GROOT
72ste Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Dinsdag 22 September 1931
Derde Blad
No. 21936
GEMEENTEZAKEN.
1*1
FEUILLETON.
De biecht van den millionair
BENOEMING EN ONTSLAG.
Curatoren van het Gymnasium stellen
volgende aanbeveling voor in de vacaturts
prof. dr. P. C. T. v. d. Hoeven en dr. W.
P. Jorissen als leden van het college van
curatoren: de beide aftredenden en als
no. 2 prof. dr. J. H. Zaayer en dr. C. A.
Crommelin.
Als tijdelijk leeraar in het Nederlandsch
(wegens toeneming aantal klassen) aan
de H.B.S. voor Meisjes dragen B. en W.
voor drs. A. van Slooten, tijdelijk leeraar
aan het Gymnasium.
Voorts stellen B. en W. voor mej. M. de
Wekker te benoemen tot fröbelonderwijze
res aan de school verbonden aan het ge
sticht Voorgeest, reeds tijdelijk als zoo
danig werkzaam, daarbij gebruik makend
van art. 11. 6e lid van het Kon. besluit van
22 Oct. 1923 waarbij gelegenheid wordt ge
geven tot benoeming van personeel zonder
vereischte bevoegdheid dat in de practijk
bewezen heeft een bijzondere begaafdheid
te bezitten voor dit onderwijs.
Op verzoek stellen B. en W. voor eer
vol ontslag te verleenen aan den heer dr.
G. J. Thierry als leeraar in 't Hebreeuwsch
aan het Gymnasium, aan den heer A.
Horrée als onderwijzer bij het vervolgon
derwijs en aan prof. mr. G. André de la
Porte als regent van het Geref. Minne-
of Arme Oude Mannen- en Vrouwenhuis.
KASGELDLEENINGEN.
Bij uw besluit van 8 Juni j.l. werden B.
en W. gemachtigd tot het. sluiten van kas-
geldleeningen, gedurende het 3e kwartaal
1931, tot een maximaal bedrag van
f. 1.000.000.
Op het oogenblik loopt een kasgeldlee-
ning ten bedrage van f600.000, terwijl
binnenkort nog een som van plm. f. 400.000
zal moeten worden opgenomen.
Vermits de aflossing van genoemde be
dragen zeer waarschijnlijk niet of niet
geheel uit de gewone middelen zal kunnen
geschieden, dient ook voor het 4e kwar
taal van het loopende jaar en het le
kwartaal van het volgende jaar weder
een machtiging tot het aangaan van kas-
geldleeningen te worden verleend.
Opdat het College ruimte behoude om
zoo noodig in nieuwe kasbehoeften te
voorzien, ook in deze beide kwartalen
zullen aan de gemeentekas hooge eischen
worden gesteld o.a. voor de betaling van
aannemmgstermijnen van groote werken,
en de aan het Algemeen Burgerlijk Pen
sioenfonds verschuldigde pensioensbijdra
gen over i931 komt het hen gewenscht
voor. dat het maximum-bedrag van 2 mil-
lioen gld. wordt gesteld. Zooals gebruike
lijk, is hierbij buiten beschouwing gelaten
de som van f. 70.000 tot welk bedrag, in
gevolge de krachtens Raadsbesluit van 29
Juni 1925 met de Bank vöor Nederland-
sche Gemeenten aangegane rekeningcou-
rant-overeenkomst, het debet-saldo der
gemeente bij die bank kan stijgen, zonder
dat vooraf de goedkeuring van Gedepu
teerde Staten noodig is.
VERHURING KIOSK.
Bij raadsbesluit van 29 Maart 1920 werd
aan H. L. Speel voor den prijs van f. 175
per jaar verhuurd een strook grond aan
de Boommarkt, groot 23 M2„ ten einde
daarop een kiosk te houden, zulks voor
één jaar. met bepaling dat de huur met 1
Mei telkens voor een jaar wordt geacht
te zijn verlengd, indien zij niet drie maan
den te voren door een der partijen is op
gezegd.
De kiosk is door den heer Speel ver
kocht aan den heer H. Hoppenbrouwer, te
Leiden, in verband waarmede verzocht
wordt de huur van het gedeelte grond aan
dezen te mogen overdragen.
