72ste JaargangLEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 7 Augustus 1931 Tweede Blad No. 21897
UIT DE PERS.
E mPort n°S by-
GEMENGD NIEUWS.
DE OPENING van het nieuwe Nederlandsche paviljoen op de Internationale Koloniale Tentoonstelling te Parijs zal op 18
Augustus a.s. plaats hebben. Dit is het resultaat van prachtig initiatief en magnifieke energie. Dag en nacht is er gewerkt,
om op de plaats der ruïne een nieuw gebouw neer te zetten, dat de Nederlandsche inzending waardig kan herbergen. De
laatste hand wordt aan de afwerking gelegd.
EEN KAM UIT NIAS, behoo rend tot de collectie, welke
door den Amsterdamschen verzamelaar, den heer C. M.
A. Groenevalt te Amsterdam, in bruikleen is afgestaan
voor het nieuwe Nederlandsche Paviljoen te Parijs.
DE NIEUWE BURGEMEESTER VAN BLOEMENDAAL, Jhr. mr. C. J. A. den Tex,
oud-burgemeester van Diepenheim, is gisteren in een buitengewone vergadering
van den gemeenteraad geïnstalleerd. De nieuwe burgemeester met de leden van
den gemeenteraad en eenige andere autoriteiten voor het raadhuis.
DE HEER W. J. F. F. LINTZ, voor
zitter van Amstels gymnastiekver-
eeniging te Amsterdam is bij zijn
poging om een meisje te redden,
dat zich in zee te Noordwijk in
levensgevaar bevond, evenals het
meisje verdronken.
LORD READING, de oud-onderkoning en gouverneur-
generaal van Britsch-Indië, is in het huwelijk getreden
met Miss Stella Charnaud, die hem vroeger als eerste
secretaresse ter zijde stond.
SOMBERE MEENING.
De ..Msbde" had een onderhoud met
directeur-generaal van arbeid, den
Zaalberg. Wij ontleenen daaraan o.a.
volgende
algemeene toestand is ellendig en
sprankje licht! Gaat u maar na: de
f „Conrad" weg, Rijkée dicht, Burger-
t geen werk, de „Gusto" bijna uit, Wil-
ontsloeg op groote schaal. Onze
tiel-lndustrie ziet haar export ver-
tigd: zij leed in 1929 groote verliezen
I voorraden, maar nu is er een bedrijfs-
Jlies van duizenden guldens per week.
et onzen scheepsbouw, een van onze
is-industrieën, waarop ook de machine
istrie rust, is het absoluut mis.
.ardewerk? Fffft
Glas? Een scherende handbeweging.
~iamant? Zoo goed als weg!"
is slecht, behalve dan met wat ver
ekering-maatschappijen of hypotheek-
"^ken en hier en daar een uitzonderlijk
rijf.
eenige vlasspinnerij te Tilburg
!ht om haar bestaan,
lan kranige industrieelen danken we,
lt in groote concerns Nederland wat mee
- praten heeft, maar dit heeft ook na
men als de heeren gaan uitcijferen,waar
Ihet bedrijf het voordeeligst inkrimpen,
-elukkig houden we de kunstzijde te Ede
weet tenminste niet beter), nu Milaan
oten wordt, maar de Unilever zet maar
jn. in verband met concentratie, zes
!Pfabrieken stop: te Gouda, Zutphen,
[PPel, den Dolder, Leiden. Het is
;1 erg.
a ziet u dan onze reederijen eens: al-
i de Indische lijnen houden het uit.
llioenen en millioenen zijn weg 't Is
ïmaal niets. En als ik nu maar een
Ankje licht zag, maar ik zie geen licht!"
een bitteren lach: „Amerika distri
ct ook geen optimisme meer. Het
P smiling" is weg in het land, waar
werkloozencijfer hooger is dan in
opa.
-p daar komt de klap tegen onzen
ins land'r Z'6t U de zwaks'e Plekken in
,,Het Noorden is heelemaal nul, maar
?rah'S ?00ral landbouw. Twenthe wankelt,
low u waar we haast nooit werkloos-
- nadden, ziet er nu talloozen in de
werkverschaffing. Alleen Helmond heeft
er duizend. In Eindhoven merkt men nog
niet zooveel, want Philips ontsloeg vooral
ongehuwden en vreemdelingen, die terug
gaan naar hun oude woonplaatsen".
„Maastricht met zijn glas- en aarde
werk is heel somber. En daarbij overal
werkloosheid op het platteland.
