LONDENSCHE BRIEVEN.
Brieven uit 't Hooge Noorden
UIT DE OMSTREKEN.
(Van onzen Londenschen correspondent).
DE RADIO-TENTOONSTELLING.
Londen, 18 September.
De ware stentorstem zal deze week
waarschijnlijk In Engeland worden ont
dekt. Want op een der stands van de
radio-tentoonstelling, die juist in Olympia
is geopend, staat een toestel, bestaande
uit een microphoon en een wijzerplaat met
wijzer en schaal, dat kan registreeren
welke stem de luidste is. Wie het grootste
aantal decibels haalt (de decibel is de ge
luidseenheid en heeft niets uit te
staan met de Daisy Belle van het oude
liedje) zal den titel krijgen van kampioen
schreeuwer. Het spreekt vanzelf, dat de
tentoonstelling druk wordt bezocht en dat
velen hun stemkracht willen beproeven.
Aangezien er zoo nu en dan ook driehon
derd luidsprekers een lied of een stukje
muziek laten hooren gelukkig in ver-
eeniging het zelfde lied en als zoodanig
radio-massazang en de zelfde muziek
ontbreekt het in het groote Olympia niet
aan geluid. Het zou nog erger kunnen zijn.
Want er is een ware „reuze"-luidspreker
te zien. drie meter hoog, drie meter breed
en een meter diep, die volgens het ver
haal dat er bij hangt zich op een af
stand van 40 KM. verstaanbaar kan
maken. Dat toestel houdt zich echter stil.
Het mag niet werken, omdat de buren er
aanstoot aan zouden kunnen nemen. De
buren zullen hier waarschijnlijk de be
woners van Mars zijn. Dit zijn de
speciale attracties, die een tentoonstelling
niet mag missen. Er zijn er nog meer. De
dansvloer b.v., die van 's morgens tien tot
's avonds tien kan worden gebruikt door
hen, die jazz-muziek niet lijdelijk kunnen
aanhooren. De beste fox trott-muziek, die
ooit is gecomponeerd en speciadl voor
deze tentoonstelling is geschreven, kan
men er hooren. Radio Nights heet het
stuk. Ik kan niet beoordeelen of dit wer
kelijk het neusje van den zalm is op dit
gebied. Men zegt het. Jack Payne en zijn
B.B.C.-dansorkest hebben Radio Nights
voor de gramophoon gespeeld. En nu krijgt
het zijn eerste gehoor in Olympia. De 300
luidsprekers galmen het uit. Ze worden
gevoed door een centralen miniatuur-zen
der in het gebouw, die door de B.B.C. is
opgesteld.
Ik ben met de speciale attracties be
gonnen, omdat zij feitelijk het meest ver
meldenswaard zijn. De tentoonstelling
houdt weinig beloften in voor den radio
liefhebber. Ja, toch één en het is een be
langrijke. De prijzen van ontvangtoestellen
zijn belangrijk lager geworden. Zij zijn
van drie tot dertig pond goedkooper ge
worden. Dat is niet mis. Een twee-lamps
toestel, dat tot heden 8 p. st. kostte, kan
men nu voor 5 pond sterling krijgen;
en de groote luxe modellen, waar
voor men voorheen zonder blikken of
blozen 80 pond sterling vroeg, staat men
u nu graag af voor 50 p. st. Dat is dus een
groote vooruitgang van het standpunt van
den luistervink beschouwd, die zeker in
Engeland in dezen tijd niet diep in den
zak kan tasten. Maar juist ook om deze
omstandigheid, die de heer Snowden heeft
moeten scheppen, zal bij velen de vraag
rijzen of de aanschaffing van een nieuw
toestel gerechtvaardigd is. Het zou het
kunnen zijn voor hen, die alsnog niet op
een paar slordige ponden sterling behoe
ven te kijken, indien het ontvangtoestel
van 1932 (want de voortvarende fabrikan
ten noemen hun toestellen zoo) in selec
tiviteit of in kwaliteit van reproductie
aanmerkelijk beter was dan dat van 1931.
En dit mag ernstig worden betwijfeld. De
behoefte aan selectiviteit is hier in Enge
land den laatsten tijd ernstig gevoeld.
Men heeft veel klachten vernomen over
de storing van de nationale ontvangst door
krachtige zenders in Duitschland en Oos
tenrijk, merkbaar in een hinderlijken
achtergrond van knarsend geluid. Voor
zoo ver de nieuwe ontvangtoestellen pr in
zijn geslaagd die bijgeluiden van vreem
delingen uit te schakelen en dus in selec
tiviteit zijn vooruitgegaan, is de klank er
veelal op achteruit gegaan. Men heeft de
moeilijkheid meestal trachten op te los
sen door meer kringen en meer lampen.
