DE TROONREDE.
Scherts In Schets.
728le Jaargang
DINSDAG 15 SEPTEMBER 1931
No. 21930
0FF1CIEELE KENNISGEVING
Ernstige klanken in de
Troonrede.
STADSNIEUWS.
Het voornaamste Nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
30 Cts. per regel voor advertentlën uit Lelden en plaatsen
waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle
andere advertentlën 35 Cts. per regel. Kleine Advertentlën
uitsluitend bi) vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts.
bij een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van
brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT
Voor Lelden per 3 maanden f.2.35, per week I.O.lt
Bulten Lelden, waar agenten gevestigd zijn, per week 0.18
Franco per post f. 2.35 4- portokosten.
DU nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
SCHOORSTEENEN.
Burgemeester en Wethouders van Lei
den herinneren de ingezetenen aan hunne
verplichting om stookplaatsen, schoor-
steenen en andere rookleidingen, waar
van gebruik gemaakt wordt, tenminste
tweemaal 'sjaars te doen reinigen of
vegen.
Niet-nakoming dezer verplichting wordt,
ingevolge art. 38 der verordening tot voor
koming van brand, gestraft met een geld
boete van ten hoogste tien gulden.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Lelden, 15 September 1931.
3715
We léven in een crisis, een wereldcrisis,
die alle landen zwaar teistert en ook ons
land is van den terugslag daarvan na
tuurlijk niet verschoond gebleven. Deze
terugslag doet zich integendeel steeds
scherper gevoelen en al is de algemeene
toestand hier te lande nog niet van een
benauwenis als in vele landen rondom
ons. toch moeten alle zeilen worden bij
gezet om den druk het hoofd te kunnen
blijven bieden. In deze omstandigheden is
het vanzelfsprekend, dat alle aandacht
voor den Inhoud der Troonrede zich con
centreert op de z.g. economische para
graaf. Deze draagt geheel het cachet van
den grooten ernst der wereldcrisis, zooals
niet anders was te verwachten. Zonder te
vervallen in zwart pessimisme wordt toch
scherp omlijnd de noodzakelijkheid van
bezuiniging in 's lands financiën, opdat
daar het noodzakelijk evenwicht kan wor
den behouden, zonder welke ieder land
steeds verder wegzinkt in den poel van
maatschappelijke ellende en dit voor alle
klassen der bevolking zonder onderscheid.
Zijdelings, doch volkomen terecht, wordt
tevens een beroep gedaan op den offerzin
van alle Nederlanders zonder onderscheid!
Zoowel in het moederland als in onze
koloniën in Oost en West!
Zwaar en drukkend is deze tijd, en land
en bevolking samen moeten eendrachtig
dezen druk dragen naar draagkracht,
waarbij offers zullen moeten worden ge
bracht over de gansche linie.
De millioenennota van morgen zal ons
omtrent de plannen der regeering in
dezen nauwkeurig inlichten. Dat is niet
de bedoeling van een Troonrede, die nu
eenmaal van algemeenen aard is en niet
afdaalt in bijzonderheden.
Met genoegen zien wij echter, dat de
regeering, naast oog voor de moeilijk
heden in land- en tuinbouw ook haar zor
gen zal uitstrekken tot handel en industrie
die Immers mede vormen de onmisbare
schakels voor een gezond volksbestaan.
Mogen de maatregelen, reeds bekend uit
het wetsontwerp inzake een economische
voorlichtingsdienst, daartoe het hare bij
dragen.
Dat in de huidige omstandigheden geen
verdere uitbouw der sociale maatregelen,
behalve voor zoover daarvan geen ver-
vermeerdering van lasten het gevolg zal
kunnen zijn. wordt aangekondigd, is te
vanzelfsprekend om er bij stil te staan.
Versobering is en blijft de algemeene
leus; 't is nu eenmaal niet anders, hoe
zeer men het ook anders zou wenschen.
Volle medewerking wordt toegezegd aan
alle pogingen om 't saamhoorighedsgevoel
der naties te stevigen. Onze regeering heeft
daarbij steeds in de eerste gelederen ge
streden en zal dat ongetwijfeld blijven
doen. Gezien de grootsche vredesactie van
het Petitionnement der Nederlandsche
Dagbladpers kan zij daarbij steunen op
den volledigen steun van de gansche pers,
zonder onderscheid van richting.
