokaaltje van het Nutsgebouw een causerie
gehouden over „Meubelkunst".
De presidente, mevr. RomijnSjollema
sprak een kort openingswoord, waarin zij
allen en in het bijzonder den heer Lucas
verwelkomde en mededeelde, dat op de
statuten koninklijke goedkeuring is ver
kregen, zoodat de afdeeling rechtspersoon
lijkheid heeft verkregen.
De heer Lucas verdeelde zijn causerie in
vier deelen, waarvan de meubelen gemaakt
worden; de oppervlaktebehandeling en het
onderhoud; aan welke eischen moet een
meubel voldoen in verband met de woning
inrichting en ten slotte de samenvoeging
Van meubelen en stalen meubelen.
Allereerst deelde spr. het een en ander
mee omtrent de structuur van het hout
en de wijze van bewerking, om vervolgens
de ontwikkeling van de meubelkunst in
den loop der tijden na te gaan. Reeds de
oude Egyptenaren kenden meubels. Ter
loops behandelde spr. de verschillende
stijlen: renaissance, Lodewijk XIII, XIV
en XV, eqipire, enz.
Het meubilair moet in de eerste plaats
een sfeer van rust scheppen; het mag
geen grillige lijnen of veel beeldhouwwerk
vertoonen. Voorts moet het zoodanig ge
construeerd zijn, dat het volkomen bere
kend is op de eischen, welke in de praktijk
daaraan gesteld worden. Daarbij moet
men zich hoeden voor overdreven veel
meubelen in een vertrek. Een voorname
factor bij de woninginrichting is ook de
stoffeering, waarbij gezorgd moet worden
voor harmonieerende kleuren en eenvou-
dig-gestyleerde dessins. Ook gezellige „zit
jes" geven sfeer aan een kamer. Het be
roep van den bewoner geeft alreeds de
richting aan, waarin het huis gemeubi
leerd moet worden. Bij de keuze van het
behang dient rekening te worden ge
houden met de hoogte van het vertrek.
Lampen met glazen kappen geven volgens
spr. aan een kamer iets kouds.
Na de pauze, waarin een kopje thee
werd geserveerd, gaf spr. zijn meening
over stalen meubelen, waarvan hij zich in
het algemeen geen voorstander betoonde,
al erkende hij de hygiënische voordeelen.
In de praktijk wordt overigens ook hierbij
meer en meer stoffeering toegepast, waar
door deze voordeelen weer komen te ver
vallen.
Over de samenvoeging van meubelen
was de heer Lucas evenmin enthousiast.
Mevr. Romijn dankte den spreker voor
zijn voordracht en sloot daarop de verga
dering.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijzigingen:
City Theater, Haarlemmerstraat 52, Lel
den. Bioscoop. Uittredende Eigenaar: J.
B. Nieuwenhuis, Amsterdam, dd. 7 Juni '31.
H. J. Rijsbergen, Kraaierstraat 5, Leiden.
Melkhandel. Uittredende Eigenaar: H. J.
Rijsbergen Leiden, dd. 30 Sept. 1931. Wijzi
ging handelsnaam: H. W. Rijsbergen.
Coöp. Boerenleenbank. Dorpsstraat 25,
Noordwij kerhout. Uittredende Leden Raad
van Toezicht: K. J. Noy, Noordw.hout en
L. P. Herren, Noordw.hout. Nieuwe Leden
Raad van Toezicht: N. Mens, Noordw.hout
en P. C. van Saase. Noordw.hout.
Een amateur-fotograaf zond ons als
tegenhanger van de opname der
verlichte Lodewijkskerk boven
staande foto van de Marekerk,
waarvan de koepel bij avond
tot in verren omtrek
zichtbaar is.
ARBEIDSBEURS LEIDEN.
Gisteren waren 1308 werkzoekenden in
geschreven tegen 866 op denzelfden datum
van het vorig jaar.
PSYCHOMETRISCHE SÉANCE VAN HET
ECHTPAAR ROOS.
Gisteravond gaf het echtpaar Roos uit
Den Haag een séance in „Psychometrie,
Clairvoyance en Rede" in de groote zaal
van het Nutsgebouw. Reeds verschillende
van deze avonden zijn in den laatsten
tijd gehouden. Van het gisteren gepres
teerde hebben wij al zeer weinig serieuse
indrukken ontvangen.
