72,le Jaargang
DONDERDAG 20 AUGUSTUS 1931
No. 21908
QFFICIEELE KENNISGEVING
STADSNIEUWS.
ONZE VACANTIE-FOTO'S.
BINNENLAND.
Het voornaamste Nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
30 Cts. per regel voor advertentlën uit Lelden en plaatsen
»aar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle
andere advertentlën 35 Cts. per regel. Kleine Advertentlën
uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts.
bU een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van
brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindspleln Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANTs
Voor Leiden per 3 maanden f. 2.35, per week 1.0.18
Buiten Lelden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18
Franco per post f. 2.35 4- portokosten.
Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
STREMMING SCHEEPVAART.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter algemeene kennis, dat het
scheepvaartverkeer door de Leiderdorp-
sche brug in verband met het verrichten
van herstellings-werkzaamheden op 25 en
16 en zoo noodig ook op 27 Augustus a.s.
ral zijn gestremd, zullende de scheepvaart
onder de brug ook op die dagen kunnen
plaats hebben.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 20 Augustus 1931. 2082
HET KINDERFEEST OP
KONINGINNE-VERJAARDAG.
Evenals als andere jaren wordt 31 Aug.
as. het Kinderfeest hier weer gevierd ter
cere van den verjaardag van H. M. de
Koningin.
Nadat op 6 verzamelplaatsen de kinde
ren zijn opgesteld, worden zij zoo geleid,
dat zij gezamenlijk een vlaggengroet kun
nen brengen aan den burgemeester voor
diens huis aan het Rapenburg, als ver
tegenwoordiger van H. M. de Koningin
Dan wordt via Steenschuur en Breestraat
naar de Stadszaal gemarcheerd, waar een
program wordt gegeven, waarop poppen
spel. goochelen, gymnastiek en zang voor
komen.
o
CHR. GEREF. ZONDAGSSCHOOL
„HET MOSTERDZAADJE."
In aansluiting op het uitstapje, dat
een vijftigtal jonge kinderen van boven
genoemde Zondagsschool verleden week
Maandag naar Katwijk maakten, maak
ten gisteren de grooteren, een zestig in
getal, onder leiding van den voorzitter
den heer D, Kruit, een uitstapje naar
Zeist en omgeving.
Een en ander nog ter herdenking van
het M'/j-jarig bestaan.
Om negen uur vertrokken allen per
trein naar Utrecht, alwaar een extra
tram gereed stond, die het gezelschap
naar Zeist bracht. Jammer was het dat
ook de regen zich niet onbetuigd liet,
maar de belangstelling, die er voor dezen
dag bestond, was er toch niet minder om;
het was een echte „feest"-dag.
In Zeist werd o.a. een bezoek gebracht
aan de Broedergemeente en het huis der
Hernhutters bezichtigd. Het Bisonpark
met zijn prachtige vijver en het Slot wer
den tevens met een bezoek vereerd, waar
na in de bosschen verschillende spelen
werden uitgevoerd.
In een pension werden allen op een
groote keur van ververschingen onthaald
en hield een der oud-onderwijzers een
toespraak.
Na zoo van het een en ander volop te
hebben genoten, werd om zeven uur de
terugtocht aanvaard en arriveerde men
's avonds over 10 uur weer in onze Sleu
telstad, waar verscheidene kinderen door
ouders werden afgehaald.
Naar wij vernemen, zal de herdenkings
avond, Woensdag 9 September in de Chr.
Geref. Kerk, Steenschuur 9, worden ge
houden, alwaar de heer W. F. Laman,
theol. stud, te Apeldoorn, de herden
kingsrede hoopt uit te spreken.
CIRCUS GLEICH.
Zoowel de matinee (3de voorstelling)
als de avondvoorstelling waren gisteren
weer zeer goed bezocht. Helaas was de
door het rijden met de zware wagens en
tractors omgeploegde grond door den
gestadigen regenval geheel veranderd in
een modderpoel, waardoor het bereiken
en het verlaten van het circus met groote
moeilijkheden gepaard ging, doch dat had
men er wel voor over.