Overigens is deze Troonrede gespeend
van vele algemeenheden van vorige. Zoo
als gezegd, zij is een weerspiegeling van
den zwaren druk der tijden, waarop te
recht alle nadruk is gelegd Het ls een
stuk, ln overeenstemming met het oogen-
blik: vol ernst.
INSPECTIEREIS VAN DE DIRECTIE DER
NED. SPOORWEGEN.
De directie der Ned. Spoorwegen heeft
vandaag per speciale directietrein ook een
bezoek aan het station alhier gebracht.
O.a. werd het tweede perron, de brug en
den overweg aan den Rijnsburger weg
door de directie bezichtigd.
De directietrein, welke te ongeveer 12
uur hier aankwam, keerde nadat alhier
de lunch was gebruikt, om 14 uur via
Alphen. weer naar Utrecht terug.
H. M. de Koningin heeft heden de zitting der Staten-Generaal
geopend met de volgende Troonrede:
Het is Mij aangenaam, leden der Staten-Generaal, wederom in Uw
midden te verschijnen ten einde Uwe zitting te openen.
De economische toestand baart bij voortduring ernstige zorg.
Reeds in het afgeloopen jaar deed de wereldcrisis haar druk zwaar
gevoelen op het bedrijfsleven, zoowel in het Rijk in Europa, als in de over-
zeesche gewesten. Op onrustbarende wijze is zij thans dieper doorgedrongen.
Moest reeds het vorige jaar erop worden gewezen, dat door de ontwrichting
van het economische leven verschillende takken van land- en tuinbouw moei
lijke tijden doormaken, naast deze worden sedert geruimen tijd ook de
nijverheid en de handel zwaar getroffen.
In zulk een mate nam de wereldcrisis in omvang en hevigheid toe,
dat zij, evenals in andere landen, het regeerbeleid moet beheerschen. Plan
nen, welke de Regeering aanvankelijk had gevormd, zullen dan ook wijzi
ging moeten ondergaan.
Andermaal zullen tijdelijke maatregelen worden overwogen om
sommige bedrijfstakken, bij wier handhaving het geheele volk belang heeft,
voor ondergang te behoeden.
Voor de gezondheid van 's Lands financiën vormt de felle en hard
nekkige crisis een ernstige bedreiging. Niet alleen is van een normale stijging
der middelen, opwegend tegen die van de uitgaven, geen sprake meer, doch
ook heeft zich reeds een volstrekte en aanzienlijke teruggang van 's Rijks
inkomsten vertoond, terwijl voor de toekomst nog verdere daling verwacht
moet worden. De noodzakelijkheid van het behoud van het financieel even
wicht stelt onder die omstandigheden eischen van buitengewone ingetogen
heid en offerzin.
Ook in Nederlandsch-Indië zal onder inspanning van alle krachten
moeten worden gestreefd naar aanpassing, zoo spoedig mogelijk, van
's Lands huishouding aan de ernstige inzinking der opbrengst van nagenoeg
alle bronnen van inkomsten. Verblijdend is nochtans het feit, dat de bevol
king door overvloedige oogsten tot dusver gevrijwaard is voor voedselgebrek
en 'in zooverre beter in staat is gesteld de gevolgen van vermindering der
werkgelegenheid te dragen.
Ik weet, dat de Regeering, als zij het hoofd wil bieden aan de crisis,
niet te vergeefs een beroep op de natie zal doen. Het is niet de eerste maal,
dat ons volk een ernstigen tijd beleeft; de geschiedenis kan menige bladzijde
aanwijzen van ten minste zoo diepen ernst en steeds weer heeft de groote
zedelijke volkskracht onder Gods hulp de moeilijkheden overwonnen. Ik
twijfel niet, of ook thans zal het Nederlandsche volk zijn verleden
getrouw zijn.
Ten einde de eenheid van verschillende takken van volksbestaan beter
tot haar recht te doen komen, beoogt de Regeering de belangen van den
landbouw en van de nijverheid en den handel onder te brengen bij een
Departement van Economische Zaken en Arbeid. Daarentegen zullen de
afdeelingen voor volksgezondheid en voor werkloosheidsverzekering en
arbeidsbemiddeling bij bet Departement van Binnenlandsche Zaken worden
gevoegd.
