ASINOII CITY-THEATER
IE KONING DER
MISDADIGERS
ilEFÖr§ MANOEUVRES
DE VERLOREN ZEPPELIN J
S.O.S. S.O.S. S.O.S.
CITY-NIEUWS
Kinderwagens
GOEDKOOPE RIJWIELHANDEL
[VOORSTELLINGEN VAN 4-7,8-11
PRIMA VERKOOPSTER
Première voor Nederland
Pinks'er Aanbieding
C. KANBlfcR
LAND- EN TUINBOUW.
VISSPHEïïU-BERiCHTEN.
EXTRA SIGAREN-AANBIEDING "Wl
'ML
HAARLEMMERSTRAAT 52 TELEFOQN 1483
EEN FILM DIE EEN IEDER MOET ZIEN
Maandag 2den Pinksterdag Doorloopende Voorstelling
Adverteert in het Leidsch Dagblad
J. DF GROOT
jjÉ IN ONS MIDDEN^
DE WERKING VAN DE
BEIOSREfiELING VOOR DELI
j heel veel moeite gekost aan de
I,, is jaar tellende tabaksteelt op
Emmer" in Deli een arbeldsrege-
I ".ven 'le koelie-ordonnantie van
1,1°haar stralbepalingen tegen over-
1 %n Inbreuk. Toen zij er eenmaal
ktc aj .voldoening bij de onder-
Yen wat meer ZEgt, bij'het gemeen-
bc-sluur. De resident noemde haar
ren van die gelukkige grepen uit
Ljuk waarbij naar behooren is i
z gebouden met de bestaande toe- I
Sender dat men zich ai te zeer
j-'ten beheerschen door min of meer
IJlende beginselen. Zoowel de be-
in» als het gehalte der werklieden
ïd'e bii den dag." En rnr T H der
[|j dié voor de Indische regeering
Kjwezen in de buitengewesten
Eregeld, uitte tien jaar later den
i dat de koelie-ordonnantie van
slle buitengewesten, ja ook op
H «orden ingevoerd. In de buiten-
Ei |s dat ook achtereenvolgens ge-
IfjDiieer de opening van onder
lat het vereischte. De mate van net
Ijfi regeling zoowel voor arbeiders
Vjemers zou intusschen worden
[door de stiptheid van naleving.
|rün in de wereld helaas geen rege-
(jgtan de naleving is verzekerd
KJsjcht Welnu, er was te dien
Is' ie weinig toezicht. Arbeids-
,'iou men in Deli niet kennen
i Tol dien tijd moesten de ge-
ambtenaren van tijd tot tijd de
sgen bezoeken en nagaan of
jen uitkeering van loon wel in
O een toezicht dat de regeer ing
ttseh had gedacht, 'ater maan-
fjiaar dat uit hoofde van het
Ijiial ambtenaren dikwijls achter
af, De gewestelijke bestuurders
jjde gedraging van de onderne-
L degelijk hun voorname werk en
{regelingen en voorschriften van
BB getuigen van hun voortdurende
[gbeialinrr en berekening van loon,
gr-r.verzorging van zieken enz.,
i onderwerpen van zendbrieven
denten. Bovendien kwam in 1889
(Se koelie-ordonnantie uit, waarin
stillen met de vorige uitsluitend
were van de arbeiders jvaren. Zij
len voortaan geen verlofpas van
leerderopde vrije dagen; emigran-
ïlndie zelf behoefden niet, gelijk
E China en elders, te contracteeren
Ehten als vrije arbeiders werken. I
i invloed van de critiek in Neaer-
minder juist dan onwelwillend
ik, werd gelet op het dobbelen,
,i de onderneming gelegenheid
Leven Men weet dat de Oosterling
Ibbelen nog hartstochtelijker mint
{westerling en dat het kansspel bij
feedingen algemeener is dan ten
J De ondernemer zag weinig heil in
Pelarij, omdat het veelal nachtwerk
i de koelie vooral na verliezen
onverschillig was en voor zijn
towel als voor zijn opzichters een
lastig man werd. Verbieden het spel? Maar
dan moet men het verbod ook kunnen
handhaven en waar was de politie, die
toezicht kon houden? Derhalve was net
juist, dat men op bepaalde dagen gelegen
heid gaf in de speelloocls d.i. de recreatie
zaal der koelies, tot dobbelen. Daar was
althans eenig toezicht mogelijk Dat is één
voorbeeld van de groote kans, dat een
beoordeelaar, die niet geheel is ingewijd,
naar den schijn rekent en zegt, dat de
ondernemer gelegenheid geeft tot dobbe
len en daardoor den koelie helpt op den
slechten weg. Men moest eens weten hoe
fnuikend het is, wanneer zulke menschen
.de heimelijke gelegenheid zoeken. Voorts
vormen de arbeiders op een onderneming
geen internaat van kostschooljongens en
-meisjes, aan wie de leider spelen kan
ontzeggen en gebieden. In het laatste tien
tal iarer, van de vorige eeuw kwamen wel
klachten naar voren over mishandeling
door do assistenten en vooral door de tan-
dils en mandoers (de Chineesche en Ja-
vaansche opzichters'. Men diene in acht