Maar het kan niet worden ontkend, dat
reproductie aan kwaliteit verliest naar
mate het over meer „schijven" gaat. Er
is een enkel toestel, dat selectiviteit heeft
gezocht op andere manier, n.l. door mid
del van den radiostat, een vinding van Dr.
Robinson, een radio-ingenieur van naam.
Reeds vele maanden geleden werd van
deze vinding voorspelt, dat zij een omme
keer zou brengen in radio, omdat deze
radiostat haarfijn kon afstemmen, zonder
dat de toon er onder zou lijden. Dat zulk
een revolutionaire vinding slechts met een
enkel toestel op de tentoonstelling verte
genwoordigd is doet vreezen, dat men er
wat te veel van heeft verwacht. Het is ge
maakt voor voeding door huisstroom (het
geen trouwens thans voor bijna alle toe
stellen geldt) en kost meer dan f. 500. Op
de tentoonstelling was geen gelegenheid te
hooren wat het vermag.
Mijn indruk van het algemeen was, dat
technische vondsten, behalve dan deze
radiostat (die nog moet toonen of ze de
kwantiteit verbetert) door afwezigheid
schitteren. Zooals ook verleden jaar reeds
het geval was, heeft men de noviteit ge
zocht in het uiterlijk. Het is de nu wel
doorzichtige manier om kooplust aan te
wakkeren, om bezoekers van deze „groot
ste radio-show van de wereld" het gevoel
te geven, dat het toestel, dat zij thans
hebben, ouderwetsch alsmede verouderd
is. Maar het spreekt vanzelf, dat het uiter
lijk er weinig toe doet. Indien men u een
broodtrommel geeft, die in zijn inwen
digheid de radlo-tooverzaken bevat, waar
mee geluid wordt weergegeven zooals het
de microphoon inging, dan heeft dat alle-
daagsche huiselijke stuk veel meer waarde
dan het geurige kabinet in het fraaiste
hout uitgevoerd, voorzien van de nieuwste
snufjes, dat in geluidsproductie tekort
schiet. En het is iuist in die nieuwste
snufjes, die aardige bijkomstigheden zijn,
dat de tentoonstelling uitmunt. Een
prachtstuk van toegevoegde techniek is
b.v. de radio-gramophoon, waarmede acht
platen achtereenvolgens en automatisch
kunnen worden afgespeeld. Dit toestel
geeft behalve radio-ontvangst van nage
noeg alle Europeesche zenders een half
uur lang ongestoorde gramofoonmuzlek.
Dat is nog geenszins het meest doorwroch
te stuk. Men kan ook een „home talkie"
zien, een toestel, dat televisie, spreekfilm-
projectie. gramophoon, radio en spreek-
film-opname in zich vereenigt. Een ander
uiterste is het ontvangtoestPlletie dat gij
in den binnenzak van uw colbertjasje mee
kunt dragen en dat u in die verborgenheid
kan onthalen op de uitzendingen van een
lokaal station.
Men raakt van diepen eerbied voor den
ondernemingszin van de Britsche radio-
industrie vervuld, wanneer men in dit
Olympia rondwandelt. Thans heeft men
drie maal zooveel vloerruimte noodig ge
had als verleden jaar; en zelfs nu hebben
nog niet alle gegadigden voor een stand
er plaats kunnen vinden. Men kan er
twee uur rondgaan en telkens wat nieuws
zien. Men verklaart, dat men bijna tien
KM. moet afleggen om eiken stand te
bezoeken. Dat zegt wat voor een nijver
heid. die tien jaar geleden nog niet be
stond. De B.B.C. komt weer op haar
van ouds bekende zakelijke wijze voor den
dag met een inzending, nagenoeg uitslui
tend bestaande uit een kaart van Groot
Brittannië, in verschillende tinten om de
dichtheid van bevolking aan te geven.
Men kan er op zien, dat de BB.C. haar
zenders zoodanig over het land heeft ver
deeld, dat zij binnen het radio-gehoor lig
gen van bijna 99 percent der bevolking.
Ook kan men er veel leeren over de radio-
distributie in geheel Europa, zoodat een
beschouwing van die inzending een voor
treffelijke les is in radio-geografie, die
wel de nieuwste geografie van de wereld
zal zijn. Hier is ook de zender en de kleine
studio, waarvan hierboven reeds is ge
waagd, welke de luidsprekers op de stands
en in gehoorzalen voedt. Allerlei aardige
lichteffecten verhoogen verder het genot
van een bezoek.
DE DAG DER KINDEREN.