Hiertegen bestaat bij B. en W. geen be
zwaar, met dien verstande intusschen, dat
in het begin van het volgende jaar nader
zal worden overwogen of, mede in verband
met het tegenwoordig onooglijk uiterlijk
van de kiosk, verlenging van de huur ook
na 1 Mei 1932 kan plaats hebben.
OVERDRACHT STROOKJES GROND.
De N.V. Leidsche Duinwater Maatschap
pij vraagt ingevolge artikel 9 harer sta
tuten vereischte goedkeuring op het om
niet in eigendom afstaan aan de gemeente
Katwijk van een strookje grond, gelegen
aan de Nieuwsteeg aldaar. Deze grond-
afstand heeft ten doel de verbetering van
genoemde straat mogelijk te maken.
Tegen deze transactie bestaat noch bij
den Commissaris der gemeente bij ge
noemde N.V., noch bij B. en W. bezwaren.
2 September 1929 werd besloten tot den
aankoop van en den verkoop aan den
Staat der Nederlanden van terreinen nabij
het Nieuw Academisch Ziekenhuis.
In deze grondtransactie kan nog be
trokken worden een gedeelte van het per
ceel Sectie L, No. 1351, ter grootte van plm.
75 vierk. Meter, grenzende aan het reeds
aan den staat overgedragen perceel Sectie
L, No. 1350 (ged.).
De eigendom van bedoeld gedeelte van
het perceel No. 1351, dat uit tot sloot ver
graven grond bestaat, is voor den Staat
van belang, terwijl de gemeente aan het
behoud daarvan niets gelegen is. De Staat
is bereid een prijs van f. 2.50 per vierk. M.
te betalen, welke prijs overeenkomt met
het bedrag, waarvoor ook het perceel Sec
tie L, No. 1350 is verkocht.
Voor den bouw van een boven- en be
nedenwoning op het perceel sectie K. No.
2891, heeft de heer D. Kret de beschikking
noodig over het aan de gemeente toebe-
hoorende strookje grond en sloot aan de
Waldeck Pyrmontstraat.
Ter verkrijging van een regelmatige
begrenzing van de eigendommen aldaar
verdient het voorts aanbeveling, dat de
woningbouwvereniging ,,Ons Belang" van
den heer Kret het gedeelte sloot koopt.
Indien tevens de aanwezige sloot over de
diepte van het bouwterrein wordt gedempt
dan zal een belangrijke verbetering van
den toestand ter plaatse worden verkregen.
De heer Kret en „Ons Belang" zijn be
reid voor gezamenlijke rekening te dem
pen, terwijl met betrekking tot de grond-
transacties tusschen partijen overeen
stemming is bereikt op de basis van een
verkoopsprijs van f, 7.50 per vierk. Meter.
VERKOOP GROND.
Bij besluit van den 7en Juli 1930 werden
aan de woningbouwvereenigingen „De
Goede Woning" en „Ons Belang" voor de
stichting van haar 3e resp. 5e bouwplan
verkocht de noodige bouwterreinen aan en
nabij de Marnixstraat en de van der Duyn-
straat ter grootte van pl.m. 3650 vierk. M.
en pl.m. 3200 vierk. Meter.
In verband met den voorgenomen aanleg
van een kinderspeeltuin op den aangren
zende!) grond achten B. en W. het met de
Commissie van Fabricage gewenscht de
diepte van de verkochte perceelen, voor-
zoover gelegen aan en nabij de Marnix
straat, terug te brengen van resp 25 M.
en 24 M tot 22 M, opdat het nog beschik
baar blijvende bouwterrein een voldoende
diepte (20 M.) behoudt. In beide gevallen
wordt de achtertuin dus iets minder lang;
bij de verdere uitwerking van de plannen
van „De Goede Woning" werd met een
diepte van 22 M. te dezer plaatse reeds
dadelijk rekening gehouden, terwijl een
nadere opmeting van het geheele bouw
terrein heeft uitgewezen, dat de totale
oppervlakte ook na deze wijziging nog pl.m.
3650 vierk. Meter bedraagt.
In afwachting van het binnenkort in te
dienen voorstel inzake den aanleg van be
doelden speeltuin, geven B, en W. mitsdien
in overweging bedoelden grond met wijzi
ging van het besluit van den 7en Juli 1930,
tegen den prijs van f. 7.50 per vierk. M.
te verkoopen.
