NI VA;
Een ModereisjenaarZuid-Slaviê
AMERIKAANSCHE NOTITIES
onder de stukken kon krassen, en een
dronkaard daarbij. Evenals de meeste
vertegenwoordigers van de onderste lagen
van de Russische bevolking haatte deze
bakker de „heeren" en het verschafte
hem een bijzonder genoegen bekende
advocaten, geleerde juristen te tergen, te
vernederen. Hij liet geen gelegenheid
voorbijgaan om een ouden advocaat uit
te schelden, door den modder te halen.
Wanneer een advocaat een ambtenaar
verdedigde, die zich had laten omkoopen
of een z.g. speculant, dan vroeg Smirnow
steeds hoonend: „Welk bedrag heeft de
beschuldigde u betaald om hem schoon te
wasschen?" of: „Vertelt u eens, burger
verdediger, welk deel van het gestolene
heeft de beschuldigde u afgestaan?" Bo
vendien had Smirnow de gewoonte den
advocaten in de rede te vallen, hen te
herinneren, dat zij eigenlijk bourgeois
waren, dat de tijd der tsaristische recht
banken voorbij was enz. Het gebeurde
vaak, dat oude juristen, beroemde advo
caten na zulk een rechtszitting huilden
als kleine kinderen. Zoo was de toestand
te Moskou. In de provincie, waar de
rechters zich vrijer voelden, was de toe
stand veel erger. t
Toen dachten de advocaten, dat iets
ergers niet te bedenken was, maar zij
hebben zich vergist: er zijn veel erger
tijden gekomen. Zooals de lezer weet, ls
de NET langzamerhand afgeschaft, zijn
alle plechtige beloften van Lenin, dat de
NEP in ernst en voor zeer langen tijd"
ingevoerd werd, geschonden. Stalin keerde
terug tot de „roemruchtige" tijden van J
het militaire communisme. Na de NEP
kwam de tijd van collectivisatie en het
vijf-jaar-plan. De particuliere handel is
uitgeroeid, het particulier initiatief werd
een halsmisdaad. De strijd over het bur
gerlijk recht, die tijdens de NEP gevoerd
werd, verloor elke beteekenis. De conflic
ten tusschen de genationaliseerde bedrij
ven worden door arbitrage-commissies
bijgelegd. De advocaten verloren het
grootste gedeelte van hun praktijk. Elke
rechtspraak, zelfs de streng-proletarische
werd een burgerlijk vooroordeel verklaard.
De procureur-generaal van de sovjet-repu
bliek, de beruchte Krylenko, de man die
processen tegen de professoren, de
sociaal-democraten enz. heeft geënsce
neerd, vaardigde een circulaire uit, waar
in de wetten afgeschaft werden en de
rechters bevel kregen, zelfs in civiele ge
dingen, niet meer op de geschreven wet
ten te letten, maar zich uitsluitend door
hun revolutionnair rechtsbewustzijn te
laten leiden. Om elk misverstand te ver
mijden, waarschuwde Krylenko de rechters
dat zij, die zich aan de bepalingen van
liet civiele recht zullen houden, kans
loopen kennis te maken met de bepalingen
van het strafrechtboek.
De z.g. „autonomie" van de advocaTen
werd natuurlijk afgeschaft. De vroegere
president van de advocaten-balie, de com
munist Meranville, werd uit de partij ge
zet, iele leden van het bestuur gearres
teerd, sommigen door de G.P.Oe. doodge
schoten. Tot president van de advocaten-
balie te Moskou is een agent van de
G. P. Oe benoemd, die zelf geen advocaat
is en geen lid van het „college der ver
dedigers". Een tijdlang vervulde de rol
van hoofd der balie een schoenmaker. De
balie zelf ls ontaard. De bijeenkomsten
van het college der advocaten worden
bezocht door rechters en andere leden
van de sovjet-justitie. Daarbij wordt in
liet openbaar het particuliere leven van
de leden besproken, die zich moeten ver
dedigen: de advocaten beschuldigen elkaar
van anti-sovjet-gezindheid. Een goed ad
vocaat is nu, volgens de sovjet-opvattin
gen. hij die het werk van het O. M. ver
licht, die met den procureur géén strijd
voert. Eens prees een rechter op een
dergelijke bijeenkomst een advocaat, die
in zijn „verdedigingsredevoering" ver
klaarde, dat de aanklager te zachtzinnig
was geweest en slechts 6 maanden ge
vangenisstraf eischte; hij, de verdediger
eischte voor zijn cliënt 3 jaar. Een van
de oude advocaten kon zich niet bedwin
gen en noemde den advocaat een schurk:
daarvoor werd hij door de vergadering op
hetzelfde oogenbllk als lid van het college
der verdedigers geroyeerd.