Ergens in den wondermooien scheren-
archipel tusschen Stockholm en de Oost
zee, in dat wereldje van breede, altijd
door den wind gekruifde wateren en rot
sige, met dennen en berken begroeide
eilanden ligt, door blanke branding om
kranst, groot met golvende weiden en
akkers tusschen de bosschen, mooi met
bonte, weelderige natuur, het „Eiland der
Kinderen". Dat is de vacantie-kolonle
van de groote stad, daar brengen duizen
den bleekneusjes eiken zomer een groot
deel van hun vacantie door, om er bruin
te branden in de zon. die hier in de
scheren altijd feller lijkt te schijnen dan
op het land, om een flinke dosis gezond
heid en kracht op te doen voor den zes
maanden langen winter, wanneer zij
moesten leven in de duffe, donkere kamer
tjes van de huurkazernes, waaraan Stock
holm zoo bijzonder rijk is.
Het heele eiland, is één groote vacantie-
kolonle. Er staan groote en kleinere land
huizen en in elk daarvan wonen 's zomers
eenlge tientallen kinderen en een paar
geleidsters. De oudsten helpen wat mee
in het huishouden, er wordt lang gesla
pen, er wordt veel In de open lucht ge
speeld, er wordt veel gegeten, als het
weer het toelaat loopen de kinderen den
halven dag ln zwempakjes en, waar het
water zoo nabij is, wordt er natuurlijk
ook gezwommen en gebaad. De stads
kinderen doen gezondheid met lepels op
en als ln September de scholen weer be
ginnen en op het Eiland der Kinderen
de luiken voor de ramen gaan, dan heb
ben er vijfduizend paar voetjes over de
wegen en paadjes getrippeld, dan zijn er
vijfduizend magere stadskindertjes tot
flinke stevige jongens en meisjes gewor
den, vijfduizend bleekneusjes ln gezonde,
bruine peuters veranderd.
Maar.wie moet dat betalen?
Wel, een speciaal voor dit doel opge
richte vereeniging brengt jaarlijks onge
veer 250.000 kronen bij elkaar en de ge
meente Stockholm geeft een subsidie van
85.000 kronen. Maar dat is nog lang niet
genoeg. Nu is het hier in Zweden zoo lang
zamerhand bijna gewoonte geworden, dat
rijke lieden, als zij hun zestigsten verjaar
dag vieren, hun kapitaal met eenige ton
nen verminderen ten behoeve van instel
lingen van liefdadigheid, terwijl anderen
in hun testament bepalen, dat hun heele
bezit tot een fonds gemaakt wordt, waar
van de opbrengst een dergelijke instelling
ten goede komt, hetgeen niet zelden neef
jes of nichtjes er toe brengt een proces te
beginnen, om het testament ongeldig en
hen tot erfgenamen te laten verklaren.
Er zijn nu vier fondsen, twee van een
half millioen en twee van 400.000 kronen,
waarvan de geheele opbrengst voor het
Eiland der Kinderen is bestemd. Maar
omdat men ook dan nog niet genoeg heeft
vijfduizend kinderen kunnen heel wat
op heeft me den derden Zaterdag van
September tot ,Dag der Kinderen" ge
maakt, een dag, waarop men op alle
mogelijke manieren de hoofdstedelingen
geld uit den zak tracht te kloppen ten
bate van het werk op het Eiland der Kin
deren.
Dit is wel de gezelligste, de vroolijkste,
de leukste dag van het heele Stockholm-
sche jaar. Overal vlaggen, overal drukte,
overal wat te doen. De voornaamste geld-
uit-de-zak-klopperij is de groote tombola.
Weken van te voren is die al aangekon
digd met groote doeken over de straten
met doeken aan alle brugleuningen, met
reclameborden om de lantaarnpalen, met
overal groote aanplakbiljetten, waarop je
tenzij je er met ie neus vlak bij gaat staan,
alleen de getallen van de hoofdprijzen
leest: 50.000, 40.000 25.000. En op alle
mogelijke en onmogelijke plaatsen, op
schuttingen, op winkelruiten, op lantaarn
palen, vind je kleine affiches, geteekend
door de beste Zweedsche caricaturisten,
met vermakelijke voorstellingen van hee-
ren, die droomen dat ze te laat komen om
nog een lot te bemachtigen, van menschen
die den eersten prijs gewonnen hebben,
van heertjes begraven onder zakken vol
goud, enz., affiches, die alle stlmuleeren,
een lot te koopen vóór het te laat is. En
dan verschijnen op een goeden dag op
hoeken en straten, bij tramhaltes op
pleinen, op alle plaatsen waar maar veel
menschen komen, kleine stalletjes met
groene trommels, waarin groene lootjes
zitten, waarin voortdurend menschen van
allerlei slag grabbelen om dan verstolen,
met een van verwachting kloppend hart,
even gauw te kiiken of ze een winst-lot
dan wel een niet-lot hebben. Op een winst-
lot kun je een eigen huis of 25.000 kronen
of een auto, een motorboot, een paard
een ameublement, een cadeaubon voor een
waarde van enkele duizenden kronen of
van ten minste vijf kronen, krijgen. En
met een niet kun je 50.000 of 40.000 of een
landhuisje of 10.000 of een cadeaubon van
ten minste 50 kronen winnen. En boven
dien heb je met een niet-lot voor de helft
van den prijs toegang tot bioscoopen en
schouwburgen, krijg jé in een groot aan
tal winkels 10 procent korting, zoodat
iemand die handig is met zijn niet, die
twee kronen gekost heeft, nog twaalf
kronen kan verdienen.