VERGOEDING AAN BIJZ. SCHOLEN.
Nu de gemeenterekeningen over de jaren
1926, 1927 en 1928 zijn gesloten, kan wor
den overgegaan tot vaststelling van de
vergoeding wegens exploitatiekosten van
de bijzondere scholen over die jaren.
Gelijk bekend is, werd het gemiddeld
bedrag van die vergoeding per leerling en
per jaar, op grond van een Koninklijke
beslissing, tot nu toe telken jare verhoogd
met f. 0.50, wegens z.g. administratiekosten
enz. Houdt men echter, gelijk toch alles
zins wenschelijk en billijk is, zooveel mo
gelijk rekening met alle ten behoeve van
het openbaar lager onderwijs gemaakte
en niet onmiddellijk uit de gemeente
rekening af te leiden kosten, dan is het
bedrag van f. 0.50 te laag en dus niet te
handhaven.
Naar meening van B. en W. moeten bij
de berekening van de exploitatievergoe
ding in aanmerking worden gebracht:
1. 211/2%> van de loonen der gemeente
werklieden, uitgekeerd wegens door hen
ten behoeve van het openbaar lager on
derwijs verrichten arbeid;
2. De kosten van rentezegels der school -
schoonmaaksters;
3. De kosten van voorbereiding van en
toezicht op onderhoudswerken aan de
openbare lagere scholen;
4. f. 0.80 per leering en per jaar, wegens
administratiekosten van het openbaar la
ger onderwijs.
Verder wijzen B en W. er op. dat bij
de berekening van de vergoeding over de
jaren 1926 tot en met 1928 niet meer gelijk
te voren geschiedde, de totale opbrengst
wegens verhuur van gymnastiek- en an
dere schoollokalen in mindering is ge
bracht, doch slechts een zoodanig gedeelte
van die totale opbrengst als overeenstemt
met de meerdere kosten, welke het gebruik
door derden van die lokalen medebrengt.
Bij de berekening van de vergoeding
over de evengenoemde jaren is met een
en ander rekening gehouden.
Volgens die berekeningen beliepen de
gemiddelde kosten per leerling en per jaar
met uitzondering van die wegens sala-
riëering van vakonderwijzers over de
jaren 1926, 1927 en 1928;
a, voor het gewoon lager onderwijs, resp.
f. 16.66, f. 16.92 en f. 15.04;
b. voor het uitgebreid lager onderwijs,
resp. f. 30.76, f. 29.94 en f. 28.31.
Voorts merken B en W. nog op, dat het
naar hun meening, uit het oogpunt van
de financiëele gelijkstelling van het bijzon
der met het opbnbaar onderwijs, niet juist
is, dat aan de openbare lagere scholen
voor gas, electriciteit en cokes lagere prij
zen in rekening worden gebracht, dan aan
de bijzondere scholen; h.i. behoort in deze
tusschen het openb&ar en het bijzonder
onderwijs geen verschil te worden ge
maakt.
Tenslotte deelen zij nog mede, dat dG
door verschillende schoolbesturen, met het
oog op de driejaarlijksche afrekening in
dertijd ingezonden rekeningen met daarbij
behoorende bescheiden, bij den Stadhuis
brand verloren zijn gegaan en dat het voor
die besturen niet mogelijk is, die verloren
gegane bescheiden door nieuwe te vervan
gen.
a
Met betrekking tot de door de besturen
van de in deze gemeente gevestigde bijzon
dere scholen ingediende aanvragen om
een voorschot op de vergoeding in de ex
ploitatiekosten dier scholen over het jaar
1931, deelen B. en W mede. dat over 1928
het laatste dienstjaar waarover de ge
meenterekening is gesloten, per leerling
van het openbaar lager onderwijs f. 15.04
en per leerling van het openbaar uitge
breid lager onderwijs f. 28.31 werd uitge
geven.
Voorts heeft de gemeente over 1930, met
inbegrip van de te haren laste gebleven
pensioensbijdragen, gemiddeld per weke-
lijksch lesuur uitgegeven voor het vak
onderwijs in nuttige handwerken f. 97.67,
voor dat in lichamelijke oefening f. 135.28
voor gewoon lager onderwijs f. 144.71 voor
uitgebreid lager onderwijs en voor dat in
handelskennis f. 137.47.