Hedenavond de laatste voorstelling.
HET GEMEENTE-ARCHIEF
Verslag over het jaar 1930.
In het door den archivaris, den heer J.
W. Verburgt uitgebracht jaarverslag wordt
gezegd:
Een groot verlies heeft, zoowel het Ge
meente-Archief als het Stedelijk Museum
in het bijzonder en de stad Leiden in het
algemeen, geleden door den dood van mr.
dr. J. C. Overvoorde, die den 9den Maart
aan zijn werk werd ontrukt. Deze bekende
archivaris van Leiden was een man van
groote werkkracht, getuige de reeks van
inventarissen en geschriften, welke van
zijne hand verschenen zijn; aan organisa
torisch talent paarde hij een systemati
sche manier van werken; hij had zijn
vaste stelregels, waarvan hij nimmer af
week en kenmerkte zich door een nauw
gezet plichtsgevoel, waaraan zijn zwakke
gezondheid toenemende hinderpalen
stelde. Op zijn ambtenaren heeft hij een
stempel gedrukt, dat ten goede zal komen
aan hun verderen arbeid en als zoodanig
zal hij dan ook steeds als een uitne
mend leermeester in herinnering blijven.
Den 17den December 1930 nam de ad
junct-commies W. P. van Rhijn Jr., een
plichtsgetrouw ambtenaar, na een arbeid
van 33 jaar, afscheid van het Archief.
Uitvoerig wordt geschetst hoe de werk
zaamheden zijn voortgezet en wat gecolla
tioneerd werd, waaronder de illustraties
van Leiden en omgeving van ons blad,
over 19241929.
26 rapporten uitgebracht.
Het aantal bezoekers bedroeg 516 en 682
brieven werden gewisseld. Inlichtingen
werden gevraagd of onderzoekingen inge
steld door 146 personen, waarvan 62 uit
Leiden, 79 uit andere plaatsen in Neder
land en 5 uit het buitenland.
Ter bestudeering werden archiefstukken
gezonden aan het Algemeen Rijksarchief,
aan de gemeente-archieven te Amsterdam-
Delft, Middelburg en Rotterdam, aan de
Koninklijke Bibliotheek te 's-Gravenhage
en aan de Universiteitsbibliotheek te Am
sterdam.
Voor een onderzoek alhier werden ar
chiefstukken ontvangen van het Algemeen
Rijksarchief, van de rijksarchieven te Arn
hem, Haarlem, 's-IIertogenbosch en
Leeuwarden, van de gemeente-archieven
te Amsterdam, Delft, Gouda, Middelburg
en Zwolle, en van de Koninklijke Biblio
theek te 's-Gravenhage.
Op een verzoek om steun, gedaan, door
de Commissie van de Historische tentoon
stelling te Bodegraven, kon gunstig be
schikt worden. Uit de Prentverzameling
werden 26 en uit de Bibliotheek 12 num
mers in bruikleen afgestaan.
De bibliotheek werd met 191 en de
prentverzameling met 90 nummers ver
meerderd.
Over de bezwaren van de beperkte berg
ruimte wil onze archivaris nu niet uit
weiden, daar plannen voor verbetering
van het archiefgebouw gereed liggen. Deze
is ook zeer noodig met het oog op brand
gevaar als anderszins.
De in gebruikgeving van het archief
der Oud-Bisschoppelijke Clezery en van 't
St. Annahof kreeg haar beslag.
28 Geschenken, waarbij niet gerekend
zijn verslagen, bestekken en kleinere ge
schriften, werden ontvangen. In dit getal
zijn 18 boeken en geschriften begrepen,
waarin uitsluitend of voor een gedeelte
bronnen van het Leidsch Archief zijn ver
werkt.
Het dubbelmannenkwartet „Sempre
Avanti" onder leiding van Joh. v. d. Broek,
behaalde gisteren op het Nationaal Zang
en Muziekconcours te Monster een eersten
prijs in de tweede afdeeling dubbelkwar-
tetten, met 373 punten, groot zilveren
lauwerkrans.