Op dezen derden Zaterdag in September
gokt de heele hoofdstad De trams hebben
geweldige, tot schroefbladen vervormde,
rondsnorrende klaverbladen-van-vier voor
den beugel, in de narken staan allerwegen
klaverbladen met verleidende opschriften
als „Wie waagt wint", „Grijpt uw kans" en
„V kunt 50.000 winnen", en ledereen koopt
een lot, overweegt filosofisch, dat hij er
immers een goed doel mee steunt, en zegt
bijgeloovlg, dat hij toch niets wint, ln de
hoop wél wat te winnen. En de ochtend
bladen publiceeren den volgenden dag, dat
er nog maar een paar duizend loten over
zijn en waar die verkocht zullen worden,
en dan zijn er altijd laat-komers, die van
het eene stalletje met „uitverkocht" naar
het volgende draven om op het laatste
nippertje nog te trachten een lootje en een
kans op de 50.000 te bemachtigen.
Maar die tombola is niet de eenige
manier, waarop men de hoofdstedelingen
geld tracht af te zetten. Vorige jaren
waren er op den Dag der Kinderen en
op den Zondag daarna steeds drie groote
feesten in het Stadion, dat dan even
afgestampt zat als bij een belangrijke
kampioensmatch. Altijd waren wel eenige
leden van het koninklijk huis, meestal
ook koning Gustaaf, aanwezig. Een fan
fare-orkest, bestaande uit eenige honder
den jongens, blies er lustig en wat goed
op los, dat het daverde over het groene
veld en tegen de volle tribunes. Er werden
schitterende gymnastiek-uitvoeringen ge
geven, er was vuurwerk en tot slot steeds,
als de clou van het programma, een zang
en dansspel van eenige duizenden meisjes,
dat elk jaar weer anders, elk jaar weer
mooi en bekorend was. Zoo werd daar het
vorige jaar het spel „Gulden Herfst" op
gevoerd, slierten van honderden zingende
meisjes in gele en bruine, roestroode en
bleekgroene jurkjes trokken er ln wijde
bogen en slingers over het veld, rond de
groote groepen van honderden paarse en
witte chrysanthen, meisjes in 't geel en in
't zwart vormden zonnebloemen van tien
tallen-meters middellijn, tot alles teza
men, begeleid door het orkest van de
marine, een der mooiste liederen van den
Zweedschen dichter Bellman zongen.
Maar voor die Stadionfeesten moest
lang en veel geoefend worden en niet
zelden deed de Noorsche herfst zich maar
al te goed gevoelen, en daarom zal van
het jaar voor het eerst geen Stadionfeest
meer gehouden worden op den Dag der
Kinderen. En groothandelaar Eliasson, de
organisator van dezen dag, is gaan bepein
zen wat hij er nu op vinden moest om
toch de noodige kronen binnen te halen
voor het Eiland der Kinderen. Want een
souper met bal in de groote zalen van het
Stadhuis, zooals het de laatste jaren ge
houden is, kon nu ook al niet op het
programma gezet worden, wat een leelijke
schadepost was, omdat het bal altijd druk
bezocht werd en de toegangskaarten onge
veer vijftien gulden per persoon kostten.
Maar Eliasson zou Eliasson niet zijn, als hij
bij de pakken was gaan neer zitten en er
niet iets op bedacht had. Hij heeft overal
in de stad zijn vrienden en zoo heeft hij 't
gedaan gekregen, dat op den Dag der
Kinderen in een aantal fonteinen in de
parken gehengeld mag worden. Natuurlijk
tegen behoorlijke betaling en naar pakjes
waarin allerlei verrassingen geborgen zijn,
zooals zakdoekjes, cadeaubons, chocolade
eneen paar verlovingsringen. En ver
der wordt een bal gearrangeerd op Zater
dagavond in de groote zaal van het Cen-
traal-station. Die hal zal ongeveer een
honderd meter lang en een meter of vijf-
en-twintig breed zijn, er is een groot bal-
con met lunchroom, er zijn wachtkamers
omheen gegroepeerd, en als Zaterdag
avond de laatste treinen weg zijn, zullen
de Stockholmers daar mogen dansen bij
de muziek van een paar groote en be
kende orkesten, terwijl de leden van een
der eerste tooneelgezelschappen, die nu
de „Lustige Witwe" spelen, er met de lied
jes en de dansen uit die operette den boel
zullen komen opvroolijken.