De advocaat wordt nu als iets volkomen
overbodigs beschouwd. Het gebeurt vaak
dat de rechtbank besluit de advocaten bij
een proces niet toe te laten. Wordt de
advocaat wel toegelaten, dan beperkt zich
zijn werk tot de verheerlijking van de
sovjet-rechtspraak, tot lofuitingen aan
den aanklager en het sovjet-regime. Bij
zonder sterk komt dit tot uiting tijdens
de geënsceneerde politieke processen,
waarbij de advocaten openlijk partij
kiezen tegen hun cliënten. Het eenige
middel, dat den advocaat over ls gebleven
om zijn cliënt een dienst te bewijzen, is
hem belachelijk te maken, te vernederen,
te trachten den rechters aan te toonen,
dat de cliënt een dom en onbenullig man- j
netje ls en dus de hem toegeschreven over- I
tredingen niet kon begaan of niet in staat J
was te begrijpen, wat hij eigenlijk deed.
Lukt het den advocaat de rechters te j
overtuigen, dat zijn cliënt een onscha-
delijk, nietig mannetje is. dan kan hij
soms zijn leven redden.
De particuliere praktijk van de advo
caten behoort nu tot het verleden. Overal
worden advocaten-collectieven opgericht;
in de hoofdsteden vereenigt elk collectief
pl.m. 50 advocaten. Officieel is elke ad
vocaat vrij lid te worden van zulk een
collectief of het niet te doen. maar in
werkelijkheid blijft den advocaat, die zijn
vak nog wil uitoefenen, niets anders
over dan dat te doen. Het presidium van
Had Marga Marguary gelijk? Wagende
Nederlanders 'n Tikje dictatuur Echte
Hollandsche kachelpijpen Uit ouden en
nieuwen tijd Een bezienswaardig journa
listenhuis Poëzie en symboliek.
het collectief bepaalt, welke advocaat in
een bepaalde zaak zal pleiten, het stelt
ook het honorarium vast, waarbij alleen
rekening gehouden wordt met het „klasse
element": een bourgeois moet steeds meer
betalen dan een sovjet-ambtenaar, een
ambtenaar meer dan een proletariër.
Eischt een cliënt, dat zijn zaak aan een
bepaalden advocaat toevertrouwd wordt,
dan moet hij boven het vastgestelde
honorarium nog een zeker bedrag betalen.
De arbeid van de advocaten bevindt zich
onder voortdurende controle van het pre
sidium, dat uit communisten bestaat, wier
trouw aan het regime boven elke ver
denking verheven is. Voor de civiele pro
cessen geldt de regel, dat een collectief
de belangen van beide partijen niet mag
behartigen; bij strafrechtelijke processen
geldt ook deze beperking niet.
Het honorarium wordt in de gemeen
schappelijke kas gestort. Voorloopig heeft
elk collectief een eigen kas, maar er be
staat nu een streven, alle collectieven tot
een eenheid te maken met een gemeen
schappelijke kas. Het presidium stelt het
salaris van eiken advocaat vast, op de-
„Ach gnadige Frau, das ist heut zu Tage
die grosze Mode".1). Aldus geestdriftig
het Haagsche ingenieursvrouwtje dat bij
een roll-call op 'n Rotary-lunch „Kosme-
tik" als haar beroep zou hebben opge
geven. 's Was er even heengeloopen om
raad te vragen tegen de uitbundige hoe
veelheid stof, die ik me van een vroegere
Balkanreis herinnerde.
Of Frau Marguary gelijk had, toen ze
een toer door Joego-Slavië als iets be
schouwde, dat erg in de mode is? Ronduit
gezegd m'n veel reizende kennissen gaan
wèl naar het Lido of naar Spanje en
„bijna iedereen" is in Noord-Afrlka of
Praag of Boedapest geweest of in Grieken
land of Konstantinopel. Maar voldoende
belangstelling voor het merkwaardige land
der drie godsdiensten was er ten onzent,
meen ik, tot nu toe niet. Ook al hebben
onze producten, met name onze bloemen
er den weg heen wel weten te vinden!