Door dezen prijs is dit ensemble in een
jaar tijd van de vierde naar de eerste afd.
overgegaan. Een mooie prestatie.
Bij de Arbeidsbeurs alhier stonden
op 19 Augustus 1931 832 werkzoekenden
Ingeschreven, terwijl op denzelfden da
tum van 1930 dit aantal 517 bedroeg.
RECLAME IN 'T ZAND.
Ingezonden door H. D. MAST te Lelden.
GEEN SALARISVERLAGING VOOR
RIJKSAMBTENAREN.
Verminderde uitkeering aan het
Invaliditeitsfonds.
De Haagsche correspondent van het
„hbld." meldt:
Eenige maanden geleden ging het stel
lige gerucht, dat het in net voornemen van
de regeering zou liggen de ambtenaren
salarissen met een zeker percentage te
verlagen.
Ter bevoegde plaaLse, waar men dit zou
kunnen weten, deelde men ons toen, op de
vraag naar de juistheid van het gerucht,
mede, dat men principieel niet op een
los gerucht wenschte in te gaan, dat in een
tijd als deze, uitteraard zeer gemakkelijk
ontstaat.
De juistheid van het gerucht werd dus
niet tegengesproken. Intusschen, kort daar
op verscheen door bemiddeling van het
Ned. Corr. Bureau een verklaring van
minister de Geer in de pers (ook 111 ons
Blad. Red. L. D.) welke feitelijk een beves
tiging vormde van ons bericht.
Thans vernemen wij, dat bij de regeering
wel degelijk, zooals wij meldden, het voor
nemen heeft bestaan de saiarissen der
ambtenaren te venagen, waai bij bezuiniging
als doel voor oogen stond. Minister de Geer
heeft zeer lang weten staande te houden,
dat salarisverlaging noodzakelijk was, ten
einde de groeiende lasten van de begrooting
te verminderen. Over deze kwestie was
de meening in den ministerraad echter ver
deeld. Eerst onlangs is evenwel besloten
geen salarisverlaging toe te passen. Op de
Rijksbegrooting voor 1932 is hiermede al
thans geen rekening gehouden.
Intusschen wil dit niet zeggen dat
salarisverlaging hiermede voor goed vjtn
de baan zou zijn. Voorloopig behoeft men
^chter indien wij juist zijn ingelicht
er niet op te rekenen.
Voorts schijnen er piannen ten opzichte
van het Invaliditeitsionds te beslaan, in
verband met de bezuinigingsmaatregelen tot
ontlasting der begrooting. Volgens artikel
20 sub 1 van de Invaliditeitswet ontvangt
het invaliditeitsfonds o.a. uit s Rijks schat
kist sinds 1929 jaarlijks een bedrag van
f. 17 623.000 ter gedeeltelijke dekking van
de uit te keeren renten uit dat fonds.
Naar verluidt zou het in het voornemen
der regeering liggen om bovengenoemde
uitkeering met een aanzienlijk bedrag
gesproken wordt van eenige millioenen
te verminderen. Met dien verstaande dat
deze vermindering een tijdelijk karakter
zal dragen, en dat de gelden, welke dus
eventueel zouden worden ingehouden later,
als de financiën dit weer toelaten, toch
nog' in het invaliditeitsfonds zouden vloeien.
Op de uiikeeringen van het fonds zou dit
niet noodzakerlijkerwijs van invloed be
hoeven te zijn.
VERPLICHTE VERZEKERING VAN
AUTOMOBIELEN.
Enquête van de K. N. A. C.
Het bestuur van de K.N.A.C. deelt ons
mede, dat het overweegt, een actie in te
stellen voor verplichte verzekering der
automobilisten tegen wettelijke aanspra
kelijkheid. Ten einde een duidelijk inzicht
in dit vraagstuk te krijgen, heeft het be
stuur gemeend, een algemeene enquête te
moeten instellen.