Op grond van een en ander geven B. en
W in overweging het voorschot op de ver
goeding, bedoeld bij artikel 101 der Lager j
Onderwijswet 1920, over het jaar 1931, vast
te stellen op een totaalbedrag van f. 96.484 j
(inbegrepen de vergoeding voor vakonder
wijzers).
CONCIERGE-WONING AAN
DE LAKENHAL.
10 November 1930 werd besloten tot aan
koop van het perceel aan den Ouden Sin
gel No. 28, onmiddellijk grenzende aan de
concierge woning van 't Stedelijk Museum
„de Lakenhal".
Met de Commissie voor het Stedelijk
Museum „de Lakenhal" achten B. en W.
het noodig, dit perceel te bestemmen als
woning voor den concierge. Niet slechts
laat diens tegenwoordig woonhuis als
woongelegenheid te wemschen over, ook
ter verhooging van de veiligheid van de
Lakenhal tegen brandgevaar is 't zeer ge
wenscht dat dit, met het museumgebouw
als 't ware een geheel uitmakende perceel,
niet langer als woning wordt gebezigd.
Voor museum-doeleinden is het huis
evenmin geschikt, Het heeft twee afzon
derlijke trappen en twee afzonderlijke zol
ders, benevens een binnenplaats. De ver
diepingen liggen niet op dezelfde hoogte
als die van „de Lakenhal". De kleine ver
trekken kunnen niet dan door een zeer
kostbare verbouwing en tot schade van de
binnenarchitectuur van het Museum met
dit laatste worden verbonden. Bovendien
zou toezicht in de kleine vertrekken zeer
bezwaarlijk zijn en uitbreiding van perso
neel vereischen. De beste oplossing is
daarom, de tegenwoordige conciërge
woning geheel te doen afbreken, waardoor
een ruime brandgang ter breedte van on
geveer 4.50 M. wordt verkregen en het
Museum aan deze zijde geheel vrij van
belendingen komt te staan. Die brand
gang ware dan aan den Oude Singel af
te sluiten met een hoogen muur ter ver
binding van den westelijken vleugel boven
de portiek met het perceel Oude Singel 28,
terwijl in den muur een poortingang zou
kunnen worden gebouwd.
In de plaats van het af te breken huis
dient dan, gelijk werd opgemerkt, het per
ceel No. 28 als woning voor den concierge
te worden aangewezen, met uitzondering
van een der ruime vertrekken op de boven
verdieping, dat als atelier voor den Direc
teur ware in te richten. Ten behoeve van
een en and^r zullen in dit pand eenige
voorzieningen moeten worden getroffen.
De totale kosten van de hiervoren om
schreven veranderingen worden geraamd
op f.éeoo.—
BRANDVOORZIENING GEMEENTEHUIS
AAN 'T RAPENBURG.
De Commandant van de Brandweer heeft
de aandacht van B. en W. gevestigd op de
omstandigheid dat de brandleiding in het
perceel Rapenburg 12, waarin thans het
Gemeentehuis is gevestigd, één geheel
vormt met de gewone huiswaterleiding in
dat perceel en dat zulks uit een oogpunt
van brandgevaar bij strenge vorst, wan
neer de kans op het bevriezen van de lei
ding groot is, bedenkelijk is te achten.
Hieraan zou tegemoet gekomen kunnen
worden door het aanbrengen van zgn.
antïvries-transformatoren, welke het be
vriezen van de leiding zullen voorkomen.
Omlegging van de zeer ongunstig gelegen
en in ernstige mate aan bevriezing bloot
gestelde leiding zou belangrijke kosten
medebrengen, terwijl het bovendien niet
mogelijk is de leiding in voorkomende ge
vallen geheel af te tappen.
De kosten van het aanschaffen en plaat
sen van de boven bedoelde transforma
toren worden geraamd op f. 1.200.die
van het stroomverbruik zullen ongeveer
f. 1.per vriesetmaal bedragen.