Toch, Ja uit m'n herinneringen van het
najaar van 1908 wist ik hoeveel Ameri
kanen, Engelschen en Duitsch-sprekenden
toen reeds Dalmatië. Montenegro, Bosnië
en de Herzegowina bereisden. Wat 'n grap
pig allegaartje van Duitsch en Italiaansch
spraken er toen al de straatjongens, die
je met alle geweld den weg wilden wijzen.
Nóóit heb ik het vuile, eigenwijze Turkije
vergeten dat zich in Mostar aan ons had
vastgeklampt, één wiens woordenschat
maar héél beperkt was. Doch die op een
bepaald beroemd punt gekomen, met
een volmaakte intonatie losbarstte in:
„Schauen Sie. meine Liebsten, Schauen Sie
diese wunderschöne Brücke".
Hoeveel maal moet hij dat zelfde zin
netje van geestdriftige Duitschers hebben
gehoord om het zoo onberispelijk te kun
nen weergeven! Wie weet ook hoevelen
van haar landgenooten Frau Marguary
over deze streken heeft hooren spreken als
'n bezoek overwaard. Minstens zoo waard
om in de mode" te zijn als ten tijde van
keizer Willem II de „Nordlandfahrt" het
was, die ieder Duitscher, die zich respec
teerde, gedaan moést hebben en waar
aan sinds het einde van den oorlog
per Nederlandsch luxe-schip ook menig
Nederlander zich waagt.
Wagende Nederlanders in den beteren
zin zijn dit voorjaar naar Joego-Slavie
gegaan: de heer Jan van Gelderen uit
Boskoop, die op de Jaarbeurs in Zagreb
het vroegere Agram z'n rhododendrons,
azalea's, blauwe en gouden regen met de
bruinbladerige Japansche Acov tot een
fraaie inzending wist te verwerken, en de
heer Mensing, die met een keurcollectie
afgesneden bloemen namens de Aalsmeer-
sche veiling present is, terwijl de ener
gieke Algemeene Vereeniging voor bloem
bollencultuur ook om den anderen dag
weer nieuwe voorraden zendt, die de groote
bewondering wekken van al wat op 't
oogenbllk In Zagreb woont of uit de omge
ving er heen tijgt. Nooit was de halfjaar-
lijksche jaarbeurs er zóó bezocht, ver
zekert men ons, als nu de bloemen lokken
uit 't land dat men „aan de zee bevoch
ten heeft." (Uitdrukking van 'n school
meisje door flpn der collega's opgevangen.
DeNederlandsche journalisten, een
negental, die op 't oogenbllk op uitnoo-
diging van de Joego-Slavlsche Kamer van
Koophandel het nieuwe groote koninkrijk
der Serviërs, Kroaten en Slovenen berei
zen, zijn er trotsch op geweest, dat een
der allereerste dingen, die ze in het
vreemde land te zien kregen, dat fraaie,
kleurige geheel was, dat de heeren zonder
veel andere hulpmiddelen dan wat gras
zoden, varens en adianthum hadden weten
te scheppen. Enkele groepen rotsplantjes
zullen misschien hun weg ook wel vinden
naar de parken en particuliere tuinen in
Zagreb. De typisch Hollandsche in alle
vormen gesneden buxas scheen minder de
aandacht te trekken dan dat b.v. in een
Amerlkaansch milieu het geval zou zijn
geweest.
'n Vreemd land?
Bestaat dat eigenlijk nog in den tegen-
woordigen tijd? Wij althans voelen ons
binnen vier en twintig uur al volkomen
thuis en onder vrienden. Maar toen we
42 uur nadat we uit Amsterdam en Den
Haag vertrokken waren, het eerste rust
punt bereikt hadden, werden daar ook al
dadelijk hartelijke handen uitgestoken.
Daar was dr. Jutcisa, de voorzitter en
Vadwazka de secretaris van de afdeeling
Zagreb van de Joego-Slavische journa-
listenvereeniging om ons te begroeten en
dr. Vera QuinzMinaljenec, moeder van
volwassen zoons, die op de meisjes-gym
nasia het vak hygiëne doceert en nog pas
tot „Sanitatsrat" bevorderd werd en dr.
