72ste Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Dinsdag 22 September 1931
Vierde Blad
No. 21936
Mooi weer in den nazomer.
GENEESKUNDIGE BRIEVEN.
SPORT.
BORG. STAND VAN LEIDEN
KERK- EN SGH00LNSEUWS
RECHTZAKEN.
FINANCIËN.
VARIA.
Het is geen ongewoon verschijnsel, dat
in September zulke mooie, zonnige, wind-
stille dagen voorkomen als wij in de af-
geloopen week gehad hebben. Eigenaar
dig is, dat wij in onze taal geen naam
hebben voor die late periode van zomer-
achtig weer, terwijl men deze in Duitsch
land „Altweibersommer" noemt, maar mis
schien komt dit wel daardoor, dat wij min
der gevoel hebben voor dit merkwaardige
en in alle opzichtenzoo typische ver
schijnsel dan onze Oostelijke buren. Merk
waardig, vooral in weerkundig opzicht, is
deze mooi-weer-periode zeer zeker en ik
wil beproeven dit hier nader te verklaren.
In de eerste plaats moeten wij de ken
merken van deze mooi-weer-periode op
sommen. De wind is meest heel zwak en
waait niet uit een bepaalde richting. De
hemel is wel onbewolkt of soms licht be
wolkt, maar heeft iets troebels, zoodat b.v.
vliegmachines, die over ons heen trekken,
wazig te zien zijn en de wolken, als zij
er zijn, zich niet duidelijk vertoonen. Te
gen den avond komt een lichte nevel op,
de zon gaat rood onder en 's morgens is
net koud en heeft zich de nevel verder
verdicht. Na het opkomen der zon stijgt
de temperatuur snel zoodat het op het
midden van den dag soms vrij warm is
en in enkele gevallen, zooals in 1898
tijdens de feesten ter gelegenheid van de
kroning van H. M. de Koningin was het
*elfs zoo heet, dat de thermometer tot
meer dan 30 gr. C. steeg, De mooi-weer-
periode duurt gewoonlijk verscheidene
dagen. Dit zijn de voornaamste kenmer
ken, die haar onderscheiden van het hier
doorgaans zeer veranderlijke en onrustige
weer.
Wanneer wij verder zien dan onze naaste
omgeving, kunnen wij gewaar worden, dat
dezelfde weertoestand tegelijkertijd gevon
den wordt over het grootste gedeelte van
Europa en dat Duitschland meestal onge
veer het midden van dit gebied vormt.
Overal in dit gebied staat de barometer
hoog, in het centrum het hoogst (onge
veer 775 mM.) en de isobaren (lijnen, die
men op weerkaarten trekt over die plaat
sen, waar de barometerstand dezelfde is)
loopen als enorme cirkels rondom dat cen
trum. Het is dus een z.g. gebied van hoo
gen druk (in de Eng. weerberichten voor
de radio-anti-cyclone, in de Duitsche
Hochdruch-gebie-d genoemd), dat de zetel
is van dit mooie nazomerweer.
Een belangrijke eigenschap van dit ge
bied van hoogen druk is dat het gewoon
lijk eenige dagen achtereen dezelfde plaats
blijft innemen en daarna naar het Zuid-
Oosten terugtrekt. De Duitsche meteoro
loog W. J. van Bebber te Hamburg, heeft
dit gebied van hoogen druk grondig be
studeerd en kwam daarbij tot de slotsom,
dat zijn ligging over Midden-Europa ge
heel andere weersomstandigheden in ons
werelddeel in het leven roept, dan wan
neer de kern in een der uithoeken van
Europa ligt. Hij onderscheidde daarom
vijf z.g. „Wettertypen". waarvan de hier
boven beschrevene een is, de z.g. centrale
ligging van het gebied van hoogen druk.
Alleen bij deze centrale ligging draagt het
weer dat eigenaardige karakter, waarvan
wij j.l. Woensdag een mooi geval beleefd
hebben. Bij alle andere liggingen van dit
gebied van hoogen druk hebben wij hier
te lande meestal een vrij sterken wind en
niet dat mooie weer.