Aangezien, zooals uit het bovenstaande
blijkt, een minder kostbare oplossing in
dezen niet te vinden is en in aanmerking
nemende, dat de Commandant van de
Brandweer op plaatsing van de antivries-
transformatoren sterk heeft aangedron
gen, meenen B. en W., nu ook de meerder
heid der Commissie van Fabricage zich
daarmede heeft vereenïgd, een desbetref
fend voorstel te moeten aanhangig maken.
Het noodige bedrag van f. 1.200.ware te
putten uit het Stadhuisfonds.
WONINGBOUW VANWEGE DE
GEMEENTE.
Zooals bekend is, was het College van
B. en W. voornemens een voorstel te doen,
om in het belang van de verbetering van
de volkshuisvesting vanwege de gemeente
wederom een aantal woningen te doen
bouwen.
Het daartoe opgemaakte plan, waar
mede de Gezondheidscommissie zich, be
houdens een opmerking van ondergeschikt
belang, kan vereenigen, bieden zij thans
aan. Dit plan beoogt den bouw van 56 een
gezinswoningen op het door de gemeente
het vorig jaar aangekochte terrein tus
schen de Lusthoflaan en de Os- en Paar-
denlaan; het plan bevat 12 woningen voor
groote gezinnen (6 type A en 6 type B),
38 woningen voor gezinnen van normale
grootte (type C) en 6 woningen voor kleine
gezinnen (type D).
De woningen type A bevatten elk: op
den beganen grond een woonkamer, 2
slaapkamers met stookgelegenheid, een
keuken, een portaal met trap, een W.C.
met voorportaal en eenige kasten; op de
bovenverdieping 3 slaapkamers met een
zolderruimte. De woningen type B hebben
beneden één slaapkamer en zijn overigens
ongeveer gelijk aan die van type A.
In de woningen type C vindt men op
den beganen grond een woonkamer, een
slaapkamer met stookgelegenheid. een
keuken, een portaal met trap, een W.C.
en eenige kasten en op de verdieping twee
slaapkamers en een zolderruimte.
De woningen type D bevatten op de ver
dieping één slaapkamer minder dan die
van type C.
Voorts wordt bij elke woning een flinke
bergplaats in den tuin gemaakt, terwijl
alle woningen door een gemeenschappelijk
daarachter gelegen pad een achteruitgang
verkrijgen.
De bouwkosten (zonder den grond) wor
den geraamd op f. 11.per M3.; met toe
zicht teekenwerk en renteverlies komt men
dan tot een totaal bedrag van f. 167.700.
De grondkosten, met inbegrip van den
(plaats gehad hebbenden) grondaankoop
en den straataanleg, voorzoover komende
ten laste van het bouwplan, worden uit
getrokken op f. 49.500.
Voor zoover de woningen aan één zijde
van de aan te leggen straten komen te
liggen is er van uitgegaan, dat, gelijk in
dergelijke gevallen als regel geschiedt, op
het bouwplan slechts de halve straat
breedte drukt. Niettemin is het gewenscht,
om de te verlengen gedeelten Nassaustraat
en Lusthoflaan thans reeds op volle
breedte aan te leggen en uit practische
overwegingen alleen den aanleg van de te
verlengen Os- en Paardenlaan voorloopig
nog slechts over de halve breedte te doen
geschieden.
Voor rekening van het bouwplan komt
dan wegens straataanleg een bedrag van
f. 18.500.terwijl ten laste van de ge
meente blijft een som van f. 11.500.
In de Lusthoflaan zal voorts niet het
RECLAME.
is het aantal gebruikers
van King Pepermunt en
even groot is het aantal
bewonderaars.
King Pepermunt is niet
alleen een zuivere, heer
lijke versnapering, maar
tevens geneeskrachtig.
Proef het en het zal U
spijten hiertoe niet eerder
te zijn overgegaan
En verder gebruik
|e I k e n dag
PEPERMUNT
o/r
Engros: Fa. C. J. KROMWIJK, Leiden»
4165
gebruikelijke straatriool kunnen worden
gelegd, doch aldaar moet in verband met
de plannen van de centrale rioleering een
riool op paalfundeering en op belangrijk
grootere diepte, dan normaal, worden ge
legd, zooals ook is geschied in het reeds
aangelegde gedeelte van de Lusthoflaan,
aansluitende aan den Heerensingel. De
I hiervoor meerdere kosten ad f. 6.700.be-
hooren evenmin tot de lasten van den
I woningbouw.
i Er is derhalve een crediet benoodigd van
f. 217.200.— voor den woningbouw (eigen
lijke bouwkosten f. 167.700.grondkosten
f. 49.500.—) en van f. 11.500.— -f f. 6.700.—
voor straataanleg en extra rioleeringskos-
ten ten laste van de gemeente komende,
vormende tezamen een bedrag van
f. 235.400.—.