Mira Vodwazka—Koconda, de strijdbare
feministe, een der eersten die op de
nominatie staat om in den gemeenteraad
of parlement te komen. Als de vrouw
hier haar stemrecht voor den raad
terugkrijgt, dat ze' actief een jaar
bezeten heeft en dat haar toen is afge-
nomen, omdat ze te objectief was en zich
niet vanzelf willig in het partij-gareel
schikte, zooals dat in andere landen het
geval is geweest. En als er weer 'n parle
ment komt en niet langer, zooals sinds
2'iaar het geval is, de gemeenteraads
leden door den koning benoemd worden.
Om op die wijze een einde te maken aan
het partijgeharrewar en eendrachtig te
kunnen arbeiden in 's lands belang.
Gearbeid wordt er! En ondanks het tikje
dictatuur is het nergens „Vreemd" meer
hier of waar ook in de wereld, nu we
zelfde wijze als de directie van een trust
het voor haar ambtenaren doet. De ad
vocaat, die eenige vergoeding van zijn
cliënt aanneemt, wordt gerechtelijk ver
volgd wegens omkooperij (art, 117 van
't wetboek van strafrecht.) De advocaten
zijn dus opnieuw gelijk gesteld met
staatsambtenaren. De sovjet-balie is ge
komen tot haar uitgangspunt. Er blijft
nu over nog een stap te doen en de balie
geheel af te schaffen. Of de bolsjewiki
dezen stap zullen doen. is niet met zeker
heid te zeggen. Misschien zullen zij er de
voorkeur aan geven den schijn van het
bestaan van een college van verdedigers
te behouden, al is het alleen voor het
buitenland.
Dr. BORIS RAPSCHINSKY.
overal vakgenooten vinden of overtui-
gingsgenooten en de onvolprezen pers
zorgt dat we ook over en weer van elkan
ders bestaan op de hoogte zijn. Als we
den trein uitstappen en 'n paar plech
tige hooge hoeden zien glanzen, vermoe
den we al dadelijk dat daar Nederlanders
onder schuilen en ook dót komt uit en
geeft je een gezellig gevoel. En als we
's middags van een autotocht langs de
merkwaardige groote gebouwen, die hier
uit den grond gestampt zijn voor allerlei
algemeene doeleinden, daar waar enkele
jaren geleden nog de boerenkarren met
hun paarden stonden, waarop de produc
ten der landbevolking 76 der ge-
heele bevolking hier! naar stad worden
gebracht, dan vinden we een uitnoodi-
ging van onzen consul en mevrouw
Cznadak, met het onberispelijke adres
aan „mevrouw" of „den heer". We voelen
ons thuis en dat is geen gering compli
ment voor het land, dat bijna allen onzer
voor het eerst zien,
's Middags zijn we o.a. met een elsctri-
sche lift tot hoog in een der torens van
den Dom gebracht, waarvan we een over
weldigenden indruk van de omgeving
krijgen en we hooren hoe indertijd Za
greb uit drie stukken bestond, zwaar
ommuurd en met dikke poorten, onder
een ervan zien we een altaar met tiental
len kaarsen en ex-voto's, het vriendelijk
ste openlucht bedeplekje, dat ik op m'n
vele omzwervingen ooit aantrof. Die drie
stukken of liever hun bewoners, bevoch
ten elkander hardnekkig! En nog altijd
luidt van 99 1/4 's avonds in het bis
schoppelijk gedeelte de „Luuy en glocke"
die de bewoners van oudsher binnen de
omheinig terugriep. Slechts de Luuy, de
bedelaar die niets te verliezen had, gaf
daaraan soms geen gehoor! En natuurlijk
flitste het door je heen of nu eindelijk de
menschheid niet zoo ver kon zijn geko
men om ook het landsgewijs bestrijden
maar voorgoed tot het verleden te laten
behooren. Waar men toch geen „Vreem
den" voor elkaar meer is. Maar we hoo
ren ook hoe de haat en afkeer tusschen
bepaalde groepen van het zich één ge
toond Slovenië, Kroatië, Dalmatië, Monte
negro, Bosnië, Herzegowina en Servië,
vooral onder de minst ontwikkelden, nog
groot is. Ook al omdat vroeger uit mak
kelijk te bevroeden redenen zoo vertelt
men de Oostenrijksche regeering de
roomsch-katholieken tegen de belijders
van de orthodoxe kerk opzette; zoodat nu
nog de eersten met een tot scheldwoord
geworden term de laatsten plegen aan te
duiden. Doen ook wij niet vaak 't zelfde
ten opzichte onzer Oosterburen? En is er
iets .dat de Pan-Europa denkbeelden méér
in den weg staat als een dergelijk stuk
j- volkspsychologie? Trouwens we hebben
zoo'n merkwaardig staaltje van oplaaien-
den hartstocht meegemaakt van een uit
Istrië stammenden Joegoslaaf, dat maar
al te sterk irredentistische gevoelens
verried.