Van Bebber heeft deze weertypen bestu
deerd om antwoord te krijgen op de vraag
kan men het weer eenige dagen vooruit
voorspellen. Inderdaad hebben de uitkom
sten van zijn onderzoekingen de mogelijk
heid geopend om in vele gevallen eenige
dagen vooruit te kunnen nagaan hoe het
algemeen karakter van de weersgesteld
heid zal worden. In het bijzonder is de
boven beschreven centrale ligging, een
waarbij men onmiddellijk nadat zij tot
stand is gekomen, voor enkele dagen voor
uit mooi en windzwak weer kan voorspel
len. Dit geldt nog het meest voor de lan
den in Centraal- en Zuidoost-Europa
maar ook, hóewei in geringere mate voor
ons land, in mindere mate omdat de in
vloeden, die een einde maken aan het
mooie weer, in den regel uit het Noord-
Westen naderen en dus eerder bij ons dan
b.v. in Duitschland hun uitwerking krij
gen. Dat neemt echter niet weg, dat bij
de ontwikkeling van dezen weertoestand
voor ons land gewoonlijk op eenige
mooie dagen gerekend kan worden.
Een paar weken geleden had het er veel
van of wij dezen nazomer gespeend zouden
blijven van deze mooi-weer-periode. In
verband met een uitgebreide depressie, die
over Scandinavië lag, woei over de geheele
Noordelijke helft van Europa een krach
tige Noordelijke luchtstroom die de tem
peratuur tot verscheidene graden onder de
normale had doen dalen. Aan het einde
der vorige week kwam daarin een zeer be
langrijke verandering. Vanuit den Atlan
tisch en Oceaan ten Z.-W. van Europa
breidde zich een gebied van hoogen druk
uit over Z.-W.-, later ook over Centraal-
Europa en daar de luchtdrukking bij
IJsland lager werd, kwam dientengevolge
een Zuid-Westelijke, warme luchtstroom
door, die eerst over de Britsche eilanden
en de Noordzee Oostwaarts vooruit drong
en daarna de geheele Noordelijke helft
van Europa veroverde, zoodat daar de
temperatuur belangrijk steeg. Later werd
het ook hier en in Midden-Europa war
mer tengevolge van het doordringen van
dien warmen wind. Dat het hier zooveel
warmer is geworden, is derhalve voor het
grootste gedeelte toe te schrijven aan de
vervanging van de koude lucht uit den
Noordelijken stroom door warme lucht
uit Zuidelijker streken.
Terwijl ik dit schrijf treden in N.-W.-
Europa reeds storende invloeden op, die
wellicht binnenkort een einde maken
aan het mooie weer. Als de lezers het
bovenstaande onder de oogen krijgen is
het mooie weer misschien alweer voorbij,
maar wii hebben dan tenminste een deel
gehad van het mooie nazomerweer. dat
hier als een normaal verschijnsel kan
worden beschouwd. Ik hoop, dat met het
bovenstaande den lezer een duidelijke uit
eenzetting gegeven is van de oorzaken van
het mooie weer van do afgeloopen week.
(Nadruk verboden). C. N.
RECLAME.
Het kankervraagstuk en dr. Bendien.
In de laatste weken kan men geen
krant in handen nemen of men vindt er
een of ander in over bovenstaand vraag
stuk. Ik hoop aan te kunnen toonen, dat
het beter ware geweest, wanneer die publi
caties waren achterwege gebleven, zoodat
ook het schrijven van dezen brief over
bodig zou zijn geweest. Maar nu om zoo
te zeggen zoowat ieder zich voor de
kwestie is gaan interesseeren, is een enkele
nuchtere opmerking daarover niet mis
plaatst.
Over kanker schreef ik reeds vroeger.
Het ligt voor de hand, dat deze ziekte, die
zoo dikwijls voorkomt en waaraan nog
steeds nog zoo vele menschen te gronde
gaan, de volle belangstelling van het
publiek heeft. Natuurlijk ook van de
wetenschappelijke wereld. Tal van onder
zoekers geven hun tijd en krachten voor
de bestudeering van deze kwaadaardige
ziekte, groote instituten zijn uitsluitend
voor dit doel gesticht, zooals hier te lande
het kanker-instituut in het Anthony van
Leenwenhoek-huis te Amsterdam. Men
zoekt daar ijverig naar de oorzaak der
ziekte, waaromtrent nog lang geen zeker
heid bestaat, men tracht daar tevens
en gelukkig niet zonder succes genezing
voor de kwaal te vinden.