De betrekkingen tot andere Mogendheden zijn bij voortduring van
den meest vriendschappelijken aard en het stemt tot voldoening, dat het
besef van saamhoorigheid der volkeren veld schijnt te winnen. Vurig hoop
Ik, dat op de tegen het volgend jaar bijeengeroepen Ontwapeningsconferentie
deze geest ook tot uiting moge komen. Tegen de velerlei maatregelen, welke
voortgaan het internationaal ruilverkeer te belemmeren, is werkdadige
waakzaamheid geboden. Elke ernstige poging om door gemeenschappelijk
overleg en in onderling vertrouwen verbetering te brengen in den toestand
van economische ontreddering is van Mijne medewerking verzekerd. Ook met
het oog op het vergemakkelijken van internationale samenwerking zal Ik
er Mij over verheugen, indien de vraagstukken, die tusschen Nederland en
België hangende zijn, eerlang op bevredigende wijze kunnen worden geregeld.
Terwijl deze tijd van druk de bindendverklaring der collectieve
arbeidsovereenkomsten "aan urgentie doet verliezen, versterkt hij de wen-
schelijkheid eener wettelijke bedrijfsorganisatie.
Ontwerpen zullen U bereiken betreffende een nieuwe Veiligheidswet
en in zake wettelijke bescherming der arbeiders in de huisindustrie.
Mede zal U bereiken een ontwerp tot technische herziening van de
Ziektewet.
Ten aanzien van Suriname wordt de mogelijkheid overwogen, door
mechanisatie van het landbouwbedrijf op daartoe geschikte terreinen ver
betering te brengen in den toestand van depressie, waarin het voornaamste
bestaansmiddel van het gewest verkeert.
De economische opbloei, welke Curasao in de laatste jaren heelt
ondervonden, moest voor eenigen terugggang plaats maken. De toestand op
Aruba is vooralsnog vrijwel stationnair gebleven. Van Overheidswege wor
den maatregelen overwogen om de Bovenwindsche eilanden tot meerdere
ontwikkeling te brengen.
Met den wensch, dat God Zijn zegen aan Uwen arbeid moge schen
ken, verklaar Ik de gewone zitting der Staten-Generaal geopend.
PROGRAMMA PARKCONCERT.
Het programma voor het laatste van de
reeks door den Bond van Leidsclie Har
monie en Fanfare-Vereenlgingen aan de
gemeente aangeboden concerten te geven
door het muziekgezelschap Orpheus", dir.
de heer J. Vink, op Vrijdag 18 September
a.s. in het Plantsoen (Musis Sacrum), des
avonds 8 uur precies, luidt als volgt;
1 The Voice of the Guns, marsch, Ken
neth J. Alford. 2. Ouverture de l'opera
„Le Barbier de Seville", Rossini. 3. Le
Sang Viennois. valse, J. Strauss. 4. Vier
oud-Nederlandsche marschen, in gebruik
bij het Nederlandsche leger gedurende
de Spaansche successieoorlog (1702-17131,
a. Marsch van de Staten van Holland; b.
Marsch der Zwitsers; c. Marsch van den
jongen Prins van Friesland; d Marsch van
Prins Eugenius. Pauze. 5. La Manola.
Bolero Sequidille, Trombone solo door den
heer J. H. Maas, E. Bourgeois. 6. „Marion"
suite Ballet de l'opéra comlque, Sam Vles-
sing: a. Prélude; b. Rigaudon; c. Badi
nage; d. Intermezzo; e. Gavotte; f. Rondo
Finale. 7. Reminiscences musicales, A.
William Aston. 8. Marsch Finale.
Bij goed weer zullen voor de luisteraars
stoelen beschikbaar worden gesteld ad 10
cent per stuk.
Het publiek wordt beleefd verzocht ge
durende de uitvoering niet te loopen en
dit programma uit te knippen.
ZICH NIET OP DEN KOP LATEN
ZITTEN.
EEN NIET-ALLEDAAGSCH JUBILEUM.