En er wordt nog meer gedaan om geld
voor de bleekneusjes bijeen te brengen.
Het fanfare corps van de schooljongens
zal op vele plaatsen in de stad concerten
geven, waarbij de aardigste meisjes van
Stockholm moeten collecteeren; overal
zullen jongens en meisjes het „Dagblad der
Kinderen", dat geredigeerd wordt door
niemand minder dan „Pewe" oftewel Prins
Wilhelm, te koop aanbieden en in een der
hoofdstraten wordt een wedstrijd in het
hardloopen gehouden, waaraan alleen be
kende Stockholmers bankdirecteuren, no
tarissen, revue-artisten, tooneelsnelers en
misschien zelfs een professor, zullen mee
doen.
En ge kunt er van onaan, dat de gok
kende, dansende, hengelende, en feestvie
rende Stockholmers op dezen eenen dag
verscheiden tienduizenden verpleegdagen
voor de zwakke, bleeke kinderen betalen.
BERTIL J.
ZOETERWOUDE.
GEMEENTERAAD.
Eeéediging nieuw Raadslid - De gemcente-
begrooting - De gasprijzen - Het werk-
loozenvraagstuk - Discussies inzake de
benoeming van een conciergc-bode.
Gistermorgen vergaderde de gemeente
raad onder voorzitterschap van den burge
meester Alle leden zijn aanwezig.
Te ongeveer half tien opende de voor
zitter de vergadering, waarna werd over
gegaan tot beëedigirig van den heer Ber
gers, die de vorige vergadering afwezig
was. In handen van den voorzitter legde
deze de eeden af, waarna de voorzitter
hem welkom heette en verzocht den voor
hem bestemden zetel te willen innemen.
Vervolgens las de secretaris de notulen,
naar aanleiding waarvan de heer Wessel
opmerkte dat het niet in zijn bedoeling
heeft gelegen den voorzitter te verwijten
dat de handelingen van hem op laag peil
stonden doch dat zulks doelde op de
houding der R K. raadsfractie in de vorige
vergadering. Besloten werd hiervan aan-
teckening te doen. De heer Meijdam merkte
op da* in de .notulen ftaat dat hij eene
redactiewijziging heeft voorgesteld, doch
hem werd in de vorige vergadering mede
gedeeld dat een zinwas vergeten in de
aai geboden verordening en na toevoeging
van dien zin met de redactie accoord ging.
De notulen werden vervolgens vastgesteld.
Hierna deed de voorzitter mededeeling
van de ingekomen stukken waarvan een
6 ta.- voor kennisgeving werden aangenomen
Een verzoek van M. Groenewegen te Leiden
om wijziging te brengen in het uitbreidings
plan werd gezonden naar B. en W. om
praeadvies. Conform een voorstel van B.
en W. werd na eenige discussie, waarbij
de heeren Meijdam en Wessel pleiten voor
een langeren termijn, ten aanzien van een
veraoek van de Diaconie der Ned. Herv.
Gemeente, besloten aan W. Versloot voor
den tijd van 3 maanden, ingaande 1 Oct.
1931 een onderstand in de huishuur te ver-
leenen van f1 per week.
Geme3nt:b2grooting. Vervolgens werden
aangeboden: de be^rooting van het water
leidingbedrijf voor den dienst 1932, sluitende
ln den gewonen dienst in ontvangsten en
uitgaven met f. 15.568.08 en in den kapi-
taaldienst met f. 15.350.86; de gemeente-
begrooting voor den dienst 1932, sluitende
in den gewone dienst in ontvangsten en
uitgave i met f. 136.081.51 en in den kapi-
taaldienst in ontvangsten met f. 29.5S9.69l/2
en in uitgaven met f. 20.033.39; een ver
ordening tot heffing van 20 opoenten op
de hoofdsom der fondsbelasting voor het
belastingjaar 1932—1933 en eene verorde
ning tot vaststelling van het vermenig
vuldigingsgetal. Voor het jaar 1932, bedoeld
in art. 2 der verordening tot heffing van
opcenten op de personeele belasting. De
voorzitter stelde voor deze stukken in han
den te stellen van eene commissie van
onderzoek en te besluiten de begrootingen
gedurende 14 dagen ter gemeente-secretarie
voor een jeder ter visie neder te leggen.
