Wien, du Stadt
der Lieder
De Zoon der Goden
I
1|gp-
N.V. v.h. DE VRIES STEVENS
RICHARD BARTHELMESS
Telefoniste
Wien, du Stadt der Lieder
Wij verwachten Charley Chaplin in CITY LIGHTS
I
m
s
Voor Uw VEROUDERD RADIO-APPARAAT
BREESTRAAT 24 - LEIDEN
AANBESTEDING
ADRES VOOR
UIT RUSLAND.
VARIA.
HOOFDAGENTSCHAP N.S.F. ,983
Adverteert in het „Leidsch Dagblad"
C. H. DE JONG
molotow en lenin.
(Nadruk verboden).
O, den Westerling, die uit den aard der
over de Russische toestanden moet
■jLftn naar de schaarsche en moeilijk
Irontroleeren berichten in zijn blad.
alt bet den in<^rult als zou het regime
|r Rusland, sinds de komst van de bols-
mM vrijwel ongewijzigd gebleven zijn.
I' Lr-pnd Engelsch Doliticus zei zelfs
bekend Engelsch politicus zei zelfs
jat de sovjet-regeering de eenige re-
Tinne in Europa is, die in den loop van
«irrilni re/1 ie> nrnKlIN«r.
11 jaar
,n6 evenals vele andere (o.a. evenals
l i'vaak verkondigde meening over de
l:„;|viteit" van de Russische massa), is
lïist Het sovjet-regime heeft in de 13
■T-i van zijn bestaan verschillende pha-
K doorgemaakt, die in elk ander land
IXen denkbaar zouden zijn bij een totale
Rendering van de partijverhoudingen. In
'l.jt-Rusland zijn vele dier veranderin-
,'door dezelfde menschen verricht, die
aan hun macht vastklampen en be-
t zijn heel wat overboord te werpen als
tjticli maar staande kunnen houden. Het
fvoldoende een parallel te trekken tus-
Ln het regime van het militaire com-
hnisme de NEP en het tegenwoordige re-
af om dit duidelijk in te zien. Gedeel-
jji is deze revolutie doorgemaakt onder
leiding van dezelfde personen, maar
[hts voor een klein gedeelte. Van de
judanten van Lenin, de mannen die
gn geholpen hadden zich meester te
■iten van de macht, hééft niemand zijn
[irhtspositie kunnen behouden, behalve
jjin dan. die echter toen een onderge-
jukte rol had gespeeld. De plaats van
oude garde door nieuwe menschen is
ïidiied zonder terechtstellingen. Het erg-
i »at den ouden machthebbers is over
zien, is verbanning naar het buitenland
Ifrotzky of naar afgelegen streken in
Tyland (Rakowsky e.a.i Daardoor mist
flelle strijd om de macht, die te Moskou
jedt, het dramatische karakter van den
jjd om de macht in Frankrijk tijdens
jtRevolutie.
pt laatste verschuivingen onder de
ichthebbers ln het gremlin hebben een
■n naar voren geschoven, die in het
Eisten volkomen onbekend is, n.l. Molotow
teriabin). Molotow heeft den zwakken
ïjiow opgevolgd als voorzitter van den
bid van volkscommissarissen, d.w.z als
«ld van de regeering van de Sovjet
fat. Dat is een zeer merkwaardig man,
it. indien de voorteekenen niet bedriegen
de toekomst een groote rol zal spelen,
blotow ls een kind van het volk en daar-
tr onderscheidt hij zich in hooge mate
t de oude garde, grootendeels menschen
i de hoogere maatschappelijke kringen
Itnin was edelman, Trotzky is een zoon
|üi een rijken man, Krasin behoorde tot
r hooggeplaatste kringen van het land
ul Hij heeft in zijn kinderjaren veel
kende doorstaan, hij kent het harde
|un van het volk, kan over het zwoegen,
hongerlijden der massa meespreken,
maakt hem bij die massa populair.
Daarbij is hij een man met een sterken
wil, hetgeen de massa imponeert. Naast
deze goede eigenschappen heeft hij echter
vele slechts, die funeste gevolgen kunnen
hebben. Hij is in hoogste mate amboreel,
uiterst primitief in zijn gevoelens, mist
elke werkelijke beschaving, is onverdraag
zaam. sluw. Voor het eerst staat dus naast
Stalin een man, die in vele opzichten zijn
evenknie is. Het heeft er allen schijn van,
dat deze twee mannen vroeger of later
met elkaar slaags zullen raken om de
macht.