Wanneer alle dienstboden zoo waren als
mej. J. Sierat, zou er geen sprake van zijn,
dat onze huismoeders gedurig klaagden
over den dienstbodennood. Genoemde
juffrouw viert n.l. vandaag haar veertig
jarig jubileum bij mevrouw van Dorp in
de Emmalaan te Oegstgeest. De familie
leden hadden zich spontaan opgemaakt
om op dezen dag te getuigen van hun
waardeering jegens de oude getrouwe en
de buren droegen er door het uitsteken
van de vlag het hunne toe bij om de fees
vreugde te verhoogen. Van alle kanten
mocht de Jubilaresse bloemen en ge
schenken in ontvangst nemen, zoodat het
in alle opzichten voor haar een feestdag
werd, dien zij niet licht zal vergeten. De
kroon op het feest was wel de Koninklijke
onderscheiding, waarbij haar de bronzen
medaille verbonden aan de orde van
Oranje-Nassau werd toegekend.
GEMEENTELIJK
RADIODISTRIBUTIE-BEDRIJF.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd is voor het candidaatsexamen
wis- en natuurkunde letter G mej. C. F.
de Stadt (Scheveningen); idem letter I
de heer J. J. van der Meer (Roelofarends-
veen); idem letter J de heer Ph. de Jongh
(Lelden).
Het aantal aansluitingen neemt
gedurig toe.
De leider van het Gemeentelijk Radio-
Distributiebedrijf, ir. F. Stokhuyzen, heeft
gisteren aan de pers weer eenige mededee-
lingen verstrekt omtrent den gang van
zaken.
Er zijn in de afgeloopen maanden circa
350 nieuwe aansluitingen tot stand ge
bracht met een wekelijksch gemiddelde
van 25. Het ligt in de bedoeling door uit
breiding van het personeel dit aantal op
te voeren tot 50 per week.
Momenteel liggen nog circa 200 aan
vragen om aansluiting op afdoening te
wachten. Men hoopt deze in de maanden
September en October tot stand t e
brengen.
Het hoofdkabelnet is thans, practisch
gesproken door de geheele stad gelegd,
evenals het ondergrondsche verdeelnet.
Het komt dus nu nog slechts aan op het
bovengrondsche verdeelnet en de eigen
lijke aansluitingen.
Tijdens de uitvoering der werkzaam
heden in een bepaalde wijk komen gere
geld aanvragen om aansluiting binnen.
Een bewijs, dat de resultaten ook bij de
buren van de abonné's in den smaak val
len! De ontvangst is dan ook, zooals wij
meermalen konden vaststellen, heel goed
te noemen.
Alleen op het oude net komen nog wel
eens kleine storingen voor, doch de cen
trale functioneert uitstekend De techni
sche installatie blijft dan ook gedurig de
aandacht trekken vanuit gemeenten, waar
men een dergelijk bedrijf gaat oprichten,
o.a. Utrecht, Nijmegen en Hilversum. Over
het algemeen wordt zeer weinig tegen
stand ondervonden van de zijde der huis
eigenaren bij het aanleggen der lood-
kabeltjes langs de huizen.
De besturen van de Federatie van Wo
ningbouwverenigingen en den Leidschen
Verhuurdersbond hebben zich zelfs met
een circulaire tot hun leden gewend,
waarin zij hun in overweging geven „alle
medewerking te willen verleenen bij den
aanleg van het Gemeentelijk Radionet,
zonder hiervoor eenige vergoeding te ver
langen. aangezien de aansluiting bij dat
net geacht moet worden een groot belang
voor huurders van woningen te zijn en de
aansluiting voor de huiseigenaren geen
kosten en geen beschadiging van hun
perceelen medebrengt."
Het Gem. Radiodistributie-bedrijf telt
thans ruim 1200 abonné's, terwijl, zooals
gezegd, nog 200 gegadigden op aansluiting
wachten. Gezien de praktijk in die wijken,
waar de aansluitingen worden gemaakt, is
de verwachting gerechtvaardigd, dat over
twee maanden het aantal abonné's de 1500
zal hebben bereikt.
Ofschoon reeds sedert 1 April in exploi
tatie, zal het bedrijf vermoedelijk in het
najaar op eenigszlns officieele wijze wor
den Ingewijd.
BINNENLAND.
Hare Majesteit de Koningin heeft heden
de Troonrede uitgesproken, (le Blad)
De plechtige opening der Staten-Gene
raal. (3e en le Blad).
Prof. mr. Aalberse benoemd tot voor
zitter der R.-K. Tweede Kamer-fractie.
(Binnenland, le Blad).