Aldus werd besloten.
Tot leden der commissie belast met
het nazien der begrootingen, werden be
noemd de heeren van Bennekom, Meijdam
en Bergers.
Presentiegeld. Met alg. st. werd ver
volgens besloten conform het voorstel van
B. en W. aan Ged. Staten te verzoeken,
te bepalen dat met ingang van 1 October
1931 aan den leden van den Raad voor
het bijwonen van vergaderingen van door
den Raad benoemde commissies, eene ver
goeding toe te kennen van f. 2.50 per lid
per vergadering.
Strafverordeningen. Eveneens met alg. st.
vastgesteld eene door B. en W. aangeboden
conc:pt-veroniening bepalende welke straf
verordeningen, met uitsluitingen van alle
andere blijven gelden. Dit zijn een tiental.
Buitenrechtelijke vertegenwoordiging. B.
en W.stellen voor, in verband met de
inwerkingtreding van de nieuwe Gemeente
wet, om de vroeger door den raad ver
strekte machtiging, dat het college de
gemeente buiten rechte zal vertegenwoor
digen, in te trekken, omdat de wet thans
bepaalt dat de burgemeester als zoodanig
optreedt. Conform Desloten.
Vervolgonderwijs. In de verordening re
gelende het vervolgonderwijs wordt eene
wijziging gebracht in dier voege, dat tot
het volgen van een openbaren vervolg
cursus voortaan slechts worden toegelaten,
zij die het gewoon of buitengewoon lager
enderwijs hebben genoten, niet meer leer
plichtig zijn en niet ouder zijn dan 17 jaar.
(Vroeger 20 jaar).
Werkloozen. In behandeling komt ver
volgens een voorstel van B. en W. om de
regeling betreffende de tewerkstelling van
werkloozen in dier voege te wijzigen, dat
de ingeschreven werkloozen alvorens voor
werkverschaffing in aanmerking te komen,
minstens 6 maanden moeten ingeschreven
2ijn in het bevolkingsregister der gemeente,
vroeger was dit 3 maanden.
De heer Bergers kan zich daarmede ver-
eenigen. doch met het oog op de bona fide
werkloozen zou spr. de bepaling wenschen
op te nemen, dat B. en W. ten aanzien
van die categorie van personen van dien
termijn kunnen afwijken.
Verder stelde de heer Berger 3 voor om
in die regeling een© bepaling op te nemen,
dat er eene commissie benoemd wordt, be
staande uit de leden van het college van
B. en W. en twee door den raad te
benoemen leden, die de werkverschaffing
en de ondersteuning zullen regelen en ten
slotte om over te gaan tot benoeming
der commissieleden. Na een lang debat
hierover werd ten slotte besloten conform
dit voorstel hetwelk door B. en W. werd
overgenomen, rf!et alg. st. In verband hier
mede werd besloten in de regeling te
lezen in plaats van B. en W. ,,de com
missie' terwijl een nieuw artikel werd
ingelascht bepalende „de commissie" is
samengesteld uit B. en W. en 2 leden
uit en door den raad te benoemen, die
wordt bijgestaan door een secretaris, door
de commissie te benoemen.
Bi1' stemming werden vervolgens tot
leden dier commissie benoemd dè heeren
Wessel en Bergers.
Verhuur woonhuis. Op een verzoek van
den eersten afmbtenaar ter secretarie om
hem ingaande 1 November as. te ontslaan
van de huur der woning op de Miening,
werd met alg. st. gunstig beschikt. Een
voorstel van B. en W. om naar aanleiding
van een verzoek van L. van Cr. bedoeld
woonhuis ondershands aan dezen te ver
huren', ingaande 1 Nov. e.k. voor f.350. voor
niet langer dan 5 achAerrenvolgende jaren
met een opzegtermijn van 3 maanden, werd
nadat op voorstel van den heer Bergers
de huursom is verhoogd tot f.400 aan-
nomen, met dien verstande dat de huur
zal loopen van jaar tot jaar.