te nemen, dat het toezicht schaarsch was,
dat bovendien alle personeel zeer wisselde,
d.w.z; de beheerders, de assistenten, de
bestuursambtenaren, de koelies. De in
zichten bleven niet dezelfde, de gebruiken
en voorschriften verflauwden m de aan
dacht van wie ze moester! hanteeren. Het
.eigen rechter" zijn was de vlugste oplos
sing en. wanneer de tabak slechte
uitkomsten gaf. was het voor sommige
beheerders zaak uiterst goedkoop te wer
ken en in de beoordeeling van het werk
der koelies zuinig te worden. De klap en
bekorting op loon waren misbruik gewor
den en de regeering wenschte te weten
welken omvang het, misbruik had Zij zond
den ambtenaar voor Chineesche zaken
Hoetmk ten onderzoek Maar vóór het
verslag er van kon verschijnen, had de
Indische Bond zich over de toestanden
uitgesproken bij monde van Van Kol en
den advocaat te Medan Van den Brand,
volgens wier voorstelling de winsten der
tabak voortsproten uit slavernij en uit-
zuigerij „De Millioenen van Deli", aldus
de titel van Van der Brand's eerste vlug
schrift De indruk, dat er in Deli een
Nederlandsch schandaal werd opgevoerd,
moest bij velen wel postvatten. Maar m de
Tweede Kamer sprak minister Idenburg
er met groote bedaardheid over en zegde
slechts toe. dat. hij den gouverneur-gene-
raad zou verzoeken een onderzoek te laten
doen naar de klachten in de gerucht
makende brochure. Toen is in 1903 het
onderzoek van den officier van justitie te
Batavia Rhemrev gevolgd, in opdracht
administratief in werkelijkheid admi-
nistratief-justilieel. De uitslag van het
justitieel» is geheim gebleven ondanks
herhaalde vragen in de Kamer om open
baring. De minister wilde alleen een korte
samenvatting meedeelen, maar 't verslag-
Hoetink werd geheel ter lezing gegeven.
En als wij daarvan kennis nemen, kunnen
wij ons verheugen, dat er in de kolonie
geen schandaaltoestand, was. terwijl de
verkeerdheden noch algemeen noch mate
loos waren.
Het voorname gevoig was de instelling
van een arbeidsinspectie in 1904 en daar
mee werd een nieuw tijdperk in de land
bouwnijverheid op de buitengewesten in
geluid. Bij elk bezoek van een arbeids
inspecteur de ondernemingen, waar wel
eens ongerechtigheden werden opgemerkt,
zijn steeds het meest bezocht hadden
de koelies gelegenheid hun klachten lp te
brengen, terwijl huisvesting, watervoor
ziening on loonboeken werden onderzocht
In een kwart-eeuw is er van de arbeids
inspectie veel goeds uitgegaan, al waren
hok haar inzichten niet steeds de juiste
Uit dc wrijving van meeningen en opvat
tingen omtrent de practijk van 't werken
met inheemsche en uitheemsche arbei
ders-met-contract is tenslotte wel de
goede manier geboren. Hoewel de koelie
ordonnantie na 1889 nog werd gewijzigd,
is toch wel gebleken dat een regeling
onmisbaar is en dat. in die regeling enkele
bepalingen noodig zijn. waardoor over
treding en inbreuk strafbaar is, een
poenale sanctie In Indië zeil zijn de
stemmen lot opheffing van die bepalingen,
nooit talrijk geweest, daarbuiten, met,
name in de Staten-Generaal. werden ze
geregeld vernomen, zij het ook meeren-
deels van één bepaalde zijde. Zij, die door
en door bekend zijn met 't ondernemings-
werk. hebben altijd de overtuiging gehad,
dat zulke bepalingen niet te missen zijn.
al kan de toepassing beperkt blijven De
koelie moet, weten, dat zijn overtreding en
inbreuk achterhaalbaar zijn De toestan
den zijn zeer verbeterd en ower het. geheel
niet slechter dan op Java. waai men nooit
met contractanten werkte en waar tot
voor zeer kort geen arbeidsinspectie be
stond. Daar konden de arbeiders elk
oogenblik het werk neerleggen en de
onderneming verlaten De toestanden-op
ondernemingen hangen vooi een be
langrijk deel al van een aangelegenheid,
die hier nog niet ter sprake kwam en
waarover een volgenden keer zal worden
gehandeld, het is de herkomst en het.
gehalte van den arbeider, wiens emigratie
men bevordert en de wiize. .waarop die
emigratie tot stand komt
DENGAN HORMAT.