In dit laatste opzicht staat thans wel
vast, dat de genezingskansen het grootst
zijn in het allereerste begin der ziekte.
Vele volledige genezingen kon men reeds
boeken. Naarmate het proces verder voort
geschreden is op het oogenblik dat de
behandeling begint, wordt de kans op
volledig herstel in toenemende mate ge
ringer, al blijft het ook dan nog mogelijk,
groote verbetering aan te brengen en het
leven niet alleen te verlengen, maar ook
dragelijker te maken.
Het groote publiek volgt met begrijpe
lijke belangstelling alles wat over deze
zaak gepubliceerd wordt. Voor zoover dat
mededeelingen betreft in den geest van de
hierboven genoemde is dat alleszins nut
tig. Het kan er toe medewerken, dat de
lijders zoo spoedig mogelijk doelmatige
hulp zoeken en dat zij geen kostbaren tijd
laten verloren gaan door het eerst nog
eens met kwakzalversmiddelen te probee-
ren, dikwijls uit angst voor een operatie.
Daarom is het evenzeer nuttig, dat men
wete, dat bij vroegtijdige herkenning meer
malen juist geen operatief ingrijpen noo-
dig is, en indien dit dan wel het geval
mocht zijn, dat dan een eenvoudige in
greep meestal voldoende is, terwijl in
verwaarloosde gevallen soms alleen nog
een zeer ingrijpende operatie redding of
verlichting kan brengen.
Daarentegenover, is het lofwaardig, dat
het zuiver wetenschappelijk onderzoek
binnen de muren van het laboratorium
blijft. Wat daar door de rustelooze wer
kers wordt gedaan ligt boven de bevatting
van den leek.
Nam hij er kennis van, hij zou het niet
begrijpen of - en dat zou erger zijn - ge
heel valsche gevolgtrekkingen gaan maken
Welke nadeelen uit de voortijdige publi
catie van wetenschappelijke vondsten kun
nen voortspruiten, weten zij, die zich nog
herinneren, dat in de groote pers de ont
dekking van het tuberculine werd bekend
gemaakt. Bij duizenden werd de schoonste
verwachting opgewekt om spoedig voor een
groote teleurstelling plaats te maken.
Eerst wanneer een nieuwe methode on-
wederlegbaar juist gebleken is, mag zij ook
buiten het laboratorium bekend gemaakt
worden.
Iets dergelijks beleven wij thans. De
Zeister arts Bendien een van de weinige
praktiseerende geneeskundigen, die tijd en
gelegenheid weten te vinden, behalve hun
gewone praktijk nog wetenschappelijk
laboratoriumwerk te verrichten, heeft in
Maart 1931 een geschrift gepubliceerd,
waarin de uitkomsten van zijn onderzoek
over bepaalde uitvlokkingsreactiss zijn
neergelegd. De beteekenis kan niet in wei
nige woorden worden weergegeven. Er
behoort reeds vrij wat studie toe, om te
begrijpen, wat een uitvlokkingsreactie is.
In zijn bericht, dat zeker niet. bestemd
was, om docr leeken te worden gelezen,
vermeld hij, dat deze reactie bij bepaalde
ziekten verandert, o.a. bij kanker. Als dit
juist is, bestaat dus de mogelijkheid, dat
op die wijze de herkenning van bepaalde
ziekten, met name in het beginstadium,
vergemakkelijkt zal worden.
In ons land werd aan deze onderzoekin
gen weinig of geen aandacht geschonken.
Maar in Engeland wilde men er meer van
weten en stelde men zich met Dr. Bendien
in verbinding. Men zond hem bloedvocht
van een zeker aantal personen, onder wie
enkele kankerlijders en het gelukte hem,
door zijn methode, zonder fout aan te
wijzen wie die lijders waren. Daarop ont
stond in Engeland een strooming, om het
onderzoek van deze methode uit te brei
den, wat alleszins rationeel mag heeten.