Gasprijs. In behandeling komt vervolgens
een schrijven van de Sted. Fabrieken te
Leiden waarbij wordt medegedeeld, dat
deze voornemens zijn ingaande met de
meteropneming in de maand October de
gasprijs te verhoogen en wel voor gewoon
gas van 9 op 11 ct. Ter motiveering van
die prijsverhooging werd aangevoerd door
de fabrieken: le dat toen de gaslevering
in 1891 begon, geleverd werd tegen Leidscn
tarief, in tegenstelling met andere ge
meenten, zulks vermoedelijk met het oog
daarop dat vermoedelijk verwacht werd,
dat de bebouwing langs den Hooge Rijn
dijk alhier in sterkere mate zou toenemen
dan zulks het geval is geweest; 2e. dat
er in 1926 een persgasvoorziening is tot
stand gekomen vanaf de gemeente Leider
dorp, hetgeen de prijs van het gas deed
toenemen, zonder echter dat die verhoo
ging op de aangeslotenen in Zoeterwoude
werd verhaald, omdat nimmer een con
tract werd aangegaan met de gemeente;
3e dat de fabrieken weer groote kosten
ten offer moeten brengen doordat in ver
band met de verbreed ing v3n den Rijks
straatweg een ander buizennet moet ko
men. Aan het slot van het schrijven wordt
vermeld dat het voor de aangeslotenen
wel niet aangenaam zal zijn dat zij meer
voor het te gebruiken gas moeten gaan
betalen, 'doch anderzijds had reeds in
1926 een verhoogd tarief toegepast kunnen
kunnen worden. Ook na toepassmg van het
verhoogde tarief, aldus de fabrieken, is
het voor haar nog weinig rendabol.
De heer de Graaf zegt, dat wanneer op
de aaneengesloten bebouwing wordt gelet
niet gerekend moet worden vanaf „Grens-
hoek" maar vanaf de vroegere grens aa;
de Utrechtsche brug en dan zal de exploi
tatierekening er wel anders gaan uitzien.
De heer Bergers merkte op dat de
menschen voor liet feit worden gesteld
„geld of geen gas". Hij veronderstelt dat
B. en W hun best hebben gedaan om nog
gunstiger b;p llngen te krijgen. Overigens
acht hij de motieven der fabrieken niet
goed gekozen. Spr. zou willen zien dat
B. en W. nog eens probeerden of de aan
geslotenen hun aansfuitrecht geheel of al
thans gedeeltelijk terug kunnen krijgen,
want het gaat om sommen tot f. 150. Het
is onbillijk dat de aangeslotenen de kosten
moeten gaan betalen tengevolge van de
verbreeding van den rijksstraatweg.
De heor Meijdam gaat accoord met het
geen de vorige sprekers zeiden. Verder
vroeg hij of er welvoldoende aandacht
aan geschonken werd dat die 2 ct. per
kubieke meter eene verhooging be^e k nen
van 22 pet. Volgens hem is verder dooi
de fabrieken geen rekening gehouden met
de electriciteitslevering, want daardoor is
het gasverbruik afgenomen. Houden de
fabrieken daar wel rekening mee en nemen
ze de exploitatie van gas en electriciteit te
zamen dan zal de exploitatierekening er
geheel anders uitzien. Spr. stelt voor dat
do raad zijne verontwaardiging uitspreekt
over het feit dat de Leidsche fabrieken in
dezen tijd met een gasprijsverhooging
komen van 22 pc.
De voorzitter zegt, dat B. en W. al
het mogelijke gedaan hebben en op alle
punten gewezen hebben, doch de fabrieken
zijn niet bereid op het voornemen terug
te komen en een contract bestaat er niet.
Na nog eenige discussie werd dan met
alg. st. het voorstel Meijdam aangenomen,
hetwelk aan de directie der lichtfabrieken
en do commissie voor die fabrieken zal
worden gezonden.
Concierge-bode. In behandeling komt
vervolgens een voorstel van B. en W. om
dit college te machtigen sollicitanten op
te roepen voor de nieuw in te stellen
betrekking van concierge-bode, tegen een
salaris van f. 1300 's jaars vermeerderd met
een kindertoeslag van f.50 per kind per
jaar, voor elk kind boven het aantal van
2 en beneden den leeftijd van 15 jaar.
De heer Meijdam zegt dat hij met spijt
dit voorstel heeft vernomen, waar de raad
in zijne vergadering van 28 Mei j.l. een
dergelijk voorstel heeft verworpen. Waar
dit voorstel verder de gemeentefinancien
raakt had hij het beter gevonden indien het
behandeld werd tegelijk met de gemeente
begrooting, want er worden geen dekkings
middelen genoemd, terwijl men ook geen
overzicht heeft hoe het staat met de ge
meente financiën. Derhalve zou spr. net
beter vinden dat B. en W. het voorstel
temg namen.
Is echter gebleken, aldus spr., dat de
gemeente opzichter te veel werk heeft
omdat men hem «ril onty-sten van werk
zaamheden de waterleiding betreffende, dan
is er maar één weg, n.l. de geheele ad
ministratie onder te brengen bij den ge
meente-ontvanger, zoodat de opzichter veel
meer tijd krijgt om zich aan zijn taak
van opzichter te wijden. Derhalve, zegt
spr. -verdagen B. en W. 'de beslissing
omtrent hun voorstel niet, dan stelt hij
voor te besluiten zooals hij zooeven
voorstelde.