Verzocht wordt, de navolgende vragen
te beantwoorden:
Behoort naar uwe meening het begin
sel der wettelijke aansprakelijkheid voor
schade, door den automobilist toegebracht,
in de wet te worden opgenomen? Zoo ja,
behoort dan deze plicht beperkt te wor
den tot het verhaalrecht van den niet-
automobilist, of mede te omvatten de aan
spraken van automobilisten onder elkaar?
Dient ook de schade aan zaken toege
bracht in deze regeling te worden opge
nomen? Wat is uwe meening omtrent het
beginsel der rechtstreeksche aansprake
lijkheid van den assuradeur? Welke be
palingen zoudt ge u voorstellen, dat in
de wet behooren te worden opgenomen
teneinde deze materie op goede en af
doende wijze te regelen?
De antwoorden een ieder, vooral vak
lieden. wordt uitgenoodigd. zijn meening
te geven moeten worden ingezonden
aan het secretariaat der Kon. Ned. Auto
mobiel Club, Lange Vijverberg 10, 's-Gra
venhage.
HET INSTRUCTIEVAARTUIG
PRINSES JULIANA.
Naar gemeld wordt, zal het nieuwe
instructievaartulg Prinses Juliana, van het
onderwijsfonds voor de scheepvaart, dat op
13 Juli jJ. door Prinses Juliana Is te water
gelaten, de volgende maand gereed komen.
Op 27 Augustus a s. zal op de Eem de
technische proeftocht worden gehouden.
De officieele proeftocht zal plaats heb
ben op Zaterdag 29 Augustus van den
Helder naar Amsterdam.
ïn de hoofdstad zal het Instructievaar
tuig geheel voor de vaart worden gereed
gemaakt, waarna op 12 September aldaar
de officieele indienststelling zal plaats
hebben Op dienzelfden datum zal het
tienjarig bestaan van het onderwijsfonds
voor de scheepvaart op eenvoudige wijze
worden herdacht.
ARBEIDSDUUR AAN BOORD VAN
ZEESCHEPEN.
Rapport der door de regeering ingestelde
commissie van onderzoek.
Verschenen is het rapport van de Com
missie van onderzoek naar den arbeids
duur aan boord van zeeschepen. Deze
commissie werd ingesteld bij besluit van
21 Februari 1929 van den toenmaligen
minister van Arbeid. Handel en Nijverheid
en stond onder voorzitterschap van den
heer C. J. Ph. Zaalberg, directeur-gene
raal van den Arbeid. De leden der com
missie behoorden tot de verschillende or
ganisaties van werkgevers en werknemers,
terwijl ook van ambtelijke zijde vertegen
woordigers in de commissie-zitting hadden
Er zij aan herinnerd, dat de Centrale
van Koopvaardij-officieren en de Bond v.
Werkgevers op eigen gelegenheid een soort
gelijke enquete hadden ingesteld. Daar
deze beide enquêtes echter geen officieel
karakter droegen, werd het wenschelijk
geacht, dat ook van regeeringswege een
enquête werd ingesteld. De resultaten
hiervan wijken niet af van die der beide
andere enquêtes.
Het onderzoek strekte zich uit over 28
reederijen en van deze reederijen werden
van 375 schepen boven de BR.T. gegevens
ontvangen. In totaal bezaten deze reede
rijen 423 schepen, van welke er 415 met
een Nederlandschen en 8 met een West-
Indischen zeebrief voeren. Alle reederijen
die onder het onderzoek hadden kunnen
vallen, bezaten 497 schepen.
De vraag, of het onderzoek geleid heeft
tot het verkrijgen van een goed beeld der
werktijden, welke aan boord van koop
vaardijschepen plegen voor te komen, kan
bevestigend beantwoord worden. Alleen
dient te worden opgemerkt, dat geen on
derscheid viel te maken tusschen dienst
tijd en werkelijken arbeidsduur. Soms was
de diensttijd tevens arbeidstijd, doch ook
wel waren de als werktijd opgegeven uren
niet anders dan diensturen, gedurende
welke de betrokkene aanwezig moest zijn,
doch geen werk verrichtte. In het verslag
wordt alleen gesproken van werkuren.
Daarin zijn dan de diensturen begrepen.
