Scherts In Schets.
725te Jaargang
VRIJDAG 19 JUNI 1931
No. 21855
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
STADSNIEUWS.
VEREENIGING VOOR ARMENZORG EN WELDADIGHEID.
Het voornaamste Nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIEN
30 Cts. per regel voor advertentlên uit Lelden en plaatsen
waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle
andere advertentiën 35 Cts. per regeL Kleine Advertentlên
uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts.
bij een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van
brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden per 3 maanden f. 2.35, per week f. 0.18
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week 0.18
Franco per post f. 2,35 4- portokosten.
Oit nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
50-JARIG JUBILEUM
VAN DEN HEER J. DE KONING.
DE RIJKSUNIVERSITEITSMANEGE.
Bij de N.V. Lcidsche Broodfabriek.
De heer J. de Koning.
Op feestelijke wijze is hedenmorgen de
heer J. de Koning gehuldigd wegens zijn
50-jarige werkzaamheid bij de N.V. Leid-
sche Broodfabriek als bakkersknecht.
In een complete vergadering van direc
teuren en commissarissen werd hij toege
sproken, eveneens door den burgemeester
rnr. v. d. Sande Bakhuyzen, die zijn ver
diensten op prettige en toepasselijke wijze
schetste en hem namens H.M. de Koningin
de groote bronzen medaille van den Huis
orde van Oranje-Nassau overhandigde.
Tevens werd hij toegesproken door den
president-commissaris, den heer Couvée,
die hem de kleine draagmedaille der Orde
overreikte.
De directeur, de heer Mulder, sprak
eveneens den jubilaris op hartelijke wijze
to~ en schonk hem een enveloppe met
inhoud.
Als oudste van het personeel huldigde
de heer Venetië den heer De Koning, even
als de bedrijfsleider, de heer Korsvagen.
De jubilaris werd door hen verrast met
een prachtige rooktafel en een palm. Velen
bloemstukken en gelukwensehen waren
ingekomen, hetgeen op cTu'ddiike wijze
bewees, hoezeer de jubilaris de achting
geniet van t->Uooze vrienden. Op eigen
verzoek werd hem nog pensioen .erleend,
Ingaande 29 Juni.
De geheele huldiging droeg een spon
taan karakter en is voor den heer De
Koning een schoon besluit geworden van
zijn langdurige en actieve werkzaamheid
bij de Leidsche Broodfabriek.
De heer J. Ebbink 10 jaar directeur.
Ter gelegenheid van het feit, dat het
gisteren 10 jaar geleden was, dat de heer
J. Ebbink werd benoemd tot directeur van
de Rijksuniversiteitsmanege, alhier, vorm
gisteravond een ruiterleest plaats. Vaar
dige handen hadden met bloemen en
kleeden de manege omgetooverd in een
zaal met een tribune pn keurige loges;
terwijl in het midden een hartelijk wel
kom voor den jubilaris was „ingeharkt",
een strijkje zorgde daarenboven voor de
muzikale begeleiding en afwisseling. Tij
dens de pauze werd de heer Ebbink. die
bij het binnentreden hartelijk was toe
gejuicht, toegesproken door den voorzit
ter van het huldigingscomité. Gewezen
v/erd op het goede humeur en het aange
name karakter van den jubilaris en zijn
vaardigheid om met oude en jonge leer
lingen om te gaan. Als blijk van waardee
ring van vele oud-leerlingen en leerlingen
werd den jubileerenden directeur een be
drag onder enveloppe overhandigd om
hiervan bij gelegenheid een of twee paar
den aan te schaffen. Tevens was het
comité er in geslaagd een „Eggink-paar-
denfonds" te stichten waaruit dan het
paardenmateriaal op peil gehouden kan
worden. Getroffen door deze huldiging en
den omvang van het huldeblijk dankte
de heer Ebbink het comité en de genoo-
digden.