De werven voor den bouw van zeesche
pen hebben bijna niets te doen. En geen
werk in het vooruitzicht. Hier kan de toe
komst beteren. Dit is niet het geval voor
den binnenscheepsbouw. Deze wordt niet
beter: natuurlijk gevolg van de wijziging
der techniek. In het schippersbedrijf
wordt zwarte honger geleden!"
De oorzaken?
„Er zijn er tweehonderd, behalve de
oorlog, die van alles de schuld is. Sommigen
zoeken het alleen in den landbouw. Hier
zijn de bronnen verplaatst: wij brengen
onze bloemen naar Nice en op de Zwit-
sersche Alpen, maar moeten op de Lon-
densche markt concurreeren met de
Australische boter".
Verandering van handelspolitiek?
„Ons land is 't allerkwetsbaarst. Wij
moeten het van in- en uitvoer hebben".
Een tol-unie met Duitschland?
„Dit ware fataal, want onze weg gaat
ook over zee".
En een tol-unie met België?
„Zou niets dan voordeel zijn. We heb
ben zooveel overeenkomst".
Men zegt, dat u, de „roode" Direc
teur, heil ziet in verlichting der sociale
lasten. Is dat zoo?
„Ik ben altijd de hardste propagandist
geweest voor een goede sociale wetgeving,
maar bovenaan staat de noodzaak om te
leven. Wij zijn zoo diep in den put, dat
alles helpt. Alle kleine beetjes helpen to
be or not to be. Wat nog werkt, werkt
meestal met verlies of met kleine winst.
Het is een wedstrijd van uitgemergelde
menschen. Vergeet niet, dat de winst
marge slechts een klein percentage is van
de totale productie-kosten. Waar men
vroeger over heen stapte bij een wette
lijke regeling, moet men nu voorzichtig
kijken als men lasten legt op een bedrijf.
Als men weer maand-balansen ging ma
ken, zou men nog heel wat meer zure
gezichten zien. De balans-ellende is nu
weer even voorbij."
De boeren?
„Ik heb er diep medelijden mee. Maar
ik moet toch eerlijk zeggen: elke steun
aan den landbouw (niet aan de boeren)
gaat af van de rendabele bedrijven. Ik
weet heel goed, hoe treurig het lot is van
de arme menschen op het land. Maar de
rest van ons bedrijfsleven staat er even
erg voor als de landbouw. Ik kan den
rechtstreekschen steun aan niet-rendee-
rende takken van landbouw niet bewon
deren'.
Maar wij kunnen de boeren toch niet
laten verhongeren?
„Natuurlijk niet. Maar als een groot-in
dustrieel moet sluiten, leggen we dan geld
op tafel? Ik krijg hier ook gewezen mil-
lionnairs en tonnairs."
Vergeet u het ontzaglijk belang van
den landbouw voor ons volksleven niet?
„Ik denk er aan, maar de industrie heeft
onbeperkte mogelijkheden, de landbouw
niet. Onze bevolkmgs-aanwas is aange
wezen op de industrie. Onze metaal-in
dustrie had in 1904 slechts 70.937 tegen on
gevallen verzekerde arbeiders, in 1929
173.364. Het index-cijfer steeg van 100
tot 239.
„Ik gun den landbouw alle goeds, maar
het geld moet in elk geval ergens van
daan komen."
,Op geen millioenen na weten we wat
de werkloosheid ons zal kosten. En de in
komsten?"
Het Leeningsfonds werkt weer
„Voor het Rijk. ja. maar de gemeenten?
Ik zou binnenkort niet graag ergens wet
houder zijn. Het wordt overal misère".
Men fluistert, dat op de Rijksbegroo-
ting ruim vijftig millioen tekort geraamd
wordt.
„Zou mij niets verwonderen.Het Rijk
heeft ook nog veel te weinig over de ge-
meente-financiën te zeggen.
250.000 werkloozen! En er zullen er veel
meer komen. Berekent u dat eens. Wij
moeten voor een groot deel mede door In-
dië bestaan. Onze metaal-industrie ver
lamt ten deele omdat er geen bestellingen
van machines voor de Indische bedrijven
komen En de textiel? Indië zou zijn in
voerrechten kunnen verlagen, maar de
schatkist daar staat er ook slecht voor."
Dus u wil toch loonsverlaging?
„Wij leven op zeer hoog peil. In geen
land worden hooger eischen gesteld aan
woning, kleeding en voeding. Nu de groot-
handelsprijzen zijn gedaald de vraag naar
tal van wareD desondanks gering blijft, is
de waarde van den arbeid verminderd. Dit
feit negeeren maakt Nederlandschen ar
beid (via het product) onverkoopbaar. Wij
moeten helaas! naar een lager niveau. Het
is moeilijk, maar de werkloosheid is een
veel en veel grooter kwaad dan alle an
dere verslechting op sociaal terrein. Ik ban
liever de werkloosheid uit, dan dat heel
Twenthe drie of vier dagen per week
werkt. Men derft daar tot 30 pCt. van het
loon. Wie zal dan nog over 10 pCt. loons
verlaging klagen?"