Ongelukkigerwijze maakte de groote pers
van dit alles met zekeren ophef melding
en zoo werden de berichten ook in ons
land bekend. Het verwekte groote sensatie,
vooral omdat de niet ter zake kundige
lezer, absoluut niet in staat, de beteekenis
der proeven te begrijpen, deze spoedig
ging overschatten. Terwijl Eendiens proe
ven allen betrekking hadden op de her
kenning van bepaalde ziekten, waaronder
kanker, schreef men reeds in den geest,
alsof het universeele genèesmiddel voor de
ziekte gevonden was. En er gingen aldra
verwijtende stemmen op, dat de ontdek
ker van die methode in zijn eigen land
volkomen genegeerd werd. Dit ging zoo ver
dat men van officieele zijde, d. w. z. van
de universiteiten en het kanker instituut
moeielijk er verder het zwijgen toe kon
doen en zijn houding in verschillende ar
tikelen meende te moeten verdedigen. De
gezondheidsraad heeft zich met het geval
bemoeid en van de Vereeniging voor kan
keronderzoek is aan Dr. Bendien de uit-
noodiging gericht, zijn proeven onder con
trole te herhalen.
Er is in deze geschiedenis veel, dat doet
denken aan de beweging, veroorzaakt door
de publicaties over tuberculine. Toch zijn
er verschilpunten, waarop het niet van
belang ontbloot is, even de aandacht te
vestigen, "et bericht over tuberculine was
afkomstig van niemand minder dan Koch,
den ontdekker der tuberkel-bacil. Het werd
aangekondigd als een direct geneesmiddel
en aanvankelijk ook door de officieele ge
neeskundige wereld aanvaard. Eerst na
eenigen tijd begreep men, dat de groote
man in dit opzicht gefaald had door een
voorbarige mededeeling, welke zeker nog
niet rijp was om van uit het laboratorium
tot publiek eigendom gemaakt te worden.
Er werd zelfs gemompeld, dat chauvinis
tische invloeden aan de publicatie niet
vreemd waren. Geheel anders is het geval-
Bendien, die zelf geheel correct den
wetenschappelijk gebruikelijken weg heeft
bewandeld. Als er van reclame sprake kan
zijn, dan is deze zeker niet van hem zelf
uitgegaan. Dat hij er weinig over gesticht
is, dat men van zijn onderzoekingen hier
te lande geen nota nam, kan hem werke
lijk niet euvel geduid worden.
Wat verder opvalt, is, dat in de ge
schriften van professoren en kanker
onderzoekers over dit onderwerp een toon
heerscht, die niet bepaald aangenaam
aandoet. Van welwillendheid is weinig
sprake, soms krijgt men den indruk, dat
men hem als een soort beschuldigde gele
genheid wil geven, zich te verdedigen. Hij
is ook maar een gewoon arts en heeft niet
een reputatie als vroeger Koch.
Hoe het ook zij, een eerlijk onpartijdig
onderzoek zal door ieder, en niet het minst
door Bendien zelf, gewenscht worden. Als
het dan blijkt, dat hij de wetenschap een
stapje vooruit heeft gebracht, zal ieder
hem ten zeerste dankbaar moeten zijn.
Het publiek heeft echter in te zien, dat
het hier om een wetenschappelijk vraag
stuk gaat, dat, ook volgens Bendien zelf,
nog ver van een volkomen oplossing ver
wijderd is. Hoe minder de zaak in het
publiek wordt behandeld, des te beter.
Wanneer in deze richting iets goeds ge
vonden wordt ten bate van de kanker
lijders, dan zal dit van zelf wel aan den
dag komen. Men hoede zich evenwel voor
het te snel koesteren van groote verwach
tingen. Er zal nog veel gewerkt en onder
zocht moeten worden, voordat een afdoend
oordeel mogelijk is. En de rustige arbeid
van den wetenschappelijken onderzoeker
kan slechts verstoord worden, ten nadeele
van de gewenschte uitkomsten, wanneer
het publiek zich met de zaak gaat be
moeien.
H. A. S.
ATHLETIEK.
HE AFSTANDSMAKSCH DER L.P.S.V.
Was liet tempo te hoog?
Er is hier en daar critiek uitgeoefend
op het te hoog opvoeren van het tempo
in den 40 K.M, afstandsmarsch der L.P.S.V.