Molotow heeft zijn ambt aanvaard na
een langdurig bestuur van den zwakkeling
Rykow, toen dat ambt vrijwel zijn geheele
beieekenis verloren had Molotow wil zich
echter niet tevreden stellen met de onder
geschikte rol, die Rykow gespeeld had, hij
wil inderdaad hoofd van de regeering zijn.
Hij trof daarom een rij maatregelen, die
de positie en het aanzien van het ambt
moest opvoeren.
Een van de eigenaardigheden van het
sovjet-regime is de angst van de ambte
naren, zelfs van de allerhoogsten, iets op
eigen risico te doen. De toestand doet
eenigszins denken aan dien in sommige
legers, wanneer iedereen er naar streeft
„gedekt te zijn" door een bevel van een
hooger geplaatsten, die op zijn beurt ook
..gedekt" wil zijn. Wip tijdens den oorlog
gemobiliseerd was, weet tot welk gevolgen
dat leidt. Er ontstaat een lawine van pa
perassen. die ten slotte elk overzicht be
moeilijkt, Het is in Sovjet-Rusland al zoo
ver gekomen, dat zelfs volkscommissaris
sen bevreesd zijn iets op eigen verant
woording te doen en er de voorkeur aan
geven, zich achter een hooger geplaatste
instelling of, indien dat niet gaat. achter
een groep, al is het hun eigen college, te
verschuilen. Dat heeft geleid tot een op
stopping in alle departementen; zelfs de
belangrijkste staatszaken reizen uit het
eene bureau naar het andere, uit een de
partement naar het andere, maanden-,
soms jarenlang. Er is geen schuldige, om
dat iedereen gedekt is.
Deze toestand bestond reeds ten tijde
van Lenin, die vergeefs getracht had de
lawine van paperassen te bezweren door
naast den gewonen raad van volkscom
missarissen een tweeden te scheppen om
de regeering op deze wijze van het ge
weldige aantal onbelangrijke dingen te
ontlasten Na den dood van Lenin werd
getracht op een andere wijze uitkomst te
zoeken, oa. door aan de departementen
meer bevoegdheden te verschaffen, maar
eveneens zonder eenig suqces.
Molotow besloot tot krasse maatregelen
over te gaan. Hij heeft de commissie, in
gesteld door Lenin, afgeschaft. Voortaan
moet elk departement zelf besluiten ne
men op zijn gebied en mag de zaken niet
meer bij den raad der volkscommissarissen
indienen. De verantwoordelijkheid van de
chefs van de verschillende departementen
is nu veel grooter geworden; zij mogen
zich niet meer achter hun college ver
schuilen, zij hebben meer volmachten ge
kregen en dragen meer verantwoordelijk
heid. Dat heeft in zooverre verbetering
gebracht, dat de regeering ontlast
ls geworden van veel onbetec- i
kenende zaken, die vroeger veel tijd in
beslag namen. Hoelang dit zal duren, is
niet met zekerheid te zeggen. Onder de
sovjet-toestanden is het zeer waarschijn
lijk, dat na eenigen tijd de vroegere wan
toestand weer terugkeert: het risico voor
de chefs der departementen is te groot.
Een tweede maatregel van Molotow, die
zijn positie moet versterken, is de instel
ling van de z.g. „commissie vajj uitvoe
ring."
Tot nu toe was de toestand zoo, dat
Stalin, die het apparaat npn de communis
tische partij tot zijn beschikking heeft, op
de hoogte was van alles wat er in het land
en in het regeeringsapparaat gebeurde
(men vergete niet, dat de communistische
partij in Rusland de feitelijke heerscheres
is, dat alle verantwoordelijke ambtenaren
lid van die partij moeten zijn, dat de
plaatselijke cellen de rijksambtenaren
controleeren enz.), terwijl het nominale
hoofd van de regeering in het duister
tastte. Dat was een der oorzaken van de
machteloosheid van Rykow. De „commissie
van uitvoeringstelt nu Molotow in staat
het sovjet-apparaat te leeren kennen, op
de hoogte te zijn van alles wat er onder
de ambtenaren van alle rangen gaande is.