De avond werd grootendeels gevuld met
quasi geleerde betoogen van den heer
Roos, die ontegenzeggelijk over genoegzame
rapheid van tong, diplomatie, menschen-
kennis en intuïtie beschikt, om met zijn
overigens vaag gehouden en ondanks een
schijn van gewichtigheid, uiterst opper
vlakkig gegeven toelichtingen en aandui
dingen, een op dit gebied voor het grootste
deel niet deskundig en niet critisch inge
steld publiek, te intimideeren.
Begonnen werd met het aanduiden van
eenige z.g. „intelligenten", welke zich
tusschen de toehoorders zouden bevinden,
hetgeen meerendeels hopeloos mislukte,
terwijl het echtpaar Roos verklaarde
daarvan de schuld niet bij zichzelf te
moeten zoeken. Vervolgens vond het
psychometreeren plaats onder veel om
haal van woorden en z.g. in trance komen,
terwijl ook in dit geval de resultaten o.i.
weinig overtuigend waren en zeer zeker
veel minder direct, snel, spontaan en frap
pant dan bij iemand als Hanussen. Deze
laatste had tenminste het voordeel, niet
de allure aan te nemen, als zouden hem
de bijzonderheden over de ter hand ge
stelde voorwerpen, langs inspiratieven
weg zijn ingegeven en zich niet te begeven
in een z.g. gewichtig schijnende uitleg
ging, die vele op dit gebied .volkomen leek
zijnde naturen, op een dwaalspoor kunnen
brengen.
De aanduiding van diverse ziektegeval
len en eventueel de geneeswijze daar
voor werd voor het speciale spreekuur ge
reserveerd; in dit verband vragen wij ons
toch af, of daarmee niet een gevaarlijke
weg wordt betreden.
Het tweede gedeelte van den avond,
behoorend tot de afdeeling onder de in
drukwekkende benaming „Rede" bestond
hoofdzakelijk uit een onvruchtbaar en
onverkwikkelijk theologisch dispuut, over
onderwerpen waarop men tijdens een
avond als de onderhavige, toch niet tot
een oplossing kan komen. Gelukkig kwam
hieraan tegen kwart voor elf een abrupt
einde.
Séances in het openbaar over bovenge
noemde onderwerpen, opgezet in den zin
als zulks door het echtpaar Roos geschiedt,
achten wij uit den booze. Men houde deze,
zoo men er behoefte aan gevoelt, in den
besloten kring van uitsluitend ernstige
beoefenaars en zoekenden, doch make er
geen geldwinning van voor in hoofdzaak
op sensatie of amusement beluste toe
hoorders.
De richting, waartoe ook het echtpaar
Roos zegt te behooren, staat daarvoor o.i.
te hoog.
LOCAAL RIJKSTELEFOONNET LEIDEN.
Nieuwe aansluitingen.
Opgaaf van nieuwe aansluitingen in de
maand September 1931.
No.
2415: C. A. Somerwil, Postagentschap,
Hoogewoerd 24.
2891Mr. H. A. Idema, Cronesteinkade 2.
2888: T. F. Vlieland, Nieuwe-Rijn 50.
3207: Prof. dr. L. E. Goester, Oegstgeester-
'laan 15.
2881: A. Duindam, Lijsterstraat 12.
3205: Mevr. J. C. de ClerDe Bruijn, De
Genes te tstraat 120a.
2843: P. Swets, arts, Cobetstraat 73.
3209: A. J. Gerritse (gasmeester), Fagel-
straat 19.
2932: R. Boer, Nassaulaan 3, Oegstgeest.
2953Mr. P. A. v. Toorenburg, Nachtegaal
laan 16.
2954: J. W. Wurzer, Utrechtsche Veer 30.
2595: Th. den Hollander, Billitonstr. 1.
2511: Woningbouwver. „De Eendracht",
Javastraat 1.
2874: G. J. Nederlof, Boommarkt 2a en b.
3208: S. van Bommel, Witte Singel 10.
3215: M. van Egmond, Botermarkt 11.
1591: C. J. H. Verhoef, Witte-Singel 11
3213: J. -Smit, Mare 67.
3206: Heilige Geesthofje, Doezastraat la.
2684: E. J. Roelfsema, arts. Morschweg 11.
3222: A. H. v. d. Vooren, Postagentschap,
Hooge Rijndijk 106.
3211: L. v. d. Hoek, directiekeet, Hooge-
Morschweg.