Wij meenen daarom goed te doen hier nog
eens vast te stellen dat de organiseerende
vereeniging tevoren in een circulaire aan
de deelnemers nadrukkelijk heeft mede
gedeeld, dat het tempo van den marsch-
leider er op was ingesteld, dat na circa
26 K.M. een half uur gerust kon worden.
Kon men evenwel het tempo aanvankelijk
niet volgen dan hield dit niet in dat men
te langzaam wandelde om den tocht bin
nen den vastgestelden tijd 6 3/4 uuri te
volbrengen. De afdeeling Den Haag van
het N.J.V. bijvoorbeeld liep ruim 6 K.M.
per uur. Zij nam wat korter rust en was
zoodoende toch nog om tien minuten over
acht binnen!
Overigens bedenke men wel dat de
L.P.S.V. niet zuiver een simpele wande
ling op het oog had. Zij eisehte een spor
tieve prestatie en daarop is vooraf het-
haaldelijk gewezen. Wie in den marsch
belang stelde kon dat dus weten. Opval
lend is het trouwens dat van alle perso
nen, die behoorlijk hadden getraind onder
leiding van den heer Zwart en dat waren
er ongeveer honderd) slechts één damo
is uitgevallen. Deze was voor den aanvang
nog gewaarschuwd niet mee te gaan, aan
gezien zij op schoenen met hooge hakken
liep. Zij deed het toch en moest uitvallen!
Ten slotte zij nog meegedeeld dat de
afgevaardigden van een groot aantal Leid-
sche vereenigingen gisteravond aan het
L.P.S.V,-bestuur hebben verklaard, dat
hun leden het tempo niet te hoog vonden
Zij waren goed getraind, hadden prettig
geloopen en hebben dringend verzocht het
volgend jaar een Tweedaagsche te orga-
niseeren. Zóó groot is de belangstelling
dat nu reeds geconstateerd kon worden
dat 't aantal deelnemers in 1932 véél groo-
ter zal zijn dan thans! Ondanks het hooge
tempo!
Men verzoekt ons nog mede te deelen
dat niet een vrouwelijk lid van DOS
doch van Jahn bij Den Deyl is
o
VOETBAL.
OEFENWEDSTRIJD
NEDERLANDSCH ELFTAL.
De heer J. J. Grootmeyer zal morgen
avond te 8 uur op het V. U. C.-terrein te
Den Haag den oefenwedstrijd leiden van
het Nederlar.dsch elftal tegen Manfield
Town F. C.
WEDSTRIJDEN TE BOSKOOP.
Te Boskoop is gespeeld. Boskoopsche
Boys 1—Gouderak 1 met als uitslag 1—2.
Vervolgens speelden Boskoopsche Boys 3
tegen Gouderak 3, waarvan de uitslag
was. 90.
o
NAT. POLITIE-SERIEWEDSTRIJDEN
TE LEIDEN.
Morgen worden op het L.P.S.V.-terrein
de jaarlijksche nationale politie-serie-
wedstrijden gehouden om den zilveren Van
Spail-beker.
Om 10 uur des voormiddags wordt be
gonnen met een voorwedstrijd LP.S.V. II—
Wassenaar (scheidsrechter Crama).
Het programma luidt verder
A. 11.30—12.50 uur: L.P.S.V. I—HP.S.V.
(Den Haag), scheidsr, Honsbeek.
B. 1 u.—2.20 uur: DP.S.V. I (Dordrecht)
40.P.S.V. I (Delft) scheidsr. Crama.
Hierna wordt gepauzeerd.
3 uur4.20: Verliezer AVerliezer B
(Crama).
4.20 uur5.50 uur: Winnaar AWin
naar B (Honsbeek).
De wedstrijdlen zullen te 11.30 worden
geopend door den commissaris van politie,
die ook den aftrap zal verrichten.
De wedstrijden worden opgeluisterd
door muziek, waarvoor de firma van Luy-
ken (muziekhandel Breestraat) geheel
belangloos zorgt. u
WIELRENNEN.
OM HET CLUBKAMPIOENSCIIAP.