Het programma bevatte een niet al te
groote verscheidenheid van nummers,
welke de een vlotter dan de ander
werden uitgevoerd door leden van de ma
nege De bedoeling was, gelijk de heer
Ebbink in zijn openingswoord mededeelde,
het naar voren brengen, van rijkunst en
zonder twijfel is men hierin ten volle ge
slaagd. Reeds 't eerste nummer, dressuur
rijden door een der dames, toonde, dat
met liefde en zachtheid zeer veel bereikt
kan worden. Door vier dames en viel
heeren werden twee carousselnummers ge
reden, waarvan de eerste vooral gericht
was op rijvaardigheid en de tweede op
vertooning in publiek, met dien verstande,
dat de verschillende onderdeden en gan
gen hier met groote snelheid ten uitvoer
werden gebracht en daardoor vanzelf
sprekend iets eenvoudiger waren dan die
van het eerste. Ook de andere nummers
b v. het rijden door twee jeugdige ruiters,
een manoevre a la fiêche gereden donr
vier dames e.a. werden met veel aandacht
door de talrijke genoodigden gevolgd. Ge
lijk gezegd was het een welgeslaagde nro-
paganda-aVond voor de Leidsche r--'ter-
sport.
MEDISCH MILITAIR CONGRES.
Bezoek aan Leiden.
Een aantal leden van het zesde interna
tionaal congres voor militaire geneeskunde
en pharmacie, dat dezer dagen te Den
Haag wordt gehouden, heeft heden een
bezoek gebracht aan onze stad.
Een gedeelte van het gezelschap bezocht
het Pharmaceutisch en Natuurkundig La
boratorium; een andere groep het Acade
misch Ziekenhuis.
De deelnemers aan de eerste excursie
werden te circa 10 uur door prof. dr. L. van
Itailie ontvangen. Na een korte begroe
tingsrede deed prof. .Van Itailie verschil
lende demonstraties op het gebied der
spectroscopie en micro-chemle, waarna
een rondgang door het laboratorium werd
gemaakt.
In het Natuurkundig Laboratorium,
waarheen de deelnemers zich vervolgens
begaven, sprak de adjunct-directeur, dr. C.
A. Crommelin over de beteekenis van het
cryogene laboratorium om daarna een
reeks demonstraties te houden met vloei
bare waterstof.
Tenslotte werd een rondgang door het
gebouw gemaakt.
De deelnemers aan de excursie naar het
Academisch Ziekenhuis werden ontvangen
door de adjunct-directrice, mej. Heideman
en brachten vervolgens onder haar leiding
en die van prof Barge, decaan der facul
teit, een bezoek aan verschillende afdee-
lingen. o.a de kliniek voor interne genees
kunde. de oogheelkundige kl.niek en de
Róntgenafdeeling.
Om 1 uur verzamelden de deelnemers
zich aan de Turfmarkt en maakten een
boottocht over de meren, hun aangeboden
door het gemeentebestuur van Leiden.
De burgemeester, mr. A. van de Sande
Bakhuyzen, maakte dezen tocht mee.
EEN AFZAKKERTJE.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijziging; Y. van der Plas, E. A. Eorger-
straat 16. Katwijk a. Zee. handel in brand
stoffen. Bovengenoemde handelszaak is
omgezet in een vennootschap onder firma
onder den naam: Y. van der Plas Zoon.
Vennot en: Y. van der Plas. Katwijk aan
Zee en A. van der Plas, Kr wijk aan Zee
Naam'.ooze Vennootschap Sioomgistfabr.
en Distilleerderij „De Valk v h. T. H.
Ritman Co., Bratstraat 5 er 7 en Lan-
gegracht 95 en 97, Leider Uittredend
commissaris: C. Bosschieter Amsi dam.
Uittredend commissaris: C van Vliet,
's-Gravenhage.
Opheffing: G. J. Visser. Haarlemmerstr.