Tot hoofd van deze commissie is een zekere
Andrejew benoemd, die tegelijkertijd voor
zitter van de centrale controle-commissie
van de bolsjewistische partij is (deze com
missie houdt toezicht op het doen en laten
van alle bolsjewiki en kan ieder lid van de
partij uit zijn ambt ontstaan. Indien hij
iets doet, dat de commissie afkeurens
waardig acht.) Andrejew is de rechter
hand van Molotow en zoodoende heeft
deze laatste een informatiebron, die met
die van Stalin kan wedijveren. Hij kan nu
de menschen in zijn greep houden, overal
zijn partijgangers plaatsen en het appa
raat geleidelijk in zijn handen coneen-
treeren. Het is dan ook Molotow gelukt
de beteekenls van zijn ambt aanzienlijk
op te voeren.
Wie echter gedacht had. dat de benoe
ming van Molotow tot hoofd van de regee
ring aan het „sovjet-apparaat" (d.w.z.
aan het regeeringsapparaat) een over
wicht zou geven boven het party-apparaat
heef zich vergist. Ook nu behoort de
macht feitelijk aan het Politbureau, de
belangrykste instelling van de bolsjewis
tische party. Indien Molotow dus werkelijk
de macht in handen wil nemen, moet hij
zich meester maken van de plaats van
Stalin, den tegenwoordigen dictator, in
Politbureau en in de party.
De tegenwoordige toestand is als volgt:
Stalin is de onbeperkte heerscher van het
land en bezit meer macht dan de laatste
tsaren ooit hadden bezeten, al vervult hij
officieel geen enkele werkelijk belangrijke
functie. Wel is de positie van den dictator
eenigszins zwakker geworden nu aan het
hoofd van den raad der volkscommissaris
sen een man als Molotow staat, die zelf
naar de heerschappij streeft, maar Molo
tow is verplicht zich te schikken naar de
bevelen van het politiebureau, dus naar
de bevelen van Stalin. Het Politiebureau
(d.w.z. Stalinstelt de hoofdlijnen van de
politiek vast, zyn bevelen moeten onvoor-
waardeiyk uitgevoerd worden. Bijzonder
groot is de belangstelling van het Politie-
I bureau voor de buitenlandsche politiek
van de Sovjet-Unie: alle maatregelen van
het volkscommissariaat van buitenland
sche zaken worden besproken door het
Politiebureau. Hetzelfde geldt ook voor de
G.POe. Op deze wyze zijn twee departe
menten geheel aan de macht van het
officieele hoofd der regeering onttrokken.
Tot in zekere mate is dit bovendien het
geval met het departement van oorlog. In
de overige departementen ls Molotow
oppermachtig en geeft hij de algemeene
leiding. Behalve de leiding van de alge
meene politiek moet Molotow toezicht
houden op de voorbereiding van allerlei
maatregelen en wetten, die daarna door
hem ingediend worden bij de speciale
commissie van het Politiebureau, be
staande uit Stalin, Molotow en een paar
andere personen. Op deze wijze is het al
weer Stalin, die per slot van rekening over
alles beschikt, omdat hij het Politbureau
beheerscht, voorzitter van de commissie
is en er de meerderheid van stemmen
bezit.
Uiterlijk zyn Stalin en Molotow goede
vrienden. Molotow doet zelfs al het moge
lijke om Stalin tot onbetwisten ideoloog
van de party te maken, maar daarnaast
versterkt hij telkens weer zyn eigen posi
tie en omringt zich met personen, op wier
trouw hy meent te kunnen rekenen. Even
als Lenin, dien hij in alles tracht na te
volgen, minacht hij de meeste medewer
kers. Hij kent hen allen door en door, weet
van ieder hunner meer dan zij vermoeden
(deze wetenschap put hij uit de geheime
archieven en de rapporten van zijn agen
ten) en kan velen hunner dwingen hem
te gehoorzamen, zelfs wanneer zij het niet
willen. Dat alles maakt hem tot een ge-
I duchten tegenstander van Stalin. Deze
laatste weet dat natuurlijk. Nu Molotow
met behulp van Andrejew vasten voet
1 wist te krijgen in het partij-apparaat, zag
i Stalin zich gedwongen een officieele be
trekking in het sovjet-apparaat aan te
nemen om op deze wijze zijn tegenstander
voortdurend in het oog te kunnen houden
en zyn eventueele zetten bijtijds te kunnen
i pareeren.