Evenzoo zijn ln de werkdagen opgenomen
de dienstdagen, d.z. dagen, dat de betrok
kene aan boord was, doch geen arbeid
deed. Verder valt op te merken, dat ge
durende den tijd. dat de enquête gehouden
werd, verscheidene schepen waren opge
legd. De lijsten voor deze schepen inge
leverd, geven t.o.v. die van varende sche
pen, een betrekkelijk laag gemiddelde en
beïnvloeden het algemeen gemiddelde dus
naar den lagen kant. Uitvoerige overzich
ten van de werktijden voor de verschil
lende rangen zijn aan het rapport toege
voegd. De gemiddelde arbeidstijd per week
voor de verschillende rangen volgt hier
onder:
le stuurman 77 uur, 2e stuurman 79 uur,
3e stuurman 80 uur, 4e stuurman 79 uur,
le machinist 61 uur, 2e machinist 68 uur,
3e machinist 72 uur, 4e machinist 71 uur.
Assistent 68 uur, kwartiermeesters 69 uur,
bootslieden 64 uur. lampenisten 66 uur,
timmerlieden 63 uur. matrozen 74 uur,
lichtmatrozen 67 uur, donkeylieden 73 uur,
stoker 57 uur. tremmer 57 uur, olieman 61
uur, bankwerker 60 uur, electricien 58 uur.
Uit het resultaat van het onderzoek
blijkt wel, dat er nog een dankbaar terrein
voor bewerking openligt.
HET DOMELA NIEUWENHUIS
MONUMENT.
Zaterdag 29 Augustus de onthulling
te Amsterdam.
Door het F. Domela Nieuwenhuis-monu-
ment-fonds wordt op Zaterdag 29 Aug.
a.s. aan het Nassauplein te Amsterdam
het monument ter nagedachtenis aan F.
Domela Nieuwenhuis onthuld.
Deze onthulling vindt plaats des mid
dags van 3 tot 4>/i uur en zal door de
V.A.R.A. gedeeltelijk worden uitgezonden
van 3 tot 4 uur. Door middel van op het
plein opgestelde luidsprekers zal het ge-
heele verloop der onthulling kunnen wor
den gevolgd. Aan deze onthulling gaat een
optocht vooraf, welke wordt opgesteld op
het IJsclubterrein om halftwee, vertrek
halfdrie. De route naar het Nassau
plein gaat over de Stadhouderskade. Aan
komst Nassaukade 3 uur.
Op den avond van dezen onthullingsdag
wordt een herdenkingsvergadering belegd
ln het Concertgebouw, waarvan de entree-
kaarten reeds zijn uitverkocht. Door het
fonds is het IJsclubterrein dien avond ge
huurd, waar een drietal groote tenten zul
len worden geplaatst, alwaar door luid
sprekers de herdenkingsvergadering van
het Concertgebouw zal kunnen worden
gevolgd.
EX-KONING ALFONSO IN ROTTERDAM.
Naar verluidt zal morgenochtend het
s.s. „Viceroy of India" een boot van de P.
and O-line. die een toeristenreis heeft ge
maakt naar Zweden en Noorwegen, te
Rotterdam enkele uren binnenloopen. On
der de vele toeristen, die zich aan boord
bevinden, is ook de ex-koning van Spanje,
don Alfonso, die de geheele reis heeft
meegemaakt. De ex-koning reist onder den
naam van Duke of Toledo. Het schip blijft
te Rotterdam slechts zeer korten tijd,
daar het reeds ln den middag doorvaart
naar Southampton, waar de toeristen
worden ontscheept.
BINNENLAND.
Het rapport van de commissie van
onderzoek naar den arbeidsduur aan boord
van zeeschepen. (Binnenland, le Blad).
Geen salarisverlaging voor rijksambte
naren. (Binnenland, le Blad).
De Nederlandsche medische wetenschap
zal dr. Bendien steunen. (Wetenschappen,
le Blad.).
BUITENLAND.
Het Engelschc kabinet heeft de bezui
nigingsplannen vastgesteld. (Buitenl., le
Blad).