Gisteren zijn op de Veluwe de wedstrij
den gehouden om het clubkampioenschap
van Nederland. De uitslag is:
1. De Bataaf (Halfweg» met de renners
A. Scheltes, J. de Reus en C. Louwen, 5 uur
16 minuten 14 sec.
2. Sparta (Den Haag) 5 uur 25 min. 57
seconden.
3. Het Zuiden (Eindhoven) 5 uur 31 min.
33 sec.
4. De Germaan (Amsterdam) 5 uur 39
min, 7 sec.
5. Vitesse (Tilburg) 5 uur 52 min. 41 sec.
Het is thans reeds de derde maal in haar
negenjarig bestaan, dat de rennersveree-
niging „De Bataaf" uit Halfweg het kam
pioenschap gewonnen heeft.
BOKSEN.
DE INTERNATIONALE WEDSTRIJDEN
TE ROTTERDAM.
In het gebouw van Kunst en Weten
schap te Rotterdam werden gisteravond
internationale wedstrijden gehouden. In
het voóLprogramma won Van Loon op
punten van Vermulm, beiden uit Rotter
dam, terwijl Van Brugge onbeslist bokste
met Bakker, eveneens beiden uit Rotter
dam. De eerste hoofdpartij ging tusschen
Huizenaar, de welterkampioen van Neder
land en Adriaan Anneet (België). Beiden
wogen 68 K G. Het werd 'n harde, boeiende
strijd met Huizenaar meestal in den aan
val. Beurtelings werd er op langen en op
korten afstand gevochten, waarbij Hui
zenaar met zijn snelle tweehandige stooten
verreweg de meeste punten verzamelde. De
puntenoverwinning van den Rotterdam
mer was dan ook volkomen regelmatig, al
vormde Anneet met zijn harde linkschen
een voortdurende bedreiging voor hem.
De tweede hoofdpartij boksten Arie van
Vliet, middengewicht-kampioen van Ne
derland en Franz Boja (Duitschland). Van
Vliet woog 70 K.G. en Boja 72 KG. De
Duitscher vocht op een eigenaardige, ty
pisch Amerikaansche wijze, die in den
grond van de zaak weinig met zuiver bok
sen te maken had. Hij beheerschte den
strijd echter volkomen en Van Vliet was
verreweg in de minderheid. Niettemin
werd de uitspraak gedaan, dat Van Vliet
op punten gewonnen had. Het publiek
protesteerde heftig en bij het vertrek uit
den ring werd de Duitscher stormachtig
toegejuicht.
DUIVENSPORT.
DE GEVLEUGELDE VRIENDEN
(Wassenaar).
Wedvlucht met oude en jonge duiven
vanuit Neufvilles (België) afstand 180.50
K.M.
De vogels werden in vrijheid gesteld te
9 uur 45 min. De eerste vogel bereikte
het hok te 1 uur 21 min. en 26 sec., de
laatste prijswinnende vogel te 1 uur 44
min en 44 sec. De uitslag was le, 2e, 4e,
5e en 7e K. 1. Waasdorp, 3e en 6e J. P.
Brederode. 8e H, Oudshoorn.
GEBOREN:
Tlieodorus Hendricus Reinierus, z. van
P. J. van der Zeeuw en E. Smits Rachel
Hermine Theresia, d. van A. A. Owel en
E. v. Steenbergen Orlando Santé, z. van
A. Candido en W. Bortoli Antoon Jo
hannes, z. van W. de Wit en C. Wolvers
Pieter, z. van J. F. Azier en F. Neuteboom
Johanna, d. van J. L. F. v. d. Meijden
en A. C. S. v. d. Mark Maria Helena, d.
van G. N. Geuke en M. H. van Eek Anna
Theresia, d. van L. van der Zon en J. C.
Ruijgrok.
o
ONDERTROUWD.
W. C. G. Homberg, jm. 24 j. en Chr. J.
de Wekker, jd. 22 j.
o
GEHUWD.
J. M. van Til, jm. en P, van Riet, jd.
P. J. Oudshoorn, jm. en C. Zirkzee, jd.
"OVERLEDEN
L. van Ark. m. 44 j. H. C. van der
MeerDisseldorp, vr. 37 j. J. P. Kou-
wenbergRozier, vr. 74 j. A. van Biemen
m. 70 j. E. RombautHuner, vr. 48 j.