Dr. BORIS RAPTSCHINSKY.
OUDEJAARSAVOND-BIJGELOOF.
In verschillende streken kent het volks
geloof nog een bijzondere „kracht" toe aan
den Oudejaarsdag. In Hessen b.v. eet men
dien dag witte kool om „zeker" te zyn in
het volgende jaar altijd geld op zak te
hebben; en wie met gewoon geld niet te
vreden is, maa.r op goud gesteld is, die
dient zijn maal op Oudejaarsdag met wor
telen te doen. Wie 't niet gelooft, moet er
de proef maar eens mee nemen.
Er zyn ook menschen, die iets beters
verlangen dan geld en goed, die streven
naar werkchjk geluk. Welnu, de eenvou
dige menschen in Brandenburg zullen hun
den raad geven, het jaar te besluiten met
haring en gierstpap. Misschien vindt deze
of gene dat nu niet zulk een bijzonder
aanlokkelyk gerecht, hy bedenke, dat men
voor 't geluk ook wat over moet hebben.
De haring kan bovendien het nageslacht
1 nog ten goede komen, want als men het
„zieltje" van den haring tegen het plafond
werpt en het daar biyft zitten, dan komt
daar een gezadeld paard uit te voorschijn,
maar eerst over honderd jaar. Men be-
leeft het dan zelf wel niet, maar 't moet
I toch een voldoening zyn, dat men op zoo'n
j goedkoope wijze zijn nazaten aan een
i rijpaard kan helpen.
Ook de haringkop mag niet veronacht
zaamd worden, want wie hem goed fynge-
i sneden aan het vee voorzet, zal zien, dat
opeens al het vee kerngezond is en 't ook
blijft, natuurlijk verondersteld, dat zoo'n
j koe van haring houdt of zelf een beetje
I geloot heeft in het trucje. BUjft er van
die gierstpap wat over, dan doet men goed
dit restje aan de kippen te geven; die
I leggen er doodgewoon „schrikbarend" van.
i Dat men om gezond te blyven op Syl-
I vesteravond Zaterdagavond moet houden,
j ook al is het geen Zaterdag, is een zeer
verbreid geloof; maar er zijn weer anderen
I die beweren, dat het hoogst verderfeiyk
j is Zoo blijkt alweer, dat het moeiiyk is
i eiken goeden raad op te volgen, want doen
en niet-doen gaan slecht samen.
En als de klok twaalf uur slaat, dan
dient men vooral niet met leege glazen te
klinken; dat is niet alleen onbetamelyk,
maar ook gevaarlyk. Nu behoort het klin-
ken met leege glazen gelukkig niet tot de
gewoonte van hen, die drinkende den
overgang van oud en nieuw vieren, zoodat
i wij ons op dit punt niet al te ongerust
i maken. Maar 't is niet hetzelfde wat er
1 in de glazen is. Champagne en Rynwyn
zouden we in elk geval ontraden, want
rood ls de kleur van het bloed, van de
kracht, van energie en van werkzaamheid
en wie dus in 't nieuwe jaar vooruit wil
i komen, dient met rooden wijn te klinken
als hij klinkt.
Met al dat klinken bestaat er gevaar,
dat men wat abnormaal wordt en te bed
I gaat liggen, zonder eerst te onderzoeken
I of men wel goed ligt. Daarom, als zoo
I iemand eer. stukje van zijn volle bewust
zijn heeft teruggevonden en merkt, dat hy
met het gezicht naar den wand gekeerd
ligt, is het hem geraden, zich met een
vaartje om te keeren, want licht behoort
overal bü en zonneschijn kan niemand
missen.
Over den zonneschyn gesproken, als op
Nieuwjaarsdag om 12 uur de zon schynt,
kunt ge erop rekenen, dat het een goed
i vruchtenjaar wordt.