Indische prinsen ten Hove ontvangen.
(Binnenland, le Blad).
Verschenen is de Memorie van Ant
woord aan de Tweede Kamer inzake het
geldschietersbedrijf. (Binnenl., le Blad).
De spoorwegramp bij Blerick; in hooger
beroep een maand hechtenis geëischt
tegen de baanwachteres. (Rechtzaken, 2e
Blad).
De samenstelling van het voorloopig
Nederiandsch Voetbal-elftal (Sport, 3e
Blad).
BUITENLAND.
Het Volkenbondswerk te Genève. Ver
kiezing van leden van den Raad. (Bultenl.
le Blad).
Verlenging van het aan Duitschland
verleende moratorium? (Tel., le Blad).
De Engelsche bezuinigingswet in 2e le
zing aangenomen. (Buiten)., Ie Blad).
Het einde van den Putsch in Oosten
rijk. (Bultenl., le Blad).
Op zoek naar de daders van den mis-
dadigen aanslag in Hongarije. (Buitenl.
Gemengd, 2e Blad en Tel. le Blad).
GEEN OORLOGSSPEELGOED.
Door het bestuur van de afdeeling Lei
den vfan den „Bond van Ned. Onderwij
zers", is tot de Leidsche winkeliers onder
staande circulaire gericht:
In verband met het voorbereiden der
Sinterklaasviering wenschen we u een
ernstig verzoek te doen.
Met het oog op den moeilijken tijd had
den we eenigen schroom te overwinnen,
immers meer dan ooit moet nu een zaken
man een man van zaken zijn!
Toch doen we het verzoek!
En met vertrouwen!
Met vertrouwen op datgene, waarop men
bij geen enkel mensch tevergeefs een be
roep doet: op het menscheiijk geweten!
Wat is dan toch wel hetgeen we u wen
schen te vragen?
Dit: Wil bij uw inkoop voor den Sinter
klaastijd geen imitatie-oorlogsmateriaal
inslaan.
Wij vragen u dit niet uit overdreven
verwachtingen, omtrent 't al of niet spe
len der kinderen met kanonnetjes of ge
weertjes.
Door het spelen met deze namaak-wa-
penen zonder meer, wordt een kind géén
voorstander van bewapening, evenmin kan
men verzekerd zijn, dat een kind, waar
van de ouders dit speeltuig niet verschaf
fen, een ont-wapenaar zal worden.
Zoo eenvoudig gaat het niet.
Wij gronden ons verzoek op den weer
zin, die in ieders hart moet ontstaan,
wanneer men het kind ziet spelen, met
datgene, wat in de groote menschenwe-
reld dood en ellende brengt aan zoovelen.
De wereldoorlog met zijn afschuwelijke
slachtingen van vele millioenen onschul
dige medemenschen, ligt ons toch nog ge
noeg in 't geheugen, om de ellende scherp
voor den geest te brengen.
Een herinnering aan Remarque's wer
ken: „Van 't Westfront geen nieuws" en
„De weg terug", zal voor u niet noodig
zijn.
Wanneer men nu de kinderen de instru
menten der geestelijke en stoffelijke ver
nieling in handen geeft, is dit niet fijn
gevoeld.
Wij doen dit toch ook niet met schavot
ten. galgen, guillotines, pijnbanken?
Onze kinderen moeten niet spelen met
de ellende der wereld. Laat ze vroolijk zijn
met meccano-doozen, met poppen, met
boeken, met velerlei andere dingen, maar
de schande der menschheid diene niet tot
hun vermaak.
Heden vertrokken om 9.27 per extra-
trein van het station alhier 1 hoofdoffi
cier. 31 subalterne-officieren en 538 man
schappen van het reg. infanterie alhier,
teneinde bij de opening van de Staten-
Generaal in Den Haag dienst te doen.
Om 15.47 keerden de militairen per
extra-trein weer uit Den Haag terug.
Gistermiddag ongeveer half 5 passeerde
H. M. de Koningin op doorreis van Het
Loo naar Den Haag per auto deze ge
meente. Blijkbaar was het bericht van
Haar komst uitgelekt; althans er waren op
de Breestraat ongewoon veel menschen op
de been, die de Landsvrouwe hartelijk toe
juichten.
De politie zorgde, dat het verkeer niet
gestagneerd werd.