Aangezien de rente der rijksvoorschot-
ten nog 4 3/4 bedraagt en die voor
geldleeningen op de particuliere markt
belangrijk lager is, verdient het in het be
lang van de exploitatie de voorkeur, dat de
gemeente ditmaal zelf in de bouwkosten
voorziet en derhalve geen rijksvoorschot
aanvraagt.
Uitgaande van een annuïteit, gebaseerd
op een rentevoet van 4 1/4 en den ge-
bruikelijken aflossingsduur van 75 jaren
voor het grondvoorschot en 50 jaren voor
het bouwvoorschot, zullen de huren, bij een
sluitende rekening, bedragen: voor de 6
woningen voor groote gezinnen, type A,
f. 6.51 per week;
voor de 6 woningen voor groote gezin
nen, type B, f. 5.64 per week;
voor de 38 woningen voor gezinnen van
normale grootte, type C. f. 5.per week;
voor de woningen voor kleine gezinnen,
type D, f. 4,68 per week.
Vermits de woningen zullen dienen om
de verdere ontruiming van onbewoonbaar
verklaarde woningen te bevorderen, komen
zij in aanmerking voor de gebruikelijke
bijdrage in het exploitatie-tekort, bedra
gende voor de groote woningen f. 75.en
voor de overige woningen f. 50.per jaar»
waarvan Rijk en gemeente ieder de helft
dragen.
Een aanvrage tot het bekomen van deze
bijdrage is bereids bij de Regeering inge-
diend,
In verband hiermede kunnen de ge-
j noemde huren worden verminderd met i
f. 1.50 per week wat de groote woningen
aangaat, en met f. 1.— per week wat de
andere woningen betreft. Bovendien zou
den B. en W., indien de omstandigheden
daartoe aanleiding geven, het verleenen
van een huurtoeslag aan de groote ge
zinnen uit het ingestelde Huurtoeslagen-
fonds in overweging willen nemen, op
denzelfden voet als zal plaats hebben voor
i de in aanbouw zijnde groote woningen der
verschillende bouwvereenigingen. Bij een
en ander is intusschen in het oog te hou
den, dat, gelijk trouwens van zelf spreekt,
de huurtoeslagen slechts naar behoefte
worden verleend.
Ook het beheer van deze woningen dient
uiteraard aan de Gemeentelijke Woning
stichting te worden opgedragen; na ge
pleegd overleg is het bestuur van de Stich
ting bereid bevonden de exploitatie op zich
te nemen.
Boschemet hief zijn ernstig gelaat niet
omhoog, toen de kashouder de kamer der
directie binnenkwam. Hij keek den man,
die zoo schuldig was, niet aan, doch wees,
op bevelende manier een zitplaat-s aan,
zooals men een hond een teeken geeft,
waar hij zich heeft neer te leggen.
„Ik heb uw brief ontvangen, Jandron."
„Geef me maar aan, meneer de direc
teur.
Boven de moede, breede schouders belan-
ceerde het dikke soofd van Boschemet
heen en weer.
„U hebt zeker tot uzelf gezegd: „Of mijn
chef zal me doen arresteeren, öf hij zal me
vergeven. Wat er ook mag gebeuren, einde
lijk zal ik bevrijd raken van deze doodelijke
angsten!" Want het was een ondragelijke
benauwenis nietwaar, dat niet uit te hou
den was?"
„Meneer Boschemet, ik ben geen oneer
lijk mensch
„En daarom hebt u, na uw slechte daad,
de lafheid van de bekentenis begaan, die
u bevrijdt van de gewetensknaging, doch
in dergelijke termen dat zij uw eer ver
nietigenIk ken dat, vriend. Het
schijnt me toe, als ware ik in uwe po
sitie, tenminste ik probeer het, mij daar
in te verplaatsen."