De heer Bergers vermoedt dat er wel
eene besparing op andere uitgaven heeft
plaats gehad, waarvoor thans de jaarwedde
van den bode in de plaats treedt. De voor
zitter antwoordde dat een bedrag van
f.651. is vrij gekomen uit andere betrek
kingen die niet zijn aangevuld geworden,
terwijl voorts door het waterleidingbedrijf
f. 300 zal worden vergoed voor de ten
behoeve van dat bedrijf te verrichten werk
zaamheden.
De heer Bergers merkte op dat de
gemeente dus voor eene meerdere uitgave
komt te staan, gelet op de pensioens
bijdrage die de bode zal moeten betalen,
van f.350. Waar het college van B. en W.
de aanstelling van een bode noodzakelijk
achten en den opzichter tevens willen ont
lasten van werkzaamheden kan hij met
de aanstelling van een concierge-bode ac
coord gaan, doch het salaris acht hij te
weinig en wil dit gaarne gebracht zien
op f. 1400, terwijl de kindertoeslag
zou moeten beginnen bij het eerste en
niet bij het derde kind.
De heer de Graaf begrijpt niet waarom
die nieuwe waterleidingcommissie moest
gehoord worden; het voorstel is toch van
B. en W. en er ls toch maar een zoo n
college. De voorzitter antwoordde dat
zulks noodig was in verband met de ver
hooging der vergoeding van f. 260 tot
f.300. De heer van Bennekom onderschrijft
het gesprokene van den voorzitter.
De heer Wessel is er voor, dat wanneer
het waterleidingbedrijf f.300 bijdraagt in
de kosten van den bode de administrateur
van het bedrijf f.300 minder salaris zal
ontvangen, omdat hij van een groot ge
deelte zijner werkzaamheden zal worden
ontlast.
Dc heer de Graaf zegt dat de opzichter
het druk genoeg als zoodanig heeft en
derhalve best van de waterleiding kan
ontheven worden. Spr. is voor scheiding
dier betrekkingen en anderzijds voor ver
hooging van het salaris van den opzichter.
Na eene lange discussie over dit onder
werp werd tenslotte het voorstel Bergers
(aanstellen van een bode-concierge op f 1400
plus kindertoeslag van f.50 te beginnen bij
het derde kind) in stemming gebracht en
aangenomen met de stemmen van de beide
wethouders en den heer Meijdam tegen.
Vervolgens verzocht de heer de Graaf bij
de oproeping van sollicitanten er rekening
mede te houden dat van de 13 gemeente
ambtenaren er slechts 1 protestant is. De
voorzitter zegt dat de benoeming van een
concierge-bode aan den raad behoort. De
de Graaf zegt dat de wegwerker-
chauffeur reeds lang benoemd was voor
dat de raad hem benoemde. De voorzitter
2egt dat de sollicitanten worden opgeroe
pen door middel van de 3 Leidsche bladen.
De heer de Graaf noemt zulks een wassen
neus. want de chauffeur wist reeds 3
maanden te voren dat hij benoemd zou
worden. De heer Noord man, wethouder,
protesteert^ hier tegen. De heer Wessel
2egt dat hij van B. en W. een onpartijdige
voordracht verwacht; de raad moet daarvan
ten volle verzekerd zijn. Het gaat om de
bekwaamheid, aldus spr., en die worden
nel zoo goed bij de andersdenkenden gevon
den als bij de katholieken. De voorzitter
zegt dat B en W. nimmer eene partijdige
voordracht nebben opgemaakt.
De heer Noordman zegt te mogen con
cludeerden dat de heer de Graaf den raad
wil voorstellen om een protestantsch con-
cierge-bode te benoemen, waarop de heer
de Graaf zegt, dat dit juist is, want de
protestanten betalen ook belasting mee.
Hierna werd nog bepaald dat de te
benoemen titularis een leeftijd moet heb
ben van minstens 25 en hoogstens 35 jaar.
In bespreking komt dan de vvenscheüjk-
heid om de administratie van het water
leidingbedrijf te scheiden van het opzich
terschap der gemeente. Na een lange
discussie over dit onderwerp werd ten
slotte op voorstel van den voorzitter be
sloten dat B. en W. dit onderwerp nog
eens nader zullen bespreken en het advies
der waterle'dingcommissie andermaal zul
len inwinnen.
H erna rondvraag, waarbij de heer Ber
gers dankte voor de hem toegesproken
woorden en tenslotte sluiting der vergade
ring te ongeveer half een.
2—4