2483: G. P. Onvlee. chauffeur Lichtfabr.,
Sumatrastraat 24.
3204: Firma T. Fontein Pz., L.-Rijndijk 132
3203: Dr. J. A. N Knuttel, Witte-Singel 52.
De Wethouder van Fabricage, de heer
J. Splinter Gzn., is verhinderd, Zaterdag
10 October a.s. spreekuur te houden.
Prof. dr. P. Ehrenfest is door de
Volta-stichting uitgenoodigd als gast deel
te nemen aan het congres over „atoom
kernen en electronen", dat van 1118
October te Rome wordt gehouden. Prof.
Ehrenfest heeft deze uitnoodiging aan
genomen.
De heer C. J. van der Klaauw, be
noemd tot lector in de dierkunde aan de
Universiteit alhier, zal zijn colleges aan
vangen met een openbare les op Vrijdag
10 November des nam. te 4 uur in het
groot-auditorium der Universiteit.
Onze stadgenoot A. J. Berg behaalde
het politiediploma met aanteekening van
den Ned. R.-K. Politiebond Sint Michaël.
Begaat men eenmaal een vergissing,
dan is het soms precies alsof er niet meer
uit te komen is. Bij de juistere opgave van
gisteren der kosten der brandweer over
1930, n.l. f. 34.190.27Vi, schreven wij abu
sievelijk kosten der politie, welke hebben
bedragen f. 363.561.04V2.
De marechaussee te Arnhem heeft
aldaar aangehouden een zekeren J. van
L. uit Wassenaar, die op 20 September aan
het Rapenburg alhier een rijwiel heeft
ontvreemd.
In de kleine Officieele Reisgids der
Ned. Spoorwegen moet in tabel 8 b de vol
gende belangrijke wijziging gebracht wor
den. Trein 3595 vertrekt niet 22.29 van
Aalsmeer maar 22.49. Deze trein heeft dus
ook aansluiting van trein 3557 van Am
sterdam Willemspark (aank. Aalsmeer
22.42).
Tijdens het onweer, dat gisteravond
boven Leiden en Den Haag woedde, is de
bliksem geslagen in den schakelaar op de
tramlijn der N. Z.H. T. M. tusschen Sche
veningen en de Havenbrug te Den Haag;
tengevolge waarvan het verkeer op dat
traject gedurende ongeveer drie kwartier
gestagneerd is geweest.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Hoover's plannen Laval's reis naar
Amerika. Lord Reading te Parijs.
De federatie van Amerikaansche ban
kiers heeft in haar bijeenkomst te Atlan
tic City het financieele hulpplan van
Hoover met algemeene stemmen aange
nomen.
In een verdere resolutie wordt de regee
ring te Washington opgewekt direct on
derhandelingen aan te vangen inzake de
verlenging van het schuldenmoratorium.
In een andere resolutie wordt door de
bankiers het principe van staatsvoorzorg
voor werkloozen verworpen, doch de be
vordering der particuliere hulpvaardig
heid door de particuliere banken aanbe
volen.
De gouverneur van de Federal Reserve
Bank van New-York, Harrison, heeft
medegedeeld, dat binnenkort alle banken
der V. S. verzocht zullen worden 2 pet.
van hun deposito bij te dragen in het
fonds van 500 millioen dollar.
Tot voorzitter van het organisatie
comité voor de nieuwe credietinstelling is
de president van het New-Yorksche
Clearing House Buckner benoemd.
Het verluidt in welingelichte kringen,
dat de Fransche premier Laval op zijn
reis naar de Vereenigde Staten tegen zijn
oorspronkelijke bedoeling in vergezeld
zal worden door Fransche deskundigen.
Alle bijzonderheden van het driedaagsch
verblijf van Laval in de Vereenigde Sta
ten zijn nog niet bekend, doch deze zul
len heden punt van bespreking uitma
ken in den Ministerraad, welke onder lei
ding van den president der Republiek zal
worden gehouden.
De Echo de Paris meent te kunnen
melden, dat Laval vergezeld zal worden
door vijf vooraanstaande Fransche per
soonlijkheden.