Losse nummers van ons Blad zijn
behalve aan ons bureau
ook verkrijgbaar bii de
Firma A. HILLEN Stationsweg,
Firma A. T. H WIITENBURG,
Haarlemmerstraat 2
W. G. T- VERBURG Sigarenhandel,
Heerenstraat 2
Fa. A. SOMERWIL Azn. Hoogew. 24
A. M. VAN ZWICHT,
en bii
JOH. HOGERVORST Haarl.str. 128
en des Zaterdags bii
A. H. v d. VOORFN H. Rijndijk 74
Kiosk Prinsessekade.
PLUIMVEE.
KEUS GENOEG!
De tijd is voorbij dat men liet noudeis
vau Krielen, absoluut beschouwde als
luxe. als kinder- of vrouwenwerk. Sedert
van de meeste groote rassen ook dwerg-
vormen bestaan en daarmee het bewijs
geleverd is, dat krielenfok en krielenhou-
den een belangrijke rol zijn gaan spelen
in dc pluimvee-teelt, hebben velen meer
hun aandacht gevestigd op deze dwergen
in de hoenderwereld
Een stukje grond moet al bijzonder
slecht gelegen zijn en buitengewoon klein
van oppervlak als er geen plaatsje te vin
den is voor een toompje van die levendige,
fraaie en tevens nuttige diertjes. Op een
kleine ruimte kan men ook wel een vo
lière met duiven bevolken, maar daarbij
krijgt men de bezwaren van het uitvliegen,
dat voor de naaste buren en omwonenden
vaal: last kan veroorzaken. Ook liet voort
durend opgesloten houden js voor de
duif een marteling, die elk rechtgeaard
dierenvriend hinderlijk is.
Daarentegen laat een stelletje Krielkip
jes zicli heel goed opgesloten houden, om
dat. zij er uit hun aard en natuur op zijn
aangewezen.
Wijl men in dg laatste jaren zooveel
aandacht is gaan schenken aan den fok
van Krielhoenders, heef! men ook van de
hennetjes een veel ruimer leg verkregen,
i vergeleken bij de uitkomsten van vroeger
jaren De voorbeelden zijn voor het grij
pen dat Krieltjes van goeden stam het
tot. ver over de honderd eitjes per leg-
jaar brachten Ja. als men het gezamenlijk
gewicht der gelegde eitjes het kleine
voeder-rantsoen de weinige ingenomen
ruimte met dat alles van groote hoen
ders aaat vergelijken, winnen vele Krie
len liet royaal. Het schoonhouden en de
verdere verzorging van deze kleine dieren
vraagt heel wat minder werk en kan door
een dame of kind wel verricht worden,
zooals dan ook in het buitenland, ,-peciaal
111 Japan, het houden van Krielen in bijna
elk huis voorkomt. Vooral het onverstoor
baar taai geduld van deze bewoners van
het land der Rijzende Zon heeft wonder-
fijne Chabot's geleverd in verschillende
kleuren en vedervormen. ware wonderen
van fokkerstalent.
Toch waren Krielhoenders ook in ons
land reeds in oude tijden gewild, het
geen blijkt uit de schilderstukken van de
Ouri-Hollandsche meesters, waarop ze
tusschen de groote hoenders en ander
pluimvee staan afgebeeld door vaardige
hand.
Het gezond verstand' zegt ons echter, dat
hoewel ze geringe eischen stellen, men
toch meer plezier en genot ervan heeft
als ze oordeelkundig gehouden worden in
een beslist geheel afgedekte, niet te laag
gebouwde ren met afzonderlijk slaap
hokje.
Bij aanschaffing ook hier weer de
vraag: welk ras?
Als men weet dat er bijv. in het vraag
programma van Avicultura's tentoonstel
ling wel 24 rassen genoemd worden, weet
men ook tegelijkertijd dat de keuze niet
gemakkelijk kan zijn, juist om de talrijk
heid der rassen
Wij zouden ecliter alle kaalbeemge ras
sen de voorkeur geven, daar de ervaring
leerde dat voetbevedering extra zorger. in
het zindelijkhouden meebrengt.