151, Leiden, winkel in huish. en luxe-arti
kelen.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd is voor het candidaats-exa-
men Indische taal- en letterkunde de
heer F H. v. Naersen, te Voorburg.
Bevorderd is tot doctor in de rechts
geleerdheid op proefschrift, getiteld:
„Opperbestuur en algemeen bestuur over
Nederlandsch-Indié. Suriname en Cura
cao", de heer H. J. Wytema, te Haarlem.
AUTOTOCHT DER NATUURVRIENDEN
NAAR DE EIFEL- RIJN EN AHRDAL.
Het bestuur der Natuurvrienden groep
L" len heeft den deelnemers aan de
Eifeireis een verrassing bereid.
Zij heeft op haar zomerprogramma o.a.
staan een treinreis naar de noord Eifel,
te houden van 2—5 Aug. Niet alleen dat I
zij er in geslaagd is den tocht van Leiden
uit en thuis nu geheel per auto te doen
maar door een kleine wijziging in haar
oorspronkelijk programma kan zij er zelfs j
nog twee extra autotochten aan verbin- I
den waarvan er een zal gaan door het 1
Rijn- en een door het Ahrdal.
Er zal naar gestreefd worden dat voor
denzelfden prijs te doen maar een kleine
wijziging is mogelijk.
Als bewijs dat het de Natuurvrienden-
groep goed gaat diene, dat het ledental
sinds 1 Januari van 185 tot 225 is ge
stegen.
Foto Bleuzé.
Gistermiddag zijn de deelnemers aan de algemeene vergadering van bovengenoemde vereemging officieel door het ge
meentebestuur in „de Lakenhal" ontvangen. De heeren op de voorste rij zijn v.l.nr. oud-minister J. Th. de Visser, mr. A. van
de Sande Bakhuyzen, T. S. Goslinga, mr. dr. C. B. van Strijen en mr. A. F. L. M, Tepe.
OPENBARE VERGADERING
VRIJZINNIG-DEMOCRATISCHE BOND.
Mr. Oud over Gemeentepolitiek.
Gisteravond was in de Nutszaal een
openbare vergadering belegd door den
Vrijz.-Dem. Bond in verband met de a.s.
gemeenteraadsverkiezing. De bijeenkomst
werd door dr. Horst geopend, die het woord
gaf aan mevr. v. Itailie. welke een korte
inleiding hield bij afwezigheid van prof.
mr. R. Kranenburg. Zij wees er op, dat het
programma der gemeentepolitiek zeker
van groote waarde is en dat de grondslag
der politiek der V.-D. steeds geweest is
evenals in de landspolitiek gelijkmaking
van de ontwikkeüngsvoorwaarden voor
iedereen, dit terwille van het individu,
zoowel als van het algemeen belang.
Daarom hebben de V.-D. immer gestre
den voor' het algemeen mannenkiesrecht,
vervolgens voor het algemeen vrouwen
kiesrecht. Dit in tegenstelling bijv. met de
liberalen in België, die zulks nog niet
aandurven uit vrees daardoor achteruit te
gaan.
Geheel in de lijn van hetzelfde principe
hebben de V.-D. gewerkt voor de ethische
ontwikkeling van Indië (zie mr. Van De
venter l. Het onderwijs moest voor ieder
een zijn (de groote strijder hiervoor was
dr. Bos), voorts ijverden de V.-D. voor een
betere verhouding tusschen werkgever en
werknemer (arbeidscontract van dr.
Drucker). De V.-D. durven voortgaan met
opgeheven hoofd, omdat zij weten, dat
hun beginselen zuiver en waar zijn.
Hierop werd het woord gegeven aan
onzen stadgenoot den heer Vos, die 't een
en ander over zichzelf wenschte mede te
deelen.
Spr. heeft het gemeenteraadslidmaat
schap niet begeerd: er was groote over
redingskracht noodig hem te bewegen zich
te laten plaatsen op de alphabetische lijst.