Te overwinnen Is dat alleen door
strikte rechtvaardigheid en zelfbeschik
kingsrecht. Door in voortdurende weder-
keerige uitwisseling, ook uit alle kringen,
tot een leeren kennen van land en volk
dat oppervlakkig gezien ons wèl vreemd
lijkt, van wie men zoo graag gelooft dat
zij, al is het in uiterlijke vormen, onze
minderen zijn. 'k Wou dat men ze eens
zien kon de keurig gehandschoende trein
conducteurs, douane-beambten en op
post staande soldaten, 'k Wou dat men
het gymnasiastje eens mee had gemaakt,
niet minder correct gehandschoend ge
durende de treinreis, die voortdurend
stond uit te kijken in den corridor van
den onberispelijk zindelijken D-trein.
maar aldoor oppaste geen der reizigersin
de coupé het uitzicht te benemen op de
besneeuwde bergtoppen, het prachtig
groen der jonge beuken tusschen de don
kere dennen, het juichende wit van de
bloeiende vruchtboomen. Met hoe 'n
geestdrift roept de jongen je bij het raam
als bij Trbovlje de steenkolenmijnen ge
passeerd worden, kleine watervalletjes
bruisend naar beneden storten of ergens
een nieuwe betonbrug In 't zicht komt
Liefde voor het eigen land dat blijkt
telkens weer uit tal van trekjes en het
doet altdij weldadig aan. ook al voelt men
overigens sterk cosmopolitisch. 't Spreekt
uit den bouw van het Instituut voor
hygiëne en de nabij gelegen school voor
Volksgezondheid, waar dr. Mikic en dr.
Quinz de beide vrouwelijke journalisten
rondleidden, die altijd méér willen weten.
Mei is de maand van de propaganda
tegen de tuberculose en den alcohol. Dan
werken de 10 groote centra en de 45 „hui
zen voor volksgezondheid" door de ver
spreiding van kostelooze vlugschriften en
schoolplaten en de dertig film-apparaten
die in het banaat zijn men kent negen
banaten in het nieuwe koninkrijk
draaien de leerfilms af, die op de „School
voor Volksgezondheid" worden vervaar
digd, Dat het Rockefeller-Instituut het
zijne bijdroeg om dit alles mogelijk te
maken, eerst het internationale Altruïsme
der Nieuwe Wereld. En is het niet eigen
aardig, dat alle kinderen van de middel
bare scholen lid van het jeugd Roode
Kruis moeten zijn, dat óók hier is onder
gebracht? Zoodra er ergens 'n ramp
gebeurt, spannen de kinderen zich in om
kleeren en eetwaren en speelgoed te ver
zamelen. De meer bevoorrechten, die
tijdig wennen voor de ongelukkigen te
zorgen!
Wat me alleen totaal niet heeft willen
bevallen, is dat iedereen ook al is men
in z'n hart „religionslos" lid van een
kerk móét zijn!
Maar hoeveel goeds en frisch staat daar
tegenover! We zijn dien eersten avond
gasten in het Novinarski Dom, het
journalistenhuis. De stad gaf den grond
ten geschenke en het ministerie voor
boschbouw gaf een groote hoeveelheid
hout, dat verkocht werd en met 't verder
bijeengebrachte geld de mogelijkheid van
bouwen bracht. Natuurlijk is er een ge
weldige schuld, maar een jaarlljksch bal
brengt 120.000 dinars 'op en het regel
matig verhuren van de mooie vergader
zaal en van tal van zaalcomplexen aan
bepaalde vereenlgingen: 'n Alliance fran-
gaise, een Britsch genootschap enz. enz.
brengt geld in, terwijl de bepaalde be
doeling is dit journalistenhuls op die wijze
i te maken tot een centrum van cultuur. Op
de hoogere verdiepingen zijn flats aan
1 gehuwde journalisten verhuurd en heele-
maal boven vinden journalisten-celiba
tairs tegen lagen prijs een goed onder-
komen.