De eigenschappen der verschillende ras
sen loopen sterk uiteen Denken we maar
even aan de Japansche Krielen met been
tjes zóó kort en zóó klein, dat men op
bet.eerste gezicht zou meenen dal de dier
tjes deze ledematen missen. Stellen we
daar tegenover do moderne Engelsche
Vechtkrielen met zulke lange gestrekte
beenen. dat ze wel ooievaars gelijken,
ware steltloopers Piaatsan we de lang-
staartigc Phoenix-krielen naast de bol-
staartige Cochin-krielen, de. mollige Wy-
andotjes naasl de slanke Java-krielen.
Deze twee laatste groepen ziin uitstekend
doorgefokt en leveren bij goede behande
ling fraaie legresultaten. Tevens zijn ze
uitstekende broedstertjes en moedertjes
voor het allerfijnste pluimvee, als sier-
fazantgn. patrijzen en siereendjes. Ten
slotte zouden wij verder maar niet willen
aanbevelen, daar wij weten, dat van elk
Krielras altijd wat goeds te verkrijgen is
On onze groote tentoonstellingen vinden
wij dwergen vertegenwoordigd in de beaf^
rassen. Daar kan men gemakkelijk keus
maken.
IJMUIDEN, 21 Mei 1931.
VISCHPRIJZEN.
Tarbot per K.G. f. 1.501.20 Griet per
kist van 30 K.G. f.5623 Tongen per
K.G. f. 2.251.30. Middelschol per kist van
50 K.G. f. 48 Zetschol per kist van 50
K.G. f. 4028. Kleine Schol per kist van
50 K.G f. 28—9.50. Bot per kist van 50
K.G. f. 11—3.30. Schar per kist van 50 K.G.
f. 11.104.50. Tongschar per kist van 50
K.G f. 3429. Vleeetn per stuk f. 3.25
2.50. Pieterman en Poontjes per kist van
50 K.G. f. 11 Middel Schelvisch per kist
van 50 K.G. f.3426. Kleinmiddel Schel
visch per kist van 50 K.G. f. 3022. Kleine
Schelvisch per kist van 50 K.G. f. 18
10.50. Kabeljauw per kist van 125 K.G.
f. 52—26. Gullen per kist van 50 K.G. f. 16
—7.50. Heilbot per KiG. f. 1 60—1.35. Wij
ting per kist van 50 K.G. 1 87 80. Kool-
visch per stuk f. 0.27—0.08. Makreel per
kist van 50 K.G. f. 11.50—9.50.
Aangekomen 6 stoomtrawlers:
IJM. 58 met f.4586. IJM. 57 met f.2791.
IJM 114 met f.2055. IJM, 12 met 1.1766.
IJM. 123 met f.3261. IJM. 168 met f.917
(IJslandsche zoute visch), 1 Deensche
kotter E. 142 met f. 876.
En in de loggers:
SCH. 342 met f.489. SCH. 7 met f.680.
SCH. 53 met f.751. SCH. 8 met f.709.
SCH 95 met f.597. KW. 112 met f.425.
[f veilig en zonder pech Uw Pinksterdagen op de fiets doorbrengen, koopt dan het solide. licht
lie' jOPEL" rfjwIeF - Dool' of\zè* gfooten inkoo pen, zijn wij in staat deze rijwielen, die een product
n de grootste rijwielfabriek ter wereld te verkoopen voor prijzen vanaf f 39.—. Extra zware
(rijwielen mod. Katwijk, speciale lage prijzen. Ruime keuze jongens- en meisjesfietsen. - In onder-
zijn wij niet te overtreffen. - Electrische lampen, zooals V. T., Nordlicht, Lucas, Berko, Impex, enz.
r beneden den prijs. Buitenbanden f. 1.65. Binnenbanden 85 ct. Grootste sorteening Pompen. Zadels,
dragers. Pedalen, enz., alles van de beste kwaliteit. - Nog eenige prima 2e handsch Dames- en
Irüwlelen voor spotprijzen. - Zie Etalage! - BEIDE PINKSTERDAGEN GESLOTEN - Zie Etalage!