Maar het begin?
„Ja, men begint aan de onbeschutte be
drijven, aan de armsten. Dat is juist het
ellendige."
Heeft een gemeente-arbeider dan te
veel? Denkt u eens aan zijn huishuur b.v.
„Ja, hoe komen die huizen zoo duur? Er
is ook vak-egoïsme. En wie betaalt den ge
meente-arbeider?"
En Rusland?
„Een ontzettend gevaar! Blijvend? Daar
over durf ik niet oordeelen. De berichten
zijn te tegenstrijdig. Maar zij maken de
markt totaal kapot en indien zij een ge
neratie willen „opstoken" in den letterlij
ken zin des woords. kan het nog veel er
ger worden."
U is wel erg pessimistisch!
„Kan ik anders? Mijn totale kijk is zoo
somber mogelijk. Alles is noodig om ren
dabele ondernemingen sterk te houden.
Voor overbevolking ben ik niet bang. maar
als de boel weer gaat marcheeren, zal men
pas zien hoeveel er veranderd is. Vele men
schen begrijpen het niet, maar er zullen
heeie nieuwe verhoudingen ontstaan zijn,
zooals na den dertig-jarigen oorlog en den
Napoleontischen tijd
KASTEKORT.
Men meldt aan het Dagblad v. N.B. uit
Philippine:
Naar verluidt is bij een dezer dagen ge
houden kas-contróle op de bescheiden van
den onlangs overleden ontvanger griffier
van den Phiiippinepolder, den heer E. C„
een kastekort geconstateerd van ongeveer
f. 4000. Naar het blad verneemt, zal Zater
dag a.s. een officieel onderzoek plaats vin
den.
o
MOTORFIETS TUSSCHEN TWEE
AUTO'S
Vannacht om halfeen is op den Binnen
weg te Rotterdam een motorfiets, waarop
twee personen gezeten waren, tusschen
twee auto's bekneld geraakt. Een der be
rijders is gedood, de ander is met zware
verwondingen naar een ziekenhuis ver
voerd.
MOTOR TEGEN EEN BOOM GEREDEN.
Een uit de richting Utrecht komende
motorrijder is gistermiddag te ruim 2 uur
te Duivendrecht, in de bocht bij den onbe-
waakten overweg, tegen een boom gere
den. De motor had een zeer groote snel
heid en passeerde nog, voor de botsing
plaats had, een met geringe vaart van de
tegenovergestelde richting komenden open
auto uit Amsterdam aan den verkeerden
kant. De motorrijder en een op de duo
zittende vrouw kwamen te vallen, doch
liepen geen ernstige kwetsuren op. De
motor werd zwaar beschadigd.
VERDRONKEN.
Gisterenmiddag, terwijl enkele jonge lie
den in de Maas bij Oss aan het zwemmen
waren verdween plotseling de 19-jarige
zoon der weduwe Verhammen in de diepte.
Pogingen tot redding konden niet baten.
Het lijk is nog niet gevonden.
De 15-jarige G. Broersma uit Leeuwar
den kampeerde met een vriendje te Zuid-
wolde (Dr.). Toen zij in een meertje wilden
gaan zwemmen heeft B. zich te ver ge
waagd en is verdronken.
De ouders van het slachtoffer waren met
vacantie.
9
Ter hoogte van Borgharen is in het
Julianakanaal een bader verdronken.
Ter hoogte van Gronsveld is Woensdag
avond in de Maas te Maastricht verdron
ken de ongeveer 25-jarige v. d. B., wonende
te Maastricht.
9
Te Zwartemeer (Emmen) is het 5-jarig
kind der familie S. te Water geraakt en
verdronken.
EEN ONEERLIJKE COMMISSIONAIR.
Verduistering van ruim f. 8000.
De Haarlemsche politie heeft een een-
en-vijftigjarigen commissionair in effec
ten aangehouden, verdacht van verduis
tering ten nadeele van een zijner cliënten
voor een bedrag van f. 8265. De verdachte
heeft bekend en is aan de Haarlemsche
justitie overgeleverd. Hij heeft het ver-
I duisterde geld ten eigen bate aangewend,
DE „HOLLAND" van
de reederi] Doeksen,
die in de vaart zal
worden genomen op
den dienst Harllngen,
Vlieland, Terschelling.