Waarom wij zoo iets ook niet bezitten?
vraagt men ons tijdens het aangeboden
souper, waarbij de eerste uit de rij der
toespraken ons gelegenheid geeft te hooren
welk een zoetvloeiende taal het Joego-
slavisch is. Het past bij de poëtische ziels
gesteldheid van het volk, waarvan het
ethnografisch museum ons den volgenden
dag even 'n kijkje geeft. Dat alleen maakt
een bezoek aan Zagreb ten volle de moeite
waard. Wat eens de particuliere verzame
ling van een kunstzinnig Slowaak, den
heer Simon Berger was, werd door hem
aan den Staat afgestaan, 'n geschenk dat
op 'n dertig millicen geschat wordt. Toe
vallig wandelde ook Albert Thomas er
gelijk met ons rond. Maar alleen als er
deskundige uiteenzetting over de symbo
liek wordt gegeven, die door de vrouwen
in haar weef- en borduurwerk wordt ge
legd, kan men ten volle genieten. Waar-
deeren ook dat in dit land gevonden wor-
aen voorbeelden van al de kunsten, die
eenmaal in het oude Egypte, in Tibet en
in Mexico en uit de Koptische graven tot
ons spraken. Een land van wel hoogst be
langrijke oude cultuur, dat nu. na z'n
nationale vereeniging en herleving z'n
plaats onder de moderne cultuurvolken ten
volle handhaaft.
Daarvan geeft o.a. het reusachtige
Esplanade-hotel een typeerend staaltje,
dat men dankt aan het initiatief van
Milivoz Crnadok, den veelzijdigen finan-
cier, tevens Nederlandsch consul.
Een zeldzaam geslaagd souper in Espla
nade, waar de eene geestige toespraak op
de andere volgde, was wel het meest ge-
wenschte slot van de eerste acte dezer
journalistenreis. die ongetwijfeld bijdra
gen moet om de beide veraf gelegenlan
den nader tot elkaar te brengen.
W. WYNAENDTS FRANCKEN—
DYSERINCK.
1) Och mevrouw dat is tegenwoordig
vreeselijk in de mode,
2) Kijk toch, lieve menschen wat een
prachtige brug.
RECLAME.
H. P. H. KEEREWEEF*
BEGRAFENISSEN Tei.net
AUTO-TRANSPORT
Aalmarkt 16. CREMATIE
4762
(Van onzen N.-Yorkschen correspondent).
STRANDINGEN IN AMERIKA.
New-York. 24 April 1931.
Dezer dagen kreeg ik het jaarrapport
van The Netherland Benevolent Society of
New-York (de Nederlandsche Vereeniging
van Weldadigheid te N.-York> in handen,
waarvan de titel al meer dan genoeg zegt.
Wettelijk erkend in 1908 is deze vereeniging
alleen maar doende om de jammerlijkste
gevallen van stranding door landgenooten
in deze wereldstad naar vermogen te
helpen. Ik herhaal nog eens, dat het hier
alleen de gevallen betreft van radeloozen,
die geen uitkomst meer zien en waarvan
er, helaas, meer voorkomen, dat men bij
ons wel bevroedt. En dan nog is de hulp
van deze vereeniging, die niet meer dan
125 leden en donateurs bezit, een zeer,
zeer bescheidene van laat ons zeggen vijf
dollar per week voor een familie van man,
vrouw en kind. Hetgeen nog niet een vierde
of vijfde van het benoodigde is. En toch
werden 117 gevallen families worden
als een enkel geval gerekend over het
afgeloopen jaar door de heeren A. Berends
en I. Spetter, resp. vice-president en secre
taris der vereeniging, onderzocht. Zoo goed
als alle gevallen bleken hulp waard te zijn
en ontvingen dan ook: een totaal van
489 logiesnachten en 427 maaltijden
werden aan 96 mannen verstrekt. Boven
dien werden 81 personen, van wie het
meerendeel een familie bezat, geholpen
met leeningen en eetwaren; voor sommi
gen was de vereeniging zoo gelukkig werk
te vinden, maar het jaarrapport vangt met
deze sombere bewoordingen aan: „Het
afgeloopen jaar vergde veel van onze
vereeniging". En verderop staat: „Er
werden ongeveer 200 logies en maaltijden
meer verstrekt, dan in het vorige jaar" om
de zeer begrijpelijke oorzaak „van de
heerschende werkloosheid over het heele
land, waardoor veel meer Hollanders in
1930 in kommervolle omstandigheden ver
keerden dan in het vorige jaar."