NED HERV. KERK.
Drietal: Te Amsterdam (vacature prof.
dr. A. H. de Hartog) ds. A. Altna Gronin
gen; ds. W. G. G. Beerekamp, Nunspeet en
ds. |A. Steenbeek. Surhuizum. Te Breda
(vac. F. J. J. Loeff). H. J. Noteboom te
Aagtekerke; H. v. Ooyen te Ritthem en
J. van Veen te Muiderberg.
Beroepen: Te Bolsward (Evangelisatie)
IJ. Alkema te Lemelerveld. Te Garrels-
weer (toez.), J. J. Talens te Bierum. Te
Weerselo, E. Klaassen te Veghel (Br.). Te
Zunderdorp, P. Bouw, cand. te Nijkerk o.
d. Veluwe.
EVANG. LUTH. GEMEENTE.
Drietal: Te Groningen, T. W. van der
Ley te Arum, J. H. Grootendiek te
Dordrecht en L. Schutte te Amsterdam.
GEREF. KERK.
Bedankt: Voor Voorthuizen ds. J. Bos,
Monnikendam.
o
LEERAREN R. H. B. S.
Bij Kon. besluit zijn tijdelijk benoemd
tot leeraar aan de R. H. B. S. te Gouda
C. H. van Maanen, te 's-Gravenhage, en
P. Vink ,te Driebergen;
is op haar verzoek, aan mej. T. Bruining
eervol ontslag verleend als leerares aan de
R.H. B. S. te Roermond.
KANTONGERECHT ALPHEN.
Door het kantongerecht te Aiphen wer
den de navolgende verstekvonnissen ge
veld.
Wegens overtreding der algemeene po
litieverordening der gemeente Boskoop, II.
M S. te Boskoop f2, of 1 week tucht-
schoolstr. Overtr. van art. 424 wetb. van
Strafrecht C K. f4 of 1 w. tuchtschool-
straf. Visscherijovertreding, A. N. W. te
Rij pw eter in g, H. Th. v. d. S. te Alkemade
beiden f5 of 2 dg. met verb, verkl. aali-
dobbers, A. N. yi. te Rijpwetering f.3 of 1
de met verb, verkl. peuren H. J. H. te Delft
idem verb, verkl. hengel. D. T. tej-'s-Gra-
venhage f.4 of 2 dg., J. V. id. f3 of 2 dg.
verb, verkl. hengel. Art. 460 wetb. v. Strf.
A. N. W. te Rijpwetering f2 of 1 dg.;
H. Th v. d. S. te Alkemade idem; Politie-
verord. der gemeente Alphen, B. J. W. B.
te 's-Gravenhage f3 of 1 dg Overtr. Mo
tor en Rijwielwet J. V. te Haarlemmer
meer f. 5 of 2 dg.; G. G. den H. f. 6 of 3
dg.; P. N. Th. v. d. W. te Nieuwkoop f.3 of
2 dg; H. R. te Zwammerdam en P. L. idem
T. W. te 's-Gravenhage allen f4 of 2 dg.;
M v. d. H. te Wageningen f. 10 of 4 dg.
Terzake van overtreding van het Melkbe-
sluit G. W. f.5 of 2 dg.; C, B. te Nleuw-
veen f. 4 of 2 dg Politieverordening der
gemeente Koudekerk S. F. zonder beken
de woonplaats hier te lande f3 of 1 dg.;
Art. 453 wetb v. Strafr. G. P. en J. S. bei
den zonder bekende woon- of verblijf
plaats hier te lande f. 7 of 3 dg.; S. D. te
Wormerveer f.6 of 3 dg; C. A. van E.
zonder bekende woon- of verblijfpl. hier
te lande f.7 of 3 dg.; Arbeidsovertreding
H. H. te Boskoop f.6 of 3 dg.- Kieswet, H.
v. d. G. te Zwammerdam f. 1 of 1 dg:
Joha. Ga. G. te Zwammerdam f.1 of 1 dg.
Waar geen woonplaats vermeld wonen
veroordeelden te Alphen a. d. Rijn.
o
ONBEVOEGD UITOEFENEN
VAN DE GENEESKUNDE.
