72sle Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Woensdag 2 September 1931
Tweede Blad
No. 21919
De economische ineenstorting van Europa
door Winston Churchill
oud-kanselier van de schatkist in Groot-Brittannië.
(Nadruk verboden).
WINSTON CHURCHILL.
Wel beschouwd vormt de huidige crisis
in Europa een bepaald en aanwijsbaar
onderdeel van den Wereldoorlog.
Alles, wat momenteel gebeurt, vindt zijn
hoofdoorzaak in deze matelooze ramp.
In de oude oorlogen in Barbaarsche
tijden, plunderden de overwinnaars, na
het land van hun vijand te zijn binnen
gedrongen en het te hebben onderworpen,
de huizen. Zij voerden alle aantrekkelijke
vrouwen en bruikbare mannen met zich
mee als slaven. Alles, wat zij van waarde
achtten om mee te nemen, laadden zij
op hun wagens en zij keerden in triomf
haar hun geboorteland terug. Dan volgde
gewoonlijk een periode van verscheidene
geslachten, tijdens welke de verslagen
stam voortleefde in dienstbaar
heid en vrees. Na een veertig,
dertig, ja soms na twintig
jaar, bleken de verwoeste ge
bieden dan weer tot groote
welvaart te zijn gekomen. Eco
nomen en geschiedschrijvers
hebben uitvoerig gesproken
over de „vis medicatrix natu
rae" (de herstellende kracht
van de natuur), welke de ge
volgen van den oorlog scheen
te herstellen, en hebben uitge
weid over de ingeboren leven
brengende krachten, die in
staat stellen om zelfs de ern
stigste schade, toegebracht aan
gemeenschappen, snel te her
stellen.
John Stuart Mill heeft het
verschijnsel verklaard en den
spot gedreven met de over
matige en vruchtelooze ver
wondering, die men hierover
gevoeld heeft. Het grootste ge
deelte der wereldvoorraden wordt
binnen den tijd van een jaar
geproduceerd en geconsumeerd.
De overwonnen volkeren stelden
zich eenvoudig tevreden zonder
duizend en één gemakken en
gerieflijkheden, zwoegden voort
tusschen de ruïnes, spaarden en
herbouwden met hard werken
en ontbering, en na het verloop
van een kwarteeuw, waren zij
klaarblijkelijk even welvarend
als ooit te voren.
De moderne beschaving heeft
deze oude theorieën omverge
worpen. Moderne oorlogen ein
digen niet meer met den vrede.
De overwinnaars verwachten niet slecht.'
datgene, wat zij in hun wagens kunnen
wegvoeren; zij verwachten langdurige
schattingen, gedurende een geheel men-
schenleven, die door den overwonnene
worden betaald. Zij verwachten, dat deze
betalingen geschieden op een schaal, die
slechts mogelijk is, als de hoogste en meest
verfijnde productieve functies van een ge-
civileerden staat, zonder haperen en on
onderbroken wordt uitgeoefend. Zij ver
wachten bijvoorbeeld, dat 'n gemeenschap
met heel haar fijnvertakt crediet-apparaat
industrie en wetenschap, een onsterfelijke
melkkoe wordt. Dat gebeurt niet. Dat zal
I niet gebeuren. De hoop, dat dit zou kun-
1 nen gebeuren is de eerste en meest grove
der dwalingen, die ons heden ten dage
tot armoede brengen.
De tweede groote moeilijkheid is de
nationalistische protectie.
De overwinnaars behalve de Engel
sehen beschouwen allen als de sleutel
van hun politiek het afsluiten van hun
landen voor buitenlandsche goederen. Zij
allen wenschen zich van het buitenland
onafhankelijk te maken en in hun eigen
behoeften te voorzien. De oorlog heeft hun
geleerd, hoe belangrijk het is, er zeker i
van te zijn, alle dingen, die men noodig i
heeft voor den strijd,, zelf te kunnen pro- j
duceeren, vooral staal, dat op het oogen-
blik het voornaamste oorlogsinstrument is.
In de vredesverklaringen komt deze hou
ding tot uitdrukking in den vorm van
i bindende wetten. Het Oostenrijksch-Hon-
I gaarsche Keizerrijk, dat onder de Habs-
burgers gedurende 500 jaar 'n economische j
eenheid vormde, is ge-Balkaniseerd. Het 1
is uiteengeslagen in woeste en hongerige
„Ierlanden". elk met zijn eigen leger,
tarieven, onderlinge wedijver en twisten. 1
Zij streven alle naar onafhankelijkheid,
en ieder van hen zoekt liever een betrek-
kelijke dan een algemeene welvaart. Zoo-
doende vermeerderen zij alle hunne fabrie
ken en streven naar voorspoed door export,
zonder er acht op te slaan of elke trans
actie afzonderlijk winst danwel verlies j
oplevert. Hier is eveneens een bron van i
voortdurende verarming. Stel U voor, dat i
de verschillende staten der Vereenigde
Staten van Amerika, onderling een
vijandige tarievenstrijd voeren!