H. WALENKAMP ZONEN, Haarl.straat hoek Prinsessekade
Door aankoop van een prima partij oude belegen sigaren, zijn wij in staat U voor de Pinksterdagen
een zeldzame aanbieding te doen. - Alle merken op te noemen, zou dit blad kunnen yul(f" ®n. "a.al'05"
eenige grepen uit onze zeer groote collectie: Habanera's, kloek model, van 5 voor 3' ct.. 50 stuks f. 1 50
Espera, pracht sigaar, nü 5 ct., 100 stuks 4.50: Cavalier, heerlijke Corona, van 8 nu 5'/= ct., 100 stuks f-"--.
Don Ramiro. nu slechts fi ct., 100 stuks f.5 Manuel Gonzales, gedep., 10 ct. sig. nu 7 ct., 100 st l b.-;
Wmno, handwerk, 12 ct.. nu 3 ct., 50 st. f. 3.75: Belita,kloeke, 15 ct.; After Dinner nu 10 ct.. 50 st. 1.4.(5.
Probeer nu onze proefzakjes uit deze série, 3 V. 12 ct., 3 van 10 ct.. 3 van 8 ct., 1 van 6 ct., 10 verru e'Je
sigaren tezamen 55 ct. - Waaltjes nog altijd 50 stuks f. 1.50. - Zie de etalages, waarin ook de uitgebreidste
collectie aanstekers vanaf 65 cent. :-: BEIDE PINKSTERDAGEN GESLOTEN.
H. WALENKAMP ZONEN, Prir.sössekade hoek Haarlemmerstraat
Hoogewoerd 49 Telefoon 1919
lANAF VRIJDAG 22 T.M 28 MEI A!S.
I" HOOFDFILM
1345a
IMS4TI0N3EI ZE2DSAMA - !N DE HOOFDROL
MADGE BELAMY
fEWELDISE SENSATIE- EEN SPANNENDE FILM
JU 21)E HOOFDFILM
Een aardige Coinedie. met. in de hoofdrollen:
IMEA BUSCH en OWEN MOORE
TOEGANG BOVEN IS JAAR
BN'I KEK I'lSMZEX
|Loge f 0 80. Ie Rang f. 0 60, 2e Rang f. 0.40
Plaatsbespreken gratis van 1.13 uur.
2e Pinksterdag
(Gewoon avond-programma.)
VOOR 0IRECT GEVRAAGD «532
fitste klasse schoenmagazijn, volledig met het
f hekend. Uitvoerige inlichtingen o.a. verlangd
l"1-' onder No 6532 Bureau van dit Blad
1351a
Vanaf VRIJDAG 22 MEI een buitengewoon filmprogramma
EEN DRAMA AAN DE ZUIDPOOL.
DE VERLOREN ZEPPELIN Een 100 °!o Duitsch sprekende en music, film.
DE VERLOREN ZEPPELIN - Koude - Sneeuwstormen.
DE VERLOREN ZEPPELIN - Een uitgehongerde bemanning.
DE VERLOREN ZEPPELIN Opoffering - Liefde.
DE VERLOREN ZEPPELIN - Een groot kunstwerk dat U alle gevaren en
ontberingen van de bemanning van een Engelscli luchtschip weerspiegelt.
IN DE HOOFDROLLEN:
CONWAY TEARLE - VIRGINIA VALL1 - RICARDO CORTEZ.
Voor de pauze een uitgebreid Komisch en Actueel Programma, o.a.
Aanvang 3—5i, 5i 7' en 8—11 uur
tmr BESPREEKT TIJDIG UW PLAATSEN.
IN EEN PRACHTIGE
COLLECTIE
Wegens omstandigheden telcoop
nieuw
Stalen Motorbootje
KV, Meter. 1323a
Bevragen Maredijk 157.
en Vouwwagens in de modernste
kleuren. Wq noteeren de laagste
Prijzen.
HASSLBiIïMirvSTP.f.AT 196,
Bij vonnis van de Arron-
dissement-s-Rechtbank te
's-Gravenhage van den I8den
Mei 1931 is uitgesproken het
faillissement van de Han
delsvennootschap onder de
firma JOH. TAFFIJN ZOON
kolenhandelaarster te Leiden,
Morschweg 176 en de leden
J TAFFIJN, Morschweg 176a
en J TAFFIJN Jr., Morsch
weg 176 b te Leiden, met be
noeming van den E.A. Heer
Mr. H. VAN WAGENINGEN,
Rechter in voormelde Recht
bank. tot Rechter-Commissa-
ris en van ondergeteekende
tot Curator 6609
Mr. A. J. ROMIJN.
Leiden 21 Mei 1931.
Haarlemmerstraat 2a.
Agent van het Leidscb Dagblad
te Warmond, beveelt zich be
leefd aan vonr hel Plaatsen
van advertentiën en het aan
nemen van Abonnementen.