De lezers dienen wel te weten, dat het
j hier geen kersversche landverhuizers be-
treft, die pas een paar weken of maanden
I aan wal zijn gestapt, maar mensehen, die
1 al jaren hier zijn. Die dus het klappen van
de zweep kennen en weten waar zich te
vervoegen om werk te verkrijgen. En zelfs
zulke lieden zijn in hun wanhoop terecht
gekomen bij de Benevolent Society, hoe-
veel te erger moet het dan zijn voor nieu-
welingen, die meestal gehandicapt worden
door vrij groote onbekendheid met de taal
en nog grooter onwetendheid omtrent land
en zeden. Het is voor zulke immigranten
een vrijwel onbegonnen bezigheid en
herhaaldelijk komen de droevigste erva
ringen aan het daglicht bij ons Hollanders,
te New-York woonachtig, en van wie deze
gestranden schijnen te verwachten, dat wij
baantjes voor het wegschenken hebben of
over een elastieke beurs beschikken. Het is
niet meer dan natuurlijk, dat iemand, die
in een vreemd land in het ongereede raakt,
het eerst aan zijn landgenooten denkt en
die gaat opzoeken, maar het is een goed
bewijs van hun verbijstering, dat zij ver
wachten, ja half en half eischen geholpen
te worden. Ter wille van ons aller vader
land!
In de laatste tien dagen kreeg ik zes
verschillende menschen op mijn kantoor,
die op de een of andere manier achter mijn
naam en adres waren gekomen. En geen
van het zestal verschilde van het andere:
ze wilden alles aanpakken, ze liepen al
maanden naar werk te zoeken en waren
hier gekomen, niettegenstaande ze wisten
hoe slap de toestand in Amerika is. Dit
laatste is niet beter te vergelijken dan
met iemand, die weet hoe brandbaar ben
zine is en die een aangestoken lucifer bij
een geopend blik houdt. Men l
slotte geen medelijden voelen m»
die met open oogen het gevaar
loopt en dan in plaats van de et^
aanvaarden den last op zijn even
tracht te werpen. Wanneer
nu alleen nlaar zichzelf de n„
hun roekeloozen stap berokkenenI,
nog zoo erg niet, maar het wordt etnJ
geval, wanneer vrouwen en kinderend
of in het verre vaderland, er de
worden. Gelukkig komt dit laatsü
weinig voor en zijn het meestal t
leden van beide geslachten, die mé
de wanhoop nabij zijn. Ik heb ai i,,
van dit bezoeken gehad, dat jji
zamerhand 'n vragenlijstje uit mimi
ken en bij eiken nieuwen solllcitLl
ik meer tot de totale conclusie, h«
landverhuizers met een goed bete]
en vaststaand plan naar Amerika b
Het is heel goed in te denken -
omstandigheden leiden er bijna al»
dat men zich voorneemt „van a
te pakken", mits er maar een t
levensdoel mee gepaard gaat. Het L
ztjn, dat zulke van-alles-aanpakfanl
ongewisse naturen zijn, die nog alt-
looven, dat in Amerika iedereen vaï
den Oceaan welkom is? Graag wil
geven, dat men hier de zonderlings!
eenvolging van baantjes kan wa;
en dat sommige carrières van
personen, m de ambtelijke of u
cieele wereld, een ware staalkaart z
bezigheden, die een Hollander stut'L
stuk als zijn levensroeping bc-sehocrl
nieuwe burgemeester van Chicago cj
is evenals zijn voorganger Thompssl
voorbeeld daarvan; immers welke ij-'J
vader ten onzent ving zijn loopbarl
als mijnwerker, was directeur van T
verhuis- en transportmaatschappi] n
meer? Evenwel moet men niet vej.