De meerderheid der leden wenschte hem
evenwel daarop als No. 1 te zien.
Spr. voelt het aanvaarden van het
raadslidmaatschap als zeer verantwoor
delijk en hij acht zich nog niet competent,
alle vraagstukken te beheerschen.
Doch de leden van den Vrijz.-Dem. Eond
zijn verspreid onder alle rangen en stan
den, zoodat hij bij hen te rade kan gaan,
evenals bij de ervaren leden van het be
stuur.
Men moet niet van spr. verwachten dat
hij in den Raad dikwijls en uitvoerig het
woord zal voeren, hetgeen ook niet noo
dig is. Hij wees in dit verband cp het
onlangs behandelde Bewaarsc'.ioolonder-
wijs. Zeer langdurig is over dat onder
werp gesproken, terwij! men het van te
voren reeds over den uitslag eens was. Zoo
iets is, zoo niet onwaardig, dan toch on-
noodig. Spr. zal zich slechts in het debat
mengen, wanneer dit strikt noodzakelijk
is. Er is één hoogst belangrijke zaak, waar
omtrent hij een groote ervaring bezit en
dat is het onderwijs. Hij is gedurende een
veeljarige practijk een rotsvast aanhanger
van het openbaar-, een verwoed tegen
stander van het bijzonder onderwijs ge
worden. Daarom zal hij waar en wanneer
het eerste verdedigen en het z.g. christe
lijk onderwijs bestlijden.
Na een woord van opwekking dankte
snr. hierop voor de welwillende aandacht.
Hierop was het woord aan den heer De
Ren, No. 4 van de candidatenlijst. Ook
deze spr. wenschte geen rede te houden,
doch wilde speciaal eenige Leidsche zaken
bespreken, die zijn bijzondere belangstel
ling hebben. Volgens spr. dienen de ver
keerswegen hier ter stede aanzienlijk ver
beterd te worden, speciaal het doorgaand
verkeer is ellendig slecht. Een goede ver
keersweg van het Noorden naar het Zui
den. van den eenen naar den anderen
kant is broodnoodig. Als tweede punt
noemt spr. het oprichten van speeltuinen
voor de jeugd; het spelen op straat is in
den tegenwoordigen tijd voor de kinderen
levensgevaarlijk. Vervolgens behandelde
spr. de kwestie van den Zondag. Spr. is er
BINNENLAND.
Het Koninklijk bezoek aan Parijs (Bin
nenland, 1ste Blad).
Een anti-dumpingswet bij den Raad van
State in voorbereiding (Binnenland, 1ste
Blad).
Interpellatie-Oud over de Tarwewet.
(Parlementair Overzicht, 3de Blad),
De bankierszaak Van Heel en Co te Goes
heeft liaar betalingen gestaakt en sur
seance van betaling aangevraagd (Laatste
Berichten, 1ste Blad).
Met ingang van 1 October wordt een
wekelijksche vliegdienst tusschen Neder
land en Indië ingesteld. (Laatste Berich
ten, 1ste Blad).
BUITENLAND.
17, 18 cn 19 Juli zullen Mc Donald en
Henderson het Duitsche bezoek beant
woorden. - De Amerik. secretaris van Staat
Simson komt 21 Juli naar Berlijn. (Bui
tenland, lste Blad).
Motie van vei trouwen voor de Belgische
regeering iBuitenland, lste Blad).