Hij nam met de eene hand den brief
op, welke hem de ontrouwe beambte had
geschreven, met de andere begon hij
met een glazen kistje te spelen, dat op
zijn schrijftafel stond, als eenig orna
ment. Op de velletjes van den brief
schenen de regelen die de bekentenis be
vatten, te beven. In het glazen foudraal
rustte het mooie parelsnoer, door iederen
bezoeker van den ouden finantie-man
met verbazing aangestaard. Boschemet
was een man van omstreeks zeventig jaar,
sedert eenige jaren weduwnaar en de re
putatie genietend van nimmer zijn vrouw
noch zijn cliantèle ooit bedrogen te heb
ben. Een fatsoenlijk mensch, die met niets
was begonnen en het gebracht had tot een
groot vermogen; die niets anders liefhad
dan zijn beroep, zijn zaak; geen belang
stelling koesterde voor litteratuur of
schilderkunst, voor antiquiteiten, juweelen
of wat ook.
„Hou oud bent u Jandron?"
.„Twee-en-dertig, meneer."
„Nog maar twee-en-dertig? Waarom
hebt u dat gedaan?.Zwijg maar ik ken
uw levenik ben ervan op de hoogte
U bent een fatsoenlijk jongmensch, die
vooruit wenscht te komen. Ik was eenmaai
zoo als u nu bent. Fortuin komt langzaam.
Men heeft het hard als je moeder je een
maal op de laagste sport van de maat
schappelijke ladder geplaatst heeft....:
heel hard. Men vraagt zich menigmaal af
door welk wonder het hun gelukte, die
een vermogen wisten te maken. Ook ik
heb me dat wel afgevraagd als ik mijn
superieuren zag en u hebt zich dit meer
dan een keer moeten afvragen, als u
aan mijn carrière dacht? Mijn carrière
was uiterst zwaar
De hand, die den brief vasthield, liet
dezen glippen, terwijl de andere, die met
het glazen kistje speelde het parel-collier
er uit nam.
„Ja, ja moeilijk en zwaar....!" her
haalde Boschemet. „Op uw leeftijd bezat
ik nog geen invloed bij Schenier, Malan
en Traub, maar ik verdiende mijn levens
onderhoud rijkelijk. Ik speelde niet aan
de Beurs, probeerde echter nu en dan,
precies zooals u kleine zaakjes. Maar....
de mijne gelukten, terwijl de uweoh!
ontken maar niet, ik heb de bewijzen".
„Ik ontken niet, meneer
„Ja,ja, u bent niet in staat ook maar
iet-s te ontkennen! U verkeert in de posi
tie van den man, die bereid zou zijn zich
van wat voor misdaad ook te beschuldi
gen. Ik ken dat.... dat wil zeggen....
neen, neenja toch! ik ken dat!
Ziet u dit collier hier? Dat dit hier op
mijn schrijftafel ligt, heeft uw belangstel
ling. nietwaar? Welnu, aan deze hals
ketting heb ik zeer veel te danken,
vriend Het is wel een zeer zeldzame
geschiedenis. Mijn vrouw alléén kende
haar en dat ik hu aan u haar vertel, be
wijst wel dat ik groot medelijden met u
heb.
Het is ongeveer 38 jaar geleden. Ik was
ongeveer van uw leeftijd.... Op een
lenteavond, die zoo mooi is als deze, heb
ik dit prachtige parelcollier ergens op den
hoek van een straat gevonden, bij de deur
van een huis der Avenue du Bois de Bou
logne. Uit dat huis was juist een uiterst
elegante vrouw naar buiten gekomen, die,
in haar victoria, met twee paarden be
spannen, had plaats genomen. De equi
page was keurig en de dame bekoorlijk;
niemand had mij gezien, toen ik kort
daarop het collier opraapteik over
tuigde mij ervan door ijlings een blik in
het rond te slaan. Ik zal u besparen u mijn
eerste opwelling te vertellen, hoe ik het
rijtuig had willen naloopen, noch van
mijn tweede,, om te bellen aan de deur van
de villa. U moet alléén het waarlijk-echte
vernemen: ik nam het collier mee. Om
dien tijd was ik verloofd en koesterde nog
geen afkeer van sieraden en alle futilitei
ten van luxe. Dikwijls had ik mij voor de
uitstalramen van byouterie-winkels opge
houden en ik meende me nu ook niet te
vergissen, als ik de waarde dezer parels
op een honderdduizend franken schatte.