De advocaat-generaal bij den Hoogen
Raad, mr. Wijnveldt, heeft geconcludeerd
tot vernietiging van het vonnis van de
rechtbank te Maastricht, waarbij L. S.,
zoon van wijlen het bekende .Staphorster
Boertje" is veroordeeld tot f. 300 boete,
wegens het onbevoegd uitoefenen der ge
neeskunde te Hoensbroek, en tot verwij
zing der zaak.
Arrest 19 October.
BEURS TE BATAVIA GESLOTEN.
Aneta meldt uit Batavia:
De effectenbeurs te Batavia is vandaag
gesloten.
DE LYNCH-WET.
Wat de Lynch-wet is, weet nagenoeg
iedereen, maar minder bekend is de oor
sprong van het woord. De daad wordt zelfs
in den tegenwoordigen tijd nog meer
malen toegepast en dan wel voornamelijk
in de Vereenigde Staten van Noord-Ame-
rika en op de negers: de gewelddadige en
snelle terechtstelling, zonder vorm van
proces, van misdadigers of van hen, die
men van misdaad verdenkt.
Deze primitieve wet Ls een ingewortelde,
oude gewoonte, die noodzakelijk was in
den tijd van de eerste kolonisatie in
Amerika.
Het verre Westen was toen bevolkt door
avonturiers die God noch gebod kenden,
het vee stalen en de menschen op den
weg uitplunderden en soms vermoordden.
Om zich tegen dit gespuis te beschermen,
vormden de kolonisten veiligheidswachten
die eiken bandiet, welke hun in handen
viel, op staanden voet ophingen of dood
schoten.
Hoe men aan de benaming Lynch-wet
is gekomen, daarover zijn de geleerden
en de historici het niet eens. Sommigen
zeggen, dat de naam afstamt van Lynch,
die in 1792 de stad Lynchburg in Virginia
stichtte; anderen spreken van een rech
ter, die Lynch heette en omstreeks 1685
belast werd met het uitroeien van het
rooverwezen; weer anderen zoeken den
oorsprong in een oud-Engelsch werkwoord
„to linch" wat „treffen" beteekende.
In 1860 verscheen in Engeland een boek,
dat veel opgang maakte en getiteld was:
„Rechter Lynch of het leven en de lot
gevallen van Jonathan Jefferson."
Omstreeks denzelfden tijd ontstond er
een actie tegen de slavernij, die in heel
Amerika het geldende arbeidsstelsel was.
Harriet Beecher Stowe schreef haar ro
man „Uncle Tom's Cabin", die ook in
het Nederlandsche vertaald werd als „De
Negerhut". Dit boek, dat meer propagan
distische, dan letterkundige waarde, ging
heel de wereld door en ontketende een
felle actie tegen de slavernij. Reeds was
deze in de Noordelijke Staten afgeschaft,
terwijl het Zuiden hardnekkig weigerde,
de slaven te bevrijden, wat tenslotte tot
een burgeroorlog heeft geleid.
De roman „Rechter Lynch" beschrijft,
hoe het, tegen het uitbreken van dezen
oorlog, in de Zuidelijke staten toeging.
Planters, kolonisten en zelfs reizigers, die
sympathie voor de negers toonden of
slechts medelijden met hen gevoelden,
werden meedoogenloos gelyncht. Wie zich
tegenstander van de slavernij verklaarde,
teekende zijn eigen doodvonnis. Men werd
buiten de wet gesteld; benden lynchers
staken het huis in brand en hingen de
bewoners op.
De beginselen van de Lynchwet werden
openlijk erkend, beleden en toegepast, on
der de oogen der Amerikaansche burgers,
die er machteloos tegenover stonden, en
dat was het vooral, wat de voorstanders
van de afschaffing van de slavernij naai
de wapenen deed grijpen.
Was dus in den aanvang der kolonisatie
van Amerika de toepassing der Lynch
wet een noodzakelijkheid, zoodra men
ze ging toepassen op hen, die de slavernij
verfoeiden en de negers als gelijkwaar
dige schepselen behandeld wenschten te
zien. werd zij een uitvloeisel van barba
risme, dat zelfs in de 20e eeuw nog niet
geheel tot het verleden behoort.