Ender legt in Oostenrijk de opdracht
tot kabinetsformatie neer. (Buitenl., lste
Blad).
voor, om, wanneer de morgendiensten zijn
afgeloopen, optochten etc. toe te staan. In
verband -met de volksgezondheid en hy
giëne zou spr. gaarne zien, dat alle krot
bewoners in de gelegenheid gesteld wer
den, geriefelijke arbeiderswoningen te be
wonen. Deze zijn er volgëns spr. nog te
weinig. Als laatste punt noemde hij het
Levendaal, dat dringend gedempt moet
worden. Ook het overleden raadslid de
heer Sijtsma heeft daar steeds op geha
merd. Met de Stadhuiskwestie is men nu
nog even ver als twee jaar geleden. In
dien onmiddellijk na den brand een stem
ming was uitgeschreven, dan zou deze in
het voordeel van het oude stadhuis zijn
uitgevallen. Oud en nieuw door elkander
acht spr. verkeerd. Hij zou willen óf een
stadhuis geheel in ouden stijl, óf een vol
komen modern gebouw op een nieuwe
plaats. Na nog eenige persoonlijke mede-
deelingen, gaf de vAjrzitter het woord aan
mr. Oud, tot behandeling van het onder
werp: „Gemeentepolitiek", in verband met
de V.-D. beginselen, die in iedere stad de
zelfde zijn. Het is goed zich rekenschap te
geven van het democratisch beginsel, om
dat dit juist nu aan veel aanvallen bloot
staat. De V.-D. partij heeft gestreden
voor het algemeen kiesrecht in den ruim-
sten zin van het woord. In 1917 diende mr.
Merchant het initiatiefvoorstel voor het
vrouwenkiesrecht in. waardoor de volle
dige doorvoering der democratie kon
plaats vinden. Ook nu bevindt men zich
in een ernstige, economische inzinking.
De toestanden van vóór den oorlog ver
schillen hemelsbreed van die van tegen
woordig. Er wordt nu gezegd, dat de de
mocratie fiasco geleden heeft, doch dit
acht spr. onbillijk. Zie bijv. naar Rusland
(bolsjewisme), Italië (fascisme), dank zij
de dictatuur hebben daar de minderheden
het heft in handen.
Spr. trekt vergelijkingen tusschen vroe
ger en nu en vraagt zich af, of het in
dertijd in niet-democratische tijden zoo
veel beter was.
Thorbecke heeft reeds gezegd, dat de
politieke belangstelling gewekt moest wor
den voor de burgerij in het algemeen.
Vóórdien bezat slechts een uiterst klein
getal menschen stemrecht.
Spr. acht het juist, dat tegenwoordig een
ieder de handelingen van de gekozenen
in den Raad kan beoordeelen en dat ge
broken werd met de methode, waarbij een
lid van den Raad (uit het „puikje" van de
burgerij i voor het leven werd gekozen.
Thorbecke heeft met alle kracht de nood
zakelijkheid betoogd van openbare behan
deling in de gemeenteraden, want de dis
cussies waren in de geheime zittingen tot
een zeer laag peil gedaald.
Op de grondslagen van Thorbecke is
later voortgebouwd; de trapsgewijze ont
wikkeling van het algemeen stemrecht is
tenslotte gekomen.
Spr behandelde hierop de scheidings
lijn tusschen de sociaal-democraten en de
vrijz.-democraten. De V.-D. zien niet
slechts twee klassen kapitalisten en
arbeiders met den daaruit voortvloeien-
den klassenstrijd en de pogingen vernieti
ging van het kapitalisme. Èr zijn integen
deel oneindig veel meer klassen, groepen,
die geleidelijk in elkander overvloeien
(ambtenaren, middenstand, onderwijzers
etc.) M»n kan de maatschappij niet ver
deden uitsluitend in werkgevers en loon
arbeiders. die vijandig tegenover elkaar
meten staan. Er zijn wel belangentegen
stellingen. maar er is nog veel meer be-
langen-gemeenschap. zoowel voor den ka
pitalist als den werknemer. Vooral in dezen
crisistijd ondervindt men dat in sterke
mate. Wanneer het bedrijfsleven niet flo
reert. dan is zulks nadeelig voor beide
are ••"•n en ook in socialistische groepen
begint zulks door te dringen (akkërbouw-
weti. De socialistische practiik moet wel
anders zijn, dan de theorie. De socialisti
sche partij is steeds oppositiegroep en alle