Na het aftreden van Bethlen is in Hon
garije de vorming van een kabinet opge
dragen aan graaf Julius Karolyi. (Buitenl.,
le Blad).
In China demonstraties tegen Japan.
(Tel.. le Blad).
Een nieuwe finanticele conferentie in 't
vooruitzicht? (Tel. le Blad).
CHR. GEREF. MEISJESVEREENIGINGEN.
Op den te Utrecht onder voorzitter
schap van mevr. De SmitNieuwenhuis
gehouden tweeden bondsdag van den Bond
van Chr. Geref. Meisjesvereenigingen zijn
mej. De Vlieger te Hoogeveen en mej.
Overweel te Haarlem onderscheidenlijk
gekozen als vice-presidente en herkozen
als secretaresse. Blijkens het uitgebrachte
jaarverslag zijn thans 42 vereenlgingen
aangesloten (v. j. 35). In beginsel werd
besloten tot de uitgifte van een eigen
orgaan; de zaak zal nader worden be
keken.
Aan de Koningin werd een telegram
van hulde en trouw gezonden.
Afgevaardigden van zusterorganisaties
hebben het woord gevoerd. Prof. F. Leng-
beek te Apeldoorn heeft een lezing ge
houden over lectuur en ds. H. Janssen
uit Den Haag heeft een kort slotwoord
gesproken. N.R.Crt.
RIJWIELSCHILDEN
VOOR SLECHTHOORENDEN.
Men schrijft ons;
In deze dagen, waarin de maalstroom
van het moderne snelverkeer dagelijks
slachtoffers eischt, zijn bijzondere maat
regelen voor slechthoorenden en dooven
noodzakelijk, wil het voor hen niet on
mogelijk zijn. zich op den weg te begeven.
Daarom wordt nog eens de aandacht ge
vestigd op de mogelijkheid, welke aan
slechthoorende wielrijders geboden wordt,
om aan alle andere weggebruikers duide
lijk te maken, dat zij de verkeerssignalen
niet kunnen hooren. Voor dit doel heeft
de A.N.W.B. een stel schilden ingevoerd,
segmentvormig, half wit en half rood ge
kleurd, welke aan de achterzijde van het
rijwiel worden aangebracht en die voor
den achterop rijdenden automobilist of
motorrijder het teeken zijn, dat de wiel
rijder zijn signalen niet kan hooren. Deze
schilden hebben reeds algemeene bekend
heid verkregen en in het verkeer worden
zij algemeen geëerbiedigd, zoodat slecht
hoorenden hun eigen veiligheid en hun
leven kunnen beschermen, door hun fiets
van zulk een stel schilden te voorzien.
De A.N.W.B. stelt deze borden tegen
een prijs van f.2,— beschikbaar voor
elkeen, bondslid of geen bondslid: ten
einde te voorkomen, dat niet-slechthoo-
renden misbruik van deze borden zouden
maken, om zich een zeker gemak op den
weg te verzekeren, worden ze echter al
leen geleverd op grond van een verklaring,
onderteekend door een geneesheer of door
een afdeelings-secretaris der Vereeniging
v. Slechthoorenden.
Wij wekken alle weggebruikers op, de
fietsers, die zich door gebruikmaking van
deze borden beveiligen, ook inderdaad te
behandelen als personen, van wie niet
verwacht kan worden, dat zij aan gegeven
geluidssignalen gevolg geven.
VERSPREIDE BERICHTEN.
Naar het „Centrum" verneemt, is
Zaterdag een aantal leden van het tech
nisch personeel van het dagblad „De Tijd"
ontslagen. De onderhandelingen met de
drukkerij De Spaarnestad blijken niet het
gewenschte verloop te hebben. Wat het
einde zal zijn, is volgens het blad thans
nog niet te zeggen.
Een oproep van sollicitanten naar de
betrekking van gemeente-politieambtenaar
op Texel (Den Burg) heeft meer dan 340
liefhebbers opgeleverd, dat is honderd
meer dan ln 1930. toen soortgelijke op
roep voor deze gemeente werd gedaan.