Deze theorie van individueele nationali
teiten of gemeenschappen, die onafhanke
lijk zijn en in eigen behoeften voorzien,
sleept de directe oorzaak van de huidige
ineenstorting met zich mede.
In de twee eerste jaren van den We
reldoorlog leenden alle overwinnaars-
staten, zooveel zij konden, van de neu
trale Vereenigde Staten tegen goede borg
stelling. In de volgende twee jaren leen
den zij zooveel ze konden van de geal
lieerde Vereenigde Staten tegen gefor
ceerde waarborgen. Toen, nadat de oorlog
voorbij was, zij langzamerhand begonnen
te begrijpen, dat zij uit het verslagen
Duitschland nooit genoeg zouden kunnen
halen om zich schadeloos te stellen voor
hun verliezen, hoopten zij niettemin, dat
zij genoeg uit Duitschland zouden kunnen
trekken om hun eigen schulden aan de
V. S. te betalen. Maar het is moeilijk om
een schuld aan de Vereenigde Staten te
betalen! Schulden kunnen alleen betaald
worden door middel van goederen, dien
sten of. in de laatste instantie, door goud.
De hooge tarieven van de Vereenigde
Staten sluiten het gros van de goederen
uit en al het goud ter wereld zou nauwe
lijks de schuld kunnen betalen. Wat moet
er da gebeuren? De Vereenigde Staten
vroegen volkomen terecht om betaling. De
debiteuren- landen boden hun goederen
aan. De goederen werden aan de douane
kantoren afgewezen. Als ze werden toege
laten. dan zou ze de nationale industrieën
van de V. S. vernietigen. Daarom werden
zij buitengesloten. Het geld kon niet naar
Amerika worden teruggebracht. Er be
stonden geen middelen om de schuld van
de Oude aan de Nieuwe Wereld te ver
effenen. Ofschoon de Europeesche over
winnaars jaarlijksche schadevergoedingen
en herstelbetalingen aan Duitschland
onttrokken, konden zij ze niet over den
Oceaan vervoeren. Daarom zeiden de
Vereenigde Staten tot Europa: „Dat
maakt niets uit, behoudt het geld en boek
het op samengestelden interest op onze
rekening." Dit nam in de tien jaar na
den oorlog den vorm aan van enorme lee
ningen van de Vereenigde Staten aan
Europa, en voornamelijk aan Duitschland.
In feite berekende een onzer leidende eco
nomen, Sir Josiah Stamp, dat, wanneer de
opeenhooping van Amerikaansche beleg
gingen en credieten zou toenemen tegen
den hoogsten rentevoet die bereikt was,
de V. S. in vijftig jaar het bezitrecht zou
den hebben op het geheele jaarlijksche in
komen van alle Europeesche landen!
De Vereenigde Staten zouden nooit bij
machte zijn om de begeerde koopwaren
over den Oceaan terug te brengen om het
welzijn der Amerikaansche massa's te
verhoogen; maar zij zouden een enorme
wettige en titulaire macht in het buiten
land vestigen, zoolang ten minste de wet
ten stand zouden houden
Zoo was de situatie drie of vier jaar ge
leden en hiervan was het verslagen
Duitschland volkomen op de hoogte Maar
voor Duitschland waren de betrekkingen
tusschen de geallieerden en de Vereenigde
Staten verwijderd en zonder verband.
Duitschland had te maken met zijn over
winnaars, d.w.z. met zijn vijanden, de
Franschen. Het was in het geheel niet van
zins om Frankrijk en den anderen geal
lieerde crediteuren duizenden millioenen
ponden te betalen, uitgedrukt in den vorm
van enorme jaarlijksche betalingen. Ge
heel afgescheiden van het feit, dat zulke
jaarlijksche betalingen, slechts voor een
zeer klein deel in natura kunnen geschie
den tengevolge van de tarieven, wilden de
Duitschers ze in het geheel niet doen. Ze
hadden nooit het geringste verlangen om
hun zaken zoodanig te regelen, dat Frank
rijk rijk zou worden op hun kosten, of dat
de Vereenigde Staten een goede, vaste en
betrouwbare terugbetaling zouden verkrij
gen voor hun oorlogsbeleggingen. Het was,
daartegen een onderdeel van hunne
nationale politiek om te breken met het
heele systeem van oorlogsschulden en
schadevergoeding, om ten eerste een ver
mindering en vereffening te bewerkstel
ligen. zooals onder het Young-plan. maar
tenslotte om de heele zaak te laten vast
loopen Duitschland leefde dus, gedeelte
lijk gedwongen, maar ook voor een groot
deel met opzet, van de hand in den tand.
Het leende wat het kon, en de Vereenigde
Staten, welke een onmetelijk welvaarts-
surplus in Europa konden beleggen, leen
den rijkelijk, leenden honderden mil
lioenen ponden Sterling, leenden meer dan
drie billioen dollar.