Had ik maar slechts de helft dezer som
in de hand gehad, dan zou ik iets hebben
kunnen ondernemen, dat mij uit het niets,
waarin ik vegeteerde, had omhoog gehe
ven. Het is precies als wanneer u aan de
Beurs zou gewonnen hebben, vriend en u
mij in het geheim alles terug zou hebben
gegeven.
Die parels behoefde ik slechts per stuk
te verkoopen, niets gemakkelijker dus dan
dat. Het was diefstal, voorzeker, maar alle
groote fortuinen schenen mij een onzui-
veren grondslag te hebben en ik dacht,
dat ik het moeras zou kunnen doorwaden.
Het was niet het moeras, dat ik dcorge-
baggerd ben, het was je ware hel!
Behoef ik het u nog nader te beschrij
ven? Ik maakte het door in dezen tijd.
Gedurende die dagen kon ik de parels
noch teruggeven noch verkoopen.
Gedurende die nachten geloofde ik nooit
meer slaap te kunnen vinden.
En, met dat alles, gelukten in deze drie
dagen al mijn Beurs-speculaties en ik
heb, tijdens mijn groote ziele-conflict tien
duizend frank verdiend. Misschien lag
hierin de oorzaak, dat ik den morgen van
den vierden dag aan de huisdeur der be
koorlijke dame aangebeld heb. Iets was er,
wat me wel eenigszins had- verwonderd;
in geen courant stond een woord over dit
groote verlies te lezen! Niettemin had ik
geen oogenblik de waarheid vermoed, die
de dame, lachend over mijn groote opge
wondenheid, mij gaf: de parelen waren
valsch!.. Ik heb van blijdschap geschreid!
Ik bedekte de handen der jonge vrouw, die
ik dus niet bestolen had. met kussen en
ik voelde plotseling, als een waanzinnige
bijna, een onweerstaanbaar verlangen. Ik
bezwoer haar mij dit minderwaardige
pronkstuk te verkoopen, waarin ik een on
overwinnelijke fetich ontdekte. In hooge
mate geamuseerd door alles, wat zij lang
zamerhand raadde, wilde zij het collier mij
cadeau geven. Ik stond erop het te betalen
en ik kocht het voor ongeveer twee hon
derd frank.
Dienzelfden avond wilde ik het aan mijn
a.s. vrouw ten geschenke geven, die ik de
kwellingen van mijn verzoeking biechtte.
Zij had een ander idee, een geniale ge
dachte echter: ik moest de vermanende
herinnering aan mijn diefstal steeds voor
oogen houden. Ik heb haar raad opgevolgd
en volg dien nog steeds op. Telkens, als
ik op het punt stond of ben verkeerd te
handelen, herinnerde ik me. hoe zeer ik
door valsche parelen heb geleden en zoo
is het gekomen, Jandron, dat ik langzaam
en met verbittering de eerbiedwaardige
Boschemet geworden ben, die zijn ongeluk-
kigen kashouder vergiffenis schenkt. Stil,
stil.... geen woord! U kunt niet hier aan
de bank blijven, maar ik zal u een plaats
in het buitenland bezorgen en ik zal pro-
beeren, u de mogelijkheid te openen vol
doende geld te verdienen om mij ten slotte
alles weer terug te kunnen geven. Maar
wat mij boven alles interesseert ishoe
zal ik zeggenIs uwe ziel?Dezen
brief, dien u mij geschreven hebt, dezen
eenigszins laffen brief die u evenzeer ont-
eerd zou hebben als uw daad. dien zult u
terugnemen, terwijl u mij zweert hem
niet te zullen vernietigen en uw heele
leven bij u te dragen; begrijpt u mij? Als
een boetekleed, zooals ik steeds de valsche
parelen op mijn schrijftafel heb laten
staan! Zweert u me dit?
En nu, reik mij de hand. Hier is de
brief en, zoo je niet in staat zoudt zijn
een beter mensch te worden, welnu,
laat je dan ergens anders ophangen!"
o