Voor Buitenlandsche Zaken zal een
neef van den voormaligen president van
de Buitenlandsche Kamercommissie, Jean
Paul Boncour, den premier als adviseur
ter zijde staan. Voorts zal de reis worden
medegemaakt door den Franschen finan-
cieelen attaché ter Fransche ambassade
te Londen, Rueff, den onderdirecteur van
het ministerie van Financiën, Bizot, den
president van het Parijsche handels
gerecht, Bouisson, zoomede den voorma
ligen minister van Financiën in het
Kabinet-Herriot, Clémentel.
In het algemeen wordt in Frankrijk de
verklaring van Hoover met wantrouwen
tegemoet gezien. De middelen, die hij La-
val zou voorstellen tot verzachting van
de wereldcrisis zullen den Franschen op
eenige nieuwe concessies te staan komen
vreest men.
Gisteravond zijn de Fransche vertegen
woordigers in de Fransch-Duitsche stu
diecommissie officieel benoemd. Aan het
hoofd staat onderstaatssecretaris Gig-
noux, terwijl Coulondre secretaris-gene
raal der Fransche delegatie zal worden.
In de commissie werden vijf ministeries
ver tegenwoordige!
De Britsche minister van Buitenland
sche Zaken, Lord Reading, heeft gister
morgen met Briand aan de Quai d'Orsay
een onderhoud gehad dat ongeveer een
uur heeft geduurd.
Vervolgens begaf de Britsche minister
zich naar het kabinet van den Franschen
premier, waar hij zich meer dan een uur
met Laval onderhield. Hierna had een
samenkomst met den minister van Fi
nanciën Flandin plaats. Nopens het ge
sprokene zijn voorloopig slechts zeer vage
officieele communiques verstrekt. In een
communique van den eersten minister
wordt verklaard, dat de gedachtenwisse-
ling van Laval en Lord Reading betrek
king heeft gehad op een onderzoek naar
den algemeenen toestand. In het
ministerie van Financiën daarentegen
zijn de financieele kwesties welke voor
beide landen van belang zijn, zoomede de
laatste berichten uit Amerika uitvoerig
besproken.
Ter eere van den Britschen minister en
Lady Reading werd aan de Quai d'Orsay
een noenmaal gegeven.
Na dit noenmaal werden de besprekin-
BINNENLAND.
Mr. Trip's financieele inzichten (Finan
ciën, 3e Blad).
Besprekingen inzake werkverruiming
(Binnenland, 2e Blad).
Het gouden jubileum van den Neder-
landschen Bakkersbond (Binnenl., 2e BI.)
Overplaatsingen in het leger (Binnenl.,
2e Blad).
Te Haarlem worden vier tram- door
autobusdiensten vervangen (Binnenland,
2e Blad).
Ingesteld is een bijzondere commissie
van georganiseerd overleg voor de politie
ambtenaren (Laatste Berichten, le Blad).
BUITENLAND.
Nog geen zekerheid omtrent de plannen
van Hoover (Buitenland, en Tel., le Blad)
Het Engelsche Lagerhuis is ontbonden
(Buitenl., le Blad).
Het verkiezingsmanifest van Mc Donald
(Buitenland, le Blad).
Nieuwe moeilijkheden voor den Duit-
schen Rijkskanselier (Buitenl., le Blad).
Lord Reading's bezoek aan Parijs (Bui
teland en Tel., le Blad).
gen tusschen Lord Roading en de aanwe
zige Fransche ministers voortgezet, waar
na de Britsche minister zich nogmaals
naar het ministerie van Financiën begaf.
Later in den middag werd Lord Rea
ding door president Doumer ontvangen.
Naar wel schijnt vast te staan ligt het
niet in de bedoeling van Lord Reading om
met de Fransche regeering te onderhan
delen over een leening tot. stabiliseering
van het pond. De besprekingen zijn ver
der een gedachten wisseling over alle
actueele, economische en financieele pro
blemen. Lord Reading heeft gisteren
duidelijk laten doorschemeren dat de
Engelsche regeering momenteel niet aan
stabihseering van het pond sterling
denkt. Zij wil in de eerste plaats afwach
ten wat ae nieuwe verkiezingen opleveren
en op welke koers het pond zich zal
kunnen vastleggen. Van Fransche zijde
heeft men toegezegd, dat men ten alle
tijde bereid is Engeland te helpen.
Foto Bleuzé.
Een van de laatste telefoonpalen in onze
Sleutelstad, staande in de Rembrandt-
straat, werd gisteren opgeruimd als
gevolg van het aanleggen van
een ondergrondsch kabelnet.