De Duitschers beschouwden dit als een
voor hen buitengewone gunstige trans
actie. Zij mogen den oorlog al hebben ver
loren, dat neemt niet weg, dat er in
omgekeerde volgorde werd betaald. Het is
waar, dat zij een zware jaarlijksche schat
ting hadden op te brengen, maar als zij
vier- of vijfmaal zooveel van hun over
winnaars konden leenen en het geld kon
den besteeden om al hun fabrieken op
nieuw in te richten en den toestand van
het Duitsche volk te verbeteren, waarom
zouden zij er zich dan bezorgd over
maken? Duitschland leende dus alles waar
het de hand op kon leggen op alle moge
lijke voorwaarden. Prachtige industrieele
en gemeentelijke instellingen werden op
gericht; openbare werken en instituten
van allerlei aard herleefden, veraange
naamden het leven van het Duitsche volk
en waren een sieraad voor zijn gemeen
telijk bestuur.
Zuiver beschouwd als een oorlogsdaad,
was het een prachtig antwoord op het
verdrag van Versailles. Gedurende heel den
tijd, dat de geallieerde en geassocieerde
mogendheden dachten, dat zij een schade
vergoeding uit Duitschland kregen, kreeg
Duitschland bij honderden millioenen
penden, het eenige geld, dat contant werd
overgemaakt. In de laatste twee jaren
I heeft Duitschland groote sommen op kor-
i ten termijn geleend van de Vereenigde
Staten en tot een zeker bedrag van Groot-
Brittannië, en besteedde het ruimschoots
I aan machines en installaties van allerlei
aard, waarvan de opbrengst eerst in den
loop van een geslacht kan worden gerea
liseerd.
De gedachtenlooze regeerende organen
te Londen en Washington bemerkten dit
alles niet, mede tengevolge van het alge-
i meen gebrek aan begrippen, waaraan wij
allen schuldig zijn, van de uitwerking van
de over de geheele wereld vertakte kapita
listische beschaving. Ook in de pers, die
slechts lette op de gebeurtenissen van dag
tot dag. werd hierop geen acht geslagen.
De dagbladen schreven artikelen over het
herstel en de herleving van Duitschland.
De Britsche protectionisten wezen als een
beslissend argument op de enorme toene
ming van den Duitschen export, waarmee
Duitschland een klein deel van zijn rente-
I schuld en nieuwe leeningen betaalde. „De
wereld komt weer op gang", zeiden zij, „zie
hoe Duitschland opleeft". Maar iedereen
I kan een nieuw leven beginnen met geleend
geld. zoolang hij kan blijven leenen. Elke
staat kan een bloeienden exporthandel in
het leven roepen, als het hem om het
even is of er winst gemaakt wordt of niet
op de uitgevoerde goederen
Tijdens de laatste maanden en weken
zijn de niets-vermoedende acceptfirma's
en de regeeringen der V. S. en Groot-Brit
tannië wakker geschrikt door het feit, dat
Duitschland op zulk een schaal had ge
leend, dat het voor vele jaren niet in staat
I zou zijn terug te betalen. Zelfs de rente
i kan niet worden voldaan. Hierop volgde
eerst een heimelijke, doch later een open
lijke begeerige strijd om het geld aan
Duitschland te onttrekken. Na de „krach"
van Wallstreet hebben de Vereenigde Sta
ten van Amerika opgehouden met het
leenen op de oude schaal. Het Amerikaan
sche publiek begon nu zijn leeningen in te
trekken; evenzoo deed het Britsche publiek
DE PLECHTIGE UITVAART VAN WIJLEN MGR. NOLENS heeft gisteren in de R.K.
Kerk aan de Assendelftstraat te Den Haag plaats gehad. De lijkstoet bij het
verlaten van het kerkgebouw na de plechtige H. Mis van Requiem.
DE KONING EN DE KONINGIN VAN ENGELAND in hun rijtuig, rijdend van Bal
more Castle (Schotland) naar de kerk, teneinde een dienst bij te wonen. Zooals
men weet, is de koning na de vorming van het nieuwe kabinet, van Londen naar
Schotland teruggekeerd.
EENIGE ROTTERDAMSCHE ZWEMSTERS, die bij de Europeesche zwemkampioen-
schappen te Parijs de Nederlandsche kleuren hebben hooggehouden, zijn gisteren
met den D-trein uit Parijs te Rotterdam aangekomen, waar zij gehuldigd zijn.
De aankomst in de Maasstad. In de voorste rij ziet men van links naar rechts de
zwemsters: Den Ouden, Braun, Baumeister en Huybers.
TER GELEGENHEID VAN DE
WINKELWEEK TE WASSE
NAAR is de oude molen door
zoeklichten verlicht.
Mr. II. A. LORENTZ, buitengewoon gezant en gevol
machtigd minister in Zuid-Afrika heeft een bezoek ge
bracht aan Maastricht en daar o.m. de kunstproducten
der Kristal-Unie bezichtigd.