dat in den tijd van heden de
meer is: ben je geneigd de handerTs
mouw te steken? maar veeleer I
hoeveel ondervinding heb je in
be2igheid? Men sla er gerust allet,
tenties in de kranten op na, waarmj
gezocht wordt huishoudelijke-, ku
of winkelhulp die zoo goed als i
uitzondering „experienced" of j
neerde, ervaren krachten zoeken
ander is natuurlijk het gevolg t_
moderne wetenschappelijke behang
van het geheele zakenleven
Onlangs kwam mij een vragenlijst tg
oogen, die voorgelegd werd aan
tanten voor het baantje van
bediende. De tientallen vragen vertl
zich niet alleen in de wetenschap
ontwikkeling van den candidaat,
zelfs in zijn particuliere leven: wal
stokpaardjes hield hij er op na, wat 1
hij in zijn vrijen tijd? Het is niet d
alleen quaestie van een open plaats
ben en een werkzoeker aan te net
is zooveel concurrentie en de werl
zijn er op uit, om het neusje
zalm uit te pikken, waar blijft de
voor Jan en alleman of het slag, da!
alles aanpakt? Het jongemensch. dat
een paar dagen geleden bezocht, to
typisch voorbeeld van hetgeen ik
boven beweer. Wat hij op het oog
Alles! Hoe lang hij al liep te zoeken!
maanden. Wist hij vóór zijn overt
naar Amerika, dat hier ook malaise i
JaEn toch de kans gewaagd, o:
in een totaal vreemd land, waar het
beter is dan in zijn eigen, te protw
Jawel, meneer! Hier zwijgt de ondem
stil, hij kan niet meer. Meestal exen
hij zich wegens drukke bezigheden,
nog een minuut langer van zijn werl
1 houden te worden en ik dien er
voegen, dat ik een beleefder gezicht
dan ik inwendig over mijn bezoekers i
Ik heb al eens meer in deze kolos
op verzoek, zelfs op dringend verzoel
officleele landgenooten in New-Yort
waarschuwd voor het onbekookte tn
naar Amerika. Ook van andere
schijnt het langzamerhand bekend
geworden en indien dit allemaal i
vraagt men zich in gemoede af hoe e
nog altijd doordrijvers gevonden wi
die met hun hoofd tegen den muur;
schen te loopen. Indien ze dat nu is
eentje en alle stilte deden, zou he:
daaraan toe zijn, maar komt de nood
den man, dan zetten maar weinige
tanden op elkaar en vechten het met
zelf en die veel verlangde nieuwe s
schappij uit. De bureaux van den co:
generaal, den directeur van de Hol
Amerika-Lijn en andere zijn een j
doorgangshuis van narigheid, die dek'
in veel gevallen aan zichzelf hebbs
wijten. Niet voor niets is de algen
immigratie op voorstel van Pres
Hover voor twee jaar stil gezet, omds
in het land zelf gebrek is aan genoeg i
plaatsen en al is dit een rem op he!
stroomen van onverstandige menschel
het toch maar eens probeeren wlllen.1
de waarschuwing nog van dubbele t
tegenover de zoogenaamde „non ga
immigranten.
Uit het bovenstaande begrijpt
duidelijk, dat indien mij op den az
gevraagd wordt zooals meermalen
beurt of ik 't aanraad nu naar Ari
te trekken, ik met een hartgrondig
antwoord. Zelfs wanneer de Au:
lustige over de noodige contantec
schikt laten wij zeggen 1500 r-
minstens! om het zes maanden fl
loos „uit te zingen". In vele gevallet
dit weggegooid geld blijken en is er
geen geld meer over voor een ten!
dan begint de misère. Hij of zij, moe!
vinden, verslijt zolen en hakken yrai
loos en belandt ten lange leste bij
tigde landgenooten. Iedere consul
iedere andere nationaliteit zal ml) r
geven in de bewering, dat er tallooze
schen in het buitenland aangetroffen i
den, die meenen recht te hebbes
ondersteuning en zelfs terugzending:
hun geboorteland, op welke groK
Tjaomdat zij immers Hollander
Duitscher of wat dan ook zijn. En jas
genoeg vergeten zij op eigen kosten?
gekomen te zijn, evenals dat de regeer
van hun land. dat zij tijdelijk den
toekeerden, niet de minste verpllcb®
tegenover hen heeft. Gestrand Is
humoristische positie van een plener.*
op een Zondagsche picnic, maar
een afschuwelijke werkelijkheid
vreemd land, waar men liever m«
beginnen moet.
RECLAME.
Dr H. NANNING'5
TANDPA5'1
25&75cfj
reinigt „mond en-tady
6184