Meisjes zyn wel eens nieuwsgierig en er
I zijn er, zegt men die geheel vervuld zijn
van den wensch om in het komende jaar
te trouwen. Nu is er een heel eenvoudig
middel on; te weten te komen, of dat het
geval zal zijn; zoo'n iongedochter be
hoeft maar om middernacht tusschen 31
December en 1 Januari driemaal aan het
kippenhok te kloppen, als dan de haan
begirt te kraaien, kan de trouwlustige
gerust zyn en alvast voor den uitzet gaan
zorgen, maar kakelt een kip op dat klop
pen, vracht dan nog maar een poosje. Hoe
dat nu gaan moet. als men geen kippen
hok heeft, kunnen wij niet zeggen en wij
zitten ook wel wat met het geval, dat kip
en haan beide of geen van belde op dat
kloppen reageeren.
rianon Theater
LEIDEN'S TOONAANGEVENDE CINEMA vertoont vanaf
Vrijdag 12 Juni DE GROOTE DUITSCHE KLUCHT
In de Hoofdrollen: CHARLOTTE ANDER, MAX HANSEN,
SIEGFRIED ARNO, MAX EHRLICH.
Vroolljke Weensche cabaret-, tuin- en café-scènes! Melodieuse muziek!
Wie kent niet het populaire liedje: „Ich hab kein Auto, Ich hab kein
Rittergut!" Een serie kostelijke grappen en vroolijke gebeurtenissen uit
het leven van een origineele Weensche burgerfamilie, die meent de 100.000
getrokken te hebben. - Heerlijke Weener Muziek, bekende Schlager-liedjes!
VOOR DE PAUZE:
IN
(SON OF THE GODS)
DE GROOTE GELUIDSFILM VAN WARNER BROS.
Plaatsbespreken dringend aanbevolen dag. v. 11—3 u. - Tel. 2375
AUTO- EN RIJWIELSTALLING ACHTER HET THEATER.
Zaterdag- en Woensdagmiddag^ Kinder- en Familievoorstelling
ALS HOOFDFILM:
Hedenavond voor het laatst: 4103a
GLORIA SWANSON in DE ZONDARES.
HARRY LIEDTKE in DE MODE-KONINGIN.
ai
Ui
tfi
tfi
ifi
9j
K
ffi
tfi
bfi
bfi
bfi
bfi
.K
bfi
hfi
bfi
bfi
bR
gedurende de maanden 1UNI en JULI bij aankoop van een
N. S. F. 4 HET IDEALE ONTVANGAPPARAAT
Voor directe indiensttreding
gevraagd een beschaafde,
welbespraakte DAME. Vast
salaris en provisie. Aanmel
ding Vrydag 12 en 4—6 uur
Korevaarstraat(7. 1939
VAN FOURAGE
Op Woensdag 17 Juni e.k„
des middags te twaalf uur
zal door den CL van het 6e
Regt. Veld Art. op zyn bureau
in de Doelenkazernc te Leiden
in het openbaar worden
aanbesteed:
De levering van hooi,
stroo en turfstrooisel,
benoodigd voor de paar
den van genoemd regi
ment over het tijdvak
1 Aug. t.m. 31 Oct. 1931.
Er kunnen ten hoogste 200
balen turfstrooisel tegelyk
worden geleverd. Op de in-
schryvingsbiljetten te ver-
meidén of de aanbieding
betreft turfstrooisel al dan
niet van Ned. grondstoffen
in Ned. fabrieken vervaar
digd. 7943
Nadere Inlichtingen kun
nen worden verkregen bij den
Adm. 6e R. V. A. Doelen
kazerne.
Laat de Kok
van Zwanenberg
J bewijzen hoe
heerlijk volmaakt be
reide Lunchham kan
zijn. Vraagt niet
zonder meer Lunch
ham Vraagt
Zwanenberg's
Lunchham
Spreiaal bereid door
7WANFNKFRG
I
7959
WATERLAARZEN
WERKSCHOENEN
KLOMPSCHOENEN
MUILEN
Laarzen, 31—34 1.50
Damespantoffels 0.50
Heerenpantoffels 1.50
Box Rygbottlnes 4.50
Heeren Rygschoenen 4.25
NIEUWSTRAAT no. 28
6607
ROODE
PORT
"|20
HOOFDDEPOT LEIDEN
Haarlemmorstr. 73a, Tel. 178
Oogstgoeit, H. KRANENBURG
de Kempenaerstr. 23, Tol. 413
7949
3—2
